پی‌دی‌اف
زمین‌شناسی و مهندسی معدن

درسنامه زمین شناسی پایه یازدهم درس6 از صفحه 93تا108

توضیحات: دانلود فایلPDF زمین شناسی پایه یازدهم درس6 از صفحه 93تا108 نهایی وکنکور باکیفیت آماده پرینت تعدادصفحات :77 نمونه سوال های متن امتحانی فصل 6 ششم زمین شناسی یازدهم ۱) ارتباط سازه های ساخت دست بشر با زمین را توضیح دهید. پاسخ: انسان از گذشته های دور، بناهایی ساخته است که هنوز هم پس از گذشت هزاران سال، باقی مانده اند. ستون های بزرگ تخت جمشید، بناهای چغازنبیل، اهرام مصر، دیوار چین و قنات های باستانی با وجود گذشت سال ها، هنوز هم پابرجا هستند و اوج دانش مهندسی را در عهد باستان نشان می دهند. جاده ها، راه آهن، پل ها، تونل ها، خطوط انتقال نفت، گاز و آب، سدها، کارخانه ها، ساختمان های بلند، برج های مخابراتی مانند برج میلاد و بسیاری سازه های دیگر، از موادی ساخته می شوند که از زمین به دست می آیند. ۲) ارتباط مطالعات زمین شناسی و کاهش خسارت های ناشی از مخاطرات طبیعی را بنویسید. پاسخ: بارها در رسانه ها، اخبار مربوط به انواع ریزش سنگ در جاده های کوهستانی، تخریب ساختمان هاو سازه های سنگین به دلیل گود برداری، ریزش تونل ها، فرار آب از سدها و تخریب بدنه آن ها، ریزش پل ها و … را شنیده اید. با مطالعات زمین شناسی می توان این خسارات را کاهش داد. ۳) ارتباط پایداری زمین و ساخت سازه ها را بنویسید. پاسخ: یکی از مسائل اصلی در ساخت و نگهداری سازه ها، پایداری زمین است. در ساخت سازه ها، مسائل مختلف زمین شناسی مطرح می باشد که باید مورد مطالعه قرار گیرد. ۴) وظیفه زمین شناس در کاهش خسارات مخاطرات طبیعی به سازه های ساخت دست بشر را توضیح دهید. پاسخ: یکی از وظایف مهم زمین شناس، تشخیص احتمال وقوع فرایندهای مخرب و ارائه روش های مقابله با آنها است به نحوی که، آسیبی به تأسیسات و سازه های عمرانی و معدنی وارد نشود. ۵) ارتباط سازه با مطالعات زمین شناسی سنگ بستر آنها چیست؟ پاسخ: قبل از اجرای پروژه های عمرانی مانند سد، نیروگاه، بزرگراه، پل، مجتمع های تجاری و مسکونی، برج ها و … که سازه نامیده می شوند، انجام مطالعات زمین شناسی سنگ بستر آن ها، ضروری است. ۶) مهم ترین مطالعات زمین شناسی در مکان یابی سازه ها را بنویسید. پاسخ: در این مطالعات، ناهمواری های سطح زمین، استحکام سنگ ها، نفوذپذیری، پایداری دامنه ها در برابر ریزش و جنس مصالح به کار رفته در سازه مورد بررسی قرار می گیرد. مورفولوژی یا پستی و بلندی های محل احداث سازه، در پایداری آن تأثیر قابل توجهی دارد. ۷) ارتباط بررسی مقاومت زمین پی در مکان یابی سازه ها را بنویسید. پاسخ: یکی از عوامل مهم در مکانیابی ساختگاه سازه ها، مقاومت

محمد فایق مجیدی دهگلان

صفحه 1:

صفحه 2:

صفحه 3:
اهمیت مطالعه شکستگی های پوسته زمین: شکستگی های پوسته زمین» یکی از نشانه های پویایی زمین است. مطالعه آنها در هنگام ساخت جاده ها» سدهاء تونل ها و سایر سازه های مهندسی اهمیت زیادی دارد. افزون بر آن؛ در تجمع آب های زیرزمینی و ذخایر نفت و گاز و تشکیل کانسنگ های گرمابی حائز اهمیت می باشد.

صفحه 4:

صفحه 5:
درکتاب علوم آموختید که شکستگی‌ها. به دو دسته درزه و گسل تقسیم می‌شوند. تفاوت و تشابه درزه و گسل رابیان کنید.

صفحه 6:

صفحه 7:

صفحه 8:
(a ‏شکل ۱ب الف) درز ب اکسل‎ ‏سطح كسل, شكستكى و جابدجادى در أن اتقاق افتاده نست. اكر سطح كسل مايل باشد به طبقات روی‎ ‏سطح كسل» قراديواه و به طبقات زير سطح كسل» فروديواره هى كود‎

صفحه 9:
جدول ۶-۱-انواع گسل و ویژگی‌های آن ۱-سطح گسل مایل است. ۲- فرادیواره نسبت به فرودیواره به سمت پایین یا فرودوره نسبت به فردیواره به سمت بالا احرکت کرده استد wile ۱-سطح گسل مایل است. ۲- فرادیواره نسبت به فرودیواهه به سمت بالا معکویی أيا فروديواره نسبت به فراديواره يه سمت بابين | فشاری حرکت کرده است. ۱- لفزش سنگ‌ها در امد سعلح گسل است. حركت قطعات شكسته شدهء در امتداد افق wn ell ‏امتداد لفز‎

صفحه 10:
فرادیواره م2 ۱ ۱ لب فرودیواره الف) گسل عادی ب)گسل رانده 3 کت از +ادرچه.. ج) گسل‌رورانده د) گسل امندادلفز

صفحه 11:

صفحه 12:
So eer) ig og أاباج مأاك م11 ]5

صفحه 13:
ge Suk Reverse Fault

صفحه 14:
فکر کنید هدر هر یک از گسل‌های زیر نوع گسل را مشخص کنید. ب) گسل امتداد لغز

صفحه 15:
در ‎gla‏ مختلفایران جه ارتباطى بين زميق لرزهضايا سل ها ده می‌شود؟

صفحه 16:

صفحه 17:
زمین لرزه نشانه جیست نشانه آشکاری از است. نتایج وقوع زمین لرزه؛ در هر زمین لرزه» مقدار زیادی انرژی توسط امواج لرزه ای از درون زمین آزاد و باعث جا به جایی و لرزش سنگ کره می شود.

صفحه 18:

صفحه 19:

صفحه 20:
باهم * با استفاده از اطلاعات موجود در تصوير روبةرو يديفيد در مورد براكندكى جغرافيايى زمين لرزههاى جهان» به پرسش‌های زیر پاسخ دهید: ۱-محدوده کمربند لرزه خیز آلپ -هیمالیا رامشخص بیشترزمین لرزها درحائسیه ورقه ها اتفاق می افتد .ورقه ها وقتی ازهم دورمی شوند ویا به هم برخورد می کنند و یا درامتدا د هم حرکت می کنند موجب زمین لرزه می شوند و محل این سه حرکت در حاشیه ورقه ها اتفاق می افتد و درنقشه مشخص می باشد. ۲ در سال نهم با ورقههاى سنى كره أشنا شدي دو تصویر روبه‌رو را با هم مقایسه کنید. چه نتیجه‌ای می‌گیرید؟ محدوده کمربد لرزه ‎jad‏ آلپ -هیمالیا شامل محدوده رشته کوه آلپ دراروپاء کوه های ترکیهبرشته کوه های البرز و زاگرس ایران,رشته کوه هندوکش ءرشته كوه هيماليا تا منا وب شرقى آسيا مى باشد.

