درسنامه وکتاب نوشت درس سوم دین و زندگی پنجره ای به روشنایی پایه دهم از صفحه 40 تا 47

ﻧﮑﺎﺕ ﺩﺭﺱ: ﮔﺮﻭﻫﯽ ﺍﺯﺍﻓﺮﺍﺩﺑﺎﺍﯾﻨﮑﻪ ﻣﻌﺎﺩﻗﺒﻮﻝ ﺩﺍﺭﻧﺪ،ﺭﻓﺘﺎﺭﺷﺎﻥ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﺍﯼ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﻣﻨﮑﺮﯾﻦ ﻣﻌﺎﺩﺗﻔﺎﻭﺕ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﺹ ﻍ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮﺭﺷﺪﻭﮐﻤﺎﻝ،ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺳﻘﻮﻁ ﺩﺭﮔﻨﺎﻩ ﻭﺩﻭﺭﻣﺎﻧﺪﻥ ﺍﺯﻫﺪﻑ ﺭﺍﻧﯿﺰﺑﻪ ﻣﺎﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺹ ﻍ ﺑُﻌﺪﺭﻭﺣﺎﻧﯽ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻧﻤﯽ ﺗﻮﺍﻧﺪﺍﺯﻇﺮﻑ ﺯﻣﺎﻥ ﻭﻣﮑﺎﻥ ﺧﺎﺭﺝ ﺷﻮﺩ. ﺹ پنجره‌ای به روشنایی در درس قبل ،به معرفی برخی از مهم‌ترین سرمایههای انسان برای رسیدن به هدف خلقت پرداختیم. ما برای استفاده از این سرمایهها فرصت محدودی داریم .فرصتی که با مرگ انسان پایان مییابد. عرصه وجود می‌گذارد ،در یکی از مراحل زندگی ،مرگ به سراغش خواهد آمد هر انسانی که پا به ٔ پرونده زندگی او را در این دنیا خواهد بست؛ بنابراین انسان را از مرگ گریزی نیست. و ٔ آینده انسان پس از آن ،از پرسش‌های فراگیری است که در طول تاریخ ،ذهن عموم چیستی مرگ و ٔ انسان‌ها را به خود مشغول کرده است و آنان کوشیده‌اند تا به این پرسش‌های اساسی و سرنوشت‌ساز پاسخ دهند: چه سرانجامی در انتظار انسان است؟ آیا دفتر زندگی وی با مرگ بسته میشود؟ یا پس از آن زندگی به شکل دیگری ادامه مییابد؟ در این درس ،عالوه بر شناخت اصلی‌ترین دیدگاه‌ها در پاسخ به پرسش‌های باال ،به آثار اعتقاد به هریک از آنها در زندگی می‌پردازیم. 40 ﻍ -۱ﺩﯾﺪﮔﺎﻩ ﻣﻌﺘﻘﺪﯾﻦ ﺑﻪ ﻣﻌﺎﺩ )ﭘﯿﺎﻣﺒﺮﺍﻥ ﺍﻟﻬﯽ ﻭ ﭘﯿﺮﻭﺍﻥ ﺁﻧﻬﺎ ( ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﺮﮒ ﭼﯿﺴﺖ؟ دو دیدگاه پرونده زندگی چندین ساله اش با مرگ بسته می‌شود، هنگامی که انسان چشم از این دنیا فرو می بندد و ٔ چه سرنوشتی در انتظار اوست؟ آیا یکباره راهی دیار فنا و نیستی می شود؟ اگر چنین است ،پس داستان زندگی انسان پایانی اندوهناک دارد .اما اگر بعد از مرگ ،جهان دیگری در کار است و آدمی با مرگ نیست و نابود نمی شود ،در آنجا چه سرنوشتی خواهد داشت؟ درباره زندگی پس از مرگ دو دیدگاه وجود دارد: ٔ -۲ﺑُﻌﺪﻣﺎﺩﯼ ﻭﺟﺴﻤﺎﻧﯽ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﭼﻪ ﻭﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎﯾﯽ ﺩﺍﺭﺩ؟ 