صفحه 1:
صفحه 2:
صفحه 3:
* چه عواملی موجب بيدا
* هوازدگی و فرسایش
می‌کنند؟
سین توبوگرافی و هواشناسی چه اطلدی:
می‌دهند؟
بش نواحی آب وهوایی می‌شوند؛
جه تغييراتى بر سطح زمين إيجاد
re
اختیار ما قرار
a 5
Canes بوم‌های ole كداماتد 9 جكونه
FIC نواحی طبیعی محافظت کرد
صفحه 4:
نواحی آب و هوایی
درس ۳
در متن زیر دو ناحیه مختلف در قاره آسیا توصیف شده است. ابتدا اين دو ناحیه را روی نقشه پیدا
کنید وسپس متن را بخوانید. 1
«ولانباتور» که سردترین پایتخت جهان است» در شمال کشور مفولستان واقع شده و ارتفاع آن از
سطح دریا ۱۳۱۰متر |
به طو کلی؛ مغولستان تابستان هایی کوتاه و خنک و زمستان هایی بسیار سرد دارد. در اولانباتور
| معمولا در زمستان دما تا ۳۰-درجه سانتی گراد کاهش می بابد. البته دمای ۵۰-درجه سانتی گراد
نیز در این شهر ثبت شده است.این ناحیه به طور کلی ناحیه ای خشک است میانگین بارش سالانه
۶میلی متر و میانگین رطوبت نسبی سالانه ۴ ۵درصد است.
هر جند سال یک بار» زمستان ها در مغولستان فوق العاده سرد مى شود. برای مثال» در بخبندان و
سرمای شدید سال ۲۰۰۹مبلادی» هزاران رأس دام تلف شدند و خسارت های زیادی به اقتصاد و
د رآمد بخش عمده ای از مردم که زندگی شان وابسته به دامداری است وارد آمد.
استفاده از سوخت زغال سنگ در نیروگاه ها و خانه ها موجب شده است که اولانباتور از آلوده ترین
شهرهای جهان باشد؟ به طوری که در زستان هاء آلودگی هوا مانع دید هواپیماهابرای فرود مى
شود.
1
صفحه 5:
صفحه 6:
سرماى شديد. خياباتى در اولان باقور دامها در فصل سرما بغاری سنتی با سوخت زغال
صفحه 7:
جاکارتا؛پایتخت اندونزی در جزیره جاوه قرار دارد. اين شهر که با
بیش از ده میلیون سکنه» از پرجمعیت ترین و پرتراکم ترین مناطق
جهان است »در ناحیه گرم و مرطوب واقع شده است.
ميانكين بارندگی سالانه این ناحیه حدود ۲۰۰۰میلی متر و رطوبت
نسبی پیش از ۸۰درصد است. این ناحیه زمستان ندارد و مردم آن»
تاکنون برف ندیده اند. دمای هوا در ماه های مختلف سال یکنواخت و
مبانگین سالانه آن ۲۷درجه سانتی گراد است. هر روز عصر
رگبارهای شدیدی رخ می دهد و باران سیل آسا بر شهر فرو می ریزد.
جاکارتا تحت تأثیر بادهای موسمی نيز هست كه كاه موجب سیلاب مى
شوند. در سال ۲۰۰۷میلادی» سیلاب شدید در سواحل این شهر»
۰مبلیون دلار خسارت وارد کرد.
آب وهوای گرم و شرجی این شهرء بدون استفاده از انواع خنک کننده
ها (فن و کولر) قابل تحمل نیست.
صفحه 8:
Copyright © Ontheworldmap.com
صفحه 9:
صفحه 10:
بارش بارانهاى شديد. خياباتى درجاكارتا ١ سيل وآبكرفتكى درخيلبان استفادهازخنى كننددها در مكانهاى عمومي
صفحه 11:
ادر اين در ناحيه, عناصر آب رهوايى جون دماء رطوبت و بارش جه تفارتیباهمدارند؟
دما درشهراولان باتور بسياركم و هواد درزمستان بسيارسرد مى شود و ميزان رطوبت همبسياركم و هوا خشك مى
باشد و ميزان بارش هم كم است و از مناطق خشك و كم باران بهحساب می آید.
درشهرجاکارتادوای هوا نسبتا زیاد و يكنواخت مى باشد و ميزان رطوبت هوا زياد و هوا شرجياست و ميزان بارش
ازياد و از نواحى يرباران محسوب مى شود و...
۳-به یک نقشة جها زنملىديوارىيا اطلس مراجعهكنيد. ايندو شهر تقريباًدر امتداد يك نصف النهار واقع شدداند ودر نوع آبو
هواى متفاوت دارند. موة فيابى و طبيعى اين در شهر را با استفااه از نقشه بررسى كنيد و عواملى را كه موجب تفاوت اين
در نأحيه مىشوند توضيح ذهيد.
دو شهرجاكارتا و اولان باتور دريك طول جغرافيايى قراردارند و البته طول جغرافيايى در آب وهوا اثرى ندارد و
فقط در اختلاف ساعت تاثيردارد ولى اين دو شهراز لحاط عرض جغرافيايى با هم اختلاف زيادى دارند.شهر جاكارتا
حدود ۰ درجه جنوبی | oe a eae م ا
صفحه 12:
"ابه نظر شماء بهترين فصل يا زمان بای سفر به اولان بانور و جاكارتاكدام است؟ جرا؟
بهترين زمان سفربرای شهر جاکارتا تابستان و پاییز است زیرا درنواحی حاره ای یک
فصلکم باران وجودداردیعنی درفصل خشک مقدار باران کاهش می یابد.)شکل صفحه
٩ ) درشهراولان باتور بهترین زمان سفر تابستان می باشد به دلیل گرم ترشدن
هوادرتابستان.بنابراین هردو شهر در فصل تابستان برای سفرمناسب ترند.
؟- أيامىتوانيد ب توجه به اطلاعاتى كه از أب رهواى ايران ياجهان داريد. در ناحية ديكر را كه از نظر أب و هوا كاملا با يكديكر
متفارتاندمناليزنيدة
نواحى زيادى درايران و جهان وجوددارند كه از نظر اقليمى با يكديكر بسيارمتفاوت
هستند.مثلا از نظربارش درایران بندرانزلی بیش از ۲۰۰۰ میلیناربارش دارد و
شهرمیرجاوه دراستان سیستان و بلوچستان تنها ۳۰ میلیمتر بارش دارد.ویا دشت لوت
یکی از گرم ترین سرزمین های جهان است وقطب جنوب هم سردترین منطقه کره زمین
می باشد.
صفحه 13:
آب وهوا و ناحیه
عامل پیدایش نواحی آب وهوایی:
ییاوهو وهوا یکی از عوامل مهم پدید آمدن ناحیه است. ويژگي های آب OT
متفاوت موجب می شود که بخش های مختلف سیاره زمین با یکدیگر تفاوت داشته
باشند ونواحي آب وهوایی به وجود بيایند.
تفاوت هوا و آب وهوا(اقلیم):
همان طور که پیش تر خواندید» آب وهوا با هوا تفاوت دارد. هوا وضعیت گذراو
موقتی هواکره (اتسفر) در یک محل در مدت زمانی کوتاه است. برای متال» مى
كوييم امروز هوا آفتابی با ابری است يا آمروز هوا سرد است و... اما آب وهواء
شرایط و وضعیت هوای یک ناحیه در مدت زمانى نسبتا طولانى است. براى مثال»
مى كوييم اندونزى كشورى كرم و مرطوب است.
نوع آب وهوا جكونه تعيين مى شود؟
برای پی بردن به نوع آب وهوای یک ناحیه, داده های آماری مربوط به دماء
بارش رطوبت و... را طی سال های طولانی (معمولاً سى سال یا بیشتر) جمع
آوری ومیانگین آن را محاسبه می کنند.
آب وهوا شناسی(اقلیم شناسی):
آب وهواشناسی (اقلیم شناسی) یکی از شاخه های جغرافیای طبیعی است.,
صفحه 14:
در ایستگاه‌های هواشناسی با استفاده از انواع ابزارهاء میزان
دماء بارش, رطوبت. سرعت.جهت وزش باد و... به طور دائم
ثبت میشود.