صفحه 21:
Preliminary Determination of Epicenters 358,214 Events, 1963 - 1998

صفحه 22:
Filipino late

صفحه 23:
علل وقوع زمین لرزه در کشورایران؛ قرارگرفتن ایران در کمربندلرزه خی آلپ- هیمالی درطول تاريخ كدام شهرهای ایران توسط زمین لرزه ویران شده است؟ تبریزه ری» دامغان» نیشابور» طبس علت اصلی زمین لرزه: ۳ علت اصلی زمین لرزه» حرکت ورقه های سنگ کره است. نحوه وقوع زمین لرزه: ۲ سنگ های سازنده پوسته در مقابل نیروی وارده» رفتار الاستیک از خود نشان می دهند. چنان چه تنش از مقاومت سنگ فراتر رود» سنگ ها دچار شکستگی می شود و انرژی زمین لرزه از محل شکستگی به صورت امواج لرزهای» آزاد می شود.

صفحه 24:
فعاا می‌کنند: احداث سدها و ساختمان‌های بزرگ» حفاری و تزریق مایع به داخل چاه استخراج از معادن زغال های انسانی نیز می‌تواند زمین‌لرزه تولید کند. چهار گونه فعلیت‌های اصلی در اين پدیده مشارکت سنگ, و استخراج نفت.البته انقجارهای اتمی هم دروقوع زمین لرزه نقش دارد. به نظرمی رسد آتش سوزی جنگل ها و شخم زدن زمین نقشی در وقوع زمین لرزه ندارد.

صفحه 25:
کانون زمین لرزه : _ محلی درون زمین است که انرژی ذخیره شده از آنحا آزاد می شود. مرک زسطحی زمین لرزه : نقطه ای در سطح زمین است که در بالای کانون زمین لرزه ثراردارد. اين مرکز» کمترین فاصله را از کانون زمین لرزه دارد.

صفحه 26:
SSS aS ‏یادآوری‎ ‏طرح سه بعدى زيرء برخی از مشخصات محل وقوع زمین‌لرزه را نشان می‌دهد. با استفاده‎ » ‏از اطلاعات موجود در تصویر: ميزان خسارت احتمالی در دو نقطه >2 و ۷ را مقایسه کنید.‎ میزان خسارت درنقطه لانسبت به »كم تراست زیرا نقطه «به مرکز سطحی زلزله نزدیک تراست هرچه نقطه ای به مرکزسطحی زمین لرزه نزدیک ترباشد میزان خرابی ناشی از زمین لرزه بیشتراست و همچنین نقطه »به خط گسل نزدیک می باشد.ولی در نقطه ۷ فاصله ای زیادی با مرکز سطحی زمین لرزه دارد و بنابراین خرابی ناشی از زمین لرزه کمتر از نقطه می باشدو ضمنا فاصله نقطه ۷از خط گسل زیاد تر از نقطه ‏ می ‎5h‏

صفحه 27:
62 6۰ امواج درونی: اين امواج در کانون زمین لرزه ایجاد می شوند و در ‎oa‏ زمین منتشر می گردندو شامل امواج "و 5می باشند. امواج سطحی: اين امواج در کانون تولید نمی شوند؛ بلکه از برخورد امواج درونی با فصل مشترک لایه ها و سطح زمین ایجاد می شوند. متداول ترین آنها امواج لاو (۱) و ریلی (۲) هستند.

صفحه 28:
امواج ( اولیه؛ طولی) امواج «بیشترین سرعت را دارند به همین دلیل» اولین امواجی هستن که توسط دستگاه لرزه نگار ثبت می شوند. این امواج» از محیط های حامد» مايع و كاز مى گذرند» سرعت امواج در محیط های مختلف متفاوت است. اا امواج سریع ترحرکت می

صفحه 29:

صفحه 30:
۳ ب امواج عرضى [8) شكل 5-7 نحوه حركت موج

صفحه 31:

صفحه 32:
امواج .امواجی هستند که پس از موح 5توسط لرزه نگارها ثبت می شوند. ع مرج لاريم شكل 6ع نحوه حركت موج سطحي :5

صفحه 33:

صفحه 34:
ذ) اواج ری( شكل شغد نحوه حركت موج نط 11

صفحه 35:

صفحه 36:
5 8

صفحه 37:
| شد رزه ‎J‏ آبزرگی زمین لوزه مقیاس اندازه گیری زمین لرزه ae

صفحه 38:
متوسط احساس تمی‌شود. مگر در شرایط ويزه. تنها توسط دستكادهاى لرزهنكار قابل ثبت اسسته توسط افراد در حال استراحت و در طيقات بالادى ساختمان ها حس مى شود برخى از اشياى أويزان ممكن است نوسان كنند. در فضای باز و در طبقات بالايى ساختمانها كاملا قابل احساس است. مردم أن را بدصورت زلزله شناسايى تمى ‎ES‏ ‏ارتعاش مانند عبور كاميون استء مدت زمان لرزش قابل تخمين استه ادر طى روز در فضاى بسته توسط اقراد زيادى حس مى شود و در فضاى باز عدة معدودى حس مى كنند. در شب عدهلى را أز خواب بيدار مى كند بشقابهاء ينجردها و درب ها تكان خورده و صدا مى كنند در ماشين هلى ايستاده ارتعاش قابل درك الستد ‎Lag ayy‏ هر فردى قايل احساس است. بسيارى از خواب بيدار مى شوند. برخى از ينجردها. أمى شوند. كيج كارى ساختمانها ترك مى خورند. اثشياى نابايدارء وأركون مى كردند سر و صداى أشنيده مى شود و أونك ساعتها متوقف مى كردند دربها باز و بسته مى شوند و امتداد حركت زمين لرزه قابل درك استد

صفحه 39:
1 قابل توجه | 1 قوى زلزله توسط بسيارى از افراد حس مى شود و بسیاری از مردم وحشت‌زده به فضای بازپنه می‌آورد. اشياى ستكين | جابدجا مى شوند و قطعات از كج كارى كنده مى شود. دودكشها فرو مى ريزئد و خسارات جزئى به بار مىآيد. افد إبه حالت نامتعادل قدم مى زنند يا مىايستند. بنجرههاء دربها و بشقابها شكسته مى شوند. ساختمان هاى خشتى | و ضعیف ترک برمىدارند. زنك هاى كوجك به صدا درمى آيند. مر ده فضاى بار ور مىكنند خسارت بسار كمى در ساختانهانى كه خوب طراحى و ساخته شاد ول مى شود به ساختمان هاى متوسط و معمولى خسارات جزئى و متوسط وارد مى كردد. خسارات قابل مملاحظدلى در ساختمانهلى | ضعيف و بد طراحى شده وارد مى شود أجرهلى سست, لق مى شوند. ايستادن مشكل مىشود و اثاثيه شكسته ‎ike‏ ‏ازنكهاى بزرك به صدا درم ىأيند زهكشهاى سيمائى أبرسائى خسارت مى بينند لفز شهاى كوجك انفاق مىافتد. اخسارت در ساختمانهايى كه طراحى ‎lad oy‏ يسيار جزئى است و در ساختمانهاى ضعيف بسيار شديد ست ديوارهلى جداكننده به خارج از قاب ساختمان برتاب مى شوند. دودكشهاء ستونهاء ديوارها و دودكش هاى كارخاه هاو اسنكهاى يلابود سقوط مى كنند. اشياى سنكئين وازكون مى كردتد تغييراتى در سطح آب چاهها یجاد می‌شود. ماسه و كل به مقدار كم بيرون زده مى شوند رانندكى مشكل مىكردد. تركهابى در زمينهاى مرطوب و شيبهاى ملايم ايجادا می‌شود تبيراتى درآب و درجه حرارت جشمدها و جادها يجاد مو شود خاندهلى اسكلتدار بر روى سطح بى حركت) آمی‌کند شاه‌های درختان شکسته می‌شوند.

