پاورپوینت مایع درمانی در بیهوشی - سرم درمانی

صفحه 1:


صفحه 2:
a ‏تفش آب در ساختار بدن موجودا‎ ا ا ا ۱ تشکیل می‌دهد. ‎٠‏ نا٠*2/‏ وزن بدن انسان را آب : * تا ۷۰/ وزن ماهیچه‌های انسا ‎Be 8 S‏ رن لكان رات قف * تا ‎۸٩۰‏ ریه‌های انسان را آب ت جودات زنده را آب و ۸۷۰ مغز انسان را آب : 

صفحه 3:
a اقسام مایعات بدن: مايعات ‎8٠‏ وزن بدن انسان با كر به سن وجنس ات ومیزان چربی بدن. مایعات بدن 0 ‎oe a‏ 5 خارج سلول 11396 داخل ‎Te‏ ‏تایه ۳ لت 

صفحه 4:
Infusion therapy ‏بع درمانى‎ درمان داخل وریدی ۱۷ ۲۱6۲۵0۷ ‎(intravenous‏ ۳ اهداف مايع:درمانى: 3 | * تجویز داروها وعوامل شیمی درمانی ‏ . ‎ere rr yerean‏ 

صفحه 5:
ل ‎re ec‏ ل ۳ 4 نو لد فت كد . ناسازكارى بين داروها يا محلول ‎١‏ ‏. پاسخ حساسیتی(آلرژیک) 017 های مایع درمانی: بافت های اطراف به جای رگ خونی»۱ مسمومیت 6 0۲۵۲۵05 

صفحه 6:
See ei ‎led elite‏ ای هب ‎PST: BA Cares‏ دارد وحدود 2 شيرخوار حل شدنى هاى مايعات بدن شامل ‎!١‏ ‏0 ‏اث مايع داخل سلولى 1615 ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 7:
a Fee SN SL ‏او یا‎ آب: در بالغین روزانه به ۲-۳ لیتر آب نیاز است. آب از دست رفته: 600 ‎۲٩۱‏ از راه تال ‎Po) y» ml 200‏ ۱ een eel) 2000- 1000 1 

صفحه 8:


صفحه 9:
CPS eNO ee Saale 0 000 Rem een een) + بسته: هوا از راه یک فیلتر وارد بطری می شود. 6 ‏ار هوااز ره یک میرای بمب و‎ Ne RE SS gt ce ete aC SSB a Tm CE ems TIP 

صفحه 10:
نواع طروف محتوای مایع تزربق | et Ded eae TC ae es roaaal ۳ ‏جمع شدن ظرف.‎ 2 one eS حل شدن مواد يلاستيكى با مايع>» [اخطر فلبيت ‏ 00 R ere Tr rs منافع بيشتر از مضرات و اكثر ظروف سرمى جديد ۲ ‎SO al ed‏ ا لت ‏-۲ حجم بیشتر در ظروف سرمی با حجم ب ‎ 

صفحه 11:
جزا وانواع ست تزريقى: اجزا ونواع ست تزریقی: ۱- نوک ست- میله سوراخ کننده :لله پلاستیکی نوک تیز 0 1 ۳ *- اطاقك قطرات: لوله بلاستيكى خم شونده حجيمى 0000000007 ‎yee Serre eee ere Soc‏ CO el Dene Ue eee CBC ey ite eal ۱ ern yt terns) 1 ‏اا تصفیه انتهایی ذرات خارجی مایع تزریقی انواع‎ ‏تصفیه اجسام ریز‎ ۱-۸ ۳ ۳-۸ نگهداری آندوتوکسین ۴-۸ نگهداری فشار 

صفحه 12:
انواع فیلتر ۰ ۴۵/میکرومتر: ذرات قارج واعل 0 ها را به دام می اندازد ‎fi. Qh RAPE‏ Fed ee ee a ‏فيلتر هاى عمقى: ذرات را به وسيله مواد داخل‎ ٠ ۱ 

صفحه 13:
‎١‏ تصفيه تمام ذرات ۳ ۳ ۴ کاهش شیوع فلبیت ‏مایت د ۱- احتباس هوا۲- انسداد ۳- جذب کننده داروها ‎0000 ‎١‏ بیماران دارای ضعف ایمنی ‏نا ‏ا ا ل ۴ نوزادان ‎ ‎ ‎ 

صفحه 14:
1 Ree Pere Cr SI | Prd (ON) PROTO PTC تزريق ‎Bee) pete og Prev) freee Ee) ye ee ry‏ ا ‎.١‏ بى خطر وارزان ‎can‏ ۱ ‏و‎ ‏لوس‎ cr RUN Ea RUP nye yee cee mer Carer han g Eyes CaCO Ree Section a 

صفحه 15:
ee ‏نواع ست هاى تزريقى:‎ ا ا ‎pcan‏ ‏| ال لكا '".لوله داخل وريدى با حجم كوجكى از ع٠‏ /06113 تا6١/‏ + 

صفحه 16:
مایعات هیپرتونیک نیاز به تغییر مکرر محل امتمال 93 توسط بیماران عدم تزريق مملول ها تمریک کننده با دقت امتمال ایجاد عوارض سیستمیک بالا نیاز به همکاری کامل بیمار امتمال شوک بالا < مايعات ايزوتونيك ‎sto‏ مهیطی هوشیار واورینته - ‏مملول های غیر تمریک کننده ‎ae ‏مدت‎ > ‏ازينته مركزى‎ = ane ‏تزريق مواد تمريك کننده ‎ 

صفحه 17:


صفحه 18:
/ا- نوع محلول يا داروى تزريقى 

صفحه 19:
0 وسايل تزريق محيطى ١5-74 ‏سوزن هاى فولادى: اسكالب وين: طول 8/ *تا ؟ اينج درجه‎ -١ | carn ye) ۱۳۳ ia ‏و‎ eee eer Reel rene sore By) ‏درمانى‎ ا ل ‎Be‏ ewes Le SS aC Tus eal جنس سیلیکون. تفلون, ۳۷ یا پلی اتیلن حركت مدال فصر سوزن فاق تزريقى با ره سب تمه یک سوزن جداگانه عبور می کند. 

صفحه 20:


صفحه 21:
نواع و ت پمپ ها وکنترل کننده ها: ۵ 4 كنترل كننده ها: تنظيم جريان ناشى از 

صفحه 22:
a كرم كننده مايع - تورنيكت- مواد ضدعفونى كننده( يد- ار 60 چسب ها( کاغذی - غیر آلرژیک- وبا چنالبندگی مختلف) - وسايل ا ا ا ا ۰ ‎es‏ وسابل کنترل ‎ee‏ 

صفحه 23:
تزریق مقادیر بالایی از مایعات تزریقات معمولی Soh" K.V.O ‏تزریق داروها‎ ‏تزریقات معمولی‎ "7 ‏تزریقات معمولی شیر خواران یا پا به سن‎ | ‏گذاشته ها‎ ‏سوزن شماره ۲۷ برای استفاده از ورید های نوزادان‎ بسیار کوچک 

صفحه 24:
‘Anatomy of the Arm - Nerves, eres and Veins 

صفحه 25:
Inj ections 

صفحه 26:
Inj ections ere ‏نوع ردو‎ ات سا ل كن ابعاد سؤنكم شكل 2 و ا ‎Oden‏ ۱ ی 3 ‎a‏ ‏ح ‎SU‏ ee ۹ ‘i S0e 7 - 

صفحه 27:


صفحه 28:
۱ a Si >a کمپرس گرم 017 روش های دبلاتاسیون ورید: تورنیکه: کنترل نبض بعد از ده تاپانزده سانتی متر بالای ‎eye Coie oO MS WE ern (CSS)‏ DB pen ioe bb creer ‏(دیستال)‎ ‏ضربه آهسته‎ گره کردن مشت تمدد اعصاب: آراة كرون بيار 7 :8 وکاهش استرس 

صفحه 29:
me بيحسى موضعى قبل از وارد وسيله تزريقى بزركتر از 14 بیمار نگران وحساس 7 7 ا 5 2 ‏ل ا‎ | kroner) ‏سوزش [ بالقوه آلودگی و عفونت‎ ۸ rer ‏ل‎ 00 ee 

صفحه 30:
mo روش های ورود به رگ: ا ا ا ل ل ريل روی ورید یا کنار ورید ‎romny ea hes] Enee are Oey PEN -‏ ۱ ‎SS EE Berman by od‏ ديواره رك را سوراخ مى كند. ‎re‏ ‎eS eat) ee eee tee‏ ا ا ‎Cee re‏ تورم > خروج سوزن بیشتر از ۲ بار وارد رگ نشوید. 