صفحه 15:
شادروان دکتر محمدحسن گنجی (متولد ۱۳۹۱ . ش: در بیرجند): بنیان‌گذار و پدر
جغرافیای نوین و هواشناسی در ایران محسوب میشود.
پروفسور گنجی استاد جغرافیای دانشگاه تهران بود و از سال ۱۳۳۵ تا ۱۳۴۷ مدیریت
ادارة کل هواشناسی را برعهده داشت. او که از بنیان‌گذاران سازمان هواشناسی ایران
بود. در پیوستن این سازمان به سازمان هواشناسی جهانی نقش موثری داشت. از جعله آثار
ارزشمند دکتر گنجی تهیخ اطلس اقلیمی‌ایران وده‌هامقالهبه‌زبان فارسی و انگلیسی است. _پروفسور محمدحسن گنجی
دکتر گنجی در سال ۱ ۲۰۰ میلادی از سوی سازمان هواشناسی جهانی به‌عنوان«مرد سال ۰ (۱۲۹۳۱۳۹هش)
هواشناسی جهان» برگزیده شد و مورد تقدیر قرار گرفت.
صفحه 16:
اهمیت هواکره
چهارمحیط اصلی کره زمین:
در پایه نهم خواندید که محیط زندگی ما از چهار بخش تشکیل شده
است:
هواکره سنگ کره» آب کره و زیست کره.
کازهاو لایه های مختلف هوا:
هوا مخلوطی از کازهای مختلف است که تا حدود۳۰۰۰ کیلومتری اطراف
سیاره زمین را فرا گرفته است. هواکره ازلایه های مختلف تشکیل شده
Cul و بیش ترین تغییرات OT وهوایی درلایه زیرین آن» یعنی
وردسبهر (تروپوسفر) به وجود می آید.
آهمیت هواکره:
وجود هواکره یکی از ویژگی های مهم سیاره زمین است و این سیاره را
از سایر سیارات جدا می کند؟ زیرا به واسطه هواکره» زیست کره قادر به
حیات است. علاوه بر این هواکره بر روی آب کره و سنگ کره نیز تأثیر
مى كذارد. در فصل بعد در اين باره بیشتر توضیح می دهیم.
صفحه 17:
1 کازهای مختلف هواکره را نام ببريد. كدام كاز بيش ترين حجم هواكره را تشكيل مى |
دهد؟
نيتروزن و اكسيزن و سايركازهابيشترين مقدار كازهاى تشكيل دهنده جو زمين نيتروزن مى
باشد با ۷۸ درصد
۲- منظور از دمای حداقل و حداکثر روزانه چیست؟ به اخبار هواشناسی گوش کنید. حداقل و
حداکثر دمای روزانه در منطقهٌ شما درروزهای اخیر چقدر بوده است؟
هرروز میزان دمای شهرها وروستاها درایستگاه های سینوپتیک اندازه گیری می شود.درطول
روز دمای ایستگاه بیشترو کمتر می شود.زمانی که دما به بیشترین مقدار برسد و ثبت شود
حداکثر دما و زمانی که dy loo کمترین مقدار برسد و درایستگاه ثبت شود حداقل دمای
روزانه گفته می شود.البته حداقل و حداکثردمای ماهانه و سالانه هم اندازه گیری و ثبت می
شود.
صفحه 18:
۳- با راهنمایی معلم. بگویید میانگین دمای روزانه و ماهانه یک مکان چطور به دست می آید.
درایستگاه های سنوپتیک هرروز ۲۴ بار عناصر آب وهوایی مانند دما اندازه گیری می شود یعنی
هرساعت یک بار.میزان دمای اندازه گیری شده درایستگاه دریک روز با هم جمع می کنیم و
برعدد ۲۴ تقسیم می کنیم و به اين ترتیب میانگین دمای روزانه به دست می آید.البته
درایستگاه های کلیماتولوژی هرروز سه بار عناصر هوا اندازه گیری می شود و بعد از جمع کردن
میزان دما که درسه مرحله انجام شده نتیجه بر عدد ۲تقسیم شده و میانگین دمایروزانه به
دست مى آيد.
دریک ماه میانگین دمای روزانه ۳۰ روز محاسبه می شود .با جمع کردن میانگین دمای ۲۰ روزه
و تقسیم آن برعدد ۳۰ می توان میانگین دمای ماهانه را حساب کرد.
صفحه 19:
اكتبر | توامبر | دسامير
۸ ۱ ۷۸ | ۱۳۶ | ۱۹۲ ۱ ۲۳۸ | ۲۵۷ ( ۲۳۶ | ٩
ما ] زایه | فوریه | مارس | آوریل | مه | زیئن | زونه | ارت | te
صفحه 20:
شما با انجام دادن فعالیت آغازین درس به
بعضی از عواملی که موجب تفاوت آب وهوای
مغولستان و اندونزی می شوند» اشاره کردید.
اکنون بیایید علل به وجود آمدن نواحی مختلف
آب وهوایی را با توجه به عناصری چون تابش.
خورشید» دما و فشار و بارش و چگونگی توزیع
آنها بیشتر بررسی کنیم.
صفحه 21:
تابش خورشید
تاثیرنو خورشیدب رآب وهوا:
نور خورشید مهم ترین منبع انرژی برای زمین و عامل اصلی به وجود
آمدن ویژگی های آب وهوابی در نواحی مختلف زمین است. تابش
خورشید روی عناصر آب وهوایی چون دماء فشار و رطوبت و بارش
تآثير می گذار a}
علت توزيع نامساوى انرزى خورشيد درسطح زمين:
زاویه تابش خورشيد و ميزان براكندكى آن بر روى زمين يكنواخت
0
مايل بودن محور زمين موجب مى شود كه اشعه خورشيد به مناطق
استوایی عمود و نزدیک به عمود بتابد و زاويه تابش به سمت قطب مايل
و مایل تر شود.
بنابراين» مقدار انرژی خورشیدی که هر سانتیمترمربع از زمین در
مناطق استوایی دریافت می کند» بسیار بیشتر آزمقداری است که مناطق
قطبی جذب می کنند.
صفحه 22:
صفحه 23:
چرا همه بخش های زمین درمدت زمان مساوی انرژی
خورشیددریافت نمی کند؟
از سوی دیکر» همه بخش های زمین درمدت زمان مساوی انرژی
خورشید را دربافت نمی کنند. مایل بودن محور زمین بر مدار گردش
انتقالی آن به دور خورشید موجب می شود که طی حرکت وضعی و
انتقالی» وسعت منطقه روشن و تاریک و طول روز و شب و فصول
ana =| شمالی و جنوبی متفاوت
شد.
| اد سا ری سای سس
به طور کلی» نواحی قطبی کم ترین انرژی را دریافت می کنند. آنها
احتى در زمستان به مدت چند ماه در تاریکی کامل فرو می روند
وانرژی جذب شده از سطح خود را از دست می دهند» بدون آنکه
دوباره انرزى به دست بیاورند.
صفحه 24:
انقلاب
زهستانی
, اعندال Sole انقلاب
تابستانی
صفحه 25:
March Equinox
SIT ع = OEY (۲
Eo SS)
September Equinox كن
صفحه 26:
EARTH'S SEASONS
صفحه 27:
ات
صفحه 28:
ادما
تتيجه درياقت تاساوى اترزى خور شي دبرسطح زمينة
از دربافت نامساوى انرزى خورشيد بر سطح زمین مناطق گرم» معتدل و سرد
يديد مى آيد.
| علت گرم بودن نواحی استوایی: ۱
هرچه از استوا به سمت عرض های جغرافبایی بالاتر حرکت می کنیم» دمای هوا
کاهش می یابد. اشعه خورشيد در منطقه استوایی درطی سال عمود و نزدیک به
عمود می تابد. به این ترتیب, نواحی استوایی منبع بزرگ ذخیره گرما و
سرچشمه جریان های دریایی آب گرم در اقبانوس ها هستند.
