پاورپوینت
آموزشتحقیق و پژوهشبرنامه‌ریزیمدیریت و رهبری

پاورپوینت آینده پژوهی و روش های آن - آینده نگاری - سند چشم انداز ایران 1404

آینده پژوهی و روش های آن - آینده نگاری - سند چشم انداز ایران 1404

mahdi

صفحه 1:

صفحه 2:
آینده ایران درسند. چشم انداز

صفحه 3:
مقدمه پرسش از آبنده مهم ترین و ماندگار ترین پرسشی است که در وجود هر انسانی وجود دارد. با حیات روزانه او مدام پرسیده مى شود وبا افول روزانه هنوز هم جانی برای پرسیدن از آبنده دارد. علت آن شاید ذهن کنجکاو بشر برای ثبت نادانسته ها و نادیده هاست. انسان دوران معاصر بیش از همه پیشینیانش با تحول وتغییر همراهی کرده است و او تغییر را از آن رو می‌آزماید که تنها گذرگاه او به سوی جامعه آرمانی‌اش است.

صفحه 4:
امیرالمومنین (علیه السلاع): من استقبل الامور ابص من استدیر الامور تحیس

صفحه 5:
امير مومنان على اد ت 5 به مو (ع) فرمود :نخدا مو حمت كند اكه کسی را که بداند: ازکجاست؟ در کجاست؟ به کجا می رود

صفحه 6:
آينده‌نگري در کلام امام شریف نهج البلاغه آمده است, می‌فرماید: "او ان الوم انار و ات وال ارو لهام ‎“J‏ يعنى: "آگاه باشید! امروز: روز تمرین و آمادگی, و فردا روز مسابقه است. پاداش برندگان بهشت. و کیفر عقب ماندگان آتش است. " در آخرین جمله‌ی اين خطبه‌ی ارزشمند نیز فرموده است: "پس. از این دنیا توشه برگیرید تا فردا خود را با آن حفظ نمایید."

صفحه 7:
لام ل (ع): ‎CAI FI‏ رت داناترین مردم کسی است که آینده را بهتر ببیند

صفحه 8:
رسول خدا (ص): انما الامل رحمه من ‎all‏ لامتی ... براستی آرزو رحمتی از جانب خداوند برای امت من است؛ اگر ارزو نبود مادری به فرزند شیر نمی‌داد و باغبانی درختی نمی کارید.

صفحه 9:
آرمان‌گرایی؛بزرگ‌ترین واقعیت و قانون زندگی بعضىها اشتباه مى كنند كه در مقابل آرما نكرايى. واقع بينى را مطرح می‌کنند. در نظر اينها واقع بينى. نقطدى مقابل آرمان‌گرایی است. این خطای بزرگی است. چون آرمان گرایی. وآقعیت‌ها را در جامعه می‌سازد. یک مجموعه‌ی با آرمان و دارای هدف‌های بلند. می‌تواند واقعیت‌ها را طبق آرمان خود شکل دهد و به وجود بیاورد.دنیا این طور پیش رفته است. آرمانها را كنار بكذاريم. به بهانه ی واقع بینی! این کمال غفلت است. آرمان گرایی به‌وجود آورنده‌ی واقعیت های شیرین و مطلوب است. وقتی یک انسان. یک مجموعه و یک ملت با مسوولان و دست‌اندرکاران‌اش پای آرمان‌ها ایستادند. حاضر نشدند کوتاه یند و برایش کار کردند. چه اتفاقی می‌افتد؟ وآقعیت‌ها به سمت آرمان‌ها ین خودش بزرگترین واقعیت و قانون زندگی است؛ چرا بعضی این را فراموش می‌کنند؟ مقام معظم رهبری دیدار با جهاد گران و کشاورزان.دی‌ماه ۸۲

صفحه 10:
آرمان گرایی و مصلحت گرایی آرمانگرایی در مقابل مصلحت گرایی است؛ عشق به آرمانها و مجذوب آرمانها شدن. انسان وقتی که در محیط تلاش و کار معمولی زندگی قرار می‌گیرد. گاهی موانع جلو چشم او را می‌گیرد؛ آرمان‌ها را دور دست و غیرقابل دستیابی به انسان نشان می‌دهد و این خطر بزرگی است. گاهی آرمان‌ها فراموش می‌شوند. ۱۳/۸/۹۸

صفحه 11:
_ برآیند آرمانگرایی و چالش با مصلحت‌ها | اگر شما جوانان نگاه به قلّه‌های آرمانی را کنار بگذارید. بر آیند غلطى به‌وجود خواهد آمد. مل برآیند آرمانگرایی شما و چالش مسژولان با مصلحت‌هاء بر آیند معتدل و مطلوبی خواهد شد؛ اما اگر شما هم دنبال مصلحت گرایی رفتید و گرایش مصلحت‌اندیشانه - یعنی صددرصد با واقعیت‌ها کنار آمدن - وارد محیط فکری و روحی دانشجو و جوان شد. آن‌وقت همه چیز به‌هم می‌ریزد و بعضی آرمانها از ربشه قطع و گم خواهد شد. دانشجویان نبایدآرمانگرایی را رها کنند. توقع من از شما عزیزان این است که پایه‌های معرفتی خودتان را در همه‌ی زمینه‌ها عمیق و مستحکم کنید. دیدار با داشنجویان و جوانان-۸۲/۸/۱۵

صفحه 12:
7 3 ۰ ۳۹ ‘ ترجمه عملیاتی آرمان گرایی همراه با واقع كرايى؛ ت کیب تدییر با مجاهدت 6 تر کیب تدبیر با مج آرم نكرلئى را اشتباه كرهنسبا رؤياكرائى.آنجه كه ها ميخواهيم دنبال كنيم و اصرار بر ن داريم. لین است که واقهبینی. مشاهدمی واقعيات جامعه و جهان. با آرمان‌گرانی و تعقیب آرمان‌ها و آرزوهای بزرگ ملت ایران هیچگونه تنافی و تعارضی ندارد. اگر ما توانستیم آرمان‌گرائی را با واقهبینی و واقع‌گرائی همراه کنیم. ترجمه‌ی خملیاتی‌اشن میشود اینکه رما متیر راب قجاهتتتر کت کنیمآ هم اهنت بکنيم زو مجاهدلنه حرکت کنیم. هم لین حرکت مجاهدانه در یک چهارچوب تدبیرشده‌ای قرار بگیرد

