پی‌دی‌اف
آموزشادبیات و زبان

علوم و فنون ادبی دهم بدیع لفظی باکیفیت آماده پرینت

توضیحات: دانلود فایلPDF علوم و فنون ادبی دهم بدیع لفظی باکیفیت آماده پرینت تعدادصفحات :60 آرایه ‌های ادبی آرایه های ادبی را می‌توان به طور کلی به دو دسته بدیع لفظی و بدیع معنوی تقسیم کرد. ۱. بدیع لفظی بدیع لفظی به تکنیک‌هایی که در حوزه لفظی اتفاق افتاده است دلالت می‌کند روش تسجیع سجع در لغت به معنی صدای کبوتر و در اصطلاح آوردن کلمات هم آهنگ است. سجع بر چند نوع است: سجع متوازی: تغییر صامت نخستین واژگان یک هجایی است بدون آن که واک‌های آن تغییری کند. مانند واژگان شمایل و قبایل. سجع مطرف: سجع مطرف بر دو نوع است. در نوع نخست دو کلمه دارای تعداد هجای متفاوت هستند و صامت آغازین هجای قافیه متغیر است؛ مانند دست و شکست. در نوع دوم سجع مطرف کلمات سجع از نظر تعداد هجا مساوی است؛ ولی هجاهای غیر قافیه از نظر کمیت یکسان نیستند و به عنوان مثال یکی بلند و دیگری کشیده هستند. مثل جهان و یزدان. سجع متوازن: در سجع متوازن واژگان از نظر تعداد و کوتاهی و بلندی هجاها مساوی هستند؛ اما در واک روی مشترک نیستند. مانند واژگان مواج و نقاد. ترصیع ترصیع آن است که در دو جمله سجع‌های متوازی در مقابل یکدیگر قرار گیرند. به کلام آراسته به ترصیع، «مرصع» (=جواهر نشان) گفته می‌شود. ترصیع کلام را از لحاظ موسیقایی بسیار قوی می‌کند. موازنه هم آهنگ کردن دو یا چند جمله به وسیله تقابل اسجاع متوازن را موازنه یا مماثله می‌گویند. سجع‌های موازنه می‌تواند به صورت ترکیبی از متوازی و متوازن هم باشد. هر چه تعداد سجع‌ها در بیت بیش‌تر باشد، ارزش موسیقایی آن بالاتر می‌رود. مزدوج یا قرینه وقتی دو جمله یا مصراع که قرینه هستند، یعنی تقریبا متساوی هستند، با سجعی به هم بپیوندند. مانند: ز گرزش دل آسمان چاک شد ز گردش فلک روی در خاک شد تجنیس روش تجنیس یا جناس یکی دیگر از روش‌های افزایش موسیقی در سطح واژگان یا جملات است. هم‌جنس کردن یا تجنیس مبتنی بر نزدیک کردن هر چه بیش‌تر واک‌هاست به طوری که واژگان هم جنس به نظر بیایند و یا هم جنسی آن‌ها به ذهن متبادر شود. جناس تام: جناس تام آن است که تلفظ واژگان عینا مشابه یکدیگر باشد ولی دارای معانی مختلفی باشد. جناس لفظ: جناس لفظ در اصل با جناس تام فرق چندانی ندارد. بدین معنی که تلفظ واژگان در هر دو یکی است؛ ولی شیوه نگارش آن‌ها متفاوت است. جناس مرکب: جناس مرکب یا مرفو (=رفو شده) از فروع جناس تام است و بدین صورت است که دو واژه هم وزن در تکیه اختلاف دارند. بدین معنی که یکی از آن‌ها یک واژه است و دومی از دو واژه تشکیل شده است.

محمد فایق مجیدی دهگلان

صفحه 1:

صفحه 2:
‎se 27‏ ۳۳ به نام نقش بند صفحه خاک عذارافروز مه رویان افلاک ‏نی ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎

صفحه 3:
جناس و اشتقاق

صفحه 4:

صفحه 5:
‎gh 41,7‏ بدیع لفظی ‏تکسوار (واژه آرایی) 3 واج آرایی (نغمة حروف) ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎

صفحه 6:
تکرار ؛ واج آرایی (تکرار و واج آرایی در تست های کنکور زیاد مورد اعتنا نیستند.) اشتياقى كه به ديدار تو دارد دل من دل من داند و من دانم دل داند و من = من که با زلف چو چوگان تو گوبی نزنم بیش از ایین گوی دلسم در خم چوگان مگنار ‎=z]‏ توكهيك ذرّه ندارى خبراز آتش مهر ذرة بسی‌سسر ‎JS jg Nye I Lg g‏ رشتة تسبيح اكر بكسست معذورم بدار دستم اندر ساعد ساقى سيمين ساق بود خسواب نوشین بام‌داد رحیل. ‏ بازدارد يادهراز سيل

صفحه 7:
a . ae & & تکرار ؛ واج آرایی آراية تكرار را با جناس تام (همسان) اشتباه ذكيريم رديف را تكرار به حساب نمى آورند. واج آرايى صامت ها از مصوت ها محسوس قر و زيباتر است . وقتی واج آرایی تداعی معنا کند( آوا معنا) زیباتر می شود.