عوامل موثريردما: . ,. 00
همانطور که پیش تر خوانده اید. علاوه بر عرض جغرافبایی» عواملی چون
ارتفاع از سطح زمین (به طور متوسط به ازای هر ۰۰۰آمتر ۶درجه سانتی گراد
کاهش دما در لایه ورد سپهره) دوری و نزدیکی به اقیانوس ها و دریاهاه عبور
جریان هاي دربایی آب گرم و آب سرد» وجهت و شیب ناهمواری ها بر دمای
یک مکان تأثیر می گذارند.
Go LT توانید با توجه به آنچه از قبل مى دانيد» برای هر مورد مثالی بزنید؟
صفحه 29:
فشار
چراهوابرهمه چیزفشارمی آورد؟ ۲
هوا دارای وزن است و بنابراین بر همه چیز فشار وارد می کند» هر چند ممکن
است فشار آن را احساس نکنیم.
فشارهوا با چه وسیله اندازه گیری می شود و واحد اندازه گیری آن چیست؟
فشار هوا به وسیله فشارسنج اندازه گیری می شود و واحد اندازه گیری آن
«هکتوپاسکال» است.
فشار هوا نیروی وارد بر یک واحد از سطح زمین
است که مقدار آن در سطح دریای آزاد برابر با وزن
ستونی از جیوه به ار تفاع ۷۶ سانتی متر است.
صفحه 30:
مرکز کم فشار وپرفشار
سیکلون چگونه به وجود می آید؟-
فشار هوا در یک مکان» متیر است و کم با زياد مى شود.
وقتی هوای یک منطقه گرم می شود مولكول ها سريع تر
حرکت می کنند و از هم فاصله می گيرند» در نتيجه از وزن و .
فشار هوا درواحد حجم کاسته می شود.
هوای گرم سبک_می شود و 4 sow بالاصعود_می کند.
بنابراین» هوای گرم نسبت به اطراف خود فشار کم تری دارد
و درنتیجه بر روی منطقه گرم یک مرکز کم فشار ایجاد می
شود.
در كم فشارفشار هوا به سمت مر كزناحيه كم مى شود.
صفحه 31:
صفحه 32:
پرفشار چگونه به وجود می آید؟
وقتی هوا سرد می شود مولکول های آن به هم
نزدیک تر می شوندو تعدادشان در واحد حجم بیشتر
می شود.
هوای سرد سنگین است و به سمت پایین با سطح زمين
فرود می آید» درنتیجه بر روی منطقه سرد یک مرکز
پر فشار پدید می آید.
در برفشارفشار هوا به سمت مرکز ناحیه افزایش می
wel
صفحه 33:
آنتی سیکلون
صفحه 34:
دم
TS
\)
AS
صفحه 35:
| نحوه به وجود آمدن باد
هوا همیشه از جایی که فشار بیشتری وجود
دارد به Cow جایی که ثشار کم تری دارد
جریان می بابد و به این ترتیب باد به وجود
می آید.
به عبارت دیگر» هوای گرم و سبک بالا می رود
و هوای نسبتا سرد وسنگین به زیر آن می رود و
جانشین آن می شود.
صفحه 36:
صفحه 37:
اکز فشار و شراب
مراکز پرفشار (آنتی سیکلون ها) :
معمولاًموجب بادهای ضعیف, آسمان صاف روزهای گرم و خشک و شب های
سردیا یخبندان می شوند.
مراکز کم فشار (سیکلون ها):
معمولأموجب ناپایداری هو بادهای شدید, آسمان ابری و بارش باران و رگبار و
هوای معتدل می شوند.
صفحه 38:
توده هواجیست؟
به حجم وسیعی از هوا که از نظر دما و رطوبت»
در سطح افقی تا صدها کیلومتر ویژگی های
یکسانی داشته باشد» توده هوا گفته می شود.
oly مثال, توده هوای گرم و مرطوب. توده
هوای سرد و خشک.
صفحه 39:
جبهه هوا
جبهه جیست؟
جبهه ها مرز بين دو توده هوای مجاورند و آنها را از هم جدا می کنند.
| منطقه گذار:
| وقتی در یک ناحیه دو توده هوای متفاوت در مجاورت یکدیگر قرار
بكبرند و به هم برخورد کنند» یک منطقه گذار با تغیبر از نظر دما
بافشار در مرزهای آنها بدید می آید.
| نتیحه برخورد توده Gla هوابا یکدیکر:
| برخورد توده های هوا با یکدیگن موجب ناپایداری هوا و در صورت!
دارا بودن رطوبت» موجب بارندگی می شود.
جبهه قطبی:
یکی از مهم ترین جبهه های هواء جبهه قطبی است که بین توده هوای
سرد قطب و توده هوای مداری در منطقه معتدله تشکیل می شود.
جبهه قطبی در تغیبرات آب و هوایی کشور ما نقش مهمی دارد.
صفحه 40:
جبهه قطبى منطقه ناپیوستگی بین هوای گرم عرض
های پایین با هوای سرد قطبی است که در صورت
مهیایی شرایط شکل می گیرد. بیشتر چرخندهای
عرض های میانه محصول جبهه قطبی هستند.
بخشی از جبهه قطبی که در فصل زمستان بر روی
مدیترانه - خزر تشکیل می ی شود جبهه مدیترانه
ای نام گذاری شده است.
صفحه 41:
a 27a
رل
So
صفحه 42:
جبهذگرم: جبهة سرد
صفحه 43:
صفحه 44:
Ch کومواونمبوس
Ac ule S al
کومولواستراتوس و6
سيروس 0
ارتغاع (5)
صفحه 45:
| Forecast chart (7424)
| Valid 0000 UTC Fri 06 Dec 2013 |,
صفحه 46:
١ ] مهم ترين عامل به وجود آمدن نواحی مختلف آب وهوایی چیست؟ توضیح دهید.
عوامل دربه وجود آمدن نواحی مختلف آب وهوایی نقش دارند و به نظر می رسد مهم ترین آنها
عرض جغرافیایی وکرویت زمین است.عرض جغرافیایی موجب توزیع نامساوی تابش خورشید ودما و
فشارهوا درزمین می شود و نقش زیادی تنوع اقلیم درکره زمین دارد.
۲- دربارهُ هریک از موارد زیر توضیح دهید:
رابطهٌ دما با عرض Se
با افزايش عرض جغرافيايى دما كاهش مى يابد.
رابطة دما با ارتفاع:
با افزايش ارتفاع هر هزار متر در لایه تروپوسفر دمای هوا ۶ درجه سلسيوس كاهش مى يابد.
صفحه 47:
۳- روی شکل بالاء برخورد توده های هوا و تشکیل جبهه ها را توضیح دهید.
با برخورد دو توده هوای گرم و سرد جبهه تشکیل می شود.جبهه ها دو نوع
اند.جبهه گرم وجبهه سرد.درجبهه گرم هوای گرم برفراز هوای سرد بالا می رود و
ابرهای نیمبو استراتوس واستراتوس و سیروس را تشکیل می دهد.
درجبهه سرد هوای سرد به زیر هوای گرم کشیده می شود و ابرهای کوکولو
نیمبوس راتشکیل می دهد.
صفحه 48:
۴- بیندیشیم: هرچه از سطح زمین بالاتر می رویم. فشار هوا کم میشود (حدود
۰ هکتوپاسکال در هر هزارمتر)؛ به همین سبب. کوهنوردان و مسافران
هواپیما در ارتفاعات به اکسیژن بیشتری نیاز پیدا مى كنند. اکنون بگویید چرا در
کوهستانها باآنکه هوا سرد است. فشار هوا کم است؟
هرجه از سطح زمین بالاتر می رویم. فشار هوا کم می شود حدود
۰ هکتوپاسکال در هرهزارمتر ؛ به همین سبب. کوهنوردان و
مسافران هواپیما در ارتفاعات به اکسیژن بیشتری نیاز پیدا می کنند.
اکنون بگویید چرا در کوهستان ها با آنکه هوا سرد است. فشار هوا کم
است؟
بطورکلی کم فشارها و پرفشاره دونوع اند.مراکزفشارحرارتی و
دینامیکی.در کوهستان به دليل كم بودن تراكم گازها در ارتفاع زياد
فشارهوا کم می باشد و از نوع دینامیکی است.
