اقدام پژوهی چگونه توانستم دانش آموزانم را به مطالعه کتابهای درسی و غیر درسی ترغیب و تشویق کنم؟ ویژه معلمان

صفحه 1:
عنوان اقدام يزوهى چگونه تواستم دانش آموزانم را به مطالعه کتابهای درسی و غیر درسی ترغیب و تشویق کنم؟ 

صفحه 2:


صفحه 3:
ree all oy SW, Le PW Sie Fh wh ‏ب بود بووان: لذت و‎ of 587 i py oe LUT? pai Ati seis hs pbryes رم اناده ام 

صفحه 4:
. of ‏سل وقرروالی:‎ از همکاران عزیزع بسیار سپاسگذارم چرا که بدون راهنماییهای ایشان تامین اين پخروهش بسیار مشکل می نمود.سپاسگنرارم از آنها به دلیل یاریها و راهنماييهاى بى جشمداشت ايشان كه بسيارى از با را برایمآسافتر 

صفحه 5:
چکیده بکی از ضرورت هی ام آموزشی موفقبت در ادامه و كسترش مهارتهلى لازم تحصيلى در دنش آسوزان است. یک را برلى دستيلبى به عملكرد بهتر هر أموزشكادء استفاده از روشها و فونمعالعهویدگیریانست.دوعنصر اساسى معلم و دانش أموز در امر أموزشى و بادكيرى وجود دارد و بادكيرى مستلزم تعاصل فعال و موثر بين ابن افوغتضرمى باشد ذر ذيذكاه هاى جديد عصر حاضر وظيقة أموزشن و يرورش تنها به بايان ‎slab pany‏ ان را به جتد كتاب درسى محدود كرد. ذهن جست وجوكر درسی لاه تیست و دیگرتمی تون دانش | داش موز پاسخ پرسش هایبی شماری از ملم و مدرسه می خواهد برأوردن ابن نياز دسترسى وافربنه منايع جابی و غیرچاپی را در كتابخانه های آموزشگاهی ایجاب می کند. پژوهش ها نشان داده است که در دالش آموزن دارد. در این زمینه ‏ بتا بر مقتضیات. هر جا که منبع و مود آموزشی در مدرسه وجود زد و یه نحوی در دسترس دانش آموزان است: مردودی داش آموان کمتراست. 

صفحه 6:
‎asus‏ اه هایرشدپیشرفت تحصیلیدنش آسوزان را شناسایی و ستقاده نمود. کتب شیر درسی و مجلاتى مثل كتب و مجلات درسى و غير درسى به عنوان يكى از متابع اطلاعاتى كه در زميتههاى كوناكو ‏رای سطوح مختلف تحصیلی دانش آموزانبهطور پوسته توسط دفاترنتشارات کمک آموزشی در مجموعا: ‎ ‏سازمان بؤوهش و برنامهريزى أموزشى تهيه مى كردند مى توانند در بهبود جربن بادگیری و پیشرفت تحصیلی ‏دانش آموزانموتر باشتد. با توجه به ايتکه مطالعه کتب و مجلات درسی و تسیر درسی می تونتد تأثیر ‎ ‏قابل توجهى در فرايند يادكيرى دانش أموزان داشته باشند بنده در سال تحصيلى اخير تصميم كرفتم بر ‎ ‏روی این موضوع خاص كار كنم و اين تاثير قابل درك را بر روى دانش أموزان ‎poles el‏ وازكان کلیدی ‏مطالعه - يادكيرى - كتب و مجلاث درسى و غير درسى - داتش آموز ‏مطالعه. فمانتد هر كار دیگر نیازمتد ستفدهاز روش درست است. رشد و ‎ ‏وفابیاندیشه. ونیا و فرهنگ هر أنسان به كميّت و كبقيت مطالعه لو بستكى دارد. يكى از دلايل عدم يادكيرى برخى از دانش آموزن این است که ‏شيوه مطالعه أنها ير طبق روشها و اصول صحبح مطالعه نيست. رعايت نكردن اصول مطالعه موجب يايين أمدن ‎ ‎ ‏کارآیی و تضعیف روحبه.کاهش ‎ace‏ نفس, خستكى و دلزدكى از مطالعه مى شود. ‏واقعیت اين است كه در دنياى امروز كه عصر اطلاعات و نبرد انديشه هاست و انسان با انبوه اطلاعات مواجه |. ‎ ‏نمی تون با همان روشهای قدیمی به پیش رفت. در دنبای امروزمطالس»» ضرورت پیشرفت الست. آنچه اهمّت ‎ ‏یادگیری را اشکار می زد مسأل تطابق و سازگاری است و هر کس که استمدد بدگیری بیشستری دار و می ‏تواند به خوبى أن رابه كار بندد بيشتر مى توائد با محيط خود سازگاری داشنه باشد. 

صفحه 7:
از بررسى اهداف كلى تعليم و تربيث كشورمان در دوره هاى تحصيلى و به ويزه در نظام جديد كه بيشتر به ‎Uh‏ علمن و آموزشی ‎pal Ga SIS‏ که ‎aT Lah haa‏ ویک روحم بود عدون باعل تكو مطلعه و بررسی ‏ تعمق و نقادی وابتکار در تممزمبنههای اسلامی:فرهنگی »علمی و فتی است. همین هد ‏كلى به تتهايى كافى است تا ‎ ‏ان دهد كه در نظام جديد أموزشى أن جه ضرورت دارد . مش اركت فعالانه ذا أموزان در جريان تعليم و تربيث خودشان است وين مهم بدون وجود نهادى كه ورا در معرض اطلاعات ذخسيره شده ومحمل ها كوناكون قرار دهد و شيوه هلى بهسره دار از أن هارا بهاو بياموزد و زمينسه ‎tL‏ ‏خودموزی فراهم كند. ممكن نبست. بناراين . نظام جديد أموزشى دانش أموزان رادر روند أموزش و رورش خود سهیم می داند و به دستاوردهای فردی دانش آموزانبها می دهد و شرایط لازم را بای آموزش و خودآموزی أن ها فراهم مى كتد. اين نظام دانش أموزان و معلمانى جسث و جوكر و خلاق مى خواهد به طورى كه اهل تحقيق و يؤوهش باشند و ركن اصلى تعليم وترييث بر مبناى ببزوهش قرار دهند. در امر أموزش و بدگیری استفاده از ابزرهاو منابع كوناكون كمك علمى و أموزشى را توصيه مى كتد. به كتاب درسى تنها به متزله ى يك متبع معتبر درسى براى أغاز حركت معلم و دائش أموز نكاهتمى كند و توصيه مى كند كه محتواى أموزشى هر لسن باکت نی آموزن سر فا سازده مان سل تکسوب مدرم ميو و ربصي رسنايت: خلاقذهنی و عملیمعم ودنش أموز توليد شود. ابن موارد نموته هابى از اهداف نظام جديد آموزش و پسرورش ‎ ‏ان مسئله يكى از ابزارها وشيوه هلى رسيدن به اين هدف هاو متابع أموزشى و علمى روزأمد در کنر کناب های درسسی و غیر درسی می باشد. ‏تب و مجلات درس و في عرس میتواد دست مایهای بای فعالیت‌های تربیتن و پرورشن مدارش :کشک بت ‏فریتد یددهی و ادگیری , رزشیابی تحصیلی . رتقاینیروی انسانی از بعد دانشی و مهارتی خانواده ها و انجمن 

صفحه 8:
اولبا و مربيان باشد. وى همجنين ارتباط بين كتب و مجلات درسى و غير درسى باساير فعاليت هلى أموزش و برورش را ذر ترويج فرهنك مطالعه. تقويت و ترويج هويت ملى ودينى . نشاط . شادابى و قنى سازى اوقنات فرافت » توسعه سود خواندن اتقای سطح دانش و روج خلافیت دانش آموزانبسیارموثر و سودمتد می داند. جند ويزكى اصلى كتب و مجلات درسى وغير درسى رااز ديكر مجلدها جدا مىسازند. ‎-١‏ در كنب ومجلات درسى و غير درسي همانند سابر مجلات از تعامى شيوه هأى برداخت موضوع و شكردهاى جنب متاطب ستفادهمیشود. ام تممی ان فالیت ها در خدمت اهداف آموزشی اسست.بدهعبارت دیگر هر كتب و مجلات درسى و غير درسى مانند مجلات ديكر صفحه هابى به رويدادهاى جالب . سر كرمى . جحدول و بازى » ظتر و فكاهى . كفت و كدو و كزارش اختصاص مى ياسد. اما طنز . سركرم . بازى و جدول هاى مجلات كمك اموزشى . ضمن سركرم كردن مخاطب و جلب توجه اوبه مجله. مقاهيم عميق أموزشى راتيزبه تال ‎cdi galanin‏ پیعوین ما[ دیرف بو) ‎Gilli‏ دورج ‏اها أشنا مى شود . باطى كردن مراحل يك بازى قوانين راهتمايى و انندگی را میآموزد و با رنگ آصیزی چشد. ‎ ‏تصوير كارتونى به اهميت ميكروب هایی که زباله ها را تجزیه می کنشد و مواد مفید نها به طبیعت از می ‏گردانند.بیمی برد ‏۷- کتب ومجلات درسی وغیر درسی جایگزینمعم نیستن باکه زار آموزشی قدرتمندی هستند که فضای معلم محور را عیل و دائش أموزان را در آموزش خودشان مسهیم می کنند.راهتمایمعم از بخش های چدا تشدئی این مجلات هستند. در این راهنما اطلاعات مكمل ‎٠‏ طرخ درس : نونه دریس ‏ پایگاه ها ایترن تی و ‏كتاب هاى مرتبط با موضوع مطرح در هر شماره مجله ‏ در اختيار معلم قرا مى كيرد. 0/1119 ‏صورت پرسش ها مرورى ‎٠‏ كامل كردن يك نمودار. يك بازى أموزشى سركرم كننده يا ساختن وسيلة أموزشي ‎ ‎alkyne! 

صفحه 9:
۴- آغلب کنب و مجلاتدرسی وغیردرسینقش مهمیبرای وین در آمزش فرزندن خود, به خصوص هر مقطع پیش تن وی یل :ال عستن وا گتجاندنقمالیت هایی مه که کودک بنه ‎ANG SAS‏ خود نها را نجام می دهد با تکمیل می کند. نان را در روند موزشی کودک سهیم می کنند ۵- کنب و مجلات درسی وغیر درسی نثرروانیدرند. این مجلات به برنامه بان آموزی کودک توجه داد و هر شماره مجله اب واگان و ترکیبنی می تویستد که کودک در دورهزمنی انتشار هر شمار آموخته است. وا های جدید در راهتمای معلم فهرست می شوند وازمعلم خواسته می شود آن واه ها را همراه ک ودک در کلا .تكرار كتد و نكات زبان أموزى أنهارا باد أورى كتد. بنابراين »مجلات کمک آموزشی بهزبن آموزی ک ودک نیز کمک می كتند. ۶- در کنب و مجلات درسی و غیر درسی تصویرسازی ‏ عکس . جدول و نمودار بر جملات برترى دارند. در ين مجلات تصویر بیش از جملات تقش انتقال مفهوم را بر عهده دارد اين ويزكى ذر كتب و مجلات درسى وغير درسى باب هاى نخستين بيشتر به جم مى آيد. به علاوه با توجه به اين كه تصوير سازى در انتقال مفهوم از عکس كارامد تعمل مى كتد واز جايكاه أموزشى برترى برخوردار ست . حجم تصوير سازى ها ابن مجلات بسيار زياد است. البته بسيارى از عكس هابى كه در اين مجلات جاب مى شود بسيار جذاب و آموزنده اند توصیف وضع موجود ke ere رش در حال خدمت هستم و هم اکسون در سمت معاون پرورشی آموزشتگاه.. در حال اجام وظیفه هستم. در پایه... ‏ آموزشگاه.. تفر دانش آموز وجود داشت که مسئله عدم اطلاع أنها با روش ها و راهبرد های مطالعه ای و عدم. یادگیری آنان و دیدگاهی که در ین همکاران و خانوده ها در خصوص این موضوع وجود داشت مر بر آن دا تابادفت ترروى اين موضوع كار كنم. 

