سیر تحولات بانکداری بدون ربا تئوری ها و نظریات

صفحه 1:
۳ ۳ ee reper ‏بدون ر:‎ ابزارهاى مالى اسلامى 

صفحه 2:
تاریخچه بانکداری *بانکها موسساتی هستند که از محل سپردههای مردم میتوانند سرمایههای لازم را در اختیار صاحبان واحدهای صنعتی» کشاورزی, بازرگانی و اشخاص قرار دهند. در مورد ريشه و منشأ كلمه بانک اختلاف نظر وجود دارد. كفته مى شود كلمه بانک از یکی از واژه های آلمانی 83/71) به معناى شرکت با ایتالیایی ‎w (Banco)‏ معناى دكه و محل كسب ‎(Banca) L‏ به معناى عي كرفته شده است. تكامل بانكدارى به زمانى كه نوشتن بوجود آمد, نزن ‎ang hee‏ و اکنون به عنوان يىك نهاد مالى که به ارایه خدمات مالی می پردازد همچنان رو به تکامل است. 

صفحه 3:
آغاز بانکداری اسلامی به دغدغه یکی از کشورهای عرب در مورد رواج گسترده بانکداری ربوی بر می گردد که در نتيجه آن شهيد محمد, قر صدر در اين باره تحقي جامعى بعمل آورد. علت طرح موضوع هم اين بود كه مسلمانان استقبال جتدانى از توديع بول در بانکدآری ربوى نداشتند و سرمايههاى خود را به طور معمول در ro این بانکها سپرده گذاری نمیکردند. شهید صدر دو بحث در ایجاد بانکداری غیرربوی بیان داشت : اول اینکه در اساش و به ظور پایهای : بانگدازي چگوند اسلامی فى شود؟ و دوم اینکه چه کنیم تا در صورت عدم تغيير وضع 129790 نوعی بانکداری رواج يابد که لااقل شبهه ربوی نداشته باشد, یعنی از اساس و بنیان» بانکداری اسلامی كونهاى باشد كه بتوان با حفظ شيوه باز 7 

صفحه 4:
بنابراین» منظور از بانکداری اسلامی نوعی سیستم بانکداری ‎isis aS cal‏ پر قوانین اتسلامی و تظریات افتضاددانان و کاراشتاسان علوم بانکی وعلماق اسلام است, اکن مولقه ها اضلی بانگذاری اصلامی زا حذف ربا از تعامن عصلیات بانکق و انطباق عملیات بانکی با موازین شرعی بدانیم» اساس بانکداری اسلامی, تسهیم سود مشخص بودن مسیر مصرف منابع و نظارت بر عملیات بانکی خواهد بود. بر این اساس, در بانکداری سنتی (ربوی) بین بانک و مشتری يا گیرنده تسهیلات یک رابطه مستقیم وجود دارد و بواسطه وجود همین رابطه مستقیم, رابطه دائن و مدیون بوجود میآید, اما در بانکداری اسلامی وجوه سپردهگذاران -طبق موازین شرعی و حقوقی و در قالب عقود معین سرمايه گذاری می شود. در مبحث بانکداری اسلامی موضوع سود و حداقل سود مورد انتظار پیش کشیده میشود که با ربا (بهره)» به معنی دریافت هر مبلغ اضافه بر روی دین مشروط بر اینکه قبلاً شرط شده باشده تفاوتهایی اساسی دارد, از جمله اینکه: سود با توافق طرفین تعیین و به نسبتهای مورد توافق پرداخت میشودء 

صفحه 5:
بانک اسلامی پولهای مشتریان خود را بدون تعهد مستقیم یا غیرمستقیم به جرراعك پاذاس نات به چردههای آنهار جویافت گنه اعا بانجرداعت اجل سپردهها را به هنگام درخواست مشتری تضمین میکند. بانک اسلامی» وجوه نزد -خود را (بدون وام دادن با بهره) در فعالیتهای تجاری و سرمایهگذاری به کار مر كيرد (یعنی بر اساس مشارکت در سود) و در صورتی که فعالیت مورد نظر زیان کند» بانک نیز همانند سایر شرکاء در زیان سهیم خواهد شد. برای تکمیل تعریف بانک اسلامی لازم است شرط دیگری به شرط عدم معامله با بهره (ربا) اضافه نمود و آن التزام به اصول شریعت اسلامی در تمام فعالیت ها و معاملات (و به دنبال آن عدم به کارگیری منابع مالی در فعالیتهای غیرمشروع) و التزام به مقاصد شریعت در تأمین منابع و مصالح جامعه اسلامی میباشد. بنابراین بانک اسلامی منابع مالی خود را به بهترین فعالیتهای ممکن تخصیص داده و بر مبنای ارزشهای اخلاقی و اصول شرعی برای تأمین منافع فردی (در .ضمن مصالح اجتماعی) به مشتریان خود مشاوره میدهد 

صفحه 6:
عملیات سود بدون ربا آینگونه ری شده :ست انمتقزاد نظام بولت ری اعتنازی بر سبنایحق :و غدل (باء حوابظ اسلا تا به 28 متظلور تنظیم گردش: صحین: پول: و اغقنان. در چهت سامت وررنشد افتصادق .کشور فعالیت در جهت تحقق هدفها وسیاستها و برنامههای اقتصادی دولت با -2 .ابزارهای پولی و اعتباری یجاد تسهیلات لازم برای گسترش تعاون عمومی و قرضالحسنه از طریق-3 جذب و جلب وجوه آزاد, اندوختهها, پساندازها, سپردهها و بسیج و تجهیز آنها 

صفحه 7:
:بانکداری در دوره قدیم الف- بابل: در امپراطوری بابل معاملات بانکی به شیوه ابتدایی آن رواج داشت و حتی در قوانین ومقرراتی برای دادن وام و قبول سپردههای تجارتی ذکر شده و دستوراتی درباره سرمایهگذاری آمده است. در شهر بابل تجارتخانهها و بانکهای بزرگی وجود داشتند که دادن تمسک, حواله, برات و نیز كرفتن ربح معمول بود ميزان ربح 9620 بود و در مواردی به صدى جهل نا جهل و سه مى رسيد. معابد اين 

صفحه 8:
ب- پونان: در کشور خدایان علاوه بر بانکهای خصوصی بعضی از معابد هم به کار صرافی اشتغال میورزیدند. سپردههای مردم را پذیرفته, به اشخاه با شهرها وام اغطا میکزدند: از جمله این معابد نعبه دلقی در شهر افسن بوده که به علت جنگهای مداوم داخلی» مطمئنترین محل .برای نگاهداری و حفاظت اموال گرانبها و پرارزش به شمار میآمد پ- ایران: قبل از دوره هخامنشی, بانکداری به طرز ابتدایی مرسوم بود ولی در انحصار معابد و شاهزادگان قرار داشت و در زمان هخامنشیان بازرگانی رونق یافت و پول مسکوک رواج كرفت و معروفترين اين بانكهاء بانك احيبى بود كه تعلق به مهاجرين يهودى مقيم بابل داشت و به كليه امور بانكى از قبيل قبول سيرده و اعطاى وام و رهن كرفتن املاک می پرداخت و سرمایه آن برای خرید و فروش منازل, احشام , .غلامان و کشتیهای حامل کالابه کار میافتاد 

صفحه 9:
ت- روم: در اوایل تأسیس دولت روم که وصول مالياتها به شکل مقاطعه به اشخاص واگذار میشد, مأمورین ‎WE‏ به شهرها و موسسات دولتی وام میدادند. در واقع به نوعی بانکداری مبادرت میورزیدند. بانکدارهای رومی, گذشته از تبدیل پولهای خارجی به پولهای کشور و تعیین عیار آنها و قبول سپرده و دادن وام» کار صندوقداری را هم برای مشتریان خود انجام میدادند. عملیات بانکی بانکداران رومی از بیشتر جهات شبیه به عملیات بانکی کنونی بوده و عبارت بود از افتتاح حساب جاری و مدتدار به نفع افراد, پرداخت بهره به سپردههای مدت دار, صدور بروات تجارتی, دادن فرضیه بانکی اعم از مصرفی و تجارتی با بهرههای متفاوت, رهن و صدور اعتبارنامه تجارتی و غیرآنها. 

صفحه 10:
ث- چین: در چین نیز در حدود قرن ششم قبل از میلاد بانکداری رواج داشت و اختراع کاغذ (در حدود 105 سال قبل از میلاد ) در چین از نظر بانکداری اهمیتی بیرون از حساب داشت زیرا همین کشف بود که برای اولین بار تهیه اسناد بانکی» تنظیم محاسبات, نگاهداری و نقل و انتقال اسناد را بصورتی ارزان و ساده مقدور ساخت. 

صفحه 11:
بانكداري در قرون وسطي (از قرن پنجم تا پانزدهم ميلادي) در قرون وسطي بانكداري و تجارت به مفهوم آنچه در یونان و امپراطوري روم وجود داشت عملاً از بین رفت و پس از سقوط روم يك سیر قهقهرائي در عملیات بانکي و سایر مظاهر تمدن بشري پیدا شد. عرف بانكداري با انجام برخي عملیات بانکي توسط اقوام مختلف بخصوص یهودیها با استعداد طبيعي این قوم که بیشتر به فعاليتهاي بانكي پرداخته بودند, حیات تازهاي یافت. ولي با مخالفت و تعصب شدید مقامات کلیسا علیه دريافت ربح از افراد و منع مشروط آن در مذهب يهودهء اين فعاليت تقريباً بلامانع و در برخي از مراکز بطور انحصاري در اختیار این قوم قرار 

صفحه 12:
بانكداري در دورة جدید (از قرن پانزدهم به بعد) دورة جدید با پیشرفت تدريجي تجارت و داد و ستد در سواحل درياي مدیترانه بخصوص در شهرهاي ونیز و فلورانس شروع شد و کشف امریکا و راههاي جدید و استقرار روابط بازرگاني ‎oe‏ ‏شرق و غرب به تدریج دامنه فعالیت از سواحل درياي مدیترانه به كشورهاي سواحل اقیانوس اطلس مانند فرانسه» اسپانیاء پرتقال و انگلیس گسترش پیدا کرد. این پیشرفت توام با استفاده روزافزون از خدمات بانكي و در ننیجه ازدیاد بانکداران بخصوص در شهر ونیز بود. فعالیت و قدرت این بانکداران بقدري توسعه پیدا نمود که حتي به پادشاهان قرض میدادند و همین توسعه 

صفحه 13:
تاريخجه بانكداري در ‎Ul»‏ 

صفحه 14:
بانك جدید شرق اولین بانكي که در ایران شروع به کار کرد بانك جدید شرق بود که مرکزش در لندن و حوزه عملیاتش مناطق جنوبي آسیا بود. اين بانك بدون تحصیل هیچگونه امتيازي در سال 1266 شمسي (1888 ميلادي) در تهران محل بانك بازرگاني سابق فعالیت خود را آغاز و سپس شعبي در شهرهاي تبریز, اصفهان, شیراز» رشت و بوشهر دایر کرد. اين بانك به سپردههاي ثابت شش ماهه ۵4 و -یکساله 7۵6 و به موجودي حساب جاري 5/2 ۵ بهره پرداخت مر کرد. بانك با اين اقدام خود 9۵12 از نرخ بهره را پایین آورد و اولین بار اقدام به انتشار نوعي پول کاغذي بصورت حواله خزانه 

صفحه 15:
بانك شاهي یا شاهنشاهي ایران سراقان ابرانی: ور :سقام مقانلهو زقابت با عسلنات بان جدید:شقیرق برخاستند ولي قبل از آتکه نتیجه قطعي این رقابت حاصل شود. حريفي زورمند جاي آن را گرفت و این حریف بانك شاهي ایران بود که در سال 7 (1889 ميلادي) به موجب امتيازي که از طرف ناصرالدین شاه به پاول جولیوس دورویتر موسس خبرگزاري رویتر» اعطاء گردید بوجود آمت :زهیتز فبلا دز بازیح 10 مردادماه: 1253 مسي (35 زوبية 3872 میلاةی) دز مقایل پرداخت 40.0060 ليزه امتيان عظيمي يراف مدت 30 سال براي کشیدن راه آهن, حق انحصاري کلیه معدن (بجز طلا و نقره و .سنكهاي قيمتي) تأسيس بانك و غيره را كرفت 

صفحه 16:
اين امتیاز بعداً لغو و امتیاز ديگري که اساس آن تأسیس بانك شاهي ایران بود به مدت 60 سال تحصیل گردید که يكي از مواد قرارداد جنين بود: «در صورتي كه دولت عليه ايران بعد از اين مصمم بشود كه امتياز بانك رايا امتياز يك دستكاه اعتباري را از هر قبيل كه باشد بدهد, آن امتیاز از امروز به حکم اين قرارنامه محفوظ, ممهور و مخصوص است از براي این كمپاني که بر جمیع اشخاص و كمپانيهاي دیگر حق رجحان خواهد داشت.» 

صفحه 17:
يكي از عملیات عمدهاي که این بانك گرفته بود حق انحصاري نشر اسکناس بود. بانك شاهنشاهي هرگز بیش از 25 شعبه در ایران نداشت و تعداد این شعب بر حسب سود و زیان آنها در تغییر بود, چنانچه در سالهاي 1270 و 1279 و 1299 به ترتیب داراي 15 و 8 و 21 شعبه بود. تمرکز حسابهاي دولت و وجوه خزانه در بانك شاهنشاهي و دخالت آن در کلیه نقل و انتقالات كشوري و لشكري, از جمله پرداخت حقوق مأمورین دولت و افراد ارتش بتدریج اسباب استيلاي این بانك را براي امور مالي كشور فراهم پانك نتااهضاهي ‎Glial‏ با تین نآمتا ‎si Gee‏ سال 132 بجر 

صفحه 18:
يس از واگذاري امتباز نأسیس بانك شاهي ایران و رویتر يكي از اتباع دولت روسیه بنام ژاك پولیاکوق نأسیس بان استقراضي را پیشنهاد کرد. این پیشنهاد در سال 1269 شمسي (1890 ميلادي) قبول و به موجب امتيازنامهاي که از طرف ناصرالدین شاه صادر گردید. براي مدت 75 سال به شخص نامبرده اجازه دایر کردن شرکتي بنام «انجمن استقراضي ایران» و حق انحصاري براي حراج عمومي داده شد. انجمن استقراضي ایران, که بعدها به بانك استقراضي ایران موسوم گردید, طبق ماده 18 امتیازنامه خود از پرداخت هرگونه حقوق و بانع و مالبات معاف‌بوه وستهاطلبی ماده ژ آن حکلف بو که 9010 عواند خالن 555 را به خزانه توالت تافبة ايف این بانلد از 2 مرفان ما نسال 1303 بة دولت ایران تحویل و واگذار گردید. بانك استقراضي از تاریخ واگذاري به دولت به «بانك ایران» موسوم گشت و از آن پس هم متصدیان آن به تصفیه حسابها 

