پی دی اف سخنرانی استاد رائفی‌پور با موضوع نقد عملکرد اقتصادی دولت

1 حدود یک سال است که از دولت آقای رئیسی میگذرد و اگر ما خودمان درست و اصولی نقد نکنیم ،یعنی فضای نقد را به دست بیبیسی و ایراناینترنشنال دادهایم ،که چرتوپرت میگویند و مملکت را به هم میریزند .در این میان بعضی از مسائل هست که دانستن آن نهتنها هیچ کمکی به مردم نمیکند بلکه اذیتشان هم میکند ولی دشمن میتواند از آنها سوءاستفاده کند. ایرادات دولت رئیسی: 1سفرهای زیاد یکی از انتقاداتی که بنده به آقای رئیسی و دولتشان دارم ،این است که خودشان خیلی فعال هستند اما وزرایشان آنقدر که ا بایدوشاید فعال نیستند .مثل ایشان در یک سال گذشته ،فقط یک بار در جلسات شورای عالی مسکن شرکت کرده است؛ چون ا در سفرهای استانی بودهاند .اینکه شما بروید و به درد مردم برسید و مردم شما را رودررو ببینند ،واقعا ُحسن است ،چون این سیرۀ اهلبیت است و این خواستۀ اسلم از ماست ،اما این موضوع نباید به اصل ماجرا ضربه بزند؛ چون مسئلۀ مسکن، وعدۀ دولت شما بوده است .اگر شما مدیریت مجموعهای را بر عهده بگیرید متوجه میشوید که خیلی تفاوت است بین آن چیزی که میخواهید و آن چیزی که میشود ،چون اگر باالسر کار نباشید و فشار نیاورید یا پیگیری نکنید ،پروژه شکست میخورد .فلذا ایشان باید قدری از این سفرها کم کند تا بیشتر بتواند به جلسات اساسی و کلیدی مثل "شورای عالی مسکن" و "بحث جمعیت" بپردازد .پنج سال دیگر پنجرۀ جمعیتیمان بسته میشود و اگر در این پنج سال کاری کردیم که زادوولد اضافه شود ،میشود ،وگرنه پنجرۀ جمعیتی بسته می شود. 2ضعف تیم رسانهای ا تیم رسانهای ایشان ضعیف است و استراتژی و راهبرد درست ندارد .مثل مردم از ابعاد ماجرای یارانههای نقدی خبر نداشتند و کامل روشن نشده بودند .دولت میگوید« :من در تلویزیون گفتم ».خب بخش قابلتوجهی از مردم پای تلویزیون نیستند .شما باید تیم قویای داشته باشید که در شبکههای اجتماعی ،اینطرف و آنطرف اطلعرسانی و کار کند .کارهای خوبی در همین دولت صورت گرفته که هیچکس خبر ندارد. ا خزانۀ ارزی تقریبا خالی تحویل داده شد .اینکه دولت ارز 4200تومانی را حذف کرد ،بدانید که چارهای اگر میخواهید رئیسی درست کار کند و خطا نکند ،دولت قبل را محاکمه کنید. جز این نداشت ،چون هرچه دالر داشتیم خرج واردات گوشت و چوب بیسبال و چوب بستنی و سوزن تهگرد و غذای سگ و گربه شده بود ،که این عین خیانت بود و باید با اینها برخورد قضایی صورت بگیرد .اگر میخواهید رئیسی درست کار کند و خطا نکند ،دولت قبل را محاکمه کنید .دولت قبلی بودجه را بسته بود .هر ماه 10هزارمیلیارد تومان اوراق قرضه داده و پول گرفته بود ،در حقیقت آیندهفروشی کرده بود .حاال دولت جدید باید سررسیدش را پاس میکرد54 .هزارمیلیارد تومان اضافهبرداشت تنخواه بانک مرکزی توسط دولت روحانی بوده که این دولت تسویه کرده است. 3استفاده از یک دولت ناهمگون آقای رئیسی از یک دولت ناهمگون استفاده کرد و یکدست نبودند .وزرا و معاونین ،همجنس نبودند و به هم نمیخوردند، دلیلش چه بود؟ آقای رئیسی سال 16 ،96میلیون رأی داشت ،و در سال 18 ،1400میلیون رأی .یعنی در مجموع فقط 2میلیون به رأی ایشان اضافه شده است؛ یعنی بخش قابلتوجهی از 23میلیونی که به روحانی رأی داده بودند ،یا به رئیسی ا رأی ندادند یا اساسا در انتخابات شرکت نکردند ،که هفتادهشتاددرصد همین است .احساس من این است که آقای رئیسی دنبال این بود که دوباره یک اجماع ملی به وجود بیاورد .یعنی مسئولین دولت روحانی را بیرون نیندازد .دلیل دیگرش میتواند این باشد که مملکت در شرایط بسیار حساسی بود؛ حملت تروریستی از یکطرف و اوضاع اقتصادی فاجعهبار ،کشور دوقطبیشده و مشارکت پایین هم از طرف دیگر .