صفحه 31:
ا ا ل متر ؟- روش 3لا- اب پانسمان ها ‎Cy‏ ا ‎Lea) cere] Ce er‏ 0 

صفحه 32:
a ‎pw‏ ا ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎perros ne Be cere rome adie CD) , a Neel a Dy ceed ‎Corde COR Be) pC Oey‏ ا ‎Sly ee eS Reread e‏ ‎hes)‏ ا ‎i Ors Wepre 11] Meee‏ ‏ل ل هیا یا یلیر ۴ ۰ ۴۸۱/۸۲ 100 

صفحه 33:


صفحه 34:
محلول های مابع دب ۷. Jers i yn0'95lg0 LB ‏الي ا ا‎ ‏رينكر لاكتات ونرمال سالين‎ ‏باقى مى ماند).‎ 

صفحه 35:
0 كشيده شدن مايع از اجزاى | 

صفحه 36:
Se lee BLL ee ere ‏لك سلول ها وفضاهای‎ 0 

صفحه 37:
تجويز مايع درمانى: بر اساس غلظت يك محلول: وريد محيطى >كم غلظت " مركزىح غليظ ۳۹ روش هاى تجويز: ‎Ciel er eemapee ree]‏ رای ع ليك ‏انفوزيون متناوب >111110151011 2610 / ‎(AB)ow‏ ‏انفوزیون مسنقیم 0۲61 0۳ ‏انفوزیون شلیک ۳۱5 ۱۷:۱۷ 

صفحه 38:
0 ieee ‏ا‎ REE ‏سن - شرح حال بيمار‎ سرعت جریان ۱1۷ عوارض: التهاب وريد يا( فلبيت) ارتشاح - افزايش بيثروحد حجم- نارسايى قلب ا ا ‎cee a‏ كت 1 0 00 نوع ومقدار محلول 0 0 ‏م ا‎ On SI ey ELA ORI pee He pw ‏مدت انفوزیون‎ 

صفحه 39:
مس 1 محاسبه سرعت جریان: ل فا ‎Sen‏ ‏ماکرودریپ 0۲3۳ 13>۲۵) ( درشتگ#چکان) ۲-۶۰ تنظيم سرعت جريان: ۹ ‎pO)‏ ل ليت ل ‎ 

صفحه 40:
7 كنترل سرعت جريان: فواصل کنترل سرعت جریان 1۷ بستگی به وضعیت. سن بیمار آن به شدت بد حال بیمارانی که با شدت بیش از حد مایع وضعیت بدتری بیدا می کنند( 8۱ بيماران خردسال 20 و بیمارانی که در صورت ارتشاح می توانتد باعث آسیب بافتی شون 5 11 ارتشاح به داخل دست» ديستروفى سمباتيك رفلكس /ا3| ج5800 1 ارد محلول با داروی /1۷ تجویز شده دارد. 

صفحه 41:
20 نام فرد نيه عوارض با پا محل 7 9 آموزش به هر ره مراک ری 

صفحه 42:
0 تاريخ نوع ابزار تاريخ وزمان تعويض يانسمان ‎SESE Aly 58‏ پانسمان شفاف . 

صفحه 43:
7 اوراق ‎wk‏ درمانی: تاريخ جریان - استفاده از یک ابزار الکترونیک- يانسمان و لوله ها 35 AOS bel Re ead oy Rea DY ‏'تزريقات را هر ١-؟ ساعت ثبت‎ 

صفحه 44:
oo iil jo ‏ل كت‎ تاريخ وزمان ‎eS cae or)‏ ‎(hs ct Tee Recreate DSc!‏ واكنش بيمار وعوارض واقدامات ير سالم بودن ‎eee Shee wpe‏ > اقدامات پیگیری ویانسمان 

صفحه 45:
me ‏آموزش به بیمار:‎ 0 ‎.١‏ توضيح روش كار(داشتن یک کانتر ونشان دادن خروج سوزن وبه دست ۳ ۰۰ وی ‎ ‏۲ مدت زمان باقی ماندن کانتر ۳ درد گذرا ‏ا ا كت ‏۵. محدودیت حرکت و8 ۶ آموزش به خانواده ‏ات ات ‎Ft Sn‏ 

صفحه 46:
ua تجربه ورود كاتتر به شريان اسکالپ وين سوزن تيز ونازك عيب: احتمال ارتشاح _-" 3 ست سوزن بالدار 

صفحه 47:
مس 1 وريد هاى ممنوع: Ce eNO eee ‏ا ل‎ res) الأوريدهاى سطح داخلى مج دست وبازو کر اي وبرای ال راحت ۳۰ 000 ee آاوریدهای بازویی که دارای شانت یا فیستوا بازوبى كه تحت درمان ترومبوز يا سلو 

صفحه 48:
7 متسع كردن وريد: 00 ‏الا‎ eee Somes * ۵سانتی متر پهنی تورنیکت ‏ ۰ ۷ * ۲۰-۱۵ سانتی متر بالا تر از ورود: 

صفحه 49:
۳ محل فصد: ene ian eas en Ry ae UCN bt i ee - ‏ها - دستکش‎ \ DAUR recs eee ‏ثانيه تامحلول خشك شود‎ ع.-1٠١‎ ٠ ‏حساسیت به ید ولیدوکائین‎ * 

صفحه 50:
رن . دوشیدن رگ . مشت کردن دست ۱ ؟. يابين تراز سطح بدن قرار كرفتن ۵ 2 a . گرم کردن دست . ضربه زدن به دست 

صفحه 51:
ل محل ورود كاتتر: م ۲ جنتامایسین ۳ گاز خشک (CR emer Te) Frc beet] Ela 

صفحه 52:
4 5200 ۲ 0 ey See aC eT SY :شیروانی 0 ؟. روشلط 

صفحه 53:
مس ۱ استفاده از آتل ۱ Peony a Pa Reema RTC ‏روز به دليل مر طق نت آلودكى‎ ١-1 ‏بانسمان لا[ هر‎ #0 ‏رب‎ ‏محل فصد هر 58-17 ساعت به شكل‎ ‏كردد.‎ 

صفحه 54:
عو ۷ موضعى مايع درمانى: اسباسم وريدى - واكنش وازو ترومبوقلبیت - آسیب عصب. رب * عوارض منتشوه آمبولی هو ۲1 ل ا لهك 

صفحه 55:
۳ ۲- دکستران ۳- کربوهیدرات ها ل والکل 7۵ ۵- اینترا لیپید ۶ مانیتول 

صفحه 56:
كك ا ' نواع سرم ها وفراورده های آن: - .۰ با کربوهیدرات ها به کار می روند(کرپوهیدرات ها حابس ‎Seo:‏ ۳ - كروه درماب : تغذيه تزريقى وماده كالرى زا( د دارند این سرم مواد لازم برای ساخت پ ا ل راك ۳ - ميزان مصرف: در بزركسالان 0/31/5/1-1/©© ‎g/kg/day 3-2‏ حداقل ظرف ‎A‏ ‎ec‏ ون 

صفحه 57:
و ۳ -آنسفالوپاتی کبدی, سیروز, هپاتیت - تغذیه حمایتی ل ا ات ‎COO een Cea‏ > ری تال وس - عفونت ها وتروما 1 جبراى ‎١١-17‏ روز درمانى - عدم دسترسی به ورید های مرکزی 

صفحه 58:
مس ۱ 2 ۳ A ‎re‏ ۳ د منع مصرف: ‎۳ celta ‏6 ل 0 ‎ee ‎rents lord ‏آنسفالوياتى كبدى ‏اغماى كبدى ‎ 

صفحه 59:


صفحه 60:
ای اه -تشنج- از دست ”5 ی وا ا | 3 1 ۳۹ ‎SKIN‏ ----سبر افروختگی- احساس گر ‎(ESS sates)‏ ۱ ‏--قند درادرار(به علت مصرف ‎GT‏ سسستهوع واستفراغ ودرد شکم ‎ 

صفحه 61:
TO eS RC lead ‏له‎ Sen ‏ل‎ TCS | Rywopere a Loe! <0) ple Reet ence ‏لانن‎ هر ۲۴ ساعت وسایل تزریق تعویض هر۴۸ ساعت محل الکترولیت ها- گلوکز- ل 5 - آزمایشات کبدی و ‎oepescerer a we 7)‏ ۱ بهداشت دهان ودندان, کاهش حرکات روده ای 

صفحه 62:
) 9 9 دكا ورة »۱9/2۹ - گروه درمانی: جانشین ا كين ex= 70 6% in Nacl 0.9% 0 6% in Dextrose 5% 10% in Nacl 0.9% SiO. a Y= ace MoL 

صفحه 63:
ی لا دا Nacl, 552.So:olLs 3 - Dextran بینابینی به داخل عروق کشیده وباعث افزاب. ۳ دی سس ری را شش موارد مصرف:درمان شوك > بز ركسالان 29/169 . ریا ما وربدی 0/10۱ تا سه روز تجویز می شود. 

صفحه 64:
F BI => duel ae orem 0 Bes oa id ee Se ad ‏عنوان پروفیلاکسی وترومبوز وریدی و آمب‎ ‏ی اد‎ ‏ی‎ ‎2 جراحی ودیگر تروماها به ‎ae ۳‏ 3 5 

صفحه 65:
) 9 9 دكا ورة »۱9/2۹ .ها تهوع واستفراغ > ار ۱ »4 6.5 ویزینگ » 10.5 درد مفاصل 

صفحه 66:
۳ افدرین هيد اس رل هيير براته کردن بیمارباسه و پاسه دکسترا أن هيي ۱ تونیک کلوئید اشود. 