صفحه 19:
aw ‏بانك‎ بان سبه در ازدیجهشت ماه سال 1304 بت مونسه گوچك: بانکی با سرمایه و هدف محدود بنام «بانك پهلوي قشون» بوجود آمد که سرمایه اولیه آن مبلخ 3.883.950 ریال از محل موجودي صندوق بازنشستگي درجهداران ارتش تأمین گردید, اين بانك که بعداً به بانك سپه تغییر نام یافت ضرزفاً خدمات مربوط به ارتش را انجام مي داده است. این بانک :اولين باك ايراتى است 

صفحه 20:
تاسیسن ‎Shel,‏ .ملي آايران فکر تشکیل بانك با روش جدید بانكداري در ایران با فکر تأسیس بانك دولتي تواماً ظاهر شد. ده سال قبل از تشکیل بانك شاهنشاهي (1258 شمسي) حاج محمد حسین امین دارالضرب يكي از صرافان بزرگ و روشن بین پيشنهادي به حکومت وك براق ابجاد ‎A,‏ بانك ابراني تمود که متأسفانه. مورد قبول واقع نگرذید. پیشنهاد مزبور» معرف اهميتي است که در آن زمان ایرانیان بخصوص محافل اقتصادي و صرافي براي بانك قائل بودند و از نقش آن در امور اقتصادي کشور و ایجاد صنایع و خطوط آهني و تلگراف آگاهي داشتند و لزوم كمك و معاضدت دولت براي تأسیس بانك و جمعآوري پسانداز مورد توجه قرار گرفته بود. متأسفانه اين طرح که در صورت اجرا مجالي براي بیگانگان در این زمینه باقي نمیگذارد جامه عمل نپوشید و بانك شاهنشاهي به شرحي که گذشت به صورت بانك دولتي در .ایران مستقر شد 

صفحه 21:
در تاریخ 14 اردیبهشت ماه سال 1306 شمسي قانون اجازه تأسیس بانك ملي ایران پس از بررسي و بحث نمایندگان مجلس شوراي ملي به تصویب نهائي رسید. پس از آنکه در 16 آبانماه سال 1306 قانون اجازه استخدام متخصص بانكي را اتباع سوئیس یا آلمان به تصویب مجلس شوراي ملي ‎ay‏ دکتر کورت لیندن بلات به خدمت بانك دعوت و به ریاست آن گمارده شده و اساسنامه بانك در 30 خرداد 1307 به تصویب هیئت وزیران و در 4 تیرماه به تصویب کمیسیون مالیه مجلس شوراي ملي رسید و مقدمات کار از هر جهت فراهم شد. بدین ترتیب بانك ملي ایران با سرمايهاي ناچیز به مبلغ بیست میلیون ریال که فقط هشت 

صفحه 22:
تشکیل بانک مرکزی ایران فکر تدوین قانون جامع پولی و بانکی کشور و تاسیس بانک مرکزی ایران بمنظور تنظیم حجم پول و اعتبار و حفظ ارزش پول و اجرای سیاست پولی و نظارت بر سیستم بانکی مورد توجه مقامات اقتصادی کشور قرارگرفت تا پس از گذشت 74 سال از شروع فعالیتهای بانکی در ایران بانک مرکزی با سرمایهای معادل .۰ میلیارد ریال در هجدهم مرداد ماه سال 1339 تشكيل شد 

صفحه 23:
ملی شدن بانک ها در تاريخ هفده خردادماه 1358 طبق مصوبه شورای انقلاب برای حفظ حقوق صاحبان سپرده و سرمایههای ملی و بکار انداختن -چرخهای تولیدی کشور و تضمین بازپرداخت سپردهها و پس .اندازهای مردم در بانکها, کلیه بانکهای کشور ملی اعلام شد همزمان با اجرای طرح ملی کردن بانکها در سیستم بانکی کشور جمعا 28 بانک مشمول این قانون شدند. از این تعداد, در 13 بانک سرمایه گذاران خارجی سهیم بودند و 15 بانک بقیه متعلق به سرمایهگذاران ایرانی بود. 

صفحه 24:
لابحه ملی شدن بانکها در تاریخ 17 خرداد ماه 1358 توسط شورای انقلاب استلاسن تمبویب گردید: پراساس لابجه مذكور 28 باتك بو 16 شركت يس انداز و وام مسكن و 2 شركت سرمايهكذارى ملى اعلام شد .و مالكيت آنها از بخش خصوصى سلب و متعلق به دولت كرديد 

صفحه 25:
شکل گیری سایر بانک ها و موسسات مالی اعتباری به مرور زمان در کشور ایران به تعداد بانک ها و تعداد شعب آنها در شهرهای مختلف افزوده شد. امروزه تعداد زیادی بانک دولتی و خصوصی (پاسارگاده سرمایه, شهر» دی, انصار, حکمت ایرانیان؛ خاورمیانه, سینا و...) و همجنین موسسات مالی و اعتباری (ثامن عسکریه, کوثر,توسعه, آرمان و...) در کشورمان فعالیت های بانکی, .مالی و اعتباری را به شهروندان ارائه می دهند 

صفحه 26:
تاریخچه بانکداری اسلامی * در طول دوران طلایی اسلام؛ سرمایه‌داری و بازار آزاد به شکلی ابتدایی در دستگاه خلافت وجود داشت و در فاصله قرن‌های ۸ ام تا ۱۲ ‎«el‏ اقتصاد بازار و مکتب سوداگری توسعه یافت به گونه‌ای که برخی به آن عنوان «سرمایه داری اسلامی» را نسبت می‌دهند. اقتصاد پولی ‎ol‏ دوران بر پایه اين بود که ارز دینار به صورت گسترده‌ای در گردش باشة وبه ابن ترتيب متطقه‌هایی که درگذشته از نظر اقتصادی 

صفحه 27:
بانکداری یا فعالیّت بانکی است که مطابق قوانین دین اسلام (فقه است. فقه‌اقتصاد اسلامی‌اسلام) است و کاربرد عملی آن در توسعه اسلامی, اجازه نمی‌دهد که برای دریافت وام, بهره‌ای (به شرطی که از ) پرداخت شود. همچنین‌رپاپیش تعیین شده باشد و در اصطلاح فقهی از نظر دین اسلام» سرمایهگذاری در تجارتی که فراهم کننده سود یا اخزام‌قذمتی باشذ ولی با قوانین اسلام:ناسازگاز بانشة نیز ممنوغ:( 

صفحه 28:
نظام بانکی بدون ربا مجلس شورای است. حرام و ریادر فقه اسلامی دریافت پول اضافی از وام‌گیرنده ایران در سال ۱۳۶۲ قانونی را با عنوان قانون عملیات بانکی بدون ربا اسلامی تصویب کرد که از سال ۱۳۶۳ اجرایی شد. بر طبق این قانون و به منظور رفع -حرمت ربای قرضی در سپردهگذاری و اخذ سود اینگونه برنامهریزی شده تا سپرده گذاری در بانک, تحت عقد قرض نبوده, بلکه تحت عقودی دیگر مانند وکالت باشد. به این صورت که سپرده گذار» ‎Jor‏ خود را تحت عقد وکالت در اختیار بانک قرار داده و بانک نیز به عنوان وکیل پول را به چرخه اقتصاد وارد کرده و در اموری ماتند مضاربه» اجاره به شرط تملیک, معاملات اقساطی, مزارعه, مساقات و ... استفاده می‌کند و در نتیجه» از این تجارتها سودی حاصل می‌کند. در نهایت بانک به عنوان .وکیل, حق‌الزحمه خود را از سود کسر کرده و مابقی را به مشتری تحویل می‌دهد 

صفحه 29:
اما در مورد اخذ وام و فرض از بانک و پرداخت سود مازاد بر اصل پول؛ در بانکداری بدون رباء بانکها از عقود متفاوتی مانند جعاله, مضاربه و ... استفاده کرده و شخص وام‌گیرنده را به مشارکت گرفته و پول را به مضاربه و ... ضی‌دهند. در نئیجه: وام‌گیرنده حقداری از سوه خاصل از غقوه را اضافه بز اسل وام به:بانک تحویل می‌دهد: خن این که این عقود تانع فوانین: خامن همان غود فيز مى باشد به طور کلی طبق این قانون, بانک‌های جمهوری اسلامی اعطای تسهيلات بانکی از راه سیزده عقد اسلامی مجاز انجام می‌شود. این عفود مجاز عبارتند از قرضالحسته, مضاربه, مرابحه, استصناع, مشارکت مدنی» مشارکت حقوقی؛ مساقاء مزارعه‌فروش اقساطی, معاملات سَلف, اجاره به شرط تملیک, جعاله, .خريد دين و ات 

صفحه 30:
ممنوعیت های مشترک و رایج در بانکداری ‎Jal‏ ‏تشیع و اهل تسنن برخی مواردی که عموم فقهای اهل تشیع و تسنن بر حرام بودن آنها اتفاق نظر دازتد بخ مفرح ذبل ‎Talat bie‏ او آموال و دارانتهات ممتلمتن دز ‎Sigs Gd‏ نیز جایز نیست: كسب ‎Co) eyes‏ مگر آنکدوام دهنده تخت سترایظ ویژهای کت فقها تین میکند وجهی 0 ۰ هرگونه حالات احتکار و سوداگری در عملیات سرمایهگذاری و سرمایهسپاری ۰هرگونه حالات قمار و «بازی» با سرمایه ۰ به کارگیری سرمایه برای تولید یا فروش الکل به استثناء الکل بهداشتی و صنعتی »به کار گیری سرمایه در اقتصاد فحش! و فحشاگری به کار گیری سرمایه در اقتصاد پورنوگرافی * به كار كيرى سرمايه ذر اقتصاد ثوليذ يا فروش كوشت خوى * به کار گیری سرمايه در اقتصاد توليد يا فروش هركونه جنس حرام ۱ ‏مشاركت» همکاری پا مراودم با پانک هاى خا آشلامی که شرهاً‎ ٠ 2 135 BONE ‏ها یسب کم‎ ee Ag an pill ale sek Sigal 5s 

صفحه 31:
بانگذازی انتلاخی هحان اهداق:بانگذازي ستداول دیبا زا دنتال مي‌گند با این تفاوت که ادعا مي‌شود عملیات بانكداري در اين بانك‌ها براساس فقه معاملات اسلامي صورت مي‌گیرد. مهم‌ترین اصل در بانكداري اسلامي تقسیم سود و زیان حاصل از معامله و پرهیز از پرداخت ربا یا همان بهره پول است. عمومي‌ترین مفاهیم مورد استفاده بانکداري اسلامي شامل مضاربه (تقسیم سود تجارت)» ودیعه (به امانت گذاردن)» مشارکت (سرمايه‌گذاري مشترك), مرابحه (قرارداد مبتني بر قیمت تمام .«شده) و اجازه به شرط تمليك (لیزینگ) است 

صفحه 32:
بانك‌ها و موسسات اسلامي که به ارائه خدمات و تولیدات بانکداري اسلامي مي‌پردازند. به تاسیس يك کمیته مشاوره بانکداري اسلامي نیازمندند. هدف از تاسیس این کمیته اطمینان از اجراي احکام شریعت اسلامي در قراردادها و معاملات بانکي است. لذا در بسیاری از بانکهای مرکزی» تجاری» تخصصی و برخی نهادهای مالی در کشورهای اسلامی نهادی با اين نام يا شورای .فقهی به وجود آمدهاند 

صفحه 33:
با الهام از آیه 275 سوره دوم قرآن کریم. سوره بقره ممنوعیت کار و درامد بدون ريسك موجب مي‌شود که فعاليت‌هاي مالي در اسلام دارايي‌هاي واقعي با ارزش افزوده همراه باشد. ‎peepee aj SEL‏ تقبس ‎alan gals ana‏ لقيو يعني ا لال كيرف ‏مصتقیی با تجازت ,و کاز: اخاره و قراردانقاق ساسا نی با استقاره از عقود مختلف شرعي استوار است. همچنین بانكداري اسلامي با مدیریت دارايي به منظور افزايش درآمد عمومي است. تقسیم ريسك و مدیریت آن براي دستيابي به حاکمیت مشارکت و همكاري در انجام پروژه‌ها يکي أن اهذافه باتكداري اجلاهي اسع ‎ 

صفحه 34:
صندوق سرمايه‌گذاري اسلامي حندوق مبرمابه‌گذاري اسلامین: یکی ار بخش‌قایی است که دز تظام ال أشلامي بة سرعت رفند کردة اننت. ذر نترانتر نیا تقریبا 100 ختتدوق سرسایه‌گذاري استلاعن: وجوه: داز جمم کل دارابن‌هاي مدیربت شده در این نتنذوق‌ها نزديك به 5 میلیارد دلار اشت کة تتالانه 12 نا 15 ذرضد نیزر رفتد وح کته از آغاز به‌کار صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري اسلامي در دهه 1990, شاهد ایجاد ‎asks‏ هام اعتباري چم وله ساخص باراز اسلاحي داوجونز و ستري تتتاخت مجهانن اعسلامت موجه تب وب‌سایت ‎failaka.com‏ شرح فعالیت صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري اسلامي و فهرستین از ان خندوق‌ها زا دنسبراسر جهان اراد کرده ‎sensual‏ 

صفحه 35:
نگاهی به بانک و بانکداری از دیدگاه اسلام کت ار پحیده هانی که در فرهای اخیر و بحضوس از فرن 18 به این ظرف در دبا زایج شده ‎axes sew Saale‏ در آهتضاد جهانی و ون افتخاه مها و کستور‌ها ایقا خی ‎ais lar‏ بانک و بانکداری است. بانک و موسسات مشابه از لحاظ فقهی, حقوقی و قانونی مانند تمامی موسسات, نهادها و چنگاههای ختمانی: تسارکتن؛ بترمابهگذازی: جیجهگر و با خزاکز بوزتن و خدعات تایه فحته این عنوان تعریف و شناخته ميشود. موسسات خدماتی البته نوعا منظور خدماث پولی و .بانکی و اعتباری و تسهیلات و یا عناوین مشابه است بنابراین اگر وضعیت کلی بانک و تاسیس آن برای خدمات غیرزیوی و معاملات بر اساس مشارکت, قرضالحسته, خدمات اجتماعی؛ سهامدار شدن در پروژه های عمرانی و صنعتی و مانتد آن باشد بر اساس آیه شریفه «اوفوا بالعقود و احل الله البیع و المومتون عند .شروطهم و الا ان تکون تجارة عن تراض منکم» منع شرعی ندارد 

صفحه 36:
در این بخش دهها و صدها خدمات ارزشمند و تسهیلات و فعالیت های گسترده بانکی مانند نقل و انتقالات پول» نگهداری سپردهها, تبدیل به اسعار و ارزهای مختلف, دادن کارتهای اعتباری» پرداخت تعهدات مشتریان به دستگاهها و مردم و بنگاهها و طلبکاران, دریافت قبوض آب و برق و گاز و تلفن و حواله و انتقال ذمّه و باز پرداخت تعهدات مد نظر .قرار میگیرد 

صفحه 37:
موضوع قرضالحسنه در فرهنگ اسلامی از جایگاه ویژهای برخوردار است. اسلام بر امر قرضالحسته تاکید فراوان دارد و آن را یکی از خدمات ارزشمند اجتماعی میداند. عموماً در برابر شیوههای ربوبی و نآفتنروع بر أنفاق و فرضالحفتنة عنایت ویژه داشتة است. قرآن کریم در بخش مهمی از آیات اواخر سوره مبارکه بقره سه موضوع مهم و به نحوی مرتبط را مطرح و نسبت به دو موضوع بصورت ایجابی و با موضوع سوم بصورت سلبی و با شدت برخورد می نماید. دو موضوع مورد تاکید عبارت است از قرضالحسنه و انفاق و موضوع دیگر 