صفحه 10:
بدین منظور تلاش کردم تا کلاس-... را بعتوان نموته انتخاب كرده تا برنامه ها واقدامات لازم در ين خصوص را أغاز كنم. . آنها دارا ميزان عدم يادكيرى زيادى بودند و علاقه اى به مطالعه و يادكيرى نداشتند. بامراجمه به برونده تحصيلى و ترببتى د و برتامه مطالعه آنان بيشتر أشنا شوم موزان وانجام جلسات مشاوره فردى تلاش كردم تا با وضعيت فردى» خانوادكى بس ازاين اقدامات متوجه شدم كه اغلب اين دانش أموزان ذاراى برنامه خاصى براى مطالسه روزانه نيس تند و خداكثر زماتى كه براى مطالعه در نظر مى كيرند جيزى حدود يك يايك ساعت و تيم در طول روز است که زمان منأنی به تن نمی رسیددو همچ تین همه درون زا قرب ینک ف یود وروش مط فم من #زمفيدكنه رادم جندائى نداشت وموثر نبود. و لازم بود بتوائم راهكارهايى را در جهت بادكيرى و مطالعه أنها به كار بندم .ين بود كه مطالعه كتب ومجلات درسى وغير درسى به ذهنم رسيد وتصميم كرقتم نسطح مطالعه ويادكيرى أنهارائز وضعيت تحصيلى اين دانش أموزان ايجاد كرده واز ميزان لين طريق بالا ببرم. ما بتواتد در يايان سال تغييرى در عدم يادكبرى أثان بكاهد. كليد وازه ها عبارتست از فهمیدن و درک مطلب خوندنیبدون کمک دیگران. رین وجامع ترين تعريقى كه از يادكيرى وجود داردء تعربقى است كه هيلكارد ارائه كرده: یادگیری تفیبر نسبتا بايدار در رفتار بالقوه يادكيرنده است. مشروط بر أنكه براثر تجربه اين تغيير ايجاد شود». كانيه يز يادكيرى را اينكونه تعريف مى كند: «يادكيرى عبارتست إز تغیبری كه در توانايى انسان ابجاد مى شود و براى مدّتى بافى مى ماند و نمى توان أن را به ساد كى به فرايتد رشد نسبت داد.» امروزه جلوكيرى از عدم بادكيرى دانش أموزان و كمك به ارتقاى عملكرد تحصيلى أنان بعنوان یک اصل مهم در نظام أموزشى هر جامعه مد نظر است. روشهاى موثر يادكيرى به هر فعاليتى اطلاق مى شود كه به وسيله أن دانش آموز بتواند يادكيرى خود را افزايش دهد. 10 

صفحه 11:
گردآوری شواهد یک مصاحبه با تک تک دانش آموزان کلاسی پس از مشسخص کردن مساله و کلاس باتک تک دانش آسوزان صحبت کرده و از برناصه مطالسه روزانه آها سل + مشهوة بود وتقريبً بين اكثريت آنان مشترك يوذ اين بوة كنه اغلب حدود ۳ تا چهار ساعت عصرهامیخوابدند. نامه ثبت و مشخصی برای مطالعه نداشتند و اکثرأ هنگامی شروع به مطالعه مى كردند كه افراد خانواده در منزل بودند و تلويزيون هم روشن بود مصاحبه يا خانواده ها با تماس با اولياء ين دانش أموزان و يرس و جو در خصوص ميزان مطالعه و ساعث مطالعه. آنان نيز تاييد كردند كه فرندانشاناغلب ساعات عصررامی خوابن و هیچ کدام ساعت مشخصی برای مطلعه ندرند و روش درستی را هم برلى مطالعه بكار تمى برند و اغلب در جمع افراد خانوادة شروع به مطالسه می کتند و در مقابل اعستراض والدين به اينكه جرا در جمع خانواده وسروصداى تلويزيون درس مى خواتند. ادعا مى كتتد كه باصداى .تلويزيون بهتر مى توانتد درس بخوانند و بيشتر ياد مى ككيرند. توجه به موارد عنوان شده سعى كردم به جرابى عدم يادكيرى و تبيين منطقى أن و علث اصلى بيردازم كه بسر اساس الگوی شش پرسش بصورت متظم اشارهشده چرایی؟ دور ابدایی دورهبسیارحساسی است و سیب افزایش ام زس بر دالش آصوزان شده و عسدم بادكيرى فراواتى بدنبال دارد كه اين مسئله مرا وا داشت تا در این زمیته و رای کاهش این افت دست به اقداماتى يزنم. 11 

صفحه 12:
۲ چکوند؟ نداشتن یک برنامهریزی درست: شبوه صحیح برای مطالعه عدم آشتایی با کتب جدید و توانابيهايى ككه قرد. داردء در كاهش اتركذارى نوع مطالعه ار گذار است. ۳ چهکی؟ در مورد عدم یادگیری نقش دانش آموز,خانواده و مدرسه هر سه مهم است و تباید هیچک دام ر ناد ده گرفت. اگر دانش آموز هدف روشتی از مدرسه و تحصیل نداشته باشد وی بهاجبروالدین به مدرسه رود وا درای والدین کم سوادبشد و والدین از وضعیث تحصیلی فرزند خودبی خبرباشند وی شرایط مناسب در صنزل برای مطالعه فراهم تباشد و از سوى ديكر. مشكلاتى مثل عدم ارتباط بين محشواى أموزشى با تيازهاى أينده دا أموزان» روش تدريس نامتاسبء أشنا نبودن معلمان با روشهاى نوين تدريس, شرايط نامناسب فيزيكى و محيطى کلاس و مدرسه و سروصداهای مزاحم در محیط ... همگی می تواند در عدم یادگبری داتش آموزانموثرباشند. ۴ چه موقع؟ با شروع سال تحصبلی و گذشت در اهاز آغاز مه اعتراضات آموزگاران شروع شد. که بدتبال آن ابه بررسى ضعف شديد اغلب دانش أموزان : مشاهده شد ۵ چه چیزی؟ افزايش روز افزون ارجاعات دائش أموزان به دفتر از سوى اموزكاران به دليل عدم أمادكى در باسخكوبى ينه هروس مختلف. مراجعاث والدين و صحبث در خصوص عدم مطالعه دانش أموزان در منزل ووضعيث درسى أننان که هر روز بدتر و ضعیف تر می شدنده سیب شد که دست به کار شوم. يافته هاى علمی نقش مطلعه [ كنب ومجلات هرسى وغير درسى | در ريت وتقويت روحيه ديتى كودكان وتوجوفان 12 

صفحه 13:
كاهى برخى از والدين به دليل تأأكاهى و درك نادرستى كه از مسائل دينى و مذهبى دارند . نمىتواتتد راهتماى اخوبى براى كودكان و نوجوانان ‎ath‏ بنابراين ممكن است قر أموزش اين كونه مسائل دجار اشتباه شونق يا هركز فرصت متاسبى برلى أموزش اين مسائل نيابند. مطالعه مطالب دينى به كودك وتوجوان كمك م ىكند تنا به درك صحيحى از این مسائل دست یاب و پیش از آن که دیر شود به رشد و شکوفایی پرسد. مطالسه و کتاب خواتى ابزار مطمئن براى دستيابى به ماهيت مشكلات است. كتابخوانى و مطالمه بى سيم ارتباطى الست كه باع بيوند انسان با جهان مى شود , خانوادمها بايد توجه كنندكه يكى ازوظاي أنها مداومت ذر مطالعه و كناب خوائى است متظورازمطالفه نه تنها بيشرقت تخصيلى دان أموزان الست بلكه غنوه كقاب : يادكيرى وخنوف آموزی در طول زندگی است. خانواده ها بايد به إين نكته توجه كتند كه مطالعه و كتاب خنوائى متايع ‎٠‏ ‏.اساسىترين نيازهاى فرزندان براى ادامه زندكى سالم اسث. به طور كلى يكى از عواصل مؤثر در تربيث فرزن دان تقويت مطالعه و كتاب خوانى در أنهاست. تقش مطالمهکتاب های غبر درسی و[ کتب ومجلات درسی وغیردرسی | دررشد شخصیت کودکان کودکان این غتچه‌های زیبایزندگی در بیشتراوقات با هرمانان و شخصیت های قصه‌های خود همره می‌شوند. وبا خلافیت هابی که گاه بهجای قهرمان قصه‌ه از خودبروزمی‌دهند به تقویت مهارث های خسود در زندگی می‌پرداند کودکان از طریق کتب ها | ونشرینی ] که می‌خونند با شعر ها و قصه‌هایی که می‌شنوندبینش و اطلاعات وسی‌تری پیدا می‌کنند و در همین مسیر هوشیاردرایاعتمادبه تفس و مسلط به دنیایاطراف خود خواهند. ‎aS SAA, Wie Use an, gle albeit Seg gj le gS Salen‏ دنله روف از ‎ie lan cla 295 cls ite lee gl‏ در ظر یکین و بخش عسده‌ی از انش آسوزن در ‏خانه و مدرسه اغلب اوقات خود را صرف یادگبری های غیرفعل بهحافظه سپردن مفاهیم درس هو همچنین ‎13 

صفحه 14:
اضطراب امتحان و تمرهمیکنند وگه ممکن است از هدف اصلی تعیم و تربیث و پسرورش انسان های خلاق و مبتکر و کارآمداست بازبمئیم مطالعه .کودک را در همه اقاث زندگی پرورش مىدهذ و تقوي مى كند وباعث مسرت خاطر وسعت تخیل و قوت تصور او مى شود و نيز نبروى ابتكارو ابداع ب أو م بخشد. فاستان ها و اشعارى كه كوذكان مىخوانند ومى شتوند ‏ اثر عميقى ذر فكر و روحيه نان می‌گارد و ایشان را ‎sly‏ مواجهه با مسائل رشد و معاشرت با ديكران أماده م سازد و نيز در درك وفهم مشكلات زتدكى أنهارا يارى, مي‌کند. نفش مطالعهکتب و مجلات درسی و غیر درسی در تفکر و خلاقیت دانش آموزان خواندنکتابهاو دستانهای مختلف صوچب شکل بری ارزش ها گوناگون در ذهن ودک می شود حساسیت اورا رش می دهد و احترام به ديكران در لو شكل مى كيرد. رضايتى كه كودك از مطالعه به دست مى أورد اورا متكى به خود بار خواهد أورد. سؤالانى كه بر اثر مطالعه برا كودك مطرح مى شود و مقايسه هابى كله أو بين مسائل مختلف مى كند . در مجموع موجب مى شود كه او فردى خلاق با بيايد. بابهره كيرى از تخيل كله ضرورت اساسى خلاقيت لست دنيابى بزرك و يهناور ذر مقابل جشمان كودك كش وده مى شود واو در است ‎joy le al]‏ کند. ودک در این شرایط هرگزخود را محدود و مخبنوس در حمارواقعیت ها و ور مشهود تفن زین نقش مطالعه کتب و مجلات درسی و غیر درسی در پیشرفت تحصیلی کودکان مطالعه غير درسى . باعث بالارفتن سطلح فكر و فعال شدن ذهن كودكان ونوجوانان لست وقنثى سطع فكرى أموزى بالارفت وذهن او فعال شد . امكان فراكيرى درس هلى مدرسه برايش بهستر فراهم م شود. يعسنى ذهن او آمادگی بیشتری ر براییادگیری ریاضی . ادببات, اریخ و ..خواهد داشت و این مطلبی است که تجربه أن را بارها ثلبت کرده است. 14 

صفحه 15:
خانشآموزی که همگام با مطالعه درسى . به طور جدى به مطالمه كتاب هاو [ تشر می‌پردزد.بدین وسیله - داراى سطح فكر و انديشههاى وسيع می شود - ذهنش براى فراكيرى فعالتر مى شود - كتجيته لفاتش كاملتر مى شود - افق هاى جديدى بيش رويش باز مى كردد. - أمادكيش برلى ياكيرى درس هاى مدرسه بيشتر م شود - حس هماتندسازى . الكو كيرى رفتارى و شكل كيرى شخصيت دراو تقويث مى شود - به صورث جديدتر و قوىتر در راه كسب علم كام بر مى فارد. استفادهاز | كتب وفجلات هرسى و غيز فرسى ] باعث افزايش ياذكيرى يادكيرن دكلن مى شو إيجاد ارقباط .بين مطالب درسى و زندكى اجتماعى ‏ به عمق بخشيدن يادكيرى و علاقه به تحصيل كمك مى كند. بايد علافنه. ابه مطالعه و يزوهش علمى دانش 1. زآن در كانون توجه قرار كيرد اصولً رغبت به مطلعه و بؤوهش امرى متكى بر فعالیت های ذهتی - تجربى افراد است. دانش آموز خود بايذ مسائل علمى را مورد كند و كاو كند ته أن كه اين مسائل در قالب های نظری آماده .در ذهن وی گنجانده شود. هدف تعليم و تربيث انباش تن ذهن از داتش نیست.بلکه وسیله دستيابى به يافته هاى علمى به منظور خلافيت و سازندكى است. تجربه نثسان داده است که دانشی که از طریق مطالعه و تحقیق به دست می آید ثبات وبايدارى أن در ذهن بيش ثر است. بتابراين ارائه فهرستى از كتاب هاى مرتبط با درس و تعيين وظيقه يراى مطالمه أنها به عميق شدن يادكيرى 15 