صفحه 13:
بسیچ یعنی دیدن افق های دوردست؛ یعنی آبنده نگری بسیج یعنی حرکت عظیم ملت ايران» همراه با آگاهی؛ احساس آمیخته‌ی با عقلانیت؛ حرکت و عمل آمیخته‌ی با مبنای فکری؛ عمل‌گرایی همراه با آرمان گرایی و دیدن افق‌های دوردست؛ اینها مجموعه‌یی است که ذهنیت و هویت بسیج را تشکیل می‌دهد. به همین جهت است که از اول انقلاب تا امروزء بسیج خار چشم دشمنان بوده؛ چه دشمنان داخلی و چه دشمنان خارجی. همیشه بسیج مورد تهاجم لفظی و عملی دشمنان قرار داشته لست ۱۳۸/۲

صفحه 14:
نگاه کلان و نگاه به آینده اگر ما نگاه کلانی به مسائل کشور. به آیندمی کشور و چالش‌هلیی که فراروی ملت و کشور قرار دارد. نداشته باشیم.نه تنها نمی توانیم وظایف آینده را ترسیم کنیم. بلکه در فعالیت‌های فعلی هم احتمال سردرگمی وجود خواهد داشت ....جمهوری اسلامی - یعنی نظام مردمی. نظام مستقل. نظام مبتنی بر ارزش‌های اصیل. نظام مبتنی بر آزادی فکر و عدالت اجتماعی یک هدیفی الهی‌به ملت ایران است. خدای متعال لين هديه را مفت و مجلنى .به ملت ايران نداده است. نسل‌هایی تلاش کردند. نسل قبل از شما مجاهدت سخت و دشوارى را متحمل شدند؛ خداى متعال هم وعده کرده است که برای مجاهدت پاداش قائل است.... (۳/۹ | سي >

صفحه 15:
.... ملت ایران تلاش کردند؛ خدای متعال هم این هدیه را به آنها داد. باید نگه داشت. این طور نیست که آگر خدا به قومی نعمت داد. آن قوم خاطرجمع باشند كه اين نعمت برای آنها خواهد ماند. ..نعمت دادشده‌گان دو نوع‌اند؛ .. کسانی که نعمت را بر باد دادند. «مغضوب علیهم» و «ضالین»اند؛ آنهایی که نعمت را نگه داشتند. «غیرالمغضوب علیهم و لا الضاا این هدیه را بين»اند..... بس بايد نعمت را نگه‌داشت. ... نعمت خدا را باید نگه‌دارید. پرورش دهید. کامل کنید و نقایص‌اش را برطرف سازید - که این نقایص هم باز از عمل ما ناشی می‌شود -...لذا به افق دوردست نكاه كنيد و ببينيد جه بايد كرد و چالش‌هایی که در مقابل ماست. چیست... اما در سايدى تحليلٍ اين مسائلٍ مى شود خط ممتد به سوى آينده را بيدا كرد و مشخص نمود كه جه كار بايد بكنيم و جه كار بايد نكنيم. ۳۹(

صفحه 16:
انقلاب و آبنده نگری بزرگترین کاری که نهضت اسلامی در ایران انجام داد. تلنگر زدن به ما ایرانی‌ها بود تا از خواب غفلت و بی‌تفاوتی و بی‌اعتنايي به آینده خارج شویم. .. ما خواب بودیم. انقلاب ما را بیدار کرد....- ما مردم ایران آیا آن‌چنان که پیغمبران الهی و ادیان الهی و بعشت الهی از انسان خواسته است. بر سرنوشت خود حاکم بوده‌ایم؟ خودمان را یافته‌ایم؟ برای آینده‌ی خودمان طراحی کرده‌ايم .... ملت ايران به‌عنوان یک ملت و یک مجموعه. تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی فرصت و مهلت این را نیافت که برای خود چشم‌اندازی تعریف کند؛ آن چشم‌انداز را انتخاب کند؛ برای آن چشم‌انداز برنامه‌ریزی کند و به سوی آن چشم‌انداز حرکت کند. تا چشم‌آنداز را برای خود تعریف نکنیم. هیچ کار درستی صورت نخواهد كرفت - همه‌اش روزمژگی است - بعد از آن که تعریف کردیم. اگر برنامه‌ریزی نکنیم. کار پی‌برنامه به سامان نخواهد رسید. بعد از آن که برنامه‌ریزی کردیم. اگر همت نکنیم. حرکت نکنیم. ذهن و عضلات و جسم خود را به تعب نیندازیم و راه نيفتیم. به مقصد نخواهیم رسید؛ اینها لازم است. ۱۳۸۳۴۳

صفحه 17:
براى ساختن آينده به چه چیزهایی نیاز داريم؟ © ‎.١‏ داشتن بينشى مثبت و انكيزاننده نسبت به آينده ‏؟. كسب مهارت هاى تفكر و حل مسئله ۳ كسب مهارت هاى هدف كذارى در كار و زندكى ‏*. كسب مهارت های ارتباط موثرنباخود با دیگران وبا جهان ۵ داشتن و کسب شایستگی ثبات و پایداری در عمل ‏۶ داشتن انديشه ای بزرگ . شروعی کوچک . رشد و ارتقاء سربع ‎ ‎

صفحه 18:
ایستادن در مقابل گيشه زندگی و درخواست بلیط بدون ذکر مقصد ایستادن در مقابل امواج زندگی به جای موج سواری * دوست داریم بحران زده شویم تا چاره را بيابيم

صفحه 19:
بيش رو بودن سالم تر. جدى تر. خوش برخوردتر بودن موج سوار بودن انكيزه كافى براى مبارزه داشتن فعال شدن مكانيزمهاى موفقيت داشتن سبک و روش کاری احساس کامیابی انگیزه برای حرکت. رفتن و تحول بافتن تحول - جاری کردن پتانسیل ها در تمام ابعاد وجود و توازن بین آنها

صفحه 20:
شما آن چیزی نیستید که فکر می کنید هستید ؛ بلکه شما آنچنان كه فكر مى كنيد هستيد. شما در مقابل كارها شكست نمى خوريد بلكه در مقابل تفكرات خود شکست می خورید؛ شما در مقابل انفاة وز نمی شوید بلکه در مقابل تفکرات خود پیروز می‌شوید. شكست «اتفكر بهابن بست وسيدة ‏ بيروزى* تفكر انقطاف پذیر ترس از شکست - ترس از ناتوانی در اداره توسعه و تعالی دیوانه کسی است که کار ثابتی می‌کند ولی نتیجه متفاوتی می‌خواهد

صفحه 21:
جرا هدف گذاری لازم است ؟ © هدف گذاری قدرت است تا پیش از این می‌گفتند : دانایی قدرت است امروزه می گویند توان انجام عمل قدرت است تنها داشتن اطلاعات تخصصی کافی نیست. به عمل بردن دانش مهم ترین اصل است.