صفحه 38:
انواع مبادلات شود و غقنوة مباذلانی خوزة وتسیفی از غقو و مقاملات را شامل می شود که بانکا -ها و موسسات پولی و بانکی, موسسات مالی و سرمایهگذاری و حتی صرافیها مر عوانه وق تمامت با تجسن از آين عفود فمالیت ننوده و از سمیز و ببدیل .و جزیه و فروش انواع ارزها گرفته تا عقد قراردادهای مختلف مشارکتی, تجاری, خرید و فروش, اقتصادی, تاسیس شرکت و واگذاری آن, خرید سفته, خرید دیون و تعهدات؛ اجاره و اجاره به شرط تملیک و اشکال گوناگون دیگری از مبادلات اقدام نموده و -طبق مقررات و قوانین مربوط و ضوابط شرعی تحصیل درآمد نمایند. برای سرمایع گذاریهای گوناگون اقدام و بصورت مشارکت, مضاربه و انواع دیگری از عقود خدمات لازم را به متقاضیان و مشتریان ارائه نمایند و نقدینگی مورد نیاز واحدهای صنعتی و یا کشاورزی و یا خدماتی و یا امور دیگر را تامین نموده و بر اساس -قراردادهای شرعی در صورت حصول سود به نسبت شریک شوند. در سرمایع .گذاریهای کلان مشارکت جسته و به نسبت معین از عواید آن برخوردار گردند 

صفحه 39:
امروزه بخش مهمی از فعالیتهای اقتصادی, سرمایهگذاری» تولیدی و خدماتی بصورت قراردادهای مشارکتی انجام می پذیرد. چه در شکل مشارکت های خصوصی و چه در انواع دیگر مشارکت و شرکتهای سهامی عام و خاص و حتی تعاونی در تمامی انواع معاملات و در بخشهای مختلف اقتصادی» مالی و پولی و سهام و بنگاهها و نهادها و موسسات و بانکها و اوراق مالی و پولی و سرمایهای» بیمهای, بنگاهی, رسانهای و خبری فعالیتهای خود را بمتوزت شرکنی انجام می:دهند: با جزات باید گفت بیش ان شنصت 

صفحه 40:
عملکرد قانون بانکداری قانون بانکداری اسلامی که در سال 1362 در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و از تایید شورای نگهبان نیز گذشت بزرگترین کاری بود كه در آن تاريخ در مجلس به تصويب رسيد و اميد مى رفت كه منشأ تحول عظيمى در نظام بانكى و بانكدارى و يولى و اعتبارى و تسهيلاتى در كشور كردد و ثمرات و بركات فراوانى براى نظام اسلامى و مردم و امت اسلامى ايفا نمايد و الكوى جديدى از نظام يولى و بانكى بدون ربا ‎sadist ly‏ بطائد 

صفحه 41:
در آن روز از لحاظ متفکرین امر نیز قانونی مفید و مثبت ارزیابی ميشد وین چند ال جاگید دافتت: * عقود اسلامی تا سیزده نوع عقود و بیشتر * پرهیز از قراردادهای صوری و غیرواقعی * سپرده گذاران بانک را بنحوی وکیل خود در فعالیتهای اقتصادی قرار می دهند. *برنامه بانکها باید سالیانه در بودجه کل کشور توسط دولت به مجلس ارائه شده و مورد تصویب قرار گیرد. 

صفحه 42:
هر اینجا ناکیه بر چنه مطلب و پپشنواد لارم اسنت: امید: اسب مورد نوجه ‎glad‏ ‏رد ۰- کاهش هزینهها و عقلانی کردن آن 22 مدپریت خگبمانه و‌حودهنذانه سرسایهگذازبها ۰ 3- تاکید بر اصل صرفهجوتی در مصارف و هزینههای جاری و عمرانی و سرمایه گذاری و در حد مصارف ضروری, نه گسترش بی رویه تشکیلات با سرمایه و منابع مردم و ایجاد شعب داخلی و خارجی يا هزینههای تحمیلی و غیرضرور و مسابقه در خرید بهترین ساختمانها در حساسترین نقاط. ۰ - تاکید بر اصل افزایش پسانداز و سرمایهگذاری ملی و عمومی ماکید بو ال" افوایشن قدریت رقاتت:دن عزسه-جهاتن ۰ - تاکید بر اصل بهرهوری در تمامی زمینهها بر اساس فعالیتهای سالم و روزامد. ۰ 7- تاكيد بر اصل مديريت نقدينكى و منابع و مصارف در جهت اهداف كلان «دياكيم بن اصال 'ارمقاي تر باردهن سسرمانهها در كلبه بفتتها . اصل پرهیز از اسراف و تبذیر در مصارف و هزینهها و ساختمان- ضازی و تبلیفات ۰ تاکید بر اصل عدالت محوری در تمامی امور و تلاش در راه تحقق آن 

صفحه 43:
۰ - تاکید بر اصل حفظ قد. ‎cals’‏ 1 اسکنا ع ل یی ی تور و مت نو 2۰ باکیو بر اصل اقدامات لازم جهت سرعب گردش نقدییگی و جلوگیزی از بلوکه شدن آن ۰ تاکید بر اصل تلاش همه جانبه در کاهش نرخ تورم در سطوح قابل قبول و تک رقمی ۰ - تاکید بر اصل نظا ی و همه جا حسن جریان | مصرف بجای تسوئلات و استبارات باکر ‎ee‏ ویو 5- تاکید ‎Jol‏ افزا مايه با اساس نیازها ‎s‏ ‏اجتعاعی وه مت سل يه بانكها بر اس نیازها و ضرورتها -16- کید بر سل پرهیز از حمیل اندارات و مسهرلات نیقی پر رگا مک با جبران هزینههای مربو: ‎a oP‏ بر اصل بازپرداخت تعهدات و معوقات بخشهای مختلف به شبکه ‏۰ تاکید بر اصل نرح سود و کارمزد کم باید اولا وا باشد و انیا تابعی از 71 دی نخان ‏بازدهی سرمایه و شرا قتصادی جامعه فتن ریسک سرمایه و درامدهای واقعی هر بخش باشد نه یک طرفه و به صورت ت ‎ 

صفحه 44:
نقش بانک در اقتصاد بانک‌ها به عنوان موسسات مالی و خدماتی که نقش تعیین‌کننده‌ای در گردش پول و ثروت دارند, از جایگاه ویژه‌ای در اقتصاد هر کشور برخوردارند. فعالیت مثبت و موّثر بانک‌ها می‌تواند در رشد بخش‌های اقتصادی و افزایش تولیدات در هر بخش و يا شکوفایی در برخی زمینه‌های اقتصادی اثرات مهمی بر جای گذارد. در جهان امروز قسمت عمدة مبادلات پولی به وسيلة بانک‌ها انجام می‌پذیرد. ادارة امور زندگی مردم و هم‌چنین ادارة امور اقتصادی کشورها, مستلزم وجود بانک‌ها .است 

صفحه 45:
© بركن ان مهعنرین خدمات: بانگن زا می‌توان بدين شرج بيان نمودة ۰ -8-6- نگهداری پول: بانک‌ها محل امنی برای مردم جهت حفظ پول نقد خود می‌باشند. به طوری که در هر زمان که نیاز به آن پول برایشان ایجاد شد. به سرعت می‌توانند پول خود را در اختیار بگیرند. ۰ -8-6- انتقال پول: یکی از خدمات مهم بانک‌ها, انتقال پول به مکانها یا حساب‌های دیگر است که نقش ارزنده‌ای در تسهیل مبادلات تجاری و زندگی اقتصادی مردم دارد. ۰ 8-6-3- جمع‌آوری و توزیع وجوه دولتی؛ بانک‌ها ماليات‌ها, عوارض دولتی, خرایم و امال آنها راز سراشتر کشور جمم كزوج ‎as‏ تا دولت وارتز می‌کنند. کما اینکه حقوق و مزایای کارکنان دولت را به دستشان می‌رشانند. ۰ 8-6-4- نبدیل پول‌های مختلف به یکدیگر: تبدیل اززهای خارجی و مبادله آنها با پول رسمی هر کشور از جمله ‎Ia Sil, close‏ می‌باشد: ۰ 8-6-5- نشر پول تحریری اقراد با افتتاح حساب جاری از چک‌های خود که همان پول تحریری به حساب می‌آید» می‌توانند همانند پول در مبادلات استفاده کنند. ۰ -8-6- اعطای تسهیلات: بانک‌ها با تجهیز سرمایه‌های ریز و درشت چامعه و 

صفحه 46:
عملیات بانکی در بانکداری بدون ربا نظام بانکداری بدون ربای ایران همانند نظامهای بانکداری متعارف از دو بخش بانك مرکزی که محور نظام بانکی است و بانکهای تجاری و تخصصی, تشکیل میشود. فصل دوم و سوم قانون عملیات بانکداری بدون ربا طی مواد 3 تا 17 و آئین نامهها و دستورالعملهای اجرایی .مربوط, فعالیتهای بانکهای تجاری را تبیین میکند 

صفحه 47:
نمودار سرفصل عناوین فعالیتهای بانکهای تجاری fora Jenne عملیات بانک‌های تجاری در باتكدارى بدون ربا یران ‎rears‏ ‎١‏ درياقت و برداخت تبرض * حوالمجات باتكى ‎PY ect ye ‏كشايش اعتبارات استادى‎ 4 ‏> خرید و فروش اوراق بهادار ۵ خرید و فروش اوز و سک ‎٩‏ سرمایهگذاری مستفیم ‎ 

صفحه 48:
صحت معاملات ‎wl‏ 2 جمهوری اسلامی اير ان امام خمینی(رضوان الله تعالی علیه) 1 تمامی‌معاملات حلالی که يك مسلمان اگر با مسلمان دیگر انجام دهد صحیح است» همان‌طور اگر با بانکی انجام دهد آن نیز محکوم به صحت است؛ بدون تفاوت بين بانكها جه دولتى باشند و جه غير دولتی, چه داخلی باشند و چه خارجی, 2. در احكامى كه مىآيد فرقى بين بانكهاى داخلى و خارجى و شخصى و دولتى نيست و نيز در اينكه آنجه از بانك به‌دست کسی می‌رسد حلال و جائزالتصرف است فرقى بين آنها نيست. مانند آنجه كه از هر صاحب يدى از قبيل صاحبان تجارتخانهها و كارخانهها و غير آنها كرفته مىشود؛ مكر آنكه كسى يقين داشته باشد بر اينكه آنجه از بانك كرفته حرام است و يا با حرام مخلوط است و اما ضرف این کة فی‌داند دز این بانك وبا موسسه جزام‌هایی وجود دارد باعت آن نمی‌شود بگوید پس اين هم که من از بانك گرفته‌ام حرام است؛ هرچند که احتمال دهد اين مال یا پولی که گرفته, همان مال حرام باشد. 

صفحه 49:
مقام معظم رهبری "مدظله العالی" سوال: آیا معاملات بانک‌های جمهوری اسلامی ایران محکوم به صحت هستند؟ خرید نکن و یره با بالن که از بانق‌ها گزشیه می بننوه چه:سکمی: بازد؟ غسل گردن بو نماز خواندن در خانه‌هایی که با اين قبیل پول‌ها خریداری شده چه حکمی دارد؟ و آیا گرفتن سود در برابر سپرده‌هایی که مردم در بانک می‌گذارند, حلال است؟ جواب: بطورکلی معاملاث بانگی که بانگ‌ها بر اساس قواتین مصوب مجلس شورای اسلامی و مورد تأیید شورای محترم نگهبان انجام می‌دهند, اشکال ندارد و محکوم به صحت است و سود حاصل از به‌کارگیری سرمایه بر اساس یکی از عقود صحیح اسلامی؛ شرعاً حلال است. لذا در صورتی که گرفتن پول از ‎SL‏ برای خرید مسکن ومانند آن» نحث غنوان بکی از آن غفود باشد بدون انشکال است. ولی: اگر به‌صورت قرض ربوی باشد, هرچند گرفتن آن از نظر حکم تکلیفی حرام است ولی اصل قرض از نظر حکم وضعی صحیح است و آن مال, ملک قرض گیرنده می‌شود و جایز است در ‎UI‏ و در هر چیزی که با آن می‌خرد تصرف نماید. 

صفحه 50:
باقدارى الا كه يوان ابران موجن نراق عامين ‎alle‏ موص ور سراتر جهان كنا له ليزه أنه يز اساسن ذه اسل اسانين كم[ مكتك اشتراک در سود و زبان و ممنوعيث جمعأورى و برداخت ‎a oes‏ فرض‌دهندگان ان و و سرمايه كد آزات: بانک‌های اسلامی از طریق مشارکت دز ‎dialed‏ جاع كبر تدع رانک هت تور نود تیف دی مان پرداعت به رود ‎oil (9 GUSIL gin puss Spe‏ جوزه کضورهای عضو هستند, آما این حدل بر .دز کشور‌هاین [666(نورای همکاری علیم:فارسن مانند مالزی, آندونژی, ترکیه و پاگستان در حال پیشرفت است. برحی آز ‎wages ly ag carmen‏ کرده‌آند:نا اجن عالر مهم ‎JN oils Sta yout GCC‏ «زرابی‌های تالی اسلانی يها یک قستت کوک از واراس‌های ماش جهانتن زا تشکیل می‌دهد [کمتر از 1 درصتا, اما رشد دو رقمی آن به راحتی زشد. پانکداری سنتی را پشت سر می‌گذارد و دامته خود را با صدور أفيقاء حنوب انسا و اوهیا #سترش مب دهدددر 12 هاه تا بایان سال 2021 تتتپر دقهاتی که بانک‌های انشلاتی درتافت کزدند با ترخ قدوه 7.3 فرفتد رنننا کرد در حالی که تأمین مالی با نرخ حدود 13 درصد رشد کرد. این رشد بیشتر به اقتصادهای فر حال وشد کشورقاق مصلطان برمی گرددم به خصوص كشورهايى كه از افزايش قیمت نفت بهره برده‌اند.به طور کلی؛ بأنگداري اتلانن از ومان تایتسن خووری سم بتری بر تسس به هاراین‌های بانکی عازن ,داشته.و قبتي می‌تلود که این روند ادامه بابد 

صفحه 51:
بانکداری اسلامی در کشورهای مختلفی در سراسر جهان ‎aid yds‏ .شده است این کشورها بیشترین بازیکنان در این حوزه هستند و بیشترین دارایی‌ها :را دارند -(60 .کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس ( - ‏دز زانش لبست فراز دازو‎ Giles US gl ‏انران با 29"درصد‎ tol pl. عربستان سعودی: عربستان سعودی با 25 درصد از کل جهانی در رتبه - تتوخاقراز داود .مالزی: مالزی با 11 درصد از کل جهانی در رتبه سوم قرار دارد - امارات متحده عربی: امارات متحده عربی با 8 درصد از کل جهانی در - .رتبه چهارم قرار دارد .کویت: کویت با 6 درصد از کل جهانی در رتبه پنجم قرار دارد - 