صفحه 49:
کمربندهای فشار و کردش عمومی جو
| عامل مهم در گردش عمومی هوا و تغیبرات آب وهایی زمین: |
پراکندگی کمربندهاي_های پرفشار و کم فشار بر روی کره زمین؛ از عوامل مهم
گردش عمومی هوا و تغیبرات آب وهوای کره زمین است.
پراکندگی_جفرایایی کمربندهای| ae
این کمربندها در دو نیمکره شمالی و 7۳77۳ rN
vn Se I. جنوبی قرینه هستند.
در ناحيه استوا به دليل زاويه مستقيم ”5 Vea
قابش و كرماى هميشكى» يك كمي NE
كم فشار ابجاد مى شود. قطب هاء به /
ws فشارزید c=
4 55 #9 عکس, به دلیل سردی فوق العاده هوا
“= At 1 یت
هب 6 ١ احيه دو مركز كمربندكم فشار و
کمربندپرفشار وجود دارد. و
صفحه 50:
علت بارش زياد در ناحیه استوایی( کمربند کم فشار حاره ای):
در ناحیه استوایی» هوای گرم به سمت بالا صعود می کند و بابالا رفتن
سرد می شود و رطوبت خود را به صورت باران فرو می ریزد. در
مناطق استوایی» هر روز عصر باران های تند و رعد و برق مشاهده
می شود.
صفحه 51:
کمربندهای فشار و وزش بادها-همان طور که مشاهده می‌کنید
جهت وزش بادها بر اثر حرکت وضعی زمین و نیروی کوریولیس
در نیمکره‌ها به سمت غرب و شرق منحرف میشود.
صفحه 52:
صفحه 53:
چگونگی به وجود آمدن مراکز پرفشار جنب حاره ای:
هوای سرد شده در نواحی فوفانی استوا به سمت عرض های بالاتر
حرکت می کند و تحت تأثیر نیروی کوریولیس جهت این بادها منحرف ,
می شود. در منطقه جنب حاره اي (اطراف مدار رأس السرطان و رآس
الجدی) سردو سنكين مى شود و فرومی نشیند و مراکز فشار زیاد جنب .
حاره ای را به وجود می آورد.
جرا در حوالی مدار ۶۰ درجه منطقه کم فشار به و جود آمده است؟
بر اثر صعود هوا منطقه فشار کم ایجاد می شود. این منطقه تحت تأثیر
توده هوایی است که از سمت قطب به طرف آن حرکت می کند و
هواررا به سمت بالا مى راند.
علت وزش بادهاى اصلى در سطح كره زمين و تغييرات آب و هوايى
جيست؟
جابه جابى توده هاى هوا بين كمربندهاى فشار
صفحه 54:
یوت
=n مد بر
صفحه 55:
بارش
پراکندگی جغرفیایی بارش در کره زمین:
توزيع بارش در جهان نامساوی است _ __
در حالی که برخی مناطق جهان, مانند نواحی استوایی و
آسیای موسمی» بسیار پرباران اند و بیش از 1۵۰۰مبلیمتر در
سال بارندگی دارند» برخی نواحی داخلی قاره ها و بیابان
ها مقدار ناجیزی بارندگی دارند و بارش در آنها کم نر از
۰ب ۰۰آمیلیمتر در سال است و حتی معکن است سال هادر
این نواحی باران نبارد.
صفحه 56:
سه عامل اصلی وقوع بارش در یک ناحیه .
5 وجود هوای مرطوب: ١
اقیانوس ها و دریاها و دریاچه ها منبع عمده رطوبت هوا هستند. بنابراین» نواحی» هرچه از
اقبانوس ها ودریاها دورتر باشند رطوبت آنها کم تر و خشکی هوای شان بیشتر است.
۲ عامل صعود:
توده هوای مرطوب باید تا ارتفاع معینی بالا برود و سرد شود تا به نقطه اشباع برسد و بس از
تشکیل ابر ببارد.
اگر در یک ناحیه هریک از دو عامل رطوبت يا صعود هوای مرطوب شکل نگیرد» بارندگی ایجاد
نمی شود.
۳-وجود گردو غبار با هستک های بارشی
عدم وجود هستک ها باعث عدم تشکیل ابر می شود » چون بهتر اب به صورت گاز است و اگر به
جسم جامدی نجسبد قادر به تبدیل شدن به حالت مایع را ندارد. دقیقا مثل ذرات رطوبتی که در
اتاق وجود داشته باشند و به دیواره پارج آب یخ (جسم جامد سرد) می چسبند و تشکیل قطرات را
می دهند.
صفحه 57:
بارندگی همرفتی
انواع مکانیسم ایجاد بارش ۲ بارندکی جبهه های (سیکلونی)
بارندکی کوهستانی (ناهمواری)
آ- بارندکی همرفتی: در اين نوع بارندکی» توده هوا ازهوای مجاور خود گرم تر
می شود؛ همراه با بالا رختن» دمای آن پایین می آید و ابر تشکیل می شود و
بارندگی صورت می گیرد. بارش های بهاری بیشتر از این نوع اند.
بخار آب سرد و متراکم میشود.
آبرهای کومولوس
صفحه 58:
۲- بارندگی جبهه های (سیکلونی) :
این نوع بارندگی بیشتردر محل جبهه ها به وجود می آید؛
جایی که توده های هوا با یکدیگربر خورد می کنند.
صفحه 59:
۳- بارندکی کوهستانی (ناهمواری) :
در اين نوع بارندكىء نواحی مرتفع و کوهستان ها با توجه به شکل و
جهتی که دارند» مانع آن می شوند که توده هوای مرطوب به طور
افقی حرکت کند.
در نتبجه» توده هوا در امتداد دامنه کوه به طرف قله بالا مى رودو
هنكام صعود؛ دمای آن کاهش می یابد و دیگر نمی تواند رطوبت را
در خود نگه دارد و بنابراین؛ موجب بارش می شود.
صفحه 60:
١ با توجه به آنچه دربارهُ انواع بارش خوانده اید» بگویید چرا دامنه های شمالی البرز و دامنه های غربی
مخالف بارش فراوان دارند و دامن مقابل خشک است؟
درطول سال بعضی از مواقع نوع بارش در اين کوهستان ها بارش کوهستانی است. دردامنه های شمالی
البرز و دامنه هاى غربى زاكرس به طرف باد هاى مرطوب قرار دارند ودراين دامنه ها با صعود توده هواى
مرطوبء باران زيادى مى بارد وسيس هواى مرطوب رطوبت خود راازدست مى دهد و خشك مى شود.هواى
خشك به دامنه هاى جنوبى البرز و دامنه هاى شرقى زاكرس مى رسد و موجب كمى بارش دراين دامنه ها
مى شود.
۲- با مراجعه به يك اطلس و نقشةٌ بارندكى ساليانة جهانء دو ناحيةٌ يرباران» كم باران و با بارش متوسط نام
ببريد. سپس علل بارش زياددر نواحى يرباران را بررسى و تحليل كنيد.
منطقه حاره اى دراطراف خط استوا مانند كنكو و اندونزى و برزيل بسياريرباران مى
باشند به دليل تشكيل مركز كم فشارحاره اى .دراطراف مدارراس السرطان و راس
الجدى باران بسياركمى مى بارد به دليل تشكيل مركرفشارجنب حاره اى مانند صحراى
بزرك افريقا وبيابان لوت درايران. درمنطقه معتدل شمالى و جنوبی اطراف مدار ۴۰
درجه باران نسبتا زيادى مى بارد به دليل وزش بادهاى مرطوب غربى مانند اروياى
غربی,
صفحه 61:
۲- پرس وجو کنید که چرا در گذشته به ناحيهٌ فشار زیاد جنب استوایی «عرضهای اسبی» می گفتند ؟ يافته ها |
ممکن است متفاوت باشد.
در جغرافیای کره زمین» عرضهای اسبی (انگلیسی: Gb 2,6 b (Horse latitudes
کُندبادی, منطقه بادهای ضعیف و متغیر معمولاً توأم با هوای داغ و بی‌بارش است که
ناشی از واچرخندهای جنب‌حاره‌ای عرضهای ۳۰ تا 6۰ درجه می‌باشد.