صفحه 22:
اول تصميم بكير جه مى خواهى بعد تصميم بكير كه براى رسيدن به آن بهاى آنرا بيردازى بهاى آنرا بيرداز.

صفحه 23:
۷ گام هدف گذاری 7 اول : تبدیل آرزوها به هدف: مشخص کنید که نتيجه دلخواه چیست؟ دوم : تعیین مهلت برای دستیابی به هدف سوم : اولویت‌بندی اهداف (جدول زمان‌بندی) چهارم : کسب مهارت‌های مورد نیاز پنجم : شناسایی موانع ششم : مدل‌سازی هفتم : تجسم خلاق و عمل کردن

صفحه 24:
ویژگی‌های یک هدف خوب © كاملا مشخص, تعریف شده. واضح. همراه با جزئیات. منطقى و با جرات مكتوب و توسط خودتان تعيين شود. بدون تكيه بر عوامل خارجى قابل اندازهكيرى, قابل تقسیم و شکسته شدن به اجزا و ایستگاه‌های کوچکتر منطبق بر ارزش‌ها با انگیزه‌های قوی‌تر و مناسب‌تر. زمان‌بندی شده. قابل اجرا و دست بافتنی و دیدنی و قابل تجسم با جزئیات متناسب با روحیات و امکانات شماء با شناخت دقیق و عمية

صفحه 25:
* آجرهای باورهای شما بناهای آینده شما را خواهند ساخت *#اگر این آجر ها هوشمندانه. محکم. متناسب. با ثبات و نظم وترتیب چیده شوند زیباترین آینده از آن شما است *#محدودیت فقط ساخته ذهن ما است. ما بیش از محدودیت‌های محیط محدود در باور های خودمان هستیم.

صفحه 26:
اا اميد و بينش مثبت نسبت به آينده هدف و برنامه مشخص براى آينده مهارت تفکر و تصمیم‌گیری و حل مسئله مهارت‌های ار تباطی: باخود با دیگران با جهان آینده از آن خالقین موفقیت است

صفحه 27:
فقیر ترین و درمانده ترین فرد کسی است رویایی ندارد چشم انداز بدون عمل رویاست و عمل بدون چشم انداز اتلاف وقت است آینده آمده است اما هنوز گسترش نيافته است اگر نمی دانی کجا می روی مهم نیست که از چه مسیری می روی؟ چشم انداز ترکیبی از آینده نگاریف درون نگری . تخیل . قضاوت و جسارت است.

صفحه 28:
هر تصمیم شماء بر کل سرنوشت شما اثر دارد! The mind is not a vessel to be filled, it is a flame to be lit Plato

صفحه 29:
آینده متفاوت از گذشته است

صفحه 30:

صفحه 31:
‎on st EP‏ ی وب راز آبئد: فيست ‎

صفحه 32:
‎du by‏ پرواز ‏اين سرزمين در سايه تلاش ات

صفحه 33:

صفحه 34:
آینده‌های بخش

صفحه 35:
prem ‏پدیده‌ها‎ می‌زند

صفحه 36:
۱. فرآیندی سیستماتیک, مشارکتی و گردآورنده ادراکات آینده است.که چشم اندازی میان مدت تا بلند مدت را با هدف اتخاذ تصمیمات روز آمد و بسیج اقدامات مشترک بنا می‌سازد 63۷63930,2001. ۲ آینده نگری تلاشی است نظام مند. با توجه به ظهور فناوریهای جدید و نتایج پژوهش‌های بنیادی راهبردی علم. فناوری. اقتصاد. محیط زیست و جامعه. ۳. تلاشی نظام مند برای دیدن آینده‌های بلند مدت اقتصادی, اجتماعی و زیست محیطی با هدف شناسایی تکنولوژی‌های نوین. سیاستگذاری وتقویت حوزه پژوهشهای راهبردی برای کسب بیشترین منافع اقتصادی. دستیابی به توسعه پایدار و بهبود و ارتقاء کیفیت زندگی عامه مردم. ۴. آینده‌نگری, به معنای توجه داشتن به آینده و دغدغه داشتن وضعیت فراسو است که در انتظار رسیدن آن و رخدادهای آن هستیم.

صفحه 37:
وتهیه برنامه هایی ازآینده‌های مختلف پیش رو. ۲- تعبین اولوبت: شاید مهم ترین هدف آینده نگری. و انگیزه ای که در اکثر برنامه‌های هر کشور مشاهده می‌شود مربوط به محدودیت منابع و بیشترین توقع از پژوهشگران در تعيين اولویت‌ها باشد. ۳- پیش آتاهی: شناخت تحولات در حال تکوین همراه با تأثیرات عمده آنها بر تدوین سیاست های آتی علم و فناوری به علاوه. تعیین خطرات احتمالی و چاره اندیشی برای مقابله با آنها. ۴- وفاق عمومی: ترغیب به توافق بیشتر اندیشمندان. نهادهای سرمایه گذاری و کاربران تحقیقات نسبت به فرصت ها و نیازهاء همسو شدن همه نهادهای تاثیر گذار برای رسیدن به یک هدف مشترک. ۸ پشتیبانی: تشویق سیاست گذاری ها در راستای حمایت از ذینفعان ویژه در نظام پژوهش و ‎pS (RED args‏ ۶ ارتباطات و آموزش: گسترش ارتباط جوامع علمی داخل کشور. توسعه روابط خارجی با نهادهائی که از نتایج پژوهشها استفاده می کنند و نهایتاً ایجاد و تقوبت فرهنگ عمومی, در سطح نهادهای سیاستگذار. مدیران و تصمیم گیران جامعه.

