صفحه 1:
بسم الله الرحمن الرحيم
اصول و میانی مدیریت پسماند
صفحه 2:
مدیریت پسماند مسئله ای است که به دنبال پیشرفت زندگی اجتماعی انسانها و افزایش تعاملاتش
زیست شکل گرفت.
انسانها از آغاز زندگی یکجانشینی؛ همواره پسماندها را به طریققی از محیط زندگی خود دور میکردند که اين
کار به دلیل پائین بودن میزان جمعیت از یک سو, کمیت و کیفیت زبالهها از سوی دیگر دفع زبالهها را دچار
مشکلاتی نمیکرد و بسیاری از مواد که زاید نامي
ت شده یا در اطراف سکونتگاههای
انسانی یا داخل آنها دفع میشدند. ولی U 21381
و استفاده وسیع از موادی که به آسانی تجزبه نمیشوند. عوارض دقع غیر بهداشتی و بازیافت مواد زاند آشکار
شد و از آن پس مدیریت این مواد به صورت منسجم توسط سازمانی مشخص در شهرهای جهان آغاز گردید.
صفحه 3:
امروزه مدیریت پسماند یکی از ضروریترین محورهای توسعه پایدار محسوب میگردد.
بر اساس تعریف سازمان همکاری اقتصادی و توسعه ((0۳80)؛ پسماند عبارت است از موادی اجتناب
ناپذیر ناشی از فعالیتهای انسانی؛ که در حال حاضر و در آینده نزدیک نیازی به آن نیست و پردازش و
يا دفع آن ضروری ۱ برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد (178۳) پسماند را این گونه تعریف
میکند: اشیایی که مالکشان آنها را نمیخواهند. یا نیازی به آنها ندارد. یا از آنها استفاده نمیکنند و
به پردازش و دفع نیاز دارند.
پسماند در انواع حالتهای جامد. مایع (به غیر از فاضلاب) و گازی شکل وجود دارد که به طور مستقیم یا
حاصل از فعالیت انسان بوده و از نظر تولید کننده زاند تلقی میشود.
صفحه 4:
پسماند باعث بیماری تعفن و زشتی محیط زیست می شود.
پسماند می تواند با آلوده کردن خاک : آب و هوا خسارات زیادی oy بار آورد.
جمع آوری و انبار زباله ها در فصل گرما باعث تخمیر غیر هوازی. سوختن خود بخود و احتراق ناقص
(بخصوص پلاستیکها) و تولید گازهای متان دی اکسید کربن و منو اکسید کربن می شود که آلودگی هوا را
بدنبال دارد . موادی همچون پلاستیک و لاستیک که تجزیه نمی شود و زباله Gl بیمارستانی و مواد
شیمیایی کارخانجات و فضولات انسانی و غیره باعث آلودگی خاک و آب می شود . زباله های خانگی به علت
تعفن تجزیه سریع در هوای گرم موجب تکثیر بسیاری از میکروبها و رشد ونمو حشرات می شود. انتشار
زباله ها در محیط و یا
نبار در حواشی شهرها . محیط مناسبی برای تکثیر و رشد و نمو حشرات » جوندگان و
دیگر موجودات موذی بوجود می آورد که آلودگی محیط و انتشار بیماریهای مختلف را در پی دارد .
صفحه 5:
شایع ترین بیماریهایی که در ارتباط با زباله (پسماند شهری) بوجود می آیند توسط حیوانات خانگی
همچون موش . مگس ۰ سگ . گربه . پشه و سوسک منتقل خواهد شد.
بطور مثال مگس ها برای تخم ریزی به مواد در حال فساد و انواع زباله جلب می شوند . هر مگس توسط
ژواتد بدن خود به طور متوسط می تواند کند . بدین
ترتیب مگس ها می توانند میلیاردها باکتری را از منابع آلوده . بر روی مواد غذایی . بدن و سایر لوازم
خانگی متتقل کند و انسان را به انواع بیماریهای عفوتی و انگلی میت سازند مهم ترین بیماریهایی که
از 7 تراخم» اسهال آمیبی . اسهال
ی غذایی .انواع اسهال های مختلف سل ۰ طاعون و سیاه زخم که طبق بررسی های
چام شده شیوع آنها همراه با ازدیاد مگس شدت می یابد .
صفحه 6:
خسارات جبران نا پذیری به دنبال دارد . موشها می توانند از طریق مدفوع . ادرار و گزش موجب
انتشار آلودگی شوند . به عنوان مثال هاری توسط موش به سگ و سپس به انسان متتقل می شود .
بیماری سالک جلدی یکی از شایع ترین بیماریها در کشور ایران است که منبع این بیماری جوندگان از
جمله موش است .به طور کلی موشها با مصرف زیاد زباله به عنوان غذا به وفور تولید مثل می کنند و
نتیجتا بیماریهای بیشتری رامنتشر می کنذد . وجود موش در ساختمانهای مسکونی ۰ هتل ها .
رستورانها موجب افزایش پشه : کک و آلودگی های دیگری می شود که کنترل آنها ضروری است .