در هر دو سوی خط استوا در عرض جغرافیایی حدود ۳۰-۳۵ درجه شمالی و ۲۵-۳۰
درجه جنوبی کمربند پرفشاری قرار گرفته است که یک دلیل خشک بودن اين ناحیه و
وجود صحراهایی همچون افریقاء کوبر لوت» نوادا در نیمکره شمالی و کالاهاری و اتاماکا
در نیمکره جنوبی وجود این کمربندهای پرفشار است. در اقیانوس‌ها هم اين منطقه
معروف به منطقه بدون باد معروف بوده, برای کشتی‌های بادبانی به منزله مانعی جهت
دست‌یابی به سوی دیگر بوده است. دریانوردان و هواشناسان این منطقه را به نام عرض
اج !0« Horse Latitude می‌نامند. بنا بر گفته‌های فرهنگ‌های ۸۱06۲۱6۵0۵
و 8018300163 وجه تسميه اين نام SY از سه صورت زير است .
صفحه 62:
-کشتی‌هایی که از دریای کاراییب فراورده‌های منطقه به ویژه اسب را به نیوانگلند می‌بردند. به دلیل
نبود باد و به پایان رسیدن علوفه, اسب‌ها را در آب می‌ریختند و پیکرهای شناور و بیجان اسبان وجه
تسمیه این منطقه بوده است .
-به دلیل فراوانی و پرورش اسب این منطقه به اين نام معروف شده است
- دریانوردان اسپانیایی می‌گفته‌اند که, بادهای این ناحیه همچون یک مادیان پیش‌بینی‌ناپذیرند .
اما با توجه و مطالعه در کتاب تاریخ هردوت و برداشت جورج سارتون در کتاب تاریخ علم» ترجمه
استاد احمد آرام: اینجانب پیشنهاد زیر را مطرح می‌کنم :
با توجه به روایت هردوت می‌توان پنداشت که نخستین شخصی که به اين مدار بدون باد رسید و آن
را کشف کرد ساتاسپ. دریانورد ایرانی بوده است. معنای لغوی واژه ساتاسپ, دارنده یکصد اسب
است و پسوند اسب در بسيارى از نامهاى ایران باستان» از جمله ویشتاسپ. گشناسپ. جاماسب.
بیوراسپ و ... به چشم میآید. پس از یورش بیگانگان» بسیاری از نوشته‌ها و نوشتارهای دانشمندان
ایران. دستخوش نابود7 گشت. اما اين سفر دریایی شگفت‌انگیز و منطقه بدون باده همواره در اندیشه
و پندار دریانوردان» در هفت دریا؛ برجای مانده بوده است. اینچنین می‌توان انگاشت که دریانوردان
اين منطقه را به ياد کاشف و دریانورد ایرانی. منطقه ساتاسپ. می‌نامیده‌اند. این نام می‌توانسته از
طریق اندلس مسلمان؛ به اسپانیا و به تمامی اروپا نفود کرده و سراتجام در دوران اقتدار دریای
اروپاییان» به ویژه انگلیسی‌هاء این منطقه با توجه به وجود واژه اسب ۱0۲56 در ريشه لغوی آن؛ به نام
مدار اسبی و یا عرض جغرافیایی اسب؛۱۵116006 ۰۲۱۵۲56 نامگذاری شده باشد .
صفحه 63:
ساتاسپ
به گفته هرودوت در زمان فرمانروایی خشایارشاء ساتاسپ. خواهرزاده داریوش بزرگ به اعدام محکوم شد. مادر
ساتاسپ از خشایارشا خواهش کرد تا مجازات او را تغیبر دهند و به مجازاتی که به گفته او سنگین تر از مرگ بود
محکوم کنند :
ان كرودوت 1
-و او را مامور سازند تا دور افريقا بكردد و به خليج عربستان (درياى سرخ) بازكردد. خشايارثا اين را يذيرفت و
ساتاسپ به مصر رفت از مصریان کشتی و جاشو گرفت و بادبان‌ها را بر افراشت و از ستون‌های هرکول
(جبل‌الطارق) گذشت. چون این ستون‌ها را پشت سر گذاست و دماغه افریقایی سولئیس (راس‌الحدیق» عرض
غرافیایی ۳۲ درجه و 6۰ دقيقه شمالی) را دور زد به سوی از آنکه چند ماهی بر دریا
پیش رفت و هنوز راه درازی در پیش رو دائست بازگشت و به سوی مصر رهسپار گردید. پس از آن به نزد
خشایارشا رفت و سرگذشت خود را نقل کرد و گفت که در آن هنگام که در دورترین فاصله بوده است» مردمی
کوتاه قد را دیده که با برگ خرما پوشاک خود را می‌ساختنده و هرگاه که وی و مردانش به ساحل نزدیک می‌شدند
آن مردم از شهر خود به کوه می‌گریختند. وی و مرداننش چون به خشکی پیاده می‌شدند. آنچنان که رسم ایرانیان
است. هیچ بی‌عدالتی و نادرستی نکردند. علت اینکه مسافرت به دور افریقا را به پایان نرسانده بنا به گفته خود وی
آن بوده است که به جایی رسیده بودند که دیگر کشتی رو به جلو نمی‌رفته و بر جای خود متوقف مانده بوده
صفحه 64:
این سفر که در زمان خود بسیار اعجاب‌انگیز بوده‌است و با کاوش‌های فضابى |
دهه 1۰ برابری می‌کند پرسش‌های زیر را مطرح می‌سازد :
ساتاسپ در کرانه غربی افریقا تا چه حد پیش رفته است؟
پس از گذر از سولئیس وی مدت چند ماه پیش‌راند تا به جایی که کشتی دیگر |
پیش نمی‌رفت و برجای متوقف ماند رسید. آيا وی به راستی به منطقه بی‌باد
استوایی. هم عرض با دماغه سبز dg; ow, (Cape Verde) يا اينکه بادهای
گرم و جریان دریایی رو به شمال در سواحل گینه مانع این کار شده بود؟
آیا عرض جغرافیایی بدون باد ۱۵16106 ۲۱۵۲56 مانع از پیشروی وی شد؟
با توجه به حرکت‌های چندگانه محور زمین (رقص محوری چرخه میلانکویج»
... و دگرگونی‌های آب و هوایی و اقلیمی: در ۲۵۰۰ سال پیش؛ این مدار به طور
دق ِ در جه عرض جغرافیایی قرار داشته است؟
و آیا Latitude ie نام پارسی ساتاسپ ( دارنده یکصد اسب) که واژه
اسب را هم در خود مستتر دارد برای جایگزینی از هر نظر مناسب‌تر و شایسته تر
از عرض جغرافیایی اسب نیست؟
صفحه 65:
ع در قرآن کریم از پدیده های جوی مانند تشکیل ابرهاء باد و باران و... به
عنوان نشانه های قدرت خداوند یاد می شود و قرآن انسانها رابه تفکر دربارهة اين
پدیده ها فرا می خواند. با مراجعه به قرآن, معنى اين آيات را بيدا كنيد و
بنویسید و در کلاس بخوانید: یه ۵۷سورة مبارکة اعراف آيهٌ ۴۸سورةُ مبارکهُ روم»
آیه ۱۲سورة مبارکة رعد» آیه ۲۲سورة مبارکة حجر 4,7 dy gu FO مباركة نحل
| وهز GL ad} gill زخمته+ختی لذا لت ستخانا فلا سفناه لبلد مت فالزلنا به الما فاخرجنا به من کل ارات |
| که برع مرت لخلکم تدکُزون (45۱ |
و اوست که بادها را پیشاپیش [باران] رحمتش به عنوان مژده دهنده مى
فرستد تا هنگامی که ابرهای سنگین بار را بردارنده آن را به سوی
سرزمینی مرده می رانیم» پس به وسیله آن باران نازل می کنیم و به وسیله
باران از هر نوع میوه [از زمین] بیرون می آوریم [و] مردگان را نیز [در
روز قیامت] اين گونه [از لابلای گورها] بیرون می آوریم؛ al] ابر
باران» زمین. روییدن گیاهان و انواع میوه ها را مثل زدیم] تا متذگر و
یادآور [اراده و قدرت بی نهایت خدا] شوید. (۵۷)
صفحه 66:
بح دسا دص یه کسفا فتزی الق بَْرجْ من خلاله*فلذا آصتاب به مَنْ
حنست كد يدها ر اه فر سند كا ابرع 1 برس تک ی ی زا در
آسمان آن كونه كه بخواهد مى كستراند و به صورت بخش بخش و ياره
هاى مختلف در می آورد» يس باران را مى بينى كه از لابه لاى آن
بیرون می آید و چون آن را به هرکس از بندگانش که بخواهد می رساند»
آن گاه شادمان و خوشحال می شوند. (۴۸)
هو الّذي پریکم لزق خوفا وطمعا وینشی السخاب ال (۱۲)
اوست كه برق [جهنده را از ميان ee هاى ابر] كه مايه ترس و اميد
است» به شما نشان می دهد» و ابرهای سنگین بار را پدید می آورد.