صفحه 38:
3 كاركرد ارتباطى ‎Communication‏ ‏احياء و ترميم حلقدهاى ارتباطى (عهناهة1) سيستمها ايجاد به خلق زبانى جديد (زبان مشترك ميان بازيكران) هر علم زبان تخصصى ‎(PRIVATE LANGUAGE)‏ 94-5 را دارد. ۲ .تم رکز بلند مدت ‎Concentration on the longer term‏ ه نگاری ابزاری برای ساختن سیاست‌ها. ظهور و بروز فرصت‌ها و چالش‌ها, تکامل روندها. فتاوری‌ها می‌باشد و با توجه به عمر کوتاه دولت‌ها. مجالس قانونگذار. سیاست‌گذاران و ... یک راه میان بر است. ۳. هماهنگی «مناههن:ه60 به سمت بوروکراتیزه کردن سیستم ساختارهای مکانیکی. ساختارهای ار گانیسک (0۳20010), روابط خارج از تقسیم‌کار اداری. ۴ هم رای 60050090 بحران مشروعیت پیش روی نظام اداری یا تصمیم گیری دولتی اجماع مشروعیت اجرایی به همراه می‌آورد. ‎‘Commitment agai .d‏ تعهد بر آمده از چهار 6 قبلی تعهد بر آمده از انتشار نتایج تاکید بر فرآیند در مقابل محصول

صفحه 39:
و يم مت 69و

صفحه 40:
پیش‌بینی تنها برآوردی از آینده است وخطی بودن سیر امور در پیش بینی یک فرض پذیرفته شده است. در حالیکه سیر امور لزوماخطی نیست ودارای حلقه‌های بازخوردی بیشماری است. در پیش‌بینی گزینه‌های زیادی از آینده مورد تجزیه وتحلیل قرار می‌گیرد وکار پیش‌بینی با تعریف وانتخاب آینده‌های ممکن پایان می‌گیرد. نتایج حاصل از پیش بینی» متضمن پیامی برای زمان حال نیست. پیش‌بینی‌ها می‌توانند نیازگرا باشند و نه تنها برای توجیه‌پذیری یک گزینه. بلکه برای تعیین نیازها به کار گرفته شوند.

صفحه 41:
پیش بینی برخلاف پیشگویی, برای زمان با دوره معینی از آینده است که آن زمان باید از آغاز شناخته شده باشد در حالیکه پیشگوبی بر آورد وتخمینی برای هر دوره زمانی بعد از دوره جاری است.

صفحه 42:
پیش‌بینی, بر آوردی از آینده است . پیش گویی, کلی‌تر از بینی است و عبارت است از بر آوردهایی برای هر دوره زمانی پیش از. ضمن یا بعد از دوره جاری. چشم اندازه فرایندی است که ضمن آن تلاش سیستماتیکی صورت می گیرد تا کاوشی در آینده بلندمدت تر .با هدف تعیین زمینه های کلیدی تر به عمل آید. چشم انداز آمیزه ای از جهت گیری بر پایه نیاز ( نیازمداری) و پیش برنامه های توسعه است که این دو نیرو را نیروی پیش برنده و نیروی کشش می نامند.

صفحه 43:
در چشم انداز. سعی می‌شود رخدادهایی را که نمی‌توان به هیچ وجه یا به طور تاثیر فرار داده مشخص نمود (از جمله تفییرات اقلیم. خسوف ماه و .-) تمركز اصلى برنامه ريزى بر حاصل و نتيجه آن؛ يعنى خود «برنامه» است. در حالى كه چشم انداز لزوماً. به يك برنامه رسمى منتهى نمى شود نتيجه برنامه‌ریزی» همواره یک چیز عملی يعنى #برنامه» است. برنامه ریزی معمولا معين تر است زيرا برنامه اى تعهد آور است. جشوانداز. حتى در مرحله اجرا هم. تعهدی برای شرکت کنندگان ندارد. چشم‌انداز می‌تواند منجر به یک برنامه. یک نقطه عطف. تداییر. اقدام‌ها و وظایفی برای فعالان مختلف گردد ۰ ولی این امر ضروری و الزامی * برنامه ریزی بلند مدت در بنگاه‌ها به معتای ۳ تا ۵ سال است . در حالی که افق ( منظر) چشم‌انداز, ۰۱۰ ۳۰۰۲۰ سال یا بیشتر درچشم انداز, افکار و ايددهاء بدون توجه و اهمیت دادن به منشأًآنها جمع آوری می‌شوند.

صفحه 44:
۲. حوادث به یکدیگر مربوط هستند و نباید آنها را از یکدیگر منفک نمود ۳ هنگام بررسی تغییر باید دیدی جامع‌نگر و چشم‌اندازی مبتنی بر سیستم‌های کل داشت ۴ اذعان به وجود گزینه‌ها و بدیل‌های متعدد آینده ۵ تمایز بین آینده‌های ممکن. محتمل و مرجح ۶ آنچه انجام می دهیم يا نمی‌دهیم. پیامدها وعواقبی به دنبال دارد و اگر هميشه همان کاری را بکنیم که پیشتر می‌کردیم در این صورت هميشه آنچه را که در گذشته به دست مى آوردیم. کسب خواهیم نمود. ۷ توجه به نقش حیاتی و مهم آرمان‌هاء ارزش‌ها و بینش‌های مثبت در آفرینش دنیایی بهتر ۸ اختیار مردم و مسئولین برای انتخاب و عمل مسئولانه و آگاهانه ‎٩‏ پذیرفتن اهمیت برنامه ریزی کوتاه مدت. ميان مدت و درازمدت ‎

صفحه 45:
Why use formal methods? من هیواز وعثيه عمج استفانهم كدو تاه .م 6 6 * سیستمی شدن بیشتر فرایند آینده نگاری = Increase transparency of processes ‏افزایش شفافیت فرایندها‎ * " Aid creativity ‏کمک به خلاقیت‎ * = Constitute space for communication and interaction ‏در نظر گرفتن فضا برای ارتباطات و روابط‎ * * Aid visualisation of possible futures * کمک به تصویر سازی آینده‌های ممکن