صفحه 7:
قانون مدیریت پسماندها (مصوب ۰ ۱۳۸۳/۲/۲)
عاكة | كاذون مذرريت رتماتذها: جوت تحقق ال تاه ول ساب وهای ای ال و ۶
منظور حفظ محیط زیست کشور از آثار زیانبار پسماندها و مدیریت بهینه آنهاء کلیه وزاتخانه ها و
سازمانها و موسسات و نهادهای دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی که شمول قانون بر آتها مستلزم ذکر
نام می باشد و کلیه شرکت ها و موسسات و اشخاص حقیقی و حقوقی موظفند مقررات و سیاست های
مقرر در این قانون را رعایت نمایند.
صفحه 8:
ماده ۲ قانون مدیریت پسماندها: عبارت و اصطلاحاتی که در اين قانون به کار رفته است دارای معانی
زیر می باشد:
الف) سازمان: سازمان حفاظت محیط زیست
ب) پسماند: به مواد جامد. مایع و گاز (غیر از فاضلاب) گفته می شود که به طور مستقیم یا
غیروستتيم حاصل از فعالیت انسان بوده و از تولید کننده راف تلقن فى شك پسماندها به پنج گروه
تقسیم می شوند:
۱ - پسماندهای عادی: به کلیه پسماندهایی گفته می شود که به صورت معمول از فعالیتهای روزمره
انسانها در شهرهاء روستاها و خارج از آنها تولید می شود از قبیل زباله های خانگی و نخاله های
ساختمانی .
صفحه 9:
۲- پسماندهای پزشکی (بیمارستانی ): به کلیه پسماندهای عفونی و زیان آور ناشی از بیمارستانهاء
مراکز بهداشتی. درمانی. آزمایشگاههای
Ya. طبی و سایر مراکز مشابه گفته می شود. سایر
UL بودن حداقل یکی از خواص
کطرنگ از قبرل سویت زایی. قابلیت انفجار يا اشتعال, خورندگی و مشابه آن به مراقبت ویژه
نیاز داشته باشد و آن دسته از پسماندهای پزشکی و نیز بخشی از پسماندهای عادی. صنعتی. کشاورزی
که نیاز به مدیریت خاص دارند جزء پسماندهای ویژه محسوب می شوند.
۴- پسماندهای کشاورزی: به پسماندهای ناشی از فعالیتهای تولیدی در بخش کشاورزی گفته می شود
از قبیل فضولات. لاشه حیوانات (دام. طیور و آبزیان) محصولات کشاورزی فاسد یا غیرقابل مصرف.
صفحه 10:
۵- پسماندهای صدنعتی: به کلیه پسماندهای ناشی از فعالیتهای صنعتی و معدنی و پسماندهای
پالایشگاهی صنایع گاز. نفت و پتروشیمی و نیروگاهی و امثال آن گفته می شود از قبیل براده ها.
سرریزها و لجن های صنعتی.
ج) مدیریت اجرایی پسماند: شخصیت حقیقی یا حقوقی است که مسئوول برنامه ریزی؛ ساماندهی,
مراقبت و عملیات اجرابی مربوط به تولید. جمع آوری. ذخیره سازی. جداسازی. حمل و نقل, بازیافت.
پردازش و دفع پسماندها و
صفحه 11:
۱ - دفع: کلیه روشهای از بين بردن یا کاهش خطرات ناشی از پسماندها از قبیل بازیافت. دفن
بهداشتی, زباله سوزی
—P پردازش: کلیه فرایندهای مکانیکی. شیمیائی, بیولوژیکی که منجر به تسهیل در عملیات
دفع گردد.
افخضرة ]> وووادد فاق رز لكي و رو ae
امديريت خاض ذارتد حرو بسمائد هاي ويزة محسوت من لبود
صفحه 12:
ماده ۴ قانون مدیریت پسماندها: دستگاه های اجرایی ذیربط موظفند جهت بازیافت و دفع پسماندها
تدابیر لازم را به ترتیبی که رد آئین نامه های اجرایی این قانون مشخص خواهد شد. اتخاذ نمیاند.
آئین نامه اجرایی مذکور می بایستی در برگیرنده موارد زیر نیز باشد:
۱ - مقررات شده موجب گردد تا تولید و مصرف پسماند کمتری ایجاد نماید.
۲ - تسهیلات لازم برای تولید و مصرف کالاهایی که بازیافت آنها سهل تر است. فراهم شود و تولید و
واردات محصولاتی که دفع و بازیافت پسماند آنها مشکل تر است. محدود شد.
۳ - تدابیری شود که استفاده از مواد اولیه بازیافتی در تولید گسترش یابد.
۴ - مسئوولیت تامین و پرداخت بخشی از هزینه های بازیافت بر عهده تولید کنندگان محصولات قرار
كيرف
صفحه 13:
مراحل مدیریت پسماند
تفکیک و ذخیره سازی پسماند در مبدأ توليد
1- جابه جایی.
