صفحه 1:
سکونتگاههای شهری و روستایی
صفحه 2:
شکل گیری سکونتگاه ها
به عنوان درس توجه کنید.
بهنظر شما سکونتگاهچه مفمومی Ba a
کدام یک از تصاویر زیر معنای سکونتگاه را به نمایش می گذارد؟ -
شکل ۳- خانه عباسیان - کاشان
صفحه 3:
صفحه 4:
تعریف سکونتگاه(برای مطالعه)
سکونتگاه در واقع همان فضای اکومن با قابل سکونت
Cul که از اجزای مختلفی تشکیل شده است وشرایط
طبیعی آن زندگی اجتماعی را میسر می سازد در واقع
یک فضای جغرافیایی است.
صفحه 5:
صفحه 6:
عوامل طبیعی_ شکل گیری سکونتگاه ها
۳۳5 222۳۲
نقش آب درشکل گیری سکونتگاه های شهری و روستایی:
عواملی در شکل گیری سکوتتگاه های شهری و روستایی ایران نقش دارند. آب»
بين اين عوامل» بيشترين اهمیت راداشته است.
بسيارى از سكونتكاه هاى اوليه؛ در كنار رودها به وجود آمده است.
آب در هر مكان؛ در تمايل انسان به كار كشاورزى و ساكن شدن به صورت داثم
در مکان» عامل مهمى است.
روستا جكونه يديد آمد؟
با ساکن شدن آنسان در یک مکان؛ اولین سکونتگاه ها به نام روستا پدید آمد.
شهرهای اولیه جگونه بدید آمدند؟
افزايش جمعیت در سکونتگاه های روستایی» زمینه ساز ایجاد شهرهای اولیه شد.
به نظر شما به جز آب» چه عامل یا عواملی در شکل گیری سکونتگاه ها اثرگذار
است؟
اگر در زمان شکل گیری یک سکونتگاه روستایی آب به اندازه کافی باشد اما
خاک حاصلخیزی لازم را نداشته باشد» چه وضعی پیش مى آيد؟
sf
صفحه 7:
جدول ۱- پراکندگی شهرهای ایران بر اساس ارتفاع
پایین تر از سطح دریا تا ۵۰۰ متر ivy
ly
1۵۳
۰ به بالا iy
صفحه 8:
صفحه 9:
Phe eS خحت
نقشه پراکندگی شهرهای ایران
راهنمای نقشه
شهرهای کرچک
...کی از ۲۵ هزار قر
© ین 1۵ تا ۵۰ هار نض
Ath @&
Suz sont
6 سين Bip 3-0 630٠١
BAS! OV oe
بين 020 ها 0-2 هزار تقر
بين 8-0 اها Bake ٠١
شهرهای بسیار بزرگ
من ۱ ۵ ۲ مین نز
se نا Parke
بين نا ۵ میدن
پیش از 8 میلین نفر
5 مرکز استان
مرکز شهرستان
ots
صفحه 10:
صفحه 11:
LT میدانید بزر گ ترین شهرهای ایران در گذشته.
در مسیر راههای کاروانرو و بازر گاتی داخلی یا
خارجی شکل گرفته است؟
#۶ شکل ۴-قلعه رودخان -گیلان م شکل ۵-ری شهری در مسیر جاده ابریشم
صفحه 12:
صفحه 13:
36 فصالسیت:۱ 7272727۲۰[
۱- پاسهای خود را دربار عواملاثرگذا در شکل گیری سکونتگهها را در جدول زیر ورد کنید.
= عامل دفاعی و امنیت
اشيب زمين 5
"- آيا نقش عوامل اتركذار بر شك ل كيرى سكونتكادها در كذشته و اكنون يكسان است؟ جه عواملی در سالهای
اخير در شكل كيرى سكونتكادها اثر بيشترى دارد؟
صفحه 14:
Pas Siocon oe
۳- با استفاده از مطالب کتاب استانشناسی و کمک معلم و هم کلاسیهایتان, علت شکل گیری شهر یا روستای
محل زندگی خود را بررسی. و بهصورت گزارش به كلاس ارائه كنيد.
