پاورپوینت بهداشت ، سلامت و آموزش بهداشت

بهداشت ،سالمت و آموزش بهداشت 2 تعریف سالمت • ابن سینا ...( :سالمت سرشت یا حالتی است که درآن اعمال بدن به درستی سر می زند ...نقطه مقابل آن بیماری است). • دیدگاه اکولوژ ی :س المت عبارتس ت از ی ک وضعی ت رفاه ی کامل پایدار(متعادل) درون اکوسیستم های پایدار در داخل زیست کره ای پایدار 3 • دیدگاه پاتولوژیک :نبود نشانه های غیر طبیعی و آسیب شناسانه نقایص: تأکید بر غیر طبیعی تمرکز بر فرد به دنبال نشانه ها و علل آنها تمرکز بر جنبه های زیست شناختی -محدود شدن به موارد قابل تشخیص 4 • از ديدگاه سازمان جهاني بهداشت ،سالمت عبارت است از برخورداري از آسايش كامل جسمي ،رواني و اجتماعي و نه فقط نداشتن بيماري و نقص عضو. • عالوه براين س المت ب ه معناي برخورداري از ظرفيت و تواناييه ا در اجتماع به منظور تطابق افراد با تغييرات محيطي و قابليت مقابله با مشكالت ناشي از اين تغييرات تعريف شده است. • با توجه به تعریف سالمتی( تعریف ) WHOمتوجه می شویم که سالمتی یک مسئله چند بعدی است حتی امروزه عالوه بر بعد جسمی ،روانی و اجتماعی، جنبه معنوی را هم در نظر می گیرند. 5 ابعاد سالمت • س المت جس مانی :فقدان بیماری وناتوان ی؛ عملکرد کاف ی از منظر توانایی های جسمانی و فیزیولوژیک؛ تمامیت زیست شناختی فرد • سالمت روانی :سالمت روانشناسانه نیز نامیده می شود .ممکن است شامل سالمت عاطفی ،منبع آشکاری برای قابلیت های عقالنی و درک ذهنی رفاه باشد. 6 • س المت اجتماع ی :توانای ی تعام ل موث ر ب ا افراد دیگ ر و محی ط اجتماعی؛ رضایتمندی از روابط بین فردی؛ ایفای نقش. • سالمت روحی :که سالمت شخصی نیز نامیده شود ،مرتبط با مفهوم تعالی نفس است؛ گاهی اوقات نگرانی در مورد مسایلی مربوط به سیستم ارزشی یک فرد را منعکس می کند ،گاهی ممکن است مرتبط با عقیده ای در مورد یک پدیده ماورایی یا نیرویی واحد باشد. 7  باید توجه داشت که ابعاد مختلف سالمتی و یا بیماری بر یکدیگر اثر کرده و تحت تاثیر یکدیگر قرار دارند .چنانچه مشکالت جسمی بر روان فرد ،مشکالت روانی بر جسم او و نیز هر دوی آنها بر جامعه و اختالالت موجود در جامعه بر هر دو بعد دیگر سالمتی اثر می گذارند. ‏ لذا اقدامات انجام شده برای ارتقای سالمتی باید به تمام جوانب سالمتی فردی (جسمی و روانی و معنوی) و سالمت کلی جامعه توجه داشته باشد. 8 انسان سالم انسان سالم انسانی است از نظر جسمی سالم ،از نظر فکری بی عیب ،از نظر روانی شاد ،از لحاظ اجتماعی فعال ،از جنبه ی سیاسی آگاه ،از نظر اقتصادی مولد و از نظر فرهنگی مسئول. 9 طیف سالمتی مرگ بیمار کشنده و همراه با عوارض بیمار شدید بیماری متوسط بیماری خفیف بیماری غیر آشکار سالمت نسبی سالمت کامل 10 سالمتی مفهومی نسبی است • استانداردهای سالمتی بین فرهنگ ها ،طبقات اجتماعی و گروههای سنی، متفاوت هستند. • سالمتی در هر جامعه ای باید بر اساس شرایط بومی منطقه تعریف شود. 11 دسته بندی عوامل اجتماعي موثر بر سالمت سطح درآمد و طبقة اجتماعي مهارت هاي افراد براي زندگي شبكه هاي حمايتي از رفاه اجتماعي افراد رشد رواني و جسمي كودكان برخورداري از تسهيالت سالمت آموزش و سواد جنسيت اشتغال و فضاي كار نژاد محيط و فرهنگ اجتماعي فرهنگ و