صفحه 67:
#7 لبا ل مت دا | مفرط /- در صورت بالا بودن غير طبيعى 1" به يزشك اطلاع داده شود. 1 ‎a‏ عوارض جانبی توسط ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 68:
a 1 منبع کالري كالرى 9 1 + كرم جربى ۳ کالری ۴ 1 « كرم كلوكز - دکستروز ۸۱۰ از راه ورید مر کز \ nee a 61/9/۰ -1۱۰ -۵ ‏سس ی و۳‎ 

صفحه 69:
‎a‏ حجم پم در دسترینا 1101110 دكستروز موجب کاهش ا سن ‎res‏ 7 ‎H205CO2 w 55 2.50‏ | #- موارد منع مصرف: ۱ ‎ ‎eee oe ae = 5 

صفحه 70:
HOS ‏ار‎ aco ‏آميى سيلين- مانيتول- ديازيام-‎ آميدوخون كامل ‎er yer‏ ل 00 آنفوزیون متناوب توصیه نمی شود بو سبي كلو 

صفحه 71:
عوارض جانبی: 9 متابوليك: تب. افزايش حجم مايع. ساير موارد: نشت زير جلد 

صفحه 72:
*- نوجهات يرستارى: ‎-١‏ جلوكيرى از نشت: سفتى - ذك تجويز نشود1 ©©> قند خون و شيفت ‎5011117010 1 0 ‏ا ‎ ‎ ‎ 

صفحه 73:
۶- بررسی از نظر افزایش قند خو 

صفحه 74:
‎-١‏ منجمد نشود. ‏17ت اراك ‎eae‏ 1 1 ‎ 

صفحه 75:
۱ ese ۳ ‏رورت رزیل‎ ۱۷۱۸0 انرزى ۶ 1 5 62 الکل انرژی ‎ee ae nn‏ 6 03007 9 عبت وه ‎CUD cles‏ 7 مرا هر ا لك ‎ty‏ ig/kg/hr8/0- "050 lie oes 

صفحه 76:
a ۱۸ | ۳ احتياط مصرف: اختلالات كبدى- شوك ” ,وا جراحى جمجمه- ‎Wetepr eS Ses Gees CaS stag‏ و ‎er pie re ome)‏ لت ‎BO Eesti‏ - لانت طبري تي توئين - وارفارین- فوروسماید - بعضهل از داروهاى يايين أورنده فشار خون-باربيتورات هات ‎a‏ ‏0 9 

صفحه 77:
ee ig 15 لاسر كيجه- عدم درك زمان» 3 ‎err cL AL‏ تزریق- ترو ‏عوارض جانبی:سایر موارد: تب ‎0 ‏عدم مصرف محلول غیر شفاف ‏| ‏ده از بن وريد امت ‎ ‎ ‎ ‎ ‏ط های فردی ‎ 

صفحه 78:
Fr ulsified fat :.. |! SS ale nee Cet) ce CL SUES Sal ‏یتست‎ dTTP pL [ee] ‏و‎ Yolk phospholipids 1.2% ‏اا :۱ روغن لوبیای سوبا‎ ۱ | ۲/۱ ‏سیتریک- لینولنیک) حاوی‎ ‏امولسيون كننده) وكليسرول (به‎ (Eee ECOL 

صفحه 79:
۳ 0 حا تامین کالری کمکی برای تغذبه ‎eB Sec‏ سا درمان كمبود اسيدهاى جره 1 Ale aque 5 شود. 

صفحه 80:
7 Ser 21011۱۳-۱۱۱5 a. ‏ان‎ موارد منع مصرف: اختلال متابوليسم جربى - موارد باتالوزيى خون - بانكراتيت حاد اكر همراه با زء - الرژی شديد به تخم مرغ ‎ae‏ خون موارد مصرف با احتیاط: ‎ree evel‏ و ۱۳ 

صفحه 81:
- Emulsified fat :..J |,..! عوارض جانبی: 5 لاسر درد- سر كيجه خوا ‎ee all‏ ن ای ۳ 

صفحه 82:
2۱12 ‎peer‏ موارد: ‎ 

صفحه 83:
1 5205-5-07 roe ee) Slee eee Te ees ۰ تجویز در طول شب برای را ۱ و 86 - تست هاى كبدى لقا ۰ و كودكان ‎ie BER‏ ۲۴ سا ‎ele‏ 00 باید خود داری کرد ذرات چربی . سلولزى 2/0 7060 عدم مصرف سرم در صوزت 

صفحه 84:


صفحه 85:
14 مراقبت هاى يرستارى ا 0 مخلوط وازيك وريد تزريق : ‎es‏ ا ‎COS‏ ‎٠»‏ همو گلوبین. چربی های پلاسما وشمارش بلاكتى در ابتداى ‏ 

صفحه 86:
حِِِِ ویر oe eer eat Si Meet SSB Re SERS ad ad TART WA kee Cor 1 -1 ‏میزان مصرف: 1۷: بزرکسالان‎ ‏ل كات‎ مرس ‏در مدت زمان ۸ ساعت همراه با‎ 

صفحه 87:
2 Manitol: j,i موارد مصرف: ‎-١‏ 1۳ ۱ زر و 

صفحه 88:
14 Manitol: j,i 

صفحه 89:
2 یر موارد منع مصرف: ا ‎ne)‏ توبولر ۱ ۱ ‎ele ee COMB CCIE Seger‏ ۳ ف بااحتیاط: اختلال قلبی ریوی - هیپر کاله وكاهش حجم خون 

صفحه 90:
عوارض جانبی مانیتول : ‎Se) CNS‏ را 2 

صفحه 91:
توجهات برستارى: ‎ey‏ ل ‎ee‏ ‏داراى فيلتر ا اندازه گیری الكتر 

صفحه 92:
۱ الكتروليت ها را برقرار مى سازد. Na+ 130meq}:cUs 5 ° k+ 4meq ae cat++ 3meq cl 109meq لاكتات ‏ 28 066 درهرليتر مر ان مسر : حداکثر مقدار مصرف:۳- ۵/۱ لب مارد مر جایگزینی مایعات والکترولیت RTE ys tty rey 

صفحه 93:
meee yaad ‏قار لاكتات‎ ۱ ‏ا‎ ners Losey ‏شوند.‎ . ‏ار وه جه به آن‎ ars refit ‏جيه ادل مايعات والكتروليت 3۳ در‎ At عد 3 ‎pros‏ ‎eae‏ اسر محلول کدر وپار: 

صفحه 94:
72 ٩۱۲06۲ ‏ربنگر‎ De eek Lewd rmbg ewbul cle ‏ا 0 ون‎ cerry a] g 60/8 Nacl ‏هر ا لتر‎ mg 30 kcl oe mg 33 cacl ae Na+ 147meq ‏غ1! شامل:‎ 1 k+ 4meq ca++ 4meq 

صفحه 95:
7 ۱۱۱96۲ ‏ربنگر‎ mee موارد احتیاط: نارسایی قلبی -هیپر کالمی ‎ee‏ کورتیکو استروییدها ‎aed Para‏ ۱۳ ee ‏عوارض جانبی: لا لا ۰۷ حجم خون‎ ‏اک‎ ‏ی تا کر‎ ‏تنفسى: ادم ريوى - تب‎ ال ۱۱۱ از وریدهای با ۳ - + ۵- کنترل دقیق مایعاث والکترولیت 

صفحه 96:
ا ا ‎Cl, Na 154 meq/I‏ موارد مدرف: جايكزينى مايعات والكتروليت ها در كمى سديم عدم مصرف محلول ۸۵ ودر موارد افزایش غلظت سدیم و کلر پلا در 0 سالمندان پس از جراحی کورتیکو استروییدها موجب افزایش خطر هیپوناترمی می شوند. ‎Pol Fe Sg‏ رت ‎Sata.‏ ی | عوارض جانبی: ۲۱۴ - 6۷ لانشدید 6۱4۴ ‎eeee)‏ لل ل كن ‎Cy Sie eae)‏ ا ا ا ل ۱ خون : هيير اسمولاريتى یر ۱ 

صفحه 97:
مس ۱ کر ۳۳ ۳ wa a pec eed) Om d ‏کمتر از ۲۲۱60/۱1۲120 مصرف #8ك.‎ ‏کنترل الکترولیت ها۳- کنترل بیمایا‎ -۲ ‏والکترولیت ها ۴- محلول خاص‎ Ree SUNY err eben it BST 

صفحه 98:
كروه : حجيم كننده يلاسما اشكال: سرم هاى 907/1006©6©5/3+ الكتروليت ها polymer sate —.,3 . - ‏سدم - کلسیم‎ 5 cc1000-500 ] 2 : در 1 ‎nor‏ ا زحجم خون مقدا ‎stig en‏ راتس رس رس رش ‎Ge‏ 120 به مدت ‎oe‏ ‎ae‏ نیت - التهاب لوزالمعد: ‎rene ons‏ ل ا لك نمك ‎re)‏ لك احتیاط مصرف: ۲4۴ شدبدو ۳] تنفسی بیماران تحت درمان بالظ 

صفحه 99:
تعديل يافته (هماكسل) 6۷ د دعولا تداخلات: به دليل وجود كلسيم با فراورده هاى خونى مخلوط نشود. عوارض جانبی: حساسیت. افزایش بیش از حد حجم خون. اثر بر انعقاد خون - آزاد شدن هيستامين د ات 0 بيمارا ‎oO ) 2‏ امين در صورت تزربق سريع اران آسمانیک خطرناک ۸- عدم مخلوط باخون سیتراته لابون های 68++ باعث کلسیفیکاسیون مجدد 

صفحه 100:
فروزان آتش زاده شوربدهاعضو هیات علمیووف‌شگاه شهید بهشتی انتشارات فکر نو ۱۳۸۸ + + ‏راهنماى درمان وريدى:‎ -١ ‏دلانى» كونى وايتء راهنماى درمان ور‎ ee ees er ate) 

صفحه 101:


مایع درمانی(سرم درمانی) 1 نقش آب در ساختار بدن موجودات • • • • • • تا % 90وزن بدن تعداد زيادي از موجودات زنده را آب تشكيل مي‌دهد. تا %60وزن بدن انسان را آب تشكيل مي‌دهد. تا %70وزن ماهيچه‌هاي انسان را آب تشكيل مي‌دهد. تا %80خون انسان را آب تشكيل مي‌دهد. تا %90ريه‌هاي انسان را آب تشكيل مي‌دهد. و %70مغز انسان را آب تشكيل مي‌دهد 2 اقسام مایعات بدن: • • • • مایعات % 60وزن بدن انسان با توجه به سن وجنس ومیزان چربی بدن. مایعات بدن در کودکان ،مردان وافراد الغر بیشتر است. 45%داخل سلولپتاسیم وفسفات باال 15%خارج سلول 3%داخل عروقی(پالسما)%12 - مایعات بینابینی(فضای بینابینی سلول های بدن).سدیم وکلراید باال 3 مایع درمانیInfusion therapy درمان داخل وریدی therapy IV ))Intravenous اهداف مایع درمانی: • ایجاد وحفظ تعادل مایع والکترولیت • تجویز داروها وعوامل شیمی درمانی • انتقال خون وفراورده های خونی • تجویز غذاهای تزریقی ومکمل های غذایی 4 .1 .2 .3 .4 .5 .6 خطرهای مایع درمانی: خونریزی ارتشاح( infiltrationتزریق محلول IVبه داخل بافت های اطراف به جای رگ خونی) عفونت مسمومیتorerdose ناسازگاری بین داروها یا محلول های IV پاسخ حساسیتی(آلرژیک) 5 مایعات والکترولیت ها و مایع درمانی: بدن انسان عمدتا از مایع تشکیل شده است 3/2:کل وزن بدن فرد بالغی را که kg 70وزن دارد وحدود 4/3وزن بدن یک شیرخوار حل شدنی های مایعات بدن شامل الکترولیت ها مانند سدیم وغیر الکترولیت ها مانند پروتئن ها 55%مایع داخل سلولی ICF 45%مایع خارج سلولی ECF ‏ICF • مایع بینابینی Interstitial15% • " %5 " داخل عروقی 6 تدابیر مایع درمانی وتزریقات مناسب: آب :در بالغین روزانه به 2-3لیتر آب نیاز است. آب از دست رفته ml 600 :از راه تنفس ml 200در مدفوع ml 400تعریق ml 2000- 1000در ادرار 7 تجهیزات داخل عروقی: تعریف سیستم جریان جاذبه :نیروی جاذبه مایع را به طرف پایین می کشد این نیرو باید بتواند فشاری بیشتر ازفشار وریدی ایجاد کند تا مایع بتواند به داخل سیستم وریدی وارد شود سیستم تزریق داخل وریدی شامل :ظرف محتوای مایع تزریق ،ست تزریقی ،وسایل تزریقی ،پمپ /کنترل کننده و تجهیزات احتمالی دیگر. 8 انواع ظروف محتوای مایع تزریق -1شیشه ای -2پالستیکی -3پالستیکی سفت (نیمه سخت). -1شیشه ای :هوا باید وارد دستگاه شود • بسته :هوا از راه یک فیلتر وارد بطری می شود. • باز :هوا از راه یک مجرای پالستیکی وارد بطری می شود. از تزریق 50سی سی پایانی مایع خودداری شود ( .هوای آلوده) سر بطری پالستیکی :نوک ست سرم با مایع داخل تماس -ذرات ریزپالستیک  خطر فلبیت 9 انواع ظروف محتوای مایع تزریق -2ظروف پالستیکی :دیواره این ظروف نرم وبه راحتی خم می شود خروج مایع جمع شدن ظرف. هوا وارد نمی شودیک سیستم تزریق بسته واقعی حل شدن مواد پالستیکی با مایع خطر فلبیت عدم نفوذ نا پذیری نسبت به رطوبت آلودگی منافع بیشتر از مضرات -3ظروف پالستیکی سفت (نیمه سخت): اکثر ظروف سرمی جدید عدم حل شدن ذرات پالستیکی دیواره ظروف در داخل محلول 3-2%حجم بیشتر در ظروف سرمی با حجم بیشتر از 50میلی لیتر 10 اجزا وانواع ست تزریقی: اجزا وانواع ست تزریقی -1 :نوک ست -میله سوراخ کننده :لوله پالستیکی نوک تیز -2سپر – لبه :محافظ پالستیکی ممانعت از آلودگی میله سوراخ کننده -3دهانه قطرات :تنظیم اندازه وشکل قطرات مایع -4اطاقک قطرات :لوله پالستیکی خم شونده حجیمی -5لوله :قسمت طویل پالستیکی گیره :دریچه اتصال دهنده وفیلتر -6گیره :کنترل کننده جریان سرمی(غلتشی -پیچی -لغزشی) -7منفذ تزریق :راه ورود به لوله را فراهم می کند ( فضای مرده در این بخش توجه شود) از سوزن های ریز استفاده شود. -8فیلتر نهایی :تصفیه انتهایی ذرات خارجی مایع تزریقی انواع -1نوع Y,Tو شیری و فالشبال 1-8تصفیه اجسام ریز 2-8حذف هوا 3-8نگهداری آندوتوکسین 4-8نگهداری فشار 11 انواع فیلتر • 0 /45میکرومتر :ذرات قارچ واغلب باکتری ها را به دام می اندازد • 0 /22میکرومتر :ذرات قارچ وتمام باکتری ها را تصفیه می کند • فیلتر های غشایی :ذرات در سطح فیلتر • فیلتر های عمقی :ذرات را به وسیله مواد داخل خود فیلتر به دام می اندازد. :Flash ballیک محفظه پالستیکی مشاهده برگشت خون 12 مزایای فیلتر های انتهایی: .1تصفیه تمام ذرات .2پیشگیری از آمبولی هوا .3کاهش شیوع فلبیت معایب: -1احتباس هوا -2انسداد -3جذب کننده داروها در موارد زیر استفاده از فیلتر توصیه می شود: .1بیماران دارای ضعف ایمنی .2بیماران TPN .3بیماران تحت درمان با سفالوسپورین ها ،پنی سیلین Gپتاسیم وآمپی سیلین سدیم .4نوزادان 13  -9اتصال دهنده (بست) :اتصال دهنده محکم بین لوله ووسیله تزریق معیارهای انتخاب اتصال دهنده (بست): .1بی خطر وارزان .2بطور صاف ویکنواخت بر روی پوست قرار گیرد. .3با زاویه کانتر متناسب بوده وتداخل نداشته باشد. .4به سهولت وبه سرعت بتوان آن را جدا نمود. 14 انواع ست های تزریقی: ست های تزریقی پیوسته: .1استاندارد 10-20 :قطره معادل1ml .2مینی دراپ ومیکرو دراپ 60قطره معادل1ml .3لوله داخل وریدی با حجم کم:لوله این ست ها قطر داخلی کوچکی از 0cm/ 06تا0 /14برای تزریق دارو 15 مزایا ومعایب تزریق محیطی ومرکزی معایب مایعات هیپرتونیک نیاز به تغییر مکرر محل احتمال خروج توسط بیماران عدم تزریق محلول ها تحریک کننده با دقت احتمال ایجاد عوارض سیستمیک باال نیاز به همکاری کامل بیمار احتمال شوک باال مزایا مایعات ایزوتونیک درمان کوتاه مدت هوشیار واورینته محلول های غیر تحریک کننده محیطی محلول های هیپرتونیک درمان طوالنی مدت بیماران دیس ارینته تزریق مواد تحریک کننده مرکزی 16 تزریق محیطی 17 در انتخاب روش تزریق مناسب: -1سن -2وضعیت عروق -3تشخیص -4طول درمان -5دفعات تزریق -6حجم مایع تزریق -7نوع محلول یا داروی تزریقی 18 وسایل تزریق محیطی -1سوزن های فوالدی :اسکالپ وین :طول 0 /5تا 2اینچ درجه 14-25 درمان کوتاه مدت: در شیمی درمانی استفاده نمی شود جنس آلومینیم با مواد شیمیایی داروهای شیمی درمانی عوارض جانبی کمتر ولی ناراحتی بیمار بیشتر -2سوزن های تزریقی با روپوش پالستیکی( طول 0 /25تا 5/5اینچ -درجه 24-14 جنس سیلیکون ،تفلون PVC ،یا پلی اتیلن درمان های دراز مدت وکوتاه مدت – راحت -احتمال سوراخ شدن دیواره عروق با حرکت بیمار کمتر -3سوزن های تزریقی با مغز پالستیکی :کاتتر پالستیکی طول 8-36اینچ از داخل یک سوزن جداگانه عبور می کند. 19 کاتتر: CVP طول 15-30و درجه 15-18ورید ساب کالوین یا ژوگوالر( ورود از ورید سفالیک یا بازلیک) 20 انواع ومشخصات پمپ ها وکنترل کننده ها: کنترل سرعت جریان یک تزریق: کنترل کننده ها :تنظیم جریان ناشی از جاذبه (فشار سر) ،کنترل جریان( ولومتریک) حجمی( غیر ولومتریک ) غیرحجمی پمپ ها :با اعمال فشار +بر روی سرعت جریان تاثیر می گذارد. فشار+بر حسب پوند بر اینچ مربع از mmHg -1پمپ های ولومتریک:چرخشی -خطی -غلتشی موجی – پیستونی -سرنگی و سرنگی -2پمپ های غیر حجمی(غیر ولوومتریک) :برای تزریق قطرات با سرعت