پاورپوینت آشنايي با شایع ترین نشانگان مشكلات رفتاري هيجاني در كودكان دبستاني

فهرست مطالب: -1ده آموزه جهانی یونسکو ویژه معلمان -2گفته ها ونکته های آموزشی -3آموزش معلمان دورة ابتدايي: آشنايي با شایع ترین نشانگان مشكالت رفتاري هيجاني در كودكان دبستاني ارزیابی ،تشخیص و مداخله مختصر روانی آموزشی در سطح مدرسه تعداد اسالید 115: ده ويژگي معلمان امروزي از ديدگاه سازمان جهانی آموزش يونسكو تعداد اسالیدها:15 ده آموزه یونسکو 0 📙درس اول: -1معلمان موفق امروزي آماده اند بگويند : ما هم نمي دانيم اما باهم مي آموزيم. 1 📙درس دوم: -2معلمان امروزي مي دانند: در وهله نخست معلم دانش آموزان هستند، نه معلم كتب درسي 2 📙درس سوم: -3معلمان فقط عرضه كنندگان دانش نيستند، بلكه تسهيل گر روند يادگيري اند. 3 📙درس چهارم: -4معلمان موفق امروزي مي دانند: اثر گذاري بردانش آموزان بي انگيزه نيز از اهداف مهم آنهاست. 4 📙درس پنجم: -5معلمان موفق امروزي مي دانند: زنگ تفريح و بازي حق مسلم كودكان است. 5 📙 درس ششم: -6معلمان موفق امروزي مي دانند برداشتن ديوارهاي ميان كالس درس و جامعه از اهداف آنهاست. 6 📙درس هفتم: -7معلمان موفق امروزي مي دانند كليد قرن اخير يادگيري مداوم است 7 📙 درس هشتم: -8معلمان موفق امروزي مي دانند بايد فرصت هاي مناسب براي احساس امنيت در دانش آموزان فراهم نمايند. 8 📙درس نهم: -9معلمان موفق امروزي مي دانند سهم هر دانش آموز از يادگيري اهميت دارد. دلیل موفقیت نظام آموزشی فنالند 9 📙درس دهم : -10معلمان موفق امروزي مي دانند آنها عالوه برنيازهاي علمي نيازهاي معنوي واخالقي را بايد مد نظر قرارمي دهند. 1 0 محمد فایق مجیدی @fayihg.majidi ‏شروع ‏بخش دوم ‏چند اسالید اول تجربه 30ساله من در باره کار و حرفه مهم معلمی است ‏گفته ها ونکته های آموزشی سخن یک معلم وقتی که در کارم فکر می کنم به یک پیامد وحشت انگیز می رسم وآن این که من عامل تصمیم گیری قاطع در کالس هستم به عنوان یک معلم ، دارای قدرت عجیبی هستم که زندگی کودکان را تیره وتار یا روشن و لذت بخش گردانم من می توانم ابزاری برای شکنجه باشم یا وسیله ای برای الهام شادی . من می توانم تحقیر کنم یا شوخی بکنم ،آزاربرسانم یا التیام بخشم در همه ی موقعیت ها ،مسئولیت من است که تصمیم بگیرم بحرانی را افزایش یا کاهش دهم ،وکودکان را انسانی واال گردانم یا انسانیت را ازایشان بگیرم نظام وفا معلم نیما یوشیج یک معلم بر ابدیت اثر می گذارد، او هرگز نمی تواند بگوید که نفوذش در کجا متوقف می شود". هنری آدامز 1 در سریال معلم دهکده ، نامزد معلم ،ازش می پرسد شما که قاضی بودید چرا رها کردید و معلم شدید؟ معلم جواب داد :چون وقتی به مراجعینم و مجرمینی که پیش من می آمدند دقیق می شدم ، می دیدم که آنها کسانی هستند که یا آموزش ندیده اند یا آموزش درستی ندیده اند. وبه خودم گفتم :به جای پرداختن به شاخ وبرگ ها باید به اصالح ریشه بپردازم 2 آموزش یعنی قدرت انجام دادن کارهایی که قبال " نمی توانستیم انجام دهیم 3 ذهن ظرفی نیست که باید پرشود ،بلکه آتشی است که باید افروخته شود. 4 آن که از سوال کردن می ترسد، از یادگیری شرمنده خواهد شد. 5 پیچیده کردن چیز های ساده کاری ندارد ،ساده کردن چیزهای پیچیده خالقیت می خواهد. 6 آموزش یعنی کشف روزافزون بی خبری خودمان 7 📙 برونر گوید: همه کس همه چیز می آموزد به شرط دخالت زمان 8 محمد فایق مجیدی @fayihg.majidi ‏شروع ‏بخش سوم آموزش معلمان دورة ابتدايي :آشنايي با شایع ترین نشانگان مشكالت رفتاري – هيجاني در كودكان دبستاني، ارزیابی ،تشخیص و مداخله مختصر روانی – آموزشی در سطح مدرسه • در اين دوره به مشكالت هيجاني – رفتاري داش آموزان از قبيل: • اضطراب (شامل انواع آن) ،بيش فعالي /تکانشگری ،خشم و پرخاشگري و طيف اتيسم • كه بيشترين میزان شيوع را در دوره دبستان دارند پرداخته مي‌شود. • در این دوره آموزشی ب>>>>ه تعاریف و مباحث نظری مش>>>>کالت اجتماعی – هیجانی، نشانگان بارز این مش>>کالت در دانش آم>>وزان دورة ابت>>دایی ،ارزیابی ،تش>>خیص و مداخله‌های روانی -آموزشی مورد استفاده در این حوزه در سطح کالس درس و مدرسه خواهیم پرداخت. تعريف اختالل هیجانی -رفتاری به معنای وضعیتی است که یک یا چند مورد از ویژگی­های زیر را در مدت‌زمان طوالنی و به میزان مشخصی نشان می­دهد به‌طوری‌که بر عملکرد آموزش>>>ی کودک تأثیر نامطلوب می­گذارد: مشکالت یادگیری که با عوامل هوشی ،حسی یا سالمتی قابل توضیح نیست. مشکالت در ایجاد یا حفظ روابط بین فردی رضایت‌بخش با همساالن و معلمان. انواع رفتار یا هیجان­های نامناسب در شرایط عادی. مشکالت در خلق‌وخوی از ناراحتی و غم تا افسردگی. تمایل به ایجاد عالئم فیزیکی یا ترس­های مرتبط با مشکالت شخصی یا مدرسه. اختالل های هیجانی به طور کلی به دو دسته تقسیم می شوند • .اختالل های درونی مانند: • اضطراب ،افسردگی ،اختالل وسواس فکری -عملی) عمومًا به صفات ارثی ،رویدادهای آسیب زا یا عدم تعادل انتقال دهنده های عصبی نسبت داده می شود و در مجموع فرض بر این است که آنها تحت کنترل آگاهانه نیستند. • اختالل های بیرونی مانند: • با رفتارهای نامطلوب (مانند سرکشی ،نافرمانی و رفتار مخرب) همراه است .با این حال ،بر خالف اختالالت درونی ،اختالالت بیرونی معموًال به نافرمانی عمدی نسبت داده می شود و برای همه قابل مشاهده هستند. :سوال • رابطه بين مشکالت موقتی و گذرا و • رابطه بين مشکالت اجتماعی و مشكالت هيجاني – رفتاري؟ • رابطه بين مشکالت و اختالل‌های روان‌شناختی و مشكالت مشكالت هيجاني – رفتاري؟ هيجاني – رفتاري؟ رابطه بين مشکالت موقتی و گذرا و مشكالت هيجاني – رفتاري • برخی از دانش آموزان با یک اختالل یا بحران موقت در زن>>دگی خ>>ود مواج>>ه می‌ش>>وند. چنین بحران‌هایی ممکن است شامل یک بیماری جدی یا مرگ یکی از اعض>>ای خ>>انواده، نقل مکان ،از دست دادن شغل والدین یا یک بیماری همه‌گ>>یر باش>>د .چ>>نین مش>>کالتی همچنین ممکن است به دنبال تجربیات مثبت زندگی ،مانند اضافه شدن یک فرزند جدید به خانواده ،ازدواج والدین ،یا بازگشت دوباره والدین پس از غیبت طوالنی رخ ده>>د .این رخدادها چه مثبت و چه منفی ،چنین تغییراتی می‌تواند بی‌ثباتی هیجانی یا تغییر در رفت>>ار ایجاد کند .جنبه کلیدی دانش‌آموزانی که در دسته مش>>کالت م>>وقت قرار می‌گیرن>>د این است که با برطرف شدن بحران ،دانش‌آموز به سطح نخس>>ت مداخل>>ه و آم>>وزش یع>>نی کالس درس عمومی باز می‌گردد. رابطه بين مشکالت اجتماعی و مشكالت هيجاني – رفتاري • دانش‌آموزانی که برای نخستین بار وارد مدرسه یا پیش‌دبستانی می‌ش>>>وند ،رفتارها و ارزش‌هایی را که در خانواده اصلی آن‌ها القا شده است ،نشان می‌دهن>>د .هر آنچ>>ه در خانه بیان می‌شود ،ازجمله عصبانیت ،بی‌احترامی ،ضربه زدن یا فرار ،در مدرس>>>ه بیان می‌شود؛ و تا زمانی که کودک اجتماعی نش>>ود قابل‌مش>>اهده اس>>ت .پس از اجتماعی شدن ،معموًال تا کالس سوم ،دانش‌آموز می‌تواند به س>>طح نخس>>ت مداخل>>ه و کالس عمومی بازگردد و در یک کالس درس عادی فعالیت کند. مشکالت و اختالل‌های روان‌شناختی و مشكالت هيجاني – رفتاري • بااین‌حال ،مواردی وجود دارد که چالش‌های رفتاری یا هیجانی دانش‌آموز پایدارتر و شدیدتر از سطوح قبلی است .این دانش آموزان در طول سال‌های تحصیلی خود به حمایت بیشتری نیاز دارند .در یک کالس 20نفری ،حدود سه یا چهار دانش‌آموز (-15 )٪20در این دسته قرار می‌گیرند. • برخی از آن‌ها درونی می‌شوند (افسردگی و اضطراب) ،درحالی‌که برخی دیگر بیرونی می‌شوند (پرخاشگری و بیش فعالی) .دانش آموزان با رفتارهای بیرونی بی‌درنگ و سریع توجه ما را جلب می‌کنند. تمایز میان مشكالت کودکان در مراحل گذرا /کم‌تر اجتماعی /ازنظر اجتماعی ناسازگار • گروه گذرا: • اگر بدانیم دانش‌آموزی در رده گذرا یا غیراجتماعی قرار می‌گیرد ،نیازی به اختصاص زمان و منابع برای تعیین تشخیص بالینی نیست .در مورد این مرحله ،مشکل ،بنا به تعریف ،موق>>تی است .وقتی حل شد ،هیجان‌ها نیز بهبود می‌یابند .