صفحه 52:
.قطر: قطر با 6 درصد از کل جهانی در رتبه ششم قرار دارد - .ترکیه: ترکیه با 2.6 درصد از کل جهانی در رتبه هفتم قرار دارد - .بنگلادش: بنگلادش با 2.1 درصد از کل جهانی در رتبه هشتم قرار دارد - .اندونزی: اندونزی با 2 درصد از کل جهانی در رتبه نهم قرار دارد - بحرین: بحرین با 1.8 درصد از کل جهانی در رتبه دهم قرار دارد.با اين - کال بایة عوجه ذاشتت که بانگذارزی اسلامی نوز قفا یک قسمت کوچک از دارایی‌های بانکی جهانی را تشکیل می‌دهد (کمتر از 1 درصد)ء اما رشد دو رقمی آن به راحتی رشد بانکداری سنتی را پشت سر تکفا زو 

صفحه 53:
بانکداری اسلا با رشد خود د حال تغییر است. این تغییرات شامل موارد :زیر می‌شوند زاشند در کشوزهای توسعه یاقتفا بانگ‌های اسلاعی دن حالحاضر در - حا عرش به بازارهای جدید در آسیاء اروپا و آفریقا هستند, در كشورهابى كه اقليتهاى مسلمان دارند اما برای برفراری حضور تنيوداوي تيال يعدب تفدان افق أز عبرم سلما نها قارنه رزیلیت نسبی نسبت به بحران‌های مالی: رشد سریع بانکداری اسلامی - در کشورهای در حال توسعه همراه با ادعاهایی در مورد مقاومت نسبی .آن در برابر بحران‌های مالی نسبت به بانکداری سنتی است رشد سریع: از زمان تولد مدرن بانکداری اسلامی در دهه 1970 در - .مصرء آن به سرعت در سراسر جهان عرش یافته است 

صفحه 54:
بانکداری اسلامی در ايران 9 ساير .-کشورهای اسلامی تفاوت‌هایی دارد در ایران» تمام صنعت مالی باید با اصول شرعی سازگا ر باشد و این کشور نيش أر 40 دزسند از کل دارایی‌هات بانکداری اسلامی جهان زا تشکیل می‌دهده در مقابل, عربستان سعودی 18.5 درصد. مالزی 9.56 درصد و امارأت متحده عربی 7.36 درصد از دارایی‌های بانکداری اسلامی جهان را تشکیل می‌دهند:برخی از کشور‌ها مانند بنگلاونش: ,خضرء آندوتری ادن باکستان: مالزق.و بخرین هر زو نوع پانگذارق اسلامی و سنفی,را ارائه می‌دهند. ار ان کنتورهاز پانکد ان ‎a ajar as aol‏ سال يعن اس و كو حال عاضر بانکداری سنتی رقابت ی گند:بانکداری اسلامن بو اساس اصول شرعی عمل کت و آل بر اخشت با دریافت ره (زباار قمار (سنضی پا متس ‎Sj‏ ‎Got) Sols‏ أغرر) خوددارى فی‌کند. در ‎coal pine ul or gal Klas‏ کب تکنیک‌ها مایه‌گذاری رایچ مانند قروش کوتاه (شرط بندی علیه یک ‎(waste‏ ‏ممنوع ‎zeal‏ و تمام معاملات بايد هدف اقتصادی واقعی را نشان دهند.بانک‌های اسلامى إن طريق متلتاركت :در سوسية عمل فى كنني كه سوطلية كه وام کیرنده به بانک سهمی در سود خود پدهد به جاق پرداخت بهره. این یکی از ‏اسناتی بایگدارق اسلامی اشت که باعت می‌شود این تفع بانکداری از بانگدازی دسنتن متفاوت باشد ‎ 

صفحه 55:
توسعه محصولات جدید: توسعه محصولات جدید, مانند سوکوک (اوراق - .بهادار اسلامی), نیز محدوده محصولات موجود را گسترش داده است تأثیر بر رشد اقتصادی: بانکداری اسلامی با رشد اقتصادی مثبت همراه - است؛ حتی پس از کنترل برای متغیرهای مختلف, از جمله سطح عمق ‎wh.‏ چالش‌های نظارتی: با توجه به رشد قوی آن‌ها در طول بحران, احتمالاً - بانک‌های اسلامی در آینده سهم بازار بیشتری را به خود اختصاص خواهند داد, اما اين به معنای مسئولیت نظارتی , است.با ‎Jb ol‏ بايد توجه داشت که بانکداری اسلامی هنوز فقط یک قسمت کوچک از دارایی‌های بانکی جهانی را تشکیل می‌دهد (کمتر از 1 درصد)؛ ‎Lol‏ رشد و رقم آن بة زاحتق زشه:بانکدازی ستنتق زا شنت سر مق‌گذدارد 

صفحه 56:
انکداری اسلامی 3 بانکداری متعارف «تفاوت‌های اساسی دارند روش‌های مالی: بانک‌های متعارف فقط , د دارند و آن "وام" است. ‎i‏ مى بر اس اسه روش الف گار می‌کنند: تریتب اجازه (اجازه): نانه تجارت | فووش (مرابحةة قمع سار : استصتاع و تجا رت ای ش رات ها (تها ره وش ( مایم ابطه بدهکار و بستانکار: در بانکداری متعارف, ‎SL‏ ‏مشتری یک ‎oe Sead AGL lease Se ox‏ از اسان فزاکت آیننت بهره و سود: بانک‌های متعارف بهره را به عنوان منبع درآمد اه د بالك ‎cas le eee Mal ale‏ مد انتفاده مخ گنند 

صفحه 57:
استفاده از عجوه: در بانگداری متخارف: بانگا می‌نواند این وجوه را - بزای سترما ‎wha‏ و اهداف دیگر استفاده کند. در بانکداری اسلامی, بانک می‌تواند این وجوه را برای سرمایه‌گذاری و اهداف دیگر استفاده .كندء اما بايد از اصول شرعی پیروی کند محدودیت‌های شرعی: بانکداری اسلامی بر اساس اصول ی عمل - a> ‏او‎ just ly Gases) ‏پرداخت با «زبافت بهره (زباار قمار‎ gly SiS ce بی‌قراری (غرر) خوددارى فن‌کند: دز عهل: ‎cal pies gyal ad oil‏ که يه تكنيق هاى سرمايه كذارى رايع مانند فروش گوناه (شرظ بندی علیه یک آمثبت) ممنوع است و تمام معاملات ‎dae rel‏ اقتصادی واقعی: را نشان .دهند ممایکت:در سود واوبان:بانق‌های انسلامین از طرنی سارت ور نویه عمل عى كتنه: ك6 م طليد كه وام يوموة نه پارکدس زحی در ور كود تدهم ابه حاف پرداخت بهوه: این یکی از اسول اسناندی بلنگداری اسلامن الشت که‌ناعت می‌شوم این نوع بانگدازی از بانگداری:سنتی .متفاوت باشد 

صفحه 58:
سعودی باكدارى املا دن عوستان سعودی یکی از بررگعرین با ارهای بانکداری اسلاعی در 0 تن سعودی ‎zee‏ ‎Is‏ با ری نمی اسد. نه ‎lowe‏ ناد شنافته شود: يعدن اد بای د اد أسلامى شناد > این است که ور تزقی اسلامن هستندبا ۲ جود آي در عرنستا با ‎gies et‏ ف براك تتدیل شدن که بانی‌های اسلا کامل, تنها خهار ار ای مق ی دا وان :اسلامی خا در فته می‌شوند بانک الراجحی - ‏الجزیره‎ SL بانک البلاد - بانک الانمابا - این حال؛ دو گروه بزرگ بانکداری اسلامی, دار المال الاسلامی و بانک البرکه, با وجود اينكه هر دو به ‎orga‏ جسته هستند؛ نتوانسته‌اند مجوزهابى براى انجام هاى بانكى تجارى در عريستان سعودى به دست 

صفحه 59:
بانکداری اسلامی در مالزی ‎welll 5 ,14%L Perbadanan Wang Simpanan Bakal-Bakal‏ در مالزى در سيتامبر 1963 با تأسيس به عنوان یک تهاد برای مسلمانان برای صرفه‌جوبی در هزینه‌های حچ ۳۷۷58۱۷ .آغاز شد (۳۷/58۲۸) نزد۷ ‎٠6395‏ ادعام شد تا أزد!! ‎Jl yo aus lou! (aXe OL), PWSBH L Pejabat Urusan‏ 1969 را تشکیل (شناخته می‌شود ‎Urusan dan Tabung Haji (ulsic @ ussSl aS Lembaga Tabung Haji‏ دهد.اولین بانک اسلامی در مالزی در سال 1983 تأسیس شد. در سال 1993 بانک‌های تجاری, بانک‌های بازرگانی و شرکت‌های مالی اجازه یافتند تا محصولات و خدمات بانکداری اسلامی را تحت برنامه بانکداری ارائه دهند. این نهادها با اين حال, ملزم به جداسازی وجوه و فعالبت‌های معاملات (۱85) اسلامی باتکداری اسلامی از کسب و کار بانکداری سنتی هستند تا اطمینان حاصل شود که هیچ ترکیبی از وجوه وجود ندارد.قهرست بانک‌ها در مالزی که محصولات اسلامی را ارائه می‌دهند (به روز شده در سال 2015) ‎caw! eau, SL 16 « Bank Islam. Alliance‏ برخى از بانک‌های اسلامی معروف در مالزی عبارتند از ‎Islamic Bank. Alkhair International Islamic Bank. Dubai Islamic Bank. Affin Islamic Bank‏ ‎Berhad. Al Rajhi Banking & Investment Corporation 5 Kuwait Finance House. jI_.£‏ 2اول۱۸۵)2 بانک‌ها, سایر واسطه‌های غیربانکی که محصولات مبتتی بر شریعت را ارائه می‌دهند عبارتند از و همکاری‌هایی که تحت کمیسیون همکاری مالزی ثبت شده‌اند.در (۱۸858) 86729 بجهنع50 ومتقانه8 را 8011 ,تنظیم شده است (8۱1۳0) ۵نولا۱۸۵۱3 ۱۱۵92۳3 831 مالزی شورای مشورتی ملی شرعی که در ذر مورد جنبه‌های شرعی عملکرد این نهادهاء همچنین محصولات و خذمات آن‌ها مشورت می‌دهد. در سال مرکز بین‌المللی آموزش در مالی اسلامی را تأسیس کرد یک دانشگاه ۲۸۵۱8۷52 ‎Bank Negara‏ .2006 اختصاصی برای فراهم کردن پرسنل ماهر و مجاز برای مالی اسلامی در مالزی. این دانشگاه به عنوان بخشی از اقدامات دولت مالزی برای تقویت بیشتر موقعیت کشور به عنوان مرکز بین‌المللی مالی اسلامی تاسیس شد. این تنها دانشگاه در جهان است که به طور کامل به مطالعات فوق لبسانس در مالی .اسلامی اختصاص یافته است ‎ 

صفحه 60:
بانکداری اسلامی در سنگاپور بانکداری اسلامی در سنگاپور با تأسیس Perbadanan Wang Simpanan Bakal-Bakal Haji .در سپتامبر 1963 آغاز شد به عنوان یک نهاد برای مسلمانان برای صرفه‌چویی درهزینه‌های حچ (زبارت مکه) .ايجاد شد در سال 11969 ادغام شد. تا رکه اکتون: به غنوان شتاخبه می‌شو:را شكيل دهد. [ بانک اسلا سنگا ‎a‏ 3 نا سال 1993, باتشهاى بجا ‎ts‏ بانک ها رل بازرگانی ‎alte’ sl‏ اجارم باقتند الات خدمات بانگدآریا ا ‎Coals atl‏ أبن حا مطلزم به جدآشار و وا آری اسلامی از کسب ار ‎at te‏ ستقابین 5 5 بانگ دارد ‎“i a‏ 2 ,دهند. ‎at‏ .تت عی ,دهند > ۹ ای پسآنداز ‎oS acaba‏ امین مالی فتاه یپرد تساک موتدار د أقراق بهاداز اسطلامی ‎Sort‏ ۳ 

صفحه 61:
بانکداری اسلامی در امارات متحده كر بی ی ی اسلامی ‎ae‏ امارات او از بان ای الک همچنین ‎steko al Pcl‏ طريق بانگ‌های سنتی,برخی از بانگ‌ها ‎SNS eee oe tt‏ قابل توچهی در دهه گذشته داشته عمليات بذ ينجره اسلامى | مى معروف در بانک اسلامى دبى - بانک اشلاعق ابوتظتی بانک اسلامی امارات - باتک اسلامی نور - بانک الهلال - بانک اسلامی شارجه - بانک البرکه - بانگد اقلا مرق - بانک تجاری دبیمحصولات - خدمات بانكدارى اسلامي امارات متحده عربی با استانداردهای ‎Mallow‏ ‏رم اج اسان کم ام وی ارجات مات امس رل 

صفحه 62:
بانکداری اسلامی در قطر بانکداری اسلامی در قطر رشد قابل توجهی داشته است. برخی از بانک‌های :اسلامی معروف در قطر عبارتند از ‎lament‏ قيفر ‎flab coallial il,‏ = ‏بانک اهلی - ‏بانک ملی قطر - ‏بانک خاورمیانه محدود ‏بانک تجاری قطر - ‎ 

صفحه 63:
بانک مصرف الریان - باتک بین‌الحللی ‎seal‏ قطر (یک بانگ اسلانین خصوصی: بانک- اسلامی قطر در سال 1982 به عنوان اولین نهاد مالی اسلامی در قطر تأسيس شد) محصولات و غملیات آن نخث نظارت یک شورای شرغی است - که اطمینان حاصل می‌کند که بانک با اصول بانکداری و مالی اسلامی مطابقت دارد. این بانک بزرگترین بانک مطابق با شرع .در قطر است 

صفحه 64:
4290 66 بآنکتاری اشلامی:در مضر:در سآل :2023 بة اتود دوسيو كله وکا (وانداره کج نان گرد همست زیم مهد أر سال :2020 است: با 63.69 68 اين نشان‌دهنده افرا إز يال 2028 استء با نرع رشم 63:60 568 ابن نشان هيده افزايويوق .مركزى مصر دارند يبه ياب انالا ‎short!‏ است که عبارتند از بانک اسلا 1 ركه مصره مصر. همجنين 1 ‎sa ee ease‏ آز آرمحضولان لا بت ار اسلامی است بص و بيش محصول ; د كلقن مخصوا زارد شریعت ‎ate‏ ی ی وشی؛ شرکت‌هاء با بخش کوچگ بسچ 7 ور رات در مصر در خا رش است:] ‎i ede‏ وسحه و ‎Lc‏ که قامر بد محصولات به حمتفربان کر 1 ‎ot‏ د ادإلداين 