صفحه 16:
كمك مى كند. بتابراين اكرخر طول هفته یک ساعت ( در زمینه هاى مختلف ) به مطالعه مجلات [ رشد ]. کلب غیردرسی و .. اختصاص داده شود : فراگران مطالب آموخته شده را مى توانند لمس كتند وبه كار كيرند. ارنه راه حلهای پیشنهادی داز جمع أورى اطلاغات و بررسی جوانب مسأله: اه حل هایی بهذهمرسید که به تهیه فهرست آن اشدام تموده تا مناسبترين راه حل را براى اقدام انتخاب تمايم. مهمترین این ره حل ها عبات بودند از | تهيه بروشورهابى ساده با موضوعات روشهاى مطالعه و یدگیری,مدیریت زمان: برنامه ريزى و روشهلى أن- اشناخت هدفه تمركز حواس ونقش أن در يادكيرى. ؟. جلسات راهنمابى كروهى و كاركاه أموزشى أشنابى با راهبردهاى يادكيرى- روشهاى مقيد مطالعه. ‎T‏ تهيه برنامه مطالعه روزانه و هقتكى كتب ومجلات درسى و غير درسي ‎ ‏نام عضو كردن ومشترك تمودن دائش أموزان در كتب و مجلات درسى و غير مرسى أورهن كتب و مجلات درسى و غير درسى و جيدن در كتابخاته كلاسى ‏* دعوت از كارشناسى براى جلسه با اولياء و توجيه كردن خانواده ها و نقش كتب و مجلات درسى وغير درسي ‏در بيشرفت تحصيلى فرزندانشان. ‏انتخاب راه حل ييشنهادى ‎16 

صفحه 17:
انجام كرفته ووضعيت دانش اموزان و راهنمابى كرفتن از همكاران و أموذكار از بين كليه راه حلهاى ممكن برلى كاهش عدم يادكيرى اين دانش أموزان جند روش كه به نظر مى رسيد نايج بهسثرى بن دنبال داشته ياشند انتخاب كرديد و زمينه را يرا اجراى أن فراهم نموديم از جمله اين راههاى منتخب عبارت بودند از ‎.١‏ أوردن كتب ومجلات درسى و غبر درسى و ججيدن در كتبخانه كلاس ‎ ‏نام و عضو كرذن و مشترك تموذن دائش أموزان در كتب و مجلات درسى و غير فرسى ‏۳. جلسات راهنمایی كروهى و كاركاه أموزشى أشتابى با راهبردهاى يادكيرى- روشهاى مقيد مطالعه ‎ ‏؟: تهيه برنامه مطالعه روزانه و هقتكى كتب ومجلات درسى وغير درسي ‎ ‏اقدام راه حل پیشنهادی ‏ابه نظرمى رسد كتب ومجلات درسى وغير درسى در اكثر مدارس جابى براى حود در بين دانش أسوزان باز ‏کرده باشد. در نگارش: ‎ ‏اب و تشر کنب و مات درسی و یر درسی بای علاه وتا های مخاطبن مد ‎ ‏نظر قرار گرفته شده باشد. در این میان عوامل متعددی سبب علافه مشدی دانش آموزان تسبت به این رسانه ‏آموزشی می شود که به برخی از نها به شرح زیر اشاره می شود: ‎-١‏ خاتواذه : خانوادة به غتوان نخستين پایگه آموزش وپرورش و از اساسی ترین عوامل تشکیل دهنده شخصیت: کودک است. اكر به خانواده به عتوان يك عامل اساسى در ايجاد علاقه نسبت به مطالعه توجه کنیم .بدا باید در ‏یک تقسیم بندی کلی خانوده هر به سه دسته تقسیم کنیم ‎ ‏خانودههایی که به طالعهعادت داشته و بهرشد فکری فرزندان خودعلاقهمندند ‎17 

صفحه 18:
خانواده هابى كه تحصيل كرده هستند اما به كتابخوانى و مطالعه علاقه اى تدارتد. خانواده هایی که سود چندانینداشته یا بی سوادند و معمولاً سرگرم گذرانزندگی روزمره خود هستند Sealy Ga ‏عر وعد جد‎ ay sabe lla ey li Ra A tea SUNS ‏اتكيزه نسبث به خواندن در فرزندانشان نقشى جتدائى داشته باشند. از طرف ديكر كر والدين به مطالسه علاقنه‎ ‏مولام فروسان عورا لطر و ماه هتروبستر اش هد وه آنعفت مي سد سدم قو زپ مان‎ ‏بی آن که خودمتوجه باشند پبوسته در بابر كوك خودمطالهمیکنندکودک تب تخود هه سوی مطلعه‎ ‏و کتابخوانی هدایت می شود. در اینجا حس تقلید خودنمایی می کند حسی که در کودکان بسیار نیرومنداسست.‎ ants eta is ain a a a a ae re Sys ‏مجلات و كتب فبردرسى : دانش أموزان را از مطالعة مواد درسى با داشنه و منع آموزش دروس مدرسه ای می‎ Bleu ype ‏أقيء #كفى مرسد ارين غالسيطز ع ليان سمي أله رديه لإرسظ الح ببسي ساقس‎ ‏غيردرسى نزد مربيان مدرسه كلابه مى كنند و خواستار نصيحت دانش أموزشان در خصوص مطا لعه كتب درسى‎ - مدرسه: مدرسه به عتوان ...ين مركز توبيتى يس از خاواده . تأثير به سزايى در ‎BD Sie‏ أموزان بنه مطالعه دارد. اكر در اين محيط زمينه هاى لازم جه بروز استعداد هاى نهفته دانش أموزان قراهم شود و روش هلى صحيح مطالعه أمورش داده شود شاهد شكوقابى كودكان خواهيم بود در اين ميان نقش مدير و أموزكساران غير قابل انكار است. تأثيرى را كه مدير بر همكاران خود دارد موقعيت تربيتى او را بيشتر نمايان مى كند رفشه رفته موضع كبرى هاى مثبث با منقى أو. جنبه سمبل والكو بيدا مى كند وبه اندازه تفنوذى كنه در روج وذهن فرد درد نهر متثر کرد و تیب میدهد. موزگرن بط زدیک رو پیشستری باتش آوزن درد این .ارتباط سبب مى شود تااز يك سو الكوى رفتارى أنه باشند از سوى ديكر معلم مى تواند اصول صحيح انجام امور مها واز هه مومت وهای تلد نی راز تن النرزان اوش فد مدا عرزت 18 

صفحه 19:
از مربيان مدرسه نيزبا ديدكاه اوليابى كه وصف أنها در بالا اشاره شد هم عقيده أند. انان تبليفات لازم رجهت علاقه مند کردن دانش آموزان به مطالعه كتب و مجلات غيردرسى به عمل نياورده و أموزش هلى لازم در ين زمینه را هه تمی دهند و حتی دانش أموزان را از مطالعه متابع غيردرسى بازمى دارند. 1- دانش أموزان + كودكان بيشتر سرمشق هابى را مورد تقليد قرار مى دهند كه شبيه خود أنها باشد همسالان می توندمعمان کاراب رای تدربس موضوعات درسی باشتد. در مین همسالان ‏ برخی از نها عضوان سرمشق ار بخش ترتد به طوری که هر چه یزان هوش: موفقیت تحمنیلی و اجشماعی کنودکی بیشستر باشند ميزان تقليد همسالان ازاو بيعتر خواهد بود با توجه به نقش الكويذيرى در دائش أموزان نقشن معلم . همسالان ‎٠‏ يدرو مادر برادر وخواهر به عنوان الكوهلى رفتارى در أموزش امور مختلف به خوبى قابل درك و تأمل ‎eI‏ شک از دانش آموزی که ولیای مخالف مطالعات غیردرسی داشته بشد نمی توا ان انتظار علانه مشدای نسبت بنه مطالهغیردرسی داشت. از طرق دیگر گر انش موز در محیط مدره از نوی معلم ود جهت ‎eS al‏ درسى وغيردرسى أموزش لازم ا نديده باشد. طبع نسبت به مطالعه و كنيخوانى حس خوبى نخواهد داشت. كاهى والدين و مربى دان أموز با مطالعات غيردرسى او مخالق نيستند .اما روش مناسبى را در علاقه مند كردن وى به مطالعه به كار نمى برند وبعضابا روش اجبار مى خواهند دانش أموز را به كتابخوائى مشتاق نمیند که صد لت نتجه چنین تصمیمی پیشاپیش متضوراست. درچشد سال اغنير شاهد اشتراك بيشتر كنب و متبلاث درسى وغير درسى در بين دانش أموزان بخصوص در دوره ابتدابى بوده ايم. به راستى اين ميزان افزايش اشثراك در تکمیل آموزش های مدرسه تاثيركذار يوده است؟ راهبردهاى برنامه ريزى شامل تعبين هدف برلى بادكبرى و مطالعه, بيش بينى زمان لازم براى مطالعه. تعيين سرعت متاسب مطالعه و .را شامل می شود. 19 

صفحه 20:
راهبرد نظارت يا كنترل كه بر قرايند يادكيرى نظارت دارف و يادكيرنده برلى ارزيايى ميزان درک و ادوری خود ات عواه عبد رسي يع ررض ‎Les Ses phil Syeda yas Gale‏ تظارت بكار مى زوتد عبارتنداز ‎١‏ نظارت بر فرك مطلبء برلى اطمينان ا درك مطالبدرسی با استفاد از پرسشهایی که در بدا انتهای ‏درس مظرح شده اند ‏۲ تمرکز توجه؛توجه یک عامل اساسی در یادگیری است, در هنگام مطالعه فرد توجه انتخابی خود راب ‎ ‏موضوعات مهم متمركز مى كند. ‏۳ از حفظ كفتن يا بازكوبى مطالب كه باعث اقزايش اعتماد به نفس مى شود واز صيزان بيشرفت در يادكيرى ‏مطلب آگاهمی شویم وبهرفع مورد خطا و اشبا و اصلاح نذا دام م ى تيم ‏؟: برسش ازخود يا خود برسى. كه بخش مهمى از خوب خواندن است وسبب ذر كير كردن دانش أموز هر تعامل ‎gual‏ فعال سازى دائش قبلى ومرتبط بامتن و همجنين برقرارى هدف برلى خوادن مى شود. أخرين هرد خی ری مینست ‎ld ga‏ پذیوی مرف یره می ردو کانمن ‏دهد تاهر زمان که ضرورث داشت. روش و سبک یادگیری خود را تفسیر دهد ‏مهمترینرهبرد تیم اصلاح یا تسیر راهب یدگیری تیم سرعت ماع وید گیری استد دانش آموز ید سرمت مه شزا وچه دس طزانسی رم دوه له سروس ودره فد مرمع مطلوب داشته ياشند سرعت خواتدن رابرلى انطباق باقابليت فهم متن تفر داد.بطرکلیقسمتهای ساده اتررا سريع تر و قسمت هاى مشكل تر را أهسته تر خواد. ‏از أنجا كه تغيبر ديدكاه و هم سو سازى نظرات همكاران در خصوص نقش واهمیت مطالعات غير درسی حانش آموزن .انار تپذر بو طی جلسات متعدد شورای آموزاران نقش کتاونی ‎allay‏ مجلات در بهبود وضعيت درسى دانش أموزان مورد بررسى قرار كرفت .با كذشت جند هفته كله همكاران تاثير ‎20 

صفحه 21:
مطللعه کتب و مجلات درسی و غیر درسی را در بهبود کمی وکیفی دروس مختلف از جمله :فارسی . ‎al‏ انشا + علوم ۰ دینی ون را مورد کید قرر نادند بدین ترقیب با تصویب شورای آموزگاران مقرر ‎ ‏شد هر ماه یکی از ساعات انشا .به کتابخوانی ومطالمه کتب و مجلات درسی و غیر درسی توسط دا ‏آموزان در کلاس اختصاص یبد . پیشرفت های حاصل شده در وضعیت کمی وکیقی دروس مختلف ‎ ‏حاتش آمزانکافیبود تا داتش آموزنی که خود شاهد پیشرفت های پدست ‎Wy clin pap stg wal‏ به اهميث ونقش كتب و مجلات درسى و غير درسى أكاه تمايشد .از سوى دیگرصدیر و موزاران در جلسات كلاسى در حضور اوليا به اهميت ونقش مطالعه غير درسى و بخصوص کنب و مجلات درسی و اهبر حرس ‎alas aL‏ انار دیگری که در ان زمیته اتجام گرفت و اثیر شگرفی بنه دبا داشت ء انجام مسابقه ییاز کتب و مجلات درسی و غیردرسی با تعدد سئولات محدود بوده ست ‏پیش از توزیعمجلات بين دانش أموزان . سئلتیبه تکیک از مجله رشد نوأموز و دانش امسوزطراحی ‎ ‏رشده وهم زمان با وزیع مجلات به دانش آموزان داده شده تا داتش آموزان ضمن مطالعه ‏مجله : پرسشنامه ای را کنه حاوی سئوالات کوتاه پاسخ است پاسخ داده و در زمان مشخصی به ‎ ‏دفترآموزشگاه تحویل نمایندالبتهقررراین | ست که پس از تصحیح پاسخنامه ها .ینک پتجم دا آموزانی که پاسخ های صحبح داده اند به قبد فرعه جوایزی را دریافت نمایند . در تهیه و طراحی ‏سئوالات مجله سعی شده تا حس کنجکاوی و دقت دانش ‎ ‏وزان فزایش پابد ضمن ایتکه حیطه ها ‏اشناختى (دانش ‎٠‏ درک وفهم ۰ کاربرد. تجزیه وتحلیل وارزشیابی ) مد نظرفرار گرفته است . جوایزی که ‎ ‏ابه دانش أموزان تعلق كرفته نيز به قید قرعه مشخص شده است این جدایزازتضوع برخوردار بوده و شامل مداد.. خودکار . دفتر .آلبوم ۰ جامدادی : کتاب قصه ‏ مسواک وخمیر دندان ۰ ساعت مچی ‏ ماشین حساب . کره جفرفیایی و - بوده است .از آنجا که سعی شده است سئولات متتوع ‏ جذاب . ‏آموزنده وکوتاه پاسخ باشد و جوایز نبز با در نظر گرفنن نیاز وعلاقه داتش أموزان تهيه شود نه تنها ‎ ‏انش آموزان بلکهافرد خانوده نها نیز به این مسابقه ومطالعه کتب و مجلات درسی و غیر درسی ‏علاقه مند شده آند بطوری که در حال حاضر تعدادی از افراد خانودهدانش آموزان هم در مسابقه کتب ‎21 