این تصمیم به‌سادگی می‌توان>>د باگذش>>ت زمان ،مانند شروع یک مدرسه جدید یا غیبت م>>وقت وال>>دین باش>>د .این تص>>میم همچ>>نین می‌تواند از اجرای مداخالت گروهی سطح ،2مانند گروه مهارت‌های اجتماعی ،گروه فرزن>>>>د طالق ،یا گروه مدیریت خشم باشد .برای برخی از گروه گ>>ذرا ،م>>داخالت فردی (س>>طح )3 ممکن است موردنیاز باشد ،مانند درمان فردی با روان­ش>>ناس مدرس>>ه یا مش>>اور مدرس>>ه. بااین‌وجود ،برای دانش‌آموزان گروه گذرا ،هنگامی‌که راهبردها و مهارت‌ها توسعه می‌یاب>>>د یا زمان کافی برای حل مسائل سپری می‌شود ،رفتارها محو می‌شوند و دانش‌آموزان به س>>طح 1 یا آموزش عمومی بازمی‌گردند. کم‌تر اجتماعی • گروه کم‌تر اجتماعی: • در پیش‌دبستانی و مهدکودک بیشتر مشهود هستند .با ادامه تحصیل در پایه اول و دوم ،به‌تدریج یاد می‌گیرند که چه چیزی قابل‌قبول است و چه چیزی قابل قبول نیست .درحالی‌که مرحله مداخله‌های 2و 3ممکن است برای ارائه آموزش مستقیم برای اجتماعی شدن مناسب موردنیاز باشد تا کالس سوم ،اکثر آن‌ها می‌توانند انتظارات مدرسه و کالس درس را مدیریت کنند و می‌توانند به سطح حمایت سطح 1بازگردند اجتماعی ناسازگار :گروه غیراجتماعی • در ارتباط با افرادی است که در گروه غیراجتماعی قرار دارن>>د .نخس>>ت اینکه اجتماعی • شدن زمان می‌برد .حدود چهار سال طول می‌کشد تا والدین کودک را ب>>رای فعالیت در مهدکودک آماده کنند .اگر اجتماعی شدن در خانه اتفاق نیفتد ،معلمان حدود چهار سال (از مهدکودک تا کالس سوم) طول می‌کشند تا همان کار را انجام دهند .چه در خانه و چ>>ه در .مدرسه ،این روند حدود چهار سال طول می‌کشد دانش‌آموزانی که تا پایان کالس سوم اجتماعی نشده‌اند ،اغلب دچار مش>>کالت رفت>>اری • مزمن می‌شوند؛ بنابراین ضروری است که دانش‌آم>>>>>وزان غیراجتماعی زودتر شناسایی شوند و قبل از پایان این دوره بحرانی مداخالت انجام شود .با فرض موفقیت‌آم>>یز ب>>ودن مداخله‌ها ،بیشتر این دانش‌آموزان با مشکالت نسبتًا کمی به سطح 1بازخواهند گشت؛ اما دانش‌آموزانی که نمی‌توانند تا پایان کالس سوم یا چهارم اجتماعی ش>>وند ،باید ب>>رای گنجاندن دریکی از دو گروه باقی‌مانده یعنی اختالل‌های مزمن روان‌شناختی و ناسازگاری .اجتماعی و دریافت آموزش ویژه در نظر گرفته شوند عوامل كلي خطر ساز احتمالي براي دانش آموزان با اختالل رفتاري هيجاني عوامل مربوط به كودك عوامل خانواده عوامل فرهنگي عوامل مدرسه عوامل مربوط به كودك عوامل مربوط به خانواده عوامل زيست شناختي خلق دشوار نارسايي هاي عصبي رشدي رفتارهاي ضد اجتماعي نارسايي هاي تحصيلي افسردگي ،استرس و خشونت • والدين مديريت نامناسب رفتار والدين • سوء استفاده از كودك • گسيختگي خانوادگي • سبك هاي نامطلوب دلبستگي • هوش بهر پايين • عوامل مربوط به مدرسه عوامل مربوط به فرهنگي اجتماعي پايگاه پايين • آموزش ناكافي اقتصادي و اجتماعي خانواده ارتباط • شرايط نامناسب برخورد معلم منفي با گروه همسال طرد شدن • شرايط نامناسب محيط كالس و دوستان از دوستان انتظارات • مديريت ضعيف رفتار كودك توسط معلم اشتباه فرهنگي • عدم كنترل انطباق سازي هاي فيزيكي .......رسانه ،فيلم ،كارتن ،بازيها و عوامل مربوط به مدرسه نقش :يادگيرنده و برقراري ارتباط معلم همدلي • ارتباط فردي توجه • اطالعات خانوادگي( شرح حال) • اطالعات دانش آموز( مشاهده فردي/رفتاري • /باليني) اطالعات محيطي/اجتماعي (تايم • ورزش/استراحت/سرويس و)... خانوادگي: بدون مشكل /مشكل دار • دانش آموز : محيط و اجتماع: ترس اضطراب غم افسردگي خشم بيش • فعالي شهر /روستا منطقه و ناحيه مشكل دار • سيستم ارجاع و مداخله جمع آوري اطالعات شرح حال • نشانه شناسي مشكالت رفتاري (ارزيابي ) • مداخله مختصر در سطح كالس /مدرسه براي دانش آموز • مداخله مختصر در سطح خانواده براي دانش آموز • در صورت نياز ارجاع به مشاور مدرسه • در صورت استمرار مشكل ارجاع به مراكز جامع سنجش • آموزش توانبخشي و مداخله بهنگام اطالعات شرح حال :سابقه خانوادگی نسبت فامیلی والدین :درجه 1درجه 2درجه 3 سابقه بیماری :جسمی – روانی پدر :دارد نوع بیماری :ندارد سابقه بیماری :جسمی -روانی مادر :دارد نوع بیماری :ندارد سابقه سایر مشکالت جسمی -روانی در اعضای خانواده، خویشاوندان و نوع نسبت با آزمودنی :ویژگیهای رفتاری -روانی بیقراری لجبازی پرخاشگری بیش فعالی و پرتحرکی ناخن جویدن دندان قروچه در خواب :وضعیت زبان یک زبانه دو زبانه نام دقیق زبان /گویش مادری میزان درک شنیداری کودک از زبان فارسی :خیلی متوسط کمی هیچی میزان بیان گفتاری کودک از زبان فارسی :خیلی متوسط کمی هیچی • • • • • • • • • • • روش هاي ارزیابی اختالل‌های هیجانی -رفتاری كودكان :یک ارزیابی جامع و بهترین عملکرد پرسش هاي زير را بايد پاسخ بدهد • مشكالت این دانش‌آموز چیست؟ (آیا مش>>کالت این دانش‌آم>>وز گ>>ذرا اس>>ت ،غیراجتماعی ،اختالل• 1- روان‌شناختی دارد یا از نظر اجتماعی ناسازگار است ) .و(رفتار مزمن یا منزوی در زمان یا مکان خاصی هس!!ت؟ آیا رفت!!ار واکنش!!ی یا مخرب و آسیب‌زا است ؟و آیا این رفتار برای دانش‌آموز آگاهانه و خوشایند است یا اینکه او منعکس‌کننده رفتارهای دیگران )؟ و(آیا چیزی در زندگی کودک تغییر کرده است یا خیر) .؟ چه مشکالت و نقص‌هایی در دانش آموز وجود دارد؟• 2- حتی نقص خفیف در توانایی‌های زبانی دریافتی و بیانی می‌تواند در توانایی دانش‌آموز ب!!رای اس!!تفاده از زبان به‌منظ!!ور م!!دیریت تعامالت • .اجتماعی چالش‌برانگیز تداخل ایجاد کند مصاحبه و مشاوره تاريخچه رشدي تاريخچه آموزشي تاريخچه خانوادگي تاريخچه پزشكي • • • • مشاوره با والدين .......نحوه برخورد با خودك/ناكارامدي • 1- رفتار با كودك آموزش مهارت هاي اجتماعي كودك به والدين• 2- مشاوره رفتاري با كودك • ارجاع به كلينيك تخصصي • روش هاي اوليه تشخیص‌های افتراقی استفاده از مصاحبه با والدین و معلمان ،در ارتباط با سوابق تحصیلی می‌تواند مشخص کن!!د • 1- که کدام نوع از مشکالت (آموزشی در مقابل هیجانی و رفت!!اری) نخس!!تین بار شروع‌شده‌اند.مش!!کالت هیجانی /رفتاری را جهت بهبود مهارت‌های تحصیلی ارزیابی و درمان کنیم :مثال • آیا مشکالت تحصیلی دانش‌آموز قبل از مشکالت هیجانی از قبیل اضطراب وجود داشته‌اند .درواقع دانش‌آم!!وزی ک!!ه در خوان!!دن ،ریاض!!ی ،امال • دچار ضعف و مشکل است آیا این مشکالت قبل از به وجود آمدن اضطراب او شکل‌گرفته است ؟ اضطراب نمی‌تواند تنها علت ض!!!عف در عملکرد خواندن محسوب شود .معلمان و به‌ویژه والدین می‌توانند زمان دقیق شروع مشکالت هیجانی و رفت!!اری را تخمین بزنن!!د .البت!!ه ح!!تی اگر این .مشکالت قبل از شروع مهارت‌های تحصیلی ضعیف شروع شوند همبودی واقعی ممکن است هنوز وجود داشته باشد  :مثال • آيا مشکالت توجه و بیش فعالی از ابتدا در کودک وجود داشته؟ • آيا مشکالتی از قبیل تحرک و برانگیختگی ناشی از اضطراب در کودک ،مربوط به مشکالت اخیر (مانن!!د • .مشکالت خانوادگی ،طالق والدین ،مشکالت اقتصادی والدین ،سوء رفتار ،مرگ نزدیکان) است مثال:ناتواني كودك در گوش دادن/يادگرفتن/كنترل خلق و رفتار ناشي از بيماري ديگري نيست • مشاهدات• 2- داده‌های مشاهده‌ای می‌تواند توسط تمامی افرادی که به دانش‌آموز دسترسی دارد ارائه شود .مزیت عمده • مشاهدات این است که به ما اجازه می‌دهند ببینیم که مشکالت هیجانی و رفت!!!اری در چ!!!ه شرایطی رخ می‌دهند (زمان ،مکان و میزان شدت و نرخ رفتار) .افزون ب!!ر این ،مش!!اهده دانش‌آم!!وز در کالس امک!!ان .مقایسه رفتار او را با رفتار همکالسی‌هایش فراهم می‌کند :مشاهده مستقیم رفتاری در کالس درس و آزمون گیری• 2- با توجه به مشاهدات کالسی ،دانش آموزان دارای برخی از مشکالت هیجانی و رفتاری ممکن است به‌سادگی به آموزش • توجه نکنند تا از آن سود ببرند (چنین بی‌توجهی تنها منحصر به اختالل نارسایی توجه /بیش فعالی يا اضطراب نیست جون اضطراب و افسردگی نیز مي تواند در توجه تداخل ایجاد می‌کنند • :تفاوت • دانش آموزان دارای مشکالت رفتاری اغلب آگاهانه انتخاب می‌کنند که به آموزش توجه نکنند • و فعالیت‌های دیگر را به گوش دادن و یادگیری ترجیح می‌دهند) .