صفحه 40:
آخسارت قایل ملاحظهای در ساختمان‌هایی که طراحی ویژه ش‌ان. ایجاد می‌شود. ساختمان‌های اسکلتی خوب طراحی | اشده كج مىشوند. ساختمان بر روى بى تغبير مكان مىدهد. تركهابى أشكار در زمين ايجاد م ىكردد. خطوط لوله زيرزمنى شكسته مى شود. وحشت عمودى بر مردم غالب مى شود به ساختمانهاى ضعيف خسارات سنكين ورد مىشود و حتى ممكن است كاملا فرو بريزند. در مناطق آبرفتى ماسه و کل بیرون می‌آیند. اسازدهاى جوبى خوب ساخته شده وبران مى شود بسيارى از سازههاى اسكلتدار بابى به همراه بى ویان مشود ادر زمين تركهاى بزركى ايجاد مى كردد. خطوط رادآهن كج مىشوند. زمينلفزشهاى قابل ملاحظهاى در كنار ارودخاندها وشيبهاى مایت مىافتد خسارات جدى به سدها و مخازن واد مىكردد در زمين: لتزش هلى بزرك) أتفاق مىافتد و آب از مخازن و كانالها و روذخانهها و درياجهها و غيره بيرون ريخته مى شود تماد كمى از ساختمانها لتر ‎te SIS a) bas Fn nn re‏ |مىشوند. خطوط راهآهن به شدت كج مىشوند زمين باثلاقى مى شود لغزشهابى در زمينهاى نرم يجاد مى شود ويانى كامل»امواج برروى سطح زمين مشاهده مىشوتد ايا

صفحه 41:
تعیین شدت زمین لرزه چون براساس مشاهده است(میزان خرابی توسط زمین لرزه) ممکن است دقیق نباشد.

صفحه 42:
بزرگی زمین لرزه: بزر گی(بزرگا) زمین لرزه» براساس مقدار انرژی آزاد شده از زمین لرزه محاسبه ميشود. هرچه انرژی آزاد شده» زیادتر باشد ارتعاشات ناشی از آن» شدیدتر و دامنه نوسانات امواج آن زمین لرزه؛ بزرگ تر خواهد بود. بزرگی زمین لرزه را به کمک اطلاعات لرزه نگار» تعیین می کنند. واحداندازه گیری بزر گی» ریشتر است. به ازای هر یک واحد بزرگی» دامنه امواج ۰ابرابر و مقدار انرژی ۶ برابر افزايش می بابد. بزر گی زمین لرزه در تمام نقاط زمین یکسان است» اما شدت آن با دور شدن از مر کز سطحی زمینلرزه کاهش می یابد.

صفحه 43:
هبو میلادی مفاخر جهان ه چارلز ریشتر ژئوفیزیک‌دان» با ارائه گزارش مطالعة زمین‌لرزه‌های کم‌عمق و عمیق که در سال ۱۹۲۸ به جاب رسيدء مقیاس خود را ابداع كرد و بعد از تكميل اين مقياس با همکاری گوتنبرگ که با هم در موسسه تکنولوژی کالیفرنیا کار مى كردندء اولین بار در سال ۱۹۳۵ از آن برای بیان بزرگی زمین لرزه استفاده کرد. ريشتر لگاریتم بزرگ‌ترین دامنه موجن اسث ‎Sy Melb ped‏ صد کیلومتری از مرکز یک زمین‌لرزه. توسط لرزه‌نگار استاندارد ثبت شده باشد.

صفحه 44:
© مقدارانرزی آزاد شده و دامنه امواج زمین لرزهای با بزرگای ۶ ریشتر چند برابر زمین لرزهای با بزرگای ۳ ریشتر است؟

صفحه 45:
بزرگا و شدت زمین لرزة بم را درشهرهای بم و تهران با هم مقایسه کنید.

صفحه 46:
به برخی از علاّم و نشانه ها که بتوان با استفاده از آنها وقوع . زمينلرزه را پیش بینی کرد«پیش نشانگو» گفته می شود. مهم ترین پیش نشانگرهای زمین لرزه: ا تغییرات گاز رادون در آبهای زیرزمینی ۲- ابجاد تغییر در سطح تراز آب زیرزمینی ۳-پیش لرزه ۴- ناهنجاری در رفتار حیوانات ۵- ابر زمین لرزه

صفحه 47:
قبل از وقوع زمین لرزه زمان وقوع زمین لرزه بعد ازوقوع زمین لرزه ایمنی در برابر زمين لرزه - قبل از وقوع زمین لرزه چه باید کرد؟ : ا- امکان خطر آتش سوزی» از طریق سیم های برق فرسوده؛ نشتی لوله های گاز و وسایل گازسوز را بررسی کنید. ۲- محل فیوز برق و شیر اصلی گاز و آب را به خاطر بسپارید. ۳- وسایل شکستنی از قبیل ظروف شيشه ای و چینی» اشیا و وسایل سنگین را در طبقات پایین قفسه ها بگذارید و قفسه ها را به دیوار متصل کنید. ۴س لامپ ها و لوسترهای سقفی را محکم کنید. ۵- محل های امن خانه» مدرسه با محل کار خود را يبدا كنيد. ۶- بسته وسایل کمک های اولیه و مواد غذایی خشک لازم و ایمنی همچون چراغ قوه را تمیه و در جای مناسب قرار دهید.

صفحه 48:
هنكام وقوع زمين لرزه جه بايد كرد؟ ‎١‏ بيشتر آسيب ديدكى ها مربوط به رفت و آمد افراد در زمان وقوع زمين لرزه است. هر جا هستید» در همانجا بناه بكيريد. ‏۲- اگر داخل ساختمان هستید به زیر یک میز محکم محل داراى سقف كم وسعت» یا کنار دیوارهای داخلی پناه بگیرید. از شيشه پنجره هادور شوید. از شمع» کبریت و هرجه كه شعله دارد» استفاده نکنید. ‏۳- در بیرون از ساختمان» از پل هاء تیرهاء سیم های برق» ساختمان ها و دیوارها دور شوید. 7 ۴ اکر داخل اتومبیل هستیده از پل ها و ساختمان ها فاصله بکیرید و 1598 متوقف شوید.

صفحه 49:
بعد از وقوع زمینلرزه چه بايد كرد؟ ‎١‏ مراقب پس لرزه ها باشید. ‏۲- رادیو را روشن کنید و به پیام ها و راهنمایی ها عمل كنيد. ‏۳- ضمن مراقبت از سلامتی خود به افراد ناتوان و کودکان کمک کنید. ۴-اگر بوی گاز می آید» شیر اصلی گاز را ببندید و پنجره ها را باز کنید. نشت گاز را به مقامات مربوطه گزارش دهید. ‏۵- در صورت آسیب دیدگی سیم های برق» کنتور برق را قطع کنید. ‏۶ اکر لوله های آب ؛ صدمه دیده اند» شیر اصلی آب را ببندید. ‏۷- داروها و مواد شیمیایی زیان آور پخش شده را فورا جمع کنید.

صفحه 50:
مهمترین علت های آسیب دیدگی از زمین لرزه ۱- فرو ربختن ساختمان» شیشه پنجره های شکسته و در حال افتادن و قطعات اثاثیه, زیرا ممکن است پس لرزه ها سب فرو ریختن آنها شوند. سو ۲- خطرات آتش سوزی به علت شکستن لوله های گاز اتصال سیم های برق به علت افتادن آنها بر روی زمین و بی آب ماندن به علت شکستن لوله های آب.