صفحه 46:
معیارانتخابووش 0« 9و6 10 توجه به منابع در دسترس(زمان: بودجه و۲ ‎"Nature of desired participation‏ * توجه به انگیزه مشارکت مطلوب ‎"Suitability for combination with other methods‏ * قابلیت ترکیب با سایر روش‌ها "Desired outputs of a foresight exercise (e.g. product vs. process) * تولید خروجی های مطلوب برای بکار گیری آینده‌نگاری “Quantitative / Qualitative data requirements of methods * توجه به نیازهای اطلاعاتی کمی و کیفی روش‌ها "Methodological competence often a key factor

صفحه 47:
Four key distinctions 4 علمل‌مهم کسلیدودر بسحنیوث‌های‌تینده نگلیی انتخاب نوع رویکرد: اکتشافی | برون نگر | تفسیری هنجاری | درون نگر/ تجویزی ترکیبی انتخاب نوع ابزار: کمی. نیمه کمی و کیفی استفاده از منابع و طیف های مختلف دانش :خلاقیت , شهود. تعامل وخبرگی انتخاب نوع متدولوژی و فرایند انجام کار تلفيق رويكرد + ابزار + طيف دانش)

صفحه 48:
Advice on conceptual issues . Discuss with your sponsor what type of approach is s/he expecting . Design methodology accordingly . Involve the right people at the right time

صفحه 49:
Advice on managerial issues Make sure you have the resources to complete your proposed work plan Make sure you allocate sufficient amount of time for reflection on outcomes of each phase of the process before you move on to the next phase

صفحه 50:
rmative ‏تلو اردع‎ sohigls wha: ‏5نواغ‎ and events would take us to a particular future or futures. ‏رویکرد هنجاری می پرسد که چه روندها و رخدادهایی لازم است تا ما به آنیده‎ ‏خاصی برسیم.‎ Exploratory approaches essentially begin from the present, and see where events and trends might take us رویکرد اکتشافی اساساً از حال شروع و مشخص می‌کند کجا رخدادها و

صفحه 51:
پارادايم اکتشافی پارادايم سنتی پیش بینی بود. در این پارادایم از آنجایی که آینده نتیجه ای علی و معلولی از گذشته دانسته می‌شد. نوعی جبری گری نیز در آن پنهان بود. آینده. آینده‌ای محتوم. صلب و ثابت است. قابلیت استفاده از ا ین جنس پیش بینی ها تنها برای شناختن آینده و تطبیق دادن وضعیت خود با آن آیندهُ محتوم است. تصمیم‌گیری بر اساس آینده کشف شده و انطباق با آن است.

صفحه 52:
Exploratory approach ‏روشهاولكتشلفى‎ به ما قدرت می‌دهد تا آینده‌های بدیل حال را بفهمیم؟ اکر ‎guste)‏ وا رخدادها اتفاق بیفتند جایگزین از سوابق چه عواقبی برای /گذشته‌های مختلف اتفاقات انتظار داریم؟ 5 تدم وقد این روند چگونه نتيجه كرفته مى شو گسترش می‌یابد؟ ‎WHAT IF...?‏ ...جه مى شود اكر

صفحه 53:
این پارادايم با در نظر گرفتن نیروی انسان در ساخت آینده و تاریخ سعی می‌کند تا آینده را بسازد. اما خود ساخت آینده باعث می‌شود تا مفاهیم و سوالات جدید تری نیز طرح شود. در این پارادايم با ۲ سوال اساسی مواجه می‌شویم. . وقوع کدام آینده ها محتمل است؟ ۲. آینده مطلوب ما چیست؟ ۳ کدام آینده وقوع می یابد؟

صفحه 54:
Normative approach ‏روش‌های‌هنجایی‎ ده پا ‎<n‏ ‏ار آیندهای وا ات > HOW?

صفحه 55:
خورد با آینده: پارادایم دوم- آینده‌نگا

صفحه 56:
Foresight for STI & Regional Development . Forward-looking =Defining long term STI/Industrial policies & strategies . Innovation =Promoting new and creative ideas, changing STU/Industrial systems and structures (national/regional) as well as understanding the risks of changing systems . Replication =Making policies backed by evidence-based successful STV/Industrial experiences or other benchmarking activities ٠. Outward-tooking =,Contrasting the local ST1/Industrial context with national, European and international ones in order to learn and adapt . _Inward-tooking = Promoting cooperation on cross-cutting objectives by bringing together STV/Industrial stakeholders (scientists & users) Monitoring Existing policies need to be regularly reviewed and monitored to ensure they are relevant to the STV/Industrial dynamics of the World Evaluation =:Promoting systematic evaluation of the effectiveness and efficacy of policies and learning from both good and bad experiences in order to measure ST/Industrial impacts سیب

صفحه 57:
Main challenges for each approach Forward-looking =the challenge is implementation of outcomes and preparation of clear recommendations . Innovation =the challenge is to involve the right people and ask the right questions as well as reaching commitment Replication =the challenge is to guaranty that the activity considers and delivers information relevant to the local context |. Outward-looking =the challenge is identify commonalities ١ Inward-locking =the challenge is to involve key stakeholders and reach commitments . Monitoring =the challenge is to dynamically and systematically track interconnected activities . Evaluation =the challenge is the development of success indicators Poppet

صفحه 58:
The Foresight Diamond « ‘Roadmapping Delphi SWOT analysis Citizen Panels. | ert PanelsMorphological analysenferences / (Critical technologiesMulti- Voting / Polling ” titative Scenarios/S#HtdReholders Mapping Qualitative (17) Semi-quantitative (10) Evidenc RAFALEL Popper (2006) 5

صفحه 59:
The Foresight Diamond Co eee eee ‏اللا‎ er ered ESSAY / SCENARIO WRITING (GeNiUSFORECASTING ROLE PLAY / ACTING SWOT — BRAINSTORMING BackCASTING ‘SCENARIO WORKSHOP {ELEVANCE TREE/LOGIC GHAR GPXPERT PANEL MORPHOLOGICAL ANALYSIS CONFERENCE /WORKSI KEVICRITICAL TECHNOLOGIES MULTI-CRITERIA YOTING/FOLLING, (QUANTITATIVE SCENARIO/SMIC_ STAKEHOLDERS ANALYSIS, (CROSS IMPACT STRUCTURAL ANALYS, PATENT ANALYSIS TERVIEWS INDICATORS / 4 BIBLIOETRICS _SENCHMARKING, EXTRAPOLATION SCANNING, LITERATURE REVIEW و