059
صفحه 67:
lL hs | الزیاح لواقح فانزلتا من اسماء ما فَأَمْقَيَْاكُمُوهُ وما نم له بخازنین
vy} ۱
ما بادها را براي تلقیح (ابرها و بهم پیوستن و بارور ساختن آنها)
فرستادیم» و از آسمان آبي نازل کردیم با آن سیراب ساختیم» در حالي که
شم نواناتی
وائد رل من السماء ماء فاخیابه الازضن بَعْد مَؤْتِهَا إِنَّ في ذ لك لایة لقزم
یمن (*7)
و خدا از آسمان آبی نازل کرد و زمین را به وسیله آن پس از مردگی اش
زنده ساخت» یقیناً در این [فعل و انفعالات] نشانه ای [بر توحید» ربوبیّت و
قدرت خدا] ست برای قومی که شنوای [حقایق] اند. (۶۵)
صفحه 68:
طبقه بندی نواحی آب وهوایی .
اقلیم شناسان با استفاده از معبارهای مختلف» نواحی اقلیمی جهان را
بررسی و تقسیم بندی کرده اند. امروزه تقسیم بندی های مختلفی
برای نواحی آب وهوایی وجود دارد.
معروف ترین طبقه بندی آب وهوایی:
یکی از معروف ترین این تقسیم بندی هاء طبقه بندی «کوپن» است.
سه معیار اصلی درطبقه بندی کوپن:
این طبقه بندی بر مبنای سه معيار بارش دما و پوشش کیاهی انجام
شده است.در طبقه بندی کوپن» ابتدا پنج گروه اصلی آب وهوایی از
یکدیگر تفکیک می شوند. سپس» هریک از این گروه های اصلی آب
وهوایی به کروه های فرعی تقسیم می شوند. به راهنمای نقشه توجه
صفحه 69:
استوایی(گرم و مرطوب)
سرد
بسيار سرد (قطبی)
هیچ ماهی سردتر از
۸+ نیست.
بارش در تمام سال
بارش در دورة سرد
از دورف گرم
مناسب برای جنگل‌های بارانی
استوایی
نامناسب برای رو؛
منسب برای جنگل‌های غزان
مناسب برای چنگل‌های
مخروطی سردسیری
نامناسب برای رویش گیاه |
صفحه 70:
وللديمير كوين. جغرافيدان. آبومواهتاس و كيلم#ناس روسى - المائى الست
بورك به دنيا آمد. يس از تحصیل یه آلمان و اتریش رفت و در
مهم‌ترین کار علمی او تدوین نظام طبقه‌بندی آب‌وهوای جهان است که هنوز
اعتبار علمی دارد و از آن استفاده میشود.
ولادیعیر کوین (۱۸۴۶-۱۹۴۰)
صفحه 71:
ET
نقشه تقسیم بندی
آب و هوای جهان -کوپن
صفحه 72:
اقلیم گروه ۸(گرم و مرطوب استوایی)
| 5 fata
اين اقلیم به طور عمده در عرض" های مجاور **#
استوا از ۱۰درجه جنوبی تا * ۱۰درجه شمالی +
وجود دارد.به دلیل تابش عمودی خورشید .
منطقه از دمای بالا و یکنواخت در تام سال
برخورداراست و در آن نوسان فصلی دما وجود :
ندارد. صبح ها هوا صاف است و به تدریج گرم .
می شود و در بعدازظهرها باران های شدیدفرو
می ریزد.بارش باران در هیچ ماهی کمتر از
«میلی متر نیست»" و میانگین حداقل دما
۸درجه سانتی گراد است. در اين اقلیم» فصول
چهارگانه پدید نمی آید. از تقسیم هاى فرعى اين
گروه براساس بارش می توان آب و هوای
موسمی و ساوان مرطوب وخشک را نام برد.
اقليم كات (كليموكراف) مانائوس برزيل
دما 0
صفحه 73:
اقلیم گروه 13(خشک)
ویژگی اصلی این اقلیم. بارش کم و خشکی است.
آب وهوای خشک حدود ۲۶درصد سطح زمین را
فرا گرفته است. آب و هوای نیمه خشک مابین
آب و هوای خشک و مرطوب قرار می گیرد.
اقلیم خشک عمدتآدرمنطقه مجاور مدارهای
۳درجه شمالی و جنوبی و نواحی محصور
درکوهستان ها مشاهده می شود. زمستان های
سرد و طولانی و تابستان های گرم و خشک.
اختلاف دمای زیاد و بارش نامنظم از ویژگی های
اين اقليم است. دماى هوا در تابستان زياد است
و بيش تر باران قبل از رسيدن به زمين تبخير مى
شود. در اين ناحیه, بیابان های وسیعی پدید
آمده است.
اقلیم نگاشت عین‌صلاح س الجزیره
ro
v0)
CO Ls
صفحه 74:
اقليم كروه 0(معتدل)
اين اقليم در عرضهاى متوسط و سواحل
درياها و اقيانوس هاديده مى شود و منطقه
يرفشارجنب استوايى و جنب قطبى دربرمى
كيرد. فصول مجزا از يكديكر, تابستان هاى
ملايم و بارش سالانه متوسط از ويزكى هاى
آن است. به طرف غرب و در داخل قاره ها
آب و هوا خشک تر است و در نزدیکی
اقیانوس ها تعدیل می شود.آب وهوای
مدیترانه ای از گروه های فرعی این قلیم
است که تابستان های خشک و زمستان های
مرطوب و ملایم دارد.
وسیع و متنوعی را بين كمربندهاى © '
اقلیم نگاشت والتا سمالت
دسا ون
صفحه 75:
اقلیم گروه 1 (سرد)
اين آب و هوا در نواحی شرقی و مرکزی
قاره ها و در نواحی جنب قطبی کانادا
و اوراسیا سیبری در روسیه و از عرض
cle ۴۰درجه به بالا تاحوالی ۵۵درجه
شمالی مشاهده می شود. اما در
نیمکره جنوبی اثری از آن نمی توان
دید. در این گونه اقلیم» دمای سردترین
ماه سال کمتر از۳-درجه سانتی گراد
است و در بیشتر مواقع بارش به
صورت برف دیده می شود. در اين
ناحیه برف زیاد می بارد و جنگل ها
عمدناً از نوع سردسیری سوزنی برگیان
(mm) (854
ديل
۷۵
Yo
اقلیم نگاشت داوسون -کانادا
ts
oye
صفحه 76:
اقليم كروه:1 (قطبی) .