1ــ اعتقاد به معاد دقت در آیات مربوط به آفرینش انسان ،نشان می‌دهد که)۲انسان دارای دو بُعد جسمانی و روحانی است 1.بُعد جسمانی مانند سایر اجسام و مواد ،دائم در حال تجزیه و تحلیل است و سرانجام فرسوده و متالشی می شود .در مقابل ،بُعد روحانی و غیرجسمانی انسان ،تجزیه و تحلیل نمی‌پذیرد ،متالشی نمی‌شود و بعد از مرگ بدن ،باقی می‌ماند و آگاهی و حیات خود را از دست نمی‌دهد۲( . )۱پیامبران الهی و پیروان آنان مرگ را پایان‌بخش دفتر زندگی نمی‌پندارند؛ بلکه آن را غروبی برای جسم و تن انسان و طلوعی درخشان‌تر برای روح انسان می‌دانند یا پلی به حساب می‌آورند که آدمی را از یک ِ هستی باالتر (آخرت) منتقل می‌کند .در این دیدگاه دنیا تنها بخش کوچکی از مرحله هستی (دنیا) به ٔ زندگی انسان است و زندگی واقعی و ابدی پس از این دنیا آغاز می شود۱(. رسول خدا در این باره می فرماید: برای نابودی و فنا خلق نشده‌اید ،بلکه برای بقا آفریده شده‌اید و با مرگ تنها از جهانی به جهان دیگر، 2 منتقل می‌شوید. از ایشان پرسیدند :باهوش‌ترین مؤمنان چه کسانی هستند؟ ﭘﯿﺎﻡ -۳ﺣﺪﯾﺚ 3 ﺣﺪﯾﺚ فرمود :آنان که فراوان به یاد مرگ‌اند و بهتر از دیگران خود را برای آن آماده می‌کنند. ﺭﺳﻮﻝ در این دیدگاه ،زندگی دنیوی همچون خوابی کوتاه و گذرا بوده است و زندگی حقیقی در جهان دیگر ﮔﺮﺍﻣﯽ )۳ آغاز می شود .آن گونه که پیامبر می فرماید: ﺍﺳﻼﻡ ﮐﻪ (۳ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ))اَلـ ّن ِ ﺍﺳﺖ؟ که درخوابند ،هنگامی [در این دنیا] مردم ـیامَ ،ف ِـاذا ماتـواِ ،انـتَـبَـهـوا ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ((ﺑﯿﺎﻧﮕﺮﭼﻪ ُ اس ن ٌ ﭘﺎﺳﺦ ٤ بمیرند ،بیدار می شوند. سوره ص ،آیات ٧١و ٧٢ ١ــ ٔ ٢ــ تصحیح االعتقاد ،شیخ مفید ،ص ٤٧ ٣ــ المحجة البیضاء ،فیض کاشانی ،ص ٢٤٢ 4ــ تنبیه الخواطر و نزهة النواظر ،ورام بن ابی فراس ،ج ،١ص ١٥٠ 41 ﺏ)قرآن نیز این گونه بر کم ارزش بودن زندگی دنیوی و حقیقی بودن زندگی آخرت تأکید می کند: (ﺏ ِِ الـدنـیا الـحـیا ُة ُّ َو ما ٰهـذه َ -۴ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﺁﯾﻪ ﺑﻪ ﺳﻮﺍﻻﺕ ﭘﺎﺳﺦ ﺩﻫﯿﺪ ِا ّل لَهـو و لَ ِ جز سرگرمی و بازی نیست ـعـب ٌ َ ٌ ﺍﻟﻒ(ﺁﯾﻪ ﺑﻪ ﮐﺪﺍﻣﯿﮏ ﺍﺯﺩﯾﺪﮔﺎﻩ ﻫﺎﯼ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻫﺎﺩﺭﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺑﺎﻣﺮﮒ ِ آخرت، ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﺑﻪسرای و َو ِا َّن ّ ـر َة ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺩﺍﺭﺩ؟ الـد َ ار اآلخ َ ﻣﻌﺎﺩ این زندگی دنیا، ِ ﭼﻪاست. حقیقی ﻭﯾﮋﮔﯽ ﺟﻬﺎﻥ ﺁﺧﺮﺕ زندگی ﺑﻪ ـیـوا ُن ﺏ(ﻗﺮﺁﻥ ﮐﺮﯾﻢ ﺩﺭﺍﯾﻦ ﺁﯾﻪ ـی َ الـح َ لَـه َ 1 لَو کانـوا یـعـلَـمو َن ﺗﺎﮐﯿﺪﻣﯽ ﮐﻨﺪ؟ اگر می دانستند. َ ﭘﯿﺎﻡ ﺁﯾﻪ آثار اعتقاد به معادﺭﺍ ﻧﺎﻡ ﺑﺒﺮﯾﺪ؟ انگیزه فعالیت پنجره امید و روشنایی به روی انسان باز می شود و شور و نشاط و 1ــ با این دیدگاه، ٔ ٔ و کار ،زندگی را فرا می گیرد. قرآن کریم می فرماید: ِٰ ِ الـیو ِم اآلخـ ِر ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﭘﯿﺎﻣﺪ ﺩﯾﺪﮔﺎﻩ ﺍﻭﻝ ﻣﻌﺘﻘﺪﯾﻦ ﺑﻪ ﻣﻌﺎﺩ آم َ َمن َ ـن بِـال ّله َو َ ِ ﻋﻠﺖع ِ ـحا ـم َ ـل صال ً َو َ وف َعـلَی ِهم َفـال َخ ٌ 2 َوال ُهم َیحـ َزنو َن ﻣﻌﻠﻮﻝ ﺷﻮﺭ ﻭ ﻧﺸﺎﻁ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪﯾﻦ ﺑﻪ ﻣﻌﺎﺩ ﺑﻪ ﭼﻪ ﺩﻟﯿﻞ ﺍﺳﺖ؟ ﭼﺮﺍ این شور و نشاط به این دلیل است که انسان می داند هیچ یک ازکارهای نیک او در آن جهان بی پاداش نمی ماند؛ زیرا هر غمی را که از دل غمگینی پاک میکند و هر خدمتی را که به محرومی میکند و هر باری را که از دوش انسانی برمی دارد ،در پیشگاه خداوند دارای اجر و مزد است .حتی اگر کسی آن را نبیند یا در آن کار موفق نشود و یا در برابر کارهایش تقدیر و تشکری از سوی دیگران صورت نگیرد ،ناامید و دلسرد نمی شود ،زیرا می داند که خداوند او و تالش هایش را می بیند و نیز اطمینان دارد که اگر در این مسیر ظلمی به او بشود و نتواند داد خود را از ظالمان بستاند ،قطعاً در جهان دیگری خداوند آنها را به سزای اعمالشان خواهد رساند. آیه 64 1ــ سوره عنکبوتٔ ، ٔ آیه 69 2ــ سوره مائدهٔ ، ٔ 42 -۴ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻣﻌﺘﻘﺪﯾﻦ ﺑﻪ ﻣﻌﺎﺩ ﻣﺮﮒ ﺑﺮﺍﯼ ﭼﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﻧﺎﮔﻮﺍﺭ ﺍﺳﺖ؟ -۵ﻧﺘﺮﺳﯿﺪﻥ ﺧﺪﺍ ﭘﺮﺳﺘﺎﻥ ﺍﺯ ﻣﺮﮒ ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ؟ چنین انسانی دارای انرژی فوق‌العاده و همتی خستگی‌ناپذیر می شود و از کار خود لذت می‌برد .او با تالش و توان بسیار در انجام کارهای نیک و خدمت به خلق خدا می‌کوشد و می‌داند که هرچه بیشتر در این راه گام بردارد ،آخرت او زیباتر خواهد بود.ﭘﯿﺎﻣﺪ ﻭ ﺍﺛﺮ ﺩﻭﻡ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺑﻪ ﻣﻌﺎﺩ ؟ آماده فداکاری در راه خدا است .