در این مواقع مشاهدات کالسی می‌تواند تعیین کند که آیا دانش‌آموز در کالس توجه می‌کند یا نسبت به آموزش و تکالیف .کالسی بی‌تفاوت است آزمون غربالگري• 3- اگرچه مشاهدات کالسی می‌تواند اطالعات مؤثر و کارآمدی برای ارزیابی و تشخیص مشکالت آموزشی ،هیجانی و رفت!!!اری در اختیار • آموزگاران و درمان گران قرار دهد؛ ولی به‌تنهایی کارساز و کافی نیست .ازاین‌رو ،در کنار مشاهدات کالسی بای!!!!د از آزمون‌های معتبر .برای سنجش مشکالت هیجانی -رفتاری دانش آموزان به‌منظور تشخیص درست مشکالت هیجانی رفتاری در آن­ها استفاده کرد دانش‌آموزان دارای مشکالت اجتماعی -هیجانی در معرض افزایش خطر نقص در مهارت‌های اجتماعی ،تنظیم هیجانی ،کارکردهای اج!!!!!!رایی و • .پردازش زبان هستند؛ بنابراین ،ارزیابی رسمی یا غیررسمی هر یک از این حوزه‌ها در ارزیابی جامع باید در نظر گرفته شود تمامی دانش آموزان در همه زمینه‌ها دارای توانایی‌ها و نقص‌هایی هستند .درحالی‌که تمامی دانش آموزان دارای مشکالت هیجانی /رفتاری در • مهارت‌های اجتماعی و تحصیلی مشکل‌دارند ،تعداد بسیار کمتری پرخاشگر هستند و هم!!ه از مش!!کالت توج!!ه رنج نمی‌برن!!د؛ بن!!ابراین ،الزم نیست آموزگاران و روان­شناس مدرسه یک بسته جامع آزم>>ون ب!!رای هم!!ه دانش آم!!وزان دارای مش!!کالت و اختالل‌های هیجانی /رفت!!اری .مورداستفاده قرار دهد ابزار• 4- چك ليست • پرسشنامه • آزمون • مقیاس‌های درجه بندی رفتاری • تيم مداخله معلم • والدين • مشاور • مددكار • روانپزشك • متخصص رشد • سطوح مختلف مداخله :در حال حاضر دو سطح مداخله وجود دارد • شناسايي و مداخله مختصر درکالس -2نیاز به دریافت آموزش ویژه و انفرادی• 1- آموزگاران به‌محض شناسایی در صورت نیاز به مداخله ،به روان‌شناس مدرسه ارجاع يع>>ني • انتقال دانش‌آموز از سطح نخست (کالس درس) ،به مداخله بعدی طیفی مشکالت رفتاری هیجانی ونياز به ارجاع دانش‌آموزان • برخی با مشکالت هیجانی و رفتاری خفیف :ممکن اس>>>ت نیازی ب>>>ه انجام هیچ ارزیابی و • مداخله‌ای نباشد و برخی دیگر با چالش‌های شدید :ممکن است به یک ارزیابی جامع که از توانایی‌های مختلف • .را در برمی‌گیرد نیاز باشد اضطراب اضطراب اختالل­های اضطرابی شامل اختالالتی است که دارای ویژگی‌های مشترک ترس و • .اضطراب مفرط و مشکالت رفتاری مرتبط است تفاوت ترس و اضطراب :ترس پاسخ هیجانی به تهدید زودهنگام واقعی یا درک شده • است ،درحالی‌که اضطراب پیش بینی تهدید آینده است .بدیهی است که این دو حالت با هم همپوشانی دارند ،اما با هم تفاوت دارند ،ترس اغلب با موج‌های برانگیختگی دستگاه خودمختار برای جنگ یا گریز ،افکار خطر فوری و رفتارهای فرار همراه است ،و اضطراب اغلب با تنش عضالنی و هوشیاری در آمادگی برای خطرات آینده و رفتارهای محتاطانه یا اجتنابی همراه است ..گاهی اوقات سطح ترس یا اضطراب با رفتارهای اجتنابی فراگیر کاهش می‌یابد .حمالت پنیک به‌طور برجسته در اختالل­های اضطرابی .به‌عنوان یک نوع خاص از پاسخ ترس ظاهر می‌شود شایع‌ترین نشانگان اضطراب در کودکان اضطراب ممکن است به‌صورت ترس یا نگرانی ظاهر ش>>ود ،اما همچ>>نین • می‌تواند باعث تحریک‌پذیری و عصبانیت کودکان ش>>ود .عالئم اض>>طراب همچنین می‌تواند شامل مشکالت خواب و همچ>>نین عالئم ف>>یزیکی مانن>>د خستگی ،سردرد یا معده درد باشد .برخی از کودکان مضطرب نگرانی‌های .خود را پنهان نگه داشته ممکن است عالئمی نشان ندهند هنگامی‌که کودک بر ترس­ها و نگرانی‌های معمولی در کودکان خردسال غلبه • نکند ،یا وقتی ترس­ها و نگرانی‌های زیادی وجود داشته باشد که در مدرس>>ه، خانه یا فعالیت‌های بازی اختالل ایجاد کن>>د ،ممکن اس>>ت کودک مبتالب>>ه .اختالل اضطراب تشخیص داده شود نشانه هاي شايع اضطراب در كودكان نشانه ها عصبی بودن و بی قراري رديف .1 ترس و نگرانی زياد .1 تپش قلب و تنفس نامنظم و سریع .1 مشكل جدي در تمرکز و حافظه .1 لرزش یا پرش عضالت .1 تكرر ادرار .1 بی خوابی یا بدخوابي (خانه) .1 عصبی بودن و بی قراري .1 ترس و نگرانی زياد .1 بی خوابی یا بدخوابي (خانه) .1 تپش قلب و تنفس نامنظم و سریع .1 مشكل جدي در تمرکز و حافظه .1 لرزش یا پرش عضالت .1 تكرر ادرار .1 مشکل در خوابیدن یا غذا خوردن .1 سریع از کوره در رفتن .1 داشتن افکار منفی زیاد یا فکر کردن مداوم به رخ دادن اتفاقات بد .1 نمونه‌هایی از انواع مختلف اختالل‌های اضطرابی ترس شدید هنگام جدایی و دوری از والدین (اضطراب جدایی)  ترس شدید از یک چیز یا موقعیت خاص ،مانند سگ ،حشرات ،خون ،آمپ>>ول ،ارتف>>اع ، آب ،آتش یا رفتن به پزشک (فوبیا) ترس شدید از مدرسه و جاهایی که افراد در آن حضور دارند (اضطراب اجتماعی)  نگرانی شدید در مورد آینده و اتفاقات بد (اضطراب فراگیر)  داشتن دوره‌های مکرر ترس ناگهانی ،غیرمنتظره و شدید که همراه با عالئمی مانن>>>د  تپش قلب ،مشکل در تنفس ،یا احساس سرگیجه ،لرزش ،یا عرق کردن (اختالل .هراس) است پيامدهاي مؤثر اضطراب كودكان در تحصيل وزندگی اجتماعي .اضطراب باعث می‌شود که آن‌ها در فعالیت‌های مدرسه یا فعالیت‌های اجتماعی شرکت نکنند .آن‌ها به دلیل اضطراب توانایی انجام کار‌هایی را که کودکان هم‌سن دیگر انجام می‌دهد ،ندارند ‏ ‏ اعتماد‌به‌نفس برای امتحان کردن چیزهای جدید و درنتيجه توانایی روبرو شدن با چالش‌های ساده و روزمره .را ندارد  .ازفعالیت‌های روزمره مانند دیدن دوستان ،بیرون رفتن یا رفتن به مدرسه اجتناب مي‌كند .از رفتن به دستشویی مدرسه ،اجتناب می‌کند .از راه داده نشدن به بازی‌ها توسط هم‌کالسی ترس مداوم دارد .ترس و نگرانی آن‌ها متناسب با مسائل زندگی‌شان نیست .حافظه کودکان را مختل كرده و می‌تواند بر کل فرآیند فکری فرد تأثیر مي‌گذارد .به پاسخ دادن به سؤاالت معلم یا صحبت کردن در مقابل دیگران تمايل نشان نمی‌دهند ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ اختالل اضطراب جدایی نشانگان این اختالل شامل • پریشانی مکرر و شدید در مورد جدایی یا دوری از خانه یا عزیزان  نگرانی دائمی و مفرط در مورد از دست دادن والدین یا عزیزان دیگر در اثر بیماری یا فاجعه  نگرانی دائمی از اینکه اتفاق بدی بیفتد ،مانند گم‌شدن یا ربوده شدن که باعث ج>>دایی از  والدین یا سایر عزیزان شود .امتناع از دوری از خانه به دلیل ترس از جدایی نمی‌خ>>واهم در خانه تنها باشم و پدر یا مادر یا عزیز دیگری در خانه نباشند بی‌میلی یا امتناع از خوابیدن دور از خانه بدون والدین یا عزیزان دیگر  کابوس‌های تکراری در مورد جدایی از منبع دلبستگی؛  شکایت مکرر از سردرد ،معده درد یا عالئم دیگر هنگام جدایی از والدین یا عزیزان دیگر به  .بهانه ماندن در منزل و بودن در کنار منبع دلبستگی برخي عوامل ايجاد اضطراب در دانش آموزان برخي مشكالت دانش‌آموزان مضطرب در محيط خانه ترس از معلم يا والدين فشار و سخت‌گیری بیش‌ازحد معلمان يا والدین کاهش اعتماد بنفس محيط ف!!يزیكی  نامناسب تناقض در رفتار والدین ترس از جا ماندن در مدرسه عوامل خانوادگی و ارثی تحریک‌پذیر‌ ،گریه‌رو یا چسبنده ب!!ه  والدين در خوابیدن مشکل دارد در طول شب بیدار می‌شود شروع ب!!ه ادرار در خ!!واب می‌کن!!د خواب‌های ب!!د می‌بیند اضطراب تحصيلي دانش‌آم>>>وزانی که دارای عالئم ت>>>أثیرات اض>>>طراب تحص>>>یلی ب>>>ر • کودکان هستند ،در معرض مبتال شدن به عملکرد تحصیلی ضعیف و مقاومت در برابر هر چیزی که مربوط به مدرسه باشد و آن‌ها را ب>>ه مدرس>>ه متص>>ل .کند ،قرار گرفته‌اند :آثار اضطراب بر عملکرد دانش آموزان • عدم مشارکت در کالس • بی‌عالقه بودن به دنبال کردن عالیق و برنامه‌ریزی برای آینده • … داشتن روابط ضعیف با معلمان و همکاران و • كسب كردن نمره کمتری نسبت به همساالن خود در امتحان • تجربه استرس بیشتری نسبت به همساالنش در امتحان • خودداري از انجام تکالیفشان و بهانه تراشی براي فرار از ام>>ور مرتب>>ط با • تحصيل و مدرسه فراخنای ارقام ،محاسبه و رمز گردانی به عنوان مثلث اضطراب نام برده می شوند(ديكته /رياضي و• ). مداخله مختصر معلم در مدرسه(درمان كالسي) فرايند ارجاع بسیاری از معلمین و والدین می‌توانند برای جلوگیری از تأثیرات اضطراب تحصیلی بر کودکان کارهای مختلفی ب>>رای کم>>ک ب>>ه آن‌ها .