پیدیاف
تکنولوژی • کامپیوتر و IT و اینترنت • اقتصاد و مالی • کسب و کار
جزوه سیستم های اطلاعات مدیریت MIS از کتاب کنت و جین لاودن
جزوه ارائه و تدریس درس سیستم های اطلاعات مدیریت Management Information Systems از کتاب کنت و جین لاودن Kenneth and Jane Laudon استاد زهره رحیمی
ملیکا راد
142 صفحه
78 بازدید
23 تیر 1403
برچسبها
78 بازدید
23 تیر 1403
برچسبها
Management Information Systems
سیستم های اطالعات مدیریت
2
فصل اول ـ مقدمه
2
27
فهرست فصل ها
فصل دوم ـ تجارت الکترونیک جهانی و همکاری
27
65
فصل سوم ـ سیستم های اطالعاتی ،سازمان ها و استراتژی
65
104
104
1
فصل چهارم – موضوعات اخالقی و اجتماعی در سیستم های اطالعاتی
Management Information Systems
سیستم های اطالعات مدیریت
فصل اول
مقدمه
2
منبع
سیستم های اطالعات مدیریت
اثر کنت و جین الودن
ویرایش هفدهم سال ۲۰۲۱
3
ترجمه موجود
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
درباره درس سیستم های اطالعات مدیریت
درس سیستمهای اطالعات مدیریت MISیک درس میان رشته ای و معموالً یک درس مدیریتی
است که به بررسی نحوه استفاده از فناوری اطالعات در فعالیتهای سازمانی میپردازد .این درس
معمو ًال در رشتههای مدیریت یا فناوری اطالعات ارائه میشود و شامل مباحثی مانند پایگاه داده،
تحلیل و طراحی سیستمهای اطالعاتی ،شبکه های کامپیوتری و تأثیر فناوری اطالعات بر
سازمانها است.
4
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
درباره درس سیستم های اطالعات مدیریت
در رشته های مدیریتی ،در درس سیستم های اطالعات مدیریت ،به طور مختصر مباحثی مانند
پایگاه داده ،داده کاوی ،شبکه های کامپیوتری ،نرم افزار و سخت افزار ،هوش مصنوعی ،تحلیل
داده و ...آموزش داده می شوند تا در حوزه های سازمانی به کار برده شوند.
از آنجا که در رشته مهندسی کامپیوتر ،این مباحث قبال آموزش داده شده اند ،تمرکز درس
سیستم های اطالعات مدیریت بر روی کاربرد مباحث ذکر شده در فعالیت ها و بحث های
سازمانی خواهد بود.
به نوعی می توان گفت درس سیستم های اطالعات مدیریت ،به کارگیری مهارت های
کامپیوتری در حوزه های سازمانی و مدیریتی است.
5
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
تعاریف اولیه
داده به معنای ویژگیها و صفات خام موجودیتها است که پس از پردازش به اطالعات تبدیل میشود.
دادهها معموالً مجموعهای از حروف ،اعداد و اطالعات خام هستند که بدون پردازش قابل فهم نیستند.
اطالعات نتیجه پردازش دادهها هستند که به صورت مفید و معنادار برای کاربران و مدیران تولید
میشوند .اطالعات نیازهای کاربران و مدیران را برطرف کرده و آنها را هدفمند و نتیجهبخش میکنند.
دانش شکل غنی شده اطالعات است .درواقع تجمع اطالعات ،تجربیات ،و شناخت فراتر از اطالعات می
باشد .دانش نیازمند دیدگاه ،تفسیر ،و استنباط است که فرد را قادر میسازد تصمیمگیری یا استنباط
منطقی را انجام دهد.
جمع آوری داده ها
6
پردازش داده ها و به
دست آمدن اطالعات
استخراج دانش
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
تعاریف اولیه
مثالهایی برای درک تفاوت بین داده ،اطالعات و دانش در یک سازمان
داده :در یک شرکت ،تاریخچه فروش روزانه به صورت اعداد خام و بدون هیچ تفسیر خاص ،داده محسوب
میشود .به عنوان مثال ،فروش 100واحد محصول X
اطالعات :پس از پردازش دادهها ،اگر این اعداد تحلیل شده و مفهومی به آنها داده شود ،به اطالعات
تبدیل میشوند .برای مثال ،اگر بگوییم فروش محصول Xدر روز گذشته ٪20افزایش یافته است.
دانش :در صورتی که این اطالعات با تجربه و دیدگاه فرد تفسیر شود و به شناخت عمیقتری منجر شود،
آنگاه به عنوان دانش شناخته میشود .به عنوان نمونه ،اگر براساس آمار فروش قبلی و الگوریتمهای
پیشبینی (مثال استفاده از مدل های آماری و ، )Machine Learningفرد نتیجه بگیرد که فصل بعد
فروش محصول Xاحتماالً بازار خوبی خواهد داشت.
این مثالها نشان دهنده تبدیل داده به اطالعات و سپس به دانش در یک سازمان است.
7
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
تعاریف اولیه
از دیدگاه فنی ،یک سیستم اطالعاتی اطالعات را از محیط و عملیات داخلی سازمان جمع آوری ،ذخیره
و منتشر می کند ،تا از عملکرد های سازمانی و تصمیم گیری ،ارتباطات ،هماهنگی ،کنترل ،تجزیه و
تحلیل و تجسم پشتیبانی کند .سیستم های اطالعاتی داده های خام را از طریق سه فعالیت اساسی:
ورودی ،پردازش و خروجی ،به اطالعات مفید تبدیل می کنند.
سیستمهای اطالعات مدیریت MISنوعی از سیستمهای اطالعاتی رایانهای هستند که جمعآوری،
کنترل ،و پردازش دادهها و اطالعات مورد نیاز سازمان را بر عهده دارند .این سیستمها ،اطالعات مربوط به
سازمان را جمعآوری و ارائه میکنند تا مدیران بتوانند از آنها برای شناخت بهتر سازمان و اتخاذ
تصمیمات استفاده کنند.
8
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
چه چیز های جدیدی در سیستمهای اطالعات مدیریت وجود دارد؟
چه چیز های جدیدی درسیستمهای اطالعات مدیریت وجود دارد؟
•
•
•
•
•
•
•
تجهیزات جدید فناوری اطالعات ،نرم افزار ها ،و ...
نو آوری ها فناوری اطالعات
مدل های کسب و کار جدید
گسترش تجارت الکترونیک
تغییرات مدیریتی
تغییرات در شرکت ها و سازمان ها
چالش ها و فرصت های جهانی شدن
که در ادامه درباره هرکدام بحث خواهد شد.
9
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
چه چیز های جدیدی در سیستمهای اطالعات مدیریت وجود دارد؟ -نو آوری های فناوری اطالعات
نوآوری های فناوری اطالعات ()IT innovation
جریان مداومی از نو آوری های فناوری اطالعات ،دنیای تجارت سنتی را دچار تحول میکند.
به عنوان مثال:
•
•
•
•
•
•
ظهور رایانش ابری
رشد پلتفرم های کسب و کار دیجیتال مبتنی بر تلفن های همراه و تبلت ها
داده های بزرگ () Big Data
اینترنت اشیا ()IoT
سیستم های یادگیری ماشین ()Machine Learning
استفاده از شبکه های اجتماعی توسط مدیران
در این میان برخی مشاغل قدیمی و حتی صنایع در حال از بین رفتن هستند در حالی که مشاغل جدید
در حال ظهور می باشند.
شما نیز مثال هایی را از این نو آوری ها ارائه کنید.
10
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
چه چیز های جدیدی در سیستمهای اطالعات مدیریت وجود دارد؟ -مدل های کسب و کار جدید
مدل های کسب و کار جدید
برای مثال ظهور سرویسهای ویدئویی آنالین برای پخش یا دانلود ،مانند نتفلیکس ،کانال های اپل تی وی و
آمازون برای همیشه نحوه توزیع و حتی ایجاد ویدیوهای ممتاز را تغییر داده است.
نتفلیکس تا اوایل سال 2020بیش از 1۶۷میلیون مشترک را در سراسر جهان جذب کرده بود که آن
را انقالب تلویزیون اینترنتی می نامد نتفلیکس با نزدیک به 1200نمایش اصلی در سال 201۹به
سمت تولید برنامه های تلویزیونی پریمیوم رفته است مانند House of Cardsو Friendsو ...
تولید کنندگان کابلی و پخش برنامه های تلویزیونی را به چالش میکشد .و به طور بالقوه اخالل در
سلطه شبکه کابلی بر تولید برنامه های تلویزیونی اپل برای فیلم ها و برنامه های تلویزیونی اخیر با
استودیوهای بزرگ هالیوود قرار دادهایی منعقد کرده است که منجر میشود تعداد زیادی از بینندگان
از شبکه های کابلی همچون تلوزیون جدا شوند و فقط از اینترنت برای سرگرمی استفاده کنند.
شما نیز مثال هایی را ارائه کنید.
11
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
چه چیز های جدیدی در سیستمهای اطالعات مدیریت وجود دارد؟ -گسترش تجارت الکترونیک
گسترش تجارت الکترونیک ()E-Commerce
تجارت الکترونیک یا تجارت آنالین ،به صورت کلی فرایند خرید و فروش محصوالت یا خدمات از طریق
اینترنت است.
این نوع تجارت شامل فرایندهای خرید و فروش ،انبارداری ،تبادل محصوالت ،خدمات ارائه محصول و
اطالعرسانی با استفاده از شبکههای اجتماعی و ابزارهای الکترونیکی میشود و باعث سهولت در انجام
معامالت 24ساعته در هفت روز هفته میشود و به کسبوکارها امکان دسترسی به بازار جهانی را
فراهم میکند.
12
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
چه چیز های جدیدی در سیستمهای اطالعات مدیریت وجود دارد؟ -گسترش تجارت الکترونیک
گسترش تجارت الکترونیک
وقتی به تجارت الکترونیک فکر میکنیم ،معموالً به فروش محصوالت فیزیکی اشاره میکنیم .اما واقعیت
این است که تجارت الکترونیک یک زمینه بسیار پویا و قدرتمند است که به شکل نمادین فروش کاالهای
فیزیکی محدود نمیشود .در واقع ،تجارت الکترونیک به عنوان سریعترین شکل خردهفروشی در سطح
جهان شناخته میشود و رشد آن همچنان ادامه دارد .این رشد همراه با گسترش یک جریان ارزش کام ً
ال
جدید است که بر پایه فروش خدمات بنا شده است ،نه فقط کاال.
فیس بوک و دیگر سایت های شبکه اجتماعی مانند یوتیوب توییتر و تامبلر همراه با نتفلیکس اپل موزیک
و بسیاری از شرکت های رسانه ای دیگر نمونه ای از چهره جدید تجارت الکترونیک در قرن بیست و یکم
هستندکه خدمات می فروشند.
13
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
چه چیز های جدیدی در سیستمهای اطالعات مدیریت وجود دارد؟ -گسترش تجارت الکترونیک
گسترش تجارت الکترونیک
نمونه های تجارت الکترونیک برای فروش خدمات:
• فروش خدمات آموزشی آنالین :ارائه دورههای آموزشی از طریق اینترنت به صورت ویدئوهای آموزشی
یا جلسات زنده .برای مثال پلتفرم های:
•
•
: Udemyیک پلتفرم آموزش آنالین که دورههای آموزشی در انواع حوزهها را ارائه میدهد.
: Courseraیک پلتفرم آموزش آنالین که دورههای تخصصی از دانشگاهها و موسسات برجسته جهان را ارائه
میدهد.
• پلتفرمهای مشاوره آنالین :ارائه خدمات مشاوره از راه دور به مشتریان از طریق ویدئو کنفرانس یا
پلتفرمهای مخصوص.
نمونه های تجارت الکترونیک برای فروش محصوالت:
• :Amazonیکی از بزرگترین فروشگاههای آنالین که انواع محصوالت را به مشتریان ارائه میدهد.
• :eBayیک پلتفرم بزرگ فروش و خرید محصوالت جدید و دست دوم از فروشندگان مختلف.
• :Alibabaیک پلتفرم بینالمللی که به فروش و خرید عمده محصوالت از تولیدکنندگان در سراسر جهان
میپردازد.
14
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
چه چیز های جدیدی در سیستمهای اطالعات مدیریت وجود دارد؟ -تغییرات مدیریتی
تغییرات مدیریتی
مدیریت شرکتهای تجاری تغییر کرده است با تلفنهای هوشمند موبایل جدید شبکه های وای فای
بیسیم پر سرعت و تبلتها فروشندگان از راه دور در جاده ها تنها چند ثانیه با سواالت و نظارت
مدیرانشان فاصله دارند .مدیریت در حال تبدیل شدن به موبایل است همه چیز را میتوان با موبایل
کنترل و مدیریت کرد .مدیران در حال حرکت در تماس مستقیم و مستمر با کارکنان خود هستند.
رشد سیستمهای اطالعاتی در سطح سازمانی با داده های فوق العاده غنی به این معنی است که مدیران
دیگر در سردرگمی عمل نمی کنند بلکه در عوض دسترسی آنالین و تقریباً فوری به اطالعات واقعاً
مهمی دارند که برای تصمیم گیریهای دقیق و به موقع نیاز دارند .ابزارهای شبکه های اجتماعی ،ویکیها
و وبالگها عالوه بر استفاده عمومی در وب به ابزارهای مهم شرکتی برای ارتباطات همکاری و اشتراک
گذاری اطالعات تبدیل میشوند.