صفحه 8:
در کدام گزینه «واج آرابى» برجسته تر از سایر گزینه‌هاست؟ ۱ بسا هسیچ‌کس نشسانی زان دل‌سستان ندیسدم ۲) شب است و شاهد و شمع و شراب و شیرینی ۴ ای ماه من جر ستم از سر كرفتهلى ؟) بيسا نسا كسل برافشائيم و مسى در مساغر انسدازيم یسامسن خبسر نسدارم بسا او نشسان نسدارد غنیمست اسست چنسین شیب کسه دوسستان بینسی از من چسه دیسده‌ای کسه نظسر برگرفته‌ای فلسك را سسقف بشسكافيم و طرحسى نسو درانسدازيم

صفحه 9:
در كدام بيت واجآابى مصوت كوتاه بر زببايى شعر افزودهاست! ) ای صورت نسو ملسک جمسال و جمسال بلسک ؟) شرا شور و ناننهم سر در وه ۲ ابروبادومه وخورشبد وفلک در اند ۲) رباسث بسن کسانی خطاسث ری طلست تسو جسان جهسان و جهسان جسان شسور شسبرین منما نا نکنسی فرصادم تسا نونالی به کف آری وبه ففلث نخوری که از دسنشان؛ دست‌ها بر خداست

صفحه 10:
در کدام گزینه هر سه آرايهُ «جناس. واج آرابى و وازه آرابى» بدكار رفته است؟ )ای بی‌نشان محصض نشان از که جویمست ۲) تسو گم نه‌ای و گم‌شده تسو منم ولیک ؟) در جسستوجوى نسو دلسم از پسرده اوفتساد ۴) عطسار اثرچسه یافست بسه عسین یفسین تسو را كم كشت در نو هر دوجهان از که جویست ابافت يافت مينتوان: از كه جويمت أى در درون بسسردة جساننء از كه جويمت أى بسس عيسان بسه عسين عيسان, از كسه جويمست

صفحه 11:
در کدامگزینه وج آرابی در مصوث کوتاهدیده می‌شود؟ |)بسه پساد پسارو دیسار آن چنسان پلسریم ار سربق وبستن ناد کسی را ti hy Ls aj SF ‏گفستم لسب نسو | کسه دل از سا تسوبسوای‎ 6 كاه جيسان ره و سوس فر بالدام كههجون لوسرو بلسي يبيد تو اد خواهي شد كهمن إنذاني دهرم ‎LS Lah‏ دل؟ جه نثان؟ كسي؟ كجا؟ كه بسرد؟

صفحه 12:
در کدام‌یک از ابیات زیر هر سه آراية «تشبیه. واژه‌آرایی و واج‌آرایی» وجود دارد؟ ۱) شب است و شاهد و شمع و شراب و شیرینی | غنیمت است چنین شب که دوستان بینی ۲ در چشم منی و غایب از چشم /ز آن چشم همىكتم به هر سو ۴ خدا را بر آن بنده بخشایش است / که خلق از وجودش در آسایش است ۴ هر شب چو چراغ چشم دارم | تا چشم من و چراغ من کو

صفحه 13:

صفحه 14:
آرابه های بدیع لفظی سجع . موازنه. ترصیح

صفحه 15:
تعریف سجع واژه هایی هماهنگ ( در وزن و قافیه؛ در وزن و با فقط قافیه) که درپایان جمله های قرینه و یا در پایان نیم مصراع های شعر می آیند. = ای کریمی که بخشنده عطایی و ای حکیمی که پوشنده خطایی و ای احدی که در ذات و صفات بی همتایی ارجمند گرداننده بندگان از خواری و در پای افکنندة گردنکشان از سروری من مانده ام مهجور از او درمانده و رنجور از او گویی که نیشی دور از او در استخوانم می رود

صفحه 16:
انواع سجع ۱) متوازی : اشتراک ارکان سجع در وزن و حرف یا حروف آخر(قافیه) منت خدای را عز و جل که طاعتش موجب قربت است و به شکراندرش مزید نعمت ۲) متوازن : اشتراک ارکان سجع در وزن و اختلاف در قافيه : مال از بهر آسايش عمر است نه از عمر از بهر گردکردن مال ۳) مطرف : اشتراک ارکان سجع در قافیه و اختلاف در وزن: هر نفسی که فرومی رود ممد حیات است و چون برمی آید مفرح ذات

صفحه 17:
دو شرط اساسی سجع ۱) حداقل دو جمله وجود داشته باشد ؛ = به نام آن خدای که فام او راحت روح است و پیغام او در وقت صباح مومنان را صبوح است ۲) ارکان سجع » واژه های پایان جمله ها هستند. (بدون توجه به واژه های تکراری پایانی) گاه | ز دیدن خط مکتوب منتعش و گاهی از ندیدن روی محبوب مشتعل

صفحه 18:
تقابل سجع های متوازن یا ترکیبی از متوازی و متوازن در دو جمله يا مصراع قرینه دل به اميد روی او همدم جان نمی‌شود جان به هوای کوی او خدمت تن نمی‌کند حافظ دل به امید روی او همدم جان نمی‌شود ‎١ ۷ ۷ ۷ 1١‏ ۷۲ هوای کوی او خدمت ‏ تن نمی‌کند