صفحه 22:
و مجلات درسی و غیر درسی مدرسه شرکت تموده و از خوانشدگان مجله دانش آسوزان شده و با اين ‎eget‏ عملا دانش أموزان و اقراد خانواده أنها به مطالعه علاقه مند شذه اند .از آنجا که پذیرش اشتراک كتب و مجلات درسى و غير درسى در ابنداى سال ‎٠‏ أنهم بصورت اختيارى ونه اجبارى صورث كرفت متاسفانه برخى دانش أموزان بنا بر نظر والدين در اين مورد اقدامى را انجام تدادندو در طول سال نيز افزایش اشتراک کتب و مجلات درسی و غیر درسی امکانپذیر نبود یک جلد مجله رشدی که برای آرشبو ‎ALS‏ مدرسه اختصاص پیدا کرده بود به صورت صفحه صفحه در ویترین حیاط مدرسه به نمایش ‏گذاشته شد .با این کار داش ‎ ‏وزان بخشی از زنگ استراحت خود را به مطالعه مطالب مجلات مرب وط ‏به خود اختصاص داده و شمن مطلعه .زار بحث وتیادل نظر در مورد موضوعات و مطالب مجلات گرم ‎ ‏بود . گر چه طراحی و تکنیرسئولات پرسشنامه مجله رشد نواموز ودانش آموزوتصحیح واهدای جوايز ‎ill‏ کیرو هزینه بر میباشد اما همکاریتزدیک اموزاا ‎ ‏بسیری از مشکلات را مرتفع ساخته است شمن اینکه شاهدهعلقه دی دانش آموزن وخانواده ها تسبت به امه وکتاخوانی خسنگی ناشی زاين کر را بر طرف می کند . اشتياق دانش أموزاتى كه بى سیر سر سيل فلمب زا كلو اسم اليه ز نام چتین اف امین لین ر شا و خوشعالی گرد از نج که اتجام این نوع سابقه رات مفیدی در لاه مند سازی نش آسوزان و حتی خانودههای آنها در دبستان ما داشته است این طرح جهت اطلاع همکاران مدیروأموزگاران محترم ارسال مى كردد .ضمنا اتجام اين برنامه در دوره هاى راهتمابى ومتوسطه نيز مى تواند سود مند ‏بوده موثر واقع شود. كردآورى شواهد دو ‏.بعد ازاقدامات صورت كرقته و بركزارى جلسات أموزشى و كاركاهى ويزه دانش أموزان وخانواده ها واجراى برنامه هاى بيش بينى شده با همكارى مربوطه و مطالعه كتب و مجلات درسى وغير درسى توسط دائش أموزان و بررسى وضعيت درسى دانش أموزان در دروس مختلف به تدريج تغيبراتى در وضعيت بعضى از دانش أموزان ‎2 

صفحه 23:
مشاهده كرديد كه قابل توجه بود كه بس از بررسبهلى لازم مشخص شد كه اين تعذاد از شاكردان در اجراى ابرنامه تهيه شده بسبار ببكير يوده و خانواده تيز نقش نظارتى خود رابه خوبى شا کره است. زب از عمالكرد دانش أموزان صورث كرفته و نتايج نسبت به قبل قابل توجه بود وبه نظر مى رسيد كه برناسه ها و بيشنهادهلى ره ده و همجنين كلاسهاى فوق برنامه برلى دانش أموزانى كه بيكير برنامه بودند. قابل قبول بود. تلاش رای تشويق ابن قبيل دانش اموزان به كمك امو كارمربوطه برلى ايجاد انكسيزه بيشتر و بسرلى تلاش ساير شاكردان صورث كرفت وهمجنين دانش أموزاتى هم كه نسبت به قبل كمى يهثر شده بودند تشويق ‎SSE‏ ار چهاتظارت ما کم روده شدولی نان مل که ثربرتاسه درستیتنظیم شود و داتش آموز دپ أجراى برثامه باشد و از سوى ديكر خاتواده نيز احساس مسئوليت كرده و شرابط محبط منزل را رای مطالسه قراهم سازد وازدركيريها و مشكلات خانوادكى كاسته شود. مى توان اميدوار بود كه اجراى جنين برنامه هابى آموثر وفع شده وبه قبولى بالاى ‎١‏ درصد بيدا كرد محدودیت ها و موانع ااعادات مظالعه دائئن أموزان أشنا نبودن با روشهاى درست مطالعه ودر نتيجه استقاده از ينك شيوه وروئن خاص ‎ae chy‏ دروم و در نتیجهکرایی کم و عدم حصول به تتجه بط ور مشال زیاشنی رپ همان روشى كه ادبيات رامى خواندند ياد مى كرفتند و درس زبان و عربى را نيز به همان شيوه لى كه درس زيست را مطالعه می کردند ۲ عم پذپرش مسئویتعدم يادكبرى درمقاطع مختلف از سوى عوامل أموزشكاهى ۳ عدم همکاری داش آموزان در اجراى درست برنامه مطالعه روزاته. ساعات استراحت. معاون وتا هماهتگی در اجرای برنمه ها 23 

صفحه 24:
؟ عدم هماهتكى خانواده هايا مدرسه. در اجراى دقيق برنامه بيشنهادى- ثبت فعاليث روزانه فرزندان- رفت و آمدها و رتمهزیستی آنن و عدم تظارت دقیق بر کار دانش أموزان» بى نظمى در شركت در جلسات آموزشی ویژه خانواده ها نتیجه گیری درچند سالاخیرشاهد اشتراک بیشتر کنب و مجلات درسی و غیر درسی دربن دالش آموزان بخصوس در دورهابدایی بوده ایم کتب و مجلات درسی و غبر درسی دورهابتدایی در سه عنوان برشد کودک le براى دانش أموزان أمادكى و يايه اول ‎٠‏ رشد توأموز برلى دانش أموزان بايه ..- وسوم و رشد دا براى بابسه جهارم وينجم و ششسم منتشر مى شود . كتب و مجلات درسى و غير درسى كودكا توأموزوداتش أموز به صورت ماهتامه از سوى دفثر انتشارات كمك اموزشى سازمان بزوهش و برنامه ريزى أموزشى وزارت أموزش وبرورش به طور ميائكين با شماركانى بيش از هفتصد هزار جلد يبراى هر عنوان منتشر مى شود . به نظر مى رسد كتب و مجلات فرسى واغير درسي در اكثر مفارس جابى برا شس أموزان باز كرده ‎ath‏ خود در بین دا رنكارش ‎٠‏ جاب واننشار اين ميزان مجله يقينا بايد علاقنه و نیاز های مخاطبان مدنظر قرار گرفته شده باشد. پیشنهادات و راهکارهای افزایش اثر بخشی مطالعه کتب و مجلات درسی و غیر درسی در پین دانش آموزان ۱- بررسی نقش و اهمیت مطالعات غبردرسی دانش آموزان جهت تفبیردیدگاه و همسوسازی تظرات همکاران در جلسات شورایمعلمان مدارس: ۲- اختصاص برخی از ساعات انشاءبهکابخوانی و مطالسه کتب و مجلات درسی و شیر درسی توسط داش آموزان در کلاس درس 24 

صفحه 25:
۳- آگاهسازی ولبایدانش آموزا به اهمیت و نقش مطالعه غیردرسی و بخصوص کنب و مجلات درسی و غیر درسی در پیشرقت تحصیلیدانش امن ‎-١‏ بركزارى مسابقه از مطالب و محتولى كتب و مجلات درسى و غير درسى بس از توزيع أن بين دانش أموزان و ‏اهداى جوايز مناسب به دانش أموزان متتخب. ‏ه- ارائه كار ‎ ‏وهشى در كلاس و مدرسه مرتبط با موضوع دروس مخثلف از محتواى كثب و مجلات درسى و غير ‏درسی. ‏۶-برگزاری نمایشگاه های کنب و مجلات درسی و غیر درسی. ‏۷- کاهش حجم و مسئلهمحور تموددن محتوای کتاب‌های درسی, ‎ ‏4- تغيير روش تدريس و اكتقا نشدن به يك منبع أموزشى در سيستم أموزشى ‎ ‏*- برقرریارتباط با ولیای دانشآموزان و توجیه و حساس نمودن آنان تسبت بده رورت مطالهه غیردرسبی ‏دانش‌آموزان. ‎ ‏تهيه وقراهم نمودن كنب و مجلا درسى وغبر درسى مورد نياز متناسب با ويزكىهلى سنى دانشر ‎2 ‎ ‏,أموزان با استفاده از روش هاى مختلف . استفاده از مشوقها و.. ‏۲ - برامه‌یزی و کنجاندن ساعاتیبهعنوان ساعت مطالعهفیردرسی در برامه درسی هفتگی: ‎PUN ey se a aM ial ane lly ey Gate I saya ‏برنامه‌هایآموزخی متند و‎ ‏بررسیمطالب و محوایکنب و مجلات درسى و غبر درسى در جلسات كروه هلى أموزشى.‎ - ۴ ‎25 

صفحه 26:
منابع و مآخذ اب سوم ۱۳۸۶ ‎wah‏ محرم؛ راهنمای روشهای نوین تدریس, نشر أبيز. ‏ولفان: زير نظر سيد مختار موسوى؛ انتشارت ‎ ‏ا أسفي فقي رتاساي و حماني لبو لفان رن ‎VAY he AS‏ ۳- پژوهش در کلاس درس: دیوید هاپکیت, ترجه وفایی و مرعشی انتشارات دفتر پزوهش های ‏فرهنگی, جاب اول. ۱۳۸۴ ‎ ‏؟- زان پیز گفتگوی آزدءکلود برنگیه,ترجمه محمود منصور و دادستان, چاپ دریا-۱۳۵۸.ص ۱۳۷ ‎26 

صفحه 27:
۵- سته افسانه و آقازده. محرم: فرهنگ مطالسه و بژوهش. موسسه فرهتگی متادی تربيث. ج ۳ ۶- شجری. رضاهادبیات کودکان در ابان. چاپ شریفه توبت اول ۱۳۸۴ ۷- شعاری نزاد على اكبر ؛ فلسفه جديد تربيت ‎٠‏ تهران . اطلاعات ۰ ۱۳۸۸ ۸- شکوهی . غلامحسین؛ میانی و اصول آموزش و پرورش؛ مشهد . به نشر, چاب ۰۳۷ ۱۳۸۵ 27 

