خلاصه کمکهای اولیه

کمکهای اولیه تعریف کمکهای اولیه کاربرد ماهرانه اصول پذیرفته شده درمانی به هنگام وقوع یک سانحه یا بد حال شدن ناگهانی ،با استفاده از امكانات و وسایلی که در آن زمان در دسترس وجود دارد. دلیل انجام کمک های اولیه نجات جان مصدوم جلوگیری از بدتر شدن حال مصدوم بالبردن احتمال بهبودی مصدوم مسئولیت امدادگر موقعیت را درک کند ،بیماری یا حالت مصدوم را تشخیص دهد ،روشهای درمانی مناسب و کافی را بدون اتالف وقت به کار ببرد ،بسته به وخامت حال مصدوم ،بدون معطلی او به بیمارستان ،مطب پزشک یا خانه انتقال دهد،. مسئولیت امدادگر زمانی تمام میشود که مصدوم تحت نظر پزشک یا پرستار یا سایر اشخاص متخصص قرار گیرد. امدادگر نباید محل حادثه را ترک کند مگر آنكه وضعیت را برای شخصی که عهده دار امر شده است گزارش کند و مطمئن شود که به کمک وی در مراحل بعدی نیازی نیست. موارد نیازمند کمکهای اولیه زخمها و خونریزیها ،شكستگیها و دررفتگیها ،سوختگیها ،برقگرفتگی ،خفگی و ورود اجسام در بدن زخمها و خونریزیها الف) زخمهای بسته :آسیبی که زیر پوست شكافته نشده قراردارد یک زخم بسته نامیده میشود و شامل کوفتگی و له شدگی است. کوفتگی :به سلولها و عروق خونی موجود در داخل بافت وارد میشود .باعث تورم و درد موضعی در محل آسیب میشود.ممكن است در محل صدمه تغییر رنگ (آبی و سیاه) داشته باشد که بر اثر نشت خون از عروق صدمه دیده و تجمع آن در بافتهای اطراف به وجود میآید. له شدگی :در آن نیروی بزرگی به بدن وارد شده و ایجاد جراحت میکند .این نیرو میتواند صدمه جدی در بافتهای نرم زیر جلدی به همراه خونریزی داخلی ایجاد کند و ممكن است منجر به شوک (کاهش خونرسانی) شود .گاهی اوقات لهشدگی با زخم باز همراه میشود. ب) زخمهای باز :هنگامی که پیوستگی پوست از بین برود زخم باز ایجاد میشود و شامل :خراشیدگی ،پارگی و کنده شدگی ،قطع شدگی ،سوراخ شدگی ،له شدگی (همراه با باز شدن پوست) است. خراشیدگیها :به وسیله تراشیده شدن یا ساییدن خارجی ترین لیه پوست ایجاد میشود .این جراحت معمول بسیار دردناک است چون انتهای اعصاب باز است .در اغلب موارد خون از زخم نشت دارد اما به راحتی با فشار مستقیم قابل کنترل است .در صورت وسیع بودن سطح خراشیدگی مثل حادثه سر خوردن یک موتورسوار روی زمین خطر عفونت یک مسئله جدی است. پارگی :بصورت یک شكاف در پوست است که عمقهای متفاوت دارد .خونریزی در این زخمها بیشتر است خصوصا اگر شریان درگیر شده باشد .پارگی ممكن است خطی (منظم) یا ستاره مانند (نامنظم) باشد .پارگی منظم معمول بوسیله بریده شدن توسط اشیا تیز مثل چاقو ،تیغ یا شیشه شكسته ایجاد میشود ،معمول بهتر از انواع ستارهای بهبود مییابد ،چون زخم لبه های صاف دارد .پارگی نامنظم :اغلب در اثر بریدگی با یک شئ کند بوجود میآید. لبه های زخم ناهموار است.زمان بهبودی ممكن است طولنی شود. کنده شدگی :یک ل یه شل و آویخته پوست و بافت نرم زیر آن که به میزان کمی پاره شده (کنده شدگی نسبی) یا کامال کنده شده است (کنده شدگی کامل) .خونریزی به دنبال آسیب عروق خونی ممكن است شدید باشد. بعضی از عروق خونی ممكن است خودبخود با کشیده شدن به داخل بافت نرم فشرده شوند و خونریزی کاهش یابد .بنابراین از دست دادن مقدار کم خون احتمال وجود یک آسیب جدی را رد نمیکند .زمان بهبودی طولنی بوده و جای زخم ممكن است وسیع باشد .