اعتقادات 12 براى تأمين سالمت جامعه ،بهداشت بايد به دو صورت در جامعه تأمين شود: .1بهداشت فردی .2بهداشت عمومی 13 تعریف بهداشت فردی رعايت بهداشت فردى ،عبارت از پيروى افراد جامعه از يک سلسله دستورها و عادت هاى بهداشتى و دورى جستن از رفتارها و عادت هاى غيربهداشتى است که مجموع ًا باع ث م ى شود افراد جامع ه ،در معرض عوام ل و شرايط بيماریزا قرار نگرفته و به بيمارى هاى ناشى از آنها دچار نشوند. عادات و رفتارهای بهداشتی شامل :استراحت ،نظافت ،خواب ،رژيم غذايى مناسب ،ورزش ،پوشاک ،استحمام و غیره. عادتها و رفتارهاى غيربهداشتى شامل :پرخورى ،استفاده بی دليل از داروها، کشيدن سيگار و غیره. 14 مفهوم بهداشت عمومي ✍ بهداشت عمومي عبارتست از مجموعه دانش و هنر پيشگيري از بيماري و تامين ،حفظ و ارتقاي تندرستي و توانمندي بشر با استفاده از تالش دسته جمعي كه منجر به توسعه جامعه شو د. 15 هدف و فلسفه بهداشت عمومی • تأمین سالمت جسمی ،روحی و اجتماعی هر فرد جامعه که به عنوان مهم ترین سرمایه عمومی شمرده می شود. به عبارت دیگر: • کوشش هماهنگ تمام افراد و گروههای تشکیل دهنده جامعه برای پیشبرد ،نگهداری و بهبود سالمت مردم است .عالوه بر این هر فرد نیز مسئول رعایت مقررات و دستورهای بهداشتی است و تأمین سالمت جامعه تنها با احساس وظیفه تمام افراد آن جامعه امکان پذیر است. اهمیت این موضوع: • این سرمایه های فردی سبب می شوند که قدرت رسیدن فرد به اهداف خود ( که جدا از اهداف جمع نیست) ،افزایش یافته و در صورتی که این قدرت های فردی به صورت هماهنگ درآیند ،دسترسی به اهداف عالی تر جامعه آسان تر خواهد بود. 16 وظايف بهداشت عمومي تعيين نيازهاي بهداشتي و شناسايي عوامل و خطراتي كه سالمت فرد و جامعه را تهديد كند. اولويت بندي نيازها و تعيين سياست ها و برنامه ها و اقدام براي پاسخ به نياز مربوطه ‏ ارزشيابي وضعيت بهداشتي جامعه و يافتن نقاط قوت و ضعف آن تعيين سياست ها و برنامه هاي كوتاه و درازمدت و هماهنگ با تدابير سازمان جهاني بهداشت براي تامين ،حفظ و ارتقاي سالمت فرد و جامعه 17  ...وظايف بهداشت عمومي تامين مناب ع و امكانات و تربيت نيروي انس اني حرف ه اي براي ارائه خدمات ،انجام پژوهش و اجراي آموزش همگاني در راستاي سالمت فرد و جامعه سالم سازي محيط زيست ،افزايش سطح آگاهي هاي بهداشتي جامعه ،بيماريابي و مهار بيماري هاي واگير و پيشگيري از ابتالء به بيماري ارتقاي سطح و تغيير سبك زندگي و اصالح رفتارهاي خطرساز فردي و اجتماعي در جهت تامين رفاه جسمي ،رواني و اجتماعي براي تحق ق ،حف ظ و ارتقاي سالمت و توسعه جامعه 18 مهمترین چالشها و خطرات موجود مورد توجه در سیاستگذاری بهداشت عمومی ارائه خدمات آزمايشگاهي (غربالگري بهداشتي) امور جمعيت و تنظيم خانواده كنترل بيماري‌هاي غيرواگير نظارت بر مواد خوراكي ،بهداشتي و آرايشي پايش و غربالگري مشكالت بهداشتي جاري و جديد تدوين سياست‌ها و برنامه هاي ضروري براي ارتقا و بهبود سطح و سبك زندگي فردي و اجتماعي 19 سالمت در قانون اساسی ‏ اصل بیست و نهم :برخورداری از تامین اجتماعی از نظر بازنشستگی ،بیکاری، پیری ،از کار افتادگی ،بی سرپرستی ،در راه ماندگی ،سوانح و حوادث ،نیاز به خدمات بهداشتی درمانی و مراقبت های