15
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
چه چیز های جدیدی در سیستمهای اطالعات مدیریت وجود دارد؟ -تغییرات در شرکت ها و سازمان ها
تغییرات در شرکت ها و سازمان ها
در مقایسه با سازمانهای صنعتی قرن گذشته شرکتهای تجاری جدید قرن بیست و یکم که به سرعت
در حال رشد هستند تأکید کمتری بر سلسله مراتب و ساختار دارند و تأکید بیشتری بر روی نقش ها
و وظایف متعدد کارکنان و همکاری با دیگران در یک تیم دارند.
•
•
•
•
16
آنها بیشتر بر شایستگی و مهارت ها تأکید می کنند تا موقعیت در سلسله مراتب.
آنها بر تصمیم گیری با سرعت باالتر و دقیق تر بر اساس داده ها و تجزیه و تحلیل تاکید می کنند.
آنها از تغییرات تکنولوژی نگرش مصرف کننده و فرهنگ آگاهی بیشتری دارند.
آنها از رسانه های اجتماعی برای وارد شدن به مکالمه با مصرف کنندگان و نشان دادن تمایل
بیشتری برای گوش دادن به مشتریان استفاده می کنند تا حدی به این دلیل که آنها چاره ای
ندارند.
آنها درک بهتری از اهمیت فناوری اطالعات در ایجاد و مدیریت شرکتهای تجاری و سایر
سازمانها نشان میدهند تا جایی که سازمانها و شرکتهای تجاری این ویژگی ها را نشان می دهند
شرکتهای دیجیتال قرن 21هستند.
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
چه چیز های جدیدی در سیستمهای اطالعات مدیریت وجود دارد؟ -چالش ها و فرصت های جهانی شدن
چالش ها و فرصت های جهانی شدن
قبل از سال 1۵00میالدی هیچ سیستم اقتصادی واقعی تجارت جهانی وجود نداشت که تمام قاره های
روی زمین را به هم متصل کند اگرچه بازارهای تجاری منطقه ای فعال وجود داشت .پس از قرن
شانزدهم یک سیستم تجارت جهانی بر اساس پیشرفت در ناوبری و فناوری کشتی شروع به ظهور کرد
تجارت جهانی که پس از این تحوالت به وجود آمد ،مردم و فرهنگهای جهان را بسیار به هم نزدیک
کرده است .انقالب صنعتی واقعاً یک پدیده جهانی بود که با گسترش تجارت بین کشورها انرژی
گرفت و کشورها را هم رقیب و هم شریک تجارت کرد .با گسترش تجارت جهانی اینترنت تنش های
رقابتی بین کشورها را به شدت افزایش داده است.
17
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
-
درک بهتر سیستم های اطالعاتی
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
18
ظهور شرکت های دیجیتال
یک شرکت دیجیتال شرکتی است که در آن تقریبا تمام روابط تجاری مهم سازمان با مشتریان ،تامین
کنندگان و کارکنان به صورت دیجیتالی فعال و واسطه شده است.
فرایند های اصلی کسب و کار از طریق شبکه های دیجیتالی که کل سازمان را در بر میگیرد یا چندین
سازمان را به هم مرتبط می کند انجام می شود.
فرایند های کسب و کار :به مجموعه ای از وظایف و رفتار های مرتبط منطقی اطالق می شود که
سازمان ها در طور زمان برای تولید نتایج تجاری خاص و سازمان دهی منحصر به فرد این فعالیت ها
ایجاد می کنند.
کار توسعه یک محصول جدید ،ایجاد یک برنامه بازاریابی ،و استخدام یک کارمند نمونه هایی از فرایند
های کسب و کار هستند.
19
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
ابعاد سیستم های اطالعاتی
درک و استفاده موثر از سیستم های اطالعاتی مستلزم درک سازمان ،مدیریت و فناوری اطالعات (یا به
طور کلی علوم رایانه ای) است که این سیستم ها را شکل می دهد.
در ادامه هرکدام از این ابعاد را بررسی خواهیم کرد.
شکلابعادسیستمهایاطالعاتی(مهم)
20
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
ساختار سازمان ها
سازمان ها ساختاری دارند که از سطوح و تخصص های مختلفی تشکیل شده است .ساختار آنها یک
تقسیم کار واضح را نشان می دهد .اختیار و مسئولیت در یک شرکت تجاری به صورت سلسله مراتبی یا
ساختار هرمی سازماندهی می شود.
سطوح باال را کارکنان مدیریتی ،حرفه ای و فنی تشکیل می دهند .در حالی که سطوح پایین را کارکنان
عملیاتی تشکیل می دهند.
شکلسطوحسلسلهمراتبسازمان(مهم)
21
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
ساختار سازمان ها
• مدیریت ارشد تصمیمات استراتژیک بلند مدت در مورد محصوالت و خدمات میگیرد و همچنین
عملکرد مالی شرکت را تضمین می کند.
• مدیریت میانی برنامه ها و طرحهای مدیریت ارشد را انجام میدهد.
• مدیریت عملیاتی وظیفه نظارت بر فعالیت های روزانه کسب و کار را بر عهده دارد.
• کارکنان دانش مانند مهندسان دانشمندان یا معماران محصوالت یا خدمات را طراحی میکنند و
دانش جدیدی را برای شرکت ایجاد میکنند.
• کارکنان داده مانند منشی ها یا کارمندان در برنامه ریزی و ارتباطات در تمام سطوح شرکت
کمک میکنند.
• کارگران تولیدی یا خدماتی در واقع محصول را تولید می کنند و خدمات را ارائه میدهند.
• کارشناسان برای کارکردهای مختلف تجاری به کار گرفته شده و آموزش دیده اند وظایف
اصلی تجاری یا وظایف تخصصی انجام شده توسط سازمانهای تجاری شامل فروش و بازاریابی
تولید و تولید مالی و حسابداری و منابع انسانی است.
22
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
مدیریت
وظیفه مدیریت این است که موقعیتهای متعددی را که سازمانها با آن مواجه میشوند درک کند.
تصمیم گیری کند و برنامه های عملیاتی برای حل مشکالت سازمانی تدوین کند.
مدیران با درک چالشهای کسب و کار در محیط ،استراتژی سازمانی را برای پاسخگویی به آن
چالشها تعیین میکنند و منابع انسانی و مالی را برای هماهنگی کار و رسیدن به موفقیت تخصیص
می دهند.
اما مدیران باید بیش از مدیریت آنچه در حال حاضر وجود دارد انجام دهند .آنها همچنین باید
محصوالت و خدمات جدید ایجاد کنند و حتی هر از گاهی سازمان را دوباره ایجاد کنند .بخش
مهمی از مسئولیت مدیریت کار خالقانه ای است که توسط دانش و اطالعات جدید هدایت
میشود .فناوری اطالعات میتواند نقش قدرتمندی در کمک به مدیران در طراحی و ارائه
محصوالت و خدمات جدید و تغییر جهت و طراحی مجدد سازمانها داشته باشد.
23
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
فناوری اطالعات ()IT
فناوری اطالعات یکی از ابزارهایی است که مدیران برای رویارویی با تغییرات از آن استفاده می
کنند.
اجزای آن شامل موارد زیر:
• سخت افزار کامپیوتر
• نرم افزار های کامپیوتری
• فناوری مدیریت داده :نرم افزاری برای سازماندهی داده ها در رسانه های ذخیره سازی فیزیکی
• فناوری شبکه و ارتباطات
24
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
-
پایان فصل اول
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
25
Management Information Systems
سیستم های اطالعات مدیریت
فصل دوم
تجارت الکترونیک جهانی و همکاری
26
سیستم های اطالعاتی و فرایند های کسب و کار
در فصل گذشته ،به تعریف اصلی “فرایند های کسب و کار“ یا همان Business Processesاشاره
کردیم.
در زیر نیز تعاریف دیگری از فرایند های کسب و کار آورده شده است:
• نحوه سازماندهی ،هماهنگی و تمرکز کار برای تولید یک محصول یا خدمات ارزشمند
• مجموعه ای از فعالیتهای مورد نیاز برای تولید یک محصول یا خدمات
27
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
سیستم های اطالعاتی و فرایند های کسب و کار
ارتباط فرایند های کسب و کار با سیستم های اطالعاتی چیست؟
به منظور فعالیت ،کسب و کارها باید با اطالعات مختلف در مورد تامین کنندگان ،مشتریان ،کارکنان،
فاکتورها ،پرداخت ها و البته محصوالت و خدمات خود سروکار داشته باشند .آنها باید فعالیت های کاری را
سازماندهی کنند که از این اطالعات برای عملکرد موثر و ارتقای عملکرد کلی شرکت استفاده کند.
• سیستمهای اطالعاتی این امکان را برای شرکت ها فراهم میکند تا تمام اطالعات خود را مدیریت کنند،
تصمیمات بهتری بگیرند و اجرای فرآیندهای تجاری خود را بهبود بخشند.
• همچنین سیستمهای اطالعاتی بخشهایی از فرآیندهای کسب و کار را خودکار می کنند و میتوانند به
سازمانها در طراحی مجدد و ساده سازی این فرآیندها کمک کنند.
28
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
مراحل موجود در فرایند انجام سفارش
چگونه فناوری اطالعات ،فرایند های کسب و کار را بهبود می بخشد؟
•
•
•
•
29
سیستمهای اطالعاتی ،بسیاری از مراحل فرآیندهای تجاری را که قبال به صورت دستی انجام میشد،
خودکار می کنند ،مانند بررسی اعتبار مشتری یا ایجاد فاکتور و سفارش ارسال.
دسترسی افراد بیشتری را به اطالعات و به اشتراک گذاری آنها ممکن میسازد.
کارهایی را که میتوانند به طور همزمان انجام شوند جایگزین مراحل متوالی میکند.
و تاخیر در تصمیم گیری را حذف میکند.
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
سیستم های اطالعاتی و فرایند های کسب و کار
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
30
سیستم های اطالعاتی و فرایند های کسب و کار
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
31
نمونه هایی از فرایند های کسب و کار در حوزه های مختلف
حوزه کاربردی
فرایند کاری (فرایند کسب و کار)
جدول نمونه های فرایند های کاری (مهم)
32
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
نمونه هایی از فرایند های کسب و کار در حوزه های مختلف -مراحل موجود در فرایند انجام سفارش
ایجاد
سفارش
مراحل فرایند انجام سفارش (مهم)
33
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
سیستم ها
سیستم ها در MIS
چگونهسیستمهابهگروههایمختلفمدیریتدریککسبوکارکمکمیکنند؟
چگونهسیستمهاسازمانهارابههممرتبطمیکنندوعملکردسازمانیرابهبودمیبخشند؟
34
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
سیستم ها -دورنما ی سیستم های مدیریتی
سیستم های پردازش
تراکنش TPS
سیستم های پشتیبان
اجرایی ESS
سیستم های
مدیریتی
سیستم های هوش
تجاری BI
سیستم های پشتیبان
تصمیم گیری DSS
35
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
سیستم ها -دورنما ی سیستم هایی برای پیوند شرکت ها و سازمان ها
سیستم های برنامه ریزی
منابع سازمانی ERP
سیستم هایی برای
پیوند شرکت ها و
سازمان ها
سیستم های مدیریت زنجیره
تامین SCM
سیستم های مدیریت ارتباط
با مشتری CRM
سیستم های مدیریت دانش
KMS
36
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
سیستم ها – سیستم های مدیریتی
سیستمهایمدیریتی
یکشرکتتجاریدارایسیستمهایی برایپشتیبانیازگروههایاسطوحمختلفمدیریتاست.این
سیستمهاشاملسیستمهایپردازشتراکنش وسیستمهایهوشتجاریمیباشد.
37
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
سیستم ها – سیستم های مدیریتی -سیستم پردازش ترا کنش
سیستم های پردازش تراکنش Transaction Processing Systems
مدیران عملیاتی به سیستم هایی نیاز دارند که فعالیتها و تراکنش های اولیه سازمان مانند فروش ،دریافتها،
سپرده های نقدی ،حقوق و دستمزد ،تصمیمات اعتباری و جریان مواد در یک کارخانه را پیگیری کند.
سیستمهای پردازش تراکنش یا این نوع اطالعات را ارائه میدهند.
سیستم پردازش تراکنش یا همان TPSیک سیستم کامپیوتری است که تراکنش های روزمره الزم برای انجام
تجارت را انجام و ثبت میکند ،مانند ثبت سفارش فروش ،رزرو هتل ،حقوق و دستمزد ،نگهداری سوابق
کارمندان و حمل و نقل.
38
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
سیستم پردازش ترا کنش- سیستم ها – سیستم های مدیریتی
حقوقودستمزدTPSشکل
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
39
سیستم ها – سیستم های مدیریتی -سیستم پردازش ترا کنش
مدیران برای نظارت بر وضعیت عملیات داخلی و روابط شرکت با محیط خارجی به TPSنیازدارندTPS .ها
همچنین تولیدکنندگان عمده اطالعات برای سایر سیستمها و عملکردهای تجاری هستند.
به عنوان مثال ،سیستم حقوق و دستمزد نشان داده شده در شکل ،2.2همراه با سایر TPSحسابداری ،داده ها را
در اختیار سیستم دفتر کل شرکت قرار میدهد ،که مسئول نگهداری سوابق درآمد و هزینه های شرکت و
تولید گزارش هایی مانند صورت سود و زیان و ترازنامه است.
40
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
سیستم ها – سیستم های مدیریتی -سیستم های هوش تجاری
سیستم های هوش تجاری Business Intelligence
شرکت ها همچنین دارای سیستمهای هوش تجاری هستند که بر ارائه اطالعات برای حمایت از تصمیم گیری
مدیریت تمرکز میکنند.
هوش تجاری یک اصطالح معاصر برای داده ها و ابزارهای نرم افزاری برای سازماندهی ،تجزیه و تحلیل و
ارائه دسترسی به داده ها برای کمک به مدیران و سایر کاربران سازمانی در تصمیم گیری آگاهانه تر است.