حاشیه های شمالی قاره های آسیا و
امریکای شمالی در مجاورت اقیانوس
منجمد شمالی گرینلند و همچنین قاره
قطب جنوب وجزایر نزدیک به آن در
اين گروه اقلیمی جای می گيرند. در
اين اقلیم. زمستان ها تاریک و
فوقالعاده سرد است. در as ترین ماه
(mm) بارش
اقلیم نگاشت بارو- آلاسکا
صفحه 77:
5 هریک از موارد» زیرمجموعه کدام گروه اقلیم اصلی است:
مثال: گرما و رطوبت در تمام سال ( ) تابستان هاى خنكء زمستان هاى معتدل و بارش
درتام سال( )
زمستان های سرد و طولانی و تابستان های خنک و کوتاه ( ) خشكى و كرماى زياد ()
بارشهای موسمی و رطوبت زیاد ( )
كرما و رطوبت در تمام سال (اقلیم گروه #۸گرم و مرطوب استوایی )
تابستان های خنک زمستان های معتدل و بارش در تمام سال (اقليم كروه عمعتدل)
زمستان های سرد و طولانی و تابستان های خنک و کوقاه (اقلیم گروه قطبی )
خشکی و گومای زياد( اقليم كروه #خشك )
بارش هاى موسمى و رطوبت زیاد (قلیم گروه گرم و مرطوب استوایی))
صفحه 78:
۲- اقلیم نگاشت ۸و 0۰آچه شباهت ها و تفاوت هایی با هم دارند؟
دراقليم نگاشت ۸میزان بارش خیلی ب از اقلیم نکاشت (آمی باشد.میزان دما
دراقلیم cae شبیشر و در Oe سال یکنواخت می باشد و ooo ۵ ۲۰درجه
۳
صفحه 79:
۳ اقلیم نگاشت 8وتآرا مقایسه کنید. چرا اقلیم گروه‌تآمانند اقلیم گروه8خشک است؟ آیا
تبخير در اين اقليم مانند گروه8است؟ چرا؟
اليم تكلنت عيرصلاح جر
سل
7
55
A Pe FF ات
دراین دو اقلیم نگاشت میزان بارش کم است وهردو تقریبا خشک می
باشند.عامل اصلی خشکی دراقليم نگاشت تشکیل مرکز پرفشارجنب
حاره ای است و عامل اصلی خشکی و کمی بارش در اقلیم نگاشت
"تشکیل مرکز پرفشارقطبی است.البته میزان تبخیر دراقليم نگاشت
3بسیارزیاد تر از میزان بارش می باشد و میزان تبخیر در اقلیم نگاشت
Wo aE سرد بودن هوا بسياركم است.
صفحه 80:
صفحه 81:
بیابان ها
علت مطالعه اقلیم گروه 8 در این درس چیست؟
در تقسیم بندی کوپن یکی از انواع نواحی آب وهوایی, اقليم كروه 8يا نواحى |
خشک است. از آنجا که بخش عمده ای از کشور ما را مناطق خشک و بیابانی |
تشکیل می دهد در اين بخش به علل پدید آمدن بیابان می پردازيم
ویژگی های بیابان ها:
مناطق خشک مناطقی هستند که کمبود بارش دارند. به علاوه» بارندكى در اين |
مناطق نامنظم است؛ به طوری که ممکن است چند سال هیچ بارشی صورت نگیرد و .
یا منطقه به طور ناکهانی با رگبارهای کوتاه مدت مواجه شود.
اقلیم شناسان تقسیم بندی های مختلفی از مناطق خشک ارائه کرده اند. در این
جدول یکی از اين تقسیم بندی ها را بر مبنای بارش مشاهده می کنید.
میزان بارندگی سالانه ۲۵۰-۰ ۱ ۵ کمتر از ۵۰
mm mm mm mm
منطقه نیمه خشک خشک بسیارخشک (نیمهبیابانی) بیابان
صفحه 82:
صفحه 83:
تصویرماهوارهایبیابان ساحلی آتاکاما
صفحه 84:
دو ویژگی اصلی بیابان چیست؟
به طور کلی» بان ها بخش هایی از مناطق خشک هستند.
برای بیابان نیز تعاریف متعددی ارائه شده است» که در همه
آنها بر دو ویژگی بیبان تأكيد مى شود: کمبود بارش و تبخیر
زياد. بارندكى سالانه بيابان ها کم نو از ۵۰مبلیمتر است و
حتی ممکن است آنها چندسال بارندگی نداشته باشند. در
بابان ها میزانتبخیرشدید و پوشش کياهی ضعیف است.
به نقشه توجه کنید؟ بیبان ها بخش قابل توجهی از سطح
زمین را فرا گرفته اند.
صفحه 85:
انواع بيابان ها از نظر دما
| ا بيابان هاى كرم:
ابن بيابان ها عمدتاً در نواحى مجاور مدار رأس السرطان و رأس الجدى واقع
شده اند.
برخى مردم تصور مى كنند كه كرم ترين نواحى جهان در مجاورت خط استوا
قرار دارد؛ زيرا اين ناحيه بيش ترين جذب و تابش انرزى خورشيد را دريافت
مى كند؛ اما جالب است بدانيد در سال ۹۱۳٩1میلادی دمای ۵۶ درجه سانتی
كراد براى دره مرى در كاليفرنيا و در سال 1۹۹۲دمای ۵۸درجه سانتی
كرادبراى العزيزيه واقع در كشور ليبى در صحراى بزرى افريقا به عنوان PF
ترین نقاط جهان ثبت شده است. در سال ۲۰۰۹ماهواره ها دمای۰ ۷درجه سانتی
گراد را برای بیابان لوت در ایران به عنوان داغ ترین نقطه زمین ثبت کردند.
۲ بیابان های سرد:
این بیابان ها عمدتا در عرض جغرافیایی بالا یا در ارتفاعات زیاد قرار دارند.
صفحه 86:
همانطور كه بيش تر كفتيم؛ براى وقوع بارش بايد دو عامل صعود و هواى مرطوب
وجود داشته باشد و بيابان ها نواحى اى هستند كه از يك يا دو عامل ايجاد بارش
محروم اند.
الف) ۱ استقرار مراکز پرفشار جنب حاره ای :
ب) دوری از منابع رطوبت
پ-شکل و جهت ناهمواری ها
ت-عبورجریان آب های سرد ساحلی
و وه وه
صفحه 87:
صفحه 88:
الف) استقرار مراکز پرفشار جنب حاره ای
چه عاملی در نواحی پرفشار مان صعود هوا و در نتیجه مانع بارش می
شود؟
فرونشینی هوا
جرا در ۳ مدارراس السرطان و راس الجدی کمربند بیابانی کره
زمين گسترش دارد؟
زیرا در منطقه جنب حاره ای » توده های هوا در حوالی مدارهای رأس
السرطان و رأس الجدى فرو مى نشينند و منطقه برقشار را به وجود مى
ورند.
صفحه 89:
چرا در مناطق قطبی امکان صعود هوا وجود
ندارد؟
دلیل پرفشار بودن
چه عواملی موجب پیدایش بیابان های ساحلی در
سواحل غربی امریکای جنوبی و سواحل غربی
آفریقای شمالی وجنوبی شده است؟
##وجود مر کز پرفشار و صعود نکردن هوا
جربان های آب سرد که از قطب به سمت این
فواحی در حرکت اند» صعود نکردن هوا را تشدید
و نقویت می کنند و موجب بیابانی شدن اين
نواحی می شوند.
مهم ترین بیابان های ساحلی :
کاما در امریکای جنوبی و نامیب در
جریان آب سرد
بنگوالا
صفحه 90:
ب) دوری از منابع رطوبت و شکل و جهت ناهمواری ها
برخی نواحی به علت دوری از دریاها و منابع رطوبتی و هم چنین
قرار گرفتن در پشت کوه ها که از رسیدن توده هوای مرطوب به
آنهاجلو گیری می کند؛ با خشکی هوا مواجه می شوند؛ مانند بیابان
گبی یا تکله ماکان
صفحه 91:
۱
کوير با بیابان فرق دارد.ممکن است در بیابانی کویر وجود داشته باشد یا بیابانی
بدون کویر باشد. کویر به اراضی رسی پف کرده گفته میشود که مقدار هک آنها
زیاد است و قابلیت روش گیاهان زراعی را ندارد. سطح آب زیرزمینی درکویرها
بالاست.
صفحه 92:
اس دو عامل ایجاد بیابان ها را توضیح دهید.
عوامل بارش وجود رطوبت و صعود هوا می باشد.اگر درجایی رطوبت وجود
نداشته باشد و هوا صعود نکند بیابان تشکیل می شود.
۲ چرا با آنکه در سواحل جنوبی ایران به علت تبخیر آب دریا؛ رطوبت
زیادی وجود دارد؛ بارندگی ناچیز است و این نواحی جزء نواحی خشک
محسوب مى شود؟
درمناطق جنوبى كشوررطوبت وجود دارد ولى عامل صعود نيست وبه همين
دليل بارش دراين مناطق كم است و جزء مناطق خشك محسوب مى شود.