پزشکی بصورت بیمه و غیره ،حقی است همگانی. ‏ اصل چهل و سوم :براي تأمين استقالل اقتصادي جامعه و ريشه‌كن‌كردن فقر و محروميت و برآوردن نيازهاي انس ان در جريان رش د ،ب ا حف ظ آزادگ ي او ،اقتصاد جمهوري اسالمي ايران براساس ضوابط زيراستوار مي‌شود: تأمين نيازهاي اساسي‌ :مسكن‌ ،خوراك‌ ،پوشاك‌ ،بهداشت‌ ،درمان‌ ،آموزش و پرورش و امكانات الزم براي تشكيل خانواده‌ 20 ()Health for all - HFA بيانيه رسمي سی مين مجمع جهاني بهداشت در سال :1977 «در ده ه هاي آينده هدف اجتماع ي و اص لي دولت‌ه ا و س ازمان جهان ي بهداش ت بايد دستيابي همه مردم جهان در سال 2000ميالدي به سطحي از سالمتي (جسمي ،رواني و اجتماع ي) باش د كه امكان برخورداري از يك زندگ ي مؤث ر و مول د را براي آنان فراه م آورد». 21 ()Health for all - HFA در سال 1978نيز كنفرانس مراقبتهاي بهداشتي اولیه در آلماآتا‌تشكيل گرديد و روش دس تيابي ب ه بهداش ت براي هم ه ،مراقب ت هاي بهداشت ي اوليه(Primary )Health Care- PHCمعرفي شد. درماه م ي س ال 1979اس تراتژي جهان ي بهداش ت براي هم ه توس ط س ي و د ّومين اجالس س ازمان جهان ي بهداش ت مورد تص ويب قرار گرف ت و نمايندگان كشورهاي عض و پذيرفتن د كه اس تراتژي هاي كشوري ،بهداش ت براي هم ه ،را بر اس اس مراقبت هاي بهداشتي اولیه تدوين و به مرحله عمل درآوردند. 22 هدف HFA بهداشت براي همه يك هدف واحد و محدود نيست بلكه جرياني است كه به بهبود مداوم سالمت مردم منجر مي شود. بهداشت براي همه به اين معني نيست كه در سال هاي آتي ديگر كسي بيمار و ناتوان نخواهد بود بلكه بدان معناست كه بهداشت پا مي گيرد و در هر كجا كه مردم زندگي و كار مي كنند خدمات بهداشتي در اختيار آنان خواهد بود. و مردم امكانات بهتري براي رش د و رس يدن ب ه كهنس الي س الم و فعال را خواهن د داش ت و افراد و خانواده ه ا ب ه شيوه قاب ل قبول و متناس ب ب ا توان و مشاركت خود به مراقبت هاي اساسي بهداشت دسترسي خواهند يافت. 23 هدف بهداشت براي همه ،برپايه سياست هاي زير استوار است: -1بهداشت و تندرستي حق مسلم مردم است و تامين آن يك هدف اجتماعي در سراسر جهان است. -2اختالف موجود بين وضعيت بهداشت ي مردم جهان ،نگران ي مشترك تمام كشورهاس ت و بايد به شدت كاهش يابد(توزيع عادالنه امكانات بهداشتي در بين كشورها و در درون كشورها به ترتيبي كه ب ه دس ترسي عموم مردم ب ه مراقب ت هاي اوليه بهداشت ي و خدمات پشتيبان آ ن بيانجامد ). -3حق و وظيفه مردم است كه به صورت فردي و گروهي در برنامه ريزي واجراي مراقبت هاي بهداشتي خودشان نقش داشته باشند. ( مشاركت فعال مردم در شكل دادن به آينده بهداشتي و اقتصادي جامعه ) 24 مراقبت های بهداشتی اولیه (Primary Health )Care در سال :1978 كنفرانس مراقبت‌هاي ا ّوليه بهداشتي در آلماآتا ( مركز جمهوري قزاقستان )‌تشكيل گرديد و روش دس تيابي ب ه بهداش ت براي هم ه ،مراقبت‌هاي بهداشت ي اوليه معرف ي شد. 25 تعریف مراقبتهاي بهداشتي اوليه: مراقبتهاي بهداشتي ضروري كه در دسترس همه افراد جهان قرار گيرد ،براي آنها قابل قبول باشد ،با مشاركت كامل آنها باشد ،قيمت مناسبي براي جامعه داشته باشد وكشور قادر به پرداخت هزينه‌هاي آن باشد 26 مراقبت های بهداشتی اولیه (فلسفه) جامع ترین و اولیه ترین نیازهای بهداشتی جامعه در محل کار و زندگی مردم فراهم گردد و دسترسی به خدمات آسان و مستمر باشد. سالمتی حق مسلم هر انسان است .