۲- جمع آوری پسماند (توسط نهاد مسئول مثل شهرداری)
بل پسماند (در ایستگاه های جمع آوری پسماند درون
۳- تفکیک. پردازش و تغییر $9
شهری)
۴- اتتقال و حمل و نقل (یه محل دفع بیرون شهر)
۵- دفع پسماندها و مواد باقی مانده
صفحه 14:
بهترین حالت
اجنتاب از
کاهش 33 Source Reduction lane
Resource recovery (WtE)
اتبديل به اتوزى
صفحه 15:
طبقه بندی انواع پسماندها را در توضیح ماده ۲ قانون مد
پسماندها ذکر کردیم. (اینجا)
۱ - پسماندهای عادی ۲- پسماندهای پزشکی (بیمارستانی) ۳- پسماندهای ویژه
۴- پسماندهای کشاورزی ۵ - پسماندهای صنعتی
طبقه بندی پسماندها براساس منابع تولید کننده:
۱- مسکونی ۲- تجاری ۳- موسسات ۴- ساختمان سازی و تخریب
۵- خدمات شهری( به جز تصفیه خانه های آب و فاضلاب)
۶- تصفیه خانه های آب و فاضلاب (لجن نهایی)
/ا-كشاورزى 8- صنعتى
صفحه 16:
خانههای یک یا چند خانواری» پسماندهای غذایی, کاغذ. مقوء نواع پلاستیک پارچه.
آیارتمانهای کوتاه. متوسط و
بأتحسرقيه
الاستيك. جرم؛ پسماندهای باغجه. جوب. شيشه. قوطی
كنسروئ آلومينيوم: ساير فلزاته خاكرويه: يسماند ويزه.
پسماند خطرناک خانگی
Sh algae cls: خياكب ده
منازءها. رستورانها. فروشكاهها.
هتلهاء متلهاء تعمي ركاههاى ye
مدارس: بیمارستانها. زندانها,ادارات
دولتی
محلهای ساخنمانسازی: تعمیر
پسماندهای غذا
پسماند ویژه. پسماند خطرناک و.
مانند پسماند تولید شده در مراکز تجاری
ساختمانسازی و » گره و خاک و
peed Alas La جاده تخريب aes
كفبوش خيابانها
صفحه 17:
خدمات شهری (بجز
تصفیهخانههای آب
و فاضلاب)
تصفیهخانههای آب
و فاضلاب
پسماند شهری
صنعتی
نظافت خیابنهاه فضای jan پا
سواحل و دیگر اماکن تفریجی
تصفیهخانههای آب و فاضلاب
شهری و صنعتی
همه موارد بالا
ساخت و سازه تولید؛ ایح سبک و
سنگین. پالایشگاههاء نير وكاههاء
ضنایخ ضیمیایی و
مزرعه. باغ, دامداری؛ اکستان
پسماند ویژه» آشنال, خاکروبه خیابانهاه شاخ و برگ
درختان: بسماند متداول باركهاء سواحل و ديكر اماكن
تفریحی
الجن تصفيدخانه
همه موارد بالا
زائدات ناشى از فرايندهاى صنعتى. ضايعات مواده پسماند
غیرصنعتی از جمله پسماندهای غذایی. آشغال. خاکروبه.
زائدات ساختمانسازی و تخریب؛ پسماند ویژه پسماند
خطرناک و:
میوههای فاسد شده پسماند کشاورزی, آشفال؛ پسماند
صفحه 18:
نکات
پسماندهای مسگونی و تجاری: شامل پسماندهای آلی (قابل اشتعال) و
اشتعال). بخش آلی شامل: پسماندهای غذایی, انواع کاغذ. پلاستیک, لاستیک چرم. چوب.
سداق اه
بخش غي رآلى شامل: شيشه هاء انواع فلزات (كنسروء قوطى)؛ خاکروبه.
يسماندهاى تر (مواد غذايى) نيز بايد از يسماندهاى خشك تفكيك شوند.
برخی از پسماندهای خشک ارزشمند شامل: كاغذ كتاب و يادداشت: كارتنء فلزات: يلاستيك ها.
اين موارد بايد تفكيك شوند.
صفحه 19:
نکات
نماد انواع پلاستیک ها مهم در پسماند شهری. اپن علامت هاء کف برخی از وسایل پلاستیکی حك
شده است.
NR hme hme Rm مر
بت دت دك tw بت ew wy
PETE HOPE Pvc LOPE PP PS 0
مهم ترين يلاستيك SL jl Bla jl نوع پت است که با نماد ۳81 یا ۳۳1 مشخص می شود.
صفحه 20:
نکات
دو دسته دیگر از پسماندهای مسکونی و تجاری: شامل پسماندهای ویژه و پسماندهای خطرناک
ت شوند و با سایر پسماندهای عادی هرگز نباید مخلوط شوند.
هستند که باید جداگانه مد
پسماندهای ویژه: پسماندهای حجیم (مبز. صندلی, کمد. تخت)؛ لوازم الکترونیکی لوازم برقی
خانگی. پسماند ای باغچه. باطری هاء تایر: روغن سوخته.
پسماندهای خطرناک: پسماندهایی که دارای یک یا چند خصوصیت زیر هستند: سمیت. خورندگی,
قابلیت اشتعال. میل تر شدید (مانند مواد منفجره)-