در این شرایط اگر همۀ افرادی را که پشت رل بودند یکدفعه پایین میکشید، ا قطار مملکت میایستاد ،باید به آنها میگفتند آقا فعل شما همین طور باشید و کار را پیش ببرید تا بهمرور زمان این تغییرات صورت بگیرد .اما این دولت غیرهمجنس کار را پیش نمیبرد .یعنی این فقط سطح دولت است که عوض شده ولی بدنۀ دولت همانها هستند و کار را هم بدنۀ دولت انجام میدهد. 4 محافظهکاری ا نکتۀ دیگر که به روحیۀ روحانیت و آخوندی هم برمیگردد ،محافظهکاری است .روحانیون عموما روحیۀ محافظهکاری دارند. ا خاتمی و هاشمی و روحانی هم همین طور بودند .مدل احمدینژاد فرق داشت .اصل درسهای حوزه آدم را اینطور بار میآورد؛ همه را نگهدار و خیلی با همه سرشاخ نشو. 5 مدیران دستبسته برداشت من این است که دست مدیرهایشان خیلی باز نیست .کسی که کار کرده میداند اینطوری کار پیش نمیرود .وقتی یکی را مدیر میگذارید باید دستش را باز بگذاریدَ .مشی امامخمینی این بود ،رهبری هم َمشیاش این است؛ یک نفر را که مدیر ا میگذارد ،تا جایی که میتواند از او حمایت میکند مگر اینکه واقعا طرف خرابکاری کند. 2 3 فساد در خودروسازی برند اصلی آقای رئیسی مقابله با فساد بود .همان اول که دولت آمد ،به پروندۀ افزایش قیمت خودروها برخورد ا ا میکند و موفق نمیشود .نمیشود که شما بیایید و بگویید که مثل نمیگذاریم خودرو گران شود! اصل اقتصاد اینطور نیست ،چون به حرف شما گوش نمیدهند .همین طور که ما تحریم را دور میزنیم و پدر آمریکا را درآوردهایم ،مردم خودمان هم ،همین قانونهای خودمان را دور میزنند و پدر خودمان را درمیآورند .فساد در خودروسازی ،هم اقتصادی و هم سیاسی شکل گرفته است .هر نمایندۀ مجلسی که سر کار آمد ،یک نامه زد که این صد نفر را استخدام کنید .یعنی همین کارخانه با همین تولیدات را ،یک جای دیگر در خارج کشور ممکن است با 10هزار نفر بچرخانند و هزینۀ تولیدشان پایین باشد .اما اینها با 100هزار نفر دارند میچرخانند .حاال این کارگر ،بیمه و حقوق و ...میخواهد .ایرانخودرو فقط پنجاه تا نمازجماعت دارد! یعنی برای خودش یک شهر فساد در خودروسازی ،هم اقتصادی و هم سیاسی شکل گرفته است. است! بزرگترین دستۀ عزاداری مملکت مال ایرانخودرو است .در اینجا هم فساد سیاسی و هم فساد اقتصادی هست .اینها را باید دید. مسئلۀ اقتصاد مسئلۀ بعدی مملکت ،اقتصاد است .در حوزۀ اقتصاد ،شناخت نظریههای مختلف بسیار مهم است. زیرا اینها دنیاهای متفاوتی دارند .دقیقترین تحلیلهای اقتصادی را کسی میگوید که پول خودش اقتصاددان ،باید این را لحاظ کند که در چه مملکتی دارد تئوری اقتصادی میدهد. درگیر است .در بحران اقتصادی انگلستان ،ملکه همۀ اقتصاددانها را جمع کرد و گفت« :چرا نتوانستید این را پیشبینی و کنترل کنید؟» گفتند« :درختها باعث شد جنگل را نبینیم!» یعنی آنقدر درگیر تئوریهای اقتصادی شدیم که واقعیت جلوی چشممان را ندیدیم .در مملکت ما هم تا چشم کار میکند ،درخت است .عناصر کلیدی بر تأثیرگذاری روی اقتصاد ما ،خیلی عجیب است .آن اقتصاددان ،از اول باید این را لحاظ کند که در چه مملکتی دارد تئوری اقتصادی میدهد. ویژگیهای یک اقتصاددان خوب: 1 ا در کشور ما ،دولت دخالت زیادی در اقتصاد دارد ،مثل یک کشاورز چه موقع کارش را توسعه میدهد؟ وقتی خوب بتواند بفروشد. ا مثل چیزی به امارات یا سایر کشورهای همسایه فرستاده است .او باید یکیدو سال خوب و گران بفروشد تا بتواند پول جمع کند و کارش را توسعه بدهد .در این بین ،یکدفعه دولت میگوید« :صادرات گوجهفرنگی ممنوع است ».بله این تصمیم دولت قیمتها را داخل کشور پایین میآورد ،اما کمر تولیدکننده را میشکند .یعنی خود دولت میآید چوب الی چرخش میگذارد .اقتصاددان ما اینها را لحاظ نمیکند ،برای همین است که طرحهایشان جواب نمیدهد. 