صفحه 19:
نمونه های موازنه (انسانی) | و در بدایت. بند و چاه بود در نهایت تخت و گاه بود. ۳ و ز گرز تو خورشید گریان شود ز تيغ تو بهرام بريان شود و جنا پل بوه بر عاشق شکستی وفا كل بود بر دشمن فشاندی و تيربلاى او را جز دل هدف نباشد تيغ جفلى اورا جز جان سير نباشد هدر بزم ز رخسار دو صد شمع برافروز وز لعل شكربار. مى و نقل فرو ريز © يرواز به آنجا كه نشاط است و ‎Canal gal‏ يرواز به آنجاكه سروداست وسروراست

صفحه 20:
قرصيع (انسانی) تقابل سجع های متوازی در دو جمله با مصراع قرینه ای متور به توء تجوم جمال ای مقرّر يه توء رسوم كمال ای 0

صفحه 21:
نمونه های تر صیع(انسانی) و برند از برای دلی بارها. خورند از برای گلی خارها ه ما ز بالاييم و بالا می‌رویم بای © ما برون را ننكريم و قال را ما درون را بنكريم و حال را و دانه باشی مرغکانت برچنند غنجه باشی کودکانت برکتند © برك بى بركى بود ما را نوال مرگ بی مرگی بود ما را حلال ماجو كوهيم وصّدا در ماز توست © ما جو ناييم و نوا در ما ز توست

صفحه 22:
-- نوع سجع کدام گزبنه نادرست است؟ ۱) شهری دبدم آراسنه‌تر از سین زاهدان و پیراسنه‌تر از زلف شاهدان. (منوازی) ۲ الهی! هر که تو را شناسد كار أو باريك و هرکه تو را نشناسد راه او تاربک. (متوازی) ۳ الهی! جرم من زير حلم تو پنهان است؛ ‎gle boy‏ خود بر من گستران. (متوازی) ۴ الهی| از پیش خطر و از پس راهم نیست, دستم گیر که جز تو پناهم نیست. (مطرف)

صفحه 23:
سجحع (موازنه) چند گزینه دارای «موازنه» است؟ السسف) آن كسسوه را جسسو ابسسر مهيا ب) قفاخلتي امدارش دهد ج) كر هجا كويم رمداز بيش من دبو سبيد د) پیراسسته سی‌دار بسه هسر نیکسی تسن را © پیچسان بسه پسس و پسیش چسو لسبلاب |) یک ‎pr‏ تست ۲ آن دشسست را چسسو بسساد مجسس رب قدرميوودر آسستيئش نيد ورغزل خوانم مرا منقاد كرددازدها آراسسته مسی‌خسواه بسه هسر پساکی جسان را كردان به جب وراست جو كوكب ‎aah‏ ؟) چهار

صفحه 24:
تست ۳ سجع (ترصيع) - از ميان ابيات زير جند بيث آراية «ترصیع» دارد؟ الف) از كل طبقى نهاده كاين روى مسن اسست وز شب كرهى فكئده كاين مسوى مسن است ب) چسرا مطسرب نمسی خوانسد سسرودی چسسرا سسساقی تمسسی گویسد درودی ج) مسساز بسسالاييم و بسسالا مسی‌رویسیم مسا ز دريسس‌ایيم و دريسسا مسسى رويسم د) جفسا پسل بسود بسر عاشسق شکسستی وفسا گسسل پسود پر دشسمن ذشب‌اندی ها دائنه باشسى مرغكان ست برجنلد غنجه باشسى كودكائنست بركلئلد ) یک ۲ دو ‎at‏ ؟) جهار

صفحه 25:
- در کدام گزینه سجع متوازی وجود دارد؟ ‎pls ah‏ بسین که لصا ناش ۲) بی سپی سرو سخن‌سای نوای جان جهان ‎Se Jl | JL )۲‏ ‎Spe pet pt) Coy es ASE (fF‏ از رف يان نيفد ۱ 8 همجو اراق دلم خون جر توبر نوست مكسر ديا با يسك و يسسسئش كسسرد وین چه مرا در سر است عمر در أبن بسر شود

صفحه 26:
- نوع سجع كدام كزينه با بقيه فرق دارد؟ ‎)١‏ فصل تركيب اين اصول را علتى ظاهر بود و تزتيب اين فصول را برهنی اهر ‏۲ تا بعد از آنکه ضربت‌های مکاید کشیدم. خائب و خائف به شهر طائف رسیدم. ‏۲) چون شباهنگ به غروب آهنگ کرد و مشاطة دهره جبین صباح را رنگ کرد .. ‏؟) بس جون دلها به آنش جدال بجوشيدند و أن قوم را به ابتدا و انتها بر استسقا بدوشيدند ... ‎ ‎ ‎ ‎

صفحه 27:
- كدام كزينه «ترصيع» دارد؟ gh tl ‏جاهت زجي‎ )١ pS a jt th ‏کمتسرین‎ )۲ ca Bg Spe ۲ هست الصام تسو در بسرج مروت اختر رإلتزبهر ساخنةمرككلب نوين موضى ز عدون الست كس جومن طلهى ز شر نبافت هت اكرام تودردرج نتون كرفر