وزارت آموزش و پرورش اداره كل آموزش و پرورش استان ..... اداره آموزش و پرورش شهرستان ....... عنوان اقدام پژوهی : چگونه توانستم دانش آموزانم را به مطالعه کتابهای درسی و غیر درسی ترغیب و تشویق کنم؟ 1 2 نس تقدیم هب کسانی هک لحظات انب باور بودن ،لذت و رغور دا تن ،جسارت خواستن، عظ مت رسیدن و تمام تجرهب اهی یکتا و زیبای زندگیم ،دمیون حضور آنهاست تقدیم هب خانواده ام 3 ت شكر و قدرداني: از همکاران عزیزم بسیار سپاسگذارم چرا که بدون راهنماییهای ایشان تامین این پژوهش بسیار مشکل می نمود.سپاسگزارم از آنها به دلیل یاریها و راهنماییهای بی چشمداشت ایشان که بسیاری از سختیها را برایم آسانتر نمودند. 4 چکیده یکی از ضرورت های نظام آموزشی ،موفقیت در ادامه و گسترش مهارتهای الزم تحصیلی در دانش آم((وزان اس((ت. یک راه برای دستیابی به عملکرد بهتر در آموزشگاه ،استفاده از روشها و فنون مطالع((ه ویادگیری اس((ت .دو عنصر اساسی معلم و دانش آموز در امر آموزشی و یادگیری وجود دارد و یادگیری مستلزم تعام((ل فعال و م((وثر بین این دو عنصر می باشد .در دیدگاه های جدید عصر حاضر وظیفة آموزش و پرورش تنها ب((ه پایان رساندن برنام((ه های درسی ساالنه نیست و دیگر نمی توان دانش آموزان را به چند کتاب درس((ی مح((دود کرد .ذهن جس((ت و ج((وگر دانش آموز پاسخ پرسش های بی شماری را از معلم و مدرس((ه می خواه((د ؛ ب((رآوردن این نیاز دسترس((ی وافر ب((ه منابع چاپی و غیرچاپی را در کتابخان((ه های آموزش((گاهی ایجاب می کن((د .پ((ژوهش ها نش((ان داده اس((ت ک((ه در دسترس بودن منابع غیردرسی ارتباط مستقیمی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارد .در این زمین((ه ،بن((ا ب((ر مقتضیات ،هر جا که منابع و مواد آموزشی در مدرسه وجود دارد و یا به نحوی در دسترس دانش آم((وزان اس((ت ، مردودی دانش آموزان کمتر است. 5 بنابراین ،باید راه های رش(د پیشرفت تحص(یلی دانش آم(وزان را شناسایی و اس(تفاده نم(ود .کتب غ(یر درس(ی و مجالتی مثل کتب و مجالت درسی و غیر درسی به عنوان یکی از من((ابع اطالعاتی ک((ه در زمینههای گون((اگون و برای سطوح مختلف تحصیلی دانش آموزان به طور پیوسته توسط دفاتر انتش((ارات کم((ک آموزش((ی در مجموع((ة سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی تهیه می گردند می توانند در بهبود جریان یادگیری و پیشرفت تحص((یلی دانش آموزان مؤثر باشند .با توجه به اینکه مطالعه کتب و مجالت درسی و غ((یر درس((ی می توانن((د ت((اثیر قابل توجهی در فرایند یادگیری دانش آموزان داشته باشند بنده در سال تحصیلی اخیر تصمیم گرفتم بر روی این موضوع خاص کار کنم و این تاثیر قابل درک را بر روی دانش آموزان اجرا نمایم. واژگان کلیدی : مطالعه – یادگیری – کتب و مجالت درسی و غیر درسی – دانش آموز مقدمه مطالعه ،همانند هر کار دیگر نیازمند استفاده از روش درست است ،رشد و شکوفایی اندیشه ،توانائیها و فرهنگ هر انسان به کمّی ت و کیفیت مطالعه او بستگی دارد .یکی از دالیل عدم یادگیری برخی از دانش آموزان این است که شیوه مطالعه آنها بر طبق روشها و اصول صحیح مطالعه نیست .رعایت نکردن اصول مطالعه م((وجب پایین آم((دن کارآیی و تضعیف روحیه ،کاهش اعتماد به نفس ،خستگی و دلزدگی از مطالعه می شود. واقعیت این است که در دنیای امروز که عصر اطالعات و نبرد اندیشه هاست و انسان با انبوه اطالعات مواجه است، نمی توان با همان روشهای قدیمی به پیش رفت ،در دنیای امروز مطالع((ه ،ضرورت پیشرفت اس((ت .آنچ((ه اهمّی ت یادگیری را آشکار می سازد مسأله تطابق و سازگاری است و هر کس ک((ه اس((تعداد یادگیری بیش((تری دارد و می تواند به خوبی آن را به کار بندد بیشتر می تواند با محیط خود سازگاری داشته باشد. 6 از بررسی اهداف کلی تعلیم و تربیت کشورمان در دوره های تحصیلی و به ویژه در نظ((ام جدی((د ک((ه بیش((تر ب((ه اهداف علمی و آموزشی نظر دارد ،در می یابیم که هدف اص(لی ،تق(ویت روحی(ة حقیقت ج(ویی ،تعق(ل ،تفکر ، مطالعه و بررسی ،تعمق و نقادی و ابتکار در تمام زمینه های اسالمی ،فرهنگی ،علمی و فنی است .همین ه((دف کلی به تنهایی کافی است تا نشان دهد که در نظام جدید آموزشی آن چه ضرورت دارد ،مش((ارکت فعاالن((ه دانش آموزان در جریان تعلیم و تربیت خودشان است و این مهم بدون وجود نهادی که او را در معرض اطالعات ذخ((یره ش((ده و محم((ل های گون((اگون قرار ده((د و ش((یوه های به((ره ب((رداری از آن ها را ب((ه او بیاموزد و زمین((ه را ب((رای خودآموزی فراهم کند ،ممکن نیست .بنابراین ،نظام جدید آموزشی دانش آموزان را در روند آم((وزش و پ((رورش خود سهیم می داند و به دستاوردهای فردی دانش آموزان بها می دهد و شرایط الزم را برای آموزش و خودآموزی آن ها فراهم می کند .این نظام دانش آموزان و معلمانی جست و جوگر و خالق می خواه((د ب((ه ط((وری ک((ه اه((ل تحقیق و پژوهش باشند و رکن اص(لی تعلیم و تربیت ب(ر مبن(ای پ(ژوهش قرار دهن(د .در امر آم(وزش و یادگیری استفاده از ابزارها و منابع گوناگون کمک علمی و آموزشی را توصیه می کند ،به کتاب درسی تنها به منزله ی یک منبع معتبر درسی برای آغاز حرکت معلم و دانش آموز نگاه نمی کند و توصیه می کند که محت((وای آموزش((ی هر کالسی با مشارکت دانش آموزان در فرایند سازنده از میان منابع مکت((وب و متن((وع موج((ود در محی((ط و ه((دایت خالق ذهنی و عملی معلم و دانش آموز تولید شود .این موارد نمونه هایی از اهداف نظام جدید آموزش و پ((رورش است. بیان مسئله یکی از ابزارها و شیوه های رسیدن به این هدف ها و منابع آموزشی و علمی روزآمد در کنار کت((اب های درس((ی و غیر درسی می باشد. کتب و مجالت درسی و غیر درسی می‌تواند دست مایه‌ای برای فعالیت‌های تربیتی و پرورشی مدارس ،کمک ب((ه فرایند یاددهی و یادگیری ،ارزشیابی تحصیلی ،ارتقای نیروی انسانی از بعد دانشی و مهارتی خانواده ها و انجمن 7 اولیا و مربیان باشد .وی همچنین ارتباط بین کتب و مجالت درسی و غ(یر درس(ی با سایر فعالیت های آم(وزش و پرورش را در ترویج فرهنگ مطالعه ،تقویت و ترویج هویت ملی و دی((نی ،نش((اط ،ش((ادابی و غ((نی سازی اوق((ات فراغت ،توسعه سواد خواندن ،ارتقای سطح دانش و رواج خالقیت دانش آموزان بسیار مؤثر و سودمند می داند. چند ویژگی اصلی کتب و مجالت درسی و غیر درسی را از دیگر مجله‌ها جدا می‌سازند : -1در کتب و مجالت درسی و غیر درسی همانند سایر مجالت از تمامی شیوه های پرداخت موضوع و شگردهای جذب مخاطب استفاده می شود .اما تمامی این فعالیت ها در خدمت اهداف آموزشی اس((ت .ب((ه عبارت دیگر ،در کتب و مجالت درسی و غیر درسی مانند مجالت دیگر ص((فحه هایی ب((ه روی((دادهای جالب ،سرگرمی ،ج((دول و بازی ،ظنز و فکاهی ،گفت و گ((و و گزارش اختصاص می یاب((د .اما ط((نز ،سرگرمی ،بازی و ج((دول های مجالت کمک آموزشی ،ضمن سرگرم کردن مخاطب و جلب توجه او به مجله ،مفاهیم عمیق آموزشی را نیز به او انتق((ال می دهند .برای مثال ،مخاطب یک مجله رشد ضمن پیمودن یک ماز ( مسیر مارپیچ ) با ساختمان النه مورچ((ه ها آشنا می شود ،با طی کردن مراحل یک بازی قوانین راهنمایی و رانندگی را می آموزد و با رن((گ آم((یزی چن((د تصویر کارتونی به اهمیت میکروب هایی که زبال((ه ها را تجزی((ه می کنن((د و م((واد مفی((د آنها را ب((ه طبیعت باز می گردانند ،پی می برد. -2کتب و مجالت درسی و غیر درسی جایگزین معلم نیستند بلکه ابزار آموزشی قدرتمندی هستند ک((ه فض((ای معلم محور را تعدیل و دانش آموزان را در آموزش خودش((ان س((هیم می کنن((د .راهنمای معلم از بخش های ج((دا نشدنی این مجالت هستند .در این راهنما اطالعات مکمل ،طرح درس ،نمونه تدریس ،پایگ((اه های اینترن((تی و کتاب های مرتبط با موضوع مطرح در هر شماره مجله ،در اختیار معلم قرار می گیرد. -3کتب و مجالت درسی و غیر درسی فقط محتوا محور نیستند و ص((فحاتی از آن ها ب((ه فعالیت های جالبی ب((ه صورت پرسش های مروری ،کامل کردن یک نمودار ،یک بازی آموزشی سرگرم کننده یا ساختن وسیله آموزشی اختصاص می یابد. 8  -4اغلب کتب و مجالت درسی و غیر درسی نقش مهمی برای والدین در آموزش فرزندان خود ،به خص((وص در مقطع پیش دبستانی و پایه اول ،قائل هستند و با گنجاندن فعالیت هایی در مجله ،که کودک ب((ه کم((ک وال((دین خود آنها را انجام می دهد یا تکمیل می کند ،آنان را در روند آموزشی کودک سهیم می کنند. -5کتب و مجالت درسی و غیر درسی نثر روانی دارند .این مجالت به برنامه زبان آموزی کودک توجه دارند و هر شماره مجله را با واژگان و ترکیباتی می نویسند که کودک در دوره زمانی انتش((ار هر ش((ماره آموخت((ه اس((ت .واژه های جدید در راهنمای معلم فهرست می شوند و از معلم خواسته می ش((ود آن واژه ها را همراه ک((ودک در کالس تکرار کند و نکات زبان آموزی آنها را یاد آوری کند .بنابراین ،مجالت کمک آموزشی به زبان آموزی ک((ودک ن((یز کمک می کنند. -6در کتب و مجالت درسی و غیر درسی تصویر سازی ،عکس ،جدول و نمودار بر جمالت برتری دارند .در این مجالت تصویر بیش از جمالت نقش انتقال مفهوم را بر عه((ده دارد .این وی((ژگی در کتب و مجالت درس((ی و غ((یر درسی پایه های نخستین بیشتر به چشم می آید .به عالوه ،با توجه به این که تص((ویر سازی در انتق((ال مفه((وم از عکس کارآمد تر عمل می کند و از جایگاه آموزشی برتری برخوردار اس((ت ،حجم تص((ویر سازی های این مجالت بسیار زیاد است .البته ،بسیاری از عکس هایی که در این مجالت چاپ می شود بسیار جذاب و آموزنده اند. توصیف وضع موجود اینجانب ..................مدت ..............سال است که در آم((وزش و پ((رورش در حال خ((دمت هس((تم و هم اکن((ون در س((مت معاون پرورش((ی آموزش((گاه ...........شهرس((تان ............در حال انجام وظیف((ه هس((تم .در پای((ه ......این آموزشگاه .....نفر دانش آموز وجود داشت که مسئله ع((دم اطالع آنها با روش ها و راهبرد های مطالع((ه ای و ع((دم یادگیری آنان و دیدگاهی که در بین همکاران و خانواده ها در خصوص این موضوع وجود داشت ،مرا بر آن داشت تا با دقت بیشتر روی این موضوع کار کنم. 9 بدین منظور تالش کردم تا کالس ......