صفحه 60:
(17) raving less on rumors subjective reports synthe and evaluation of ideas or ‏ال‎ لا ا و۳۰ Semi-quantitative (10) opi mathematical prindp 0 pr oviedge (le. waichting ide 1 رت ‎oris based on roi‏ numerical cata i 2 infomatien) jevanice trees / Logic charts Scenario wor “ Roadmapping Delphi SWOTanalysis ۸ anels Morphological analysis Conferences | Sen KeyCritical technologies Multi-criteria_Voting / Polling ive Scenarios/SMIC_ Stakeholders Mapping, nay] intuenced by | 1 experiences and | | ‏ل‎ R Popper (2008) Stronly infer

صفحه 61:
The Foresight Diamond Creativity <<! ‏الس ووس‎ imagination | |The Foresight Diamond: | “Toward: a coherent taxonomy of 130 foresight activities” Strongly influenced bby discussions and knowledge exchange

صفحه 62:
نمونه‌های روش‌های کمی و نیمه کمی Critical & key technologies Delphi panels & questionnaires Gaming-simulation Multicriteria analysis, quantitative scenarios Polling & voting Roadmapping, benchmarking System analysis, structural analysis Cross-impact analysis Patent analysis, bibliometrics Indicators and time series analysis Trend extrapolation Modelling

صفحه 63:
Brainstorming Expert panels, citizens panels, conferences, workshops Essays, scenario writing SWOT analysis Interviews Literature reviews Morphological analysis Relevance trees, logic charts Role play, acting Environmental scanning, weak signals Science fictioning, wildcards, genius forecasting

صفحه 64:
بندى ابزارهاي كمى و كيفى ‘Sate - Trend extrapolation Quantitative Tools - Simulation modelling (use of statistics and other - Cross impact analysis data) to elaborate future - System dynamics trends and impacts - Delphi method Qualitative Tools — Experts panels (drawing on expert knowledge) — Brain storming to develop long term strategies — Mind mapping - Scenario analysis workshops - SWOT analysis Tools to identify key points = Critical key technologies f action to determine = ‏عا مس‎ of ac fon : - Morphological analysis planning strategies

صفحه 65:
لت نت 0 ec Expert Panels ‏ل‎ ow) ‘ox! ‏مت‎ ‎ome) com) ‘amet oe (ox) ane Daten ‏لت‎ ‏موس‎ ‎2 ‎Exvapolation ‎(om) 0 Coes Latin America Pieced ‘Toe'memoae) ‘Average 8 لت Expert Panels terse) ers) (eam) لت Trans Europe| (Gt coves ont Soames) ao) (erm) are) ‏ات نا‎ ‏جع عممم مومت‎ ‘ore 0-6 wae) ‘ore ‘anaes ‏زورید‎ ‏هن‎ 7) امام معدت مدنا “ | 95 | trom! nom) cen [ =| ‏توص‎ Trend 1390) our ee) ‘Source: Popper er af (2007)

صفحه 66:
dhorizon scanning), ,45) (4.9

صفحه 67:

صفحه 68:
مجموعه‌ای از رویه‌هایی که برای استخراج و پالایش نظرات گروهی از افراد به کار گرفته می‌شود تا اين نظرات بدون معایب متداول در اظهار نظرهای رو در رو به دست آید. ویژگی‌ها: بازخورد نظرات به کل افراد dnteractive Process) lols ai!,3 (dterative Process) ‏فرايندهاى تكرارى‎ ‏ناشناس بودن نظرات‎ بازخوردهای آماری استفاده گسترده از مشارکت‌کنندگان مختلف

صفحه 69:
روش اجرا ۲ 5 5 65 SW I~ ۲ 5 5 7 5 6 ۲

صفحه 70:
روش مورد استفاده fesuits, analysis, discussion...

صفحه 71:
بررسی و ترسیم ووبرون یابی روندها در قالب کارگاه

صفحه 72:

صفحه 73:

صفحه 74:
گروه آینده نگری علوم و فناوری آینده های مطلوب آنهائی است که یک جامعه مشتاق دستیابی به آنها است وگستره کامل ارزش‌ها و آرزوهای فردی, برنامه‌های راهبردی بنگاه‌های تجاری و صنعتی و سازمان‌های اجتماعی و طرح و برنامه های دولت ها را در بر می‌گیرند. بر خلاف روش دلفی این روش بیشتر مربوط به یک کشور و فرهنگ خاص می‌شود و لذا مقایسه نتایج به سهولت امکان‌پذیر نیست. این روش در کشورهای استرالیا و هلند مورد استفاده قرار گرفته است و کشور بریتانیا نیز اخیرا درمطالعه‌ای ترکیبی از هر دو روش دلفی و بحث گروهی استفاده کرده است.

صفحه 75:
سناریوها داستان هاء تصاوبر و یا طرح هایی درباره ی چگونگی آشکار شدن آینده هستند. آن ها داستان هایی هستند که یح کننده ی گستره ای از گذرگاه ها از زمان حال به آینده سنارپوهای خوب ريشه در گذشته و حال دارند و مهیا کننده ی تعابیر حوادث مربوط به گذشته و حال هستند که به سمت آينده پیش برده شده اند. واژه سناریو از دنیای تثاتر و سینما گرفته شده است. سناریوها نباید فقط جهت پیش بینی آینده های بدیل و متعدد بکار گرفته شوند, بلکه باید باعث تغییر مدل ذهنی و روش درک تصمیم سازان نیز شوند.