صفحه 51:
وسایل و مواد ازم که باه همیشه دز دسترس باشنده ا- چراغ قوه با باتری های اضافیء پول نقده رادیو و آچار قابل تنظیم ۲- جعبه کمک های اولیه با داروها و مواد ضروری ۳- کبسول آتشنشانی ع آب آشامیدنی ۵- غذاهای کنسرو شده و خشک برای مصرف یک هفته اعضای خانواده» در بازکن» قوطی کبریت» اجاق گاز قابل حمل(پیک نیک) ۶ شماره تلفن پلیس, آتش نشانی و اورژانس

صفحه 52:
وجود زمین لرزه راهی برای به وجود آمدن تعادل برای سیاره زمین تغییرات صفحه تکتونیکی و زمین لرزه‌ها بخشی از چرخه زمین شناسی طبیعی سیاره ما هستند. سنگ و خاک به طور مداوم به لايههاى مذاب از اين سياره به عنوان نوع دیگری از مواد مذاب به سمت سطح زمین در چرخش هستند. اين نوب شدن و دوباره سخت شدن سنگ‌ها و دیگر مواد موجود در زمين به صورت هزاران سال در حركت به صورتی که سیاره ما به طور مداوم برای حفظ حیات اين چرخه را تکرار می‌کند. اين کار برای زمین به شیوه‌ای یک نوع بازیافت مواد داخلى أن است. از اين رو اگر زمین لرزه وجود نداشته باشد. چنین چرخه‌ای ایجاد نمی‌شود. وقتی این چرخه در جریان نباشد به نوعی زمین دچار مرگ می‌شود و تعادل درونی و بیرونی آن از بین می‌رود. از یاد نبریم که کوه‌ها بعد از میلیون‌ها سال به شکلی با زمین لرزه‌های گوناگون به وجود آمده است و یکی از مهم‌ترین عوامل تعادل بیرونی زمین وجود کوه‌ها است. در دسترس قرار گرفتن انواع مواد معدنی بعد از زلزله زمین لرزه موجب تغییر در اشکال سنگ‌ها. رسوبات معدنی و صفحات تکتونیکی می‌شود. همین امر ممکن است؛ بخش‌های خاصی از زمین که هنوز کشف نشده و ساختار آن برای دانشمندان تازگی دارد را رونمایی کند. این گونه جابجایی‌ها می‌تواند ما را با انواع جدید مواد معدنی که ممکن است کاربردهای فراوانی داشته باشد آشنا کند. همچنین وجود زمین لرزه می‌تواند انواح مواد معدنی را برای استخراج در اختیار ما قرار دهد و با ابن روش ما را به منابع كستردمترى که امروزه رو به پایان هستند. نزدیک کند و در ضمن استخراج این گونه مواد برای ما کم هزینه‌تر و راحت‌تر می‌شود

صفحه 53:
زمین لرزه راهی برای شناخت زمین هر چقدر زمین لرزه‌ها قوی تر باشنده نشان زند‌تر بودن سیاره زمین است. با این تفاسیر هنوز زمین شناسان اطلاعات کافی در مورد زمین لرزه‌ها ندارند. چرا که سادترین لایه برای مطالعه زمين شناسان لایه بیرونی آن است که روی آن زندگی می‌کنیم» اما لایه‌های داخلی زمین با توجه به دسترسی بسیار سخت و گاها غیر ممکنی که دارند» عملا کار اکتشاف را برای زمین شناسان و دیگر دانش‌مندان سخت و غیر ممکن کرده‌اند. وجود ماگما درون هسته زمین عملا هر نواکتشاف و یا پژوهشی را بر روی دانشمندان بسته‌ند. یکی از مزیت‌های زمین لرزه این است که وقتی لایه‌های زیر زمین جابه‌جا می‌شوند» سطح‌های زیرین گاها جای خود را با سطح‌های بالایی جا به‌جا می‌کنند» از اين رو دانشمندان راحت‌تر می‌توانند به آن دسترسی داشته باشند. هر چقدر دانش ما نسبت به لایه‌های زیر زمینی بیشتر باشد به همان اندازه می‌توانیم درباره زمین لرزه و دیگر بلایای طبیعی پیش بینی‌های درست‌تری داشته باشیم. پس جابه‌جایی لایه‌های زمین علاوه که زمین لرزه‌ای که ایجاد می‌کنند. می‌تونند دانش ما را نسبت به عمق زمين بيشتر کنند. ایجاد زلزله راهی برای در دسترس‌تر شدن سوخت‌های فسیلی وقتی صفحات داخلی زمین جابه‌جا می‌شوند؛ ممکن است سوخت‌های فسیلی مانند نفت و گاز طبیعی را در دسترس ما برای برداشت قرار دارند. از اين رو هزینه کمتری برای برداشت آن ها صرف می‌شود. گرچه اغلب زلزله‌ها به صورت طبیعی رخ می‌دهند اما رفتارهای ما انسان‌ها نیز می‌تواند در بروز زمین لرزه تاثیرگذار باشد. به طور مثال وقتی ما حفاری‌هایی را برای برداشت منابع زیر زمینی انجام می‌دهیم. ریزش همین حفاری‌ها ممکن است باعث ایجاد زمین لرزه‌های خفیف شوند. جالب است که بدانید جابه‌جایی و حفاری‌ها در سرتاسر جهان با هم رابطه دارنده یک حفاری بزرگ ممکن بر دیگر حفاری‌ها در سراسر جهان تاثیر بگذارد. در پاره‌ای از مواقع این گونه تاثیرات بسیار چشمگیر هستند. ابته در پاره‌ای از مواقع برخی زمین لرزه‌ها هشدار ایجاد یک بلای طبیعی خیلی بزرگ را به ما گوشزد می‌کند؛ گرچه هنوز دانشمندان به این توانایی نرسیه‌اند تا با توجه به زمین لرزهها بتونند مشکلات داخلی و یا خارجی زمین را تشخیص دهند.

صفحه 54:
چین خوردگی علل پیدایش رشته کوه های البرز وزاگرس: ۲ ۲ رشته کوه هایی مانند البرز و زاگرس» حاصل چین خوردگی بخشی از سنگ کره است. انواع جين ها: جين هاء به شكل ‎cl‏ تك شيبء تاقديس و ناوديس و... ديده مى شوند. تاقدیس: در صورتی که لایه های سنگی طوری خم شوند که لایه های قدیمی تر در مرکز و لایه های جدیدتر در حاشیه قرارگیرند» تاقدیس تشکیل می شود ناودیس: و جنان جه لابه هاى جديدتر در مركز و لايه هاى قديمى تر در حاشيه چین قرارگیرند» ناوديس به وجود مى آيد.

صفحه 55:
& Ll ‏شکل ۶-۶-انواع چین,الف) تک شیب ب) تاقدیس و ناودیس‎

صفحه 56:
ناودیس

صفحه 57:
نام ذرات ۳ اندازه ذرات (میلی‌متر) خاكستر ‎IRS‏ ‏الابيلى ‎WET ye‏ قطمه سنگ و بمب (دوکی ‎(SS‏ بزرگ‌تر از ۲۷

صفحه 58:

صفحه 59:

صفحه 60:

صفحه 61:

صفحه 62:
قله آتشفشان اساریچیو که در جزیره‌های کوریل روسیه قرار دارد.

صفحه 63:

صفحه 64:
دماوند شکل ۶-۷ آتشقشان نیمهفعال تفتان و ماوند با قمالیت فومرولی

صفحه 65:
تفرا: به مواد آتشفشانى جامد كه به صورت ذرات ريز و درشت بر اثر فعالیت اتشفشان به هوا يرتاب مى شود» تفرا كفته مى شود.