را بعنوان نمونه انتخاب کرده تا برنامه ها واقدامات الزم در این خص((وص را آغاز کنم . .آنها دارای میزان عدم یادگیری زیادی بودند و عالقه ای به مطالعه و یادگیری نداشتند .با مراجع((ه ب((ه پرونده تحصیلی و تربیتی دانش آموزان و انجام جلسات مشاوره فردی تالش کردم تا با وضعیت فردی ،خ((انوادگی و برنامه مطالعه آنان بیشتر آشنا شوم. پس از این اقدامات متوجه شدم که اغلب این دانش آموزان دارای برنامه خاصی ب((رای مطالع((ه روزان((ه نیس((تند و حداکثر زمانی که برای مطالعه در نظر می گیرند چیزی حدود یک یا یک ساعت و نیم در طول روز است که زمان مناسبی به نظر نمی رسید و همچ((نین هم((ه دروس را تقریبًا با ی((ک ش((یوه و روش مطالع((ه می کردن((د ک((ه بازده چندانی نداشت و موثر نبود .و الزم بود بتوانم راهکارهایی را در جهت یادگیری و مطالعه آنها به کار بندم .این بود که مطالعه کتب و مجالت درسی و غیر درسی به ذهنم رسید و تصمیم گرفتم س((طح مطالع((ه و یادگیری آنها را از این طریق باال ببرم .تا بتواند در پایان سال تغییری در وضعیت تحصیلی این دانش آموزان ایجاد کرده و از م((یزان عدم یادگیری آنان بکاهد. کلید واژه ها مطالعه: عبارتست از فهمیدن و درک مطلب خواندنی بدون کم((ک دیگران .به((ترین وجامع ترین تعریفی ک((ه از یادگیری وجود دارد ،تعریفی است که هیلگارد ارائه کرده« :یادگیری تغییر نسبتًا پای(دار در رفت(ار بالقوه یادگیرن(ده اس(ت، مشروط بر آنکه بر اثر تجربه این تغییر ایجاد شود» .گانی((ه ن((یز یادگیری را اینگون((ه تعری((ف می کن((د« :یادگیری عبارتست از تغییری که در توانایی انسان ایجاد می شود و برای مّد تی باقی می ماند و نمی توان آن را به سادگی به فرایند رشد نسبت داد ».امروزه جلوگیری از عدم یادگیری دانش آموزان و کمک به ارتقای عملکرد تحصیلی آنان بعنوان یک اصل مهم در نظام آموزشی هر جامعه مد نظر است .روشهای موثر یادگیری ب((ه هر فعالیتی اطالق می شود که به وسیله آن دانش آموز بتواند یادگیری خود را افزایش دهد. 10 گردآوری شواهد یک مصاحبه با تک تک دانش آموزان کالس پس از مش((خص کردن مساله و کالس با ت((ک ت((ک دانش آم((وزان ص((حبت کرده و از برنام((ه مطالع((ه روزان((ه آنها مطًالماک دروم نیا رد هک یزیچ ،مدش عّل شدم ،مشهود بود و تقریبًا بین اکثریت آنان مشترک ب((ود این ب((ود ک((ه اغلب کماال دروم این رد هک چیزی حدود 3تا چهار ساعت عصرها میخوابیدند .برنامه ثابت و مشخصی برای مطالعه نداشتند و اکثرًا هنگ(امی شروع به مطالعه می کردند که افراد خانواده در منزل بودند و تلویزیون هم روشن بود مصاحبه یا خانواده ها با تماس با اولیاء این دانش آموزان و پرس و جو در خصوص میزان مطالعه و ساعت مطالعه ،آنان نیز تایید کردند که فرزندانشان اغلب ساعات عصر را می خوابند و هیچ کدام ساعت مشخصی برای مطالعه ندارند و روش درس((تی را هم برای مطالعه بکار نمی برند و اغلب در جمع افراد خانواده شروع ب(ه مطالع(ه می کنن(د و در مقاب(ل اع(تراض والدین به اینکه چ(را در جم(ع خ(انواده و سروص(دای تلویزی(ون درس می خوانن(د ،ادعا می کنن(د ک(ه با ص(دای تلویزیون بهتر می توانند درس بخوانند و بیشتر یاد می گیرند با توجه به موارد عنوان شده سعی کردم به چرایی عدم یادگیری و تبیین منطقی آن و علت اصلی بپردازم ک((ه ب((ر اساس الگوی شش پرسش بصورت منظم اشاره شده است: .1چرایی؟ دوره ابتدایی دوره بسیارحساسی است و سبب افزایش استرس بر دانش آم((وزان ش((ده و ع((دم یادگیری فراوانی بدنبال دارد که این مسئله مرا وا داشت تا در این زمینه و برای کاهش این افت دست به اقداماتی بزنم. 11  .2چگونه؟ نداشتن یک برنامه ریزی درست ،شیوه صحیح برای مطالعه ، ،ع((دم آش((نایی با کتب جدی((د و تواناییهایی ک((ه فرد دارد ،در کاهش اثرگذاری نوع مطالعه اثر گذار است. .3چه کسی؟ در مورد عدم یادگیری نقش دانش آموز ،خانواده و مدرسه هر سه مهم است و نباید هیچک((دام را نادی((ده گرفت. اگر دانش آموز هدف روشنی از مدرسه و تحصیل نداشته باش((د ویا ب((ه اجبار وال((دین ب((ه مدرس((ه ب((رود و یا دارای والدین کم سواد باشد و والدین از وضعیت تحصیلی فرزند خود بی خبر باش((ند ویا شرایط مناسب در م((نزل ب((رای مطالعه فراهم نباشد و از سوی دیگر ،مشکالتی مثل ع((دم ارتباط بین محت((وای آموزش((ی با نیازهای آین((ده دانش آموزان ،روش تدریس نامناسب ،آشنا نبودن معلمان با روشهای نوین تدریس ،شرایط نامناسب فیزیکی و محیطی کالس و مدرسه و سروصداهای مزاحم در محیط .....همگی می توانند در عدم یادگیری دانش آموزان موثر باشند. .4چه موقع؟ با شروع سال تحصیلی و گذشت در ماه از آغاز مهر ،اعتراضات آموزگاران شروع شد ،که بدنبال آن به بررسی ضعف شدید اغلب دانش آموزان ،مشاهده شد .5چه چیزی؟ افزایش روز افزون ارجاعات دانش آموزان به دفتر از سوی آموزگاران ب((ه دلی((ل ع((دم آمادگی در پاس((خگویی ب((ه دروس مختلف ،مراجعات والدین و صحبت در خصوص عدم مطالعه دانش آموزان در منزل و وضعیت درسی آن((ان که هر روز بدتر و ضعیف تر می شدند ،سبب شد که دست به کار شوم . یافته های علمی نقش مطالعه [ کتب و مجالت درسی و غیر درسی ] در تربیت و تقویت روحیه دینی کودکان و نوجوانان 12 گاهی برخی از والدین به دلیل ناآگاهی و درک نادرستی که از مسائل دینی و مذهبی دارند ،نمی‌توانن((د راهنمای خوبی برای کودکان و نوجوانان باشند .بنابراین ممکن اس((ت در آم((وزش این گون((ه مسائل دچار اش((تباه ش((وند یا هرگز فرصت مناسبی برای آموزش این مسائل نیابند .مطالعه مطالب دینی به کودک و نوجوان کمک می‌کن((د ت((ا به درک صحیحی از این مسائل دست یابد و پیش از آن که دیر شود به رشد و ش(کوفایی برس(د .مطالع(ه و کت(اب خوانی ابزار مطمئن برای دستیابی به ماهیت مشکالت است .کت((اب‌خوانی و مطالع((ه بی‌س((یم ارتباطی اس((ت ک((ه باعث پیوند انسان با جهان می‌شود ،خانواده‌ها باید توجه کنند که یکی از وظایف آنها مداومت در مطالعه و کت((اب خوانی است منظور از مطالعه نه تنها پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان اس((ت بلک((ه خ((ود کف((ایی ،یادگیری و خ((ود آموزی در طول زندگی است .خ((انواده ها بای((د ب((ه این نکت((ه توج((ه کنن((د ک((ه مطالع((ه و کت((اب خ((وانی من((ابع ، اساسی‌ترین نیازهای فرزندان برای ادامه زندگی سالم است .به ط((ور کلی یکی از عوام((ل مؤثر در تربیت فرزن((دان تقویت مطالعه و کتاب خوانی در آنهاست. نقش مطالعه کتاب های غیر درسی و [ کتب و مجالت درسی و غیر درسی ] در رشد شخصیت کودکان کودکان این غنچه‌های زیبای زندگی در بیشتر اوقات با قهرمانان و شخصیت های قصه‌های خود همراه می‌ش((وند و با خالقیت هایی که گاه به‌جای قهرمان قصه‌ها از خود بروز می‌دهن((د ب((ه تق((ویت مهارت های خ((ود در زن((دگی می‌پردازند. کودکان از طریق کتاب ها [ و نشریاتی ] که می‌خوانن((د یا ش((عر ها و قص(ه‌هایی ک((ه می‌ش((نوند بینش و اطالعات وسیع‌تری پیدا می‌کنند و در همین مسیر هوشیار دارای اعتماد به نفس و مسلط ب((ه دنیای اطراف خ((ود خواهن((د شد. متأسفانه در کشور ما به رغم وجود گنجینه‌های علم و معرفت داس((تان ها و افسانه‌های زیبا و آموزن((ده ،گروهی از اولیا و مربیان بیشترین زمان خود را برای مسائل آموزشی در نظر می‌گیرن((د و بخش عم((ده‌ای از دانش‌آم((وزان در خانه و مدرسه اغلب اوقات خود را صرف یادگیری های غیرفعال به حافظ((ه سپردن مف((اهیم درس ها و همچ((نین 13 اضطراب امتحان و نمره می‌کنند وگاه ممکن اس((ت از ه((دف اص((لی تعلیم و تربیت و پ((رورش انسان های خالق و مبتکر و کارآمد است باز بمانیم.مطالعه ،کودک را در همه اوقات زندگی پرورش می‌دهد و تقویت می‌کن((د و باعث مسرت خاطر ،وسعت تخیل و قوت تصور او می‌شود و نیز نیروی ابتکار و ابداع به او می‌بخشد. داستان ها و اشعاری که کودکان می‌خوانند و می‌شنوند ،اثر عمیقی در فکر و روحی((ه آن((ان می‌گ((ذارد و ایش((ان را برای مواجهه با مسائل رشد و معاشرت با دیگران آماده می‌سازد و نیز در درک و فهم مشکالت زندگی آنها را یاری می‌کند. نقش مطالعه کتب و مجالت درسی و غیر درسی در تفکر و خالقیت دانش آموزان خواندن کتاب ها و داستان های مختلف م((وجب ش((کل گ((یری ارزش های گون((اگون در ذهن ک((ودک می ش((ود ، حساسیت او را رشد می دهد و احترام به دیگران در او شکل می گیرد .رضایتی که کودک از مطالعه به دس((ت می آورد او را متکی به خود بار خواهد آورد .سؤاالتی که بر اثر مطالعه برای کودک مطرح می شود و مقایسه هایی ک((ه او بین مسائل مختلف می کند ،در مجموع موجب می شود که او فردی خالق بار بیاید .با بهره گیری از تخیل ک((ه ضرورت اساسی خالقیت است دنیایی بزرگ و پهناور در مقابل چشمان کودک گش((وده می ش((ود و او ق((ادر اس((ت آزادانه خیال پردازی کن((د .ک((ودک در این شرایط هرگز خ((ود را مح((دود و محب((وس در حصار واقعیت ها و ام((ور مشهود نمی بیند. نقش مطالعه کتب و مجالت درسی و غیر درسی در پیشرفت تحصیلی کودکان مطالعه غیر درسی ،باعث باال رفتن سطح فکر و فعال شدن ذهن کودکان و نوجوان((ان اس((ت .وق((تی س((طح فکری دانش‌آموزی باال رفت و ذهن او فعال شد ،امکان فراگیری درس های مدرسه برایش به((تر فراهم می‌ش((ود .یع((نی ذهن او آمادگی بیشتری را برای یادگیری ریاضی ،ادبیات ،تاریخ و ...خواهد داشت و این مطلبی است که تجرب((ه آن را بارها ثابت کرده است. 14 دانش‌آموزی که همگام با مطالعه درسی ،ب((ه ط((ور ج((دی ب((ه مطالع((ه کت((اب ها و [ نشریات ] غ((یر درس((ی ن((یز می‌پردازد ،بدین وسیله : دارای سطح فکر و اندیشه‌های وسیع می شود. ذهنش برای فراگیری فعال‌تر می شود. گنجینه لغاتش کامل‌تر می‌شود. افق های جدیدی پیش رویش باز می گردد. آمادگیش برای یادگیری درس های مدرسه بیشتر می‌شود. حس همانندسازی ،الگوگیری رفتاری و شکل گیری شخصیت در او تقویت می شود. به صورت جدیدتر و قوی‌تر در راه کسب علم گام بر می دارد.استفاده از [ کتب و مجالت درسی و غ((یر درس((ی ] باعث افزایش یادگیری یادگیرن((دگان می ش((ود .ایجاد ارتباط بین مطالب درسی و زندگی اجتماعی ،به عمق بخشیدن یادگیری و عالقه به تحصیل کمک می کند .باید عالق((ه به مطالعه و پژوهش علمی دانش آموزان در کانون توجه قرار گیرد .