هوش تجاری به نیازهای تصمیم گیری تمام سطوح مدیریت می پردازد.
مثال به مدیران میانی گزارش هایی از عملکرد فعلی سازمان ارائه میدهد .این اطالعات برای نظارت و کنترل
کسب و کار و پیشبینی عملکرد آینده استفاده میشود.
41
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
سیستم ها – سیستم های مدیریتی -سیستم های هوش تجاری
MISبا استفاده از هوش تجاری ،عملیات ها ی اساسی شرکت را با استفاده از داده های ارائه شده توسط
سیستم های پردازش تراکنش خالصه و گزارش می کند .داده های مبادله اولیه از TPSفشرده شده و معموال
در گزارشهایی ارائه میشوند که بر اساس یک برنامه منظم تولید میشوند .امروزه بسیاری از این گزارشها به
صورت آنالین ارائه میشوند.
42
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
سیستم ها – سیستم های مدیریتی -سیستم های هوش تجاری
داشبورد مدیریتی Management Dashboard
یک ابزار است که از طریق یک رابط گرافیکی و تصویری ،دادهها را برای بررسی و نظارت بر فرآیندها ارائه میدهد.
به عبارت دیگر ،داشبورد مدیریت ابزاری است که شاخصهای کلیدی عملکرد یا همان KPIها را در یک سازمان
ارائه میکند و امکان اشتراکگذاری مؤثر بینشها را با مدیران سطح باال فراهم میکند.
نمونهیکداشبورد مدیریتیدرنرمافزار Microsoft Power BI
43
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
سیستم ها – سیستم های مدیریتی -سیستم های هوش تجاری
داشبورد های مدیریتی ،بر روی معیارهای سطح باال مانند عملکرد مالی ،ثبت نام مشتری ،یا ریزش تمرکز
می کند تا یک نمای کلی سریع از عملکرد سازمان ارائه دهد.
این داشبوردها به ارزیابی عملکرد شرکت ،شناسایی روندها و پشتیبانی از تصمیم گیری مبتنی بر داده کمک
می کنند .آنها برای تعیین و نظارت بر اهداف ،مقایسه درآمدهای تحقق یافته با اهداف ،و نمایش اطالعات
حیاتی برای مدیریت مؤثر سازمانی حیاتی هستند .این داشبوردها توسط مدیران و رهبران سازمانها برای
ردیابی عملکرد پروژه ،تیم و سازمان استفاده میشود.
تفاوت داشبورد های مدیریتی با گزارش های ساده
گزارش های ساده و داشبوردهای مدیریتی اهداف مختلفی را در ارائه داده ها انجام می دهند .گزارشها
مجموعهای دقیق از جداول و نمودارها هستند که برای تجزیه و تحلیل عمیق استفاده میشوند ،در حالی که
داشبوردها بر روی شاخصهای عملکرد کلیدی سطح باال KPIبرای بینش سریع و تصمیمگیری تمرکز
میکنند .داشبوردها ،تعاملیتر ،بیدرنگ و از نظر بصری جذابتر هستند و تصویری فوری از معیارهای مهم
مانند عملکرد مالی ،ثبتنام مشتری ،یا سرگردانی ارائه میدهند .در مقابل ،گزارش ها نمای جامع و کاملی از
داده ها را برای تجزیه و تحلیل کامل ارائه می دهند.
44
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
سیستم ها – سیستم های مدیریتی -سیستم های هوش تجاری
گزارشدرقالبداشبورد مدیریتی
45
نمونهگزارشساده
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
سیستم ها – سیستم های مدیریتی -سیستم های هوش تجاری
استفاده از نرم افزار Microsoft Power BIبرای طراحی داشبورد های مدیریتی
واردکردنفایلدادهها
اضافهکردن
ویژوالها
46
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
سیستم ها – سیستم های مدیریتی -سیستم های هوش تجاری
شاخص عملکرد کلیدی )Key Performance Indicator (KPI
KPIیک مقدار قابل اندازهگیری است که نشان میدهد یک شرکت چقدر به طور مؤثر به اهداف کسب و
کاری مهم خود دست پیدا کرده است.
سازمانها از KPIبرای ارزیابی موفقیت در دستیابی به اهداف خود استفاده میکنند.
نمونه هایی از KPIها
47
• KPIهایکمی (Quantitative):
•درصد رشد فروش
•تعداد مشتریان جدید
•درصد افزایش سود
• KPIهایپیشرویامقدم (Leading):
•تعداد پروژههای آغاز شده
•تعداد آموزشهای ارائه شده
•تعداد نظرسنجیهای انجام شده
• KPIهایکیفی (Qualitative):
•رضایت مشتریان
•کیفیت خدمات ارائه شده
•نظرسنجیهای رضایت مشتریان
• KPIهایعقب ماندن(Lagging):
•درصد تاخیر در تحویل پروژهها
•درصد خطا در فرآیندها
•نرخ غیبت کارکنان
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
سیستم ها – سیستم های مدیریتی -سیستم های هوش تجاری
KPIهاشامل
تعدادپروژهها
هزینهکل
بودجهکل
درصداستفادهازبودجه
نمونهایاز KPIهادریکداشبورد مدیریتی
48
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
سیستم ها – سیستم های مدیریتی -سیستم های هوش تجاری – سیستم های پشتیبان تصمیم DSS
سیستم های پشتیبان تصمیم )Decision Support System (DSS
سیستم پشتیبانی تصمیم DSSیک برنامه نرم افزار کامپیوتری است که برای بهبود توانایی تصمیم گیری یک
شرکت استفاده می شود .سازمان ها از طریق DSSمی توانند حجم زیادی از داده ها را تجزیه و تحلیل کنند و
بهترین گزینه های ممکن را ارائه می دهد.
این نرم افزار ها معموال به صورت اختصاصی و انحصاری برای سازمان ها نوشته میشوند.
تعریف دیگر برای :DSSسیستم های تعاملی مبتنی بر کامپیوتر که با به کارگیری داده ها و مدل ها ،به
تصمیم گیران در حل مسائل نیمه ساخت یافته کمک می کنند.
(تصمیمات نیمه ساخت یافته به تصمیماتی اشاره دارند که در فرآیند تصمیمگیری ،مراحل نهایی خود را نگذراندهاند و هنوز
به صورت نهایی اجرا نشدهاند .این تصمیمات معموالً در مراحل پایانی فرآیند تصمیمگیری قرار دارند و نیاز به اطالعات
دقیق و تحلیلهای دقیقتر دارند تا بتوانند به صورت کامل اجرا شوند) .
DSSها بر مشکالتی تمرکز می کنند که منحصر به فرد هستند و به سرعت در حال تغییر هستند ،که ممکن
است .رویه دستیابی به راه حل برای آنها از قبل کامال از پیش تعریف نشده باشد .آنها سعی میکنند به
سواالتی از این قبیل پاسخ دهند :اگر بخواهیم فروش را در ماه دسامبر دوبرابر کنیم ،چه تاثیری بر برنامه های
تولید خواهد داشت؟ اگر برنامه زمانی کارخانه شش ماه به تعویق بیفتد ،چه اتفاقی برای بازگشت سرمایه ما
می افتد؟
49
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
سیستم ها – سیستم های مدیریتی -سیستم های هوش تجاری – سیستم های پشتیبان اجرایی ESS
سیستم های پشتیبان اجرایی )Executive Support System (ESS
سیستمهای هوش تجاری نیازهای تصمیم گیری مدیریت ارشد را نیز برطرف میکند .مدیران ارشد به سیستم
هایی نیاز دارند که بر موضوعات استراتژیک و روندهای بلندمدت ،هم در شرکت و هم در محیط بیرونی
تمرکز کنند .آنها درگیر سواالتی از این قبیل هستند :سطح اشتغال در پنج سال آینده چقدر خواهد بود؟
روندهای بلندمدت هزینه صنعت چیست؟ در پنج سال آینده چه محصوالتی بایدتولیدکنیم؟
ESSها به مدیر ارشد کمک می کنند تا این تصمیمات را بگیرد.
بنابراین
سیستم پشتیبانی مدیریت ارشد یا ،ESSیک نوع سیستم اطالعاتی کامپیوتری است که برای مدیران ارشد و
تصمیمگیران در سطح باالتر سازمان طراحی شده است .این سیستمها به مدیران ارشد کمک میکنند تا بر
موضوعات استراتژیک و روندهای بلندمدت سازمان تمرکز کنند.
50
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
سیستم ها – سیستم های مدیریتی -سیستم های هوش تجاری – تفاوت DSSو ESS
تفاوت DSSو ESS
• DSSتقریبا برای همه کاربران و مدیران سازمان ها طراحی می شوند ،در حالیکه ESSها برای مدیران
ارشد و تصمیم گیران سطح باالی سازمان طراحی می شوند.
• DSSها بر روی مدل ها (مدل های آماری و ریاضی) تاکید دارند ،اما ESSها بر روی جمع آوری داده و
اطالعات بیشتر از درون و بیرون سازمان ،و روش های حل مسئله تاکید دارند.
• DSSها برای تصمیمات عادی سازمان و اغلب تصمیمات روزمره طراحی میشوند ،اما ESSها مخصوص
تصمیمات استراتژیک و بلندمدت هستند.
51
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
سیستم ها – سیستم هایی برای پیوند شرکت ها
سیستم هایی برای پیوند شرکت ها
با مرور انواع مختلف سیستم هایی که به تازگی توضیح دادیم ،ممکن است سوال کنید:
• چگونه یک کسب و کار میتواند تمام اطالعات این سیستمهای مختلف را مدیریت کند.
• نگهداری سیستم های مختلف چقدر هزینه بر است.
• چگونه همه این سیستمهای مختلف میتوانند اطالعات را به اشتراک بگذارند و چگونه مدیران و کارمندان
میتوانند کار خود را هماهنگ کنند.
در واقع ،همه اینها سؤاالت مهمی برای مشاغل امروزی هستند.
52
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
سیستم ها – سیستم هایی برای پیوند شرکت ها
راه حل؟
برنامه های کاربردی (نرم افزار ها ،اپلیکیشن ها) ی سازمانی به کسب وکارها کمک میکنند تا با هماهنگی
دقیقتر فرآیندهای تجاری خود و یکپارچه سازی گروه هایی از فرآیندها ،انعطاف پذیرتر و سازنده تر شوند تا
بر مدیریت کارآمد منابع و خدمات مشتری تمرکز کنند.
چهارکاربرد عمده سازمانی وجود دارد:
• سیستمهای سازمانی،
• سیستمهای مدیریت زنجیره تامین،
• سیستمها ی مدیریت ارتباط با مشتری و
• سیستمهای مدیریت دانش.
هریک از این برنامه های کاربردی سازمانی ،مجموعه ای از عملکرد ها و فرآیندهای تجاری مرتبط را برای
ارتقای عملکرد سازمان به عنوان یک کل یکپارچه میکند.
در ادامه به برنامه های کاربردی این چهار حوزه میپردازیم.
53
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
سیستم ها – سیستم هایی برای پیوند شرکت ها – سیستم های برنامه ریزی منابع سازمانی ERP
سیستم های برنامه ریزی منابع سازمانی )Enterprise Resource Planning (ERP
برای ادغام فرآیندهای تجاری (در تولید ،مالی حسابداری ،فروش و بازاریابی و منابع انسانی) در
یک سیستم نرم افزاری واحد استفاده میشوند .اطالعاتی که قبال در بسیاری از سیستمهای مختلف تکه تکه
شده بودند ،دریک مخزن داده جامع ذخیره میشوند که در آن بخشهای مختلف کسب وکار می توانند از آن
استفاده کنند.
به عنوان مثال ،هنگامی که یک مشتری سفارشی را ارسال میکند،
داده های سفارش به طور خودکار به سایر بخش های شرکت که
تحت تأثیر آنها قرار میگیرند ،جریان می یابد .معامله سفارش باعث
میشود که انبار محصوالت سفارش داده شده را انتخاب کند و
ارسال را برنامه ریزی کند .انبار به کارخانه اطالع میدهد که هر
آنچه که تخلیه شده را دوباره
پر کند .به واحد حسابداری اطالع داده میشود که برای مشتری
فاکتور ارسال کند.
Oracle NetSuiteیکنرمافزارابریاستکهسیستمهای ERPراارائهمیکند.
54
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
سیستم ها – سیستم هایی برای پیوند شرکت ها – سیستم های مدیریت زنجیره تامین SCM
سیستم های مدیریت زنجیره تامین )Supply Chain Management (SCM
شرکت ها از سیستم های مدیریت زنجیره تامین SCMبرای کمک به مدیریت روابط با تامین کنندگان خود
استفاده میکنند.
این سیستمها به تامین کنندگان ،شرکتهای خرید ،توزیع کنندگان و شرکتهای لجستیکی کمک میکنند تا
اطالعات مربوط به سفارشها ،تولید ،سطح موجودی ،و تحویل محصوالت و خدمات را به اشتراک بگذارند تا
بتوانند کاالها و خدمات را به طور موثر منبع ،تولید و تحویل دهند .هدف نهایی این است که در کمترین زمان
و با کمترین هزینه ،مقدار مناسبی از محصوالت خود را از منبع به نقطه مصرف خود برسانند.
55
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
سیستم ها – سیستم هایی برای پیوند شرکت ها – سیستمهای مدیریت ارتباط با مشتری CRM
سیستم های مدیریت ارتباط با مشتری )Customer Relationship Management (CRM
شرکت ها از سیستم های مدیریت ارتباط با مشتری CRMبرای کمک به مدیریت روابط با مشتریان خود استفاده
میکنند.