صفحه 65:
۳ 7 تشکر از 5 ۳ 

سیر تحوالت بانکداری بدون ربا مباحث پیشرفته در ابزارهای مالی اسالمی تاریخچه بانکداری • بانک­ها موسساتی هستند که از محل سپرده­های مردم می­توانند سرمایه­های الزم را در اختیار صاحبان واحدهای صنعتی ،کشاورزی ،بازرگانی و اشخاص قرار دهند .در مورد ریشه و منشأ کلمه بانک اختالف نظر وجود دارد. گفته می شود کلمه بانک از یکی از واژه های آلمانی ( )Banckبه معنای شرکت یا ایتالیایی ( )Bancoبه معنای دکه و محل کسب یا ( )Bancaبه معنای نیمکت گرفته شده است .تکامل بانکداری به زمانی که نوشتن بوجود آمد ،بر می­گردد و اکنون به عنوان یک نهاد مالی که به ارایه خدمات مالی می پردازد همچنان رو به تکامل است. آغاز بانکداری اسالمی به دغدغه یکی از کشورهای عرب در مورد رواج گسترده بانکداری ربوی بر می گردد که در نتیجه آن شهید محمدباقر صدر در این باره تحقیقات جامعی بعمل آورد .علت طرح موضوع هم این بود که مسلمانان استقبال چندانی از تودیع پول در بانکداری ربوی نداشتند و سرمایه­های خود را به طور معمول در این بانک­ها سپرده گذاری نمی­کردند .شهید صدر دو بحث در ایجاد بانکداری غیرربوی بیان داشت :اول اینکه در اساس و به طور پایه­ای ،بانکداری چگونه اسالمی می شود؟ و دوم اینکه چه کنیم تا در صورت عدم تغییر وضع موجود ،نوعی بانکداری رواج یابد که الاقل شبهه ربوی نداشته باشد ،یعنی از اساس و بنیان ،بانکداری اسالمی مطرح نشود که با مشی حکومت مطابق نباشد ،بلکه به گونه­ای باشد که بتوان با حفظ شیوه بانکداری متعارف بنابراین ،منظور از بانکداری اسالمی نوعی سیستم بانکداری است که مبتنی بر قوانین اسالمی و نظریات اقتصاددانان و کارشناسان علوم بانکی و علمای اسالم است .اگر مولفه های اصلی بانکداری اسالمی را حذف ربا از تمامي عملیات بانکی و انطباق عملیات بانکی با موازین شرعی بدانیم ،اساس بانکداری اسالمی ،تسهیم سود ،مشخص بودن مسیر مصرف منابع و نظارت بر عملیات بانکی خواهد بود .بر این اساس ،در بانکداری سنتی (ربوی) بین بانک و مشتری یا گیرنده تسهیالت یک رابطه مستقیم وجود دارد و بواسطه وجود همین رابطه مستقیم ،رابطه دائن و مدیون بوجود می­آید ،اما در بانکداری اسالمی وجوه سپرده­گذاران طبق موازین شرعی و حقوقی و در قالب عقود معین سرمایه­گذاری می شود .در مبحث بانکداری اسالمی موضوع سود و حداقل سود مورد انتظار پیش کشیده می­شود که با ربا (بهره) ،به معنی دریافت هر مبلغ اضافه بر روی دین مشروط بر اینکه قبًال شرط شده باشد ،تفاوت­هایی اساسی دارد ،از جمله اینکه :سود با توافق طرفین تعیین و به نسبت­های مورد توافق پرداخت می­شود، ولی ربا از طرف وام دهنده (دائن) تعیین و به هر نرخ یا نرخ­های بانک اسالمی پول­های مشتریان خود را بدون تعهد مستقیم یا غیرمستقیم به پرداخت پاداش ثابت به سپرده­ها‌ی آنها ،دریافت می­کند اما بازپرداخت اصل سپرده­ها را به هنگام درخواست مشتری تضمین می­کند .بانک اسالمی ،وجوه نزد خود را (بدون وام دادن با بهره) در فعالیت­های تجاری و سرمایه­گذاری به کار می­گیرد (یعنی بر اساس مشارکت در سود) و در صورتی که فعالیت مورد نظر زیان کند ،بانک نیز همانند سایر شرکاء در زیان سهیم خواهد شد .برای تکمیل تعریف بانک اسالمی الزم است شرط دیگری به شرط عدم معامله با بهره (ربا) اضافه نمود و آن التزام به اصول شریعت اسالمی در تمام فعالیت ها و معامالت (و به دنبال آن عدم به کارگیری منابع مالی در فعالیت­های غیرمشروع) و التزام به مقاصد شریعت در تأمین منابع و مصالح جامعه اسالمی می­باشد. بنابراین بانک اسالمی منابع مالی خود را به بهترین فعالیت­های ممکن تخصیص داده و بر مبنای ارزش­های اخالقی و اصول شرعی برای تأمین منافع فردی (در .ضمن مصالح اجتماعی) به مشتریان خود مشاوره می­دهد اهداف نظام بانکی در چارچوب قانون عملیات بانکی بدون ربا اینگونه عنوان شده :است استقرار نظام پولی و اعتباری بر مبنای حق و عدل (با ضوابط اسالمی) به «1- منظور تنظیم گردش صحیح پول و اعتبار در جهت سالمت و رشد اقتصادی .کشور فعالیت در جهت تحقق هدف­ها وسیاست­ها و برنامه­های اقتصادی دولت با 2- .ابزارهای پولی و اعتباری ایجاد تسهیالت الزم برای گسترش تعاون عمومی و قرض­الحسنه از طریق3- جذب و جلب وجوه آزاد ،اندوخته­ها ،پس­اندازها ،سپرده­ها و بسیج و تجهیز آن­ها .برای تامین شرایط و امکانات کار و سرمایه­گذاری :بانکداری در دوره قدیم الف -بابل :در امپراطوری بابل معامالت بانکی به شیوه ابتدایی آن رواج داشت و حتی در قوانین ومقرراتی برای دادن وام و قبول سپرده­های تجارتی ذکر شده و دستوراتی درباره سرمایه­گذاری آمده است. در شهر بابل تجارتخانه­ها و بانک­های بزرگی وجود داشتند که دادن تمسک ،حواله ،برات و نیز گرفتن ربح معمول بود میزان ربح %20 بود و در مواردی به صدی چهل تا چهل و سه می رسید .معابد این شهر در حدود 2000سال قبل از میالد مسیح به عملیات بانکی ب -یونان :در کشور خدایان عالوه بر بانک­های خصوصی بعضی از معابد هم به کار صرافی اشتغال می­ورزیدند .سپرده­های مردم را پذیرفته ،به اشخاص یا شهرها وام اعطا می­کردند .از جمله این معابد معبد دلفی در شهر افسن بوده که به علت جنگهای مداوم داخلی ،مطمئن­ترین محل .برای نگاهداری و حفاظت اموال گرانبها و پرارزش به شمار می­آمد پ -ایران :قبل از دوره هخامنشی ،بانکداری به طرز ابتدایی مرسوم بود ولی در انحصار معابد و شاهزادگان قرار داشت و در زمان هخامنشیان بازرگانی رونق یافت و پول مسکوک رواج گرفت و معروفترین این بانکها ،بانک احیبی بود که تعلق به مهاجرین یهودی مقیم بابل داشت و به کلیه امور بانکی از قبیل قبول سپرده و اعطای وام و رهن گرفتن امالک می پرداخت و سرمایه آن برای خرید و فروش منازل ،احشام ، .غالمان و کشتیهای حامل کاالبه کار می­افتاد ت -روم :در اوایل تأسیس دولت روم که وصول مالیات­ها به شکل مقاطعه به اشخاص واگذار می­شد ،مأمورین غالبًا به شهرها و موسسات دولتی وام می­دادند .در واقع به نوعی بانکداری مبادرت می­ورزیدند .بانکدارهای رومی ،گذشته از تبدیل پول­های خارجی به پول­های کشور و تعیین عیار آن­ها و قبول سپرده و دادن وام ،کار صندوقداری را هم برای مشتریان خود انجام می­دادند .عملیات بانکی بانکداران رومی از بیشتر جهات شبیه به عملیات بانکی کنونی بوده و عبارت بود از افتتاح حساب جاری و مدت­دار به نفع افراد ،پرداخت بهره به سپرده­های مدت دار ،صدور بروات تجارتی، دادن فرضیه بانکی اعم از مصرفی و تجارتی با بهره­های متفاوت، رهن و صدور اعتبارنامه تجارتی و غیرآن­ها. ث -چین :در چین نیز در حدود قرن ششم قبل از میالد بانکداری رواج داشت و اختراع کاغذ (در حدود 105سال قبل از میالد ) در چین از نظر بانکداری اهمیتی بیرون از حساب داشت زیرا همین کشف بود که برای اولین بار تهیه اسناد بانکی ،تنظیم محاسبات ،نگاهداری و نقل و انتقال اسناد را بصورتی ارزان و ساده مقدور ساخت. بانكداري در قرون وسطي (از قرن پنجم تا پانزدهم ميالدي) در قرون وسطي بانكداري و تجارت به مفهوم آنچه در یونان و امپراطوري روم وجود داشت عمًال از بين رفت و پس از سقوط روم يك سير قهقهرائي در عمليات بانكي و ساير مظاهر تمدن بشري پيدا شد .عرف بانكداري با انجام برخي عمليات بانكي توسط اقوام مختلف بخصوص يهودي­ها با استعداد طبيعي اين قوم كه بيشتر به فعاليتهاي بانكي پرداخته بودند ،حيات تازه­اي يافت. ولي با مخالفت و تعصب شديد مقامات كليسا عليه دريافت ربح از افراد و منع مشروط آن در مذهب يهود ،اين فعاليت تقريبًا بالمانع و در برخي از مراكز بطور انحصاري در اختيار اين قوم قرار بانكداري در دورة جديد (از قرن پانزدهم به بعد) دورة جديد با پيشرفت تدريجي تجارت و داد و ستد در سواحل درياي مديترانه بخصوص در شهرهاي ونيز و فلورانس شروع شد و كشف امريكا و راههاي جديد و استقرار روابط بازرگاني بين شرق و غرب به تدریج دامنه فعاليت از سواحل درياي مديترانه به كشورهاي سواحل اقيانوس اطلس مانند فرانسه ،اسپانيا ،پرتقال و انگليس گسترش پيدا كرد .اين پيشرفت توام با استفاده روزافزون از خدمات بانكي و در نتيجه ازدياد بانكداران بخصوص در شهر ونيز بود .فعاليت و قدرت اين بانكداران بقدري توسعه پيدا نمود كه حتي به پادشاهان قرض مي­دادند و همين توسعه فعاليت و استفاده بيش از حد از قرضه بانكي به ورشكستگي­هاي تاريخچه بانكداري در ايران بانك جديد شرق اولين بانكي كه در ايران شروع به كار كرد بانك جديد شرق بود كه مركزش در لندن و حوزه عملياتش مناطق جنوبي آسيا بود .اين بانك بدون تحصيل هيچگونه امتيازي در سال 1266شمسي ( 1888ميالدي) در تهران محل بانك بازرگاني سابق فعاليت خود را آغاز و سپس شعبي در شهرهاي تبريز ،اصفهان ،شيراز ،رشت و بوشهر داير كرد .اين بانك به سپرده­هاي ثابت شش ماهه %4و يكساله %6و به موجودي حساب جاري % 5/2بهره پرداخت م ­يكرد .بانك با اين اقدام خود %12از نرخ بهره را پايين آورد و اولين بار اقدام به انتشار نوعي پول كاغذي بصورت حواله خزانه بانك شاهي يا شاهنشاهي ايران صرافان ايراني در مقام مقابله و رقابت با عمليات بانك جديد شرق برخاستند ولي قبل از آنكه نتيجه قطعي اين رقابت حاصل شود .حريفي زورمند جاي آن را گرفت و اين حريف بانك شاهي ايران بود كه در سال 1889( 1267ميالدي) به موجب امتيازي كه از طرف ناصرالدين شاه به پاول جوليوس دورويتر موسس خبرگزاري رويتر ،اعطاء گرديد بوجود آمد .رويتر قبًال در تاريخ 10مردادماه 1251شمسي ( ‍25ژوئيه 1872 ميالدي) در مقابل پرداخت 40.000ليره امتياز عظيمي براي مدت 70 سال براي كشيدن راه آهن ،حق انحصاري كليه معدن (بجز طال و نقره و .سنگ­هاي قيمتي) تأسيس بانك و غيره را گرفت اين امتياز بعدًا لغو و امتياز ديگري كه اساس آن تأسيس بانك شاهي ايران بود به مدت 60سال تحصيل گرديد كه يكي از مواد قرارداد چنين بود: «در صورتي كه دولت عليه ايران بعد از اين مصمم بشود كه امتياز بانك را يا امتياز يك دستگاه اعتباري را از هر قبيل كه باشد بدهد ،آن امتياز از امروز به حكم اين قرارنامه محفوظ ،ممهور و مخصوص است از براي اين كمپاني كه بر جميع اشخاص و كمپانيهاي ديگر حق رجحان خواهد داشت». يكي از عمليات عمده­اي كه اين بانك گرفته بود حق انحصاري نشر اسكناس بود .بانك شاهنشاهي هرگز بيش از 25شعبه در ايران نداشت و تعداد اين شعب بر حسب سود و زيان آن­ها در تغيير بود، چنانچه در سالهاي 1270و 1279و 1299به ترتيب داراي 15و 18و 21شعبه بود .تمركز حساب­هاي دولت و وجوه خزانه در بانك شاهنشاهي و دخالت آن در كليه نقل و انتقاالت كشوري و لشكري ،از جمله پرداخت حقوق مأمورين دولت و افراد ارتش بتدريج اسباب استيالي اين بانك را براي امور مالي كشور فراهم .ساخت بانك شاهنشاهي ايران با همين نام تا بهمن ماه سال 1327بجز حق نشر اسكناس از ساير حقوق امتيازنامه بهره­مند بود و از آن بانك استقراضي ايران پس از واگذاري امتياز تأسيس بانك شاهي ايران و رويتر يكي از اتباع دولت روسيه بنام ژاك پولياكوف تأسيس بانك استقراضي را پيشنهاد كرد .اين پيشنهاد در سال 1269شمسي ( 1890ميالدي) قبول و به موجب امتيازنامه­اي كه از طرف ناصرالدين شاه صادر گرديد .براي مدت 75سال به شخص نامبرده اجازه داير كردن شركتي بنام «انجمن استقراضي ايران» و حق انحصاري براي حراج عمومي داده شد .انجمن استقراضي ايران ،كه بعدها به بانك استقراضي ايران موسوم گرديد ،طبق ماده 18امتيازنامه خود از پرداخت هرگونه حقوق و باج و ماليات معاف بود و تنها طبق ماده 7آن مكلف بود كه %10عوايد خالص خود را به خزانه دولت تأديه نمايد .اين بانك از 22مرداد ماه سال 1301به دولت ايران تحويل و واگذار گرديد .