انجام دهند بعضی از اشتباهات را برای آن‌ها عادی کنيد و سعی کنید به کودکان با جمالتی مانند« :اشتباهات یا اشتباهاتا جزئی ،بخش عادی از ».یادگیری چیزهای جدید هستند • 1. .با تشویق و تمجید از تالش‌های کودک و چیزهایی که به دست می‌آورد ،در آن‌ها اعتمادبه‌نفس ایجاد کنید 2. .کودکان را تشويق كنيد با استفاده از زبان مناسب سنشان در رابطه با مشکالت مختلف در مورد ترس‌هاي خود صحبت كنند 3. .وظایف /تكاليف بزرگ‌تر را به بخش‌هاي کوچک‌تر تقسيم كنيد و زمان خاصی را برای آن‌ها در نظر بگیرید 4. برای جلوگیری از تأثیرات اضطراب تحصیلی بر کودکان كارهايي مانند سرگرم کردن کودکان با تکالیف و فعالیت‌های شادی‌بخش، .پیدا کردن زمانی برای صحبت درباره مشکالت آن‌ها ،حواسشان در رابطه با اضطراب واردشده بر آن‌ها را پرت كنيد .در صورت نیاز به متخصص اين حوزه ارجاع دهيد 5. 6. تقويت مهارت‌هاي میان فردی (دوست‌یابی) آموزش مهارت‌های ارتباطي و مهارت‌های اجتماعي مرتبط با همساالن • آموزش مهارت‌های مرتبط با شناخت خود (شناخت استرس‌ها و)... • • روش كاهش اضطراب در كالس درس • برگزاري مسابقه ي شجاعت ( روبرو شدن با اضطراب و ترس و • كنترل تنفس) روش كنترل تنفس:اگر بدن شما پر از اكسيژن باشد نمي توانيد • مضطرب شويد چون وقتي مضطرب شويم بالفاصله تنفس بدن قطع مي شود و قلب تندتر ميزند تا اكسيژن همه ي بدن را تامين كند و بدن به سختي كار مي كند و (....انجام تمرين تنفس) • ناسازگاری اجتماعی /اختالل بیش فعالی /اختالل نافرمانی مقابله‌ای در کودکان خردسال ،این رفتارها به‌صورت خشم ،تحریک‌پذیری ،سرکشی و کینه‌توزی • نمایان می‌شود .این دسته از عالئم به‌عنوان اختالل نافرمانی مقابله‌ای (شناخته شده است .در برخی موارد ،رفتارها به سطحی می‌رسد که هنجارهای اجتماعی نقض می‌شود .خشونت‌های کالمی و فیزیکی به افراد و/یا حیوانات ،تخریب اموال ،فعالیت‌های مجرمانه (سرقت/آتش‌سوزی) و فرار از منزل و مدرسه است .کودکانی که با این مشخصات رفتاری .مراجعه می‌کنند ،مبتالبه اختالل سلوک تشخیص داده می‌شوند هر چه نش>>انگان کودکان در س>>نین پایین‌تر نمایان ش>>ود پیش‌آگهی ض>>عیف‌تر اس>>ت• . . دانش‌آموزان مبتالبه اختالل نافرمانی مق>>ابله‌ای و اختالل س>>لوک احتماًال به!!ترین کاندی!!دها ب!!رای «ناسازگاری اجتماعی» هستند .به این معنا که اگرچه آن‌ها توانایی بروز رفتار مناسب کالس/مدرسه را دارن!!!د ،اما انتخاب می‌کنند که ناسازگار ،بی‌احترامی یا سرکشی کنند .البته چالش این است که آیا این‌ها «ان!!!واع رفت!!!ار یا احساسات نامناسب در شرایط عادی» هستند .در غیر این صورت ،این دانش آموزان باید ازنظر اجتماعی ناسازگار .در نظر گرفته شوند و بنابراین ،از مشکالت هیجانی -رفتاری حذف خواهند شد اختالل بیش فعالی• اختالل نقص توجه /بيش فعالی شایع­ترین اختالل عصب تحولی دوران ) (ADHDاختالل نقص توجه /بیش فعالی • ؛ (DSM-5-TRکودکی است که در راهنمای تشخیصی و آماری اختالل­های روانی شامل الگوي باثباتی از بی‌توجهی و يا بيش )،انجمن روان‌پزشکی آمریکا2022 ، فعالي /تکانشگری است که با عملکرد و رشد فرد در حوزه­های فردی ،تحصیلی و اجتماعی تداخل دارد .دو سوم دانش آموزان با اختالالت هيجاني رفتاري مشكوك به .اختالل نارسايي توجه – بيش فعالي دارند :معيار الزم براي تشخيص • 5 تعداد نشانه هاي بي توجهي/بيش فعالي/تگانش گري......تعداد 6نشانه و • 1- حدالقل 6ماه استمرار :نشانه هاي بي توجهي • عدم توجه به جزئيات ناشي از بي دقتي( بي توجه در • كارهاي مدرسه و خانه ) مشكل در حفظ توجه ( مثل توجه به گوش دادن سر • كالس) عدم گوش كردن در حين صحبت ديگران ( حواسش جاي • ديگر است) عدم پيروي از دستورالعمل ها و اتمام كارها • عدم سازمان دهي در كارها ( نا مرتب) • بي رغبت به كارهاي ذهني ( گزارش تهيه كردن /انشا • نوشتن) ....گم كردن لوازم و • تاثير محرك هاي بيروني • فراموش كردن فعاليت هاي روزمره • نشانه هاي تكانش گري تكان دادن دست و يا پا هنگام نشستن • ترك صندلي در زماني كه انتظار نمي رود • دويدن يا باال رفتن از جاهاي دور از انتظار • ايجاد سر وصدا در موقعيت هاي سرگرم كننده • طور رفتار مي كند كه انگار موتور بستند • حرف زدن زياد • قبل از اتمام پرسش شروه به پاسخ • عدم تحمل نوبت و صبر پايين • پريدن در كار ديگران و بدون اجازه عمل كردن • :اختالل نقص توجه /بیش فعالی بر رفتار در کالس­های درس تاثيرمشکالت مربوط به توجه و کنترل بازداری با رفتار حین انجام تکلیف در کالس درس ارتباط • منفی دارد .مشکالت کالس شامل مسائل مربوط به تمرکز و گوش دادن به درس­ها یا س>>خنرانی­ها، مشکل ماندن در پشت میز در طول سخنرانی­ها ،انجام ندادن ب>>ه موق>>ع تکالیف یا فراموش>>ی در تحویل و تکمیل آن ها و تالش برای ادامه کار در طول دوره­های کار مس>>تقل یا گروهی اس>>ت. ندارند دوستان و روابط پای دار ADHDکودکان مبتالبه بیش فعالی نسبت به همساالن خود که در ش ناخت ADHDکم­تری دارند .برخی از پژوهش­ها نشان می‌دهن د ک ه کودک ان مبتالب ه این ADHD،اجتماعی ،بازشناسی هیجانی و نظریه ذهن مشکل دارند .برای کودک ان مبتالب ه .مشکالت ممکن است ریشه در مشکالت کارکردهای اجرایی و بی‌توجهی داشته باشد نشانه هاي شايع در كالس درس بدون اشاره به نكته اصلي • مدام به حرف زدن ادامه مي دهند تكرار سوال براي آنها /بدون فكر عمل كردن/گوش ندادن به • /دستورالعمل ها فرار از كالس ،پاسخ بي ربط /عدم تمركز بر تكاليف • تكرار دروغ گويي ( شكالت نخوردم دهانش شكالتي ) • پاداش دادن والدين به آنها در قبال انجام تكليف (اگر تكليفت • را انجام دهي برايت ...مي خرم) واكنش شايع معلمان و والدين به رفتار آنها(تشويق• ، تهديد ،داد و فرياد ،محدود كردن و).... تا قبل از 13سالگي نمود پيدا مي كند • و اختالل ADHDآیا ارتباطی بین یادگیری وجود دارد؟ بین بیش فعالی و اختالل ،اساس یک مقاله در سال 2019بر • یادگیری یک نŠŠرخ همبŠŠودی دو طرفŠŠه 25تŠŠا 40درصŠŠد وجŠŠود دارد .همبودی دو طرفه به این معنی است که نارسŠŠاخوانی و .ممکن است بر وقوع یکدیگر تأثیر بگذارند ADHD نشŠŠان می دهŠŠد کŠŠه ممکن اسŠŠت یک مقاله در سال • 2022 و اختالل یŠŠادگیری دیسلکسŠŠیا مکانیسŠŠم هŠŠای عصŠŠبی ADHD پایه مشترک داشته باشند .با این حال ،محققان هنوز در حŠŠال بررسی ماهیت دقیق رابطه بین بیش فعالی و اختالل یادگیری .هستند و اختالل یادگیری اختالالت متفاوتی هسŠŠتند ADHD ،با این که • می توانند عالئم مشترکی مانند مشکل در توجه ،سŠŠازماندهی امور و حافظه داشته باشند .بنابراین ،اغلب برای متخصصŠŠان مهم اسŠŠت کŠŠه هنگŠŠام ارزیŠŠابی افŠŠرادی کŠŠه عالئم هŠŠر یŠŠک از .اختالالت را نشان می دهند ،هر دو شرایط را در نظر بگیرند شباهت های بیش فعالی و اختالل یادگیری مشکل در تمرکز • بازه توجه کوتاه • حافظه ضعیف • مشکل در سازماندهی کارها و مدیریت زمان ضعیف • مشکالت سالمت روان ،از جمله عزت نفس پایین • و اختالل یادگیری ADHDتفاوت بیش فعالی در درجه اول بر توجه ،بیش فعالی و تکانشŠŠگری تŠŠأثیر می • گذارد .از سوی دیگر ،نارساخوانی در درجه اول بŠŠر مهŠŠارت خوانŠŠدن و .پردازش زبان تأثیر می گذارد در حالی که هر دو شرایط می توانند بر عملکŠŠرد تحصŠŠیلی و اجتمŠŠاعی • و ADHDتأثیر بگذارند ،چالش ها و نقŠŠاط قŠŠوت خŠŠاص افŠŠراد مبتال بŠŠه .اختالل یادگیری دیسلکسیا می تواند به طور گسترده ای متفاوت باشد الگوي مداخله ي آموزشي رفتاري اختالل نارسايي توجه – بيش فعالي شيوه ارزيابي انطباق سازي آموزشي راهبرهاي دانش آموز -تنظيم مديريت محيطي مديريت پزشكي روش هاي ارزيابي مصاحبه ي باليني • - مشاهده• - مقياس درجه بندي ( فهرستي از رفتارهاي مشكل• - آفرين) آزمون هاي شخصيت • ارزيابي پزشكي • چك ليست سنجش عملكردي براي معلمان .....نام دانش آموز ....نام معلم ......