سیستمهای CRMاطالعاتی را برای هماهنگ کردن کلیه فرآیندهای تجاری که با مشتریان در فروش ،بازاریابی و خدمات
سروکاردارند برای بهینه سازی درآمد ،رضایت مشتری و حفظ مشتری فراهم میکنند .این اطالعات به شرکت ها کمک
میکند تا سودآورترین مشتریان را شناسایی ،جذب و حفظ کنند.
e-CRMچیست؟
مدیریت ارتباط با مشتری الکترونیک یا e-CRMتمامی توابع و عملیات های CRMرا با بهرهگیری از امکانات ITو شبکه
از قبیل اینترانت ،اینترنت ،ایمیل و دیگر ابزارهای الکترونیکی انجام میدهد.
mCRMچیست؟
یکی از زیر مجموعههای مدیریت ارتباط با مشتری الکترونیک mCRMیا مدیریت ارتباط با مشتری تحت موبایل میباشد.
SalesForceیکیازکمپانیهایارائهدهندهسرویسهاونرمافزارهای CRMاست.
56
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
سیستم ها – سیستم هایی برای پیوند شرکت ها – سیستمهای مدیریت دانش KMS
سیستم های مدیریت دانش )Knowledge Management Systems (KMS
سیستمهای مدیریت دانش KMSسازمانها را قادر میسازد تا فرآیندهای جذب و بکار گیری دانش و تخصص
را بهتر مدیریت کنند .این سیستمها تمام دانش و تجربیات مربوطه را در شرکت جمع آوری میکنند و آن را
در هر کجا و هر زمان که برای بهبود فرآیندهای تجاری و تصمیمات مدیریتی الزم باشد در دسترس قرار
میدهند .آنها همچنین شرکت را به منابع خارجی دانش مرتبط میکنند.
خود سیستم های مدیریت دانش شامل دسته بندی هایی است:
• )Document Management Systems (DMS
•
مانند DocuWare
•
مانند WordPress
•
مانند Canvas
• )Content Management Systems (CMS
• )Learning Management Systems (LMS
• و ...
57
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
-
بخشسیستمهایاطالعاتیدریکسازمان
Information Systems Department
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
58
بخش سیستم های اطالعاتی
بخش سیستم اطالعاتی در یک شرکت Information Systems Department
در همه شرکت ها به جز شرکت های کوچک ،بخش سیستمهای اطالعاتی ،واحد سازمانی رسمی مسئول
خدمات فناوری اطالعات است .بخش سیستمهای اطالعاتی مسئول نگهداری سخت افزار ،نرم افزار ،ذخیره
سازی داده ها و شبکه هایی است که زیرساخت فناوری اطالعات شرکت را تشکیل میدهند.
بخش سیستمهای اطالعاتی متشکل از متخصصانی مانند برنامه نویسان ،تحلیلگران سیستم ،رهبران پروژه ها و
مدیران سیستمهای اطالعاتی است.
59
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
بخش سیستم های اطالعاتی
مسئولیت ها ی ارشد در یک سازمان
با برخی نقش های ارشد در یک سازمان آشنایی دارید.
مثال در هر سازمان ،باالترین سمت ارشد CEO ،نام دارد CEO .یا همان Chief Executive Officerبه
معنای مدیر ارشد اجرایی ،رهبر سازمان و مسئول اجرایی اصلی آن است ،که تصمیمات بزرگ و کوچک را بر
عهده دارد و تعیین کننده استراتژیها و اهداف کلی سازمان میباشد.
همچنین نقش های دیگر که در زیر به برخی اشاره شده است:
• ) Chief Financial Officer (CFOافسر ارشد دارایی
• ) Chief Marketing Officer (CMOافسر ارشد بازاریابی
• ) Chief Technology Officer (CTOافسر ارشد فناوری
• و ...
Werner Vogles
CTO at Amazon
60
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
بخش سیستم های اطالعاتی – مسئولیت های ارشد
مسئولیت ها ی ارشد در بخش سیستم های اطالعاتی شرکت
- ۱مدیر ارشد اطالعات )CIO (Chief Information Officer
در بسیاری از شرکت ها ،بخش سیستمهای اطالعاتی توسط یک مدیر ارشد اطالعات CIOاداره میشودCIO.یک
مدیر ارشد است که بر استفاده از فناوری اطالعات در شرکت نظارت دارد .انتظار میرود مدیران ارشد فناوری
امروزی دارای پیشینه تجاری قوی و همچنین تخصص در سیستمهای اطالعاتی باشند و نقش رهبری را در
کشف فناوریهای جدید و ادغام فناوری در استراتژی تجاری شرکت ایفا کنند.
- ۲مدیر ارشد امنیت )CSO (Chief Security Officer
افسر ارشد امنیت CSOمسئول امنیت سیستمهای اطالعاتی شرکت است و مسئول اجرای خط مشی امنیت
اطالعات شرکت است.
- ۳مدیر ارشد حریم خصوصی )CPO (Chief Privacy Officer
CPOمسئول اطمینان از اینکه شرکت با قوانین موجود در مورد حفظ حریم خصوصی داده ها مطابقت دارد.
- ۴مدیر ارشد دانش )CKO (Chief Knowledge Officer
مسئول برنامه مدیریت دانش شرکت است CKO .به طراحی برنامه ها و سیستمها برای یافتن
منابع جدید دانش یا استفاده بهتر از دانش موجود در فرآیندهای سازمانی و مدیریتی کمک میکند.
61
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
بخش سیستم های اطالعاتی – مسئولیت های ارشد
مسئولیت ها ی ارشد در بخش سیستم های اطالعاتی شرکت
- ۵مدیر ارشد داده )CKO (Chief Data Officer
افسر ارشد داده CDOمسئول اداره کل سازمان و استفاده از اطالعات برای به حداکثر رساندن ارزشی است
که سازمان میتواند از داده های خود دریافت کند CDO .تضمین میکند که شرکت داده های مناسب را برای
پاسخگویی به نیازهای خود جمع آوری میکند ،فناوری های مناسب را برای تجزیه و تحلیل داده ها به کار
میگیرد و از نتایج برای حمایت از تصمیمات تجاری استفاده میکند .این موقعیت برای مقابله با حجم بسیار
زیادی از داده هایی که سازمانها اکنون تولید و جمع آوری میکنند بوجود آمد.
62
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
-
پایان فصل دوم
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
63
Management Information Systems
سیستم های اطالعات مدیریت
فصل سوم
سیستم های اطالعاتی ،سازمان ها و استراتژی
64
سازمان
سازمان چیست؟
سازمان یک ساختار اجتماعی با ثبات و رسمی است که منابع را از محیط میگیرد و آنها را برای تولید
خروجی پردازش میکند.
این تعریف فنی بر سه عنصر یک سازمان تمرکز دارد .سرمایه و نیروی کار عوامل تولید اولیه هستند
که توسط محیط تامین میشوند .سازمان (شرکت) این نهاده ها را دریک عملکرد تولیدی به محصوالت
و خدمات تبدیل میکند.
محصوالت و خدمات توسط محیطها در ازای ورودی های عرضه مصرف میشوند (شکل3.2را ببینید).
این رابطه پیچیده دو طرفه توسط عوامل زیادی میانجی گری میشود ،که مهم ترین آنها تصمیمات اتخاذ
شده یا نگرفته توسط مدیران است .سایر عوامل میانجی کننده این رابطه عبارتند از فرهنگ سازمانی،
ساختار ،سیاست ،فرآیندهای تجاری و محیط.
65
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
سازمان
در تعریف اقتصاد خرد سازمانها ،سرمایه و نیروی کار (عوامل تولید اولیه ارائه شده توسط محیط) توسط
شرکت از طریق فرآیند تولید به محصوالت و خدمات (برونداد ها به محیط) تبدیل میشوند .محصوالت
و خدمات توسط محیط مصرف میشوند ،که سرمایه و نیروی کار اضافی را به عنوان ورودی در حلقه
بازخورد تامین میکند.
66
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
ویژگی های سازمان
ویژگی های سازمان ها
از ویژگیهای سازمان ها میتوان به
• فرآیندهای تجاری،
• فرهنگ سازمانی،
• سیاستهای سازمانی،
• محیط های اطراف،
• ساختار،
• اهداف،
• حوزه ها و
• سبک های رهبری آنها
اشاره کرد .همه این ویژگی ها بر انواع سیستمهای اطالعاتی مورد استفاده سازمان ها تأثیر میگذارد.
در ادامه به هریک می پردازیم.
67
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
ویژگی های سازمان – روال ها و فرایند های تجاری
– ۱روال ها و فرایند های تجاری
همه سازمان ها ،از جمله شرکت های تجاری ،در طول زمان بسیار کارآمد میشوند ،زیرا افراد در
شرکت روال هایی را برای تولید کاالها و خدمات ایجاد میکنند.
روال ها -که گاهی اوقات رویه های عملیاتی استاندارد نامیده میشوند -قوانین ،رویه ها و شیوه هایی
دقیق هستند که برای رویارویی با تمام موقعیتهای مورد انتظار ایجاد شده اند.
همانطور که کارکنان این روال ها را یاد میگیرند ،بهره وری و کارآمدی باالیی پیدا میکنند و شرکت
میتواند هزینه های خود را در طول زمان با افزایش کارایی کاهش دهد.
68
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
ویژگی های سازمان – روال ها و فرایند های تجاری
به عنوان مثال ،هنگامیکه به مطب پزشک مراجعه میکنید ،مسئولین پذیرش مجموعه ای از روال های
منظم برای جمع آوری اطالعات اولیه از شما دارند ،پرستاران مجموعه متفاوتی از روال ها برای آماده
کردن شما برای مصاحبه با یک پزشک دارند ،و پزشک نیز برنامه های خوبی دارد .مجموعه ای از روال
ها را برای تشخیص شما ایجاد کرده است .فرآیندهای کسب و کار ،که در فصل های1و 2معرفی
کردیم ،مجموعه ای از این روال ها هستند .یک شرکت تجاری به نوبه خود مجموعه ای از فرآیندهای
تجاری است.
69
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
ویژگی های سازمان – سیاست های سازمانی
– ۲سیاست های سازمانی
افراد در سازمانها با تخصص ها ،دغدغه ها و دیدگاه های متفاوت ،پستهای مختلفی را اشغال میکنند .در
نتیجه ،آنها طبیعتا دیدگاه های متفاوتی در مورد نحوه توزیع منابع ،پاداش ها و مجازاتها دارند .این
تفاوت ها هم برای مدیران و هم برای کارکنان اهمیت دارد و منجر به مبارزات سیاسی برای منابع،
رقابت و درگیری در هر سازمان میشود .مقاومت سیاسی یکی از مشکالت بزرگ ایجاد تغییرات
سازمانی است-به ویژه توسعه سیستمهای اطالعاتی جدید.
مدیرانی که میدانند چگونه با سیاستهای یک سازمان کار کنند ،در پیاده سازی سیستمهای اطالعاتی
جدید موفق تر از مدیران کم مهارت خواهند بود.
70
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
ویژگی های سازمان – فرهنگ
– ۳فرهنگ
همه سازمان ها دارای مفروضات پایه ،غیرقابل انکار و بدون تردید(از سوی اعضا) هستند که اهداف و
محصوالت آنها را مشخص میکند .فرهنگ سازمانی مجموعه ای از مفروضات را در بر میگیرد که
سازمان چه محصوالتی باید تولیدکند ،چگونه باید آنها را تولید کند ،کجا و برای چه کسانی باید تولید
کند .به طور کلی ،این مفروضات فرهنگی کامال بدیهی تلقی میشوند و به ندرت به طور عمومی اعالم یا
مورد بحث قرار میگیرند .فرآیندهای کسب و کار-روش واقعی تولید ارزش شرکت های تجاری-معموال
در فرهنگ سازمان گنجانده شده است.
71
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
ویژگی های سازمان – محیط های سازمانی
– ۳محیط های سازمانی
سازمانها در محیط هایی زندگی میکنند که منابع را از آن استخراج میکنند و به آن کاال و خدمات
عرضه میکنند.
سازمان ها و محیطها رابطه ای متقابل دارند .از یکسو ،سازمان ها به محیط اجتماعی و فیزیک یکه آنها
را احاطه کرده است باز هستند و به آنها وابسته هستند .بدون منابع مالی و انسانی ،افرادی که مایل به
کار قابل اتکا و مداوم برای دستمزد یا درآمد مشخص از مشتریان هستند ،سازمان ها نمیتوانند وجود
داشته باشند .سازمان ها باید به الزامات قانونی و سایر الزامات تحمیل شده توسط دولت و همچنین
اقدامات مشتریان و رقبا پاسخ دهند .از سوی دیگر ،سازمانها میتوانند بر محیطهای خود تأثیر بگذارند.
به عنوان مثال ،شرکتهای تجاری برای تأثیر گذاری بر فرآیند سیاسی با سایر مشاغل اتحاد تشکیل
میدهند .آنها تبلیغات میکنند تا بر پذیرش مشتریان از محصوالت خود تأثیر بگذارند.
72
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
ویژگی های سازمان – محیط های سازمانی – فناوری های مخرب
محیطها معموال خیلی سریعتر از سازمان ها تغییر میکنند .فن آوری های جدید ،محصوالت جدید ،و
تغییر سلیقه ها و ارزشهای عمومی(که بسیاری از آنها منجر به قوانین جدید دولتی میشوند ،فرهنگ،
سیاست و افراد هر سازمانی را تحت فشار قرار میدهند .بیشتر سازمانها قادر به انطباق با محیطی که به
سرعت در حال تغییر است ،نیستند .اینرسی موجود در یک سازمان .رویه های عملیاتی استاندارد ،تضاد
سیاسی ناشی از تغییرات در نظم موجود ،و تهدید ارزشهای فرهنگی نزدیک ،سازمانها را از ایجاد
تغییرات مهم باز میدارد .شرکتهای جوان معموال فاقد منابعی برای تحمل دوره های کوتاه مدت
زمانهای مشکل هستند .جای تعجب نیست که فقط10درصد از ۵00شرکت فورچون در سال
1۹1۹هنوز هم وجود دارند.