4 2 اقتصاددان ما باید عرصۀ صهیونیسم جهانی را بشناسد .بنده سالهاست دارم میگویم؛ مسئلۀ بعدی دنیا قحطی است .این قحطی ،توسط صهیونیستها ،خودساخته است .یکی از اصلیترین دالیلی که گلوبالیستها و صهیونیستها جنگ اوکراین و روسیه را درست کردهاند ،ایجاد قحطی در دنیاست .اینها چهار تا اسب دارند؛ اسب سیاه ،قرمز ،سفید و سبز .هرکدام از اینها نماد یک چیز است؛ قرمز نماد خونوخونریزی است .یکی از اسبها نماد دجال است .یکی نماد بیماری است که کرونا بود .یکی هم نماد قحطی است .االن نوبت اسب قحطی است .وزیر امورخارجۀ ایتالیا اعلم کرده است« :جنگ بعدی ،جنگ جهانی نان است». دولت قبل ،آقای عراقچی میگفت« :ما نباید در ایران گندم بکاریم ،برویم در قزاقستان بکاریم ».در حالی که قزاقستان دو هفته پیش صادرات گندم را ممنوع کرد .هند ممنوع کرد .برآوردها این است که ما داشتیم نزدیک به 150تا 180میلیون نفر را نان میدادیم! یعنی کل همسایههایمان را .فرد عراقی از دست رئیسی شاکی بود ،میگفت« :نان در عراق گران شده!» چون همهاش قاچاق میشد. 3 اقتصاددانی که مسائل دینی را نداند و نشناسد ،به درد نمیخورد .او باید بداند که مردم فلن منطقه چه دینی دارند و در دین آنها چهچیزی حرام و چهچیزی حلل است .این کارها جامعیت میخواهد ،باید از همهچیز َسر دربیاورد؛ نه اینکه متخصص در هر عرصهای باشد اما حداقل سیچهلدرصد از این چیزها را بداند؛ زبان عمومیاش را بداند تا بتواند یک نظریۀ اقتصادی بدهد. 4 ا ا ُ یک اقتصاددان باید مسائل فرهنگیاجتماعی را بداند .مثل ما االن داریم میگوییم به دهکهای پردرآمد ،یارانه نمیدهیم .ظاهرا حرف خوبی است ولی من با این مخالفم؛ چون یارانهبگیر را به یک فحش تبدیل میکنیم .امیرالمؤمنین به همه یارانه میداد و برابر هم میداد .مال بیتالمال ،بهعنوان یک ایرانی حق همه است .اگر میخواهید 40هزار تومان بدهید ،به همه بدهید و حتی به ا آن مولتیمیلیاردر هم 40هزارتومان را بدهید .بعدا جای دیگر از او مالیات بگیرید .باید تعادل را حفظ کرد. مکاتب اقتصادی مختلف: 1 مکتب نیاوران نئولیبرالها؛ یک طیف اقتصادی در کشورند که اینها مکتب نیاوران هستند .اینها به اقتصاد باز اعتقاد دارند؛ یعنی میگویند: «بگذار خودش ،خودش را درست میکند .دولت هرجا دخالت کند ،خرابکاری کرده است .کنار برو ،مردم بلدند چهکار کنند. در این قطار ،لوکوموتیو هم ثروتمندها هستند؛ پولدارها را جلو بیندازید که آنها هم خودشان را پولدار میکنند و هم بقیه را». درست است که با این کار ( GDPتولید ناخالصی داخلی) را باال میبرند ،اما این پول به مردم عادی نرسیده و فقط به پولدارها رسیده است .کشورهایی که اینطور کار کردهاند ،ضریب جینیشان باالست ،یعنی شکاف طبقاتی باالیی دارند .اینها "میلتون فریدمن" را مبنا قرار میدهند. 5 2 مکتب نهادگرایان اینها روی نقش دولت تأکید دارند؛ میگویند دولت کارآمد ،اقتصاد را پیش میبرد .به نهادگرایان" ،نیوکینزی" میگویند .اینها "هاجون چانگ" و "آمارتیا سن" را مبنا قرار میدهند. 3 چپ رادیکال عدهای دیگر چپ رادیکال (سوسیالیست) هستند که اینها در همان زمان کمونیست ماندهاند و پیرو نظرات "کارل مارکس" و "انگلس" و اینها هستند .بزرگ اینها در مملکت ما آقای "فریبرز رئیسدانا" بود .ایشان سر ماجرای یارانهها جزء مخالفهای 3 صددرصد یارانهها بود ،میگفت« :این یارانههایی که میدهید منجر به فروپاشی پولی و بانکی مملکت خواهد شد ».جالب است بدانید که تا حدود نسبی مسیر حرفش دارد درست درمیآید. 4 سوسیالدموکرات طیف چهارم ،سوسیالدموکراتها هستند که قدری از کمونیستها نرمترند. 5 اسالمگرا یک نگاه هم اقتصاددانهای اسلمگرا هستند؛ اینها هم میگویند اسلم نظریۀ خاص خودش را دارد و با اقتصاددانهای شهید صدر شروع شد .