صفحه 15:
و و که کب کی و کرو کر Hop
عوامل مهم در تغیبر سکونتگاه ها( گسترش و يا از بین رفتن سکونتگاه ها)
عوامل آث رگذار مانند آب» خاک شیب زمین و... نه تنها در پیدایش سکونتگاه
هاء بلکه در تغیبرات به وجود آمده در آنها نقش دارد.
اوضاع جغرافیایی (طبیعی انسانی) مناسب در کسترش سکونتگاه ها اثرگذار
است.
بسیاری از سکونتگاه های شهری و روستایی ایران گسترش چشمگیری داشته
است.
چه شهرها و روستاهایی را می شناسید که در دهه های اخیر گسترش يافته
است؟
مانند تهران ؛مشهدء كرج»تبريز»اهوازءقمء شيراز وحتى روستاها وشهرهاى كوجى
جه عوامل طبیعی و انسانی بر این گسترش اثر گذاشته است؟
گاهی عوامل طبیعی با انسانى» موقعیتی به وجود مى آورد که یک سکونتگاه
اعتبار خود را از دست می دهد یا از بين می رود؛ _ ۱
به طور مثال شهر باستانی بیشاپور که در شمال غربی کازرون قرار دارد در
زمان ساسانیان از اهميت ارتباطى مهمی در ایران برخوردار بود.
اين شهر تا قرن هفتم هجری» آباد و مسکونی بود.
علل ازبین رفتن بیشاپور چیست؟
جنک و بیماری سبب از بين رفتن این شهر شد.
صفحه 16:
صفحه 17:
بیشاپور(برای مطالعه)
به سال ۲۶۶ مبلادی و به دستور شاپور اول بادشاه ساسانی
ساخته شدهاست. پس از پیروزی شاپور بر والرین امپراتور
روم» شاپور دستور داد در ناحیهای خوش آب و هوا بر سر
راه تخت جمشید به تیسفون شهری بنا كنند. اين جاده در
زمان هخامنشیان» شهرهای تخت جمشید و استخر را به نوش
وصل میکرد. شاپور نام خود را بر اين شهر نهاد. معماری از
اهالی سوریه قدیم به نام آپاسای (اپاسای) برای ساخت شهر
تازه انتخاب شد.
صفحه 18:
os ۳ 1 ۳ تبریز
ود ان قزوين ع
۰ ۲ © © #سب
تا eee رن
صفحه 19:
5 فعالسیت:۳ <<
بهتصاویر مربوط به دو سکونتگاه توجه کنید. چه عاملی بر گسترش این سکونتگاهها اثر دارد؟ این عامل بر نحوة
گسترش این سکونتگاههاء چه تأثیری داشته است؟
شکل ۷-روستای هیر قزوین
شکل ۸-ماکو -آذربیجان غربی
هردوسکونتگاه درپای کوهستان شکل گرفته انددوجود آب وهوای مساعد.مخروط افکنه ها با خاک حاصلخیز و
| رودهاى نسبتا برآب درشكل گیری و توسعه روستای هیر و شهرماکو موثربوده است.نظرشماچیست؟
صفحه 20:
روستای هیر در۷۰ کیلومتری شمال قزوین
صفحه 21:
cas 0 هير روستايى است در بخش رودبار الموت غربی شهرستان قزوین واقع در استان
چشم انداز هیر در زمستان | قزوین در ایران. رودخانه «نینه رود» آنرا سبراب میسازد . دارای معدن زغال
سنگ میباشد. هیر روستاهی کوهستانی و سردسیر است.زبان مردم این روستا
تاتی است و بزرگ ترین تولید کننده زغال اخته در کشوراست.
صفحه 22:
انواع سکوفتگاه
صفحه 23:
۸
#ي شکل (1-زندگی شهری - شهر کرمان
صفحه 24:
Feng ome
[-قدیمی ترین نوع سکونتگاه که در ابران شناخته شده است»
سکونتگاه عشایری است.
۲-در این شیوه زندگی» سکونت ویکجانشینی دائمی دیده نمی
شود. عشایر به طور مستقیم از منابع طبیعی استفاده میکنند.