73
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
ویژگی های سازمان – محیط های سازمانی – فناوری های مخرب
فن آوریهای مخرب :سوار بر موج گاهی اوقات یک فناوری و نوآوری تجاری ناشی از آن به طور
اساسی چشم انداز و محیط کسب و کار را تغییر میدهد .این نوآوری ها به طور آزادانه «مخرب کننده»
نامیده میشوند .چه چیزی یک فناوری را مختل میکند؟ در برخی موارد ،فناوری های مخرب،
محصوالت جایگزینی هستند که به همان اندازه یا بهتر عمل میکنند(اغلب بسیار بهتر از هر چیزی که
در حال حاضر تولید میشود).
ماشین جایگزین کالسکه اسبی ،پردازش گر کلمه برای ماشینهای تحریر ،خدمات پخش موسیقی برای
پخش کننده های سی دی قابل حمل ،و عکاسی دیجیتال برای عکاسی فیلم فرآیندی .جدول 3.1تنها
چند فناوری مخرب از گذشته را توضیح میدهد.
در این موارد ،کل صنایع از کار افتادند .در موارد دیگر ،فناوریهای مخرب به سادگی بازار را گسترش
میدهند ،معموال با عملکرد کمتر و هزینه بسیار کمتر از محصوالت موجود .در نهایت آنها به رقبای کم
هزینه برای هر آنچه قبال فروخته شده تبدیل میشوند.
74
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
ویژگی های سازمان – محیط های سازمانی – فناوری های مخرب
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
75
ویژگی های سازمان – ساختار سازمانی
- ۴ساختار سازمانی
همه سازمان ها ساختار یا شکلی دارند .طبقه بندی مینتزبرگ که در جدول3.2توضیح داده شده است،
پنج نوع اساسی ساختار سازمانی را مشخص میکند (مینتسبرگ).1۹۷1،
نوع سیستمهای اطالعاتی که دریک شرکت تجاری پیدا میکنید-و ماهیت مشکالت این سیستمها-اغلب
منعکس کننده نوع ساختار سازمانی است .به عنوان مثال ،دریک بوروکراسی حرفه ای مانند یک
بیمارستان ،یافتن سیستمهای موازی پرونده بیمار که توسط دولت اداره میشود ،سیستم دیگری توسط
پزشکان و دیگری توسط سایر کارکنان حرفه ای مانند پرستاران ،غیر عادی نیست.
76
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
ویژگی های سازمان – ساختار سازمانی
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
77
استراتژی های رقابتی
استراتژیهایرقابتی
چگونهمدلنیروهایرقابتیپورتر،همافزایی،شایستگیهایاصلیواقتصادشبکهبهشرکتهاکمک
میکندتااستراتژیهایرقابتیرابااستفادهازسیستمهایاطالعاتیتوسعهدهند؟
78
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
استراتژی های رقابتی
مدلنیروهایرقابتیپورتر
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
79
استراتژی های رقابتی
تقریبا در هر صنعتی که بررسی می کنید ،متوجه خواهید شد که برخی از شرکت ها بهتر از سایرین کار
می کنند .تقریبا همیشه یک شرکت برجسته وجود دارد.
• در صنعت خودروسازی ،تویوتا به عنوان یک عملکرد برتر شناخته می شود.
• در خرده فروشی آنالین خالص ،آمازون رهبر است.
• در خرده فروشی آفالین ،Walmart،بزرگترین خرده فروش روی زمین ،پیشرو است.
• در جستجوی وب ،گوگل پیشرو در نظر گرفته می شود.
گفته میشود شرکتهایی که نسبت به دیگران «بهتر عمل میکنند» نسبت به سایرین دارای مزیت رقابتی
هستند :آنها یا
• به منابع ویژهای دسترسی دارند که دیگران ندارند،
• یا میتوانند از منابع معمول در دسترس به طور مؤثرتر استفاده کنند-معموال به دلیل دانش و
داراییهای اطالعاتی برتر.
در هر صورت ،آنها از نظر رشد درآمد ،سودآوری یا رشد بهره وری (کارایی) بهتر عمل می کنند ،که
همه اینها در نهایت در بلند مدت به ارزش باالتری در بازار سهام نسبت به رقبای خود تبدیل می
شوند.
80
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
استراتژی های رقابتی – مدل نیرو های رقابتی پورتر
اما چرا برخی از شرکت ها بهتر از سایرین عمل می کنند و چگونه به مزیت رقابتی دست می یابند؟
چگونه می توان یک کسب و کار را تحلیل کرد و مزایای استراتژیک آن را شناسایی کرد؟ چگونه می
توانید یک مزیت استراتژیک برای کسب و کار خود ایجاد کنید؟ و چگونه سیستم های اطالعاتی به
مزیت های استراتژیک کمک می کنند؟
یک پاسخ به این سوال مدل نیروهای رقابتی مایکل پورتر است.
مدل نیروهای رقابتی پورتر
مسلماً پرکاربردترین مدل برای درک مزیت رقابتی ،مدل نیروهای رقابتی مایکل پورتر است .این
مدل یک دید کلی از شرکت ،رقبای آن و محیط شرکت ارائه می دهد .پیش از این در این فصل،
اهمیت محیط یک شرکت و وابستگی شرکت ها به محیط را شرح دادیم .مدل پورتر همه چیز در مورد
محیط تجاری کلی شرکت است.
در این مدل ،پنج نیروی رقابتی ،سرنوشت شرکت را شکل می دهند.
رقبای سنتی ،ورودی های جدید بازار ،محصوالت وخدمات جایگزین ،مشتریان ،تامین کنندگان
81
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
استراتژی های رقابتی – مدل نیرو های رقابتی پورتر -پنج نیروی رقابتی
رقبای سنتی
همه شرکتها فضای بازار را با سایر رقبا به اشتراک میگذارند که به طور مداوم در حال ابداع راههای
جدید و کارآمدتر برای تولید با معرفی محصوالت و خدمات جدید و تالش برای جذب مشتریان با
توسعه برندهای خود و تحمیل هزینه های تغییر به مشتریان خود هستند.
ورودی های جدید بازار
در یک اقتصاد آزاد با نیروی کار سیار و منابع مالی ،شرکت های جدید همیشه وارد بازار می شوند .در
برخی از صنایع ،موانع ورود بسیار کم است ،در حالی که در سایر صنایع ،ورود بسیار دشواراست .به
عنوان مثال ،راه اندازی یک کسب و کار پیتزا یا تقریباً هر کسب و کار خرده فروشی کوچکی نسبتاً
آسان است ،اما ورود به تجارت تراشه های رایانه ای بسیار گران تر و دشوارتر است ،که هزینه های
سرمایه بسیار باالیی دارد و به تخصص و دانش قابل توجهی نیاز دارد که به دست آوردن آن سخت
است .شرکتهای جدید چندین مزیت احتمالی دارند :آنها در کارخانه ها و تجهیزات قدیمی محبوس
نیستند ،اغلب کارگران جوان تری را استخدام میکنند که گرانتر و شاید نوآورتر هستند ،نامهای تجاری
فرسوده قدیمی آنها را درگیر نمیکند ،و«گرسنه تر» هستند( .با انگیزه تر) نسبت به ساکنان سنتی یک
صنعت
82
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
استراتژی های رقابتی – مدل نیرو های رقابتی پورتر -پنج نیروی رقابتی
محصوالت و خدمات جایگزین
تقریبا در هر صنعتی ،جایگزین هایی وجود دارد که مشتریان شما ممکن است در صورت افزایش قیمت
ها از آنها استفاده کنند .فناوریهای جدید همیشه جایگزین های جدیدی ایجاد میکنند .اتانول می تواند
جایگزین بنزین درخودروها شود .روغن نباتی برای سوخت دیزل در کامیون ها؛ و انرژی بادی،
خورشیدی و آبی برای تولید برق صنعتی .به همین ترتیب ،اینترنت و خدمات تلفن بی سیم می توانند
جایگزین خدمات تلفن سنتی شوند .و البته ،یک سرویس موسیقی اینترنتی که به شما امکان می دهد
آهنگ های موسیقی را به آی پد یا تلفن هوشمند استریم کنید ،جایگزینی برای فروشگاه های موسیقی
مبتنی برCDشده است .هر چه محصوالت و خدمات جایگزین در صنعت شما بیشتر باشد ،کمتر می
توانید قیمت گذاری را کنترل کنید و حاشیه سود خود را کاهش دهید.
83
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
استراتژی های رقابتی – مدل نیرو های رقابتی پورتر -پنج نیروی رقابتی
مشتریان
یک شرکت سودآور تا حد زیادی به توانایی خود در جذب و حفظ مشتریان بستگی دارد (در عین حال
که آنها را از رقبا محروم می کند و قیمت های باالیی را اعمال می کند .قدرت مشتریان در صورتی
افزایش می یابد که بتوانند به راحتی به محصوالت و خدمات رقیب روی بیاورند یا اگر بتوانند یک
تجارت را مجبور کنند رقبای آن برای رقابت در قیمت به تنهایی در یک بازار شفاف که در آن تفاوت
محصول کمی وجود دارد و همه قیمت ها فوراً مشخص است (مانند اینترنت)
به عنوان مثال ،در بازار کتاب های درسی مورد استفاده دانشگاه در اینترنت ،دانشجویان (مشتریان می
توانند چندین مورد را پیدا کنند .تقریباً هر کتاب درسی فعلی دانشگاه را تامین می کند.
تامین کنندگان
قدرت بازار تامین کنندگان می تواند تاثیر قابل توجهی بر سود شرکت داشته باشد ،به خصوص زمانی
که شرکت نتواند قیمت ها را به همان سرعتی که تامین کنندگان می توانند افزایش دهد .هر چه یک
شرکت تامین کنندگان مختلف بیشتری داشته باشد ،کنترل بیشتری می تواند بر تامین کنندگان از نظر
قیمت ،کیفیت و برنامه های تحویل اعمال کند.
به عنوان مثال ،تولیدکنندگان رایانه های شخصی لپ تاپ تقریباً همیشه چندین تأمین کننده رقیب
اجزای کلیدی مانند صفحه کلید ،هارد دیسک و صفحه نمایش دارند.
84
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
استراتژی های رقابتی – مدل نیرو های رقابتی پورتر -راهبرد های مقابله
راهبرد های سیستم های اطالعاتی برای مقابله با نیروهای رقابتی
•
•
•
•
رهبری کم هزینه
تمایز محصول
تمرکز بر بازار هدف
تقویت صمیمیت مشتری و تامین کننده
این چهار استراتژی کلی وجود دارد که هر یک اغلب با استفاده از فناوری اطالعات و سیستمها فعال
میشوند.
در ادامه درباره هریک توضیح داده میشود.
85
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
استراتژی های رقابتی – مدل نیرو های رقابتی پورتر -راهبرد های مقابله – رهبری کم هزینه
رهبری کم هزینه
از سیستم های اطالعاتی برای دستیابی به کمترین هزینههای عملیاتی و کمترین قیمت ها استفاده کنید.
نمونه کالسیک آنWalmartاست .با پایین نگه داشتن قیمتها و ذخیره سازی قفسه ها با استفاده از یک
سیستم افسانه ای تکمیل موجودی ،والمارت به تجارت خرده فروشی پیشرو در ایاالت متحده تبدیل
شد .سیستم پر کردن مداوم والمارت سفارشات کاالهای جدید را به محض پرداخت هزینه خرید خود
در صندوق ،مستقیما ً برای تامین کنندگان ارسال می کند .پایانه های نقطه فروش ،بارکد هر کاالیی را
که از باجه تسویه حساب عبور میکند ،ثبت میکنند و تراکنش خرید را مستقیما به رایانه مرکزی در
دفتر مرکزیWalmartارسال میکنند .کامپیوتر سفارشات را از تمام فروشگاه های Walmartجمع
آوری میکند و آنها را به تامین کنندگان ارسال میکند .تامین کنندگان همچنین میتوانند با استفاده از
فناوری وب به داده های فروش و موجودی والمارت دسترسی داشته باشند.
86
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
استراتژی های رقابتی – مدل نیرو های رقابتی پورتر -راهبرد های مقابله – رهبری کم هزینه
87
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
استراتژی های رقابتی – مدل نیرو های رقابتی پورتر -راهبرد های مقابله – تمایز محصول
تمایز محصول
از سیستم های اطالعاتی برای فعال کردن محصوالت و خدمات جدید استفاده کنید یا راحتی مشتری را
در استفاده از محصوالت و خدمات موجود خود تغییر دهید (جدول3.3را ببینید) .شرکتهای بزرگ
فناوری مانند گوگل ،فیسبوک ،آمازون ،اپل و دیگران میلیاردها دالر برای تحقیق و استقرار خدمات
جدید و ارتقای ارزشمند ترین خدمات و محصوالت خود به منظور متمایز کردن آنها از رقبای بالقوه
سرمایه گذاری میکنند .به عنوان مثال ،گوگل دستیار گوگل خود را به روز کرده است تا مکالمات مداوم
طبیعی و نمایشگر های هوشمندی را فعال کند که می توانند خروجی دستیار را روی صفحه نمایش
دهند .گوگل پشتیبانیAssistantرا به سرویس اصلیGoogle Mapsخود اضافه کرد تا تعامل
با Mapsرا طبیعی تر کند ،و یک کیت زبان ماشین برای توسعه دهندگان منتشر کرد که از تشخیص
متن ،تشخیص چهره ،برچسب گذاری تصویر و تشخیص نقطه عطف پشتیبانی میکند .جریان مداوم
نوآوریهای شرکتهای فناوری بزرگ تضمین میکند که محصوالت آنها منحصر به فرد بوده و کپی کردن
آن دشوار است.