بیشتر اینها جزء بچههای دانشگاه امامصادق هستند و بیشتر در بحث مخالفت با ربا فعالند. اثراتی هم در کشور گذاشتند و شاخههایی شکل گرفت. طرفداران این مکاتب همدیگر را محکوم میکنند و همهشان همدیگر را هم متهم به دخالت آنیکی میکنند. ا کدامشان راست میگویند؟ همهشان! کدامشان چرت میگویند؟ همهشان! مثل در شرایطی که به مردم فشار ا میآید باید دولت وارد شود اما در شرایط دیگر شاید الزم باشد دخالت دولت کم شود ،یعنی کامل بستگی به شرایط ا دارد .مثل اینکه کوپن را حذف کرده بودیم کار خوبی بود؟ بله ،اما در این شرایط دوباره مجبوریم برگردانیم .بعضی از این نظریههای اقتصادی را خود غربیها کنار گذاشتهاند ولی اینجا هنوز رها نمیکنند! تصمیمات اقتصادی، بستگی به شرایط دارد. 6 رتبهبندی دوازده کشور خاورمیانه بر اساس سرانۀ دورریز غذا (سرانه یعنی کیلوگرم در سال تقسیم بر جمعیت) به این صورت است که در عراق 120و در ایران 71 است .یعنی ما معادل غذای 10تا 15میلیون نفر را هرسال دور میریزیم! معادلۀ اقتصاد و تشریح آن معادلۀ سادهای در اقتصاد داریم ،اگر این را یاد بگیرید ،کل فضای عمومی اقتصاد را میفهمید: . m × v = p × yتک تک توضیح میدهم؛ :Mحجم پول مملکت است؛ اینکه چقدر پول در کشور هست .این شامل پول و تراول و سکۀ دست شما میشود تا عددهای در کامپیوتر بانکها. معادلۀ سادهای در اقتصاد داریم ،اگر این را یاد بگیرید، کل فضای عمومی اقتصاد را میفهمید. :Vسرعت گردش پول است؛ بهطور مثال ،شب عید سرعت گردش پول باال میرود و مردم تندتند از ا هم خرید میکنند؛ همه پول دارند و همه هم راضیاند .مثل من هزار تومان پول دارم و از شما چیزی میخرم ،شما میروید از حسن میخرید و او از حسین میخرد ،حسین هم دوباره میآید از من خرید میکند؛ فلذا هزار تومان من به دست خودم برگشت و همهمان هم به آن چیزی که ا میخواستیم رسیدیم :P .سطح عمومی قیمتهاست ،اینکه مثل دستمالکاغذی چند تومان میارزد :Y .میزان تولید کاال و خدمات است ،اینکه چند تا از این دستمالکاغذیها داریم؟ یک دستمال هزارتومانی داریم یا ده تا دستمال صدتومانی ،هیچ فرقی ندارد. حاال چه اتفاقی میافتد که اقتصاد ما مریض میشود؟ ما وقتی نفت میفروشیم ،نمیرویم با چمدان دالر ا بیاوریم ،بلکه حساب بانکمان در کشور خارجیای که از ما نفت خریده شارژ میشود ،مثل میگوید 50میلیارد دالر نفت فروختی ،حسابت در فلن بانک آلمان 50میلیارد دالر شارژ میشود .پس چهکار کردیم؟ تا حاال پولی وارد نشده و نفتمان را هم دادهایم رفته است .بانکمان معادل 50میلیارد دالر گشایش اعتبار میکند و بر اساس آن از خارج جنس وارد میکنیم .در یک طرف معادله m ،باال رفت چون ما معادل 50میلیارد دالر اعتبار تولید کردیم .در طرف دیگر معادله هم pباال رفت .تساوی طرفین معادله حفظ شد .چرا عربستان تورم ندارد؟ برای همین است؛ کل نفت و پول نفتش را کاال وارد میکند؛ یعنی این ا طرف اگر پول نفت دارد باال میرود ،طرف دیگر هم واردات دارد .عمل نفت در مقابل کاالست .این خوب است. چرا عربستان تورم ندارد؟ برای اینکه در ازای کل نفت و پول نفتش ،کاال وارد میکند. ا االن مثل ما نمیتوانیم نفت بفروشیم ،خب ،پولی آنطرف نداریم .یک سری پول هم اگر از قبل داشتیم چاپ ریال، بدون پشتوانه، باعث باالرفتن قیمتها میشود. بلوکه کردهاند ،دفعۀ قبل بانک ما اینجا میآمد گشایش اعتبار میکرد و میگفت معادل 50میلیارد دالر خلق میکنم و کاال وارد میکنم ،و تورمی به وجود نمیآید .اما االن چه اتفاقی میافتد؟ ایندفعه که نفت ندارد، میآید ریال چاپ میکند؛ چاپ ریال هم نه اینکه کاغذ چاپ کند بلکه االن تایپ میکند ،یعنی عدد داخل کامپیوتر است .معادلش باید آنطرف pبه وجود بیاید .