صفحه 28:
- در کدام پبت ارابة «ترصیع» دیده می‌شود؟ ‎)١‏ ترجهزائتش جوزإشان دادى ۲) تسو را صسبا و مسا آب دیسده شبد غص از © چسرخ ار چسه رفیسع خساک پاییست ؟ ای زبسان هسم گسنج بسی‌پایسان تسوبی ‎gop Ap‏ گدازشان دادی وكرنهعاشقومعشوق ‎SiMe‏ ‎Lb Sy J‏ اى زبان هم رنج بودرمان توبى ‎ ‎ ‎ ‎

صفحه 29:
در كدام عبارت آراية موازنه بدجشم مى خورد؟ ‎)١‏ كفت خاموش كه در بستى مُردن به كه حاجت بيش كسى بردن. ‎)١‏ كه بر ظاهرش عيب نمىبينم و بر باطنش غيب نمىدائم, ۲ دولت نه به كوشيدن است, ‎Sh‏ جارة كار خلايق كم جوشيدن است. ؟) علم أز بهر دين بروردن است نه از بهر دنيا خوردن. ‎ ‎ ‎ ‎

صفحه 30:
كدام بيت ابن غزل حافظ «مسجع» است؟ ‎)١‏ خوبسسان بارسسسى كمسو يخشسسنلائان عمرنسدٍ ؟) أسايش دو كيتسى تفسسير ابسن دو حرف ست ") سركش مشو كه جون شمع از نت بسوزد ؟) هنكام تتكدستى در عيش كوش وستى ‏سسساقي بسسده بشسسارت رنسسدان يارسسسا را بسا دوسستان مسووت. بسا دشسمنان مستلا ‏دلر کسه در کسف او مسوم است سنگ خارا كاين كيمياى هستى قارين كند كنا ‎ ‎ ‎ ‎

صفحه 31:
‎-١‏ جند گزینه دارای «سجع متوازی» است؟ ‏الف) حكايت کرد مرا دوستی که از را محبت با من موانستی داشت و از روی طبیعت مجانستی. ب) پس چون پیر غریب این ابیات عجیب برخواند و این دامن ذرر و غرر بر قوم افشاند... ‏ج) جون اين مقامة بيست و چهار تحریر افتاد. وقت حال را از نسق اول تغییر افتاد, ‏د) با حریفان لاله‌رخ, محبت پیوستم و با دوستان بياله. عهد معرفت بستم, ‏ها روزی چند بر گرد طرائق و حدائق می‌گشنم و خیر و شر آن به حسن تأمل می‌نوشنم. ‏۱) یک ‏۲ دو ۲ سه ۴ چهار ‎ ‎ ‎ ‎

صفحه 32:
در کدام گزینه «سجع متوازن» وجود دارد؟ ‎)١‏ دوستی را که بهعمری فرا جدك أرند نشاید که به یک دم ببازند. ۰ ۲) نان خود خوردن و نشستن به که کمر شمشیر زرین به خدمت بسئن. ۲) هیزم درویشان خریدی به حیف و ناگرا | دادی به طرح. ؟) درویش را دست قدرت بسته است و توانگر را پای ارادت شکسته.

صفحه 33:
- آراية موازنه در کدام ابیات زیر به‌چشم می‌خورد؟ الف) زشت بايد ديد واتكاريد خوب ب) افتساد دو عسالم ز نظسر دیسده مسا را پ) ما را سری است با تسو که گر خلسق روزگار ت) چشمت به خواب جشم مرا خواب می‌بسرد ‎)١‏ الف وب ۲ الف وت زهسسر بایستد خسسورد و انگاریسد قنستد نادیسده مبسین چشسم جهسان‌دیسده مسا را دشسمن شسوند و سسر بسرود هسم بسر آن سسریم زلفست بسه نساب جسان مسرا نساب می‌بسرد ‎oye‏ )بوب ‎ ‎ ‎ ‎

صفحه 34:
كدام بيت فاقد آراية «موازنه» است؟ ) گمی بر درد بی‌درم ان بگریم ۳) در عهد زلفش يك جمع شيدا a fF I aii OE a Nyce گهیب رحال بی‌سامان بختدم مهسر فروزنسده از جم‌ال 7 در دور چشسمش یسک شسهر مفتسون ووالس يل الح مع قار اواك بسهسه

صفحه 35:
کدام بیت فاقد «موازنه» و دارای «سجع و تکرار» است؟ ) گفت ای موسی دصانم دوختى وز پشیمانی تسوجس‌انم سسوختی ۲) از کف پیر میکده مجلسیان خرف شده کوراز عدا کشعت کورآن که مار مي‌کند #چیزدل بقا يو أب نات اف لاک حسرم بارگاهست ۴ من در انديشة آنم که روان بر تو فشانم نه در انديشه كه خود را ز كمندت برهائم

صفحه 36:
شاعر در کدام بیت از آراية «ترصیع» بهره جسته است؟ ۱) این طلعت و رخسار که دارد که تو داری ۲ بجست هوش دل از درد این عظیم ‎Lee‏ ۳ ز صولت تو نرستی هژیر آهن چنگ ۴ فدای جاهش جاه همه جهان یکدست ایس فانست وررفشار کته خارد که عنو خازی بجست كوش سراز رنج اين مهيب خبر زهيبت تونجستى عقاب آتسش ير نشار جانش جان همه جهان يكسر