بانك استقراضي از تاريخ واگذاري به دولت به «بانك ايران» موسوم گشت و از آن پس هم متصديان آن به تصفيه حساب­ها بانك سپه بانك سپه در ارديبهشت ماه سال 1304يك مؤسسه كوچك بانكي با سرمايه و هدف محدود بنام «بانك پهلوي قشون» بوجود آمد كه سرمايه اوليه آن مبلغ 3،883،950ريال از محل موجودي صندوق بازنشستگي درجه­داران ارتش تأمين گرديد ،اين بانك كه بعدًا به بانك سپه تغيير نام يافت صرفًا خدمات مربوط به ارتش را انجام مي داده است .این بانک .اولین بانک ایرانی است تأسيس بانك ملي ايران فكر تشكيل بانك با روش جديد بانكداري در ايران با فكر تأسيس بانك دولتي توأمًا ظاهر شد .ده سال قبل از تشكيل بانك شاهنشاهي ( 1258شمسي) حاج محمد حسين امين دارالضرب يكي از صرافان بزرگ و روشن بين پيشنهادي به حكومت وقت براي ايجاد يك بانك ايراني نمود كه متأسفانه مورد قبول واقع نگرديد. پيشنهاد مزبور ،معرف اهميتي است كه در آن زمان ايرانيان بخصوص محافل اقتصادي و صرافي براي بانك قائل بودند و از نقش آن در امور اقتصادي كشور و ايجاد صنايع و خطوط آهني و تلگراف آگاهي داشتند و لزوم كمك و معاضدت دولت براي تأسيس بانك و جمع­آوري پس­انداز مورد توجه قرار گرفته بود .متأسفانه اين طرح كه در صورت اجرا مجالي براي بيگانگان در اين زمينه باقي نمي­گذارد جامه عمل نپوشيد و بانك شاهنشاهي به شرحي كه گذشت به صورت بانك دولتي در .ايران مستقر شد در تاريخ 14ارديبهشت ماه سال 1306شمسي قانون اجازه تأسيس بانك ملي ايران پس از بررسي و بحث نمايندگان مجلس شوراي ملي به تصويب نهائي رسيد .پس از آنكه در 16آبانماه سال 1306قانون اجازه استخدام متخصص بانكي را اتباع سوئيس يا آلمان به تصويب مجلس شوراي ملي رسيد ،دكتر كورت ليندن بالت به خدمت بانك دعوت و به رياست آن گمارده شده و اساسنامه بانك در 30خرداد 1307به تصويب هيئت وزيران و در 14تيرماه به تصويب كميسيون ماليه مجلس شوراي ملي رسيد و مقدمات كار از هر جهت فراهم شد .بدين ترتيب بانك ملي ايران با سرمايه­اي ناچيز به مبلغ بيست ميليون ريال كه فقط هشت ميليون ريال آن نقدًا پرداخت شده بود ،به وجود آمد و از روز تشکیل بانک مرکزی ایران فکر تدوین قانون جامع پولی و بانکی کشور و تاسیس بانک مرکزی ایران بمنظور تنظیم حجم پول و اعتبار و حفظ ارزش پول و اجرای سیاست پولی و نظارت بر سیستم بانکی مورد توجه مقامات اقتصادی کشور قرارگرفت تا پس از گذشت 74سال از شروع فعالیت­های بانکی در ایران بانک مرکزی با سرمایه­ای معادل 3/6.میلیارد ریال در هجدهم مرداد ماه سال 1339تشکیل شد ملی شدن بانک ها در تاریخ هفده خردادماه 1358طبق مصوبه شورای انقالب برای حفظ حقوق صاحبان سپرده و سرمایه­های ملی و بکار انداختن س چرخ­های تولیدی کشور و تضمین بازپرداخت سپرده­ها و پ ­.اندازهای مردم در بانک­ها ،کلیه بانک­های کشور ملی اعالم شد همزمان با اجرای طرح ملی کردن بانک­ها در سیستم بانکی کشور جمعا 28بانک مشمول این قانون شدند .از این تعداد ،در 13بانک سرمایه گذاران خارجی سهیم بودند و 15بانک بقیه متعلق به سرمایه­گذاران ایرانی بود. هدف دولت از ملی کردن بانک­ها ،بعهده گرفتن اداره امور بانک­ها الیحه ملی شدن بانک­ها در تاریخ 17خرداد ماه 1358توسط شورای انقالب اسالمی تصویب گردید .براساس الیحه مذکور 28بانک و 16 شرکت پس انداز و وام مسکن و 2شرکت سرمایه­گذاری ملی اعالم شد .و مالکیت آنها از بخش خصوصی سلب و متعلق به دولت گردید شکل گیری سایر بانک ها و موسسات مالی اعتباری به مرور زمان در کشور ایران به تعداد بانک ها و تعداد شعب آنها در شهرهای مختلف افزوده شد .امروزه تعداد زیادی بانک دولتی و خصوصی (پاسارگاد ،سرمایه ،شهر ،دی ،انصار ،حکمت ایرانیان، خاورمیانه ،سینا و )...و همجنین موسسات مالی و اعتباری (ثامن، عسکریه ،کوثر،توسعه ،آرمان و )...در کشورمان فعالیت های بانکی، .مالی و اعتباری را به شهروندان ارائه می دهند تاریخچه بانکداری اسالمی • در طول دوران طالیی اسالم ،سرمایه‌داری و بازار آزاد به شکلی ابتدایی در دستگاه خالفت وجود داشت و در فاصله قرن‌های ۸ام تا ۱۲ ام ،اقتصاد بازار و مکتب سوداگری توسعه یافت به گونه‌ای که برخی به آن عنوان «سرمایه داری اسالمی» را نسبت می‌دهند .اقتصاد پولی آن دوران بر پایه این بود که ارز دینار به صورت گسترده‌ای در گردش باشد و به این ترتیب منطقه‌هایی که درگذشته از نظر اقتصادی مستقل بودند را در این موضوع درگیر می‌کردند .تاریخی­ترین نوع بانک بانکداری اسالمی چیست؟ بانکداری یا فعالّیت بانکی است که مطابق قوانین دین اسالم (فقه است .فقهاقتصاد اسالمیاسالم) است و کاربرد عملی آن در توسعه اسالمی ،اجازه نمی‌دهد که برای دریافت وام ،بهره‌ای (به شرطی که از ) پرداخت شود .همچنینرباپیش تعیین شده باشد و در اصطالح فقهی از نظر دین اسالم ،سرمایه­گذاری در تجارتی که فراهم کننده سود یا )حرامخدمتی باشد ولی با قوانین اسالم ناسازگار باشد نیز ممنوع ( .است نظام بانکی بدون ربا مجلس شورای است .حرام و ربادر فقه اسالمی دریافت پول اضافی از وام‌گیرنده اسالمی ایران در سال ۱۳۶۲قانونی را با عنوان قانون عملیات بانکی بدون ربا تصویب کرد که از سال ۱۳۶۳اجرایی شد .بر طبق این قانون و به منظور رفع ه حرمت ربای قرضی در سپرده­گذاری و اخذ سود اینگونه برنامه­ریزی شده تا سپرد ­گذاری در بانک ،تحت عقد قرض نبوده ،بلکه تحت عقودی دیگر مانند وکالت باشد .به این صورت که سپرده گذار ،پول خود را تحت عقد وکالت در اختیار بانک قرار داده و بانک نیز به عنوان وکیل پول را به چرخه اقتصاد وارد کرده و در اموری مانند مضاربه ،اجاره به شرط تملیک ،معامالت اقساطی ،مزارعه ،مساقات و ...استفاده می‌کند و در نتیجه ،از این تجارت­ها سودی حاصل می‌کند .در نهایت بانک به عنوان .وکیل ،حق‌الزحمه خود را از سود کسر کرده و مابقی را به مشتری تحویل می‌دهد اما در مورد اخذ وام و قرض از بانک و پرداخت سود مازاد بر اصل پول ،در بانکداری بدون ربا ،بانک­ها از عقود متفاوتی مانند جعاله ،مضاربه و ...استفاده کرده و شخص وام‌گیرنده را به مشارکت گرفته و پول را به مضاربه و ... می‌دهند .در نتیجه ،وام‌گیرنده مقداری از سود حاصل از عقود را اضافه بر اصل وام به بانک تحویل می‌دهد .ضمن این که این عقود تابع قوانین خاص همان .عقود نیز می‌باشد به طور کلی طبق این قانون ،بانک‌های جمهوری اسالمی اعطای تسهیالت بانکی از راه سیزده عقد اسالمی مجاز انجام می‌شود .این عقود مجاز عبارتند از قرض­الحسنه ،مضاربه ،مرابحه ،استصناع ،مشارکت مدنی ،مشارکت حقوقی، مساقا ،مزارعهفروش اقساطی ،معامالت َس َلف ،اجاره به شرط تملیک ،جعاله، .خرید دین و ت ممنوعیت های مشترک و رایج در بانکداری اهل تشیع و اهل تسنن • برخی مواردی که عموم فقهای اهل تشیع و تسنن بر حرام بودن آن­ها اتفاق نظر دارند به شرح ذیل می­باشد .لذا بکارگیری اموال و دارایی­های مسلمین در این موارد نیز جایز نیست: • کسب بهره (ربح) ،مگر آنکه وام دهنده تحت شرایط ویژه­ای که فقها تعیین می­کنند وجهی مانند جایزه دریافت کند. • هرگونه حاالت احتکار و سوداگری در عملیات سرمایه­گذاری و سرمایه­سپاری • هرگونه حاالت قمار و «بازی» با سرمایه • به کارگیری سرمایه برای تولید یا فروش الکل به استثناء الکل بهداشتی و صنعتی • به کار گیری سرمایه در اقتصاد فحشا و فحشاگری • به کار گیری سرمایه در اقتصاد پورنوگرافی • به کار گیری سرمایه در اقتصاد تولید یا فروش گوشت خوک • به کار گیری سرمایه در اقتصاد تولید یا فروش هرگونه جنس حرام • مشارکت ،همکاری یا مراوده با بانک های خارجی و غیر اسالمی که سرمایه خود را در راه­های غیر اسالمی یا علیه اسالم به کار می­برند. اصول بانکداری اسالمی بانكداري اسالمي همان اهداف بانكداري متداول دنيا را دنبال مي‌كند با اين تفاوت كه ادعا مي‌شود عمليات بانكداري در اين بانك‌ها براساس فقه معامالت اسالمي صورت مي‌گيرد .مهم‌ترين اصل در بانكداري اسالمي تقسيم سود و زيان حاصل از معامله و پرهيز از پرداخت ربا يا همان بهره پول است .عمومي‌ترين مفاهيم مورد استفاده بانكداري اسالمي شامل مضاربه (تقسيم سود تجارت) ،وديعه (به امانت گذاردن)، مشاركت (سرمايه‌گذاري مشترك) ،مرابحه (قرارداد مبتني بر قيمت تمام .شده) و اجازه به شرط تمليك (ليزينگ) است مركز مشاوره شريعت اسالمي بانك‌ها و موسسات اسالمي كه به ارائه خدمات و توليدات بانكداري اسالمي مي‌پردازند .به تاسيس يك كميته مشاوره بانكداري اسالمي نيازمندند .هدف از تاسيس اين كميته اطمينان از اجراي احكام شريعت اسالمي در قراردادها و معامالت بانكي است .لذا در بسیاری از بانکهای مرکزی ،تجاری ،تخصصی و برخی نهادهای مالی در کشورهای اسالمی نهادی با این نام یا شورای .فقهی به وجود آمده­اند فلسفه بانكداري اسالمي با الهام از آيه 275سوره دوم قرآن كريم ،سوره بقره ممنوعيت كار و درآمد بدون ريسك موجب مي‌شود كه فعاليت‌هاي مالي در اسالم دارايي‌هاي واقعي با ارزش افزوده همراه باشد. بانكداري اسالمي بر تقسيم ريسك ،دادوستد فيزيكي كاال ،درگيري مستقيم با تجارت و كار ،اجاره و قراردادهاي ساختماني با استفاده از عقود مختلف شرعي استوار است ،همچنين بانكداري اسالمي با مديريت دارايي به منظور افزايش درآمد عمومي است .تقسيم ريسك و مديريت آن براي دستيابي به حاكميت مشاركت و همكاري در انجام پروژه‌ها يكي از اهداف بانكداري اسالمي است. صندوق سرمايه‌گذاري اسالمي صندوق سرمايه‌گذاري اسالمي يكي از بخش‌هايي است كه در نظام مالي اسالمي به سرعت رشد كرده است .در سراسر دنيا تقريبا 100صندوق سرمايه‌گذاري اسالمي وجود دارد .جمع كل دارايي‌هاي مديريت شده در اين صندوق‌ها نزديك به 5ميليارد دالر است كه ساالنه 12تا 15درصد نيز رشد .مي‌كند از آغاز به‌كار صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري اسالمي در دهه ،1990شاهد ايجاد شاخص سهام اعتباري به وسيله شاخص بازار اسالمي داوجونز و سري شاخص .جهاني اسالمی بوده‌ايم وب‌سايت failaka.comشرح فعاليت صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري اسالمي و فهرستي از اين صندوق‌ها را در سراسر جهان ارائه كرده است. نگاهی به بانک و بانکداری از دیدگاه اسالم یکی از پدیده هائی که در قرنهای اخیر و بخصوص از قرن 16به این طرف در دنیا رایج شده و امروز سهم مهمی در اقتصاد جهانی و در اقتصاد ملتها و کشورها ایفا می نماید پدیده بانک و بانکداری است. بانک و موسسات مشابه از لحاظ فقهی ،حقوقی و قانونی مانند تمامی موسسات ،نهادها و بنگاههای خدماتی ،مشارکتی ،سرمایه­گذاری ،بیمه­گر و یا مراکز بورس و خدمات مشابه تحت این عنوان تعریف و شناخته می­شود .موسسات خدماتی البته نوعا منظور خدمات پولی و .بانکی و اعتباری و تسهیالت و یا عناوین مشابه است بنابراین اگر وضعیت کلی بانک و تاسیس آن برای خدمات غیرربوی و معامالت بر اساس مشارکت ،قرض­الحسنه ،خدمات اجتماعی ،سهامدار شدن در پروژه های عمرانی و صنعتی و مانند آن باشد بر اساس آیه شریفه «اوفوا بالعقود و احل الله البیع و المومنون عند .شروطهم و ااّل ان تکون تجارة عن تراض منکم» منع شرعی ندارد خدمات بانکی در این بخش ده­ها و صدها خدمات ارزشمند و تسهیالت و فعالیت های گسترده بانکی مانند نقل و انتقاالت پول ،نگهداری سپرده­ها ،تبدیل به اسعار و ارزهای مختلف ،دادن کارت­های اعتباری ،پرداخت تعهدات مشتریان به دستگاه­ها و مردم و بنگاه­ها و طلبکاران ،دریافت قبوض آب و برق و گاز و تلفن و حواله و انتقال ذّم ه و باز پرداخت تعهدات مد نظر .قرار می­گیرد فعالیت­ها و خدمات قرض الحسنه موضوع قرض­الحسنه در فرهنگ اسالمی از جایگاه ویژه­ای برخوردار است .اسالم بر امر قرض­الحسنه تاکید فراوان دارد و آن را یکی از خدمات ارزشمند اجتماعی می­داند .عمومًا در برابر شیوه­های ربوبی و نامشروع بر انفاق و قرض­الحسنه عنایت ویژه داشته است . قرآن کریم در بخش مهمی از آیات اواخر سوره مبارکه بقره سه موضوع مهم و به نحوی مرتبط را مطرح و نسبت به دو موضوع بصورت ایجابی و با موضوع سوم بصورت سلبی و با شدت برخورد می نماید .