اگر pبه وجود نیاید ،در طرف دیگر تساوی ،یک چیزی در mباال رفته است و yثابت مانده ،فلذا قیمتها باال میرود. اثر بانکها در جهت افزایش قیمت و خلق نقدینگی دو نگاه در کشور وجود دارد؛ یک نگاه ،نگاه تولیدی است که میگوید« :عیبی ندارد ،این yرا خودمان تولید میکنیم ».این نگاه رهبری است .یک نگاه هم نگاه وارداتچیهاست ،مثل اتاق بازرگانی که میگوید« :دوباره وارد کنیم ،چون دالر نداریم و ». ...که تا حدودی بهانه است .ما آنقدر واردات و صادرات داریم که آنطرف میتوانیم همان پول را یربهیر کنیم .پس هرجا mباال برود و اینطرف yباال نرود ،یعنی خلق نقدینگی به تولید نرسد ،تورم به وجود میآید .این اتفاق اقتصاد ایران است .حال این mرا چهکسی دارد باال میبرد؟ بانکها. بانکها چطور این کار را انجام میدهند؟ اینها پول را آنقدر در بازار زیاد میکنند ،که ناگهان بازار متلشی میشود .بازار دنبال یک بهانه است تا خودش را صاف کند .در حالت عادی این اتفاق هر چهار سال میافتد اما با توجه به ضریب فزایندۀ پول ،االن به دو و نیم سال کاهش یافته است یعنی دو سال و نیم ،این سیصدچهارصدهزار تومان به اندازۀ 50هزار تومان هم نمیارزد و باز باید پول بدهید .و این همان اشتباهی است پس هرجا mباال برود و اینطرف y باال نرود ،یعنی خلق نقدینگی به تولید نرسد ،تورم به وجود میآید. که از ابتدا درمورد یارانهها مرتکب شدیم .از ابتدا ما نباید ریال میدادیم .البته ریال خوب است ،به شرطی که بانکها تولید نقدینگی نکنند. طبق آخرین آماری که بنده گرفتم ،حجم نقدینگی در کشور به 5هزارهزارمیلیارد تومان رسیده است و این چهکسی دارد ریال را بیارزش میکند؟ بانکهای پدرسوخته. بمب است! و این طبق فرهنگ اقتصادی مردم ما ،سر سهچهار موضوع بیرون میزند .1 :فلزات گرانبها؛ .2زمین؛ .3ارز؛ .4خودرو .در خودرو هم ،اول خودروهای دالری باال میرود و بعد خودروهای دالریریالی باال میرود و سپس خودروهای ریالی .پس نه دالر گران شده و نه ماشین ،بلکه ریال است که دارد بیارزش میشود .چهکسی دارد ریال را بیارزش میکند؟ بانکهای پدرسوخته .آقای دولت محترم! اگر میخواهی جراحی اقتصادی انجام بدهی ،سراغ بانکها برو .این یارانهای هم که دارید به مردم میدهید خوب است، اما سه سال بعد اثرش از بین میرود. 7 ا نقدینگی بد نیست ،اصل پول وسیلۀ معامله است ،پس مشکل چیست؟ ما یک حوضچۀ نقدینگی داریم؛ یعنی یک حوض داریم که از باال آب به داخل آن میریزد و از پایین هم آب بیرون میآید .آیا همیشه ما خلق پول داریم؟ خیر ،ما محو پول هم داریم .دولت میتواند سیاستهایی پیش بگیرد که محو پول صورت بگیرد .یعنی از اینطرف از حوض خارج شود. بانک ها چطور خلق نقدینگی میکنند؟ 1 پرداخت وام اول بانک مرکزی پایۀ پولی را افزایش میدهد .در واقع بانک مرکزی ،بانک بانکهاست یعنی مثل ما که در بانک حساب داریم ،بانکها هم در بانک مرکزی حساب دارند .بانک مرکزی حسابشان را شارژ میکند .درآمد بانک از چیست؟ از طریق ا وامدادن .مثل بانک 100 ،Aمیلیون به شما وام میدهد .شما پول را گرفته و با آن ماشین میخرید و دوباره پول را به حساب بانکی طرف در بانک Bواریز میکنید .یعنی یک پول اضافه به بانک Bرفت ،بانک Bآن را میگیرد و دوباره وام میدهد .با این کار نقدینگی را چند برابر میکند؟ ده برابر .یعنی وقتی به شما وام میدهد ،پول خلق میکند .کی دوباره این پول محو میشود؟ وقتی وام را پس بگیرد .پس بانکها دائم در حال خلق و محو پولند .مشکل اصلی ما هم با بانکهای خصوصی است. 2پرداخت بهره ما معادل کل نقدینگی کشور5 ،هزارهزارمیلیارد تومان فقط سپردۀ ارزی و ریالی داریم ،اگر به اینها 15درصد سود تعلق بگیرد ،میبینید روزانه چندهزارمیلیارد تومان تولید نقدینگی میشود .روزی چندهزارمیلیارد تومان ،سودی است که بانکها خلق میکنند و به سپردهها میدهند .