صفحه 37:
همسان (تام) جناس 3 0 ناهمسا ن(ناقص

صفحه 38:

صفحه 39:
رایه های بدیع لفظی *** جناس تام را با تکرار اشتباه نگیریم. ‎-١‏ كر به مراد من روی ور نروی تو حاکمی ۲- سایه بالای آن سرو از سر من کم مباد ۳- من بسته دام تو سرمست مدام تو ۴- دیوان حافظی تو و دیوانه تو من ۵- سر ارادت ما و آستان حضرت دوست ۶- و گر گوید نهم رخ بر رخ ماه جناس همسان (تام) : واژه هایی که در لفظ کاملا یکسان اما در معنی متفاوتند. من به خلاف رای تو گر نفسی زنم . زنم ز آن که بر من رحمتی از عالم بالاست این آوخ که چه دام است این بارب چه مدام است آن اما پری به دیدن دیوان نیامدی که هر چه بر سر ما می رود ارادت اوست بكو با رخ برابر چون شود شاه

صفحه 40:
جناس همسان (تام) ۷- گر آن شیرین دهن لب را به شکرخنده بگشاید ۸-جهان جهان را به شادی گذار ۹- جز این نیست پیدا که انسان دلی است ۰- به سوگواری گل ها به غمکساری عشق 0۱- روزم مبارک است که روی تو دیده ام ۲- دلم که چون سر زلف تو می رود بر باد ۳- چشم دارم ز لب لعل تو من ای ساقی ۴-ز آن دمی که ز چشمم برفت رود عزیز ۵- آن که مرا آرزوست دير ميسر شود ۶- گر چه در بحر غم او به کنار افتادیم ۷- آه هواپرست یه مقصد نمی رسد ۸- مگر می تبینی که دد را و دام - نیک خواها در آتشم بگذار ۲۰- تار زلفت را جدا مشاطه گر از شانه کرد کف خسرو به خاک تیره ریزد خون شیرین را مکن خویشتن را به غم مضطرب که او هست باقی و باقی قناست قرار هستی ما بی قرار باز آید امروز بر جمال تو افتاد دیده ام به دام عشق در افتاد هر جه بادا باد که براتم به لب چشمه کوثر نکنی کنار دامن من همچو رود جیحون است وین چه مرا در سر است عمر در اين سر شود ليك شادیم كه اميد كنار است آن جا نتوان زدن به تير هوايى نشانه اى نینداخت جز حرص خوردن به دام وين نصيحت مکن که بگذارش دست آن مشاطه را باید جدا از شانه کرد

صفحه 41:

صفحه 42:
رايه هاى بديع لفظى جناس ناهمسان (ناقص) ناقص حركتى : اشتراك در حروف , اختلاف در حركات ؛ قُمرى با ُقرى ؛ شكر با شيكر و .. ناقص اختلافى : اختلاف دو وازه در يك حرف (اول , وسط با آخر) نيل با فيل ؛ دست با دشت ؛ خروس با خروش ‎lll‏ ازطرفين جنا یک حرف د ال وس يا آخر بيشترنارد بر ب مرج دوس دست ال نكته : حروف اضافه و ربط دو حرفى را در جناس ناهمسان » جناس به حساب نمى آورند. نکته: طرفین جناس فقط باید دریک حرف اختلاف داشته باشند یا فقط يى حرف بيشتر داشته باشند. نکته : در تعیین جناس نشانه های جمع و ضمایر شخصی پیوسته را از واژه جدا کنیم ؛ مثلا سرو با سرم جناس ناقص افزایشی دارد.

صفحه 43:
نمونه های جناس ناهمسان (ناقص) ۱- چشم که بر تو می کنم چشم حسود می کنم ۲- من بسته دام تو سرمست مدام تو ۳- سایه بالای آن سرو از سر من کم مباد ۴-اگر ملول شوی یا ملامتم گویی = ۵- خشت زیر سر و بر تارک هفت اختر پای ۶- ای گلین جوان بر دولت بخور که من ۷- شکر شکر ز طوطی روان باز مدار ۸- سوزی ز ساز عشقت در دل چرا نگیرد ۹- چند دام از زهد سازی و دم از طاعت زنی ۰(- تیرقدی کمان کشی زهره رخی و مهوشی شکر خدا که باز شد دیده بخت روشنم آوخ که چه دام است این یارب چه مدام است آن ز آن که بر من رحمتی از عالم بالاست این اسیر عشق نیندیشد از ملال و ملام دست قدرت نگر و متصب صاحب جاهی در سایه تو بلبل باغ جهان شدم دو سه روزی که بمانده است در این تیره قفس رمزی و راز مهرت در جان چرا ندارم ما هم از دام تو دوریم و هم از دم فارغیم جانت فدا که بس خوشی جان و جهان کیستی