صفحه 93:
برایمشاهد:تصاویر و فيل هاى كوتاء از بيابازهاى جهن و کسب اطلاعات بيشتر, به لوع فشرد:پیوست كناب ويا به
dS ag aww tosh ir glia ad Sed ull
یبای وا روط بان وت ردو رد شاد ند 0
صفحه 94:
در نقشه های هواشناسی, نقاطی که فشار برابر دارنده باخطوط
منحنی به یکدیگر وصل می شوند.
به این خطوط منحنی های هم فشار یا «یزوبار» گفته می
شود.
مرکز منطقهُ کم فشار با حرف (1) نمایش داده می شود. فشار
به سمت مرکز منطقه کم میشود.
مرکز منطقهٌ پرفشار با حرف (13) نمایش داده میشود. فشار به
صفحه 95:
ی
پرفشار (آنتی‌سیکلون) Sy
جبهة گرم ۱
جبهه سرد
جبهة گرم ates
هوای گرم پشت جبهه یا مرز قرار می‌گیرد.
هوای سرد پشت جبهه با مرز قرار می‌گیرد.
صفحه 96:
۱۰
vere
۵
ave
ve
صفحه 97:
١ منحنی های هم فشار نقشهٌ بالا را به دقت مطالعه
صفحه 98:
صفحه 99:
۲- این نقشه» هوای ایران را در
یک روز معين از سال نشان
میدهد؛
- نوع فشار را در نقاط هو
ميزان فشار درنقطه
۸کمتراز ۰ ۸۵ هکتوپ
اسکال است بنابراین
کم فشاراست و نقطه
قادارای میزان فشار
بیش از
۰ هكتوياسكال
Gul بنابراین مرکز
پرفشارمی باشد
صفحه 100:
نوع جبهه را معین كنيد.
جبهه سرد
- از بين دو شهر ارومیه و تهران کدام یک سردتر است؟
جرا؟ برای ساعات آینده چه تغیبری برای دمای هوا
درتهران پیش ببنى مى كنيد؟
شهراروميه سردتراست زيرا به جبهه سرد نزديك تراست.
با توجه به اين كه جبهه سرد داراى حركت غرب به شرق مى
باشد درساعات آينده هواى تهران با عبورجبهه سرد كه درغرب
كشورقرار دارد سردتر مى شود.
صفحه 101:
صفحه 102:
OR رنددرماس
| به‌طور گروهی, آب‌وهوای یکی از بيابانهاى جهان (لوت. صحراى بزرك افريقاء كبى و...) يا قارة قطب جنوب را انتخاب
كنيد. دربارة آن SEMI جم ع أورى كنيد و يافتههلى خود را با استفاده از رساندهاى مناسب در كلاس ارائه و نمايش دهيد. در
كزارش خود بر شسكفتىهاو نكات حيرت أور مربوط به اين نواحى تأكيد كنيد.
صفحه 103:
۱-عامل پیدایش نواحی آب وهوایی چیست؟
۲-تفاوت هوا و آب وهوا را بنویسید.
۳قلیم را تعریف کنید.
۴نوع آب وهوا چگونه تعیین می شود؟
۵-آب وهواشناسی (اقلیم شناسی) یکی از شاخه های ..
۶-چهارمحیط اصلی کره زمین رانام ببرید.
ش تغییرات آب وهوایی درلایه زیرین هوا یعنی...
-اهميت هواكره رابنويسيد.
+-كازهاى مختلف هواكره را نام ببريد. كدام كاز بيش ترين حجم هواكره را تشكيل مى دهد؟
١٠-مهم ترين منبع انرزى براى زمين. است.
۱علت توزیع نامساوی انرژی خورشید درسطح زمین را شرح دهيد.
۲-چرا همه بخش های زمین درمدت زمان مساوی انرژی خورشیددریافت نمی کند؟
.. کم ترین انرژی را دریافت می کنند.
نامساوی انرژی خورشیدبرسطح زمین را بنویسید.
۱۵-علت گرم بودن نواحی استوایی چیست؟
به وجود مى آید.
دريا
صفحه 104:
۶سه منطقه گره زمین باتوجه به معیار دما را نام ببرید.
۷عوامل موثربردما را نام بیرید.
۸-چراهوابرهمه چیزفشارمی آورد؟
۹-_فشارسنج چیست؟
۰-هکتوپاسکال را تعریف کنید.
۱-واحداندازه گیری فشارهوارا بنویسید.
۲مراکزکم فشارو پرفشاردرسطح زمین را نام ببرید.
۳سیکلون چیست و چگونه به وجود می آید؟
۴-پرفشار(آنتی سیکلون) چیست و چگونه به وجود می آید؟
۲۵-نحوه به وجود آمدن باد را بنویسید.
۱ ۶-توده هواچیست؟
۱ ۷جبهه چیست؟
۱ منطقه گذاررا توضیح دهید.
۹-نتیجه برخورد توده های هوابایکدیگر چیست؟
۰جبهه قطبی دربین کدام توده های هوا تشکیل می شود؟
صفحه 105:
۱-دربارهُ هریک از موارد زیر توضیح دهید:
رابطةٌ دما با عرض جغرافیایی:
رابطهٌ دما با ارتفاع:
۲مهم ترین عامل به وجود آمدن نواحی مختلف آب وهوایی چیست؟ توضیح دهید.
۳ از عوامل مهم گردش عمومی هوا و تغییرات آب وهوای نواحی.
۲۴-چرادرناحیه استوایی کانون کم فشارتشکیل می شود؟
۵چرا قطب ها ازمراکرپرفشارهستند؟
۲۶-علت وزش بادهاى اصلى درسطح سياره زمين را بنویسید.
/الا-درعرض جغرافيايى ٠عدرجه يرفشارتشكيل می شود یا پرفشار؟چرا؟
۸مراکز فشارزیاد جنب حاره ای چگونه تشکیل می شوند؟
۹-چرا درمدارراس السرطان و راس الجدی فشارزیاد جنب حاره ای (جنب استوایی) تشکیل می شود؟
۳۰ دو عامل اصلی وقوع بارش در یک ناحیه را بنویسید.
۱انوع بارش را نام بپرید.
۲ مکانیسم بارش های همرفتی را توضیح دهید.
۳خوع بارش های بهاری از كدام نوع بارش مى باشد؟.
-مكانيسم بارش هاى جبهه اى را توضيح دهيد.
۳۵.مکانیسم بارندگی کوهستانی (ناهمواری) را توضیح دهید.
صفحه 106:
۳۶-معروف ترین طبقه بندی آب وهوایی کدام است؟
۷ سه معیار اصلی درطبقه بندی کوپن را نام ببرید.
۸-پنج گروه اصلی آب وهوایی را درطبقه بندی کوپن را نام ببرید.
۹-هریک از موارده زیرمجموعه کدام گروه اقلیم اصلی است:
كرما و رطوبت در تمام سال ١ ) تابستان های خنک» زمستان های معتدل و بارش در تمام
سال ( . ) زمستان های سرد و طولانی و تابستان های خنک و کوتاه ( ) خشکی و
گرمای زیاد () بارشهای موسمی و رطوبت زیاد ( )
۰-ویژگی های بیابان ها را بنویسید.
۱-دو ویژگی اصلی که درتعریف بیابان می آید را بنویسید.
۲-نواع بیابان ها از نظر دما را نام بيريد.
۳بیابان های گرم عمدتا درکدام نواحی قرار دارند؟
۴-بیابان های سرد عمدتا درکجا ها قرار دارند؟
صفحه 107:
۵مهم ترین علل ایجاد بیابان ها را بنویسید.
۶برای وقوع بارش باید دو عامل مق ............. وجود داشته باشد.
۷-چرا دراطراف مدارراس السرطان و راس الجدی کمربندهای بیابانی تشکیل شده
است؟ توضیح دهید.
۸-علت اصلی ایجاد بیابان هایی مانند
۹-آیا درایجاد بیابان های نامیب و آتاکاما به غیراز عامل پرفشارجنب حاره ای عامل
دیگری نقش دارد؟شرح دهید.
۰-دوری از منابع رطوبت و شکل و جهت ناهمواری ها چگونه موجب ایجاد بیابان ها
می شوند؟
نامیب و آتاکاما چیست؟