این 5هزارهزارمیلیارد خیلی پول زیادی است که 85درصد آن فقط مال 2درصد است! اینها چهکسانیاند؟ اینها آدم نیستند بلکه شرکتهایی هستند که توسط خود بانک تأسیس شدند. 3خرید دارایی بانک برای خودش خانه میخرد .یک موقع هست که بانک به شما وام میدهد و شما میروید خانه میخرید ،که خلق نقدینگی میشود ،اما یک موقع هست که برای خودش میخرد .در ترازنامه ،یک دارایی اینطرف داریم و یک بدهی آنطرف .وام، دارایی بانک است و شما باید پس بدهید .سپردهای که شما میگذارید ،بدهی است .بانک میآید یک وام خلق میکند و ا داراییاش را باال میبرد ،مثل طرف 500میلیارد گرفته و سال بعد باید 680میلیارد پس بدهد ،اما پول را به باد داده یا خورده ا است ،ولی بانک او را صدا میکند و مثل یک وام جدید 680میلیاردی به او میدهد و مدام به او مهلت میدهد" .استمهال" یعنی این .با این روش 680میلیارد به دروغ در داراییهای بانک باال رفته ،در حالی که این وام سوخته و تمام شده. 8 9 4پرداخت دستمزد و خدمات ا مثل رئیس بانک به هیئتمدیرهاش نفری 500میلیون پول داده است ،این چه بوده؟ خلق نقدینگی .پول را تایپ کرده و حسابشان را شارژ میکند ،اما فشارش روی مردم میآید .اما از طرفی تولید نیست؛ بلکه طرف با آن پول رفته در آنتالیا و ترکیه آپارتمان خریده .پس mباال رفته است اما yدر طرف دیگر معادله باال نرفت ،فلذا pباال میرود؛ یعنی قیمتها باال میرود؛ این اتفاقی است که دارند رقم میزنند .همچنین سودی که بانکها به سهامدارانشان میدهند یا فوقالعادههایی که میدهند، اینها همه خلق نقدینگی است ،و بانکها همۀ این کارها را ترکیبی انجام میدهند. در مملکتی که تورم هست ،شما اگر وام بگیرید به نفعتان است ،چون قسطهایی که دارید پرداخت میکنید، سال بعد آنقدر نمیارزد .برای همین همه دنبال وامگرفتن هستند و بانکها هم دنبال وامندادن! یا وامها را به افراد خاص میدهند ،یا اعتبار میدهند .بانکها مسابقه میدهند تا پولهای مردم را سمت خودشان جمع کنند ،برای همین سود مرکب میدهند ،به پولی که حتی یک روز در بانک میگذاریم سود میدهند در حالی که ا ا قبل این قرضالحسنه بود ،حساب جاری بود و اصل سود به آن تعلق نمیگرفت .چهکسی این بازی را شروع کرد؟ سال 82به توصیۀ خارجیها ،ما بانک خصوصی زدیم ،اواخر دولت خاتمی ،شروع شد ،در دولت احمدینژاد و روحانی هم چاق شد ،و همه بانک زدند مثل سپاه ،ارتش ،معلمها و ،...هرکسی که رسید بانک زد. که دیدید رهبری هم تذکر دادند و همۀ این بانکها را جمع کردند و نیروهای مسلح دوباره به بانک سپه رفتند. بانکها مسابقه میدهند تا پولهای مردم را سمت خودشان جمع کنند، برای همین سود مرکب میدهند. بانکها میگویند پولت را پیش من بیاور ،سود بیشتری به تو میدهم .شما به بانکی میروید ،میگوید« :به هیچ نظارتی روی بانکهای خصوصی نیست. من گفتهاند که بیشتر از 15درصد نمیتوانم بدهم .اما 15درصد را به این حسابت میزنم15 ،درصد را به ا آن حسابت30 ،درصد با تو حساب میکنم ،پولت را پیش من بیاور ».برای همین تاجرهای ما عمدتا علقه دارند در بانکهای خصوصی حساب باز کنند ،چون نظارتی روی این بانکها نیست .طرف رفته 50میلیارد از بانک خصوصی وام گرفته و 20میلیاردش را همان جا با 16درصد که سود بگیرد ،سپرده کرده است .و با 30میلیارد باقی که در دستش مانده ،رفته در یکی از کشورهای حاشیۀ خلیج فارس ،یک سوپرمارکت بزرگ زده است .دیدید وام کجا رفت؟ شما نمیتوانید از بانکهای خصوصی تسهیلت تکلیفی بخواهید یا بگویید وام ازدواج بده ،میگوید نمیدهم. میبینید زمان شاه هم با اینکه تحریم نبوده و درآمدهای دالری داشته ،باز هم تورم داشتیم ،چون همان سالها هم بانکهای خصوصی در ایران راه افتاده بود .چاره چیست؟ اینکه بانکهای خصوصی جمع شوند که البته جسارت و شجاعت میخواهد .