اصوًال رغبت به مطالعه و پ((ژوهش امری متکی بر فعالیت های ذهنی -تجربی افراد است .دانش آموز خود باید مسائل علمی را مورد کند و کاو قرار داده و تجربه کند نه آن که این مسائل در قالب های نظری آماده ،در ذهن وی گنجان((ده ش((ود .ه((دف تعلیم و تربیت انباش((تن ذهن از دانش نیست ،بلکه وسیله دستیابی به یافته های علمی به منظور خالقیت و سازندگی است .تجربه نش((ان داده است که دانشی که از طریق مطالعه و تحقیق به دست می آی((د ،ثبات و پای((داری آن در ذهن بیش((تر اس((ت. بنابراین ارائه فهرستی از کتاب های مرتبط با درس و تعیین وظیفه برای مطالع((ه آنها ب((ه عمی((ق ش((دن یادگیری 15 کمک می کند .بنابراین اگر در طول هفته یک ساعت ( در زمینه های مختل((ف ) ب((ه مطالع((ه مجالت [ رش((د ] ، کتب غیردرسی و … اختصاص داده شود ،فراگیران مطالب آموخته شده را می توانند لمس کنند و به کار گیرند. ارائه راه حلهای پیشنهادی بعد از جمع آوری اطالعات و بررسی جوانب مسأله ،راه حل هایی به ذهنم رسید که به تهی((ه فهرس((ت آن اق((دام نموده تا مناسبترین راه حل را برای اقدام انتخاب نمایم. مهمترین این راه حل ها عبارت بودند از: .1تهیه بروشورهایی ساده با موضوعات روشهای مطالعه و یادگیری ،مدیریت زمان ،برنامه ریزی و روشهای آن- شناخت هدف ،تمرکز حواس و نقش آن در یادگیری. .2جلسات راهنمایی گروهی و کارگاه آموزشی آشنایی با راهبردهای یادگیری -روشهای مفید مطالعه .3تهیه برنامه مطالعه روزانه و هفتگی کتب و مجالت درسی و غیر درسی .4ثبت نام و عضو کردن و مشترک نمودن دانش آموزان در کتب و مجالت درسی و غیر درسی .5آوردن کتب و مجالت درسی و غیر درسی و چیدن در کتابخانه کالسی .6دعوت از کارشناسی برای جلسه با اولیاء و توجیه کردن خانواده ها و نقش کتب و مجالت درسی و غیر درسی در پیشرفت تحصیلی فرزندانشان. انتخاب راه حل پیشنهادی 16 با توجه به بررسیهای انجام گرفته و وضعیت دانش آموزان و راهنمایی گرفتن از همکاران و آموزگار از بین کلیه راه حلهای ممکن برای کاهش عدم یادگیری این دانش آموزان چند روش که به نظر می رسید نت((ایج به((تری ب((ه دنبال داشته باشند انتخاب گردید و زمینه را برای اجرای آن فراهم نمودیم از جمله این راههای منتخب عبارت بودند از: .1آوردن کتب و مجالت درسی و غیر درسی و چیدن در کتابخانه کالسی .2ثبت نام و عضو کردن و مشترک نمودن دانش آموزان در کتب و مجالت درسی و غیر درسی .3جلسات راهنمایی گروهی و کارگاه آموزشی آشنایی با راهبردهای یادگیری -روشهای مفید مطالعه .4تهیه برنامه مطالعه روزانه و هفتگی کتب و مجالت درسی و غیر درسی اقدام راه حل پیشنهادی به نظر می رسد کتب و مجالت درسی و غیر درسی در اکثر مدارس جایی ب((رای خ((ود در بین دانش آم((وزان باز کرده باشد .در نگارش ،چاپ و انتشار کتب و مجالت درسی و غیر درسی یقینًا باید عالقه و نیاز های مخاطبان مد نظر قرار گرفته شده باشد .در این میان عوامل متع((ددی سبب عالق((ه من((دی دانش آم((وزان نسبت ب((ه این رسانه آموزشی می شود که به برخی از آنها به شرح زیر اشاره می شود : -1خانواده :خانواده به عنوان نخستین پایگاه آموزش وپرورش و از اساسی ترین عوامل تشکیل دهنده شخصیت کودک است .اگر به خانواده به عنوان یک عامل اساسی در ایجاد عالقه نسبت به مطالعه توجه کنیم ،ابتدا باید در یک تقسیم بندی کلی خانواده ها را به سه دسته تقسیم کنیم : -خانواده هایی که به مطالعه عادت داشته و به رشد فکری فرزندان خود عالقه مندند. 17  خانواده هایی که تحصیل کرده هستند اما به کتابخوانی و مطالعه عالقه ای ندارند. خانواده هایی که سواد چندانی نداشته یا بی سوادند و معموًال سرگرم گذران زندگی روزمره خود هستند.خانواده هایی که به علت فقر فرهنگی یا بی سوادی به مطالعه بی عالقه اند نمی توانند در عالقه مند کردن و ایجاد انگیزه نسبت به خواندن در فرزندانشان نقشی چندانی داشته باشند .از طرف دیگر اگر والدین ب((ه مطالع((ه عالق((ه مند باشند فرزندان هم با کتاب و مطالعه بهتر و بیشتر آشنا شده و به آن عادت می کنند .دسته ای از پدر ومادران ،بی آن که خود متوجه باشند پیوسته در برابر کودک خود مطالعه می کنند کودک نیز ناخودآگاه به سوی مطالعه و کتابخوانی هدایت می شود .در اینجا حس تقلید خودنمایی می کند حسی که در کودکان بسیار نیرومند اس((ت. خانواده هایی که هنوز نسبت به مطالعه غیردرسی دانش آموزان به دید منفی نگاه می کنند معتقدند که مطالع((ه مجالت و کتب غیردرسی ،دانش آموزان را از مطالعه مواد درسی باز داشته و مانع آموزش دروس مدرس((ه ای می شود .گاهی در مدارس شاهد مراجعه اولیایی هستیم ک((ه از دس((ت فرزندش((ان ب((ه جهت مطالع((ه کتب و مجالت غیردرسی نزد مربیان مدرسه گالیه می کنند و خواستار نصیحت دانش آموزشان در خصوص مطا لعه کتب درسی هستند ! -2مدرسه :مدرسه به عنوان ......ین مرکز تربیتی پس از خانواده ،تأثیر به سزایی در تش((ویق دانش آم((وزان ب((ه مطالعه دارد .اگر در این محیط زمینه های الزم جهت بروز استعداد های نهفته دانش آم((وزان فراهم ش((ود و روش های صحیح مطالعه آموزش داده شود شاهد شکوفایی کودکان خواهیم بود .در این میان نقش مدیر و آموزگ((اران غیر قابل انکار است .تأثیری را که مدیر بر همکاران خود دارد موقعیت تربی((تی او را بیش((تر نمایان می کن((د رفت((ه رفته موضع گیری های مثبت یا منفی او ،جنبه سمبل والگو پیدا می کند و به ان((دازه نف((وذی ک((ه در روح و ذهن افراد دارد ،آنها را متأثر کرده و تغییر می دهد .آموزگاران ارتباط نزدیک((تر و بیش((تری با دانش آم((وزان دارن((د این ارتباط سبب می شود تا از یک سو الگوی رفتاری آنها باشند از سوی دیگر معلم می تواند اصول صحیح انجام ام((ور مختلف و از همه مهمتر شیوه های مطالعه و کتابخوانی را به دانش آموزان آموزش دهد .متأسفانه به ندرت ب((رخی 18 از مربیان مدرسه نیز با دیدگاه اولیایی که وصف آنها در باال اشاره شد هم عقیده اند .این((ان تبلیغ((ات الزم را جهت عالقه مند کردن دانش آموزان به مطالعه کتب و مجالت غیردرسی ب((ه عم((ل نیاورده و آم((وزش های الزم در این زمینه را به آنها نمی دهند و حتی دانش آموزان را از مطالعه منابع غیردرسی باز می دارند. -3دانش آموزان :کودکان بیشتر سرمشق هایی را مورد تقلید قرار می دهند که شبیه خود آنها باش((د همساالن می توانند معلمان کارایی برای ت(دریس موض(وعات درس(ی باش(ند .در میان همساالن ،ب(رخی از آنها ب(ه عن(وان سرمشق اثر بخش ترند به طوری که هر چه میزان هوش ،م((وفقیت تحص((یلی و اجتماعی ک((ودکی بیش((تر باش((د میزان تقلید همساالن از او بیشتر خواهد بود .با توجه به نقش الگوپذیری در دانش آموزان نقش معلم ،همساالن ، پدر و مادر ،برادر وخواهر به عنوان الگوهای رفتاری در آموزش امور مختلف به خوبی قابل درک و تأمل اس((ت .بی شک از دانش آموزی که اولیای مخالف مطالعات غیردرسی داشته باشد نمی توان انتظار عالق((ه من((دی نسبت ب((ه مطالعه غیردرسی داشت .از طرف دیگر اگر دانش آموز در محیط مدرسه از سوی معلم خ((ود جهت مطالع((ه کتب درسی و غیردرسی آموزش الزم را ندیده باشد ،طبعًا نسبت به مطالعه و کتابخوانی حس خ((وبی نخواه((د داش((ت. گاهی والدین و مربی دانش آموز با مطالعات غیردرسی او مخالف نیستند ،اما روش مناسبی را در عالقه مند کردن وی به مطالعه به کار نمی برند و بعضًا با روش اجبار می خواهند دانش آموز را به کتابخوانی مشتاق نمایند که ص(د البته نتیجه چنین تصمیمی پیشاپیش متصور اس((ت .درچن((د سال اخ((یر ش((اهد اش((تراک بیش((تر کتب و مجالت درسی و غیر درسی در بین دانش آموزان بخصوص در دوره ابتدایی بوده ایم .به راستی این میزان افزایش اشتراک در تکمیل آموزش های مدرسه تاثیرگذار بوده است؟ راهبردهای برنامه ریزی شامل تعیین هدف برای یادگیری و مطالعه ،پیش بینی زمان الزم برای مطالعه ،تع((یین سرعت مناسب مطالعه و ...را شامل می شود. 19 راهبرد نظارت یا کنترل که بر فرایند یادگیری نظارت دارد و یادگیرنده برای ارزیابی میزان درک و یادآوری خود از مطالب خوانده شده ،از شیوه خود پرسی استفاده می کن((د .از جمل((ه مهم((ترین راهبردهایی ک((ه در کن((ترل یا نظارت بکار می روند عبارتند از: .1نظارت بر درک مطلب ،برای اطمینان از درک مطالب درسی با استفاده از پرسشهایی ک((ه در ابت((دا یا انتهای درس مطرح شده اند. .2تمرکز توجه؛ توجه یک عامل اساسی در یادگیری اس((ت .در هنگ((ام مطالع((ه فرد توج((ه انتخ((ابی خ((ود را ب((ه موضوعات مهم متمرکز می کند. .3از حفظ گفتن یا بازگویی مطالب؛ که باعث افزایش اعتماد به نفس می ش((ود و از م((یزان پیشرفت در یادگیری مطلب آگاه می شویم و به رفع موارد خطا و اشتباه و اصالح آنها اقدام می کنیم .4پرسش از خود یا خود پرسی ،که بخش مهمی از خوب خواندن است و سبب درگیر کردن دانش آموز در تعامل با متن ،فعال سازی دانش قبلی و مرتبط با متن و همچنین برقراری هدف برای خواندن می ش((ود .آخرین راهبرد فرا شناختی یادگیری ،راهبرد تنظیم است که سبب انعطاف پذیری در رفتار یادگیرنده می شود و به او امک((ان می دهد تا هر زمان که ضرورت داشت ،روش و سبک یادگیری خود را تفسیر دهد مهمترین راهبرد تنظیم ،اصالح یا تفسیر راهبرد یادگیری تنظیم سرعت مطالعه و یادگیری است .دانش آموز باید سرعت مطالعه خود را با توجه به ه((دف خوان((دن و متن م((ورد مطالع((ه تنظیم کن((د و در هنگ((ام خوان((دن سرعت مطلوب داشته باشد .سرعت خواندن را برای انطباق با قابلیت فهم متن باید تغییر داد .بطور کلی قس((متهای ساده تر را سریع تر و قسمت های مشکل تر را آهسته تر خواند. از آنجا كه تغيير ديدگاه و هم سو سازي نظرات همكاران در خصوص نقش واهميت مطالعات غير درس((ي دانش آموزان ،انكار ناپذير بود طي جلسات متعدد شوراي آموزگاران نقش كتابخواني ومطالعه مجالت در بهبود وضعيت درسي دانش آموزان مورد بررسي قرار گرفت .با گذشت چند هفته كليه همكاران ت((اثير 20 مطالعه کتب و مجالت درسی و غیر درسی را در بهبود كمي وكيفي دروس مختلف از جمل((ه :فارس((ي ، امال ،انشا ،علوم ،ديني و… را مورد تاكيد قرار دادند .بدين ترتيب با تص((ويب ش((وراي آموزگ((اران مقرر شد هر ماه يكي از ساعات انشا ،به كتابخواني ومطالعه کتب و مجالت درسی و غیر درسی توس((ط دانش آموزان در كالس اختصاص ياب((د .