صفحه 44:
نمونه های جناس ناهمسان (ناقص) ۱- دامن دوست به دست آر و زدشمن بگسل مرد یزدان شو و فارغ گذر از اهرمنان ۳- میان بحر غمت هر که غرقه دید مرا ز بیم غرق شدن بر كنار مى گردد ۳- دلش را ساخت سخت و بی مداوا به عينه جون دلش يعنى كه خارا ۴- چو دونان در این خاکدان دنی مباش از برای دو نان مضطرب ۱ جمله منم تو شده گشته من از من بری )== ۶- نهد در نار نور و مهره در مار دهد از نیش نوش و خیری از خار ۷ قمری باغ او منم تا بشناسیم داغ جفا به سینه ام طوق وفا به گردنم ۸- می زد به شمشیر جفا می رفت و می گفت از قفا سعدی بنالیدی ز ما مردان نتالند از الم ۹- شمع من روز نیامد که شبم بفروزی جان من وقت نیامد که به تن یاز آیی ۰- چرخ گرد از هستی من گر برآرد گو بر آر دور بادا دور از دامان نامم گرد ننگ

صفحه 45:
۰ جناس - در چند بیت «جناس تام» وجود دارد؟ السف) بسه تسار مسو اگسرش ره فتساد در شسب تسار ب) از وصسل تسو یسک جسو بسه جهسانی ارزد ج) نامهر ماه چسرة تسو در دلسم نشست 9( عهسد و زنهسار بسسی رفست میسان مسن و نسو ه) چسون دهد احسان تسو رحست نشان ) یک ۲ دو چنسان دویسد کسه گلگسون اشسک بسر مژگسان ] le el OS pe ‏زيسن‎ ازمهروماه مهربهكلى بريندوام me ‏و زنيمسار فرامسوش‎ Someta Get ete ‎pt iI ad HT‏ رخمست نان ۴ سه ۴ چهار ‎ ‎ ‎ ‎

صفحه 46:
- نوع جناس مقابل کدام اپیات نادرست است؟ الف) تا هست نو زیر فدم کرد فرق ماه ب) مسن گسرفتم چمسن آراز چمسن بیسرون رفست ج) چو در بنان تسوهنگام سیر ناه کنسد د) مال مار توست و تو روز و شب اندر جمع آرى ه) نسم تسو در دلسم آتسش ساد واز لعلسث الف-ج ۲) ب-د فسرق مخالفان همسه زیسر فسدم تسو راسست (جناس تام) سسربس؛سمر شسینم ایسن بساغ اولوالابسسارند (جناس افزایشی) شود صعيفة سيمين ز سسپراو مشسکین (جناس حرکنی) بار بر توست و تو سال و سه اندر بند آني (جناس اختلافی) مسد آنسش دگسر انسدر نهساد مسی آیسد (جناس تام) ۲ ج-ه )بده

صفحه 47:
در کدام گزینه دو جناس «همسان» وجود دارد؟ ۱ حال چوگان چون تمی‌دانی که چیست ! ای نصیحت‌گو به ترک گوی گوی ۲) برو ای ترک که ترک تو ستمگر کردم | حیف از آن عمر که در پای تو من سر کردم ۳ به بوی زلف تو دادم دل شكسته يه باد / بيا كه جان عزيزم فداى بوى تو باد ۴ روزی که جمال دلبرم دیده شود | از فرق سرم تا به قدم ديده شود

صفحه 48:
در كدام بيت آراية «جناس همسان (تام)» پدید آمده است! ‎)١‏ قسسومى ‎shania mee) Aa‏ رسسسيدفد ۲ جپان چیسست؟ بل ذر ز لیرنسگ او 6 در مسذهب عاشسقی خیانست نسه رولسست ؟) بسسس جنسسك دم بسسه ‎OLY pth‏ مادر غم تحصسيل ره رأست خميديم رهابى به جنك أور ازجنك او مسن راسست روم تسو كز روى نإيسد راسست تساداضسن پسناکااوبسه چگ آمسند

صفحه 49:
در کدام گزینه جناس هم‌سان وجود دارد؟ راد زبند زره موی أوی ‎iy gt‏ كردأفيد ‏۲ دز و گسنج و دزیسان سراسسر نسو راسست ؟) به زيسر دز اندر يكى جساى بود ‏درخشان جو خورشيد شد روى أوق زره بسر بسش يكبهيك بردريد چسو آیسی بسدان سساز کست دل هواسست ‎pet‏ بسسدان ‎pe Gey GL‏ ‎ ‎ ‎ ‎

صفحه 50:
كدام كزينه فاقد آراية «جناس ناقس حرکتی است! ۱ در دل نسدهم ره پسس از ایسن مهسر بتسان ا ۲ دلازرنسج حسسودان مسرنج و والسق باش ۳ ای گدابان خراب‌اث خدا بار شماستث ۴ گرم بازآمسدی محبسوب سیم‌انسدام سنگین‌دل مسر لسب او بسر در ایسین خانسه تهساديم كهبد به خاطر اميدوار ماترسد جشهم انعا مداريد زأتعامى جند كل ازخارم بسرأوردى و خسار از باى و باى از كسل

صفحه 51:
در كدام كزبنه آرابةُ «اشئقاق» بدكار رفته اسن؟ ‎)١‏ رنسدان نشسنهلسب | أبسى نمسي دهسد كسس ) مکسسر مسسیلبینسسی که دد و ام )ای مسرغ سر علسق ز پروانسه بیساموز ‏تسا آن دو هفنه ماه ز من دور شده شدسث ‏گسوبی ولسی‌شناسسان رفتنسد از ایسن ولابست تبنسداخت جسز حسرص خسوردن بسه دام كسان سسوخته راجسان شد و أراز نياميسد ‏روزم جو هفنه هفنه جوماهاز فرق يار ‎ ‎ ‎ ‎