تاريخ درجه بندي • عبارت هايي كه در ذيل مي آيد مربوط به توانايي هايي است كه بيش • فعالي بر آنها تاثير مي گذارد( بر اساس مقياس هاي زير) خيلي بدتر از همساالن/كمي بدتر از همساالن/تقريبا يكسان با • همساالن/كمي بهتر از همساالن/خيلي بهتر از همساالن/در اين سن انتظار نمي رود :سطوح ارزيابي • سازمان دهي :تكاليف /حضور در كالس و • عملكرد كالسي :سرجا نشستن/رعايت دستورالعمل هاي كتبي و • شفاهي/انجام تكاليف مهارت هاي اجتماعي:گفت گوي اجتماعي با همساالن /مشاركت • اجتماعي كنترل عاطفي:پرخاشگري كالمي و فيزيكي/اضطراب /افسردگي/تحمل • ناكامي مهارت هاي تحصيلي:خواندن(سرعت و دقت/توانايي درك متن/نوشتن) • رياضيات(مفاهيم عدد/تجسم فضايي و )...نوشتاري(سرعت نوشتنةمهارت هاي هجي كردن و)... چك ليست غربالگري بيش فعالي در دو محيط خانه و مدرسه ADHDc Ô° » ZÅZ̄¹Z   ¼ eYd°{d ˆ°‹ Y Âu¯¼e{Ê  Ê¿ ¿YY Âe ÂeZZ ¿¿ - ¾f¿¹ Y M  {Ê Ê¿Y  ¿YÂe eZ¿Z¿ - ½{¯ÊZ ]ZeÊeÊ] - ZÆ̧¼ ·Y  Âf{ Y ÉÁ {¶°Œ» Ìa ¶° - ½ÝË {ÉY] d¼ uY» ½{ÂÊ¿ ] Z°e ½{¯d^ ]¿Yvd kZy¿YkZy - Ô¯  {µÔyY{ ZnËYÊÆ mÂeÊ] ʧYu 6 ¦ Ì·Ze °¿ ¹Z ° nY { ˆ°‹ d - ½{ÂY ]| Áa - ارزيابي پزشكي همبودي بي توجهي و مشكالت كنترل رفتار با برخي از بيماري ها ذيابت :عدم مصرف دارو يا رژيم غذايي ....بي توجهي و مشكل تمركز كم خوني :خسته شدن و از دست دادن تمركز و فراموشي :اختالل خواب يا اختالالت تيروئيد :درمان پزشكي اگر با اضطراب يا عدم كنترل خشم همراه باشند داروهاي تثبيت كننده خلق //داروي ضد تشنج/داروي ضد افسردگي نكته:موثرترين درمان تركيب دارو درماني ،درمان روانشناختي و درمان دارويي آیا داروهای بیش فعالی به اختالل یادگیری نارساخوانی کمک می کند؟ مانند محرک هایی از جمله متیل فنیدات یا آمفتŠŠامین هŠŠا ،معمŠŠوًال عالئم ADHD،داروهای .از جمله بیش فعالی ،تکانشگری و بی توجهی را درمان می کنند ADHD، یک بررسی سیستماتیدر حالی که داروهای بیش فعالی درمانی برای نارساخوانی نیستند، ممکن است بŠŠر بŠŠرخی از ADHDنشان می دهد که برخی از داروهایک در سال 2018 .فرآیندهای شناختی تحت تأثیر نارساخوانی تأثیر مثبت بگذارند با این حال ،شواهد در مورد این موضوع محدود و متناقض است .تحقیقات بیشتری بŠŠرای .تعیین اثربخشی داروهای بیش فعالی در درمان نارساخوانی ضروری است و نارساخوانی مفید باشŠŠد ،امŠŠا نŠŠه ADHDدارو ممکن است برای برخی از افراد مبتال به به عنوان یک درمان مستقل .پزشکان ممکن است به فرد توصیه کنند که دارو را با سŠŠایر .مداخالت آموزشی و رفتاری ترکیب کند تا فواید آن را به حداکثر برساند • • • • • • • • • • • • • مداخله مختصر آموزشي و محيطي معلم در مدرسه(درمان كالسي)( بي توجهي • مشكالت بالقوه :بی‌توجهی توسط محرک‌های شنيداري و دي>>داري• 1. دچار حواس‌پرتی می‌شود/خستگي در انجام تكليف درمان آموزشي :در كنار دستورات شفاهي دستورات نوش>>>تاري فراهم • شود و در محلي باشد كه كمترين ميزان حواس‌پرتی را پيدا كند مشكل :فعاليت نمی‌کند و اقدام به تكميل تكليف نمی‌کند • 2. درمان :براي شروع تكليف از مشوق استفاده شود /تكاليف خرد شود/از • زمان سنجش استفاده شود/از روش گروهي استفاده شود مشكل :یکجا نميشيند و يا حركات نامناسب دارد • 3. درمان :اجازه دهيد هنگام کار کردن بايستد و به او استراحت دهيد • :تكانشگري • مشكل :ديگران را به‌صورت بدني و كالمي اذيت می‌کند/يكباره وارد• 4. كار می‌شود بدون توجه به جزئيات درمان :براي تغيير رفتار از قرارداد استفاده كني>>>>د/تعامالت اجتماعي • مناسب را آموزش دهيد/به او مسئوليت دهيد در تقويت ح>>واس و دقت بينايي/شنوايي/المسه كوشا باشيد • حجم زيادي از درس در يك نوبت ارايه نشود• 5- استراحت مكرر و تكاليف كوتاه• 6- استفاده از بازي و پروژ هاي گروهي• 7- استفادع از عالقمندي دانش آموز در فرايند كالس• 8- امكان پاسخ حركتي بعد ياحين تدريس ( فلش كارت)• 9- تكاليف مشخص و معين• 10- بازي با اشياء در حين انجام تكليف• 11- تغيير روش تدرس• 12- اصالح رفتار• 13- آموزش والد محور و انطباق سازي :مثال • كودك من عصباني مي شود داد مي زند پرخاشگري مي • كند درمان والد محور:پيمان عصباني نشدن والد -كودك • :قانون در خانواده • بخش اول قرارداد:كسي نبايد سر ديگري فرياد بكشد يا • تهديد كند يا دعوا كند بخش دوم قرارداد :هروقت عضوي از خانواده كاري • كردند كه ديگران ناراحت شدند بايد از آنها معذرت خواهي كرده و اشتباه خود را جبران كنند ( اين قانون براي همه ي اععضا يكسان) بررسي كيس واقعي و مداخله ي مختصر نام پسر :علي پايه دبستان :سوم • :نشانه هاي رفتاري • روي صندلي نمي شيند/از جاي خود بلند مي شود/از كالس بدون اجازه • خارح مي شود /مداد به سمت بچه ها پرتاب مي كند /و از نظر معلم باهوش است اقدام معلم:تشخيص معلم :بيش فعالي تركيبي و ارجاع دانش آموز به • روانپزشك اقدام روانپزشك :تجويز دارو اثر دارو :كاهش اشتها/عملكرد رفتاري بهتر در كالس ولي با عوارض • دارو مثل دل درد گزارش والدين :كم اشتهايي /دلدرد و سردرد /جيغ ميزند و در خانه مي • دود و از خستگي 9شب خوابيد روز بعد :گزارش معلم عكس روز اول تماس با پزشك و افزايش دوز • دارو چه چيزي اشتباه بود؟ • اقدام مستقيم معلم به پزشك/تجويز دارو بدون آزمايش/عدم گزارش • كامل معلم و والد از اشتها ،الگوي خواب و /...بي توجهي به رژيم غذايي/عدم غربالگري سطح 1و مداخله ي مختصر رفتاري آموزشي پرخاشگری پرخاشگری پرخاشگری واکنشی نامناسب و همراه با خشم است و معموًال به‌منظور آس!!یب و آزار رساندن ب!!ه دیگران اب!!راز می‌ش!!ود• . پرخاشگري در سه مدل رفتاري الف) پرخاشگری بدنی مثل (لگدزدن ،گاز گرفتن ،کت!!ک زدن) ،پرخاش!!گری لفظی/كالمي .مثل (فریاد زدن ،رنجاندن ،جیغ کشیدن ،ج) تجاوز به حقوق دیگران مثل (چیزی را به‌زور گرفتن) دسته‌بندی مي‌شود پرخاشگری در کودکان می تواند نشانه بسیاری از مشکالت زمینه ای باشد .پرخاشگری چند عاملی و چن!!د وجهی اس!!ت• ، :یک وجه مشترک برای تعدادی از شرایط مختلف روان­پزشکی ،مشکالت پزشکی و شرایط زندگی و بنابراین .در اصل درمان پرخاشگری ابتدا باید بفهمیم که چه چیزی باعث آن می­شود • سبب شناسی پرخاشگری مشکالت خلقی :کودکانی که دوقطبی هستند ،در مراحل شیدایی خود ،اغلب پرخاشگر می شوند .آنها کنترل خود را از دس!!ت می دهن!!د ،تکانش!!ی می ش!!وند .از • طرف دیگر ،وقتی افسرده می‌شوند ،اگرچه پرخاشگری کمتر رایج است ،می‌توانند تحریک‌پذیر شوند و گاهی اوقات این تحریک‌پ!!!ذیری و عصبانیت باعث می‌ش!!!ود .کودکان سرزنش شوند اختالل­های روانی :برای مثال ،کودکان مبتال به اسکیزوفرنی اغلب به محرک‌های درونی پاسخ می‌دهند که می‌توانند آزاردهنده شوند .گاهی اوقات بچه‌های مبتال • .به اسکیزوفرنی بد‌اعتماد یا مشکوک می‌شوند .ناامیدی :هنگامی که کودکان نمی توانند احساسات خود را مانند دیگران به زبان بیان کنند .پرخاشگری ممکن است نوعی تکانشگری نیز باشد • رایج ترین آنها ،تکانشگری و تصمیم گیری ضعیف می تواند منجر به رفتاری شود که به عنوان پرخاش!!گرانه تعب!!یر ADHD،تکانشگری .در کودکان مبتال به • .می شود .این کودکان معموًال پیامدهای رفتارهای خود را در نظر نمی گیرند ،که ممکن است زمانی که واقعًا فکر نمی کنند ،بی رحمانه یا بدخواهانه به نظر برسند CDاختالل سلوک :در اختالل سلوک ،پرخاشگری بخشی از ماهیت اختالل است .بر خالف کودکی که عواقب رفتار خود را در نظر نمی گیرد ،کودکان مبتال به • .عمدا بدخواه هستند و درمان و پیش آگهی کامًال متفاوت است آسیب معزی و عصب شناختی :زمانی که کودک آسیب لوب فرونتال یا انواع خاص!!ی از صرع دارد .در این م!!وارد ممکن اس!!ت دلی!!ل قاب!!ل درک ب!!رای دورة • .تهاجمی وجود نداشته باشد تروما و سوء رفتار :در نهایت ،مواقعی وجود دارد که پرخاشگری در کودکان یا نوجوانان توسط عوامل استرس زا در موقعیت آنها تحریک می شود و نشان دهنده • .