۳-عشایر» زندگی اجتماعی ثبیله ای دارند و از ایل و طایفه
تشکیل شده اند و پیوندهای خویشاوندی با هم دارند.
کدام عوامل در کشوراوضاع مساعدی را برای دامپروری و زندکی
عشایری فراهم کرده است؟
وجود کوههای البرزو زاگرس و نیز دشت های پست و هموار
مجاور آنها
ايلات عمده کشور:
ایل سون» بختیاری» قثقایی و ترکمن
صفحه 25:
به کسانی که به جامعه عشایری تعلق دارد عشایر گفته میشود. واژه عشایر جمع عشیره به معنی قبیله است. جامعه
عشایری شیوه زیستی متفاوت و جدای از شیوه زیست شهری و شیوه زیست روستایی است. این جامعه عبارت است از
جامعه انسانی نسبتاً خوداتکا و خودبسنده که ساخت اجتماعی قبیلهای دارد و عموما زندگی خود را از دامداری اداره میکنند.
واژه عشایر بیشتر در زبان فارسی و در مورد ایلهای کوچنده در ایران به کار میرود. عشایر در قدیم در تعیین حکومتها
نقش اساسی داشتهاند و اکثر خاندان هاو سلسلههای حاکم بر ایران خاستگاه عشایری داشتهند[نیازمند منبع] عشاير تقريباً
نیروهای اصلی جنگی ایران را تشکیل مىدادهان
و به عنوان جامعه سوم در ایران مطرح است. بعضی ازاصطلاحانی که مشتق از واژه عشایری است عبارتند از
ٍه زیست عشایری اصطلاحات و ادبیات خاص خود را باز تعریف کرده
عشایر اسکان یافته: خانوارهای عشایری که تمامی اعضای آن در یک مکان» سکونت ثابت اختیار کرده و کوچ نمیکنند
اما با توجه به حفظ برخی مناسبات اقتصادی (مالکیت و حقوق بهرهبرداری از مراتع و منابع قلمرو) و فرهنگی - اجتماعی
(احساس تعلق به ايل و عشيره) خود را عضو ايل» طايفه و ... تلقى مى كنند.
عشایر کوچنده: به عشایری که حداقل سه ویژگی ساخت اجتماعی قبیلهای, اتکای معاش به دامداری, و شیوه زندگی
مبتنی بر كوج را داشته باشند گفته میشود.
عشایر نیمه کوچنده: به آن تعداد از خانارهای عشایری گفته میشود که حداقل در یکی از قطبهای استقرار (منطقه
بیلاق, قشلاق و يا میانبند) دارای سکونتگاه ثابت بوده و همواره تعدادی از اعضای خانوار در آنجا سکونت دارند.
عشایر رمهگردان: به آن تعداد از خانوارهای عشایری گفته میشود که اکثر اعضای خانواده در یک نقطه یا مکان (در
داخل قلمرو ایلی و یا خارج از آن) سکونت ثابت اختیار کرده و در کوج شرکت نمیکنند. در شيوه كوج رمهكردانى» دامها به
همراه چوپان و تعدادی از افراد ذکور خانواده جابجا شده یا کوچ داده میشوند.
صفحه 26:
ایل : اتحادیهای سیاسی متشکل از تیرهها و طوایف عشایری است که به اتکای وایستگیهای خویشاوندی (نسبی, سیبی
و أرمانى) ويا در برهه زمانى خاص» بنا به مصالح و ضرورتهاى سياسى و اجتماعى با هم متحد شده و تشكيل يك ايل
را مىدهند. معمولا ايلات داراى سرزمين و قلمرو ايلى خاص خود بوده و تحت رهبرى و مديريت شخصى با سمت
ایلخان یا ايل بيك اداره میشدند.
طایفه : عبارت از یک واحد اجتماعی - سیاسی متشکل از چند تیره است و در سلسله مراتب ردههای ایلی» مهمترین و
مشخصترین رده به شمار میرود. در سلسله مرائب سازمان اجتماعی عشایر ایران, اکثر طوایف بین ایل و تیره قرار
میگیرد اما طوایفی نیز وجود دارند كه به هيج ايلى وابسته نبوده و طايفه مستقل ناميده مى شوند.