ویژه 21 وسایل متفرقه: گرم کننده مایع -تورنیکت -مواد ضدعفونی کننده( ید- یدوفور -پوویدون آیودین -الکل %70کلر هگزیدین) چسب ها( کاغذی – غیر آلرژیک -وبا چسبندگی مختلف)- وسایل محکم کننده -ثابت کننده -پانسمان -پمادهای ضدعفونی کننده ،وسایل کنترل جریان 22 شروع درمان داخل وریدی: انتخاب سوزن -کانول وسیله وضعیت کانول شماره20 سوزن شماره 21 تزریقات معمولی " سوزن شماره23 کانول اره22 ‏K.V.O تزریق داروها تزریقات معمولی " یا کودک کانول شماره 24 تزریقات معمولی سوزن شماره 27 برای استفاده از ورید های بسیار کوچک شیر خواران یا پا به سن گذاشته ها نوزادان 18-14 تروما تزریق مقادیر باالیی از مایعات بیمار بزرگسال 23 24 • انواع اسکالپ وین: سایز رنگ 20G زرد 21G سبز 22G مشکی 23G آبی 24G 25G 25 نارنجی شكل انواع آنژیوکت: رنگ سایز قدرت ورود مایع ابعاد سوزن آبی 22G 36ml/min 25mm×0.9 صورتی 20G 54ml/min 32mm×1.0 سبز 18G 96ml/min 45mm×1.3 خاکستری 16G 196ml/min 50mm×1.7 نارنجی 14G 343ml/min 50mm×2.2 26 شكل انواع سر سوزن: سایز ابعاد 18 G رنگ شكل صورتی 19 G 20G 21G زرد 0.81x38mm 22 G 23G سبز مشکی 0.64x32mm آبی 24 G قرمز 25 G نارنجي 26 G قهوه‌اي 27G خاكستري 28 G 29 G 0.34x12mm سرنگ انسولين 27 روش های دیالتاسیون ورید: .1 .2 .3 .4 .5 .6 .7 تورنیکه :کنترل نبض بعد از بستن ( ده تاپانزده سانتی متر باالی تزریق) بیش از 2دقیقه بسته نشود. نیروی جاذبه :عضو چند دقیقه پایین تر از سطح قلب دوشیدن :ماساژ از قسمت باالتر از (پروگزیمال) به طرف پایین (دیستال) ضربه آهسته گره کردن مشت کمپرس گرم تمدد اعصاب :آرام کردن بیمار -تمرکز فکری وتصورات ذهنی وکاهش استرس 28 بیحسی موضعی قبل از وارد کردن سوزن: وسیله تزریقی بزرگتر از 18 بیمار نگران وحساس مزایا  درد،نگرانی ،اضطراب معایب  هزینه  ،واکنش های آلرژیک  ،درد ناشی از فرو رفتن سوزن اضافی، سوزش بالقوه آلودگی و عفونت لیدوکائین %1 استفاده از سرنگ توبرکولین 1-26-سی سی لیدوکائین آسپیره 45-90 -ثانیه صبر آماده کردن محل :تراشیدن موهای محل تزریق ضدعفونی کردن محل :بتادین والکل %70 29 روش های ورود به رگ: -Aروش مستقیم :با یک حرکت پوست وتمام الیه های عروقی را سوراخ کنید از روی ورید یا کنار ورید -Bروش غیر مستقیم :ابتدا پوست اندکی پایین تر از نقطه ورود به رگ سوراخ ،سپس زاویه ورود وسیله تزریقی کاهش وبا حرکت دوم وسیله دیواره رگ را سوراخ می کند. بازگشت خون: عدم مشاهده بازگشت خون  :بررسی وسیله تزریقی ،تورنیکه باز، اتصال به ست تزریقی وتزریق مقدار کم محلول تورم خروج سوزن بیشتر از 2بار وارد رگ نشوید. 30 تثبیت روش شیروانی:چسب نواری به شکل Vضخامت 1/5سانتی متر -2روش -U3روشH پمادهای موضعی -1 :پماد موضعی -2پماد جنتامایسین پانسمان ها پانسمان استریل -1 :پانسمان با گاز -2پانسمان شفاف ( پشت نما ) 31 سرعت جریان: ) gtt/min=(mlحجم کلی در هر ساعت ضربدر gtt/mlاز ست تزریقی تقسیم بر 60دقیقه تعداد قطرات در 1دقیقه شمارش شود. محاسبه تعداد قطرات بر حسب mlدر دقیقه تعداد قطرات بر حسب mlبر ساعت تقسیم بر 60 محاسبه تعداد قطرات در دقیقه ‏Gtts/min=(ml/min) 60gtt/ml ‏KVO  100 ml/hr 0/6ml /hr 32 حفظ وتوقف درمان داخل وریدی: تعویض ست سرم هر 24ساعت بر چسب زمان تعویض کانول یا سوزن هر 48-72ساعت تعویض پانسمان هر 24-48ساعت هر 8ساعت بررسی محل پانسمان کنترل محل تزریق :از نظر قرمزی ادم ترشح ونشت 33 محلول های مایع درمانی: -1ایزوتونیک :اسموالریته( با تونیسیته) یکسان با سرم وسایر مایعات بدن ،یکی از موارد مصرف محلول های ا یزوتونیک جبران کاهش فشار خون در اثر کاهش حجم است رینگر الکتات ونرمال سالین( در داخل عروق باقی می ماند). 34  -2هیپرتونیک :اسموالریته باالتر از اسموالریته سرم، کشیده شدن مایع از اجزای بینابینی وداخل سلول به درون رگ های خونی( بعد از عمل جراحی کاهش ادم- تنظیم B.Pو برون ده ادرار D/W5% -در نیم نرمال سالین -کلراید سدیم -%3آلبومین -%25خطر شوک عدم مصرف :اختالل عملکرد قلب یا کلیه 35  -3هیپو تونیک :اسموالریته پایین تر از اسموالریته سرم .مایع به خارج از رگ های خونی رانده می شود و وارد سلول ها وفضاهای بینابینی می شود .سلول ها هیدراته ،کاهش مایع گردش خون موارد مصرف :کتواسیدوز دیابتی -درمان دیورتیک- مثال 0 /5 :نرمال سالین D/W5%در آب ودکستروز %2/5 عدم مصرف:ادم مغزی یا افزایش فشار داخل جمجمه()ICP PH>7/5خون عدم مصرف رینگر الکتات بیماری کبدی عدم مصرف رینگر الکتات به دلیل عدم سوخت وساز الکتات 36 تجویز مایع درمانی: بر اساس غلظت یک محلول :ورید محیطیکم غلظت " مرکزی غلیظ روش های تجویز: انفوزیون مداوم  Continuous infusionدراز مدت انفوزیون متناوب Intermit ten infusionکوتاه مدت() AB انفوزیون مستقیم infusion Directیکباره انفوزیون شلیک -IV:IV Pushبولوس Bolus 37 روش های تجویز:هدف -مدت درمان- سن -شرح حال بیمار سرعت جریان :IV عوارض :التهاب ورید یا( فلبیت) ارتشاح – افزایش بیش از حد حجم -نارسایی قلب وادم ریوی وواکنش های ناخواسته دارویی یک درخواست IVصحیح: نوع ومقدار محلول هر گونه ماده افزودنی وغلظت آن مثل 10meqکلراید سدیم در 500میلی D/W5%در آب سرعت وحجم انفوزیون مدت انفوزیون سیاست مرکز درمانی :درخواست های IVتا 24ساعت قابل انجام هستند مگر اینکه طور دیگری قید شود 38 محاسبه سرعت جریان: میکرو دریپ (Micro dripریز چکان) 20قطره=1cc ماکرودریپ ( )Macro dripدرشت چکان) "= " 60 تنظیم سرعت جریان: قطره در دقیقهgtt/min میلی لیتر درساعتml/h 39 کنترل سرعت جریان: فواصل کنترل سرعت جریان IVبستگی به وضعیت ،سن بیمار ،محلول یا داروی IVتجویز شده دارد. بیمار ان به شدت بد حال بیمار انی که با شدت بیش از حد مایع وضعیت بدتری پیدا می کنند( )HTN بیماران خردسال بیماران سالمند بیمارانی که در صورت ارتشاح می توانند باعث آسیب بافتی شوند اشتباه در دوز داروها( میدازوالم به شیرخوار -مورفین( انفوزیون مداوم طی 18ساعت فوت بیمار) ارتشاح به داخل دست دیستروفی سمپاتیک رفلکس Reflex Sympathetic Dystrophy آسیب به عصب رادیال سندرم کمپارتمانعدم درمان گانگرون وقطع انگشت Compartment Syndrome نیاز به فاشیوتومی 40 ثبت آغاز مایع درمانی: اندازه ونوع ابزار نام فرد تاریخ وزمان محل IV نوع محلول هر گونه مواد افزودنی سرعت جریان استفاده از هر گونه ابزار انفوزیون عوارض یا پاسخ بیمار واقدامات پرستاری آموزش به بیمار واثبات یادگیری بیمار 41 برچسب پانسمان: برچسب IV تاریخ نوع ابزار تاریخ وزمان تعویض پانسمان نام ونام خانوادگی پانسمان شفاف نام وشماره شناسایی بیمار وشماره اتاق تاریخ وزمان آویختن ظرف هر گونه مواد افزودنی ومقدار آن سرعت جریان نام ونام خانوادگی 42 اوراق مایع درمانی: تاریخ -سرعت جریان -استفاده از یک ابزار الکترونیک- نوع محلول – شماره ظرف محلول -تاریخ وزمان تعویض پانسمان و لوله ها اوراق جذب ودفع :خون وفراورده های خونی وسایر تزریقات را هر 2-1ساعت ثبت