این نقدینگی تولیدشده را اگر بهجای مالسازی به کارخانهسازی و خانهسازی برده بودیم ،مشکل حل بود و خانه االن اینقدر گران نبود. چارۀ مشکالت، جمعکردن بانکهای خصوصی است. 10 راهکارهای حل مشکالت اقتصادی 1 ا یکی از طرحهایی که به نظر من حتما دولت باید انجام بدهد و منتها بعید است که انجام بدهد ،انتقال پایتخت است ،یعنی باید بیخیال تهران بشوند .پاکستانیها و مالزیاییها با انتقال پایتخت درآمد کسب کردند .پایتختسازی ،شهرسازی و خانهسازی در آنطرف معادله( y ،تولید) را باال میبرد ،و این اثر ضدتورمی دارد .اینطور پول ملی دوباره قوی میشود. 2 راهکار بعدی ،انحراف نقدینگی است .بانکهای خصوصی باید جمع شوند .برای اقتصاد ما چارهای جز این نیست ،همهشان را جمع کنید .مردم را هم توجیه کنید ،بگویید میخواهیم با مظهر فساد وارد جنگ شویم .این جنگ بزرگی است .بانکها در بین اطلعاتیها و بین مسئولین ،آدم دارند .بخشی از قاچاق کاال با واسطه توسط همین بانکها دارد صورت میگیرد. 3 حاال که نرخ ارز را آزاد کردید دیگر ارز دونرخی نگذارید .یک بار تمام کنید تا جلوی فساد را بگیرد .ارز 4200تومانی فساد فراوانی داشت ،ما به 180میلیون نفر از مردم منطقه داشتیم یارانه میدادیم! اگر ما در تمام هشت سال دولت فعلی ،سالی 8درصد رشد اقتصادی داشته باشیم (که نخواهیم داشت) ،بعد از هشت سال تازه به ده سال قبل برمیگردیم .فقط میخواهم اوج حرکتی که زدند را بفهمید! که در آن هشت سال قبل ،مملکت نابود شد11 .هزارمیلیارد تومان پول مملکت را دادند گوشت وارد کردند ،قیمت گوشت فقط نیمدرصد پایین آمد .اما یارانۀ 4200تومانی گوشت را که قطع کردند ،قیمت گوشت پایین آمد. معلوم بود کل یارانهای که ما میدادیم از ارمنستان و از رومانی گوشت وارد میکردیم ،بار میزدند و به عراق قاچاق میکردند. در ضمن گوسفند مولد ما را میبردند که دیگر نسل گوسفند قطع شود. 4 تسهیلتی که داده میشود ،تکلیفی شود .بگوید« :پول میدهم ،برو خانه بساز ».مثل مسکن مهر .این خوب است ،چون این طرف نقدینگی تولید میشود ،آنطرف هم تولید شکل میگیرد ،لذا برابر میشود .سیصد تا شغل به وجود میآورد .ما باید مطالبه کنیم و باید بخواهیم. 5 حسابهای کوتاهمدت جمع شود ،چون حداقل 100هزارمیلیارد تومان نقدینگی کشور مال اینهاست .برای اینکه این رقم را درک کنید؛ اگر کل سربازی را برداریم500 ،هزار نفر را استخدام کنیم ،ماهی 7میلیون به آنها حقوق بدهیم ،سالی 40هزارمیلیارد تومان میشود .یعنی در واقع با 100هزارمیلیارد ،خیال 10میلیون جوان را از سربازی راحت میکنی و به خانهاش آرامش میآوری. 11 6 بهجای یارانۀ نقدی ،به مردم چیزی بدهید که سقوط نمیکند .حاال دولت میخواهد کاالبرگ بدهد ،گوشت و ماکارونی بدهد، ا این هم خوب است .اگر توانستید نقدینگی بانکها را کنترل کنید ،یارانۀ نقدی بدهید ،ولی عمرا نمیتوانید! فلذا چهچیزی بدهید؟ برخی میگویند« :طل بدهند ».ولی طل مزیت نسبی مملکت ما نیست چون ما آفریقای جنوبی نیستیم .چهچیزی مزیت نسبی ماست؟ بنزین .ما بیاییم به هر ایرانی بنزین بدهیم .ما 110میلیون لیتر بنزین داریم10 .میلیون لیتر را برای کارهای رگوالری دولت بدهیم؛ یعنی 10میلیون لیتر بنزین دستش باشد تا بتواند قیمت را باال و پایین کند .بقیۀ 100میلیون لیتر را به مردم بدهیم ،اینطوری به هر ایرانی ماهانه چهل لیتر بنزین میرسد .و دیگر دولت کاری با قیمت بنزین ندارد بلکه مردم قیمت بنزین را تعیین میکنند .و هرکسی بنزین خواست ،از مردم میخرد. درمورد تاکسیها هم بنده عرض کردم ،آن 10میلیون لیتر دولت را میتوان به تاکسیها داد تا اینها هم آرام آرام بهسمت گازسوزشدن بروند و خودروهای هیبریدی وارد کنند .بعد بیایید قانون بگذارید ،بگویید هر سه تا خودروی فرسودهای که شما اسقاط کردید ،اجازۀ واردات یک خودروی هیبریدی دارید .