88
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
استراتژی های رقابتی – مدل نیرو های رقابتی پورتر -راهبرد های مقابله – تمایز محصول
89
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
استراتژی های رقابتی – مدل نیرو های رقابتی پورتر -راهبرد های مقابله – تمرکز بر بازار هدف
تمرکز بر بازار هدف
از سیستم های اطالعاتی برای فعال کردن تمرکز بازار خاص استفاده کنید و بهتر از رقبا به این بازار
هدف باریک خدمت کنید .سیستم های اطالعاتی این استراتژی را با تولید و تجزیه و تحلیل داده ها
برای فروش دقیق و تکنیک های بازاریابی پشتیبانی می کنند .سیستمهای اطالعاتی شرکتها را قادر
میسازد تا الگوهای خرید ،سالیق و ترجیحات مشتریان را از نزدیک تجزیه و تحلیل کنند تا بتوانند
کمپین های تبلیغاتی و بازاریابی را به بازارهای هدف کوچکتر و کوچکتر ارائه دهند.
90
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
استراتژی های رقابتی – مدل نیرو های رقابتی پورتر -راهبرد های مقابله – تقویت صمیمیت مشتری و تامین کننده
تقویت صمیمیت مشتری و تامین کننده
از سیستم های اطالعاتی برای تقویت ارتباط با تامین کنندگان و ایجاد صمیمیت با مشتریان استفاده
کنید .تویوتا ،فورد و سایر خودروسازان از سیستمهای اطالعاتی برای تسهیل دسترسی مستقیم تامین
کنندگان به برنامه های تولید استفاده میکنند و حتی به تامین کنندگان اجازه میدهند تصمیم بگیرند که
چگونه و چه زمانی مواد را به کارخانه هایشان ارسال کنند .این به تامین کنندگان زمان بیشتری را در
تولید کاالها می دهد .در سمت مشتری ،آمازون ترجیحات کاربران را برای خرید کتاب پیگیری می
کند و می تواند عناوین خریداری شده توسط دیگران را به مشتریان خود توصیه کند.
پیوندهای قوی با مشتریان و تامین کنندگان هزینه های تعویض (هزینه تغییر از یک محصول به
محصول رقیب) و وفاداری به شرکت شما را افزایش می دهد.
91
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
استراتژی های رقابتی – مدل نیرو های رقابتی پورتر -راهبرد های مقابله – خالصه
92
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
استراتژی های رقابتی
همافزایی،شایستگیهایاصلیواستراتژیهایشبکهمحور
93
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
استراتژی های رقابتی – هم افزایی ،شایستگی های اصلی و استراتژی های شبکه محور
یک شرکت بزرگ معموال مجموعه ای از مشاغل است .اغلب ،شرکت از نظر مالی به عنوان مجموعهای
از واحدهای تجاری استراتژیک سازماندهی میشود و بازدهی به شرکت مستقیما ً با عملکرد همه
واحدهای تجاری استراتژیک مرتبط است .سیستم های اطالعاتی می توانند عملکرد کلی این واحدهای
تجاری را با ارتقای هم افزایی و شایستگی های اصلی بهبود بخشند.
94
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
استراتژی های رقابتی – هم افزایی
هم افزایی ()synergy
ایده هم افزایی این است که وقتی خروجی برخی از واحدها می تواند به عنوان ورودی برای واحدهای
دیگر استفاده شود یا دو سازمان بازار و تخصص را با هم ترکیب کنند ،این روابط هزینه ها را کاهش
داده و سود ایجاد می کند.
یکی از کاربردهای فناوری اطالعات در این موقعیتهای هم افزایی ،پیوند دادن عملیات واحدهای تجاری
متفاوت است تا بتوانند به عنوان یک کل عمل کنند .به عنوان مثال ،خرید Countrywide
Financialبه بانک آمریکا امکان داد تا تجارت وام های رهنی خود را گسترش دهد و از مجموعه
بزرگی از مشتریان جدید که ممکن است به کارت اعتباری ،بانکداری مصرف کننده و سایر محصوالت
مالی آن عالقه مند باشند ،استفاده کند .سیستمهای اطالعاتی به شرکتهای ادغام شده کمک میکند تا
عملیات ها را یکپارچه کنند ،هزینه های خرده فروشی را کاهش دهند و بازاریابی متقابل محصوالت
مالی را افزایش دهند.
95
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
استراتژی های رقابتی – تقویت شایستگی های اصلی
تقویت شایستگی های اصلی
با این حال راه دیگری برای استفاده از سیستم های اطالعاتی برای مزیت رقابتی این است که به روش
هایی فکر کنیم که سیستم ها می توانند شایستگی های اصلی را افزایش دهند.
بحث این است که عملکرد همه واحدهای تجاری تا آنجا افزایش می یابد که این واحدهای تجاری
هسته مرکزی شایستگی ها را توسعه دهند یا ایجاد کنند .شایستگی اصلی فعالیتی است که یک شرکت
برای آن یک رهبر در سطح جهانی است .شایستگیهای اصلی ممکن است شامل این باشد که بهترین
طراح قطعات مینیاتوری در جهان ،بهترین خدمات تحویل بسته یا بهترین سازنده فیلم نازک باشید.
به طور کلی ،یک شایستگی اصلی متکی به دانشی است که در طی سالها تجربه میدانی عملی با یک
فناوری به دست می آید .این دانش عملی معموال با تالش تحقیقاتی طوالنی مدت و کارکنان متعهد
تکمیل می شود.
96
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
استراتژی های رقابتی – تقویت شایستگی های اصلی
هر سیستم اطالعاتی که به اشتراک گذاری دانش در بین واحدهای تجاری را تشویق می کند ،شایستگی
را افزایش میدهد .چنین سیستم هایی ممکن است شایستگی های موجود را تشویق یا تقویت کنند و به
کارکنان کمک کنند تا از دانش خارجی جدید آگاه شوند.
چنین سیستم هایی همچنین ممکن است به یک کسب و کار کمک کند تا شایستگی های موجود را در
بازارهای مرتبط افزایش دهد.
97
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
استراتژی های رقابتی – استراتژی مبتنی بر شبکه
استراتژی مبتنی بر شبکه
اینترنت و فناوری شبکه استراتژی هایی را الهام گرفته اند که از توانایی های شرکت ها برای ایجاد
شبکه یا شبکه با یکدیگر بهره می برند .استراتژی های مبتنی بر شبکه شامل استفاده از اقتصاد شبکه،
مدل شرکت مجازی و اکوسیستم های تجاری است.
- ۱اقتصاد شبکه
اقتصاد شبکه به موقعیتهای بازاری اشاره دارد که در آن ارزش اقتصادی تولید شده به تعداد افرادی که
از یک محصول استفاده میکنند بستگی دارد .برای محصوالت و بازارهای خاص ،ارزش اقتصادی واقعی
از این واقعیت ناشی می شود که افراد دیگر از محصول استفاده می کنند .در این شرایط« ،اثرات شبکه»
در کار هستند .به عنوان مثال ،اگر یک تلفن به میلیون ها تلفن دیگر متصل نباشد ،چه ارزشی دارد؟
ایمیل ارزش دارد زیرا به ما امکان می دهد با میلیون ها نفر دیگر ارتباط برقرار کنیم .مدلهای تجاری
مبتنی بر جلوه های شبکه در اینترنت بسیار موفق بودهاند ،از جمله شبکه های اجتماعی.
98
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
استراتژی های رقابتی – مدل شرکت مجازی
- ۲مدل شرکت مجازی
مدل شرکت مجازی استراتژی دیگر مبتنی بر شبکه از مدل یک شرکت مجازی برای ایجاد یک تجارت
رقابتی استفاده می کند .یک شرکت مجازی ،که به عنوان یک سازمان مجازی نیز شناخته میشود ،از
شبکه ها برای پیوند دادن افراد ،دارایی ها و ایده ها استفاده میکند و به آن امکان میدهد با شرکتهای
دیگر متحد شود تا محصوالت و خدمات را بدون محدود شدن توسط مرزهای سازمانی سنتی یا
مکانهای فیزیکی ایجاد و توزیع کند .یک شرکت می تواند از قابلیت های شرکت دیگر استفاده کند
بدون اینکه از نظر سازمانی به آن شرکت وابسته باشد .مدل شرکت مجازی زمانی مفید است که یک
شرکت خرید محصوالت ،خدمات یا قابلیت ها را از یک فروشنده خارجی ارزانتر میبیند یا زمانی که
نیاز به حرکت سریع برای بهره برداری از فرصت های جدید بازار دارد و زمان و منابع الزم برای
پاسخگویی به خود را ندارد.
99
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
استراتژی های رقابتی – ا کوسیستم های تجاری
– ۳اکوسیستم های تجاری
برخی از شرکتهای امروزی به جای مشارکت در یک صنعت واحد ،در مجموعه های صنعتی-مجموعه
ای از صنایع که خدمات مرتبط و محصوالتی را ارائه میکنند که ارزشی را به مشتری ارائه میدهند،
شرکت میکنند (شکل3.11را ببینید) .اکوسیستم کسب وکار اصطالح دیگری برای این شبکه های
مرتبط اما وابسته به هم متشکل از تامین کنندگان ،توزیع کنندگان ،شرکتهای برون سپاری ،شرکتهای
خدمات حمل و نقل و تولیدکنندگان فناوری است.
100
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
استراتژی های رقابتی – ا کوسیستم های تجاری
نمونه ای از اکوسیستم کسب و کار ،بستر اینترنت موبایل است.
در این اکوسیستم چهار صنعت وجود دارد:
• سازندگان دستگاه (اپل آیفون ،سامسونگ ،الجی و دیگران)،
• شرکتهای مخابراتی بیسیم (Sprint،T-Mobile،Verizon،AT&Tو دیگران)،
• ارائه دهندگان نرم افزارهای مستقل (به طور کلی شرکتهای کوچک فروش بازیها).
• برنامه ها و آهنگ های زنگ و
• ارائه دهندگان خدمات اینترنت (که به عنوان ارائه دهندگان خدمات اینترنت در پلت فرم تلفن
همراه شرکت می کنند).
هر یک از این صنایع تاریخ ،عالیق و نیروی محرکه خاص خود را دارند .اما این عناصر در یک
اکوسیستم پلتفرم دیجیتال موبایل جدید گاهی تعاونی و گاهی رقابتی گردهم می آیند و برای مصرف
کنندگان ارزشی ایجاد می کنند که هیچ یک از آنها نمی توانند به تنهایی به آن دست یابند.
101
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
-
پایان فصل سوم
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
102
Management Information Systems
سیستم های اطالعات مدیریت
فصل چهارم
موضوعات اخالقی و اجتماعی در سیستم های اطالعاتی
103
مقدمه
فناوری دیجیتال فرصت های جدیدی برای تجاوز به حریم خصوصی و استفاده از اطالعاتی ایجاد میکند
که میتواند باعث آسیب شود.
اغلب تقریباً غیرممکن است که بدانید کدام شرکت ها اطالعات موقعیت مکانی شما را دریافت می
کنند و با آن چه می کنند .از آنجایی که جمع آوری داده های مکان تا حد زیادی غیرقانونی است،
برخی از این شرکتها میتوانند به طور قانونی به حسگر های مکان تلفن دسترسی پیدا کرده و سپس
اطالعات را خریداری و بفروشند.
104
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
مقدمه
سازمان ها از جمع آوری و استفاده از داده های مبتنی بر مکان برای نظارت بر رفتار کاربران تلفن
همراه سود میبرند تا این اطالعات برای بازاریابی و اهداف دیگر به فروش برسد .استفاده از داده های
موقعیت مکانی کاربران تلفن همراه نیز مزایای افراد را از بین می برد زیرا می تواند به حریم خصوصی
آنها تجاوز کند.
افراد ممکن است بر اساس الگوهای رفتاری که توسط ردیابی مکان آشکار می شود ،در معرض تبعیض
شغلی یا بررسی ویژه قرار گیرند.
حفاظت بسیار کمی از حریم خصوصی برای ردیابی موقعیت مکانی تلفن همراه وجود دارد.
در اینجا چند سوال وجود دارد که باید در مورد آنها فکر کنید:
آیا تجزیه و تحلیل داده های موقعیت مکانی تلفن همراه
یک معضل اخالقی ایجاد می کند؟ چرا و چرا نه؟
آیا باید قوانین جدیدی برای حفظ حریم خصوصی برای محافظت از
داده های شخصی جمع آوری شده از کاربران تلفن همراه وجود داشته باشد؟
اعطا یا عدم اعطای دسترسی موقعیت مکانی به اپلیکیشن ها
105
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
چه مسائل اخالقی در سیستم های اطالعاتی مطرح است؟
اخالق به اصول درست و نادرستی اشاره دارد که افراد به عنوان عامالن اخالقی آزاد از آن برای
انتخاب برای هدایت رفتار خود استفاده می کنند.
سیستمهای اطالعاتی پرسشهای اخالقی جدیدی را هم برای افراد و هم برای جوامع مطرح میکنند ،زیرا
فرصت هایی را برای تغییرات اجتماعی شدید ایجاد میکنند و بنابراین ،توزیع های موجود قدرت ،پول،
حقوق و تعهدات را تهدید میکنند.