خداپرستان حقیقی 2ــ انسان دیگر ترسی از مرگ ندارد و همواره ٔ گرچه در دنیا زندگی می‌کنند و زیبا هم زندگی می‌کنند؛ اما به آن دل نمی‌سپرند؛ از این‌رو ،مرگ را ناگوار )۴آنان معتقدند که مرگ برای کسانی ناگوار و هولناک است که زندگی را محدود به دنیا می‌بینند نمی‌دانند. (۴نترسیدن خداپرستان از مرگ به این معنا نیست که آنان یا با کوله‌باری از گناه با آن مواجه می‌شوند. )۵ آرزوی مرگ می‌کنند ،بلکه آنان از خداوند عمر طوالنی می‌خواهند تا بتوانند در این جهان با تالش در زمینه رشد خود را فراهم آورند تا بتوانند با اندوخته‌ای کامل‌تر خدا را راه خدا و خدمت به انسان‌هأ ، مالقات کنند و به درجات برتر بهشت نائل شوند۵(. از طرف دیگر ،همین عامل سبب می‌شود که دفاع از حق و مظلوم و فداکاری در راه خدا آسان‌تر ﭼﻪ ﻋﺎﻣﻠﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯿﺸﻮﺩ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺣﻖ ﻭ ﻓﺪﺍﮐﺎﺭﯼ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺣﻖ ﺁﺳﺎﻧﺘﺮﺷﻮﺩ؟ مرحله عالی آن برسد و آن گاه که حیات این دنیا چیزی جز ننگ و ذلت نباشد ،و شود و شجاعت به ٔ فداکاری در راه خدا ضروری باشد ،انسان‌ها به استقبال شهادت بروند و با شهادت خود راه آزادی انسان‌ها را هموار کنند؛ از این‌رو ،آن گاه که امام حسین در دوراهی ذلت و شهادت قرار گرفت، شهادت را برگزید و فرمود: 1 من مرگ را جز سعادت ،و زندگی با ظالمان را جز ننگ و خواری نمی‌بینم. امام حسین خطاب به یاران خود نیز فرمود: مرگ چیزی نیست مگر پلی که شما را از ساحل سختیها به ساحل سعادت و کرامت و بهشتهای پهناور 2 و نعمتهای جاوید عبور میدهد .پس کدامیک از شما کراهت دارد که از زندان به قصر منتقل شود؟ بیشتر بدانیم پروا ز عاشقانه ای خدایی که عشق تو ،قلب رما به لرز ه دریم آ ورد و روحم را به پروا ز وا یم دارد .اینک ٔ پروا ز به سوی تو را برگزیده ام .بال هامی را به وا سطه یب یلاقت بودمن و به جرم گناهامن نسوزا ن. 1ــ بحاراألنوار ،مجلسی ،ج ،٤٤ص ٣٨١ 2ــ معانی األخبار ،شیخ صدوق ،ص ٢٨٨ 43 ﭘﯿﺎﻣﺪﺍﻧﮑﺎﺭﻣﻌﺎﺩﻓﻘﻂ ﻣﺨﺘﺺ ﻣﻨﮑﺮﯾﻦ ﻣﻌﺎﺩﻧﯿﺴﺖ .ﺹ ﻍ خدایا یم خوا مه به مالقات تو بیامی و به مالقات رسول تو که روحم فدای او باد .ای یار یب کسان، ای دریابندهٔ از خود یب خود شدگان .به خودت قسم که در انی جهان دیگر نیم گنجم و منتظر رسیدن فرمان تو هسمت .به خودت سوگند که در انی جهان بدون تو یب کس و تهنا و نا امیدم. همه چزیم تو ،امیدم تو ،هسیت ام تو ،عشقم تو .اینک کوهل بار پر از گناه خویش را بر دوش یم گریم و در انتظارم تا دعوت خدامی را بلیک گومی .مبادا دعومت نکین! یم خوا مه انی قلب شکافته شود و پیکرم متالیش گردد تا روحم از انی قفس بریون آید و به سوی تو پروا ز کند. ٔ شهادت سرمایه ماست .