کنید 43 ثبت خاتمه مایع درمانی: تاریخ وزمان دلیل ختم درمان بررسی محل فصد قبل وبعد از خروج ابزار فصد واکنش بیمار وعوارض واقدامات پرستاری سالم بودن ابزار فصد درهنگام خروج اقدامات پیگیری وپانسمان 44 آموزش به بیمار: .1 .2 .3 .4 .5 .6 .7 .8 توضیح روش کار(داشتن یک کاتتر ونشان دادن خروج سوزن وبه دست بیمار دادن) مدت زمان باقی ماندن کاتتر درد گذرا لزوم مایع درمانی محدودیت حرکت وCBR آموزش به خانواده رفع اضطراب ثبت در پرونده بیمار 45 تجربه ورود کاتتر به شریان اسکالپ وین سوزن تیز ونازک عیب :احتمال ارتشاح ست سوزن بالدار 46 ورید های ممنوع: ‏وریدهای ساق (گردش خون آن ها به راحتی مختل می شود). ‏وریدهای سطح داخلی مچ دست وبازو(کوچک وبرای بیمار راحت نیستند) ‏وریدهای بازوی همان طرف در بیمار ماستکتومی( برداشتن پستان) ‏وریدهای بازویی که دارای شانت یا فیستول شریانی وریدی بوده یا بازویی که تحت درمان ترومبوز یا سلولیت است. 47 متسع کردن ورید: • • • • تورنیکه پوست سرد:مالیدن وضربه های مالیم یا کمپرس گرم به مدت 5-10دقیقه 5سانتی متر پهنی تورنیکت 20-15سانتی متر باال تر از ورود کاتتر بیش از 2دقیقه باقی نماند به خصوص در سالمندان 48 آماده کردن محل فصد: • • • • محل تمیز -ورید ثابت -بیحسی موضعی – شستن دست ها -دستکش -شیو موها -عدم تراشیدن موها تمیز کردن با بتادین -الکل%70 60-30ثانیه تامحلول خشک شود حساسیت به ید ولیدوکائین 49 متورم کردن ورید: .1 .2 .3 .4 .5 .6 بستن تورنیکه دوشیدن رگ مشت کردن دست پایین تر از سطح بدن قرار گرفتن گرم کردن دست ضربه زدن به دست 50 پانسمان محل ورود کاتتر: .1 .2 .3 .4 بتادین جنتامایسین گاز خشک پانسمان شفاف(شیشه ای) 51 روش های چسب زدن : .1شیروانی .2روش U .3روشH 52 استفاده از آتل در کودکان حتما ولی در بزرگترها استفاده نشود. پانسمان IVهر 3-7روز به دلیل مرطوب شدن ،آلودگی شل شدن تعویض شود. محل فصد هر 48-72ساعت به شکل چرخشی تعویض گردد. 53 عوارض موضعی مایع درمانی: • ارتشاح -فلبیت -جابجایی کاتتر -تحریک یا درد ورید درمحل فصد -خم شدن یا شکستن کاتتر -هماتوم- اسپاسم وریدی -واکنش وازو واگال -ترومبوز – ترومبوفلبیت -آسیب عصب ،رباط یا زردپی • عوارض منتشر :آمبولی هوا -واکنش حساسیتی -عفونت سپتی سمی • بیشترین خطر ارتشاح 54 انواع سرمها -7رینگر الکتات -1آمینو اسیدها -8رینگر -2دکستران -9کلرورسدیم -3کربوهیدرات ها -4دکستروز %5والکل -10 %5ژالتین تعدیل یافته(هماکسل) -5اینترا لیپید -6مانیتول 55 انواع سرم ها وفراورده های آن: آمینو اسیدها :با کربوهیدرات ها به کار می روند(کربوهیدرات ها حابسپروتئین). گروه درمانی :تغذیه تزریقی وماده کالری زا( دربیمارانی که کمبود پروتئیندارند این سرم مواد الزم برای ساخت پروتئین را فراهم می کند ). اشکالAmino Acid%5 ، %10 : میزان مصرف :در بزرگساالن g/kg/d/ay5/1-1ودر کودکان g/kg/day 3-2حداقل ظرف 8ساعت همراه با سرم قندی%5و%10 56 موارد مصرف آمینواسیدها : آنسفالوپاتی کبدی ،سیروز ،هپاتیت تغذیه حمایتی عدم استفاده از مجرای گوارشی مختل شدن جذب معده ای -روده ای سوختگی های وسیع عفونت ها وترومابرای 10-12روز تغذیه درمانی عدم دسترسی به ورید های مرکزی57 آمینو اسیدها: موارد منع مصرف: کاهش حجم خون در گردش نقص مادزادی متابولیسم اسیدهای امینه حساسیت نارسایی شدید کلیوی بیماری های شدید کبدی آنسفالوپاتی کبدی اغمای کبدی 58 آمینو اسیدها: نگهداری :درجه حرارت کمتر از 25درجه سانتیگراد وانجماد جلوگیری شود. تداخالت :تتراسیکلین :کاهش اثرات حفظ کننده پروتئن اسیدهای امینه مخلوط اسیدهای امینه با اسید فولیک باعث رسوب کلسیم " بی کربنات سدیم باعث رسوب کلسیم ومنیزیم وکاهش فعالیت " " انسولین می شود. عدم انفوزیون همزمان واز یک محل با خون(اگلوتیناسیون کاذب) 59 آمینو اسیدها: عوارض جانبی: ---------CNSتشنج -از دست دادن هوشیاری واغتشاش شعور --------- CVادم – CHF -ادم ریوی ------ SKINبر افروختگی -احساس گرما -ادم ناحیه تزریق – فلبیت وترومبوز وریدی -------U.Tقند درادرار(به علت مصرف همزمان با قندها) ------- G.Tتهوع واستفراغ ودرد شکم(به علت افزایش قند خون) 60 مراقبت های پرستاری: آمینو اسیدها: از طریق ورید مرکزی یا با سرم قندی رقیق واز ورید محیطی هرگز نباید بییش از 4cc/kg/hrتجویز شود. شروع انفوزیون باسرعتml/mi2 هر 24ساعت وسایل تزریق تعویض هر 48ساعت محل تزریق تعویض شود. الکترولیت ها -گلوکز -BUN -آزمایشات کبدی وکلیوی وCa ‏V/Sهر 4ساعت وکنترل -I&Oتوزین روزانه بهداشت دهان ودندان ,کاهش حرکات روده ای واقدامات الزم جهت داشتن دفع طبیعی هنگام TPNاحساس طعم یا بوی غذا تا اینکه حواس به موضع دیگری معطوف شود. بیمار از نظر افزایش حجم مایعات بدن کنترل شود. وزن در یک حد ثابت حفظ ویا افزایش یابد. فقط از محلول های شفاف ،فاقد ذرات معلق استفاده شود. بیمار از نظر از دست دادن الکترولیت ها از راه NGTاستفراغ وترشحات فیستول گوارشی بررسی شود. 61 Dextran: دکستران-2 جانشین شونده پالسما: گروه درمانیDex 70 6% in Nacl 0.9% Dex 70 6% in Dextrose 5% Dex 40 10% in Nacl 0.9% Dex 40 10% in Dextrose 5% 62  -2دکسترانDextran: ترکیبات:دکستروز وNaclمکانیسم اثر :افزاینده سریع االثر حجم پالسما ،اثر کلوئیدی اسموتیک دارد که مایعات را از فضای بینابینی به داخل عروق کشیده وباعث افزایش حجم خون می شود. دکستران 40چسبندگی اریتروسیت ها را کم کرده وسبب کاهش ویسکوزیته خون می شود. موارد مصرف:درمان شوک بزرگساالن 2g/kgدر روز اول وبعد g/kg 1در روز می باشد. درمان نباید بیش از 5روز طول بکشد به عنوان پروفیالکسی آمبولی ریوی وترومبوز وریدی g/kg/1تا سه روز تجویز می شود. 63  -2دکسترانDextran: موارد مصرف :شوک ناشی از خونریزی ،سوختگی ،جراحی ودیگر تروماها به عنوان پروفیالکسی وترومبوز وریدی و آمبولی ریوی در افرادی که عمل جراحی مفصل ران انجام داده اند. موارد منع مصرف :ادم ریوی ،ترومبوسیتوپنی ،اختالالت انعقاذی ،اختالالت خون ریزی دهنده ،در بیماران کلیوی با الیگوری شدید یا آنوری، دهیدراتاسیون شدید. موارد احتیاط مصرف :نارسایی قلبی ودر خونریزی ها نا سازگاری :پرومتازین vit c ،هیچ دارویی به این سرم اضافه نمی شود. اثر بر آزمایشات HCT ، BS :وتیتر آنزیم های ALTوAST 64  -2دکسترانDextran: عوارض جانبی: C.V سنگینی قفسه سینه G.I تهوع واستفراغ SKIN کهیر ،خارش ،نشت زیر جلد R.Sویزینگ ‏ M.S درد مفاصل 65 توجهات پرستاری: -1عالئم آلرژیک باید دکستران قطع شود .