مسائل اخالقی در سیستم های اطالعاتی با ظهور اینترنت و تجارت الکترونیک فوریت جدیدی یافته
است.
اینترنت و فناوریهای دیجیتال ،جمع آوری ،یکپارچه سازی و توزیع اطالعات را آسانتر از همیشه کرده و
در مقابل نگرانی های جدیدی در مورد استفاده مناسب از اطالعات مشتری ،حفاظت از حریم خصوصی
شخصی و حفاظت از مالکیت معنوی ایجاد میکند.
106
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
چه مسائل اخالقی در سیستم های اطالعاتی مطرح است؟
مسائل مهم اخالقی که سیستم های اطالعاتی مطرح می کنند عبارتند از:
•
•
•
•
107
ایجاد پاسخگویی در قبال پیامدهای سیستم های اطالعاتی،
تعیین استانداردهایی برای حفاظت از کیفیت سیستم که از ایمنی فرد و جامعه محافظت میکند،
و حفظ ارزش ها و نهادهایی که برای کیفیت زندگی در جامعه اطالعاتی ضروری هستند.
و ...
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
محکومیت مدیران
در فضای حقوقی جهانی امروز ،مدیرانی که قانون را زیر پا می گذارند و محکوم می شوند ،به احتمال زیاد مدتی را در
زندان خواهند گذراند .معاهدات بین المللی و اینترپل که توسط سیستمهای اطالعاتی جهانی فعال شدهاند ،استرداد،
تعقیب ،دستگیری و زندانی کردن مدیران تجاری مظنون به فعالیت مجرمانه را در سطح جهانی ممکن کرده اند.
108
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
-
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
109
روند های فناوری که مسائل اخالقی را مطرح میکنند.
روندهای کلیدی فناوری که مسائل اخالقی را مطرح می کند
مسائل اخالقی مدتها پیش از فناوری اطالعات پیشی گرفته است .با این وجود ،فناوری اطالعات نگرانی های اخالقی را
افزایش داده ،از ترتیبات اجتماعی موجود مالیات گرفته و برخی از قوانین را منسوخ یا به شدت فلج کرده است.
پنج روند کلیدی تکنولوژیکی مسئول این استرس های اخالقی هستند که در جدول4.2خالصه شده است.
110
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
.روند های فناوری که مسائل اخالقی را مطرح میکنند
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
111
-
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
112
۵بعد اخالقی عصر اطالعات
پنج بعد اخالقی عصر اطالعات
عمده مسائل اخالقی ،اجتماعی و سیاسی که سیستم های اطالعاتی مطرح می کنند ،شامل ابعاد اخالقی زیر است.
•
•
•
•
•
حقوق و تعهدات اطالعاتی :افراد و سازمان ها چه حقوق اطالعاتی نسبت به خود دارند؟ چه چیزی می توانند
محافظت کنند؟
حقوق و تعهدات مالکیت :چگونه حقوق مالکیت معنوی سنتی در جامعه دیجیتالی که در آن ردیابی و حسابرسی
برای مالکیت دشوار استو نادیده گرفتن چنین حقوق مالکیتی بسیار آسان است ،محافظت می شود؟
پاسخگویی و کنترل :چه کسی می تواند و در قبال آسیب وارده به اطالعات فردی و جمعی و حقوق مالکیت مسئول
و مسئول شناخته شود؟
کیفیت سیستم :چه استاندارد هایی از داده ها و کیفیت سیستم را برای حفاظت ازحقوق فردی و ایمنی جامعه باید
مطالبه کنیم؟
کیفیت زندگی :چه ارزش هایی باید در جامعه مبتنی بر اطالعات و دانش حفظ شود؟ کدام نهادها را از تخلف
محافظت کنیم؟ فناوری اطالعات جدید از کدام ارزش ها و شیوه های فرهنگی پشتیبانی می کند؟
113
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
پنج بعد اخالقی از نگاهی دقیق تر
در ادامه نگاهی دقیق تر به پنج بعد اخالقی سیستم های اطالعاتی می اندازیم که قبال توضیح داده شد .در هر بعد،
سطوح اخالقی ،اجتماعی و سیاسی تجزیه و تحلیل را شناسایی می کنیم و از نمونه های دنیای واقعی برای نشان دادن
ارزش های درگیر ،سهامداران و گزینه های انتخاب شده استفاده می کنیم.
114
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
پنج بعد اخالقی از نگاهی دقیق تر
حقوق اطالعات :حریم خصوصی و آزادی در عصر اینترنت
115
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
پنج بعد اخالقی از نگاهی دقیق تر -حقوق اطالعات :حریم خصوصی و آزادی در عصر اینترنت
حقوق اطالعات :حریم خصوصی و آزادی در عصر اینترنت
حریم خصوصی ادعای تنها رها شدن افراد ،عاری از نظارت یا مداخله سایر افراد یا سازمان ها ،از جمله دولت است.
ادعای حفظ حریم خصوصی در محل کار نیز مطرح است .میلیون ها کارمند در معرض نظارت دیجیتال و سایر اشکال
با فناوری پیشرفته هستند .فن آوری اطالعات و سیستمها با ارزان ،سودآور و مؤثر کردن تهاجم به حریم خصوصی،
ادعاهای فردی را در مورد حریم خصوصی تهدید میکنند.
116
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
پنج بعد اخالقی از نگاهی دقیق تر -حقوق اطالعات -دستور العمل آمریکا درباره حفاظت از داده ها
دستور العمل های آمریکا در حفاظت از داده ها
)FIP (Fair Information Practices
اکثر قوانین حریم خصوصی آمریکا و اروپا بر اساس رژیمی به نام شیوه های اطالعات منصفانه FIPاست که برای
اولین بار در گزارشی که در سال1۹۷3توسط کمیته مشورتی دولت فدرال نوشته شد و در سال2010برای در نظر
گرفتن فناوری جدید متجاوز به حریم خصوصی (وزارت ایاالت متحده آمریکا) به روز شد.
در سال ،1۹۹8کمیسیون تجارت فدرال یا همان ، FTCشیوه های منصفانه FIPاصلی را برای ارائه دستورالعمل هایی
برای محافظت از حریم خصوصی آنالین ،مجدداً بیان کرد و آن را گسترش داد.
از اصول FIPکه FTCارائه کرده ،به عنوان دستورالعملی برای ایجاد تغییرات در قوانین حفظ حریم خصوصی استفاده
می شود.
FTCسه روش به چارچوب خود برای حفظ حریم خصوصی اضافه کرده است.
• شرکت ها باید با طراحی ،ساخت محصوالت و خدماتی که از حریم خصوصی محافظت می کنند ،حریم خصوصی را
اتخاذ کنند.
• شرکت ها باید شفافیت داده های خود را افزایش دهند.
• و شرکت ها باید به رضایت مصرف کننده نیاز داشته باشند و گزینه های روشنی برای انصراف از طرح های جمع
آوری داده ها ارائه دهند.
117
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
پنج بعد اخالقی از نگاهی دقیق تر -حقوق اطالعات -دستور العمل آمریکا درباره حفاظت از داده ها
118
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
پنج بعد اخالقی از نگاهی دقیق تر -حقوق اطالعات -دستور العمل اروپا درباره حفاظت از داده ها
دستورالعمل اروپا درباره حفاظت از داده ها
در سال ،2018کمیسیون اروپا مقررات عمومی حفاظت از داده های اتحادیه اروپا GDPRرا اجرا کرد ،که مسلماً مهم
ترین قانون حفظ حریم خصوصی در20سال گذشته از زمان اصول عملکرد اطالعات منصفانه FTCاست .این قانون
برای همه شرکتها و سازمانهایی که اطالعات شخصی شهروندان اتحادیه اروپا را جمعآوری ،ذخیره یا پردازش میکنند،
اعمال میشود ،و این حمایت ها صرفنظر از جایی که پردازش انجام میشود ،در سراسر جهان اعمال میشود.
119
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
پنج بعد اخالقی از نگاهی دقیق تر -حقوق اطالعات -دستور العمل اروپا درباره حفاظت از داده ها
)GDPR (General Data Protection Regulation
GDPRیا مقررات عمومی حفاظت از داده ها ،قانون جامع حریم خصوصی و امنیت داده اتحادیه اروپا ( )EUاست که در
25مه 2018در همه کشور های اروپایی اجرایی شد.
شرکتها و سازمانها موظف هستند که از افراد متخصصی به عنوان افسر حفاظت از داده استفاده کنند تا بر رعایت
قوانین نظارت داشته باشند.
همچنین این شرکتها باید هرگونه نقض امنیتی را ظرف ۷2ساعت به مراجع ناظر گزارش دهند.
در صورت عدم رعایت قوانین ،GDPRشرکتها ممکن است جریمههای سنگینی تا 20میلیون یورو یا 4درصد از
درآمد ساالنه خود را پرداخت کنند.
120
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
پنج بعد اخالقی از نگاهی دقیق تر -حقوق اطالعات -مقایسه اروپا و آمریکا در حفاظت از داده ها
مقایسه رویکردهای اروپا و آمریکا در حفاظت از دادهها
اروپا و ایاالت متحده رویکردهای متفاوتی در زمینه حفاظت از دادهها و حریم خصوصی دارند .در اروپا ،حفاظت از حریم
خصوصی از نظر تاریخی بسیار قویتر از ایاالت متحده است.
در ایاالت متحده ،هیچ آژانس فدرالی مسئول اجرای قوانین حفظ حریم خصوصی نیست و هیچ قانون حریم خصوصی
واحدی وجود ندارد که بر استفاده شرکتهای خصوصی از اطالعات شخصی حاکم باشد .در عوض ،قوانین حفظ حریم
خصوصی ،بخش به بخش و تکهتکه هستند (مانند قوانین حریم خصوصی پزشکی ،آموزشی و مالی) .این موارد توسط
کمیسیون تجارت فدرال ،FTCاز طریق خودتنظیمی توسط مشاغل ،و توسط افرادی که باید از آژانسها یا شرکتها در
دادگاه شکایت کنند تا خسارات را جبران کنند ،اعمال میشود که گران و به ندرت انجام میشود.
در اتحادیه اروپا ،قوانین حفاظت از دادهها جامع هستند و برای همه سازمانها اعمال میشوند .این قوانین توسط
آژانسهای حفاظت از دادهها در هر کشور برای پیگیری شکایات ارائه شده توسط شهروندان و اجرای فعال قوانین حفظ
حریم خصوصی اعمال میشوند .مقررات عمومی حفاظت از دادهها GDPRاز طیف گستردهای از اطالعات محافظت
میکند :اطالعات هویتی اولیه مانند نام ،آدرس و شماره شناسه؛ دادههای وب مانند مکان ،آدرس ،IPدادههای کوکی و
برچسبهای RFID؛ دادههای بهداشتی و ژنتیکی؛ شماره موبایل؛ شماره گواهینامه رانندگی و گذرنامه؛ دادههای بیومتریک
و چهره؛ دادههای نژادی و قومی؛ عقاید سیاسی؛ و گرایش جنسی.
121
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
پنج بعد اخالقی از نگاهی دقیق تر -حقوق اطالعات -دستور العمل کشور های دیگر درباره حفاظت از داده ها
دستور العمل های دیگر کشور ها در حفاظت از داده ها
قوانین حفظ حریم خصوصی در بیش از80کشور در سراسر جهان وضع شده است .جدول4.4چند مثال ارائه می دهد.
که در زیر نیز به طور خالصه آورده شده است:
استرالیا APP (Austailia Privacy Principles) :
ایسلندIDPA (Iceland’s Data Protection Authority) :
سنگاپورDPA (Data Protection Authority) :
آفریقای جنوبی ECT (Electronic Communications and Transactions Act) :
122
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
پنج بعد اخالقی از نگاهی دقیق تر -حقوق اطالعات -دستور العمل کشور های دیگر درباره حفاظت از داده ها
123
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
پنج بعد اخالقی از نگاهی دقیق تر -حقوق اطالعات -دستور العمل کشور های دیگر درباره حفاظت از داده ها
124
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
پنج بعد اخالقی از نگاهی دقیق تر -حقوق اطالعات -چالش های اینترنت – کوکی ها
چالش های حریم شخصی در اینترنت
نه تنها توسط وب سایت های فردی ،بلکه توسط شبکه های تبلیغاتی مانندYahoo ،Microsoft Advertisingو
Google's Marketing Platformکه قادر به ردیابی رفتار مرور شخصی در هزاران وب سایت هستند ،انجام می
شود .هم ناشران وب سایت و هم صنعت تبلیغات از ردیابی افراد در سراسر وب دفاع می کنند زیرا انجام این کار
باعث می شود تا تبلیغات مرتبط تری برای کاربران هدف قرار گیرد و این هزینه انتشار وب سایت ها را پرداخت می
کند .تقاضای تجاری برای این اطالعات شخصی عمال سیری ناپذیر است .با این حال ،این اقدامات به حریم خصوصی
افراد نیز ضربه می زند.
کوکی ها )(Cookies
کوکی ها فایلهای متنی کوچکی هستند که توسط وبسایتها به مرورگر کاربر ارسال و در آن ذخیره میشوند.
کوکی ها نرم افزار مرورگر وب بازدیدکننده را شناسایی میکنند و بازدید از وبسایت را دنبال میکنند .هنگامی که
بازدیدکننده به سایتی بازمی گردد که یک کوکی ذخیره کرده است ،نرم افزار وب سایت رایانه بازدیدکننده را جستجو
می کند ،کوکی را پیدا می کند و می داند که آن شخص در گذشته چه کرده است .همچنین ممکن است بسته به
فعالیت در طول بازدید ،کوکی را به روز کند .به این ترتیب سایت می تواند محتوای خود را برای عالیق هر
بازدیدکننده شخصی سازی کند.