کنده شدگیها شایعترین پیآمد حوادث ماشین آلت صنعتی یا خانگی و وسایل نقلیه موتوری هستند .اغلب انگشتان دست و پا ،دستها ،پاها ،بازوان و ساق پاها را درگیر میکنند. قطع شدگی :قطع پیوستگی در یک اندام یا قسمت دیگری از بدن ب طور کامل یا نسبی است .خونریزی از ناحیه قطع شده معمول زیاد است ،بنابراین باید مراقب عالئم شوک بود .گاه به دلیل اسپاسم رگهای خونی ،خونریزی از حد مورد انتظار کمتر میشود. سوراخ شدگی :عموما نتیجه فرو رفتن یک جسم نوک تیز مثل میخ ،سوزن یا چاقو به داخل بافت نرم هستند .زخم ورودی ممكن است در ظاهر کوچک باشد و خونریزی کمی ایجاد کند ،ممكن است عمیق و تخریب کننده باشد و باعث خونریزی شدید داخلی شود .زخم گلوله ممكن است دو زخم ورودی و خروجی ایجاد کند .اگر بیمار از فاصله نزدیک مورد شلیک قرار گیرد زخم ورودی بوسیله باروت سوخته احاطه خواهد شد .زخم خروجی معمول بزرگتر است و خونریزی شدیدتری دارد. له شدگی (همراه با باز شدن پوست) :اگر در آسیب له شدگی پوست نیز آسیب ببیند با اینكه ممكن است خونریزی خارجی خفیف باشد اما باید احتمال وجود آسیب به ارگانهای داخلی و شوک را کامال جدی گرفت. کمکهای اولیه در زخمها و خونریزیها سرعت عمل داشته باشید اما خونسردی خود را حفظ کنید .عالیم حیاتی را کنترل کنید .مصدوم را به پشت بخوابانید و پاها را در وضعیت بال ببرید .خونریزی را کنترل کنید.زخم را از آلودگی و عفونت محافظت نمایید. مصدوم را گرم نگه دارید .مصدوم را در وضعیت استراحت قرار داده و اندام زخمی را بیحرکت کنید .لباس مصدوم را شل کنید .در صورت بروز شوک ،پاهای مصدوم را بال نگه دارید اما در صورت خونریزی سر و گردن نباید سر را نسبت به بقیه بدن پایین تر نگه داشت ،چون سبب خونریزی بیشتر میشود .جهت بررسی وضعیت جریان خون اعضاء از لمس نبض و گرمی هر اندام و همچنین معاینه پر شدن مویرگی ناخنها استفاده کنید .در صورتی که خون لخته شده باشد ،از کندن و تمیز کردن آن خودداری کنید .هرگز اشیائی مانند چاقو ،تكههای شیشه و ...را از زخم خارج نكنید زیرا امكان تشدید آسیب و خونریزی وجود دارد .در این شرایط ،از یک دستمال و یا باند حلقه شده (تامپون) استفاده کنید .تامپون باید کامال اطراف جسم را بپوشاند طوری که وقتی خواستید روی آن باندپیچی کنید ،به جسم فشار وارد نشود و مصدوم را به مرکز درمانی انتقال دهید. شكستگیها شكستگی بسته :پوست ناحیه صدمه دیده سالم است. شكستگی باز :پوست ناحیه صدمه دیده پاره میشود که ممكن است همراه با بیرون زدگی استخوان از محل پارگی باشد. کمک های اولیه در شكستگیها عضو را همراه با مفصل بال و پایین محل شكستگی ثابت کنید ،هرگونه خونریزی خارجی را کنترل کنید ،کلیه زینت آلت و ساعت را خارج کنید ،عالیم حیاتی عضو دیده را هر 5 -15دقیقه کنترل کنید ،اگر شوک ظاهر شد به درمان آن بپردازید ،عضو را بالتر از سطح قلب نگه دارید ،به طور متناوب از کیف یخ روی محل استفاده کنید، مسكن تجویز کنید و به عالیم آمبولی چربی توجه کنید. دررفتگی یا جابجایی مفصل خارج شدن یک مفصل از محل خود به دنبال یک حرکت سریع است .