توزيع عادالنه خدمات بهداشتی درمانی و منابع اجتماعی اقتصادی بهداشت ،بخشی از توسعه اقتصادی اجتماعی هر كشور محسوب می شود. 27 اولين سطح تماس مردم ،خانواده ها و جامعه با خدمات سالمت است و مراقبت های سالمت را هر چه نزديكتر به محل زندگی و كار مردم ارائه مي نمايد. PHCدر همه كشورها اعم از ت وس عه يافته يا در حا تل وسعه، ارزشيكسان یدارد ولیدر هر كشور ش كلخاصخود را دارد. 28 اصول PHC .1 هماهنگي بخش هاي توسعه اقتصادي ـ اجتماعي ()inter-sectoral Approach .2مشاركت مردم ()Community Participation .3روش هاي مناسب ()Appropriate Methods .4عدالت (برابري) ()Equity .5جامعيت خدمات 29 هماهنگي بین بخشی توسعه اقتصادي اجتماعي سالمت به صورت مجرد وجود ندارد و تحت تاثير تركيبي از عوامل محيطي، اجتماعي و اقتصادي است كه به صورت تنگاتنگ با يكديگر در ارتباطند. بنابراين بخش هاي مختلف جامعه كه بر سالمت افراد تاثير دارند بايد تالشي هماهنگ داشته باشند. 30 مشارکت مردمی () Community Participation بدون همکاری و عالقه مردم به تامین و توسعه خدمات هیچگونه موفقیتی برای آن پیش بینی نمی شود این به عنوان بهداشت به وسیله مردم و قرار دادن سالمت مردم در دست خود آنها توصیف شده است. بعالوه جوامع بايد در موارد زير مشاركت داشته باشند: • ايجاد و نگهداري محيط بهداشتي • ابقاء فعاليتهاي بهداشتي ،پيشگيري و ارتقايي • ارائه اطالعات مربوط به خواستها و نيازها به مسئولين سطح باال • به انجام رسانيدن اولويتهاي مراقبت هاي بهداشتي و اداره بيمارستا نها و كلينيك ها. 31 روش هاي مناسب ()Appropriate Methods در تمامي سطوح ارائ ه خدمات بهداشتي درماني بايد از روش ،ابزار ،پرسنل ،دارو ،مواد و حتي سيستم اداري مناسب و منطبق با شرايط جامعه استفاده شود .در ارائه خدمات به مردم بايد از رو ش هايي استفاده شود كه با فرهنگ جامعه مطابقت داشته و از ابزار و پرسنلي استفاده گردد كه با شرايط كار هماهنگ هستند .بنابراین فن آوری مناسب تركيبي است كه هم نيازهاي مراقبت بهداشتي و هم بافت اقتصادي اجتماعي كشور را در نظر بگيرد. اين موضوع شامل در نظر داشتن مالحظات زير است: • هزينه (هم هزينه هاي سرمايه اي و هم هزينه هاي جاري) • كارآيي و كارسازي فناوری برای مقابله با مشکالت بهداشتی • قابل پذيرش بودن رويكرد هم براي جامعه هدف و هم از نظر ارائه كنندگان خدمات بهداشتي • قابل تحمل بودن رويكرد از جمله ظرفيت نگهداري تجهيزات 32 عدالت (برابري) ()Equity منابع بهداشتي و خدمات مربوط به آن بايد به صورت برابر در اختيار همه افراد جامع ه قرار گيرد و مردم ب ا نيازهاي يكس ان بايد دس ترسي برابر به مراقب ت هاي بهداشت ي داشت ه باشن د براي اطمينان از دس ترسي برابر بايد توزيع و پوش ش مراقب ت هاي بهداشت ي اولیه در مناطق ي بيشت ر باش د كه بيشترين نيازها وجود دارد. 33 جامعيت خدمات مراقبت هاي بهداشتي اوليه يك رويكرد جامع براساس مداخالت زير است: مداخالت ارتقايي :برخورد مراقبت هاي بهداشتي اوليه در سطح جامعه با علل اساسي است كه بر سالمت تاثير مي