یک بیماری هیجانی زمینه ای نیست نشانگان رفتاري در دانش‌آموز پرخاشگر در محيط خانه و مدرسه یک کودک پرخاشگر ،در بیشتر عرصه‌ها نظیر مدرسه ،خان>>>ه ،یا رویدادهای اجتماعی و • :فعالیت‌های ورزشی به این نحو عمل می‌کند غالبًا کنترل خود را از دست می‌دهد و به شدت عصبانی می‌شود  خیلی تحریک‌پذیر و تکانشی است و در متمرکز ماندن مشکل دارد  به دیگر کودکان یا بزرگساالن حمله‌ی فیزیکی می‌کند یا با آن‌ها دعوا راه می‌اندازد  غالبًا باعث ایجاد اختالل و بحث‌وجدل است و کج خلقی می‌کند  مدام با اعضای خانواده بحث می‌کند و دعوا راه می‌اندازد و نمی‌تواند اقتدار والدین را  بپذیرد غالبًا از پذیرش مسئولیت در قبال رفتار نادرستش سرباز می‌زند و تقصیر را به گردن • دیگران می‌اندازد مهم‌ترین عوامل منجر به پرخاشجویی در مدرسه مورد تمسخر قرار گرفتن از سوی همکالسی‌ها یا معلمان  کتک خوردن از دانش آموزان سال‌های باالتر  فرار کردن از مشاجرات با توسل به گریه کردن  خجالتی بودن و سکوت مکرر در کالس  افت تحصیلی ،افسردگی و ناراحت بودن از محیط مدرسه  درمان سطح يك پرخاشگري (مداخله مختصر معلم در مدرسه(درمان كالسي) .اگر یکی از اعضای خانواده يا مدرسه الگوی پرخاشگری کودک است رفتار آن عضو را تصحیح کنید .اگر دریافتیم که ناکامی دلیل پرخاشگری کودک است او را دررسیدن به اهداف مطلوب و دوست‌داشتنی کمک کنید در مواردی که علت پرخاشگری اضطراب است ،باید از نگرانی درونی و دلیل اضطراب کودک مطلع شوید .برای این کودکان ورزش کردن بسیار مؤثر است و .باعث تخلیه هیجانی می‌شود .به این نکته پی ببریم که او چه چیز دوست‌داشتنی را از دست داده و چگونه می‌شود مورد از دست رفته را برای او جبران کرد .اگر فکر می‌کنیم کودک م قربانی خشونت در مدرسه شده است ،الزم است با مسئوالن مدرسه صحبت ومداخله كنيم .از والدين بخواهيد الگو‌های احتمالی يا عوامل پرخاشگری را (فيلم ،بازي ،دعواي اعضاي خانواده با يكديگر و غيره) را در خانه حذف نمايند 1- .آگاهی کودک را نسبت به رنجی که بر اثر پرخاشگری او در افراد یا حیوانات به وجود می‌آید ،افزایش دهیم 2- .رفتار‌های همدالنه و عاطفی کودک را که مغایر با رفتار پرخاشگرانه است ،تشویق کنیم 3- .در مشاهده پرخاشگري به کودکی که به وی پرخاش شده توجه کنیم 4- ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ • • • • اگر قرار است کودک را به دلیل پرخاشگری‌اش تنبیه کنیم ،بهتر است به طریقی باشد که منجر به حمله‌ی انتقامی و تالفی جویانه از طرف کودک نشود5- . .کودک حتمًا باید مطمئن باشد که شما او را دوست دارید • .در برابر خواسته‌ای که با پرخاشگری ابراز می‌شود ،مقاومت کنیم تا کودک دریابد که نمی‌تواند با پرخاشگری به خواسته‌اش برسد 6- • روش‌ هاي مديريت بچه‌های شلوغ و نا آرام ،حواس پرت و پرخاشگردر کالس :توجه به عوامل مخل در دقت و توجه كودكان • مراحل یادگیری(فرایندهای روانی پایه) -1:دقت –2ادراک – -3حافظه • .دقت (توجه) :اولین مرحله یادگیری است .دقت یعنی تمرکز کافی بر کاری جهت جایدهی آن در مغز• 1- .انواع دقت :دقت بینایی-دقت شنوایی-دقت بویایی-دقت چشایی-دقت المسه • .سهم حواس در یادگیری ،عبارتند از بینایی( )%75و شنوایی( %6 )%13بویایی %3-چشایی %-3المسه • لذا اکثر کودکان در دقت بینایی ودقت شنوایی مشکل دارند .در مراکز یادگیری بیشترین تاکید بر این مرحله • .صورت می گیرد زیرا ابتدا دانش آموز باید دقت داشته باشد تا بتواند به مراحل بعدی یادگیری برسد .دقت بینایی:یعنی تمرکز بر آنچه که می بیند • .دقت شنوایی:تمرکز کافی بر آنچه که می شنود • عوامل مخل در دقت و توجه كودكان ادراک(درک وفهم) :دومین مرحله یا فرایند یادگیری است .ادراک یعنی ثبت داده های• - حسی بطور معنا داری در مغز.ادراک هم مانند دقت می بایستی در کلیه حواس صورت گیرد ولی در مسئله آموزشی دو حس بینایی وشنوایی بیشترین نقش را دارند لذا در .مرکز اختالالت بر ادراک بینایی وادراک شنوایی تاکید زیادی می گردد ادراک شنیداری :کودکان مبتال به مشکالت یادگیری از نظر شنیدن مشکلی ندارند ولی در • .تفسیر آنچه که می شنوند دچار مشکل هستند ادراک دیداری :کودکان دارای مشکالت یادگیری در تفسیر آنچه که می بینند دچار اشکال • .هستند َا حافظه :یعنی توانایی بخاطر آوردن اطالعات تازه آموخته شده .حافظه تقریب در تمام• 3- یادگیریها نقش اساسی دارد.حافظه نیز شامل کلیه حواس می شود ولی بیشترین تاکید .بر حافظه بینایی وحافظه شنوایی است انواع حافظه :حافظه حسی(بینایی-شنوایی و-)...حافظه کوتاه مدت :در یافت اطالعات • برای مدت کوتاه .فقط یک دقیقه مطالب را نگه می دارد( )5-9کلمه یا عددرا در ذهن برای مدت کوتاه نگه می دارد-حافظه بلند مدت :دریافت اطالعات در ذهن برای مدت .طوالنی ...حافظه بینایی :توانایی کودک در بخاطر آوردن کلمه ها-اشیاء و • حافظه شنوایی:توانایی کودک در بخاطر سپردن ،به یاد آوردن وتکرار صحیح آن چیز یا • .چیزهایی که شنیده است شناسايي عوامل حواسپرتي و مداخله سطح يك :حواس پرتی درونی و ذهنی- مشغله ذهنی دانش آموز .شامل مواردی از قبیل :درد- ، رنج ،غم وغصه اضطراب و نگرانی -گرسنگی و تشنگی -ترس و خشم- ....و شادی -بیماریها و • • • بی عالقگی به موضوع -فشارهاى روانى -ناراحتی های- جسمی و روحی مادر در قبل ،هنگام و بعد از زایمان .تاثیر مستقیمی بر دقت فرزند دارد • :بی دقتی و حواس پرتی بیرونی و محیطی2- سردی و گرمی هوای کالس*.نور شدید و نور* ضعیف*،صداهای ناهنجار*،روشن بودن رسانه ای صوتی ...و تصویری و • • شناسايي عوامل حواسپرتي و مداخله سطح يك گاهى برخى حوادث و اتفاقات ،فضاى روانى فرد را دچار اختالل * مىكند *.در برخی موارد فرد احساس نیاز به موضوعی ندارد و این باعث عدم تمرکز او نسبت به آن موضوع می شود *.در برخی موارد • .تکالیف سنگین باعث عدم تمرکز حواس دانش آموز می گردد اغتشاشات فکری خانواده مانند :مشکالت ارتباطی ،اقتصادی و* اجتماعی واعتیاد والدین (باعث میشود که کودک ویا نوجوان به این موضوع فکر کند)*...کمبود محبت و نشاط در خانواده*احساس نا • امنی*.توقعات بیش از ظرفیت از کودک *.مقایسه کودک ونوجوان با سایر همساالنراههای افزایش دقت و تمرکز حواس-تهیه لیست‌ و یادداشت برداری کارها و تکالیف مربوطه که توسط معلم ارائه می .شود خستگی زیاد موجب عدم تمرکز است-• شناسايي عوامل حواسپرتي و مداخله سطح يك ازروانشناس و مشاور کمک بخواهید • به دانش آموز کم دقت مسئولیت داده و او را در کارهای گروهی شرکت دهید تا • - - .بدینوسیله برخی مطالب را از دوستان خود فرا بگیرد زمانی که دانش آموز دقت میکند او را تشویق نمایید و پاداش دهید • .از روشهای مختلف تدریس استفاده کنید • - جهت افزایش دقت کودکان از مطرح کردن مطالب تکراری خودداری نموده و موضوع را• - .عوض کنيد و از روش دیگری کمک بگیريد نحوه نشستن دانش آموز در کالس درس بر تمرکز وی موثر است.لذا مراقب باشید که• - دانش آموز در هنگام ارائه درس و ..سرش را به حالت خوابیده روی میز نگذاردو صاف و .درست بنشیند .اگر مطالب بصورت شعر و یا ریتمیک باشد موجب تقویت دقت دانش آموزان میشود• - نظم داشتن در امور تحصیلی بر تمرکز حواس می افزاید.کودکانیکه بی نظم هستند ،دقت• - .کمتری هم دارند ش هاي مديريت بچه‌های شلوغ و نا آرام ، رو ‌ پرخاشگردر کالس از جمله روش‌های کنترل دانش‌آموزان شلوغ در کالس این هست که• 1- بچه‌ها رو تشویق کنید تا به اندازه کافی ورزش کنند .یکی از عوامل محرک در نا آرامی کودکان کمبود فعالیت‌های ورزشی هست .کودکان باید روزانه حداقل ۶۰دقیقه یا بیشتر فعالیت ورزشی انجام بدهند .هرگونه فعالیت ورزشی که ضربان قلب کودک رو افزایش بدهد منجر به تخلیه انرژی اش .میشود و اجازه می‌دهد در کالس درس بیشتر تمرکز کند گاهی بی‌قراری کودکان ناشی از فعالیت‌های کسالت‌بار کالس هست .همواره چند گزینه را مد • .نظر داشته باشید تا در صورت کسالت‌بار بودن یکی ،برنامه دیگری را امتحان کنید در رديف جلوي كالس و بعد از خود كنترلي فاصله از معلم بيشتر شود • روش‌ هاي مديريت بچه‌های شلوغ و نا آرام ،پرخاشگردر کالس گاهی بچه‌ها احساس می‌کنند به قدر کافی به آنها توجه نمی‌شود ،پس رفتارهای خاصی • از خود نشان می‌دهند .شاید اگر کمی به آن‌ها توجه شود رفتارهای معقول‌تری داشته باشند .اگر بچه‌ها کسل به نظر می‌رسند ،از آن‌ها سوال کنید آیا خسته‌اند؟ حتی می‌توانید بچه‌ها رو تشویق کنید تا با هم فعالیت‌های مشترک انجام بدهند .