معمول همراه با صدمات بافت نرم داخل کپسول مفصلی و لیگامان اطراف ،ادم شدید و صدمه احتمالی شریان ،ورید و اعصاب اطراف است. کمکهای اولیه در دررفتگیها اندام در رفته را در راحت ترین حالت از نظر مصدوم قرار دهید ،مفصل و استخوان بال و پایین آن را ثابت نگه دارید ،هرگونه خونریزی خارجی را کنترل کنید ،زیور آلت و ساعت را خارج کنید ،عالیم حیاتی را هر 5 -15 دقیقه کنترل کنید ،تال ش نكنید که در رفتگی را جا بیندازید چون ممكن است رگها و اعصاب آسیب ببینند، عضو را بالتر از سطح قلب نگه دارید ،از کیف یخ استفاده کنید ،مسكن تجویز کنید ،اگر شوک ظاهر شد به درمان آن بپردازید ،مصدوم را به بیمارستان برسانید. سوختگی ها انواع سوختگیها شامل سوختگیهای حرارتی ،شیمیایی ،الكتریكی ،تابشی ،شدید و جزئی است. درجات سوختگی سوختگی درجه : 1آسیب به لیه خارجی پوست وارد میشود :قرمزی ،درد متوسط و تورم و آماس از عالئم آن است. سوختگی درجه :2سوختگی به دومین لیه پوست نفوذ میکند. سوختگی درجه :3سوختگی به لیه سوم پوست نیز نفوذ میکند .درد در سوختگی درجه سه کمتر از سوختگی درجه دو است ،زیرا سلولهای عصبی در بافت آسیب دیده تخریب میشوند .اما آسیب و صدمه خیلی شدیدتر از نوع دو است. کمک های اولیه در سوختگیها سوختگی شدید :بیمار را پوشانده ،گرم نگه داشته و هر چه زودتر به بیمارستان برسانید. سوختگی جزئی :به فرد مصدوم آرامش و اطمینان بدهید .پوشش های تنگ را شل کنید و لوازم شخصی را بیرون بیاورید. بخش سوخته را به مدت 10دقیقه زیر جریان آب سرد تمیز بگیرید یا آن را در آب سرد فرو ببرید و یا روی یخ بگذارید .جای سوختگی را تمیز بپوشانید و به آن دست نزنید .در صورت نداشتن وسایل لزم ،روی زخم را باز بگذارید .هرگز تاولهای بوجود آمده را نترکانید و به محل سوختگی دست نزنید. برق گرفتگی عبور جریان برق از بدن میتواند سبب ارتعاش ماهیچه های قلب یا حتی ایست کامل قلب شود .برق نه تنها ناحیه ورودیاش به بدن را مجروح میسازد بلكه ناحیه ای که از آن خارج میشود و به زمین میرود را نیز مجروح میکند .هر چقدر ولتاژ برقی که وارد بدن میشود بیشتر باشد ،سوختگی ایجاد شده عمیقتر است. آب هادی جریان برق است .بنابراین تماس با وسایل الكتریكی با دست خیس یا زمانیكه زیر پاها خیس است ،خطر برقگرفتگی را زیاد میکند .الكتریسیته تولید شده بوسیله برق آسمان عمرش فوق العاده کوتاه است اما میتواند موجب مرگ آنی یا حداقل سبب به آتش کشیدن لباس شخص شود .منبع برق چه ضعیف باشد و چه قوی هیچگاه با دست لخت به مصدوم دست نزنید،مگر آنكه مطمئن باشید که مصدوم دیگر در تماس با منبع برق نیست .در مواردی که با برق گرفتكی ولتاژ بال روبرو هستید به هیچ عنوان به مصدوم نزدیک نشوید مگر آنكه از طرف پلیس یا شخص مسئولی به شما این اطمینان داده شود که میتوانید به مصدوم نزدیک شوید. کمکهای اولیه در برق گرفتگی به یكی از طرق قطع کنتور یا بوسیله چوب خشک ،پارچه ضخیم و خشک یا دستكش لستیكی ضخیم برق را از فرد جدا کنید ،پس برطرف شدن اتصال برق از مصدوم ،به فرد تنفس مصنوعی دهیدو بیمار را به مراکز درمانی انتقال دهید. خفگی هرگاه به هر دلیلی هوای اکسیژن دار به ریه فرد نرسد و درنتیجه اکسیژن کافی به سلولهای بدن نرسد خفگی ایجاد میشود. این فقدان ممكن است به کمبود اکسیژن در هوایی که تنفس می کنیم؛ اختالل ،یا جراحت در سیستم تنفسی مربوط باشد. سلولهای حیاتی در مغز تنها سه دقیقه میتوانند بدون اکسیژن دوام بیاورند. علل خفگی بسته شدن مجرای تنفسی :گیرکردن جسم خارجی درمجرای تنفسی وجود مایعات درمجرای تنفسی :غرق شدن درآب کمبود هوا :قرارگرفتن صورت روی بالش به مدت طولنی (درنوزادان) یا داخل کردن سر درکیسه پالستیكی (درکودکان) فشرده شدن راه تنفس ازخارج :فشرده شدن گلو با پنجه دست یا دار زدن جراحتهای قفسه سینه واردآمدن فشار برروی قفسه سینه :افتادن جسم سنگین روی قفسه سینه یا تحت فشار قرارگرفتن بین جمعیت زیاد برقگرفتگی درجریان بیماریهایی نظیر آسم ،تورم مجاری تنفسی ،سكته قلبی ،فلج اطفال استنشاق مواد سمی شوک که سبب نرسیدن خون و اکسیژن به بافت ها میشود. کمکهای اولیه در خفگی درها و پنجرهها را باز کنید ،فرد مبتال را به فضای آزاد منتقل کنید ،عامل خفگی را سریعا برطرف سازید و راه تنفس را باز کنید ،اگر مصدوم نفس نمی کشید بالفاصله تنفس مصنوعی را شروع کنید ،زمانی که تنفس و ضربان قلب برقرار شد ،مصدوم را در وضعیت بهبود قرار دهید ،میزان تنفس ،نبض ،و سطح هوشیاری را هر ده دقیقه یكبار چک کنید ،مصدوم را فورا به بیمارستان برسانید. ورود اجسام در بدن ورود اجسام میتواند به صورت :جسم خارجی در اعضاء عضالنی ،در چشم ،در گوش ،در بینی و یا در گلو باشد. کمکهای اولیه برای جسم خارجی در اعضاء عضالنی عضو ضایعه دیده را با محلول ضد عفونی بشویید ،اگر جسم خارجی سطحی است ،ابتدا آن را خارج کرده سپس شستشو دهید و پانسمان کنید ،اگر جسم مانند سنجاق فرو رفته مراقب باشید تا نشكند و بیمار را به پزشک برسانید ،اگر سوزن و سنجاق شكسته و بخشی از آن بیرون است به آرامی آن را بیرون بكشید ،سرم ضد کزاز تزریق کنید. کمکهای اولیه برای جسم خارجی در چشم در مورد اشیایی مانند شیشه ،فلز ،چوب و ...مصدوم را به مراکز درمانی برسانید ،در مورد اشیاء خرد داخل پلک، آنها با دقت خارج کنید ،اگر شی در پلک پایین است ،با گوشه دستمال مرطوب آن را خارج کنید ،اگر شی در داخل پلک بال است ،بیمار به پایین نگاه کند ،پلک را بطرف بال برگرداننده و جسم را خارج کنید ،برای خروج جسم خارجی ،چشم با یک لیوان آب شستشو دهید ،اگر روشهای قبلی جوب نداد مصدوم را به پزشک برسانید، اگر مواد شیمیایی وارد چشم شده باشند ،در این صورت خطر سوختگی ،عفونت و کوری وجود دارد ،چشم با آب فراوان شستشو دهید ،آن را بانداژ کنید و بیمار را به مراکز درمانی برسانید. جسم خارجی در گوش عوارض وجود جسم خارجی در گوش شامل :ناشنوایی موقت و آسیب پردهء گوش دلیل وجود جسم خارجی در گوش ورود حشرات به داخل گوش و استفاده از اجسام برای تمیز کردن گوش و ... کمکهای اولیه برای جسم خارجی در گوش به مصدوم آرامش دهید ،اگر حشره وارد گوش شده است؛ از چند قطره الكل ،روغن زیتون ،روغن بادام و یا پارافین استفاده کنید ،اگر در اقدام فوق حشره خارج نشد مصدوم را به مراکز درمانی ببرید .هرگز برای خروج اجسام از گوش از سنجاق یا چیزهای نوک تیز استفاده نكنید. کمکهای اولیه برای جسم خارجی در بینی اگر جسم نرم و صاف است ،آنرا با ایجاد عطسه به بیرون برانید ،اگر جسم خارجی تیز است و در پشت بینی فرو رفته ،نباید آن را دستكاری کرد ،زیرا میتواند سبب زخمی شدن و خونریزی شود ،از مصدوم بخواهید که با دهان نفس بكشد و هرچه زودتر وی را به مراکز درمانی برسانید. کمکهای اولیه برای جسم خارجی در گلو در حالی که سر بیمار پایین است ،سرفه ایجاد کنید و بین دو شانه بزنید ،اگر غذا در گلو گیر کرده در پشت مصدوم قرار گرفته ،دو دست را دور کمرش حلقه کنید و در ناحیه معده فشار محكمی از پایین به بال وارد کنید، اگر روشهای فوق مؤثر نبود مصدوم را به بیمارستان برسانید. آفتابزدگی عوارض آفتابزدگی شامل :پیدایش لكه در صورت و در مورد افراد مبتال به این لكه ها باعث افزایش آنها میشود. موجب سوختگی پوست شده و در درجات بال همراه با سرطان پوست است. گرما زدگی علت آن میتواند از دست دادن آب و نمک در بدن باشد. کمکهای اولیه در آفتابزدگی اگر مصدوم قادر به نوشیدن است به او آب و نمک بخورانید .