دو موضوع مورد تاکید عبارت است از قرض­الحسنه و انفاق و موضوع دیگر عبارت است از ربا و رباخواری که آن را محاربه و جنگ با خدا می­داند و با انواع مبادالت ک عقود و عقود مبادالتی حوزه وسیعی از عقود و معامالت را شامل می شود که بان ­ها و موسسات پولی و بانکی ،موسسات مالی و سرمایه­گذاری و حتی صرافی­ها م ­یتوانند در تمامی یا بخشی از این عقود فعالیت نموده و از تسعیر و تبدیل و خرید و فروش انواع ارزها گرفته تا عقد قراردادهای مختلف مشارکتی ،تجاری ،خرید و فروش ،اقتصادی ،تاسیس شرکت و واگذاری آن ،خرید سفته ،خرید دیون و تعهدات، اجاره و اجاره به شرط تملیک و اشکال گوناگون دیگری از مبادالت اقدام نموده و طبق مقررات و قوانین مربوط و ضوابط شرعی تحصیل درآمد نمایند .برای سرمایه­گذاری­های گوناگون اقدام و بصورت مشارکت ،مضاربه و انواع دیگری از عقود خدمات الزم را به متقاضیان و مشتریان ارائه نمایند و نقدینگی مورد نیاز واحدهای صنعتی و یا کشاورزی و یا خدماتی و یا امور دیگر را تامین نموده و بر اساس قراردادهای شرعی در صورت حصول سود به نسبت شریک شوند .در سرمایه­.گذاریهای کالن مشارکت جسته و به نسبت معین از عواید آن برخوردار گردند انواع مشارکت و عقود مشارکتی امروزه بخش مهمی از فعالیتهای اقتصادی ،سرمایه­گذاری، تولیدی و خدماتی بصورت قراردادهای مشارکتی انجام می پذیرد. چه در شکل مشارکت های خصوصی و چه در انواع دیگر مشارکت و شرکتهای سهامی عام و خاص و حتی تعاونی در تمامی انواع معامالت و در بخشهای مختلف اقتصادی ،مالی و پولی و سهام و بنگاه­ها و نهادها و موسسات و بانک­ها و اوراق مالی و پولی و سرمایه­ای ،بیمه­ای ،بنگاهی ،رسانه­ای و خبری فعالیتهای خود را بصورت شرکتی انجام می دهند .با جرأت باید گفت بیش از شصت -درصد فعالیتهای اقتصادی دنیا بر اساس عقود مشارکتی انجام می­ عملکرد قانون بانکداری قانون بانکداری اسالمی که در سال 1362در مجلس شورای اسالمی به تصویب رسید و از تایید شورای نگهبان نیز گذشت بزرگترین کاری بود که در آن تاریخ در مجلس به تصویب رسید و امید می رفت که منشأ تحول عظیمی در نظام بانکی و بانکداری و پولی و اعتباری و تسهیالتی در کشور گردد و ثمرات و برکات فراوانی برای نظام اسالمی و مردم و امت اسالمی ایفا نماید و الگوی جدیدی از نظام پولی و بانکی بدون ربا .را ارائه نماید در آن روز از لحاظ متفکرین امر نیز قانونی مفید و مثبت ارزیابی می­شد و بر چند اصل تاکید داشت: • عقود اسالمی تا سیزده نوع عقود و بیشتر • پرهیز از قراردادهای صوری و غیرواقعی • سپرده گذاران بانک را بنحوی وکیل خود در فعالیت­های اقتصادی قرار می دهند. • برنامه بانک­ها باید سالیانه در بودجه کل کشور توسط دولت به مجلس ارائه شده و مورد تصویب قرار گیرد. در اینجا تاکید بر چند مطلب و پیشنهاد الزم است ،امید است مورد توجه قرار گیرد. • -1کاهش هزینه­ها و عقالنی کردن آن • -2مدیریت حکیمانه و خردمندانه سرمایه­گذاری­ها • -3تاکید بر اصل صرفه­جوئی در مصارف و هزینه­های جاری و عمرانی و سرمایه گذاری و در حد مصارف ضروری ،نه گسترش بی رویه تشکیالت با سرمایه و منابع مردم و ایجاد شعب داخلی و خارجی یا هزینه­های تحمیلی و غیرضرور و مسابقه در خرید بهترین ساختمان­ها در حساس­ترین نقاط. • -4تاکید بر اصل افزایش پس­انداز و سرمایه­گذاری ملی و عمومی • -5تاکید بر اصل افزایش قدرت رقابت در عرصه جهانی • -6تاکید بر اصل بهره­وری در تمامی زمینه­ها بر اساس فعالیت­های سالم و روزآمد. • -7تاکید بر اصل مدیریت نقدینگی و منابع و مصارف در جهت اهداف کالن • -8تاکید بر اصل ارتقای نرخ بازدهی سرمایه­ها در کلیه بخش­ها • -9تاکید بر اصل پرهیز از اسراف و تبذیر در مصارف و هزینه­ها و ساختمان­- سازی و تبلیغات • - 10تاکید بر اصل عدالت محوری در تمامی امور و تالش در راه تحقق آن • - 11تاکید بر اصل حفظ قدرت خرید پول ملی و پرهیز از نشر اسکناس پرقدرت و تامین کسری بودجه با استقراض از بانک مرکزی • - 12تاکید بر اصل اقدامات الزم جهت سرعت گردش نقدینگی و جلوگیری از بلوکه شدن آن • - 13تاکید بر اصل تالش همه جانبه در کاهش نرخ تورم در سطوح قابل قبول و تک رقمی • -14تاکید بر اصل نظارت جدی و همه جانبه بر حسن جریان امور و مصرف بجای تسهیالت و اعتبارات بانکی • -15تاکید بر اصل افزایش سرمایه بانک­ها بر اساس نیازها و ضرورت­های اجتماعی و اقتصادی • -16تاکید بر اصل پرهیز از تحمیل اعتبارات و تسهیالت تکلیفی بر بانک­ها مگر با جبران هزینه­های مربوط • -17تاکید بر اصل بازپرداخت تعهدات و معوقات بخش­های مختلف به شبکه بانکی • - 18تاکید بر اصل نرخ سود و کارمزد که باید اوال واقعی باشد و ثانیا تابعی از بازدهی سرمایه و شرائط اقتصادی جامعه و با در نظر گرفتن ریسک سرمایه و درآمدهای واقعی هر بخش باشد نه یک طرفه و به صورت تحمیلی. نقش بانک در اقتصاد بانک‌ها به عنوان مؤسسات مالی و خدماتی که نقش تعیین‌کننده‌ای در گردش پول و ثروت دارند ،از جایگاه ویژه‌ای در اقتصاد هر کشور برخوردارند .فعالیت مثبت و مؤثر بانک‌ها می‌تواند در رشد بخش‌های اقتصادی و افزایش تولیدات در هر بخش و یا شکوفایی در برخی زمینه‌های اقتصادی اثرات مهمی بر جای گذارد .در جهان امروز قسمت عمدة مبادالت پولی به وسیلة بانک‌ها انجام می‌پذیرد .ادارة امور زندگی مردم و هم‌چنین ادارة امور اقتصادی کشورها ،مستلزم وجود بانک‌ها .است • برخی از مهمترین خدمات بانکی را می‌توان بدین شرح بیان نمود: • -8-6-1نگهداری پول :بانک‌ها محل امنی برای مردم جهت حفظ پول نقد خود می‌باشند .به طوری که در هر زمان که نیاز به آن پول برایشان ایجاد شد .به سرعت می‌توانند پول خود را در اختیار بگیرند. • -8-6-2انتقال پول :یکی از خدمات مهم بانک‌ها ،انتقال پول به مکان­ها یا حساب‌های دیگر است که نقش ارزنده‌ای در تسهیل مبادالت تجاری و زندگی اقتصادی مردم دارد. • -8-6-3جمع‌آوری و توزیع وجوه دولتی :بانک‌ها مالیات‌ها ،عوارض دولتی، جرایم و امثال آنها را از سراسر کشور جمع کرده به حساب دولت واریز می‌کنند .کما اینکه حقوق و مزایای کارکنان دولت را به دستشان می‌رسانند. • -8-6-4تبدیل پول‌های مختلف به یکدیگر :تبدیل ارزهای خارجی و مبادله آن­ها با پول رسمی هر کشور از جمله خدمات بانک‌ها می‌باشد. • -8-6-5نشر پول تحریری :افراد با افتتاح حساب جاری از چک‌های خود که همان پول تحریری به حساب می‌آید ،می‌توانند همانند پول در مبادالت استفاده کنند. • -8-6-6اعطای تسهیالت :بانک‌ها با تجهیز سرمایه‌های ریز و درشت جامعه و سوق دادن آنها به سمت فعالیت‌های مفید و موّلد نقش مهمی در رشد و عملیات بانکی در بانکداری بدون ربا نظام بانكداری بدون ربای ايران همانند نظامهای بانكداری متعارف از دو بخش بانك مركزی كه محور نظام بانكی است و بانكهای تجاری و تخصصی ،تشكيل میشود .فصل دوم و سوم قانون عمليات بانكداری بدون ربا طی مواد 3تا 17و آئين نامهها و دستورالعملهای اجرايی .مربوط ،فعاليتهای بانكهای تجاری را تبيين میكند نمودار سرفصل عناوين فعاليتهای بانكهای تجاری ی صحت معامالت بانکی در جمهوری اسالم ‌ ایران امام خمینی(رضوان الله تعالی علیه) .1تمامی‌معامالت حاللی‌كه یك مسلمان اگر با مسلمان دیگر انجام دهد صحیح است ،همان‌طور اگر با بانكى انجام دهد آن نیز محكوم به صحت است؛ بدون تفاوت بین بانك‌ها چه دولتى باشند و چه غیر دولتى ،چه داخلى باشند و چه خارجى. ی‌آید فرقى بین بانك‌هاى داخلى و خارجى و شخصى و دولتى ی كه م ‌ .2در احكام ‌ ی‌رسد حالل و جائز‌التصرف است نیست و نیز در این‌كه آنچه‌از بانك به‌دست كسى م ‌ فرقى بین آن‌ها نیست .مانند آنچه كه‌از هر صاحب یدى از قبیل صاحبان تجارتخانه‌ها و كارخانه‌ها و غیر آن‌ها گرفته می‌شود؛ مگر آن‌كه كسى یقین داشته باشد بر این‌كه‌آن‌چه‌از بانك گرفته حرام است و یا با حرام مخلوط است و اما صرف این‌كه می‌داند در این بانك و یا موسسه حرام‌هایى وجود دارد باعث آن ی‌شود بگوید پس این هم كه من از بانك گرفته‌ام حرام است؛ هرچند كه‌احتمال نم ‌ دهد این مال یا پولى كه گرفته ،همان مال حرام باشد. مقام معظم رهبری "مدظله العالی" ی ایران محکوم به صحت هستند؟ خرید سؤال :آیا معامالت بانک‌های جمهوری اسالم ‌ ی دارد؟ غسل کردن و ی‌شود چه حکم ‌ مسکن و غیره با پولی که‌از بانک‌ها گرفته م ‌ ی دارد؟ و آیا نماز خواندن در خانه‌‌هایی که با این قبیل پول‌ها خریداری شده چه حکم ‌ ی‌گذارند ،حالل است؟ گرفتن سود در برابر سپرده‌هایی که مردم در بانک م ‌ جواب :بطور‌کلی معامالت بانکی که بانک‌ها بر اساس قوانین مصوب مجلس شورای ی‌دهند ،اشکال ندارد و محکوم ی و مورد تأیید شورای محترم نگهبان انجام م ‌ اسالم ‌ به صحت است و سود حاصل از به‌کارگیری سرمایه بر اساس یکی از عقود صحیح اسالمی‌ ،شرعًا حالل است .لذا در صورتی‌که گرفتن پول از بانک برای خرید مسکن و مانند آن ،تحت عنوان یکی از آن عقود باشد ،بدون اشکال است .ولی اگر به‌صورت قرض ربوی باشد ،هرچند گرفتن آن از نظر حکم تکلیفی حرام است ولی ی‌شود و اصل قرض از نظر حکم وضعی صحیح است و آن مال ،ملک قرض گیرنده م ‌ ی‌خرد تصرف نماید. جایز است در آن و در هر چیزی که با آن م ‌ بانکداری اسالمی ،که به عنوان یک ابزار موثر برای تامین مالی توسعه در سراسر جهان شناخته شده است ،بر اساس دو اصل اساسی عمل می‌کند: اشتراک در سود و زیان و ممنوعیت جمع‌آوری و پرداخت بهره توسط قرض‌دهندگان و سرمایه‌گذاران .بانک‌های اسالمی از طریق مشارکت در سهمیه ،که می‌طلبد که وام‌گیرنده به بانک سهمی در سود خود بدهد به جای پرداخت بهره ،سود می‌برند.بیشترین بازیکنان در این حوزه کشورهای عضو هستند ،اما این مدل نیز در کشورهایی ))GCCشورای همکاری خلیج فارس مانند مالزی ،اندونزی ،ترکیه و پاکستان در حال پیشرفت است .برخی از سریع‌ترین رشد را تجربه کرده‌اند.با این حال ،سهم GCCکشورهای خارج از دارایی‌های مالی اسالمی تنها یک قسمت کوچک از دارایی‌های مالی جهانی را تشکیل می‌دهد (کمتر از 1درصد) ،اما رشد دو رقمی آن به راحتی رشد بانکداری سنتی را پشت سر می‌گذارد و دامنه خود را با صدور سوکوک در آفریقا ،جنوب آسیا و اروپا گسترش می‌دهد.در 12ماه تا پایان سال ،2021 سپرده‌هایی که بانک‌های اسالمی دریافت کردند با نرخ حدود 7.3درصد رشد کرد ،در حالی که تأمین مالی با نرخ حدود 13درصد رشد کرد .این رشد بیشتر به اقتصادهای در حال رشد کشورهای مسلمان برمی‌گردد ،به خصوص کشورهایی که از افزایش قیمت نفت بهره برده‌اند.به طور کلی ،بانکداری اسالمی از زمان تأسیس خود رشد سریع‌تری نسبت به دارایی‌های بانکی کل .داشته و پیش‌بینی می‌شود که این روند ادامه یابد بانکداری اسالمی در کشورهای مختلفی در سراسر جهان پذیرفته .شده است این کشورها بیشترین بازیکنان در این حوزه هستند و بیشترین دارایی‌ها :را دارند ). GCCکشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس ).ایران :ایران با 29درصد از کل جهانی در راس لیست قرار دارد - عربستان سعودی :عربستان سعودی با 25درصد از کل جهانی در رتبه - .دوم قرار دارد .مالزی :مالزی با 11درصد از کل جهانی در رتبه سوم قرار دارد - امارات متحده عربی :امارات متحده عربی با 8درصد از کل جهانی در - .رتبه چهارم قرار دارد .کویت :کویت با 6درصد از کل جهانی در رتبه پنجم قرار دارد - .قطر :قطر با 6درصد از کل جهانی در رتبه ششم قرار دارد - .ترکیه :ترکیه با 2.6درصد از کل جهانی در رتبه هفتم قرار دارد - .بنگالدش :بنگالدش با 2.1درصد از کل جهانی در رتبه هشتم قرار دارد - .اندونزی :اندونزی با 2درصد از کل جهانی در رتبه نهم قرار دارد - بحرین :بحرین با 1.8درصد از کل جهانی در رتبه دهم قرار دارد.