قوانین بگذارید ببینید مردم در عرض سهچهار سال ریشه و تخم هرچه ماشین دربوداغان در این مملکت است را برمیاندازند یا نه! اگر این میان ریال هم سقوط کند چیزی نمیشود ،چون این شخص ریال نگرفته بلکه بنزین گرفته است. جمهوری اسلمی ایران هاب انرژی دنیاست .پشتوانۀ پول ما نباید طل باشد بلکه باید انرژی باشد. پتروپاالیشگاهها را باید توسعه بدهیم .یکی از کشورهایی که همسایۀ همسایۀ ماست و به ما نزدیک است؛ یعنی هند ،با یکمیلیاردوخردهای جمعیت ،طبقۀ متوسطش دارد رشد میکند و آنها دارند ماشین میخرند .هند تا پنجاه سال بنزین میخواهد .این مسئله باعث میشود دولت برای اینکه بتواند پول دربیاورد ،خودش شیفتۀ زدن پاالیشگاه و پتروپاالیشگاه شود ،که بتواند بنزینش را بفروشد. پشتوانۀ پول ما نباید طال باشد بلکه باید انرژی باشد. 7 باید انقلبی در بخش زمین و مسکن شکل بگیرد .زمین در کشور ما مافیایی است .ما کلی مراتع داریم که بلاستفاده افتاده است .بیایید اینها را بسته به عرصهاش؛ اینکه کجا هست و آبوهوای آنجا چگونه است ،به مردم بفروشید .اجازه بدهید یک چهلمتری هم در آنجا سرایداری برای خودشان بسازند یا بروند گیاهان دارویی بکارند .مردم را مشارکت بدهید .اینها مال خود ا همین مردم ایران است ،این نفت ملی شده ،اصل این مال خود مردم ایران است .بیابان نگه داشتیم ،به هیچ دردی هم نمیخورد. 12 8 برای خانههای خالی مالیات ببندید .بسیاری از این خانههای خالی مال این بانکهاست .خبر خوب اینکه این دولت به بانکها فشار آورده و گفته این املکی که دارید ،باید بفروشید .این میشود محو نقدینگی .از طرفی عرضۀ مسکن و زمین ،قیمت را پایین میآورد. با این تخلفات بانکی برخورد سنگین بشود .اینطور تورم کنترل میشود .االن خروج عجیب سرمایه به با تخلفات بانکی برخورد سنگین بشود. ترکیه ،به ارمنستان ،به گرجستان ،به ارزهای دیجیتال ،به فارکس داریم ،نصف این جوانها االن در فارکسند و دارند ارز ترید میکنند .اینها ریال را نابود کرده ،برای چه؟ برای اینکه کجا برود سرمایهگذاری کند؟ همینها باید مطالبه بشود .همین را از نمایندگان مجلسمان و دولتمان بخواهیم .این کارهای ریشهای باید انجام شود. وقتی میبینیم دالر اینقدر ما را اذیت میکند ،آن را کنار بگذاریم .همین االن روسها آمدهاند و با ایرانیها ارتباط گرفتهاند ،میگویند« :میآییم در شمال ایران ،برایتان پنج تا پاالیشگاه میسازیم و خودمان روزی 500هزار بشکه نفت به شما میدهیم ».نفت روسیه هم عالی است ،چون سبک است و پاالیشگاهها مشتاقند که آن نفتها به آنها برسد .نفت ما سنگین است ،نفت آنها سبک است .در جنگ روسیه و ا اوکراین واقعا یک فرصت طلیی برای کشورمان فراهم شده است. باید دالر را کنار بگذاریم. دولت روحانی مردم را به بورسی برد که وجود نداشت و تخیلی بود ،و کسری بودجهاش را از بورس تأمین کرد .بنده آن موقع گفتم پولتان را به بورس نبرید که این حباب است و وجود ندارد .آن کارخانۀ موجود در سهام این پتروپاالیشگاهها را بفروشید. اینها به درد ما میخورد. بورس چه بود؟ یک زمین خاکی بود که یک تابلو زده بودند "کارخانۀ پتروشیمی فلن" .سهام این کارخانه بود که باالپایین میشد .حقوقیها هم که بلد بودند این وسط کار کنند و 50درصد مردم سرمایهشان به فنا رفت .دارند پشتوانۀ مردمی این انقلب را میگیرند .راهکار همینهایی است که به شما گفتم ،بیایید سهام بفروشید .سهام این پتروپاالیشگاهها را بفروشید .اینها به درد ما میخورد .بیابید طرح سربازی را انجام بدهید و یک انرژی ،یک پالس مثبت به جوانها بدهید .به خدا همین 10میلیون نفر دفعۀ بعد نفر اولند که بیایند رأی بدهند .مشارکت و شور سیاسی را باال میبرید. به عالمی نفروشم دمی ز حالم را که انتظار فرج قیمتیترین چیز است.