گذارد. مداخالت پيشگيري كننده :اين مداخالت كاهش دهنده بروز بيماري ها يا برخورد سريع با عللي است كه براي فرد ايجاد مشكل نموده است. مداخالت درماني :اين مداخالت سبب كاهش شيوع بيماري بوسيله توقف پيشرفت بيماري در بيمار است. مداخالت بازتواني :اين مداخالت سبب كوتاه نمودن پي آمد يا عوارض مربوط به مشكل سالمتي افراد مي شود. 34 اجزاء PHC آموزش بهداشت فراه م كردن امكانات تشخيص ی و درمانی بهبود تغذيه مناسب مراقبت های بهداشتی مادران و كودكان و پيش بينی و تدارك داروهای اساسی تنظيم خانواده بهداشت روان تأمين آب سالم و بهسازی محيط بهداشت حرفه ای ايمن سازی بهداشت دهان و دندان پيشگيری از حوادث و سوانح كنترل بيماری های غير واگير پيشگيری و کنترل بيماری های واگير شايع و بومی و كنترل آنها 35 نظام (سيستم) سالمت نظام سالمت شامل تمام سازمان ها ،موسسات ،منابع و افرادي است که قصد اوليه آنها ،بهبود سالمتی است. 36 اجزاي اصلي نظام سالمت ارائه خدمات نيروي انساني نظام اطالعات سالمت محصوالت ،واكسن ها و فن آوري هاي پزشكي گردش مالي نظام هاي سالمت رهبري و حاكميت در نظام سالمت 37 نظام های مراقبت بهداشتی در ایران موسسات بهداشت و درمان دولتی موسسات وابسته به دولت(خیریه،داوطلب) بیمه ها بخش خصوصی 38 سطوح ارائه خدمت سطح اول: مراقبتهاي بهداشتي اوليه ضروري سطح دوم: مراقبتهاي پيچيده تر شامل خدمات درماني ضروري سطح سوم: خدمات فوق تخصصي و پشتيباني اقدامات اجرايي سطوح اول و دوم 39 سطح اول ارائه خدمت شام ل واحدهاي ي اس ت ک ه اولي ن و وس يع تري ن تماس جامع ه ب ا نظام ارائ ه خدمات بهداشتي در آن به وقوع مي پيوندد. واحدهاي مورد نظر عبارتنداز :خانه هاي بهداشت و مراکز بهداشتي ودرماني روستايي و شهري. افرادي که در خانه هاي بهداشت مشغول فعاليت هستند ،عمدتاً شامل بهورز زن و مرد و در مراک ز بهداشت ي و درمان ي ،پزش ک عموم ي ،کاردان ه ا و تکنسين هاي بهداشتي مي باشند. 40 سطح دوم ارائه خدمت اين س طح شام ل واحدهايي اس ت ک ه قادرن د خدمات بهداشت ي و درمان ي را در س طح تخص صي تري ارائه دهند که اين واحدها شامل مراکز بهداشت و بيمارستان شهرستان مي باشند. در مراک ز بهداش ت پزشکان عموم ي ب ا آموزش و تجارب بهداشت ي و ب ا مجموع ه اي از کارشناس ان خدمات بهداشتي ،امکانات تشخيصی مثل آزمايشگاه و راديولوژي ،دندانپزشکي و مامايي خدمت مي کنند. بيمارستان مرکز ارجاع بيماران ،براي دريافت خدمات بستري و سرپايي تخصصي است. در کشور ايران ،مجموع ه واحدهاي س طح اول و دوم را ،در محدوده جغرافيايي شهرس تان ،شبکه بهداشتي و درماني آن استان مي نامند. 41 سطح سوم ارائه خدمت اين سطح خدمات تخصصي تر و فوق تخصصي آموزشي را در برمي گيرد و مکمل سطح دوم است. بيمارس تان تخص صي و فوق تخص صي در مرک ز بهداش ت اس تان ،در اين س طح قرار دارند. در اين سطح غالباً خدمات آموزش پزشکي و پيراپزشکي نيز ارائه مي شود. حرکت بيماران بين سطوح مذکور ،در قالب سيستم ارجاع صورت مي‌گيرد. 42 سطوح مراقبت های بهداشتی و خدمات مربوط با آن 43 سطوح مراقبت های بهداشتی از نظر پیچیدگی و فراوانی مشکالت 44 مفهوم پیشگیری پيشگيري ،به مفهوم ساده ،به معناي جلوگيري از به وجود آمدن بيماري قبل از وقوع آن