شهادت پرواز عاشقان است .شهادت اوج امیان است. برگزیده ای از دست نوشته های شهید سیدحممود افتاخری ٢ــ انکار معاد -۶ﺩﯾﺪﮔﺎﻩ ﺩﻭﻡ)ﻣﻨﮑﺮﯾﻦ ﻣﻌﺎﺩ( ﺩﺭﻣﻮﺭﺩ ﻣﺮﮒ ﭼﯿﺴﺖ؟ -۶ﺩﯾﺪﮔﺎﻩ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺮﮒ ﺭﺍ ﭘﺎﯾﺎﻥ ﺑﺨﺶ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﻣﯿﺪﺍﻧﻨﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﺳﺖ. گروهی وجود جهان پس از مرگ را انکار می کنند و با فرا رسیدن مرگ انسان و متالشی شدن جسم پرونده او را برای همیشه می‌بندند .در این دیدگاه ،مرگ پایان زندگی است و هر انسانی پس از مدتی او، ٔ زندگی در دنیا ،دفتر عمرش بسته می‌شود و حیات او پایان می‌یابد و رهسپار نیستی می‌گردد. و قالوا ما ِه ِ الـدنـیا   حـیا ُتـنَـا ُّ ـی ا ّل َ َ َ حـیی ُ نَ ـموت َو نَ ٰ هـر َو ما ُیهـلِـکُـنا ِا َّل َّ الـد ُ لـم ـهم بِ ٰ ـك ِمن ِع ٍ ـذلِ َ َو ما لَ ُ ِان ُهم ِا ّل َیـظُـ ّنو َن ﺍﯾﻦ ﺁﯾﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺩﯾﺪﮔﺎﻩ ﻣﻨﮑﺮﯾﻦ ﻣﻌﺎﺩ ﺩﺍﺭﺩ. آیه 24 1ــ سوره جاثیهٔ ، ٔ 44 [کافران] گفتند :زندگی و حیاتی جز همین زندگی و حیات دنیایی ما نیست همواره [گروهی از ما] می میریم و [گروهی] زنده می شویم و ما را فقط گذشت روزگار نابود می کند. البته این سخن را از روی علم نمی گویند 1 بلکه فقط ظن و خیال آنان است. -۷ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎﯼ ﺍﻧﮑﺎﺭﻣﻌﺎﺩﺭﺍﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ؟ﭘﺎﺳﺦ:ﻏﻔﻠﺖ ﺍﺯﻣﺮﮒ ﻭﻓﺮﻭﺭﻓﺘﻦ ﺩﺭﮔﺮﺩﺍﺏ ﮔﻨﺎﻩ آثار انکار معاد از پیامدهای مهم این نگرش برای انسانی که بی نهایت طلب است و میل به جاودانگی دارد ،این است که می کوشد راه فراموش کردن و غفلت از مرگ را پیش بگیرد و خود را به هرکاری سرگرم سازد تا آینده تلخی را که در انتظار دارد ،فراموش کند. ٔ روشن است که این شیوه ،عاقبتی جز فرو رفتن در گرداب آلودگی ها نخواهد داشت .اما گروهی دیگر که نمی توانند فکر مرگ را از ذهن خود بیرون برانند ،همین زندگی چندروزه نیز برایشان بی‌ارزش می‌شود؛ در نتیجه به یأس و ناامیدی دچار می شوند و شادابی و نشاط زندگی را از دست می‌دهند؛ از دیگران کناره می‌گیرند و به انواع بیماری‌های روحی دچار می‌شوند .