اگر شخص بیهوش است به او سرم فیزیولوژی داخل رگ تزریق کنید .به افرادی که حالشان نسبتا خوب است قرصهای نمک با آب بدهید. کمک های اولیه در گرمازدگی قبل از عارضه :استعمال پمادهای مخصوص بعد از ایجاد عارضه :استفاده از پمادهای بیحس کننده ،استفاده از مسكنها و آرام بخشها برای برطرف کردن سوزش و خارش ،در موارد فوری که موارد فوق در دسترس نیست از روغن زیتون استفاده کنید. کمک های اولیه در سرما زدگی پیشگیری :پوشیدن دستكش ،چرب کردن پوست بعد از سرمازدگی :نباید دست یا پا را یک مرتبه گرم کرد ،چون سبب ایجاد مشكل خونی میشود ،لباسها و جورابهای خیس را خارج کنید ،به مصدوم مایعات گرم بنوشانید ،مصدوم را در اتاق گرم قرار دهید ،اگر سرمازدگی خیلی پیشرفته است از پزشک کمک بگیرید. کمکهای اولیه در تهوع و استفراغ در حالت خفیف :به بیمار ذرات یخ بخورانید ،تا زمانی که علت تهوع روشن نیست هیچ نوع دارویی نباید به بیمار داد .اگر تهوع به علت خوردن غذاهای نامناسب است با یک استفراغ ناراحتی برطرف میشود ،اگر استفراغ ادامه داشت فرد را به پزشک برسانید. سردرد فرد به علت اختالل دید نمیتواند بخوبی سطرهای کتاب را بخواند ،لذا سر درد ظاهر میشود؛ در این مواقع استفاده از عینک پیشنهاد میشود و برای سر درد به علت میگرن؛ معالجه توسط پزشک باید انجام پذیرد. شكم درد علت شكم درد میتواند خوردن میوههای کال و نشسته ،خوردن غذاهای مانده و فاسد ،خوردن کنسروهای از تاریخ گذشته باشد. کمکهای اولیه در شكم درد از دادن داروهای خود سرانه پرهیز نمایید ،بیمار را جهت مداوا به پزشک برسانید. دندان درد علتها میتواند پوسیدگی دندان ،خوردن زیاد شیرینی و شكستن اشیاء سخت نظیر پسته و ...باشد. خونریزی دندان کشیدن دندانهای خراب توسط دندان پزشک و از جا کندن دندان پوسیده توسط فرد موجب خونریزی دندان میشود. کمکهای اولیه در خونریزی دندان استفاده از پنبه فشرده آغشته به یک ماده ضد عفونی مانند بتادین چشم درد دستكاری چشم؛ ورم پلک ،ورم ملتحمه ،ورم کره چشم ،به هم چسبیدن پلک ها ،ورود خس و خاشاک؛ تورم و التهاب چشم موجب چشم درد میشود. کمکهای اولیه در چشم درد شستشوی چشم با شویندهها مانند Eye bathو مراجعه به پزشک پیشنهاد میشود. گوش درد التهاب مجرای خارجی گوش ،تورم پرده گوش ،پارگی پرده گوش موجب گوش درد میشود. دلیل گوش درد خاراندن گوش با اجسام سفت مانند چوب کبریت ،پنس ،سنجاق و ...درمان :مراجعه به پزشک متخصص است. خونریزی بینی علت آن ضعیف بودن مویرگ های بینی ،ابتال به بیماریهای عفونی درمان خونریزی بینی اگر خونریزی در اثر عیب عروق داخلی است؛ مراجعه به متخصص گوش،حلق و بینی ،اگر خونریزی در اثر بیماری عفونی است؛ انجام معاینات و آزمایش ها توسط پزشک تشنج علت تشنج درجه حرارت بالی بدن و تب ،بیماری مغزی ،عفونی و یا مسمومیت است. کمکهای اولیه در تشنج اگر تشنج خفیف است ،خواباندن فرد در یک محل راحت و مراقبت از وی ،استفاده از دستمال آب سرد روی پیشانی و پاشویه وی و اگر تشنج شدید است ،باید بالفاصله به پزشک مراجعه نمود.