صفحه 76:

صفحه 77:
امنيت جهانى ( دنيايى با اميت بايدار/ ناء رده جهانى شدن ( جهانى شدن فراكير/ منطقه كراب و ايجاد مناطق مختلف). منابع انرزى (منابع زياد انرز كه مى تواند ناشى از انرزى هاى نو اكتشاف ذخاير نو افيش ضريب استحصال و ناشى از ساير اترزى هاى فسيلى مانند كاز ا واد جديد نفتى جديد باشد | كميابى منايع ). حوزهى قلمرو فعاليت شركتهاى عمده نفتى (كسترش حوزهى فعاليتهاى شركتهاى نفتى اعم از برداختن به كل زنجيره تامين يا حتى ورود به ساير زههاى كسب و كار مانتد فولادسازي / .فعاليتها بر بخشى از زنجيره نامين توسط هر شركت) توع ديدكاه به حوزمى اترزى (ديدكاه تجارى و اقتصادى به اترزى / ديدكاه سياسى - امنيتى و استفاده از انرزى به عنوان ايزارى در خدمت ابن وظيقه). ی زندگی [ شيودى نوين زندكى شامل افزايش جابدجابى و شهر نشينى. راحتى كار مصرف يالاى اترزى ‎١‏ شيوهة ‎es‏ ‏ضعیت زیست محیطی ‎so lo)‏ وذى ياك / عدم توجه جدی به مخط زیست) شدن | دولتی شدرن و ملی‌گرایی منند وضعیت آم یک حاكميت ‎(ol ae‏ نفش بازیگرانغیردولتیبیامللی افزایش قدرت و تاثرگذاریبازیگرانغیردولتیمانند 620 ها اتادیههای صنفی, سازمان هاى نظارتى و قانونكذارى بين المللى | تمركز قدرت در اختبار ذولت ها مالكيت بنكاههاى نقتى (. .اشتغال ( تفاضاى بالاى شركتهاى نفتى به نيروى انسانى متبحر واستفاده از نيروى كار بالقوه مانند بازنشستكان يا تيروى كار مهاجر! تناسب ميان رضه و تقاضاى نيروى كار و استخدام تبروهاى جديد). ساختار سازمانى و فر يند تصميمكيرى (ديدكاه شيكداى همراه با هوشمندى توزيع يافته. تخت شدن سازمانها و افزايش بروى سبارى / تصميم كيرى ساختارهاى يزرك سازماتى) ولید ارزش افزوده در حوزدی تفت( دنش بر شدن فعاليتها در حوزدى نفت | سرمايه بر شدن فعاليتها و وابستكى رشد این شوکت‌ها به سومایه ال جذابيت اشتغال در صنعت نفت و كاز (جذابيت بالا برلى ورود تيروى تازه/ اشتغال در اين حوزه جزو مشاغل سخت باشد و تعايل كمترى براى اشتغال باشد.) تعداد صادر كنندكان تفت ( به خاطر توجيه اقتصادى ناشى از افزايش قيمت و رشد جين و هند منابعى كه بيش از اين غيراقتصادى دانسته م شد. توجيه. اقتصادى بيابد و تعداد كشورهايى كه در بازار نفت حضور دارند اقزايش يابد/ به ليل رشد مصرف أنرزى هر كشورى به ميزان توليد خود مصرف كند و تعداد. صاد ركنندكان نفت وكاز به شدت كاهش ‎a‏ وضعيت استقلال سياسى (افزايش ميزان تمايل به تجزيه طلبى هاى قومى و منطقداى | شدت گرفتن یکبارچگی ملی و فزایش احساسات ملی‌گایانه)

صفحه 78:
چشم اندازسازی

صفحه 79:
ره نگاشت شناسایی حوزه‌های کلیدی دانش» کاربردهای احتمالی و محرک‌ها

صفحه 80:
گذشته نگری اصلاح و بهود گام‌ها

صفحه 81:

صفحه 82:
مدل‌سازی

صفحه 83:
گروه آینده نگری علوم و فناوری كرد فخبكان (كالا 17:0 0۶ ۳۵۵۵1 7 ) این روش برای ترسیم چشم اندازه هائی از آینده‌های محتمل. ممکن و مطلوب مبتنی بر دوره‌های زمانی بلند مدت (۱۰-۲۰ سال) از روش مشارکت گستره وسیعی از اقشار نخبه جامعه بهره می جوید. آینده های ممکن گستره ای از گزینه ها را برای جهانی که در آن امکان بروز تغییر و تحول مهمی در فاصله زمانی خاصی باشد فراهم می آورد.

صفحه 84:
گروه آینده نگری علوم و فناوری اطلاعات تئوریک مربوط به نوآوری فناوری‌های جدید و کاربردهای آنها در سایر زمینه‌ها می‌پردازد. مزیت اصلی‌روش ارزیابی نوآوری‌ها اين است که پژوهش به راحتی از طریق بانک‌های اطلاعاتی (11906 -01) بطور سالیانه با هزینه و نیروی کار متوسط قابل اجرا می باشد. این تکنیک در آلمان توسط شرکت‌هاپی با فناوری های پیشرفته مورد استفاده قرار گرفته است. در برنامه ریزی نوآوری و رقیب پژوهی مشترک بکار می‌رود. (هنگام استفاده از بانک‌های اطلاعاتی ثبت اختراعات برای آینده‌پژوهی لازم است جانب احتیاط رعایت شود. زیرا غالب اطلاعات ملی تحت تأثیر کشور مبداء قرار دارند و در مقایسه های بین المللی واقعی قابل استفاده نمی باشند.»

صفحه 85:
این روش از گرینش گروه کوچکی از نخبگان که کارشان استثناء گرینی است استفاده كررده و لیستی از فناوری‌های عام مناسب بای توسعه اقتصادی آتی یک کشور را تهیه می‌کند. از این تکنیک در آمریکا بای تعیین فناوری های بحرانی صنعت و امور دفاعی استفاده شده است. میت اصلی این تکنیک سهولت اجرای آن است . معايب اين روش عبار تند از: فر‌آیند آینده نگری بی‌بهره می‌ماند. ِ ِ نتایج محدود به دیدگاه‌های گرروه کوچکی شده و آنقدر کلی است که استفاده از آن براى بیان جزئیات استرراتتریکی یا تعیین اولویت‌ها غیر‌ممکن میشود.