گاهی نیز برای تسکین خود و فرار از ناراحتی ،در راه‌هایی قدم می‌گذارند که روز به روز بر سرگردانی و یأس آنان می‌افزاید. البته این آثار و پیامدها ،گریبان کسانی را نیز که معاد را قبول دارند ،اما این قبول داشتن به ایمان و ﭘﺎﺳﺦ۱ﺍﻧﺪﯾﺸﻪ)این افراد به دلیل فرو رفتن در هوس ها ،دنیا را معبود و هدف باور قلبی تبدیل نشده است ،می گیرد. خود قرار می دهند و از یاد آخرت غافل می شوند و از این رو ،زندگی و رفتار آنان به گونه ای است که تفاوتی با منکران معاد ندارد ۱(.ﺍﻧﺪﯾﺸﻪ فعالیت کالسی شیوه درستی را انتخاب کرده‌اند؟ 1ــ آیا گروهی که راه بی‌توجهی و غفلت از مرگ را پیش می‌گیرندٔ ، چرا؟ 2ــ با دقت در جریانات و اتفاقات پیرامون خود ،برخی از اعمال و رفتارهایی که ناشی از فراموشی و غفلت از آخرت است را بیان کنید. -۸ﺍﻧﮕﯿﺰﻩ ﺍﻧﮑﺎﺭﻣﻌﺎﺩﭼﯿﺴﺖ؟ﭘﺎﺳﺦ:ﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻦ ﻗﺪﺭﺕ ﺧﺪﺍ 45 پاسخ سؤاالت شما غفلت از زندگی پس از مرگ چه آثار و نتایجی در دنیای امروز داشته است؟ امروزه در میان برخی جوامع ،به ویژه در برخی جوامع صنعتی ،اعتقاد به زندگی در جهان دیگر، ضعیف شده است یا از آن غافل مانده اند و کمتر بدان توجه می شود .این غفلت و کم توجهی، آثار و نتایج خطرناکی در زندگی آنان دارد؛ به طوری که خیرخواهان و دلسوزان آن جوامع را به چاره اندیشی واداشته است. جمله این آثار می توان به آمار باالی مصرف مشروبات الکلی ،قرص های روان گردان، از ٔ موادمخدر صنعتی و داروهای ضدافسردگی اشاره کرد که می توان آنها را از آثار بی توجهی به آخرت دانست. جرج گوما 1،پژوهشگر آمریکایی حوزه روانشناسی میگوید« :مصرف داروهای ضد روان پریشی ٔ مدتی است در آمریکا از داروهای درمان کلسترول که پرمصرفترین دارو در آمریکاست ،سبقت گرفته 2 است». 3 مجله پزشکی نیوانگلند بر این باور است که استفاده از داروهای مارسیا انجل ،سردبیر اسبق ٔ 4 روان گردان ــ اعم از ضدافسردگی و ضدروان پریشی ــ به حد انفجار رسیده است. این درحالی است که امکانات برای تفریح ،سرگرمی و شادی ،بیش از نیاز افراد در این کشورها وجود دارد و مردم در اوقات فراغت انواع و اقسام سرگرمی ها و تفریحات را در اختیار دارند .این وضعیت به کشورهای مسلمان نیز سرایت کرده است؛ به گونه ای که آن بخش از جوامع مسلمان که اعتقاد دینی در آنها ضعیف شده است و سبک زندگی جوامع صنعتی را انتخاب کرده اند ،بیشتر به این گونه مواد    مخدر روی می آورند. دوره جدید ،حرص و آز در مصرف برای لذت بردن از زندگی از دیگر آثار غفلت از آخرت در ٔ دنیایی و فراموش کردن یاد مرگ است.