طايفه مستقل : در ساختار مبتنى بر تقسيمات ايلى جامعه عشاير ايران معمولاً بعضى از طوايف بيوند اجتماعى يا سياسى
جندانى با ايل خاصى نداشته و معمولاً از باقيمانده يك ايل مستقل كه قدرت اجتماعى و اقتصادى و تعداد جمعيت آنها
تحليل رفته باشد شكل مىكيرند اين طوان ار سیر ايلات جاى كيرند و نه جندان
قوی هستند که خود ايل مستقل باشند اینگونه بوده است که به عنوان طایفه مستقل ازاسايز ايلات يه حیات خود ادامه
مىدادند و كلانتر مستقل از ایل خانان برای آنان منصوب میشده است.به عنوان متال کردشولیها در استان فارس که
قبلاًایل مستقلی بودهاند در مقاطمی به عنوان طایفه مستقل در تقسیمات کشوری مبتنی بر ایل طایفه مستقل خواده
میشدند.
اتيره: در ساختار اجتماعى عشاير ايران» تيره از مجموع جند رده كوجكتر (مانند تشء بُنكوء گوبک, دودمان و ..) تشکیل
میشود Trane al سد از سلايفه قرار فارد بو ركق اسلنظليقهبو ايل -محسوب مشو yoked یره مبتتن :بر پیوندهای
خویشاوندی واقعی و اصل و نسبی از خط صلبی (پدری) است که همبستگی سیاسی, اجتماعى» اقتصادى و دفاع از مناقع
افراد عضو را به عهده دارد.
نه چندان ضعیف شدهاند که در سا
صفحه 27:
زندگی
روستایی
روستاه محلی است که فعالیت اغلب ساکنان آن به زمین
وابسته است و بیشتر روستاییان به کشاورزی و دامداری
اشتغال دارند.
ویژگی روستا و روستاییان:
ا-فضای باز اطراف روستاهاه چشم اندازهای طبیعی
زیبایی را برای روستاییان فراهم کرده است.
۲-روستایبان نسبت به آداب و رسوم محل زندگی خود»
۳- بسیاری از روستاییان در کاشت» داشت و برداشت
محصولء با يكديكرهمكارى مى كنند. 5
۴-آب و هوای پاک» اوضاع زندگی بهتر و سالم تر را برای
روستاییان فراهم آورده است.
۵-معمولا در روستاهاه عرضه خدماتی نظیر بیمارستان»
فروشگاه و حمل و نقل عمومی» کمتر و محدودتر است.
صفحه 28:
صفحه 29:
صفحه 30:
اجزای سکوفتگاه های شهری و روستایی
هر سکونتگاه از اجزای مختلفی تشکیل شده است.
اجزای سکونتگاه های روستایی: ۱
شامل حانه هاء مزارع» جراگاه هاء Eb & مکان های
عمومی» مساجده میدان ها و راه ها است.
احزای سکونتگاه شهری:
شامل کاشانه هاء خیابان هاء میدان هاء مکان های آموزشی و
تفریحی» دانشگاهی بازار و مراکز درمانی است.
عامل اصلی پیدايش شکل های مختلفی از سکونتگاه ها:
چگونگی فرارگیری پدیده های طبیعی و انسانی در
سکونتگاه هاء را به وجود آورده است.
صفحه 31:
صفحه 32:
به شکل های زیر نگاه کنید. آیا می توانید تفاوت های آنها را پیدا کنید؟ اکنون می توانید دو طبقه بندی
کلی از شکل سکونتگاه های روستایی را نام ببرید؟
hd gay I JS OP -آذربايجان ششرقى #ن شكل ؟١-روستلى آق اول تالش -كيلان
صفحه 33:
انواع شکل روستاها
در روستای پراکنده» خانه ها با فاصله از هم قرار دارد.
به نظر شما زمین های کشاورزی در این روستاها کجا قرار دارد؟
زمین های کشاورزی دربین حانه ها روستابى قرارداردويا به عبارت ديكرهرخانه روستايى درميان زمين كشاورزى قراردارد.