صفحه 66:
نحوه تشکیل سنگ های آذر آواری : در آتشفشان های اننجاری» مواد جامد آتشفشانی به هوا پرتاب می شوند. از به هم چسبیدن و سخت شدن این مواد» گروهی از سنگ های آتشفشانی, به نام سنگ های آذر آواری تشکیل می شوند. توف چیست؟ توف» یک نوع سنگ آذر آواری است. نحوه تشکیل توف آتشفشانی : در صورتی که خاکستر آتشفشانی در محیط های دریایی ته نشین شوند» توف آتشفشانی حاصل می شود. توف ها بیشترد رکجا تشکیل می شوند؟ توف ها در فوران آتشفشان های زیردریایی» به خصوص در نقاط کم عمق آب تشکیل می شوند؛ به عنوان مثال می توان توف های سبز البرز را نام برد.

صفحه 67:
شکل!۶-۱۱: سنگ آذرآواری

صفحه 68:
گدازه: کدازه هاء مواد مذابی هستند که از دهانه آتشفشان خارج می شوند. هر چه گدازه روان تر باشد» مخروط آتشفشان» شیب و ارتفاع کمتری دارد. بخارهای آتشفشانی: مواد مذاب درون زمین» حاوی مقداری گاز و بخار آب می باشد. ترکیب شیمیایی گازهای خروجی از آتشفشان بسیار متفاوت است. ‎sin‏ گازهای آتشفشانى را بخار آب» گازهای كربن دی اکسید»اکسیدهای گوگردی» نیتروژن دار» کلردار وکربن مونو اكسيد تشکیل می دهند. ۱ ۱7۳ anes پس ازفعالیت یک آتشفشان» خروج گاز(مرحله فومرولی)ممکن است سال ها وحتی قرن هاادامه داشت باشد. درحال حاضر آتشفشان های دماوندو تنتان درمرحله فومرولی به سر می بر ند وازدهانه آن ها بخارآب» گازکو گردو...خارج می شود.

صفحه 69:
Brae ‏شكل 76 نوع و اندازة متفاوت مواد خروجى از دهانة آنشفشان ها‎

صفحه 70:
فواید آتشفشان ها تشکیل هواکره: ۱ ۲ در گذشته همراه با سرد شدن زمین» بخش زیادی از گازهای درون زمين از طریق فعالیت آتشفشان هاء از شکستگی ها و منافذ خارج شدند و شرایط لازم برای تشکیل هوا کره فراهم کردید. تشکیل آبکره: بخشی از گازهای خروجی از آتشفشانها؛ با یکدیگر ترکیب شده و آب را به وجودآورده اند. آب» فرورفتگی های سطح زمین را پر کرده و باعث ایجاد اقبانوس ‎cle‏ دریاهاء دریاجه ها ورودها شده است. تشکیل خاک و رسوب: خاکستر و گدازه آتشفشانی از دهانه آتشفشان خارج می شود و خاک حاصلخیزی را به وجود می آورد. برخی از مزارع حاصخیز جهان بر روی خاکسترهای آتشفشانی قرارگرفته است؛ مانند آمریکای مرکزی و اندونزی. تشکیل پوسته جدید اقیانوسی: خروج مواد مذاب گوشته از محور میانی رشته کوه های میان اقیانوسی» سبب تشکیل پوسته جدید اقیانوسی می شود. نتبجه این آتشفشانهاء علاوه بر گسترش بستر اقبانوسها در این مناطق» سبب نزدیک شدن ورقه ها در محل گودال هایاقیانوسی می شوند. در این مناطق» به علت برخورد ورقه هاء فرو رانش صورت می گیرد و کوه هابه وجود می آیند. کوه ها نیز» با ابجاد پستی و بلندی در سطح زمین» سب تداوم فرسایش ورسوب گذاری می گردند. رکه های معدنی: فعالیت آتشفشانی منجر به تشکیل برخی ركه هاى معدنى مانند طلاء نقره» مس و آهن می شود.

صفحه 71:
چشمه های آبگرم: اطراف آتشفشان هاء مناطق مناسبی برای تشکیل چشمه های آب گرم معدنی می باشند. آب این چشمه ها از نظر بهداشتی برای درمان بیماری های پوستی و آرامش عضلانی مفیدهستند و با جذب گردشگران» سب رونق اقتصاد محلی می شوند. آب هایی که درون پوسته هستند» گرم می شوند و از طریق شکستگی های سطح زمین؛ به صورت چشمه های آب گرم و... در سطح زمین ظاهر می شوند.

صفحه 72:
شکل ۶-۱۳: چشمة آب گرم در دامن آتشفشان بزمان

صفحه 73:
انرژی زمین کرمایی: در مناطق آتشفشانی» از گرمای درون زمین به عنوان انرژی زمین گرمایی استفاده می شود. کشور ایسلند بخش عمده انرژی مورد نباز خود را از انرژی زمین ‎wh Ff‏ تأمین میکند. در کشور ما فیزه اولین نیروگاه زمین گرمایی خاور میانه در مشکین شهر استان اردبیل تأسیس شده است. شکل ۶-۱۴ نیروگاهزمین گرمایی مشکین شهر

صفحه 74:

صفحه 75:
در دسترس نیست و همچنین شناسایی اذكاير و رت اتید مات لرزماى» بررسى مغناطيس زمین, مقاومت الكتريكى و شدت كراتش ستكيهاء به مطالعة آنها مى بردازند. « زمين ساخت (تكتونيك): زمين شناسى ساختمانى وزمين ساخت, علم شناسایی و بررسی ساختارهای تشکیل دهندة پوسته زمین و نیروهای به وجودآورنده آنهاست. گسل‌هاء درزه‌هاء چین‌هاء و دیگر ساختارهای زمین: نقش مهمیدر تجمع منابع زیرزمینی و احداث پروژه‌های عمرانی دارند. از سوی دیگر, زمین ساخت به مطالعة ساختار درونی زمین, چگونگی تشکیل رشته کوه‌ها اقيانوس هاء زمینلرزهها و حرکت ورقه‌های سنگ کره می‌پردازد. متخصصين این رشته‌هاء در مراکزی مانند سازمانزمین شناسي و اکتشاقات معدنی کشوره موسسه ژئوفیزیک, پژوهشگاه زمین‌لرزه مدیریت بحران, شهردارىها و ... به كار مشفول می‌شوند.

صفحه 76:

صفحه 77:

نتایج حرکت ورقه های سنگ کره زمین: جابه جایی ورقه های سنگ کره،سبب پیدایش پدیده های طبیعی مانند شکستگی ،زمین لرزه ،چین خوردگی ،فوران آتشفشان و… شده است. شکستگی ها اهمیت مطالعه شکستگی های پوسته زمین: شکستگی های پوسته زمین ،یکی از نشانه های پویایی زمین است. مطالعه آنها در هنگام ساخت جاده ها ،سدها ،تونل ها و سایر سازه های مهندسی اهمیت زیادی دارد. افزون بر آن ،در تجمع آب های زیرزمینی و ذخایر نفت و گاز و تشکیل کانسنگ های گرمابی حائز اهمیت می باشد. درزه‌ها عبارت از شکستگی‌هایی است که غالبا در سنگ مشاهده می شود .مهمترین مشخصه درزه‌ها این است که در این نوع شکستگی‌ها ،حرکت نسبی به موازات صفحه شکستگی وجود ندارد و در صورتی که در این سطح حرکتی وجود داشته باشد ،شکستگی حاصله را گسل می‌نامند .بایستی توجه داشت که در بسیاری موارد ممکن است سنگهای موجود در دو طرف سطح شکستگی در امتداد عمود بر این سطح حرکت کنند. فرادیواره فرودیواره صفحه گسل گسل عادی گسل معکوس گسل امتداد لغز زمین لرزه زمین لرزه نشانه چیست؟ نشانه آشکاری از پویایی زمین است. نتایح وقوع زمین لرزه: در هر زمین لرزه ،مقدار زیادی انرژی توسط امواج لرزه ای از درون زمین آزاد و باعث جا به جایی و لرزش سنگ کره می شود. نمایی از زمینلرزه ۱۹۰۶سانفرانسیسکو که باعث آتش سوزی و مرگ بین ۷۰۰تا ۳۰۰۰نفر شده بود. بیشترزمین‌لرزها‌درحاشیه‌ورقه‌ها‌اتفاق‌می‌افتد‌.ورقه‌ها‌وقتی‌ازهم‌دورمی‌شوند‌ویا‌به‌هم‌برخورد‌می کنند‌و‌ یا‌درامتدا‌د‌هم‌حرکت‌می‌کنند‌موجب‌زمین‌لرزه‌می‌شوند‌و‌محل‌این‌سه‌حرکت‌در‌حاشیه‌ورقه‌ها‌اتفاق می‌ افتد‌و‌درنقشه‌مشخص‌می‌باشد. محدوده‌کمربد‌لرزه‌خیز‌آلپ‌–هیمالیا‌شامل‌محدوده‌رشته‌کوه‌آلپ‌دراروپا،کوه‌های‌ترکیه،رشته‌کوه‌های‌البرز‌و‌ زاگرس‌ایران،رشته‌کوه‌هندوکش‌،رشته‌کوه‌هیمالیا‌تا‌مناطق‌جنوب‌شرقی‌آسیا‌می‌باشد‌. علل وقوع زمین لرزه درکشورایران: قرارگرفتن ایران درکمربندلرزه خیزآلپ -هیمالیا درطول تاریخ کدام شهرهای ایران توسط زمین لرزه ویران شده است؟ تبریز ،ری ،دامغان ،نیشابور ،طبس علت اصلی زمین لرزه: علت اصلی زمین لرزه ،حرکت ورقه های سنگ کره است. نحوه وقوع زمین لرزه: سنگ های سازنده پوسته در مقابل نیروی وارده ،رفتار االستیک از خود نشان می دهند. چنان چه تنش از مقاومت سنگ فراتر رود ،سنگ ها دچار شکستگی می شود و انرژی زمین لرزه از محل شکستگی به صورت امواج لرزهای ،آزاد می شود. فعالیت‌های انسانی نیز می‌تواند زمین‌لرزه تولید کند .چهار گونه فعالیت‌های اصلی در این پدیده مشارکت می‌کنند :احداث سدها و ساختمان‌های بزرگ ،حفاری و تزریق مایع به داخل چاه ،استخراج از معادن زغال سنگ ،و استخراج نفت.البته انفجارهای اتمی هم دروقوع زمین لرزه نقش دارد. به نظرمی رسد آتش سوزی جنگل ها و شخم زدن زمین نقشی در وقوع زمین لرزه ندارد. کانون زمین لرزه : محلی درون زمین است که انرژی ذخیره شده از آنجا آزاد می شود. مرکزسطحی زمین لرزه : نقطه ای در سطح زمین است که در باالی کانون زمین لرزه قراردارد .این مرکز ،کمترین فاصله را از کانون زمین لرزه دارد. میزان خسارت درنقطه yنسبت به xکم تراست زیرا نقطه xبه مرکز سطحی زلزله نزدیک تراست هرچه نقطه ای به مرکزسطحی زمین لرزه نزدیک ترباشد میزان خرابی ناشی از زمین لرزه بیشتراست و همچنین نقطه ‏xبه خط گسل نزدیک می باشد.ولی در نقطه yفاصله ای زیادی با مرکز سطحی زمین لرزه دارد و بنابراین خرابی ناشی از زمین لرزه کمتر از نقطه xمی باشدو ضمنا فاصله نقطه yاز خط گسل زیاد تر از نقطه xمی باشدو... امواج لرزه ای امواج درونی: این امواج در کانون زمین لرزه ایجاد می شوند و در داخل زمین منتشر می گردندو شامل امواج Pو Sمی باشند. امواج سطحی: این امواج در کانون تولید نمی شوند؛ بلکه از برخورد امواج درونی با فصل مشترک الیه ها و سطح زمین ایجاد می شوند. متداول ترین آنها امواج الو ( )Lو ریلی ( ) Rهستند. امواج ( Pاولیه ،طولی) امواج Pبیشترین سرعت را دارند به همین دلیل ،اولین امواجی هستندکه توسط دستگاه لرزه نگار ثبت می شوند. این امواج ،از محیط های جامد ،مایع و گاز می گذرند، سرعت امواج در محیط های مختلف ،متفاوت است. هر چه تراکم سنگ ها بیشتر باشد ،امواج سریع ترحرکت می کنند. امواج ( Sثانویه ،عرضی) این امواج بعد از امواج P،توسط لرزه نگارها ثبت می شوند .این امواج ،فقط ازمحیط های جامد عبور می کنند. امواج Lامواجی هستند که پس از موج Sتوسط لرزه نگارها ثبت می شوند. امواج R آخرین امواجی هستند که توسط لرزه نگارها ثبت می شوند .حرکت این موج ،شبیه امواج دریا است مقیاس اندازه گیری زمین لرزه بزرگی زمین لرزه شدت زمین لرزه این مقیاس براساس میزان خرابی ها درهر زمین لرزه بیان می شود .در واقع شدت زمین لرزه ،یک مقیاس مشاهده ای و توصیفی است که بدون استفاده از دستگاه و ابزار اندازه گیری ،به توصیف میزان خرابی های ناشی از زمین لرزه می پردازد .با دور شدن ازمرکز سطحی زمین لرزه ،شدت زمین لرزه کاهش می یابد. مرکالی ،شدت زمین لرزه را در مقیاس 12درجهان توصیف کرده است. تعیین شدت زمین لرزه چون براساس مشاهده است(میزان خرابی توسط زمین لرزه)ممکن است دقیق نباشد. بزرگی زمین لرزه: بزرگی(بزرگا) زمین لرزه ،براساس مقدار انرژی آزاد شده از زمین لرزه محاسبه میشود .هرچه انرژی آزاد شده ،زیادتر باشد ارتعاشات ناشی از آن ،شدیدتر و دامنه نوسانات امواج آن زمین لرزه ،بزرگ تر خواهد بود .بزرگی زمین لرزه را به کمک اطالعات لرزه نگار ،تعیین می کنند .واحداندازه گیری بزرگی ،ریشتر است. به ازای هر یک واحد بزرگی ،دامنه امواج 10برابر و مقدار انرژی 31/6برابر افزایش می یابد. بزرگی زمین لرزه در تمام نقاط زمین یکسان است ،اما شدت آن با دور شدن از مرکز سطحی زمینلرزه کاهش می یابد. اگربزرگی زمین لرزه یک واحد بیشترشود دامنه موج 10برابر و مقدارانرژی آزاد شده 31/6برابرمی شود. بنابراین: 6-4=2 اختالف بزرگی 2 دامنه امواج 10به توان 2می شود 100برابر انرژی آزاد شده 31/6به توان 2می شود حدود 1000برابر رشد شهری در تهران بشکل کامالً منطقی انجام نشده و حدود ۸میلیون نفر از جمعیت تهران در ناحیه بسیار خطرناک قرار دارند یک تحقیق زمین‌شناسی پیش‌بینی می‌کند که زلزله‌ای با بزرگی ۷ریشتر در تهران ۶۴۰.