است. در مفهوم علمي پيشگيري شامل كل ّي ه اقداماتي است كه به منظور جلوگيري از بروز ،قطع يا كاهش سرعت سير بيماري به كار مي آيد. 45 سطوح پیشگیری پيشگيري نخستين ،ابتدايي يا ريشه اي ()primordial پيشگيري ا ّوليه يا سطح ا ّول()primary ‏ پيشگيري ثانو ّيه يا سطح د ّوم ()secondary ‏ پيشگيري ثالث ّيه يا سطح س ّوم ((tertiary 46 پيش گيری مقدماتي () Primordial prevention ‏ اصطالح پيش گيري مقدماتي براي توصيف از ميان بردن عوامل خطر بيماريها اطالق مي شود .در اين نوع پيش گيري مسئولين بهداشتي مي كوشند تا با كاستن از خطرهاي مواجهه از بروز بيماري پيش گيري نمايند. 47 پيش گيری ا ّوليه يا سطح ا ّول Primary prevention : اصطالح پيش گيري اوليه به حالتي اطالق مي شود كه در آن تالش مي شود از طريق تاثيرات بر اشخاص و اجتماع مانند حفظ وضعيت بهداشتي محل زيست افراد و ايمن سازي بر عليه بيماريهاي عفوني سبب حفظ و ارتقاي تندرستي آنها گرديد. مقصود از پيشگيري سطح ا ّول پيشگيري از بيماري با كنترل علل و عوامل خطرزا است. پيشگيري سطح ا ّول عمدتا شامل مداخله در مرحله پيش از بيماريزايي بيماري ها يا مسائل بهداشتي مانند كمبود وزن به هنگام تولد می باشد. 48 پيش گيری سطح دوم( )secondary prevention انواعي از برنامه هاي سالمت هستند كه به منظور فراهم آوردن تدابيري براي افراد و جمعيتها به منظور شناسايي زودرس و مداخلة سريع و كارساز براي اصالح مشكالت سالمت در مرحلة قبل از بروز عالئم طراحي شده اند ،مانند پيدا كردن موارد بيماران كشف نشدة ديابت و تنبلي چشم در اطفال و سرطان دهانه رحم(آزمايش پاپ اسمير) . پيش گيري سطح سوم ()Tertiary prevention شامل تدابير در دسترس به منظور كاستن يا از ميان بردن نقص ها وناتواني هاي دراز مدت و به حداقل رساندن رنج هاي حاصل از بیماری و ارتقاي تطابق بيمار با حالت هاي درمان ناپذير است .به اين ترتيب مفهوم پيش گيري سطح سوم تا عرصه بازتواني گسترش مي يابد. 49 آموزش بهداشت *آموزش بهداشت تالش می کند فاصله میان آگاهی و عمل را پر کند. *هدف آموزش بهداشت تغییر رفتارهای زیان بخش افراد ،گروه ها و جمعیت ها به رفتارهای سودبخشی است که بر سالمت کنونی و آینده آنان اثر می گذارد. *آموزش بهداشت عبارت است از اس تفاده از ه ر گون ه ترکیب ی از روش های آموزشی گوناگون به منظور تسهیل پذیرش داوطلبانه رفتارهای موثر بر سالمت. 50 ارتقای سالمت * هر گونه ترکیبی از فعالیت های آموزش بهداشت و حمایت های محیطی ،سازمانی و اقتصادی که از رفتارهای منجر به سالمت فرد ،گروه و اجتماع صورت می گیرد. *علم و هنر کمک به مردم برای تغییر شیوه زندگی به منظور نیل به وضعیت مطوب سالمت است ...تغییر شیوه زندگی می تواند بوسیله ترکیبی از تالش ها برای افزایش آگاهی ،تغییر رفتار و ایجاد محیط حامی رفتارهای سالم صورت گیرد. 51 دامنه فعالیت ها توجه اصلي فعاليت هاي آموزش بهداشت و ارتقاي سالمت :رفتار رفتار :متغير وابسته اصلي در اكثر تحقيقات مربوط به تدابير مداخله اي آموزش بهداشت و ارتقاي سالمت ,ش ب,,لكه ,ب,,رساز,مانها ،ن,,ه,اد,ها و ش ,را,ي,طا,ج,تماعيك,,ه, " توج,ه ,آ,موز,شب,,هدا,ش,تن,,ه ,ت,,ن,ها ب,,ر ف,,رد و خ,انواد,ه...جهت مطالعه ادامه متن، فایل را دریافت نمایید.