جه مشكلاتى براى كشت در اين روستاها وجود دارد؟
امكان توسعه بايدار كشاورزى و استلاقة 1 02 كان ارين انارق قراين روستاها وجومتداره و..
روستاهاى متمركز تحت تآثير بديده هاى اطراف خود است؛
به طور مثال روستاهایی که در منطقه ساحلی و یا کناره یک رود قرار دارد و یا
در امتداد یک جاده شکل می گیرد» چگونه دیده می شود روستاهای خطی
روستاهایی که در اطراف چشمه هاء چاه ها ومظهر قنات ها گسترش می یابد؛ جه
cts, hit
روستاهایی که در دامنه یک کوه استقرار یافته» چه شکلی است؟
روستاهای پلکانی
صفحه 34:
روستای پراکنده
صفحه 35:
١, -روستاى بلكانى ديز باد بالا-ن
بور
%
3
4
4
4
4
i
1
;
4
4
4
5
صفحه 36:
فعاليت:؟ 1<
-به نظر شماء در كدام مناطق جغرافيايى ايران روستاهاى متمركز ودر كدام مناطق روستاهاى براكنده وجود دارد؟ جرا؟
روستاهاى متمركز به دليل كمبود آب درمناطق خشك ونيمه خشک کشوروجوددارد
و درسواحل شمالى كشوربه دليل فراوانى آب بيش ترروستاهاى براكنده وجوددارد.
صفحه 37:
صفحه 38:
صفحه 39:
روستای میدانگاهی
صفحه 40:
به تصاویری از شهرهای lat
توجه کنید.
انكل واد وی این
انواع ن
(نقشه) سکونتگاه های شهری
صفحه 41:
اشکال تهرها
سکونتگاه های شهری هم شکل های گوناگون دارند. شهرها با توجه به چگونگی
بيدايش و کارکردهای مختلف خود» شکلهای متفاوت دارند.
شهر شعاعی (ستاره ای ) ۱
در اين نوع از شهرهاء شهردارای یک مرکز اصلی (میدان) بوده و خیابان هاو شبکه
های مهم از آن مرکز به صورت شعاعی منشعب مى شوند و سايرفضاهاء اطراف آنها
شکل می گيرند.
شهر شطرنجی:
در اين شهرهاء یک شبکه مستطیل شکل از راه های ارتباطی» زمین های شهر را به
بلوک ها و قطعات همسان تقسیم می کند.
شهرهاى خطى: 5
شهری که حول محورهای ارتباطی(ریلی و جاده ای) و يا در امتداد رود» دریا و
دریاچه به صورتخطی شکل گرفته است.
صفحه 42:
شکل ۱۶-شعاعی-همدان
صفحه 43:
BASS 2 ,299 1
خطی-بوشهر "أ شکل ۱۷ شعلرنجی -سلماس-آذربیجان غربی
صفحه 44:
شکل (نقشه)شهرها وشهرهای ترکیبی
سکونتگاه های شهری هم شکل های گوناگون
دارد.
شهرها & توجه به چگونگی پیدایش و
کار کردهای مختلف خود» شکل های(نقشه های)
متفاوت دارد.
علل پیدايش شهرهایی با شکل(نقشه) ترکیبی:
برخی از شهرها ننکل تر کیبی دارند.
این شهرها در دوره های مختلف کسترش پیدا
کر ده است.
صفحه 45:
صفحه 46:
صفحه 47:
صفحه 48:
صفحه 49:
صفحه 50:
تغییرات جمعیتی سکونتگاه های ایران
افزایش جمعیت سبب شده است که شکل های سکونتگاه ها به تدریج
تغییر يابد.
عوامل مهم درافزایش جمعیت شهرنشین کشور: ۱
-رشد سريع جمعیت از یک سو بر نعدادجمعیت شهرها افزوده
- و از سوی دیگر با تبدیل نقاط روستایی به شهر (تأسیس
شهرداری») تعداد نقاط شهری را افزایش داده است.