پيشرفت هاي حاص((ل ش((ده در وض((عيت كمي وكيفي دروس مختل((ف دانش آموزان كافي بود تا دانش آموزاني كه خود شاهد پيشرفت هاي بدست آمده بودند ،پدر ومادران را به اهميت ونقش کتب و مجالت درسی و غیر درسی آگاه نماين((د .از س((وي ديگرم((دير و آموزگ((اران در جلسات كالسي در حضور اوليا به اهميت ونقش مطالعه غير درسي و بخص((وص کتب و مجالت درس((ی و غیر درسی اشاره وتاكيد نمايند .ابتكار ديگري كه در اين زمين((ه انجام گرفت و ت((اثير ش((گرفي ب((ه دنبال داشت ،انجام مسابقه ايي از کتب و مجالت درسی و غیر درسی با تعداد سئواالت مح((دود ب((وده اس((ت . پيش از توزيع مجالت بين دانش آموزان ،سئواالتي به تفكيك از مجله رشد نوآموز و دانش آم((وزطراحي ،تايپ و تكثيرشده و هم زمان با توزيع مجالت به دانش آموزان داده شده تا دانش آموزان ضمن مطالعه مجل((ه ،پرسش((نامه اي را كه حاوي سئواالت كوت((اه پاسخ اس((ت پاسخ داده و در زمان مشخص((ي ب((ه دفترآموزشگاه تحويل نمايند البته قراربراين ا ست كه پس از تص((حيح پاس((خنامه ها ،يك پنجم دانش آموزاني كه پاسخ هاي ص((حيح داده ان((د ب((ه قيد قرع((ه ج((وايزي را دريافت نماين((د .در تهيه و طراحي سئواالت مجله سعي شده تا حس كنجكاوي و دقت دانش آموزان افزايش يابد ض((من اينكه حيط((ه هاي شناختي (دانش ،درك وفهم ،كاربرد ،تجزيه وتحليل وارزشيابي ) مد نظرقرار گرفته است .ج((وايزي كه به دانش آموزان تعلق گرفته نيز به قيد قرعه مشخص شده اس((ت .اين ج((وايزاز تن((وع برخ((وردار ب((وده و شامل مداد ،خودكار ،دفتر ،آلبوم ،جامدادي ،كتاب قص((ه ،مس((واك وخم((ير دن((دان ،ساعت مچي ، ماشين حساب ،كره جغرافيايي و … بوده است .از آنجا كه سعي شده اس((ت سئواالت متن((وع ،ج((ذاب ، آموزنده وكوتاه پاسخ باشد و جوايز ن((يز با در نظر گرفتن نياز وعالق((ه دانش آم((وزان تهيه ش((ود ن((ه تنها دانش آموزان بلكه افراد خانواده آنها ن((يز ب((ه اين مسابقه ومطالع((ه کتب و مجالت درس((ی و غ((یر درس((ی عالقه مند شده اند .بطوري كه در حال حاضر تعدادي از افراد خانواده دانش آم((وزان هم در مسابقه کتب 21 و مجالت درسی و غیر درسی مدرسه شركت نموده و از خوانن((دگان مجل((ه دانش آم((وزان ش((ده و با اين شيوه عمال دانش آموزان و افراد خانواده آنها به مطالعه عالقه مند شده اند .از آنجا كه پ((ذيرش اش((تراك کتب و مجالت درسی و غیر درسی در ابت((داي سال ،آنهم بص((ورت اختياري ون((ه اجباري ص((ورت گرفت متاسفانه برخي دانش آموزان بنا بر نظر والدين در اين مورد اقدامي را انجام ندادن((دو در ط((ول سال ن((يز افزايش اشتراك کتب و مجالت درسی و غیر درسی امكانپذير نبود يك جلد مجله رشدي كه براي آرشيو كتابخانه مدرسه اختصاص پيدا كرده بود به صورت صفحه ص((فحه در ويترين حياط مدرس((ه ب((ه نمايش گذاشته شد .با اين كار دانش آموزان بخشي از زنگ استراحت خود را به مطالعه مطالب مجالت مرب((وط به خود اختصاص داده و ضمن مطالعه ،بازار بحث وتبادل نظر در مورد موضوعات و مط((الب مجالت گرم بود .گر چه طراحي و تكثيرسئواالت پرسشنامه مجله رشد نوآم((وز ودانش آموزوتص((حيح واه((داي ج((وايز آنهاوقت گيرو هزينه بر مي باشد اما همكاري نزديك آموزگ((اران و اعض((اي انجمن اوليا ومربيان مدرس((ه بسياري از مشكالت را مرتفع ساخته است ضمن اينكه مشاهده عالقه من((دي دانش آم((وزان وخ((انواده ها نسبت به مطالعه وكتابخواني خستگي ناشي از اين كار را بر طرف مي كند .اشتياق دانش آموزاني كه بي صبرانه سراغ مجله شماره بعد را مي گيرند باعث مي شود تا از انجام چنين اق((داماتي احساس رض((ايت و خوشحالي گردد .از آنجا كه انجام اين ن((وع مسابقه اثرات مفيدي در عالق((ه من((د سازي دانش آم((وزان و حتي خ((انواده هاي آنها در دبس((تان ما داش((ته اس((ت اين طرح جهت اطالع همكاران م((دير وآموزگ((اران محترم ارسال مي گردد .ضمنا انجام اين برنامه در دوره هاي راهنمايي ومتوسطه نيز مي تواند سود من((د بوده موثر واقع شود. گردآوری شواهد دو بعد از اقدامات صورت گرفته و برگزاری جلسات آموزشی و کارگاهی ویژه دانش آم((وزان و خ((انواده ها و اج((رای برنامه های پیش بینی شده با همکاری مربوطه و مطالعه کتب و مجالت درسی و غیر درسی توسط دانش آم((وزان و بررسی وضعیت درسی دانش آموزان در دروس مختلف به تدریج تغییراتی در وض((عیت بعض((ی از دانش آم((وزان 22 مشاهده گردید که قابل توجه بود که پس از بررسیهای الزم مشخص ش((د ک((ه این تع((داد از ش((اگردان در اج((رای برنامه تهیه شده بسیار پیگیر بوده و خانواده نیز نقش نظارتی خود را به خوبی ایف((ا کرده اس((ت .ارزیابی از عملکرد دانش آموزان صورت گرفته و نتایج نسبت به قبل قابل توجه بود و به نظر می رسید که برنام((ه ها و پیش((نهادهای ارائه شده و همچنین کالسهای فوق برنامه برای دانش آموزانی که پیگیر برنامه بودند ،قابل قبول بود .تالش ب((رای تشویق این قبیل دانش آموزان به کمک آموزگارمربوطه برای ایجاد انگ((یزه بیش((تر و ب((رای تالش سایر ش((اگردان صورت گرفت و همچنین دانش آموزانی هم که نسبت به قبل کمی بهتر شده بودند تشویق گردیدند. اگر چه انتظارات ما کامًال برآورده شد ولی نشان داد که اگر برنام((ه درس((تی تنظیم ش((ود و دانش آم((وز مقّی د ب((ه اجرای برنامه باشد و از سوی دیگر خانواده ن((یز احساس مسئولیت کرده و شرایط محی((ط م((نزل را ب((رای مطالع((ه فراهم سازد و از درگیریها و مشکالت خانوادگی کاسته شود ،می توان امیدوار بود که اج((رای چ((نین برنام((ه هایی موثر واقع شده و به قبولی باالی 80درصد پیدا کرد. محدودیت ها و موانع .1عادات مطالعه دانش آموزان آشنا نبودن با روشهای درست مطالعه و در نتیجه اس((تفاده از ی((ک ش((یوه و روش خاص برای یادگیری تمام دروس و در نتیجه کارایی کم و عدم حصول ب((ه نتیج((ه بط((ور مث((ال ریاض((ی را با همان روشی که ادبیات را می خواندند یاد می گرفتند و درس زبان و عربی را نیز به همان شیوه ای ک((ه درس زیس((ت را مطالعه می کردند. .2عدم پذیرش مسئولیت عدم یادگیری درمقاطع مختلف از سوی عوامل آموزشگاهی .3عدم همکاری دانش آموزان در اجرای درست برنامه مطالعه روزانه ،ساعات استراحت ....و ایجاد مشکل در کار معاون و نا هماهنگی در اجرای برنامه ها 23  .4عدم هماهنگی خانواده ها با مدرسه ،در اجرای دقیق برنامه پیشنهادی -ثبت فعالیت روزانه فرزن((دان -رفت و آمدها و برنامه زیستی آنان و عدم نظارت دقیق ب((ر ک((ار دانش آم((وزان ،بی نظمی در شرکت در جلسات آموزش((ی ویژه خانواده ها. نتیجه گیری درچند سال اخيرشاهد اشتراك بيشتر کتب و مجالت درسی و غیر درسی در بين دانش آموزان بخصوص در دوره ابتدايي بوده ايم کتب و مجالت درسی و غیر درسی دوره ابتدايي در س((ه عن((وان ،رش((د كودك براي دانش آموزان آمادگي و پايه اول ،رشد نوآموز براي دانش آموزان پايه ......وسوم و رشد دانش آم((وز ب((راي پايه چهارم وپنجم و شش((م منتشر مي ش((ود .کتب و مجالت درس((ی و غ((یر درس((ی كودك ، نوآموزودانش آموز به صورت ماهنامه از سوي دفتر انتش((ارات كم((ك آموزش((ي سازمان پ((ژوهش و برنام((ه ريزي آموزشي وزارت آموزش وپرورش به طور ميانگين با شمارگاني بيش از هفتص(د هزار جل(د ب(راي هر عنوان منتشر مي شود .به نظر مي رسد کتب و مجالت درسی و غیر درسی در اكثر مدارس جايي براي خود در بين دانش آموزان باز كرده باشد .درنگارش ،چاپ وانتشار اين ميزان مجله يقين((ا بايد عالق((ه و نياز هاي مخاطبان مدنظر قرار گرفته شده باشد . پیشنهادات و راهکارهای افزایش اثر بخشی مطالعه کتب و مجالت درسی و غیر درسی در بین دانش آموزان -1بررسی نقش و اهمیت مطالعات غیردرسی دانش آموزان جهت تغییر دیدگاه و همسوسازی نظرات همک((اران در جلسات شورای معلمان مدارس. -2اختصاص برخی از ساعات انشا ،به کتابخوانی و مطالع((ه کتب و مجالت درس((ی و غ((یر درس((ی توس((ط دانش آموزان در کالس درس. 24  -3آگاه سازی اولیای دانش آموزان به اهمیت و نقش مطالعه غیردرسی و بخصوص کتب و مجالت درسی و غ((یر درسی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان. -4برگزاری مسابقه از مطالب و محتوای کتب و مجالت درسی و غیر درسی پس از توزیع آن بین دانش آموزان و اهدای جوایز مناسب به دانش آموزان منتخب. -5ارائه کار پژوهشی در کالس و مدرسه مرتبط با موضوع دروس مختلف از محتوای کتب و مجالت درسی و غیر درسی. -6برگزاری نمایشگاه های کتب و مجالت درسی و غیر درسی. -7کاهش حجم و مسئله محور نموددن محتوای کتاب‌های درسی. -8تغییر روش تدریس و اکتفا نشدن به یک منبع آموزشی در سیستم آموزشی کشور. -9برقراری ارتباط با اولیای دانش‌آموزان و توجیه و حساس نمودن آنان نسبت ب((ه ضرورت مطالع((ه غیردرس((ی دانش‌آموزان. -10تهیه و فراهم نمودن کتب و مجالت درسی و غیر درسی مورد نیاز متناسب با ویژگی‌های سنی دانش‌آموزان. -11جذب دانش‌آموزان با استفاده از روش‌های مختلف ،استفاده از مشوق‌ها و... -12برنامه‌ریزی و گنجاندن ساعاتی به عنوان ساعت مطالعه غیردرسی در برنامه درسی هفتگی. -13تالش بیش((تر رسانه‌های جمعی ب((رای ترغیب ب((ه مطالع((ه کتب و مجالت درس((ی و غ((یر درس((ی با طراحی برنامه‌های آموزشی متعدد و مرتبط. -14بررسی مطالب و محتوای کتب و مجالت درسی و غیر درسی در جلسات گروه های آموزشی. 25 منابع و مآخذ -1آقازاده ،محرم؛ راهنمای روشهای نوین تدریس ،نشر آییژ ،چاپ سوم 1386 -2احياي نقش راهنمايي و مشاوره اي معلمان؛ گروه مولفان :زير نظر س((يد مخت((ار موس((وي؛ انتش((ارت تزكيه ،تهران1382 ، -3پژوهش در كالس درس ،ديويد هاپكينز ،ترجم((ه وف((ايي و مرعش((ي ،انتش((ارات دف((تر پ((ژوهش هاي فرهنگي ،چاپ اول1384 ، -4ژان پیاژه،گفتگوی آزاد،کلود برنگیه ،ترجمه محمود منصور و دادستان ،چاپ دریا،1358،ص137 26  -5س((نه ،افسانه و آق((ازاده ،محرم؛ فرهن((گ مطالع((ه و پ((ژوهش ،موسس((ه فرهنگی من((ادی تربیت ،چاپ 1380...... -6شجری ،رضا؛ ادبیات کودکان در ایران ،چاپ شریف ،نوبت اول.1384 -7شعاري نژاد ،علي اكبر ؛ فلسفه جديد تربيت ،تهران ،اطالعات 1388 ، -8شكوهي ،غالمحسين؛ مباني و اصول آموزش و پرورش؛ مشهد ،به نشر ،چاپ1385 ،27 27