۰۰۰مسکن را از مجموع ۱،۱۰۰،۰۰۰مسکن ویران کرده و عالوه بر این بیش از یک میلیون و نیم از جمعیت تهران را کشته و حدود چهار میلیون و سیصد هزار نفر را زخمی کند. زمین‌لرزه بم ،زمین‌لرزه‌ای بود به شدت ۶٫۶ریشتر که در ساعت ۵:۲۶بامداد ۵دی ۱۳۸۲شهر بم و مناطق اطراف آن در شرق استان کرمان را لرزاند. طبق آمار رسمی این زمین‌لرزه ۲۶٬۲۷۱قربانی ۳۰ ،هزار مجروح و بیش از صدهزار نفر بی‌خانمان به جای گذاشت .این درحالی است که تعداد واقعی قربانیان به مراتب بیش از میزان اعالم شده بود. «پیش نشانگر» چیست؟ به برخی از عالئم و نشانه ها که بتوان با استفاده از آنها وقوع زمینلرزه را پیش بینی کرد«پیش نشانگر» گفته می شود. مهم ترین پیش نشانگرهای زمین لرزه: 1ـ تغییرات گاز رادون در آبهای زیرزمینی 2ـ ایجاد تغییر در سطح تراز آب زیرزمینی 3ـ پیش لرزه 4ـ ناهنجاری در رفتار حیوانات 5ـ ابر زمین لرزه قبل از وقوع زمین لرزه ایمنی در برابر زمین لرزه زمان وقوع زمین لرزه بعد ازوقوع زمین لرزه قبل از وقوع زمین لرزه چه باید کرد؟ 1ـ امکان خطر آتش سوزی ،از طریق سیم های برق فرسوده ،نشتی لوله های گاز و وسایل گازسوز را بررسی کنید. 2ـ محل فیوز برق و شیر اصلی گاز و آب را به خاطر بسپارید. 3ـ وسایل شکستنی از قبیل ظروف شیشه ای و چینی ،اشیا و وسایل سنگین را در طبقات پایین قفسه ها بگذارید و قفسه ها را به دیوار متصل کنید. 4ـ المپ ها و لوسترهای سقفی را محکم کنید. 5ـ محل های امن خانه ،مدرسه یا محل کار خود را پیدا کنید. 6ـ بسته وسایل کمک های اولیه و مواد غذایی خشک الزم و ایمنی همچون چراغ قوه را تهیه و در جای مناسب قرار دهید. هنگام وقوع زمین لرزه چه باید کرد؟ 1ـ بیشتر آسیب دیدگی ها مربوط به رفت و آمد افراد در زمان وقوع زمین لرزه است .هر جا هستید ،در همانجا پناه بگیرید. 2ـ اگر داخل ساختمان هستید به زیر یک میز محکم ،محل دارای سقف کم وسعت ،یا کنار دیوارهای داخلی پناه بگیرید .از شیشه پنجره هادور شوید .از شمع ،کبریت و هرچه که شعله دارد ،استفاده نکنید. 3ـ در بیرون از ساختمان ،از پل ها ،تیرها ،سیم های برق ،ساختمان ها و دیوارها دور شوید. 4ـ اگر داخل اتومبیل هستید ،از پل ها و ساختمان ها فاصله بگیرید و فورا متوقف شوید. بعد از وقوع زمینلرزه چه باید کرد؟ 1ـ مراقب پس لرزه ها باشید. 2ـ رادیو را روشن کنید و به پیام ها و راهنمایی ها عمل کنید. 3ـ ضمن مراقبت از سالمتی خود به افراد ناتوان و کودکان کمک کنید. 4ـ اگر بوی گاز می آید ،شیر اصلی گاز را ببندید و پنجره ها را باز کنید .نشت گاز را به مقامات مربوطه گزارش دهید. 5ـ در صورت آسیب دیدگی سیم های برق ،کنتور برق را قطع کنید. 6ـ اگر لوله های آب ،صدمه دیده اند ،شیر اصلی آب را ببندید. 7ـ داروها و مواد شیمیایی زیان آور پخش شده را فورا جمع کنید. مهمترین علت های آسیب دیدگی از زمین لرزه -1فرو ریختن ساختمان ،شیشه پنجره های شکسته و در حال افتادن و قطعات اثاثیه ،زیرا ممکن است پس لرزه ها سبب فرو ریختن آنها شوند. -2خطرات آتش سوزی به علت شکستن لوله های گاز ،اتصال سیم های برق به علت افتادن آنها بر روی زمین و بی آب ماندن به علت شکستن لوله های آب. وسایل و مواد الزم که باید همیشه در دسترس باشند: 1ـ چراغ قوه با باتری های اضافی ،پول نقد ،رادیو و آچار قابل تنظیم 2ـ جعبه کمک های اولیه با داروها و مواد ضروری 3ـ کپسول آتشنشانی 4ـ آب آشامیدنی 5ـ غذاهای کنسرو شده و خشک برای مصرف یک هفته اعضای خانواده ،در بازکن ،قوطی کبریت ،اجاق گاز قابل حمل(پیک نیک) 6ـ شماره تلفن پلیس ،آتش نشانی و اورژانس وجود زمین لرزه راهی برای به وجود آمدن تعادل برای سیاره زمین تغییرات صفحه تکتونیکی و زمین لرزهها بخشی از چرخه زمین شناسی طبیعی سیاره ما هستند .سنگ و خاک به طور مداوم به الیههای مذاب از این سیاره به عنوان نوع دیگری از مواد مذاب به سمت سطح زمین در چرخش هستند .این ذوب شدن و دوباره سخت شدن سنگها و دیگر مواد موجود در زمین به صورت هزاران سال در حرکت هستند .به صورتی که سیاره ما به طور مداوم برای حفظ حیات این چرخه را تکرار میکند .این کار برای زمین به شیوهای یک نوع بازیافت مواد داخلی آن است .از این رو اگر زمین لرزه وجود نداشته باشد ،چنین چرخهای ایجاد نمیشود .وقتی این چرخه در جریان نباشد به نوعی زمین دچار مرگ میشود و تعادل درونی و بیرونی آن از بین میرود .از یاد نبریم که کوهها بعد از میلیونها سال به شکلی با زمین لرزههای گوناگون به وجود آمده است و یکی از مهمترین عوامل تعادل بیرونی زمین وجود کوهها است. در دسترس قرار گرفتن انواع مواد معدنی بعد از زلزله زمین لرزه موجب تغییر در اشکال سنگها ،رسوبات معدنی و صفحات تکتونیکی میشود .همین امر ممکن است؛ بخشهای خاصی از زمین که هنوز کشف نشده و ساختار آن برای دانشمندان تازگی دارد را رونمایی کند .این گونه جابجاییها میتواند ما را با انواع جدید مواد معدنی که ممکن است کاربردهای فراوانی داشته باشد آشنا کند .همچنین وجود زمین لرزه میتواند انواع مواد معدنی را برای استخراج در اختیار ما قرار دهد و با این روش ما را به منابع گستردهتری که امروزه رو به پایان هستند ،نزدیک کند و در ضمن استخراج این گونه مواد برای ما کم هزینهتر و راحتتر میشود زمین لرزه راهی برای شناخت زمین هر چقدر زمین لرزهها قوی تر باشند ،نشان زندهتر بودن سیاره زمین است .با این تفاسیر هنوز زمین شناسان اطالعات کافی در مورد زمین لرزهها ندارند .چرا که سادهترین الیه برای مطالعه زمین شناسان الیه بیرونی آن است که روی آن زندگی میکنیم ،اما الیههای داخلی زمین با توجه به دسترسی بسیار سخت و گاها غیر ممکنی که دارند ،عمال کار اکتشاف را برای زمین شناسان و دیگر دانشمندان سخت و غیر ممکن کردهاند .وجود ماگما درون هسته زمین عمال هر نواکتشاف و یا پژوهشی را بر روی دانشمندان بستهاند .