در سه دهه اخیر» ایران شاهد تغیبرات زیادی در جمعیت و ظاهر
سکونتگاه های خود بوده است.
این تغیبرات درشیوه زندگی اجتماعی - اقتصادی آنان هم اثر
داشته است.
صفحه 51:
زندگی شهری «
we ht میزان رشد جمعیت شهرهای کشور
كل .
تحولات درصد رشد سالانة جمعيت
بر حسب زندگی شهری و روستایی
۱۳۴۵-۵۵ ۱۳۵۵-۶۵ ۱۳۶۵-۷۵
صفحه 52:
نمودار حالت منفی دارد به سه علت ۱- مهاجرت روستاییان
به شهر ۲ -تبدیل شدن نقاط روستایی به شهر به دلیل
افزایش جمعیت ۳- روستاها مجاور شهر به دلیل توسعه شهر
در شهر ادغام شدن و در سرشماری به عنوان جمعیت شهر
محسوب شدند.
صفحه 53:
صفحه 54:
بصن
۵ 6 4 8 8 8 ۵۵ ۵6 ۵۲ ۵ ۵۵ 4۵ 09 © إن اذ
1 se
تقاط
98
ae
se
gg - soar كبر ممم ورت ل
صفحه 55:
۱۳۶۵ ۱۳۷۵ ۱۳۸۵ ۱۳۰ ۵
مر نمودار ۷- تعداد شهرها ۱۳۳۵-۹۵
صفحه 56:
پیدایش شهرهای پرجمعیت؛ خ
علت ایجاد شهرهای میلیونی در کشو
در دهه هاى اخير» شهرنشینی در جهان کسترش یافته و رشد ستابان شهرنشینی
سبب ایجاد شهرهایی با جمعیت میلیونی شده است.
کشور ما هم در دهه های اخیر» رشد سریع شهر نشینی داشته است.
از حدود سال ۱۳۶۰هب ش بیش از ,/۵۰از جمعیت کشور در شهرها زندگی مسی
پدیده گرایش به شهرنشینی بیشتردر کدام مناطق رخ داده است3
يديده كرايش به شهرنشينى در همه جای کشور به چشّم می خورد؛ اما در سال های
pdt ۸شهر ایران» جمعیت بیشتری را درخود جای داده است.
جدول صفحه بعد» ۸شهر کشوررا نشان مى دهد که در سال ۱۳۹۰بسیش از یسک
میلیون نفر جمعیت داشته است.
تعريف كلا
در ابران به شهرهايى كه جمعيت بيش از يك ميليون نفر داشته باشد» كلان شهر
مى كويند.
در كدام قسمت از كشور تعداد بيشترى كلان شهر ديده ميشود؟
با توجه به نقشه اسلاید بعدی پاسح دهید.
صفحه 57:
جمعیت کلان شهرهای ایران در سالهای ۱۳۸۵ الی ۱۳۹۵
۱ تهران ۰-۱۷۶ ۸۱۱۵۴/۰۵۱ ۷۳۷۱۰
viverives ۱۱۷۹۴ ۱۰ 5 ۲
۲ اصفهان ۱۹ ره ۳۳۹
۴ كرج ۱۱۵۰ ۱/۶ ۱۳۰
۵ تبریز ۱۳۷۸۸۵ ۱۹۹۸۸ ۱/۷۷۳۳
۶ شیراز ۱۳۳/۸۸ ۱۳۶۰۶۶۵ در
۷ اهواز ۹۹۳ و لكشك
a ۸ ۹۵۸ يي ۱۳۹۳/۸۳
* ماشفد مرکزآمارایران
صفحه 58:
صفحه 59:
eB errors 6 و
در درس جمعیت؛ با جاذبه های شهری آشنا شده اید.
مهاجرت در تغییر جمعیت شهری تأثیر زیادی داشسته
است.
بااینکه شهرها به دلایل امکانات و تسسهیلات؛ مسورد
توجه مهاجران بوده اند اما در شهرهاء مخصوصً
شهرهای بزرگ» مشکلات ونارسایی هایی بسه چشسم
می خورد.