صفحه 52:
در هم ‎oly‏ زیر 4 «جناس» وجود دارد. 1( مسسی‌نمایسد مستار السدر چشسیم مستال ۲) همان خسواه بیگانسه و خسویش ‏ Pa els Sy Lt ete wil ‏)ابن عصازدوزخ‎

صفحه 53:
در كدام بيت جناس از نظر نوع با بقيه متفاوت اس؟ ‎)١‏ همسي زور كسرد إسن بسر آنء أن بسر يسن ۲) جسسو شسسد روز رسسستم ببوشسيد ‎oe‏ ‏۲) خرامان بد سسسسوى أب روان ‏؟) أی هدهفد صبا به سبا می‌فرس تمث ‏كيسان تسن كسسرد بسر كبر بسر چنسان چسسون شسده بساز جویسد روان بنگر که از کجابه کجامی‌فرسنمت ‎ ‎ ‎ ‎

صفحه 54:
- ترنیب آمدن آرایه‌های «جناس ناقص افزابشی, سجع منوازی, موازنه و واجآرابى» در ابيات زير كدام است؟ السف) سسروفدی کته مسسن از جلسو او پاس‌الم ب) بسه زبسر تبسغ جانسان از بمسبرت نیسست لرزبسدن ج) روا بسود کسه فزایسد جهسان بسدو رامش د) هسم تسو جلسون را مسددی هسم تسو جمسال خسردی ‎)١‏ الف- د- ج- ب ۲) ب- ج- الف- د ‏آسمان سسيزة خواليدهبوددر جمنش نفسس در زبسر آب زنسدگی ظلسم اسست دزدیسدن سسزا پسود که لمایستد فلسک بسدو اعجساب تیسر بسلا از تسو رسسد هسم تسو بسلا را سسپری ‏۳ الف- ج- دب 6 ج- ب-الف- د ‎ ‎ ‎ ‎

صفحه 55:
در کدام بیت. جناس تام به کار نرفته است؟ ) نسیک خسواه ا در آتسسشم بگذار ۲) مس‌گر مسی‌نسبینی که دد را و دام ۲ سعدی که داد وصف هسمة ليكوان بداد ۴ درد بی‌عشقی زجانم برده طاقت, ورنه من وين نصیحت مکن که بگذارش نینداخت جز حرص خوردن به دام عاجز بماند در نو زبان فصاحتش داشتم آرام تسا آرام جانی داشنم

صفحه 56:
"- ترتیب قرار گرفتن آرایه‌های «جناس تام. جناس اقص اختلافی, موازنه و سجع متوازی» در کدام گزینه آمده است؟ مطيرب. بكو كه كار جيان شد به كسام مسا الاش بزلفت كدزيادت بودازدوش السف) سساقی بسه نسور بساده برافسروز جسام مسا ب) چون دوش شسبی تیسره ندیسدم به درازی ج) هر كه به جور رقيب يا به جفاى حبيب د) تا باغ به حسنی شود از ابر به حسنی ‎)١‏ ب-الف- ددج ۲) ب- الف-ج- د عبد فسرامش كلد مسدعى ‎lg os‏ تا دهر به حالى شودازمهربهحالى ‎١‏ ج- ب-الفدد 6) ج- ب-د- الف

صفحه 57:
‎٠‏ کدام بیت «فاقد» جناس و دارای موازنه است؟ ) بهر منال عیش ز دوران منال بیش ۲) مگر نداند کز عقد عقل و جوهر جان ‏۲ هم عیب را به عالم اشرار پرده پوش ‏۴ یک کنجدش نگنجد در سينة گنج توران ‏بهر مدار جسم به زندان مدار جان ‎pay Sead pe‏ اعمال و مست اسوازم عم میتی واه ال آورجنان ‏یک.ستجذش سننجة در ذیقة فللکه پریر ‎ ‎ ‎ ‎

صفحه 58:
تست ۱۴ در کدام بیت هر دو نوع جناس (همسان و تاهمسان) به چشم می‌خورد؟ ) که یارد که پیش تو آید به جنگ وگر تسو بجنبسی که سازد ‎Sui‏ ۲ بپیچاند آن را کسه بیشسی کنسد وقفو ‎oS ts jg te‏ ۳) ببسستم بسر ایین گونه بسدخواه بخت بنسالم ز بخست بسد و سسال سسخت ۴ چنین پاسخ آورد ن_اکس شغاد که گردون گردان تسورا داد داد

صفحه 59:
آرای‌های مقابل هم ابیات درست است؛ به‌جز: ۱ کی شبروان کویست آرند ره به سویت ۲ هرگز بدین طراوت سرو و چمن نروی ۳داتم کهآه‌سا را باق بسی افزها ۴ گر با توبر سر و زر دارد کسی نزاعی عکسی زنتنهع رویت تا راهیزتياشند هرگز بدین حلاوت قسد و شکر نباشد لیکن چه سود وقتی کز ما اثر نباشد من ترک سر بگویم تا دردسر نباشد (سجع. تشبیه) (موازنه. جناس) ‎(bleh LS)‏ (جناس تکرار)