125
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
پنج بعد اخالقی از نگاهی دقیق تر -حقوق اطالعات -چالش های اینترنت – کوکی ها
126
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
پنج بعد اخالقی از نگاهی دقیق تر -حقوق اطالعات -چالش های اینترنت – کوکی ها
به عنوان مثال ،اگر کتابی را در Amazon.comخریداری کنید و بعدا ً از همان مرورگر برگردید ،سایت با نام از شما
استقبال میکند و کتابهای مورد عالقه دیگر را بر اساس خریدهای گذشته شما توصیه میکند.
Google Marketing Platformکه قبال در این فصل توضیح داده شد ،از کوکی ها برای ساخت پروندههای خود با
جزئیات خریدهای آنالین و بررسی رفتار بازدیدکنندگان وبسایت استفاده میکند.
حدود80درصد از کاربران جهانی اینترنت از جستجوی گوگل و سایر خدمات گوگل استفاده می کنند و گوگل را به
بزرگترین جمع آوری کننده داده های کاربران آنالین تبدیل می کند .هر کاری که گوگل با داده های خود انجام می
دهد ،تأثیر زیادی بر حریم خصوصی آنالین دارد .اکثر کارشناسان بر این باورند که گوگل بزرگترین مجموعه اطالعات
شخصی در جهان را در اختیار دارد-بیشتر از هر سازمان دولتی ،اطالعات مربوط به افراد بیشتری را در اختیار دارد.
نزدیکترین رقیب فیسبوک است.
127
پنج بعد اخالقی از نگاهی دقیق تر -حقوق اطالعات -چالش های اینترنت – کوکی ها
128
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
پنج بعد اخالقی از نگاهی دقیق تر – حقوق مالکیت
حقوق مالکیت :مالکیت فکری
129
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
پنج بعد اخالقی از نگاهی دقیق تر – حقوق مالکیت
سیستمهای اطالعاتی معاصر قوانین موجود و شیوههای اجتماعی که از مالکیت معنوی محافظت میکنند به شدت به
چالش کشیدهاند.
مالکیت فکری به عنوان محصوالت ملموس و ناملموس ذهنی است که توسط افراد یا شرکت ها ایجاد می شود.
فناوری اطالعات حفاظت از مالکیت معنوی را دشوار کرده است زیرا اطالعات رایانه ای را می توان به راحتی درشبکه
ها کپی یا توزیع کرد.
مالکیت معنوی تحت چهار سنت قانونی تحت حمایت های مختلفی قرار می گیرد:
• حق چاپ Copyright
• حق ثبت اختراعPatent
• عالئم تجاری Trademarks
• اسرار تجاری Trade secrets
130
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
پنج بعد اخالقی از نگاهی دقیق تر – حقوق مالکیت
- ۱کپی رایت Copy right
کپی رایت یک اعطای قانونی است که از پدیدآورندگان مالکیت معنوی در برابر کپی برداری از آثارشان توسط دیگران
برای هر هدفی در طول زندگی نویسنده به اضافه70سال دیگر پس از مرگ نویسنده محافظت می کند .برای آثار متعلق به
شرکت ،حفاظت از حق چاپ95سال پس از ایجاد اولیه آنها ادامه دارد.
- ۲ثبت اختراعات Patents
ثبت اختراع در آمریکا یک روش مهم برای حفاظت از حقوق مالکیت فکری است .در ایاالت متحده ،یک حق اختراع
به مالک انحصار ایده های پشت یک اختراع را به مدت20سال می دهد.
هدف قانون ثبت اختراع ایاالت متحده این بود که اطمینان حاصل شود که مخترعان ماشینها ،دستگاهها یا روشهای
جدید تمام پاداش های مالی و دیگر کار خود را دریافت میکنند و در عین حال استفاده گسترده از اختراع را با ارائه
نمودارهای دقیق برای کسانی که مایل به استفاده از این ایده هستند ،ممکن میسازد .مجوز از صاحب پتنت اعطای حق
اختراع توسط اداره ثبت اختراع و عالئم تجاری ایاالت متحده تعیین می شود و به احکام دادگاه متکی است.
131
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
پنج بعد اخالقی از نگاهی دقیق تر – حقوق مالکیت
نقطه قوت حفاظت از پتنت این است که انحصار مفاهیم و ایده های اساسی نرم افزار را اعطا می کند.
خطر اختراعات این است که ممکن است با ایجاد موانع برای ورود به یک صنعت ،رقابت را خفه کنند .ثبت اختراع
افراد جدید را مجبور به پرداخت هزینه های مجوز به صاحبان پتنت می کند و بنابراین می تواند توسعه برنامه های
فنی ایده های جدید را کُند کند.
در اروپا ،حق ثبت اختراع را می توان مستقیماً از کشورهای خاصی تحت شرایط قوانین ملی خاص یا از طریق یک
فرآیند مرکزی فعال شده توسط کنوانسیون ثبت اختراع اروپا ،که بسیاری از قوانین ملی را تا حد معینی هماهنگ کرد،
در اداره ثبت اختراع اروپا به دست آورد.
اداره ثبت اختراع اروپا (به اختصار )EPOیک سازمان بین المللی
است که بر اساس "کنوانسیون ثبت اختراع اروپایی" منعقد شده بین
کشورهای اروپایی از جمله بریتانیا ،آلمان و فرانسه (که از این پس
" "EPOنامیده می شود) ایجاد شده است .فرآیند درخواست ،بررسی و
ثبت به عنوان یک پتنت اروپایی در اینجا انجام می شود.
132
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
پنج بعد اخالقی از نگاهی دقیق تر – حقوق مالکیت
-۳عالئم تجاری Trademarks
عالئم تجاری عالئم ،نمادها و تصاویری هستند که برای تشخیص محصوالت در بازار استفاده می شوند .قوانین عالمت
تجاری از مصرف کنندگان محافظت می کند و اطمینان حاصل می کند که آنچه را که برای آن پرداخت کرده اند.
دریافت می کنند .این قوانین همچنین از سرمایه گذاری هایی که شرکت ها برای عرضه محصوالت به بازار انجام داده
اند محافظت می کند.
برای مثال ،اگر شرکتی نماد ،رنگها و تصاویر دارایعالمت تجاریGoogleرا کپی کند ،عالئم تجاریGoogleرا نقض
میکند .همچنین ارتباط بین سرویس جستجوی گوگل و عالئم تجاری آن را کمرنگ می کند و به طور بالقوه باعث
سردرگمی در بازار می شود.
133
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
پنج بعد اخالقی از نگاهی دقیق تر – حقوق مالکیت
برای مطالعه:
تفاوت بین عالمت TMو عالمت ® در عالئم تجاری:
• عالمت TM (Trade Mark) TMنشان دهنده عالمت تجاری یا نماد بازرگانی است که هنوز به طور رسمی ثبت
نشده است .این عالمت نشان میدهد که این نام یا لوگو در حال استفاده است ،اما هنوز به ثبت رسمی نرسیده
است.
• عالمت ® Registered Trade Markنشان دهنده عالمت تجاری است که به طور رسمی در اداره ثبت
اختراعات و عالئم تجاری ثبت شده است .این عالمت نشان میدهد که این عالمت تجاری دارای حقوق مشخص
و محفوظ است و صاحب آن میتواند در برابر تخلف و تقلب از آن محافظت کند.
134
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
پنج بعد اخالقی از نگاهی دقیق تر – حقوق مالکیت
– ۴اسرار تجارت
هر محصول کار فکری-فرمول ،دستگاه ،الگو ،روشهای ساخت یا جمع آوری دادهها-که برای اهداف تجاری استفاده
میشود ،میتواند به عنوان اسرار تجاری طبقه بندی شود ،مشروط بر اینکه بر اساس اطالعات در حوزه عمومی نباشد.
حفاظت از اسرار تجاری در آمریکا از ایالت به ایالت دیگر متفاوت است .به طور کلی ،قوانین اسرار تجاری انحصار ایده
های پشت محصول کار را اعطا می کند ،اما می تواند یک انحصار بسیار ضعیف باشد.
در سال ،201۶قانون دفاع از اسرار تجاری ایاالت متحده ،DTSAکه یک حق عمل خصوصی فدرال برای حفاظت از
اسرار تجاری ایجاد می کند ،برای جلوگیری از سرقت گسترده اسرار تجاری توسط هکرها و کشورهای خارجی تصویب
شد .اتحادیه اروپا دستورالعمل اسرار تجاری مشابهی برای محافظت از شرکت ها و کشورهای اروپایی دارد.
135
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
پنج بعد اخالقی از نگاهی دقیق تر – کیفیت سیستم
کیفیت سیستم
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
136
پنج بعد اخالقی از نگاهی دقیق تر – کیفیت سیستم
اگرچه شرکتهای نرم افزاری سعی میکنند محصوالت خود را قبل از عرضه به بازار اشکال زدایی کنند ،اما گاهی
آگاهانه محصوالت باگ دار را ارسال میکنند تا خطاها توسط خود کاربران کشف شود و گزارش شود .زیرا زمان و
هزینه رفع همه خطاهای جزئی مانع از عرضه این محصوالت میشود( .باعث جا ماندن از رقابت)
بنابراین گاهی معضالتی در این باره برای کاربران به وجود خواهد آمد.
اگر محصول در بازار عرضه نشد چه؟ آیا رفاه اجتماعی در مجموع دچار تزلزل و شاید حتی کاهش خواهد شد؟ با
ادامه این موضوع ،مسئولیت تولید کننده خدمات کامپیوتری چیست-آیا باید محصولی را که هرگز نمی تواند کامل
باشد ،پس بگیرد ،به کاربر هشدار دهد یا خطر را فراموش کند (هشدار دهید خریدار مراقب باشد)؟
سه منبع اصلی عملکرد ضعیف سیستم عبارتند از
( )1اشکاالت و خطاهای نرم افزار،
( )2خرابی های سخت افزاری یا امکانات ناشی از دالیل طبیعی
( )3کیفیت پایین داده های ورودی.
137
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
پنج بعد اخالقی از نگاهی دقیق تر – کیفیت سیستم
عملکرد ضعیف سیستم گاهی میتواند هزینه های سنگینی دربر داشته باشد.
در سال ،2018بسیاری از بزرگترین ارائه دهندگان خدمات ابری با قطعی قابل توجهی مواجه شدند و سایت ها و
خدمات را درسراسر ایاالت متحده و اروپا حذف کردند.
Google Cloudبا قطعی مواجه شد که کل پلتفرم هایی مانند اسنپ چت ،اسپاتیفای وپوکمونGOرا از بین برد.
خدمات وب آمازون ()AWSبا قطعی مواجه شد که الکسای خود آمازون و چندین سرویس سازمانی
مانندSlack،AtlassianوTwilioرا از بین برد .سرویسAzureمایکروسافت دچار قطعی شد که بر روی سرویس
ذخیره سازی و شبکه آن در شمال اروپا تأثیر گذاشت.
138
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
پنج بعد اخالقی از نگاهی دقیق تر – کیفیت زندگی
کیفیت زندگی :برابری ،دسترسی و مرز ها
139
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
پنج بعد اخالقی از نگاهی دقیق تر – کیفیت زندگی
برابری و دسترسی :افزایش شکاف طبقات نژادی و اجتماعی
آیا همه از فرصت برابر برای شرکت در عصر دیجیتال برخوردارند؟ آیا شکاف های اجتماعی ،اقتصادی و فرهنگی که
در ایاالت متحده و سایر جوامع وجود دارد با فناوری سیستم های اطالعات کاهش خواهد یافت؟ یا اینکه شکاف ها
افزایش می یابد و به افراد بهتر این امکان را میدهد که حتی نسبت به دیگران وضعیت بهتری داشته باشند؟
این سؤاالت هنوز به طور کامل پاسخ داده نشده است زیرا تأثیر فناوری سیستم ها بر گروه های مختلف جامعه به طور
کامل مورد مطالعه قرار نگرفته است .آنچه شناخته شده است این است که اطالعات ،دانش ،رایانه و دسترسی به این
منابع از طریق مؤسسات آموزشی و کتابخانه های عمومی به طور ناعادالنه در امتداد خطوط طبقاتی قومی و اجتماعی
توزیع شده است ،مانند بسیاری از منابع اطالعاتی دیگر.
140
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
پنج بعد اخالقی از نگاهی دقیق تر – کیفیت زندگی
برابری و دسترسی :افزایش شکاف طبقات نژادی و اجتماعی
دسترسی برابر به اینترنت
دسترسی برابر به اینترنت یک موضوع مهم و چالش برانگیز است.
دسترسی به اینترنت پرسرعت هنوز در بسیاری از مناطق و گروههای اجتماعی نابرابر است .حتی در کشورهای توسعه
یافته مانند آمریکا ،شکاف دسترسی به اینترنت بین دهک های درآمدی مختلف وجود دارد .این نابرابری دسترسی
میتواند فرصتهای آموزشی و اقتصادی را برای برخی افراد محدود کند.
برای ایجاد دسترسی برابر ،راهکارهایی مانند توسعه زیرساختهای اینترنتی در مناطق کمبرخوردار ،ارائه سرویسهای
اینترنتی ارزانتر و حمایت از گروههای کمدرآمد مطرح شده است.
در مجموع ،دسترسی برابر به اینترنت یک هدف مهم است که نیازمند توجه و اقدامات مناسب از سوی دولتها و
سازمانهای مربوطه میباشد
141
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
-
پایان فصل چهارم
I.A.U - zohreh.rahimi.iau@gmail.com - Management Information Systems
142
12,000 تومان