این نارسایی ها در زمینه های مختلسف اجتماعی»
اقتصادی و زدست محبطی زندکی دراین شهرها را
دشوار کرده است.
صفحه 60:
به اطلاعات داده شده توجه کنید. عواملی که سیب ایجاد وضعیت نامناسب زندگی شهری می شود را نام ببرید
در روزهای اخیر بر اثر آلودگی هواء شمار بیماران تنفسی تا۶۰ درصد افزایش یافته است.
به طور متوسط, موجب کاهش ۵ سال از عمر تهرانیها شده است.
دگی هو در تهران
طى يك دهة گذشته. رشد قیمت مسکن. شتاب فزایندهای داشته است. شهرهای بزرگ کشور وضعیت
دشوارتری در این زمینه داشته است.
صفحه 61:
صفحه 62:
I > > فصالسیت:۵ 5
در كلاس خود دو گروه مخالف و موافق زندگی در شهرهای بزرگ را تشکیل دهید. روی نختة کلاس دو ستون رسم
کنید. دلایل موافقت هر گروه را از نوع زندگی موردنظر بنویسید. در پایان, نظرات خود را جمعبندی کنید.
صفحه 63:
ب موص قوم بو
نقش هرسكونتكاه برجه اساسى تعيين مى شود؟
نقش هر سكونتكاه براساس وضع جغرافيايى آن» اعم
از انسانى يا طبيعى تعبين مى شود؛
مهم ترين نقش شهرها:
شهرهاى زبارتكاهى مانند شهرهاى مقدس مشهد و قم
كه به دليل وجود زيارتكاه ها مورد توجه زائران است.
نقش دانشكاهى مانند شهرهاى تهران و تبريز كه به
دليل اقامت دانشجويان از سراسر كشورء اهميت دارند.
نقش صنعتی مانند شهرهای اصفهان و اراک که به دلیل
وجود کارخانه های مهم و متعدد اهمیت دارند.
صفحه 64:
اکنون با توجه به مکانی که در تصاویر به نمایش گذاشته شده است»
آيامى توانيد نقش سکوننگاهمربوطبه هر تصویر را تعین كنيدة
صفحه 65:
درباره نقش سكونتكاه ها به تکنه های زیر توجه کنید.
۱-امروز اغلب سکونتگاه ها جند نقش دارد و این نقش ها را
با هم ایفا مى کند.
۲-نقش سکونتگاه در چهره و سیمای آنها منعکس می شود.
مثلا سیمای سکونتگاه دانشگاهی با سکونتگاه صنعتی تناوت
دارد.
۳-ممکن است نقش سکونتگاه در طول زمان تغییر کند با
تکامل و توسعه یابد؛
مثلا سکونتگاه صنعتی به تدریج نقش های اداری و سیاسی را
نیز به عهده بگیرد.
صفحه 66:
۱-باتوجه به وضع جغرافیایی و یا نقش سکونتگاه جدول زیر را کامل کنید.
نقش سکونتگاه
وت else سح بنه || وضع جعرافياي
۲ شغل بیشتر مردم شهر و یا روستایی که شما در آنجا زندگی میکنید. چیست؟ چه امکان یا وضعی در محل زندگی شما
بهچشم میخورد که سبب روی آوری مردم به این شغل یا شغلها شده است؟ توضیح دهید.
صفحه 67:
هو Vic
oo
شغل بیشتر مردم شهر و یا روستایی که شما در آنجا زندگی میکنیده چیست؟ چه امکان پا وضعی در محل زندگی
شما بهچشم میخورد که سبب روی آوری مردم به این مشاغل شده است؟ توضیح دهید.
صفحه 68:
شهرگریزی
تعریف شهر گریزی با مهاجرت معکوس:
حرکت جمعیت از شهرهای بزرگ به مکان های
کوجک تر با روستاها پدیده «شهر گریزی يا مهاجرت
معکوس» می گویند.
علل پدیده شهر گریزی:
آلودکی هواء گرانی مسکن و آسیب های اجتماعی»
صفحه 69:
22 شكل 11 روستاى زرجه بستان قزوين
صفحه 70:
روستایی در منطقة طالقان
بسيارى از شهرنشينان آرزوى رفتن به مكانى شبيه به تصوير بالا را دارند.