بچه‌ها رو تشویق کنید تا .احساسات خودشان را با شما در میان بگذارند تمرینات ذهنی مثل مدیتیشن و کنترل تنفس را به آنها آموزش بدهید .این تمرین‌ها به آنها کمک می‌کند تا استرس • .خودشان را کنترل و روی درس تمرکز کنند .تمرینات ذهنی بهترین روش برای کنترل حواس‌پرتی و افزایش تمرکز هستند • در عین حال تمرینات یوگا و مدیتیشن به آرامش و ساکت ماندن بچه ها در کالس کمک می‌کنند .اگر کودکی • مضطرب به نظر می‌رسد ،به طور خصوصی درباره اضطرابش با او صحبت کنید .حتی در موارد حاد الزم .هست با مشاور حرفه‌ایی مشورت شود روش‌ هاي مديريت بچه‌های شلوغ و نا آرام ،پرخاشگردر کالس مواردی که موجب حواس‌پرتی دانش‌آموزان در کالس می‌شود راحذف کنید • . معموًال افراد به موضوعات جذاب توجه خاصی نشان می دهند .می توانید درس را با موضوعی • بسیار سرگرم کننده و صدایی آرام ،برای کسانی که ” آرام گرفته اند “ ،آغاز کنید .دیگران نیز .به زودی به شرکت در بحث شما عالقه مند خواهند شد هر قدر شاگردان در قبال رفتار خود احساس مسئولیت کنند به همان میزان به معلم کمک می • نمایند تاکالس را بهتر مدیریت نماید .لذا معلمان باید سعی نمایند با دانش آموزانی که زیر بار قبول مسئولیت نمی روند و معمواًل برای معلم در کالس مشکل ایجاد می نمایند کار کنند و آنها را در قبول مسئولیت یاری نمایند .واگذاری مسئولیت شکل های متعددی می تواند داشته باشد. همچون :نماینده کالس شدن ،سرگروه شدن ،مأمور جمع آوری دفاتر و کارهای عملی شاگردان . ..شدن ،مسئول حضور و غیاب بودن و روش‌ هاي مديريت بچه‌های شلوغ و نا آرام ،پرخاشگردر کالس :با شاگردان خاطی به صورت خصوصی صحبت نمایید • معمواًل در برخی کالس ها شاگردان خاصی پیدا می شوند که رهبری بی نظمی را • برعهده دارند و یا به صورت انفرادی حرکاتی انجام می دهند .شاید بهترین روش این باشد که با این گونه شاگردان به صورت خصوصی صحبت شود و تذکرات الزم ارائه گردد .و اگر خانواده شاگرد دارای افراد متشخص و .. .است ،از وجود آنها برای مهار شاگرد استفاده گردد .مثاًل می توان افتخارات خانوادگی او را گوشزد کرد .مثاًل گفته شود: « از آنجایی که تو متعلق به خانواده .. .هستی انتظار رفتاری را که از تو سر می زند » .ندارم در صورت امکان از جابجایی شاگردان استفاده کنید• ۵- روش‌ هاي مديريت بچه‌های شلوغ و نا آرام ،پرخاشگردر کالس :سعی کنید علت رفتارهای ناشایست را شناسایی کنید • اگر معلم بتواند ریشه اصلی بروز رفتارهای ناشایست شاگرد را شناسایی کند • مانند پزشکی خواهد بود که علت درد مریض را به خوبی شناخته و می تواند او را بهتر مداوا • .کند .با شناخت علت رفتارها ،راحت تر می توان با آن مقابله و اثرات آن را خنثی نمود :سعی کنید با روش غیر کالمی و گاه چشمی شاگردان را کنترل کنید • ۹- ارتباط چشمی یکی از قوی ترین نوع ارتباطات محسوب می گردد .حسن این روش آن است که • بدون آن که با صدای بلند به رفتار یا نام کسی اشاره شود و باعث حواس پرتی دیگران گردد، مانع بروز رفتار نابجا می گردد .لذا معلمان می توانند با بهره جستن از این روش مهار کالس .را به دست گیرند روش‌ هاي مديريت بچه‌های شلوغ و نا آرام ،پرخاشگردر کالس :عامل اصلی بی نظمی ها را پیدا کنید• - معمواًل در هر کالسی تعدادی از شاگردان ،بنا به دالیل مختلف ،انگیزه قوی جهت ایجاد • بی نظمی دارند و سعی می کنند رهبری این نوع حرکات را بر عهده بگیرند .معلم موفق .کسی خواهد بود که بتواند این نوع شاگردان را شناسایی و کنترل نماید  طيف اتيسم گروهی از اختالالت رشدی است که می تواند باعث ایجاد مشکالت) (ASDیا اختالل طیف اتیسم اتیسم .اجتماعی ،ارتباطی و رفتاری شود .شدت این مسائل در افراد مختلف متفاوت است سبب شناسی عوامل خطر ژن تیکی :عوام ل خطر ژن تیکی :پس از اس کیزوفرنی و اختالل دو قطبی ،اتیس م• احتمال بیشتری برای موروثی بودن در میان هم ه اختالالت روانی دارد .مطالعات دو قل ویی ،م وروثی بودن اتیسم را در اختالل طیف اتیسم تایید کردند.در مطالعات جمعیت شناسی ک ه ب ر روی بیش از 2 میلیون خانواده اتیسم انجام شد احتمال موروثی بودن اتیسم تا 50درصد یافت شد و احتمال ارتباط این اختالل با ژن ها نیز مشخص شد .تحقیقات دیگری نشان میده د ک ه کسانی ک ه دارای کودک ان .اتیسم میباشند ،احتمال اینکه کودک بعدی آنها به اتیسم مبتال شود بیش از سایرین میباشد عوامل غیر ژنتیک :تعدادی از تحقیقات رابطه بین آلودگی هوا به ویژه فلزات س نگین و اختالل• طیف اتیسم را نشان می‌دهند .به عبارتی ،زنان بارداری که در معرض آل ودگی هس تند بیش تر از سایر افراد احتمال داشتن کودک اتیسم دارند .در مطالعات دیگری ،سن پدر و مادر در هنگام تولد ،اس تفاده از دارو در دوران بارداری مادر ،خ ونریزی ،دیابت حاملگی پیشرفته ،داش تن حاملگی‌های پیچی ده، .احتمال داشتن کودکان دارای اتیسم را باال می‌برد عالئم اوتیسم چیست؟ ASDعالئم و نشانه های اولیه اوتیسم بسیار متفاوت هستند .برخی از کودکان مبتال به • فقط عالئم خفیف دارند و برخی دیگر دارای مشکالت رفتاری شدیدی هستند .با این :حال ،هر کودک مبتال به اتیسم در یک یا چند مورد از موارد زیر دچار مشکل می شود (ارتباطات (کالمی و غیر کالمی  تعامل اجتماعی  رفتارهای تکراری  DSM 5معیارهای تشخیصی اختالل طیف اتیسم در : الف :وجود دشواری و مشکالت مداوم در استفاده ی اجتماعی از ارتباطات کالمی و غیر کالمی به نحوی که در تمامی موارد زیر خ ود • :را آشکار می سازد نقص در ادراک کاربرد مهارت های ارتباطی برای اهداف اجتماعی ،مانند احوال پرسی و به اشتراک گذاش تن اطالعات ،ب ه ش یوه ای 1. .مناسب در زمینه ی فعالیت های اجتماعی اختالل در انعطاف و توانایی تغییر ارتباطات برای مطابقت با زمینه ی مورد نظر و یا نیاز های ش نونده؛ مانن د تف اوت در ش یوه م ورد 2. استفاده برای سخن گفتن در کالس درس نسبت به زمین بازی ،صحبت کردن متفاوت با یک کودک نسبت به ی ک فرد بزرگسال و اجتناب از کاربرد زبان بیش از حد رسمی مشکالت مربوط به پیروی از قوانین و اصول مربوط به گفتگو و شرح وقایع و داستان سرایی ،از جمله رعایت نوبت در مکالم ه ،اص الح 3. عبارت و جمله ها در زمانی که اشتباهی در بیان روی می دهد و ممکن است سوء تفاهم ایجاد کند و توانایی استفاده از سیگنال های .کالمی و غیر کالمی برای تنظیم تعامل دشواری در درک مواردی که به صراحت بیان نشده اند(به عنوان مثال استنتاج کردن) و ناتوانی در درک معانی مبهم و پنهان زبان(به 4. عنون مثال اصطالحات ،طنز ،استعاره ،معانی متعددی دارند که وابسته به زمینه ای هستند ک ه در آنها م ورد ک اربرد و تفس یر قرار میگیرند). ب :این نقص عاملی برای ایجاد محدودیت های عملکردی در انجام ارتباطات موثر ،مشارکت اجتماعی• ، ارتباطات اجتماعی ،کسب مهارتهای تحصیلی یا فعالیت های شغلی و حرفه ای به شکل انفرادی (یعنی .در یکی از موارد باال) و یا در تمامی آنها می شود پ :شروع عالئم در اوایل دوره ی رشد (اما این نقصان ها ممکن است تا زمانی ه خواسته های اجتماعی • و ارتباطی از محدوده ی توانایی های فرد بیشتر نشود خود را به طور کامل آشکار نسازد). ت :عالیم مربوط به شرایط پزشکی و یا عصبی شناختی دیگری نیستند و یا در اثر وجود توان ایی های • محدود در حیطه یا ساختار کلمه و دستور زبان ایجاد نشده اند ،با اس تفاده از اختالالت دیگری مانن د .ناتوانی هوشی ،تاخیر همه جانبه ی رشد و سایر اختالالت روانی قابل تفسیر نیستند وجود نقص در روابط متقابل اجتماعی ،عاطف در گستره ای بسیار وسیع ،به عنوان مثال ،وجود نقص در تعامل های عاطفی اجتماعی دوجانبه و نشان 1. دادن ناتوانی در انجام مکالمه عادی و تبادل گفتار و کاهش اشتراک گذاری منافع و عالیق ،احساسات ،و یا اثرگذاری تا ناتوانی در شروع کردن و یا پاسخ دهی به تعامالت اجتماعی وجود نقص در رفتارهای ارتباطی غیر شفاهی مورد استفاده برای تعامل اجتماعی ،به عناون مثال ،مواردی مانند؛ ضعف یک پارچگی ارتباطات کالمی 2. .