وسایل احیا :آنتی هیستامین -اپی نفرین یا افدرین -2هیدراته کردن بیماربا دکستران هیپر تونیک کلوئیدی -3در صورت افزایش ) ، C.V.P (7-14cm H2oیا در صورتی که بیمار پس از دریافت 500سی سی دکستران دچار الیگوری یا آنوری شدسرعت انفوزیون را کم یا قطع کنید (تجویز مانیتول). -4قبل ازترانسفوزیون خون ،ست سرم و رگ را با %/Nacl 9بشویید( انعقاد خون در ست سرم). -5دکستران زمانی که خون کامل یا فرآورده های خونی در دسترس نیست تجویز می شود. 66  -6کنترل P- BP- CVP- I&Oهر 5-10دقیقه در ساعت اول وبعد هر ساعت یکبار – عالئم افزایش حجم مایعات یا حساسیت مفرط -7در صورت باال بودن غیر طبیعی HCTویا افت آن به کمتر از %30 به پزشک اطالع داده شود. -8گزارش عوارض جانبی توسط بیمار -9آموزش علت تجویز دارو به بیمار وخانواده -10سرعت انفوزیون 500سی سی اول طی 15-30دقیقه وبعد بر حسب شرایط بیمارتعیین می شود. 67 -3کربوهیدراتها: منبع کالری کالری  1 9گرم چربی کالری  1 4گرم گلوکز دکستروز %10از راه ورید مرکزی تا التهاب ایجاد نکند. مصرف هم زمان دکستروز با چربیتجویز دکستروز به تنهایی :افزایش متابولیسم -تولید – CO2 افزایش نیاز تنفسی -هیپر گلیسمی -نیاز به انسولین گروه درمانی :تامین کننده نیاز غذایی اشکال سرم Nacl%9/0 -%10 -%5 :وNacl %/45 -%5 و Nacl%/33 -%5و%33/3ویال های%20و%50 68 دکستروز مواردمصرف :درمان موقتی نارسایی گردش خون وشوک زمانی که سایر فرآورده های افزاینده حجم پالسما در دسترس نباشد.جایگزینی مایعات در سوختگی ودهیدراتاسیون. دکستروز موجب کاهش از دست رفتن نیتروژن وپروتئین وایجاد دیورز می شود. محلول های غلیظ بیش از%25باید فقط از طریق کاتترهای ورید مرکزی تجویز شوند. دکستروز به CO2و H2oمتابولیزه میشود. * -موارد منع مصرف: -1کمای دیابتی یا حساسیت به غالت وفراورده های آن با احتیاط در بیماران تحت درمان طویل المدت با کورتیکو استروئیدها ونارسایی قلبی ونارسایی شدید کلیوی ،ادم همراه با احتباس سدیم وانسداد ادراری تداخالت :کاهش کمبود ویتامین های گروه -Bهمراه با خون نباشد(گلوتیناسیونکاذب)RBC 69 دکستروز *-ناسازگاری ها: آمپی سیلین -مانیتول -دیازپام -اریترومایسن -فنی توئین -پروکائین آمیدوخون کامل *-روش تجویز 50CC :محلول %50را با سرعت ، CC /min3 انفوزیون متناوب توصیه نمی شود .سرعت انفوزیون باالتر از g/kg/hr5/0سبب گلوکوزوری در افراد سالم می شود. * -حداکثر سرعت نباید بیشتر از g/kg/hr8/0باشد. -اثر بر تست های آزمایشگاهی :افزایش گلوکز سرم وادرار می شود. 70 دکستروز عوارض جانبی: : c.vفلبیت وترومبوز :C.N.Sسندرم هیپر اسموالر(گیجی -عدم هوشیاری) به دلیل تجویز سریع متابولیک :تب ،افزایش حجم مایع ،هیپرناترمی ،هیپوکالمی سایر موارد :نشت زیر جلد 71 * -توجهات پرستاری: -1جلوگیری از نشت :سفتی – نکروزمحلول های هیپرتونیک با سرعت تجویز نشود  قند خون و شیفت مایع -2تجویز محلول های هیپر تونیک باعث دیورز اسموتیک می شود. -3در صورت نیاز جانشین الکترولیت تجویز شود. -4برای پیشگیری از عود هیپوگلیسمی پس از قطع محلول های هیپرتونیک دکستروز %5و%10 -5کنترل I&Oوتوزین روزانه وعالئم افزایش بار در افراد مسن وبیماران قلبی وکلیوی 72  -6بررسی از نظر افزایش قند خون -7کنترل الکترولیت های سرم وتعادل اسید وباز طی تجویز طویل المدت -8ورید محیطی بزرگ حداکثر انفوزیون دکستروز باید با سرعت g/kg 5/0درساعت باشد. -9کنترل محل تزریق از نظر نکروز و فلبیت-تحریک وبرآمدگی. -10باقیمانده دور ریخته شود. 73  -11منجمد نشود. -12گزارش عوارض جانبی از طرف بیمار -13آموزش علت تجویز مایعات وریدی به بیمار وخانواده -14محلول های هیپرتونیک بیش از محلول های ایزوتونیک یاهیپوتونیک موجب تحریک می شود. -15اضافه کردن انسولین به محلول -16اضافه کردن پتاسیم به محلول 74  -4دکستروز%5والکل %5 گروه درمانی :تامین کننده نیاز غذایی ومولد انرژیاشکالInfusion Solution 500ml : cal  1 ml 5.6الکل انرژی cal  1 gr 3.4دکستروز انرژی ترکیبات:کربو هیدرات والکل میزان مصرف 1-2 :لیتر در 24ساعت اتیل الکل تقریبا با سرعتml/hr20-10متابولیزه می شود.اگرسرعت انفوزیون بیش از سرعت متابولیسم باشد اثر تسکین بخش الکل ظاهر خواهد شد. سرعت حداکثر انفوزیون/g/kg/hr8/0-5 : 75  -4دکستروز%5والکل %5 موارد منع مصرف:صرع ،عفونت مجاری ادراری ،الکلیسم ،اغمای دیابتی احتیاط مصرف :اختالالت کبدی -شوک – پس از جراحی جمجمه- خون ریزی بعد از زایمان -اختالالت کلیوی -دیابتی ها -احتمال ادم یا احتقان ریوی -مبتالیان به نقرس حاد. تداخالت دارویی :فنی توئین -وارفارین -فوروسماید – بعضی از داروهای پایین آورنده فشار خون-باربیتورات ها -پالزیل- مترونیدازول -انسولین -A.S.A -سایمیتدین. 76 عوارض جانبی: ‏ CNSسر گیجه -عدم درک زمان،مکان وارتباط های فردی ‏SKINعفونت در محل تزریق -ترومبوز یا فلبیت وریدی عوارض جانبی:سایر موارد :تب مراقبت های پرستاری: عدم مصرف محلول غیر شفاف دور ریختن باقی مانده سرم استفاده از بزرگترین ورید محیطی وآنژیوکت مناسب سرعت انفوزیون بر حسب شرایط بیمار وعالئم بالینی در صورت بروز ضعف سیستم عصبی کم یا قطع کردن سرعت انفوزیون 77 اینترا لیپیدEmulsified fat : گروه درمانی :محلول مغذی برای تغذیه تام وریدی(چربی) اشکال دارویی Injection saybean oil 10% ‏Egg Yolk phospholipids 1.2% ترکیبات -1 :روغن لوبیای سویا یا آفتاب گردان تری گلیسریدهای خنثی وعمدتا اسید های چرب اجزای اصلی اسید های چرب (لینولئیک -اولئیک -پالمتیک- سیتریک -لینولنیک) حاوی % 2/1زرده تخم مرغ ( به عنوان امولسیون کننده) وگلیسرول (به عنوان تنظیم تونو سیته آن)( -ایزوتونیک) 78 اینترا لیپیدEmulsified fat : موارد مصرف: تامین کالری کمکی برای تغذیه تام وریدی TPN پیشگیری ازکمبود اسیدهای چرب درمان کمبود اسیدهای چرب در بزرگساالن وکودکان حدود %8-10مقدار کالری مورد نیاز روزانه تزریق وریدی شود. 79 اینترا لیپیدEmulsified fat : موارد منع مصرف: اختالل متابولیسم چربی -موارد پاتولوژیک چربی خون -پانکراتیت حاد اگر همراه با زیادی چربی خون باشد – آلرژی شدید به تخم مرغ -نوزادان مبتال به بیلی روبین خون موارد مصرف با احتیاط: آسیب شدید کبدی -بیماری ریوی -کم خونی- اختالالت انعقاد خون -خطر بروز آمبولی چربی 80 اینترا لیپیدEmulsified fat : عوارض جانبی: ‏ CNSسر درد -سر گیجه -خواب آلودگی -بی خوابی -تشنجات کانونی CV شوک SKIN بر افروختگی -تعریق مفرط – کهیر – خارش Liver یرقان وبزرگ شدن کبد GI تهوع واستفراغ چشم  فشار داخل چشم خون  چربی خون  -انعقاد خون 81 اینترا لیپیدEmulsified fat : سایر موارد: تحریک در محل انفوزیون -عفونت – ترومبوفلبیت -تب- اشکال در تنفس - CP -سیانوز 82 • • • • • • • • مراقبت های پرستاری: ارزیابی وضعیت تغذیه بیمار تجویز در طول شب برای راحتی بیمار آزمایشات – CBCتست های کبدی ،انعقادی ،چربی سرم 6-4ساعت پس از انفوزیون کنترل T.G, Chol برای هر بطری از یک رگ جدید(مرکزی یا محیطی) در کودکان ونوزادان طی 24ساعت تجویز از به کار بردن فیلتر سلولزی در مسیر جریان این فراورده باید خود داری کرد ذرات چربی mcg5/0بزرگتر از فیلتر سلولزی mcg 2/0 عدم مصرف سرم در صورت تجزیه یا روغنی شدن 83 مراقبت های پرستاری • استفاده از پمپ تزریق برای جلوگیری از سرعت زیاد تزریق – -کنترل روزانه محل انفوزیون از نظر التهاب و عفونت • تعویض تمام لوله های تزریق IVدر هر انفوزیون به دلیل رشد باکتری • مراقبت از بیمار