برخى از مردم با رفتن به اين مكان ها درروزهاى تعطيل» به رفع خستكى در طول
هفته مى بردازند؛
اما برخی از مردم اقامت کوتاه مدت در این مکان آنها را راضی نمی کند.
این افراد ترجیح می دهند با تملک خانه ای در نسواحی دارای مواهب طبیصی از
امکانات آنجا بهره مند شوند.
صفحه 71:
منطقه طالقان
صفحه 72:
a ۰ فسالسیت:۸
در گروههای کلاسی خود. بيامدهاى مثبت و منفى ناشى از مهاجرت معکوس را مورد بررسى قرار دهيد.
صفحه 73:
نمونه سوال
۴-علل ازبین رفتن شهربیشاپورچیست؟
۵-انواع سكونتكاه ها درايران را نام ببريد.
۶-ویزگی های زندگی عشایر را بیان کنید.
۷-روستا را تعریف کنید .
۸-ویژکی های سکونتگاه روستایی چیست؟
٩-شهررا تعریف کنید.
۰-شهرچه ویژگی هایی دارد.
۱۱-)جزای سکونتگاه روستایی را نام ببرید.
۲-اجزای سکوفتگاه شهری را نام ببرید.
۳-دوطبقه بندی کلی سکونتگاه های روستایی را نام ببرید.
۴-ویژگی های روستاهای پراکنده را 4
۵-روستاهای متمرکز را تعریف کنید.
۶-انواع روستاهای متمرکز را نام بريد و معمولا هريك در کجا شکل گرفته اند
۷-نواع شکل سکونتگاه های شهری را نام ببرید و برای ه رکدام مثالی بیاورید.
۸-شکل سکونتگاهی دوشهراصفمان و همدان چ
۵-علل شهرکریزی را پنیسید
صفحه 74:
1-از دیدگاه دانش جغرافیا « به مجموعه مساکنی که عوامل طبیعی و انسانی در شکل گیری آن نقش
ج( شهر د( خانه باغ
۲-ز بین عوامل موثر در شكل كبرى سكونتكاه هاى ايران كدام عامل بيشترين اهميت را دارد؟
الف( ارتفاع زد ب( آب ج( عرض جغرافیایی د( راه هاى ارتباطى
۳-به محلی كه فعالیت اغلب ساکنان آن به زمین وابسته است گفته می شود؟
الف( سكونتكاه عشايرى ب( شهر ج( سکونتگاه های پراکنده رود( روستا
۴- ملاک تبدیل سکوفتگاه روستایی به شهری در ایران کدام است؟
الف( جمعیت بیش از ۱۰۰۰۰ نف ب( جمعیت ۱۰۰۰۰ نفر و داشتن شهرداری
ج( جمعیت ۰۰۰۰ نفر و اتغال به کشاورزی -إي د( جمعیت ۱۰۰۰۰ نفر و تشخیص وزارت کشور
۵-شکل های مختلف سکونتگاه به چه عواملی بستگی دارد؟
الف- به خانه هاء مزارع» چراگاه ها و باغ ها
ب( به خیابان هاء میدان هاء مکان های آموزشی و بازارها
ج(به چگونگی قرارگیری پدیده های طبیعی و انسانی
د( به رابطه متقابل بین انسان و محیط بستگی دارد
صفحه 75:
۶-در کدام قسمت از کشور تعداد بیشتری OMS شهر دیده می شود؟
الف( نیمه شمالی
ج(نیمه شرقی .رد( نیمه غربی
۷-نقش هر سکونتگاه بر اساس .... ٠ تعيين مى شود؟
الف( فعاليت های انسانی طبیعی
رح( وضعیت جغرافیایی
۸-شهرهای سرعین» پیرانشهر و سرچشمه به ترتیب دارای چه نقش های هستند؟
الف( نظامی - توریستی - معدنی ۵ ب( توریستی - نظامی - معدنی
ج( نظامی - معدنی- توریستی د( معدنی - توریستی - نظامی