یکی از مزیتهای زمین لرزه این است که وقتی الیههای زیر زمین جابهجا میشوند ،سطحهای زیرین گاها جای خود را با سطحهای باالیی جا بهجا میکنند ،از این رو دانشمندان راحتتر میتوانند به آن دسترسی داشته باشند .هر چقدر دانش ما نسبت به الیههای زیر زمینی بیشتر باشد به همان اندازه میتوانیم درباره زمین لرزه و دیگر بالیای طبیعی پیش بینیهای درستتری داشته باشیم .پس جابهجایی الیههای زمین عالوه که زمین لرزهای که ایجاد میکنند ،میتوانند دانش ما را نسبت به عمق زمین بیشتر کنند. ایجاد زلزله راهی برای در دسترستر شدن سوختهای فسیلی وقتی صفحات داخلی زمین جابهجا میشوند؛ ممکن است سوختهای فسیلی مانند نفت و گاز طبیعی را در دسترس ما برای برداشت قرار دارند .از این رو هزینه کمتری برای برداشت آن ها صرف میشود .گرچه اغلب زلزلهها به صورت طبیعی رخ میدهند اما رفتارهای ما انسانها نیز میتواند در بروز زمین لرزه تاثیرگذار باشد .به طور مثال وقتی ما حفاریهایی را برای برداشت منابع زیر زمینی انجام میدهیم ،ریزش همین حفاریها ممکن است ،باعث ایجاد زمین لرزههای خفیف شوند .جالب است که بدانید جابهجایی و حفاریها در سرتاسر جهان با هم رابطه دارند ،یک حفاری بزرگ ممکن بر دیگر حفاریها در سراسر جهان تاثیر بگذارد .در پارهای از مواقع این گونه تاثیرات بسیار چشمگیر هستند .البته در پارهای از مواقع برخی زمین لرزهها هشدار ایجاد یک بالی طبیعی خیلی بزرگ را به ما گوشزد میکند ،گرچه هنوز دانشمندان به این توانایی نرسیدهاند تا با توجه به زمین لرزهها بتوانند مشکالت داخلی و یا خارجی زمین را تشخیص دهند. چین خوردگی علل پیدایش رشته کوه های البرز وزاگرس: رشته کوه هایی مانند البرز و زاگرس ،حاصل چین خوردگی بخشی از سنگ کره است. انواع چین ها: چین ها ،به شکل های تک شیب ،تاقدیس و ناودیس و… دیده می شوند. تاقدیس: در صورتی که الیه های سنگی طوری خم شوند که الیه های قدیمی تر در مرکز و الیه های جدیدتر در حاشیه قرارگیرند ،تاقدیس تشکیل می شود ناودیس: و چنان چه الیه های جدیدتر در مرکز و الیه های قدیمی تر در حاشیه چین قرارگیرند ،ناودیس به وجود می آید. طاقدیس ناودیس آتشفشان مواد خارج شده از آتشفشان ها: مواد خارج شده از آتشفشان ها ،به صورت جامد (تفرا) مایع (الوا یا گدازه) و بخارهای آتشفشانی(فومرول) است. قله آتشفشان اساریچیو که در جزیرههای کوریل روسیه قرار دارد. تفرا: به مواد آتشفشانی جامد که به صورت ذرات ریز و درشت بر اثر فعالیت آتشفشان به هوا پرتاب می شود ،تفرا گفته می شود. نحوه تشکیل سنگ های آذرآواری : در آتشفشان های انفجاری ،مواد جامد آتشفشانی به هوا پرتاب می شوند. از به هم چسبیدن و سخت شدن این مواد ،گروهی از سنگ های آتشفشانی ،به نام سنگ های آذرآواری تشکیل می شوند. توف چیست؟ توف ،یک نوع سنگ آذرآواری است. نحوه تشکیل توف آتشفشانی : در صورتی که خاکستر آتشفشانی در محیط های دریایی ته نشین شوند ،توف آتشفشانی حاصل می شود. توف ها بیشتردرکجا تشکیل می شوند؟ توف ها در فوران آتشفشان های زیردریایی ،به خصوص در نقاط کم عمق آب تشکیل می شوند؛ به عنوان مثال می توان توف های سبز البرز را نام برد. گدازه: گدازه ها ،مواد مذابی هستند که از دهانه آتشفشان خارج می شوند. هر چه گدازه روان تر باشد ،مخروط آتشفشان ،شیب و ارتفاع کمتری دارد. بخارهای آتشفشانی: مواد مذاب درون زمین ،حاوی مقداری گاز و بخار آب می باشد. ترکیب شیمیایی گازهای خروجی از آتشفشان ،بسیار متفاوت است. بیشتر گازهای آتشفشانی را بخار آب ،گازهای کربن دی اکسید،اکسیدهای گوگردی ،نیتروژن دار ،کلردار وکربن مونو اکسید تشکیل می دهند. مرحله فومرولی چیست؟ پس ازفعالیت یک آتشفشان ،خروج گاز(مرحله فومرولی)ممکن است سال ها وحتی قرن هاادامه داشت باشد. درحال حاضر آتشفشان های دماوندو تفتان درمرحله فومرولی به سر می برند وازدهانه آن ها بخارآب ،گازگوگردو…خارج می شود. فواید آتشفشان ها تشکیل هواکره: در گذشته همراه با سرد شدن زمین ،بخش زیادی از گازهای درون زمین از طریق فعالیت آتشفشان ها ،از شکستگی ها و منافذ خارج شدند و شرایط الزم برای تشکیل هوا کره فراهم گردید. تشکیل آبکره: بخشی از گازهای خروجی از آتشفشانها ،با یکدیگر ترکیب شده و آب را به وجودآورده اند .آب، فرورفتگی های سطح زمین را پر کرده و باعث ایجاد اقیانوس ها ،دریاها ،دریاچه ها ورودها شده است. تشکیل خاک و رسوب: خاکستر و گدازه آتشفشانی از دهانه آتشفشان خارج می شود و خاک حاصلخیزی را به وجود می آورد .برخی از مزارع حاصلخیز جهان بر روی خاکسترهای آتشفشانی قرارگرفته است؛ مانند آمریکای مرکزی و اندونزی. تشکیل پوسته جدید اقیانوسی: خروج مواد مذاب گوشته از محور میانی رشته کوه های میان اقیانوسی ،سبب تشکیل پوسته جدید اقیانوسی می شود .نتیجه این آتشفشانها ،عالوه بر گسترش بستر اقیانوسها در این مناطق ،سبب نزدیک شدن ورقه ها در محل گودال هایاقیانوسی می شوند .در این مناطق ،به علت برخورد ورقه ها ،فرو رانش صورت می گیرد و کوه هابه وجود می آیند .کوه ها نیز ،با ایجاد پستی و بلندی در سطح زمین ،سبب تداوم فرسایش ورسوب گذاری می گردند. رگه های معدنی: فعالیت آتشفشانی منجر به تشکیل برخی رگه های معدنی مانند طال ،نقره ،مس و آهن می شود. چشمه های آبگرم: اطراف آتشفشان ها ،مناطق مناسبی برای تشکیل چشمه های آب گرم معدنی می باشند. آب این چشمه ها از نظر بهداشتی برای درمان بیماری های پوستی و آرامش عضالنی مفیدهستند و با جذب گردشگران ،سبب رونق اقتصاد محلی می شوند. آب هایی که درون پوسته هستند ،گرم می شوند و از طریق شکستگی های سطح زمین ،به صورت چشمه های آب گرم و… در سطح زمین ظاهر می شوند. انرژی زمین گرمایی: در مناطق آتشفشانی ،از گرمای درون زمین به عنوان انرژی زمین گرمایی استفاده می شود. کشور ایسلند بخش عمده انرژی مورد نیاز خود را از انرژی زمین گرمایی تأمین میکند. در کشور ما نیز ،اولین نیروگاه زمین گرمایی خاورمیانه در مشکین شهر استان اردبیل تأسیس شده است. آتشفشان ها ،افزون برخروج انرژی درونی زمین ،منجر به آرامش نسبی ورقه های سنگ کره می شوند .از انواع سنگ های آتشفشانی در نماسازی ساختمان ها و مصالح ساختمانی استفاده می شود.

21,000 تومان