در نیم ساعت اول از نظر بروز عوارض جانبی • بررسی عملکرد کبد در طول درمان دراز مدت ودر صورت بروز اختالل قطع این سرم 84 مراقبت های پرستاری • با آمینو اسید ،دکستروز – الکترولیت یا ویتامین ها مخلوط وازیک ورید تزریق شود. • در صورت انجماد در درجه حرارت اتاق دور ریخته شود • هموگلوبین ،چربی های پالسما ،تست های عملکرد کبدی وشمارش پالکتی در ابتدای کار وفواصل منظم. 85 مانیتولManitol: گروه درمانی :دیورتیک -ضد گلوکوم -ضد همولیز اشکال %10 :و%20 میزان مصرف : IV :بزرگساالن g/kg/day5/1 -1و کودکانg/kg/day 3-2 : در مدت زمان 8ساعت همراه با سرم قندی %5و %10 86 مانیتولManitol: موارد مصرف -1 :درمان ادم مغزی(فشار داخل جمجمه) ‏ -2فشار داخل چشم برای اعمال جراحی داخل چشم(کاتاراکت وگلوکوم) -3درمان کم ادراری در نارسایی کلیه -4تسریع دفع ادراری مواد (سالسیالت – باربیتورات -لیتیم) وجلوگیری از آسیب -5پیشگیری از همولیز و هموگلوبین آزاد خون در حین جراحی پروستات برای اندازه گیری سرعت فیلتراسیون گلومرولی 87 مانیتولManitol: نیمه عمر 100دقیقه ودر صورت بی کفایتی کلیه 36ساعت زمان شروع اثر 1-3دقیقه ودفع دارو از راه کلیه است. 88 مانیتولManitol: موارد منع مصرف: بی ادراری همراه با نکروز حاد توبولر از دست دادن شدید آب بدن خونریزی فعال داخل جمجمه ،احتقان یا ادم ریوی مصرف بااحتیاط :اختالل قلبی ریوی -هیپر کالمی وهیپوناترمی وکاهش حجم خون 89 تداخالت: مسمومیت با – digمصرف هم زمان با دیگر مدرها عوارض جانبی مانیتول : ‏ CNSسر درد -سر گیجه GI تهوع واستفراغ چشم :تاری دید (ناشی از کاهش فشار چشمی) پوست :بثورات جلدی وکهیر UT: دفع ادرار خشکی غیر عادی دهان یا تشنگی شدید 90 توجهات پرستاری: در دمای پایین بلور تشکیل می شود .در آب گرم و ست دارای فیلتر منجمد نشود -اندازه گیری الکترولیت ها 91 رینگر الکتات: گروه درمانی :الکترولیت ،جانشین پالسما الکترولیت ها را برقرار می سازد. ترکیباتNa+ 130meq{: ‏k+ 4meq ‏ca++ 3meq _cl 109meq meq 28در هر لیتر الکتات محلول یونی حجم خون وتعادل آب و میزان مصرف: موارد مصرف :جایگزینی مایعات والکترولیت ها ،برقراری تعادل مجدد آب والکترولیت حداکثر مقدار مصرف 5/1 -3:لیتر یا %2-6وزن بدن در روز است. بدن به خصوص قبل وبعد از جراحی مصرف می شود. منع مصرف: ادم -آلکالوزمتابولیک -اسیدوز ناشی از اسید الکتیک-++k+,ca - نارسا یی قلبی -اختالل شدید کلیوی -احتباس سدیم -آلکالوز تنفسی 92 رینگر الکتات: تداخالت دارویی :کورتیکو استروییدها موجب افزایش خطر هیپوناترمی می شوند. ناسازگاری دارویی :آمفوتریپسین -آمپی سیلین -کلرودیازواکساید- دیازپام -اریترومایسن -متی سیلین -متیل پردنیزولون -فنی توئین - پتاسیم فسفات -سدیم سوکسینات – سدیم بیکربنات -تیوپنتال وخون عوارض جانبی  CV :حجم خون پوستتراوش به زیر پوست ،عفونت متابولیکاختالل الکترولیتی وتب -NC 1ناسازگاری وسیع وتوجه به آن -2توجه به تعادل مایعات والکترولیت -3درد وتورم محل تزریق وآموزش علت آن -4عدم مصرف محلول کدر وپاره شده -5فشار به کیسه سرم یا استفاده از پمپ 93  -8رینگرRinger ایزوتونیک چند الکترولیتی شامل یون های اساسی وطبیعی پالسما هر 100سی سی شاملmg 60/8 Nacl : ‏mg 30 kcl ‏mg 33 cacl lit 1شاملNa+ 147meq : ‏k+ 4meq ‏ca++ 4meq _cl 155meq ‏PH=6 میزان مصرف %2-6 :وزن بدن موارد مصرف :جایگزینی مایعات والکترولیت ها منع مصرف:هیپرناترمی -نارسایی قلبی وکلیوی 94  -8رینگرRinger موارد احتیاط :نارسایی قلبی-هیپر کالمی تداخالت :کورتیکو استروییدها موجب افزایش خطر هیپوناترمی می شوند. عوارض جانبی C.V   :حجم خون -ترومبوز وریدی SKINتراوش به زیر پوست -عفونت در محل تزریق و فلبیت متابولیک :اختالل الکترولیتی تنفسی :ادم ریوی – تب -NC 1ورید سطحی -2عوارض ترومبوتیک در صورت استفاده از وریدهای پا - 3فشار مستقیم به کیسه -4احتمال ادم ریوی -5کنترل دقیق مایعات والکترولیت ها 95  -9کلروسدیم: کلروسدیم ,Nacl 0.45% - 0.9%:وویال%5 ‏Cl , Na 154 meq/l موارد مصرف :جایگزینی مایعات والکترولیت ها در کمی سدیم منع مصرف :عدم مصرف محلول %5ودر موارد افزایش غلظت سدیم وکلر پالسما موارد احتیاط -R.F- CHF :کاهش پروتئین خون -کورتیکو استرویید - سالمندان پس از جراحی تداخالت :کورتیکو استروییدها موجب افزایش خطر هیپوناترمی می شوند. ناسازگاری دارویی :آمفوتریپسین -اینترا لیپید -کلرودیازواکساید -دیازپام - -متیل پردنیزولون -فنی توئین عوارض جانبی CV - HF :تشدیدCHF اسیدوز متابولیک :افزایش NaوکاهشK تنفسی:ادم ریوی (در صورت تزریق مقدار زیاد یا سریع محلول) ایست تنفسی خون :هیپر اسموالریتی سایر:تب – نشت زیر جلد عفونت -فلبیت -ترومبوسیتوز وریدی 96  -9کلروسدیم: -N.C 1محلول %5جهت جبران کمبود شدید سدیم کمتر از meq/lit120مصرف شود. -2کنترل الکترولیت ها -3کنترل بیمار از نظر حفظ آب والکترولیت ها -4محلول خاص شستشو نباید جهت تزریق استفاده شود -5 .منجمد نشود. 97  – 10ژالتین تعدیل یافته (هماکسل) :Haemaccel گروه :حجیم کننده پالسما اشکال :سرم های +gr/100cc5/3الکترولیت ها ترکیبات :سدیم -کلسیم -نیتروژنpolymer sate - میزان مصرف :در شوک ناشی از حجم خونcc1000-500 -HCTکمتر از %25نباشد. در سوختگی مقدار سرم در هر 24ساعت=درصد سطح سوخته ضربدر 1CC/Kgبه مدت دوروز موارد مصرف :شوک -سوختگی -پریتونیت -التهاب لوزالمعده- صدمات توام با له شدگی بافت – از دست دادن آب و الکترولیت ها منع مصرف :ندارد احتیاط مصرف HF :شدیدو RFتنفسی بیماران تحت درمان باDig 98  – 10ژالتین تعدیل یافته (هماکسل) :Haemaccel احتیاط مصرف HF :شدیدو RFتنفسی بیماران تحت درمان باDig تداخالت :به دلیل وجود کلسیم با فراورده های خونی مخلوط نشود. تداخل با تست های آزمایشگاهی :باآزمایشات چربی وکراتینین تداخل ایجاد می کند. عوارض جانبی :حساسیت ،افزایش بیش از حد حجم خون ،اثر بر انعقاد خون -N.C 1محلول تادرجه حرارت بدن گرم شود 500-2 .سی سی در عرض 1 ساعت -3آزاد شدن هیستامین در صورت تزریق سریع بیماران آسماتیک خطرناک -4کنترل بیمار از لحاظ عالئم حساسیتی -5باقیمانده سرم دور ریخته شود -6.با Naclو رینگرو خون هپارینه قابل اختالط است -7.داروهای محلول در آب با این سرم سازگار ومی توانند همراه باآن از راه انفوزیون تجویز شوند. -8عدم مخلوط باخون سیتراتهیون های ++caباعث کلسیفیکاسیون مجدد می شوند. -9در صورت کدر شدن مصرف نشود. 99 منبع: -1سرم درمانی مراقبت های پرستاری( سرم ها وفراورده های آن) فروزان آتش زاده شوریدهعضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی انتشارات فکر نو1388 -2راهنمای درمان وریدی: دالنی ،کونی وایت ،راهنمای درمان وریدی ،کونی وایت دالنی مری لولوئیز ترجمه بهمن رضایی تبریز :انتشارات ساالر1389 ‏Intravenous therapy a Guide to Quality -3 ‏care -4آی.وی.تراپی ( درمان داخل وریدی به زبان ساده) سوزان کی.مارکل -پول ترجمه :دکتر بابک عزیز افشاری نشر طبیب 1388 100 101