کمپانی های بزرگ محصوالت غذایی که هر روز سبک جدیدی از محصوالت غذایی را عرضه می کنند و یا انواع مدل های لباس ،گوشی های همراه و اتومبیل که هر روز به بازار می آیند ،همه برای پاسخ گویی به مصرف گرایی شدید این قبیل انسان هاست. 1- Greg Guma 2ــ این مطلب در مقال ٔه وی با عنوان « »Mind Games: Cyberspace and psychiatric Drugsذکر شده است. 3- Marcia Angell 4- "the epidemic of mental illness: why", the New York Review of books, June 23, 2011. 46 حجم مصرف از ذخایر و منابع زمین در صدسال اخیر برابر با تمام طول عمر بشر بوده است. قرآن کریم ،سرنوشت چنین کسانی را که مرگ و زندگی برتر را فراموش کرده اند ،این گونه ترسیم می کند: «آنان که دین خود را به سرگرمی و بازی گرفتند و زندگی دنیا آنان را فریفت .پس امروز آنان 1 را از یاد ببریم.همان طور که آنان دیدار امروزشان را از یاد بردند و آیات ما را انکار می کردند». اندیشه وتحقیق 1ــ چرا برخی از افراد با اینکه میگویند آخرت را قبول دارند ،در زندگی خود به گونهای عمل میکنند که ﺟﻮﺍﺏ ﺻﻔﺤﻪ 45 گویی آخرتی در پیش نیست؟ 2ــ آیا توجه به آخرت ،لزوماً بیتوجهی به دنیا و عقب ماندگی را در پیدارد؟ 3ــ چرا منکرین معاد ،مرگ را باعث نابودی آدمی میدانند؟ شما چه پاسخی به آنها میدهید؟ .2ﺧﯿﺮ.ﺩﻧﯿﺎ ﻣﺰﺭﻋﻪ ﺁﺧﺮﺕ ﺍﺳﺖ.ﺍﻓﺮﺍﺩﯼ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﺎﺩ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﺷﻮﺭ ﻭ ﻧﺸﺎﻁ ﺑﯿﺸﺘﺮﯼ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪﺩﺍﺭﺍﯼ ﺍﻧﺮﮊﯼ ﻓﻮﻕ ﺍﻟﻌﺎﺩﻩ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺍﺯﮐﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﻟﺬﺕ ﻣﯿﺒﺮﻧﺪ پیشنهاد به آثار و زندگی یکی از شهدای دفاع مقدس و یا مدافعان حرم مراجعه کنید و درباره زندگی و مرگ چگونه می اندیشیدند .انگیزه شهادت طلبی آنها چه ببینید که آنان ٔ 2 بوده است؟ .3ﺁﻧﻬﺎ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺟﺴﻤﯽ ﻭ ﻣﺎﺩﯼ ﻣﯽ ﺩﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺑﻌﺪ ﺭﻭﺣﯽ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﮐﻪ ﺣﻘﯿﻘﺖ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻫﺴﺖ ﻏﺎﻓﻠﻨﺪ آیه 51 1ــ سوره اعرافٔ ، ٔ حوزه هنری سازمان تبلیغات اسالمی و «خدا بود و دیگر هیچ نبود» اثر دکتر مصطفی چمران، از فرماندهان» قصه «مجموعه مانند هایی کتاب مطالعه 2ــ ٔ ٔ ٔ مطالعه کتاب های «شبیه خودش»« ،دیدار پس از غروب» « ،مدافعان حرم» و«خداحافظ ساالر» برای آشنایی برای آشنایی با شهدای دفاع مقدس و همچنین ٔ با شهدای مدافع حرم پیشنهاد می شود. 47