با این - حال ،باید توجه داشت که بانکداری اسالمی هنوز فقط یک قسمت کوچک از دارایی‌های بانکی جهانی را تشکیل می‌دهد (کمتر از 1درصد)، اما رشد دو رقمی آن به راحتی رشد بانکداری سنتی را پشت سر می‌گذارد بانکداری اسالمی با رشد سریع خود در حال تغییر است .این تغییرات شامل موارد :زیر می‌شوند رشد در کشورهای توسعه یافته :بانک‌های اسالمی در حال حاضر در - حال گسترش به بازارهای جدید در آسیا ،اروپا و آفریقا هستند ،در کشورهایی که اقلیت‌های مسلمان دارند اما برای برقراری حضور .سودآور نیاز به جذب تعداد زیادی از غیرمسلمان‌ها دارند رزیلیت نسبی نسبت به بحران‌های مالی :رشد سریع بانکداری اسالمی - در کشورهای در حال توسعه همراه با ادعاهایی در مورد مقاومت نسبی .آن در برابر بحران‌های مالی نسبت به بانکداری سنتی است رشد سریع :از زمان تولد مدرن بانکداری اسالمی در دهه 1970در - .مصر ،آن به سرعت در سراسر جهان گسترش یافته است بانکداری اسالمی در ایران و سایر .کشورهای اسالمی تفاوت‌هایی دارد در ایران ،تمام صنعت مالی باید با اصول شرعی سازگار باشد و این کشور بیش از 40درصد از کل دارایی‌های بانکداری اسالمی جهان را تشکیل می‌دهد. در مقابل ،عربستان سعودی 18.5درصد ،مالزی 9.56درصد و امارات متحده عربی 7.36درصد از دارایی‌های بانکداری اسالمی جهان را تشکیل می‌دهند.برخی از کشورها مانند بنگالدش ،مصر ،اندونزی ،اردن ،پاکستان، مالزی و بحرین هر دو نوع بانکداری اسالمی و سنتی را ارائه می‌دهند .در این کشورها ،بانکداری اسالمی به تدریج در حال رشد است و در حال حاضر با بانکداری سنتی رقابت می‌کند.بانکداری اسالمی بر اساس اصول شرعی عمل می‌کند و از پرداخت یا دریافت بهره (ربا) ،قمار (میسر) یا بیش از حد بی‌قراری (غرر) خودداری می‌کند .در عمل ،این به این معنی است که تکنیک‌های سرمایه‌گذاری رایج مانند فروش کوتاه (شرط بندی علیه یک امنیت) ممنوع است و تمام معامالت باید هدف اقتصادی واقعی را نشان دهند.بانک‌های اسالمی از طریق مشارکت در سهمیه عمل می‌کنند ،که می‌طلبد که وام‌گیرنده به بانک سهمی در سود خود بدهد به جای پرداخت بهره .این یکی از اصول اساسی بانکداری اسالمی است که باعث می‌شود این نوع بانکداری از بانکداری .سنتی متفاوت باشد توسعه محصوالت جدید :توسعه محصوالت جدید ،مانند سوکوک (اوراق - .بهادار اسالمی) ،نیز محدوده محصوالت موجود را گسترش داده است تأثیر بر رشد اقتصادی :بانکداری اسالمی با رشد اقتصادی مثبت همراه - است ،حتی پس از کنترل برای متغیرهای مختلف ،از جمله سطح عمق .مالی چالش‌های نظارتی :با توجه به رشد قوی آن‌ها در طول بحران ،احتماًال - بانک‌های اسالمی در آینده سهم بازار بیشتری را به خود اختصاص خواهند داد ،اما این به معنای مسئولیت نظارتی بیشتر است.با این حال، باید توجه داشت که بانکداری اسالمی هنوز فقط یک قسمت کوچک از دارایی‌های بانکی جهانی را تشکیل می‌دهد (کمتر از 1درصد) ،اما رشد .دو رقمی آن به راحتی رشد بانکداری سنتی را پشت سر می‌گذارد انکداری اسالمی و بانکداری متعارف .تفاوت‌های اساسی دارند روش‌های مالی :بانک‌های متعارف فقط یک روش مالی برای مشتریان - خود دارند و آن "وام" است .اما بانک‌های اسالمی بر اساس سه روش اصلی کار می‌کنند :ترتیب اجاره (اجاره) ،پایه تجارت /فروش (مرابحه، .مصومه ،سلم ،استصناع و تجارت) و شراکت‌ها (مضاربه و مشارکت) رابطه بدهکار و بستانکار :در بانکداری متعارف ،رابطه بین بانک و - مشتری یک رابطه بدهکار و بستانکار است .در بانکداری اسالمی ،این .رابطه بر اساس شراکت است بهره و سود :بانک‌های متعارف بهره را به عنوان منبع درآمد خود - استفاده می‌کنند .بانک‌های اسالمی به جای بهره ،از نرخ سود استفاده .می‌کنند استفاده از وجوه :در بانکداری متعارف ،بانک می‌تواند این وجوه را - برای سرمایه‌گذاری و اهداف دیگر استفاده کند .در بانکداری اسالمی، بانک می‌تواند این وجوه را برای سرمایه‌گذاری و اهداف دیگر استفاده .کند ،اما باید از اصول شرعی پیروی کند محدودیت‌های شرعی :بانکداری اسالمی بر اساس اصول شرعی عمل - می‌کند و از پرداخت یا دریافت بهره (ربا) ،قمار (میسر) یا بیش از حد بی‌قراری (غرر) خودداری می‌کند .در عمل ،این به این معنی است که تکنیک‌های سرمایه‌گذاری رایج مانند فروش کوتاه (شرط بندی علیه یک امنیت) ممنوع است و تمام معامالت باید هدف اقتصادی واقعی را نشان .دهند مشارکت در سود و زیان :بانک‌های اسالمی از طریق مشارکت در - سهمیه عمل می‌کنند ،که می‌طلبد که وام‌گیرنده به بانک سهمی در سود خود بدهد به جای پرداخت بهره .این یکی از اصول اساسی بانکداری اسالمی است که باعث می‌شود این نوع بانکداری از بانکداری سنتی .متفاوت باشد بانکداری اسالمی در عربستان سعودی بانکداری اسالمی در عربستان سعودی یکی از بزرگترین بازارهای بانکداری اسالمی در جهان است .با این حال ،عربستان سعودی به طور رسمی مفهوم بانکداری اسالمی را به رسمیت نمی‌شناسد .منطق این است که اگر یک بانک به عنوان یک نهاد اسالمی شناخته شود ،پس تمام بانک‌های دیگر ،به طور ضمنی ،غیراسالمی خواهند بود .خط رسمی این است که تمام بانک‌های فعال در عربستان سعودی به طور تعریفی اسالمی هستند.با این حال ،با وجود این ترند در بازار بانکداری عربستان سعودی برای تبدیل شدن به بانک‌های اسالمی کامل ،تنها چهار بانک از میان 12بانک محلی مجوز دار به عنوان بانک‌های :اسالمی خالص در نظر گرفته می‌شوند بانک الراجحی بانک الجزیره - بانک البالد - بانک االنمابا - این حال ،دو گروه بزرگ بانکداری اسالمی ،دار المال االسالمی و بانک البرکه، با وجود اینکه هر دو متعلق به سعودی‌های برجسته هستند ،نتوانسته‌اند مجوزهایی برای انجام فعالیت‌های بانکی تجاری در عربستان سعودی به دست .آورند بانکداری اسالمی در مالزی Perbadanan Wang Simpanan Bakal-Bakalبانکداری اسالمی در مالزی در سپتامبر 1963با تأسیس به عنوان یک نهاد برای مسلمانان برای صرفه‌جویی در هزینه‌های حج . PWSBHآغاز شد )Haji (PWSBH Lembagaادغام شد تا Pejabat Urusan Hajiبا (، PWSBHزیارت مکه) ایجاد شد .در سال 1969 را تشکیل )شناخته می‌شود Lembaga Tabung Hajiکه اکنون به عنوان( Urusan dan Tabung Haji دهد.اولین بانک اسالمی در مالزی در سال 1983تأسیس شد .در سال ،1993بانک‌های تجاری ،بانک‌های بازرگانی و شرکت‌های مالی اجازه یافتند تا محصوالت و خدمات بانکداری اسالمی را تحت برنامه بانکداری ارائه دهند .این نهادها با این حال ،ملزم به جداسازی وجوه و فعالیت‌های معامالت ) (IBSاسالمی بانکداری اسالمی از کسب و کار بانکداری سنتی هستند تا اطمینان حاصل شود که هیچ ترکیبی از وجوه وجود ندارد.فهرست بانک‌ها در مالزی که محصوالت اسالمی را ارائه می‌دهند (به روز شده در سال )2015 Bank Islam، Allianceبه 16بانک رسیده است .برخی از بانک‌های اسالمی معروف در مالزی عبارتند از ‏Islamic Bank، Alkhair International Islamic Bank، Dubai Islamic Bank، Affin Islamic Bank به غیر از Kuwait Finance House.و Berhad، Al Rajhi Banking & Investment Corporation Malaysiaبانک‌ها ،سایر واسطه‌های غیربانکی که محصوالت مبتنی بر شریعت را ارائه می‌دهند عبارتند از و همکاری‌هایی که تحت کمیسیون همکاری مالزی ثبت شده‌اند.در )Building Society Berhad (MBSB را ، BNMتنظیم شده است ) Bank Negara Malaysia (BNMمالزی ،شورای مشورتی ملی شرعی که در در مورد جنبه‌های شرعی عملکرد این نهادها ،همچنین محصوالت و خدمات آن‌ها مشورت می‌دهد .در سال مرکز بین‌المللی آموزش در مالی اسالمی را تأسیس کرد ،یک دانشگاه 2006، Bank Negara Malaysia اختصاصی برای فراهم کردن پرسنل ماهر و مجاز برای مالی اسالمی در مالزی .این دانشگاه به عنوان بخشی از اقدامات دولت مالزی برای تقویت بیشتر موقعیت کشور به عنوان مرکز بین‌المللی مالی اسالمی تأسیس شد .این تنها دانشگاه در جهان است که به طور کامل به مطالعات فوق لیسانس در مالی .اسالمی اختصاص یافته است بانکداری اسالمی در سنگاپور بانکداری اسالمی در سنگاپور با تأسیس ‏Perbadanan Wang Simpanan Bakal-Bakal Haji .در سپتامبر 1963آغاز شد به عنوان یک نهاد برای مسلمانان برای صرفه‌جویی درهزینه‌های حج (زیارت مکه) .ایجاد شد در سال ،1969ادغام شد تا(که اکنون به عنوان شناخته می‌شو را تشکیل دهد .ا اولین بانک اسالمی در سنگاپور در سال 1983تأسیس شد .در سال ،1993 بانک‌های تجاری ،بانک‌های بازرگانی شرکت‌های مالی اجازه یافتند تا محصوالت و خدمات بانکداریاسالمی را تحت برنامه بانکداری اسالمی ارائه دهند .این نهادها با این حال ،ملزم به جداسازی وجوه و فعالیت‌های معامالت بانکداری اسالمی از کسب و کار بانکداری سنتی هستند تا اطمینان حاصل شود که هیچ ترکیبی از وجوه وجود ندارد.در حال حاضر ،سنگاپور 15بانک دارد که خدمات بانکداری اسالمی ارائه می‌دهند .این بانک‌ها محصوالت مالی متنوعی را ارائه می‌دهند ،از جمله حساب‌های پس‌انداز ،مرابحه (تأمین مالی شخصی) ،سپرده‌های مدت‌دار و اوراق بهادار اسالمی .یا سوکوک بانکداری اسالمی در امارات متحده عربی بانکداری اسالمی در امارات متحده عربی رشد قابل توجهی در دهه گذشته داشته است .این کشور میزبان تعدادی از بانک‌های اسالمی تخصصی است ،همچنین عملیات پنجره اسالمی ارائه شده از طریق بانک‌های سنتی.برخی از بانک‌های :اسالمی معروف در امارات متحده عربی عبارتند از بانک اسالمی دبی - بانک اسالمی ابوظبی بانک اسالمی امارات - بانک اسالمی نور - بانک الهالل - بانک اسالمی شارجه - بانک البرکه - بانک اسالمی مشرق - بانک تجاری دبیمحصوالت - و خدمات بانکداری اسالمی امارات متحده عربی با استانداردهای بین‌المللی و الزامات شرعی توسعه یافته‌اند ،تا به تمام نوع نیازهای تامین مالی شرکت‌ها، کسب و کارها و موسسات مالی بپردازند .این شامل حساب‌های پس‌انداز ،مرابحه (.تأمین مالی شخصی) ،سپرده‌های مدت‌دار و اوراق بهادار اسالمی یا سوکوک بانکداری اسالمی در قطر بانکداری اسالمی در قطر رشد قابل توجهی داشته است .برخی از بانک‌های :اسالمی معروف در قطر عبارتند از بانک بین‌المللی اسالمی قطر بانک اسالمی قطر - بانک اهلی - بانک ملی قطر - بانک خاورمیانه محدود بانک تجاری قطر - بانک مصرف الریان - بانک بین‌المللی اسالمی قطر (یک بانک اسالمی خصوصی بانک اسالمی قطر در سال 1982به عنوان اولین نهاد مالی اسالمی در قطر تأسیس شد) محصوالت و عملیات آن تحت نظارت یک شورای شرعی است - که اطمینان حاصل می‌کند که بانک با اصول بانکداری و مالی اسالمی مطابقت دارد .این بانک بزرگترین بانک مطابق با شرع .در قطر است -  EGP 429bnبانکداری اسالمی در مصر در سال 2021به حدود .رسید ،که حدود %5از اندازه کل بازار بانکداری مصر را تشکیل می‌دهد از سال 2020است ،با نرخ رشد EGP 63.6bnاین نشان‌دهنده افزایش 14.%17.4بانک در مصر مجوز ارائه محصوالت بانکداری اسالمی از بانک .مرکزی مصر دارند این شامل سه بانک کامًال اسالمی است که عبارتند از بانک اسالمی فیصل مصر ،بانک البرکه مصر ،و بانک اسالمی ابوظبی مصر .همچنین 11بانک دیگر وجود دارند که شعب اسالمی را در کنار شعب سنتی خود دارند.بازار مصر شاهد توسعه بسیاری از محصوالت بانکداری اسالمی است که نیازهای مشتریان را برآورده می‌کند .بیش از 60محصول بانکی موجود است .با این حال ،بازار نیاز به چندین محصول دارد که با شریعت اسالمی مطابقت دارد ،چه برای بخش خرده‌فروشی ،شرکت‌ها ،یا بخش کوچک و متوسط سازمان‌ها.با توجه به اینکه بانکداری اسالمی در مصر در حال رشد است ،این کشور در حال توسعه و تأهیل منابع انسانی است که قادر به ارائه این محصوالت به مشتریان .است .این یکی از چالش‌های مهم در بازار مصر است با تشکر از نگاه شما