و غیر کالمی ،اختالل در برقراری تماس چشمی ،زبانی و بدنی ،نقص در درک و استفاده ار حرکات ،فقدان حالت چهره و ارتباطات غیر شفاهی نقص در رشد توسعه ی برقراری و نگهداری و حفظ ارتباطات ،حفظ و درک روابط ،به عنوان مثال مواردی مانند؛ وج ود ن اتوانی و مش کل در تنظیم 3. رفتار با توجه به زمینه های مختلف اجتماعی ،مشکل در انجام اشتراکی بازی های تخیلی و یا دوست یابی و یا فقدان عالقه به گروه همساالن .خ .عالئم باعث وجود اختالل بالینی معنی دار و قابل توجه در زمینه های مهم اجتماعی ،شغلی و یا سایر عملکردهای فعلی فرد باشد • ج .این اختالالت با استفاده از شرایطی مانند ناتوانی هوشی (اختالل رشد هوشی) و یا اختالل رشد همه جانبه توضیح داده نمی شود .کم توانی ذهنی • و اختالل طیف اتیسم اغلب به طور همزمان روی می دهند :به منظور جداسازی تشخیص های همراه از اختالل طیف اتیسم و ناتوانی هوش ی ،توج ه .به وجود نقص در ارتباطات اجتماعی و توانایی ارتباط اجتماعی پایین تر از سطح رشد عمومی ضروری است • مداخله مداخالت ) • مداخالت :مداخالت درمانی در اتیسم روش های درمانی توانبخشی غیردارویی )1 و دارویی در اختالل اتیسم با هدف بهبود رفتارهای ارتباطی و اجتماعی کودک و کاهش رفتارهای غیر انطباقی و تکراری در بیماری و کمک ب ه ارتق ا مراح ل .رشدی کودک یا نوجوان در چرخه زندگی می باشد ...و ABA، PECS, TECHفعالیت‌های آموزشی شامل • ...مداخالت توانبخشی شامل کاردرمانی ذهنی و جسمی ،گفتاردرمانی ،رفتاردرمانی و )1 ...مداخالت تکمیلی شامل هنردرمانی ،موسیقی درمانی و )2 مداخالت دارویی نیز شامل داروهایی که جهت پیشگیری یا کنترل تشنج در افراد اتیسم تج ویز می‌گردد و یا • .داروهایی که جهت کنترل بیش فعالی و پیشگیری از انجام رفتارهای نابهنجار تجویز می‌شود مداخالت غیردارویی مداخالت عملکرد شناختی :این مداخالت شامل مداخالت در جهت ارتقاء کارکردهای ) • ادراکی شامل ادراک دیداری ،شنیداری و المسه است .همچنین مداخالت شناختی شامل توانمندسازی عملکردهای سیستم شناختی شامل توجه ،حافظه ،حل مسئله و تفکراست مداخالت عملکرد اجتماعی ،هیجانی و رفت اری :این م داخالت ب ر بهب ود و رش د )• عملکردهای هیجانی -اجتماعی و مهارت‌های تعاملی می پردازد .در مجموع این نوع م داخالت مبتنی بر ارتباط‌گیری نامی ده می‌ش وند .این م داخالت ش امل درمان‌های مبت نی ب ر بازی، مداخالت رشد ارتباط ،مداخالت تعام ل با همساالن و گروه ،آم وزش مهارت‌های اجتماعی، داستان سرایی و آموزش تئوری ذهن می‌باشد .ارای ه دهن دگان این خ دمات ،دانش آموختگ ان کاردرمانی ،گفتاردرمانی از مقط ع کارشناس ی و باالتر و دانش آموختگ ان روانشناس ی بالینی، .استثنایی و شناختی از مقطع کارشناسی ارشد به باال می‌باشند مداخالت غیردارویی مداخالت عملکرد ارتباطی :نقص حوزه ارتباطی از ویژگی های کلیدی افراد دارای اتیس م اس ت .بهتراس ت در ) • روند مداخالت اتیسم و مداخله حوزه ارتباط ،پیش از مداخالت ،ارزیابی گفتار و زبان انجام گیرد چرا که در کودکان دارای اتیسم ،در جنبه های غیرکالمی ارتباط و کاربردهای زبان نیز آسیب دیده اند .درک ارتباط پیش زمینه‌ای جهت یادگیری زبان بسیار حائز اهمیت است که کودکان دارای اتیسم غالبا مش کل دارن د .م داخالت در این ح وزه ش امل ارتباط پیش .کالمی و غیرکالمی ،قصد ارتباطی استفاده از پوسچرها و ژسچرها ،تماس چشمی و رفتارهای آواسازی خواهد بود • مداخالت عملکرد حسی – حرکتی :اغلب کودکان اتیسم پاسخ های نامناسب ب ه حرک ات حس ی و ن یز )• 4 الگوهای حرکتی ناهنجار دارند .این عالیم جزء اولین الگوهای عالمتی گزارش می‌شود .به دسته ای از مداخالت ک ه جهت تعدیل مشکالت حسی و ارتقاء مایل استون های حرکتی می پردازند ،مداخالت حس ی-حرکتی می‌گوین د .گروهی از این مداخالت شامل درمان یکپارچگی حسی ،تعدیل سازی حسی و ماساژ ،یکپارچگی ش نیداری ،آم وزش درکی حرک تی و رویکردهای تسهیل‌سازی عصبی -حرکتی می شود .به طور کلی ،این مداخالت برای پرداختن به مشکالت حسی و حرکتی کودکان این طیف ،طراحی شده‌اند .ارایه دهندگان این نوع م داخالت دانش آموختگ ان رش ته های کاردرمانی و گفت ار .درمانی (دارای مدرک آموزشی مرتبط) و فیزیوتراپیست ها در مقطع کارشناسی و باالتر می باشند مداخالت عملکرد تحصیلی :مداخله تحصیلی به معنای کارهایی است که در یک مجموعه آموزش ی ) • مانند مهد کودک ،مدرسه یا دانشگاه باقص د آم وزش آکادمی ک و کم ک ب ه کودک ان جهت گذران دن م دارج تحصیلی انجام می‌شود .می توان مداخالت تحصیلی را به سه قس مت تقس یم کرد :م داخالت پیش دبس تانی، مداخالت در مدرسه از ابتدایی تا دبیرستان‌،و مداخالت در س طوح باالتر مانن د دانش گاه .در این مداخل ه ک ه تداخل زیادی با سایر روش‌های درمانی دارد نیاز به همکاری و ارتباط تنگاتنگ اولیا مدرسه با وال دین کودک ان .است .ارایه کنندگان این خدمت معلم های آموزش و پرورش ،روانشناسان و غیره می باشند مداخالت عملکرد خانواده :مداخله خانواده محور شامل آم وزش خ انواده در م ورد ماهیت اختالل• ) ، برنامه‌های درمانی ،مدیریت رفتارهای چالش برانگیز کودک و رفتار با ک ودک ،مناسب سازی محی ط خان ه با شرایط کودک ،مدیریت تغذیه و رژیم غ ذایی ،تس هیل سازی رواب ط ک ودک با اعض ای خ انواده و اطرافیان، گنجاندن برنامه های رفاهی و تفریحی در برنامه خانواده ،معرفی سازمان های ارائه دهن ده خ دمات اجتماعی و درمانی مربوطه به خانواده می باشد .این نوع مداخالت توسط مشاور کودک و خانواده و یا روانشناسان ارائ ه می .شوند مداخالت عملکرد انطباقی در فعالیت‌های روزانه :این مداخالت بر بهبود کارکردهای انطباقی کودک دارای اتیسم تاکید ) • دارند .در این مرحله پارامترهای رشد اجتماعی شامل توانمندیهای خودیاری ،ارتباط ،م دیریت و خودرهبری ،ام ور معم ول روزان ه و سبک زندگی آموزش داده می شود .در این بخش مداخالتی از قبیل آموزش مراقبت ازخود ،آموزش مهارتهای پای ه زن دگی و مهارت های پیشرفته و رفاهی زندگی ،آموزش سرنخ‌های مدیریت برنام ه زن دگی گنجان ده می ش ود .ارائ ه خ دمات این بخش بعه ده دانش و روانشناس ی در مقط ع ) AACدارای مدرک آموزشی روش‌های ارتباط جایگزین و افزوده( آموختگان کاردرمانی و گفتاردرمانی .کارشناسی و باالتر است سالمت جسمانی :کودکان اتیسم مستعد به داشتن انواع اختالالت جسمانی هستند که به دلیل ماهیت ویژه بیماری در )• 8 بسیاری از موارد قادر به بیان و توصیف مشکالت خود نیستند .آنها باید هم به صورت دوره ای و هم در شرایط ویژه تحت بررسی های .طبی قرار بگیرند و امکان دسترسی به انواع تخصص های پزشکی را داشته باشند بهداشت روان :بررسی شرایط سالمت روان کودک ،خانواده ،مراقبین و انجام مداخالت حمایتی با هدف ک!!اهش عوام!!ل خطرساز• 9) ، تقویت مقاومت افراد و تطابق بیشتر کودک وخانواده با تش!!خیص زودرس اختالالت همراه می باش!!د .دراین راس!!تا روانپزش!!ک ک!!ودک ونوج!!وان، .روانپزشک ،روانشناس ،مددکار اجتماعی ،مشاور و کاردرمانگر قادر به ارایه خدمات می باشند • مداخالت دارویی :داروهای جاری با هدف کاهش عالیم همراه و بهبود اختالالت شایع در• طیف اتیسم مانند اختالل بیش فعالی کم توجهی ،وس واس و تش نج در کودک ان می باش د .در عین حال در حال حاضر داروهای مکمل مانند انواع ویتامین ها و امالح با قص د بهب ود عالیم هسته ای در اتیسم داده می شوند که هیچ اثر ثابت شده ای از انها دیده نشده است .روانپزش ک کودک و نوجوان ،روانپزشک ،متخصص مغز و اعصاب کودک و متخصص اطف ال آم وزش دی ده .قادر به ارایه خدمات می باشند نمونه مداخله آموزشي درماني دانش آموز حمايت زبان بياني • گوش دادن/تقويت صحبت كردن دانش آموز/ارتباط تصويري يا • نوشتاري حمايت زبان دريافتي • آهسته صحبت كردن/مثبت و جمع صحبت كردن (با هم • برويم)/اطالعات ديداري فراهم نمودن حمايت اجتماعي • مشاهده را تقويت نمون/مشاركت همساالن در فعاليت هاي • طبيعي/مشاركت گروهي تمركز برتصاوير ديداري در آموزش/شناسايي ترس هاي كودك/آموزش مهارت ها/تقويت تقليد تهیه وتدوین: محمد فایق مجیدی دهگالن دبیر بازنشسته زبان و ادبیات فارسی نگارنده کتاب:به آموزش بدبین نیستم همکار افتخاری مجله شوق تغییر بیش از ده سال 14سال کارشناس و 1 کارشناس مسئول آموزش1 متوسطه دوره اول 📙 📙 📙 12 end