صفحه 60:
در کدام بیت اشتقاق دیده تمی‌شود؟ ای شیخ شکر کن تو کزین قد فارفی ۲ ز مشرق سر کوی آفتاب طلعت تو ۲ به شهر ما چه غزالان که باده پیمایند ۴ ای شده بدخواه تو مضطرب اضطراب فک فراعت اسف یو اهیل اتجات هرقن اگر طلوع کند طالعم همایون اسست جه جاى عشوة غزالان بادپیما را هم‌چو بدان‌دیش تو ممتحن امتحان

صفحه 61:

کتاب پاور آرایه های ادبی حسن معقول 1400-1401 به نام نقش بند صفحه خاک عذارافروز مه رویان افالک بخش دوم بدیع لفظی واج آرایی و تکرار سجع ،موازنه و ترصیع جناس و اشتقاق واج آرایی و تکرار آرایه های بدیع لفظی تکــرار (واژه آرایی) و واج آرایی (نغمة حروف) تکرار ؛ واج آرایی (تکرار و واج آرایی در تست های کنکور زیاد مورد اعتنا نیستند). اشتیاقی که به دیدار تو دارد دل من دل من داند و من دانم دل داند و من رشتة تسبیح اگر بگسست معذورم بدار دستم اندر ساعد ساقی سیمین ساق بود خــوابِ نوشیــنِ بامــدادِ رحیل بـاز دارد پیـــاده را ز سبیـــل تکرار ؛ واج آرایی آرایة تکرار را با جناس تام (همسان) اشتباه نگیریم ردیف را تکرار به حساب نمی آورند. واج آرایی صامت ها از مصوت ها محسوس تر و زیباتر است . وقتی واج آرایی تداعی معنا کند(آوا معنا) زیباتر می شود. تست 1 تست 2 تست 3 تست 4 تست 5 سجع ،موازنه ،ترصیع آرایه های بدیع لفظی سجع .موازنه .ترصیع تعریف سجع واژه هایی هماهنگ ( در وزن و قافیه ،در وزن و یا فقط قافیه) که درپایان جمله های قرینه و یا در پایان نیم مصراع های شعر می آیند. ای کریمی که بخشنده عطایی و ای حکیمی که پوشندة خطایی و ای احدی که در ذات و صفات بی همتایی ارجمند گرداننده بندگان از خواری و در پای افکنندة گردنکشان از سروری من مانده ام مهجور از او درمانده و رنجور از او گویی که نیشی دور از او در استخوانم می رود انواع سجع )1متوازی :اشتراک ارکان سجع در وزن و حرف یا حروف آخر(قافیه) منت خدای را عز و جل که طاعتش موجب قربت است و به شکراندرش مزید نعمت )2متوازن :اشتراک ارکان سجع در وزن و اختالف در قافیه : مال از بهر آسایش عمر است نه از عمر از بهر گردکردن مال )3مطرف :اشتراک ارکان سجع در قافیه و اختالف در وزن: هر نفسی که فرومی رود ممد حیات است و چون برمی آید مفرح ذات دو شرط اساسی سجع )1حداقل دو جمله وجود داشته باشد ؛ به نام آن خدای که نام او راحت روح است و پیغام او در وقت صباح مومنان را صبوح است )2ارکان سجع ،واژه های پایان جمله ها هستند( .بدون توجّه به واژه های تکراری پایانی) گاه ا ز دیدن خط مکتوب منتعش و گاهی از ندیدن روی محبوب مشتعل موازنه (انسانی) تقابل سجع های متوازن یا ترکیبی از متوازی و متوازن در دو جمله یا مصراع قرینه نمونه های موازنه (انسانی) ترصیع (انسانی) تقابل سجع های متوازی در دو جمله یا مصراع قرینه نمونه های ترصیع(انسانی) سـجع تست 1 سـجع (موازنه) تست 2 سـجع (ترصیع) تست 3 تست 4 تست 5 تست 6 تست 7 تست 8 تست 9 تست 10 تست 11 تست 12 تست 13 تست 14 تست 15 آرایه های بدیع لفظی جناس همسان (تام) و ناهمسان(ناقص) جناس همسان (تام) آرایه های بدیع لفظی جناس همسان (تام) :واژه هایی که در لفظ کامال یکسان اما در معنی متفاوتند. جناس تام را با تکرار اشتباه نگیریم. جناس همسان (تام) جناس ناهمسان (ناقص) آرایه های بدیع لفظی جناس ناهمسان (ناقص) نکته :حروف اضافه و ربط دو حرفی را در جناس ناهمسان ،جناس به حساب نمی آورند. نکته :طرفین جناس فقط باید دریک حرف اختالف داشته باشند یا فقط یک حرف بیشتر داشته باشند. نکته :در تعیین جناس نشانه های جمع و ضمایر شخصی پیوسته را از واژه جدا کنیم ؛ مثال سرو با سرم جناس ناقص افزایشی دارد. نمونه های جناس ناهمسان (ناقص) نمونه های جناس ناهمسان (ناقص) جنــاس تست 1 جنــاس تست 2 تست 3 تست 4 تست 5 تست 6 تست 7 تست 8 تست 9 تست 10 تست 11 تست 12 تست 13 تست 14 تست 15 تست 16 پایان

31,000 تومان