صفحه 86:
برنامه ریزی بر پایه فرض در یک نگاه در همه برنامه ها - از برنامه سينما و ببك نيك رفتن كرفته تا برنامههاى يك ارتش بزرك - فرضهائى درباره آينده وجود دارند_ (9) رخدادهای باورکردنی فرضهاى بارير جا آسیب پذیر

صفحه 87:
شناخت و طبقه‌بندی انواع فرض‌ها چم درخت انواع فرض‌ها

صفحه 88:
چهار تکنیک کلیدی برای شناسائی و استخراج فرض‌ها: تعریف داستان طولانی برنامه جست و جوی افعال زمان آینده و نیز عبارت های باید و بایستی در اسناد برنامه عقلائی سازی برنامه پرسیدن سوال‌های خبرنگاران

صفحه 89:
شناسائی و استخراج فرضیه‌ها عقلائی‌سازی برنامه هدف عمده عقلائی سازی برنامه شناسائی فرضه‌ای ضمنی است استفاده از پیوند منطقی و عقلانی بین وضعیت آینده و اقدامات کنونی به منظور آشکارسازی فرضهای ضمنی هه 2

صفحه 90:
تفکر ارزشی چیست؟ ‎Value-Focused Thinking‏ شعار تفکر ارزشی: اول ارزش ها و بعد كزينه ها تفکر ارزشی اساسا از دو فعالیت تشکیل می شود: نخست درباره چیستی خواسته هایمان تصمیم می گیریم سپس چگونگی تحقق آنها را مشخص می کنیم.

صفحه 91:
مجموعه همه اهداف ادف ۲ هدف ۴ هدف ‎and‏ ‏هدف ‎Suny‏ ‎ere)‏ ‏۰ هدف ۱ هدف ۳ هدف ۴ هدف ۵ هدف ۶ هدف ۷ هدف ۸ هدف ‎٩‏ هدف هدق ابه خودى خود مهم است. اهميت آن جرائى ندارد. بنیادی به خاطر تاثیری که پر یک هدف دیگر می کذارد آهعیت دارد

صفحه 92:
ره نگار تکنولوژی برل قنع اي يل /. حستكت ماب زتجيره تأمين ‎es‏

صفحه 93:
تحلیل اثرات منقاطع Cross-Impact Analysis سرمایه گذاری د منابع انسانی امنیت 1 رشد اقتصادی | ‎"٩‏

صفحه 94:
تحلیل اثرات متقاطع ‎Cross-Impact Analysis‏ به‌عنوان مثال : اگر مطالعه‌ای درباره موضوعی باشد که ۴ رویداد آتی در آن شناسایی شده‌اند. ماتریس اثرات متقابل آن می‌تواند بصورت زير باشد: 4 | و | دم | وس | تاثیر بر رويدادها 81 1 E2 7 E3 E4 7

صفحه 95:
استرتزی پابرجا ۰ \ ۳ قضاى ستاريوها. برنامه‌ريزي پابرجا ‎Robust Planning‏ 0 یه / استراتزی ‎-١‏ توليد فضاى سناريوها ۲- به آزمون کشیدن استراتژی‌ها در آینده ‏۳- تقویت و غنا بخشیدن به استراتژی‌ها و تولید استراتژی‌های پابرجا ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎

صفحه 96:
باما ماه ۳ + 1 1 گذشته نگری ‎<Backcasting)‏ اریو بويسى ‎Scenario)‏ ‎Writing 520‏ en. ee ‏قلفیق روش‌های آینده پژوهی-دکتر خزائی‎ < ‏در همه برنامه‌ها - از برنامه سینما و پیک نیک رفتن گرفته تا برنامه‌های یک ارتش بزرگ‎ ‏فرض‌هایی درباره آینده وجود دارند‎ ره نگاشت | مدل‌سازی اج الا چشم انداز سازی | < سح ویس اف ‎horizon)‏ ‎«scanning‏

صفحه 97:
:مقایسه روش‌های آینده پژوهی با اهداف پروژه کشف فرصتها و چالش‌ها ارزیابی واکنش‌ها و زمینه‌های اجتماعی برای رویارویی با دانش و فناوری‌های تازه تعیین اقدام های مقتضی شناسایی گزینه‌های آینده پویش افقی, دلفی» تحلیل روند. تحلیل پیشران سناریونوبسی. چشم‌اندازسازی ره نگاشت. گذشته نگری مدل سازی, شبیه‌سازی بازی

صفحه 98:
مقایسه روش‌های آینده پژوهی با دستاوردهای پروژه: اطلاع رسانی به عوامل پژوهش بررسی يا تدوین راهبرد جلب مشارکت عمومی شبکه‌سازی سناريو نويسىء ره نگاشت, پویش افقی سناریو نویسی. مدل‌سازی, شبیه‌سازی» مدل‌سازی سامانه‌ای سناریو نویسی, داستان پردازی» تشبیه‌سازی» جشم اندازسازى يسكى بدايوع که دار

صفحه 99:
روش‌ها پویش افقی دلفی تحلیل روند سناریو اندازسازی مدل‌سازی شبیه‌سازی ره نگاشت گذشته‌نگری بر پایه دلایل و شواهد مناسب برای بررسی پابرجایی سیاست‌ها راهنما و جهت‌دهنده a 4#

صفحه 100:
Z_punkt Corporate Foresight Transformation ‏انتقال‎ Draw Implications for Business. ترسیم الزامات برای کسب و کار Strategic Management ‏مدیریت استراتژیک‎ New Business Development ‏توسعه کسب و کار جدید.‎ Portfolio Innovation توآوری پرتفولبو (سیدمحصولاتو خدمان. Toolbox Analysis ‏تجزیه و تحلیل‎ Understanding Drivers of Change. شناخت عوامل تغيير Key Factors ‏عوامل کلیدی‎ Emerging Issues ‏موضوعات نوظهور‎ ‘Wild Cards ‏کارت‌های وحشیٍ‎ Customer Foresight ‏آینده نگاری مشتری‎ Basic Process at, at4 Monitoring ‏نظارت اياى اكنتول‎ Recognising Relevant Trends. بت روندهایوابسته ‎Toolbox‏ جعبه ابزار ‎‘Weak Signals‏ سیگنال‌های ضعیف ‎Environmental‏ ‎Trends‏ ‏.ووتدهاى محيطى ‎Consumer/‏ ‎Industry Trends‏ روندهای صنعت امشتریٍ ‎Z_trend database‏ تقبانک اطلاعات روند ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎

صفحه 101:
اما و نس ‎expliot‏ ‎koouledye‏ ام و لاس Qoloque Gxtercolizatiow ها سوه Adeipkt surveys, quessiooaaires ‏مره‎ workshops ‏و موس‎ WOM rsirelerevanvskoadoops! ondlor action repoomradatioas Geren 04 desktop suvev= ‏لوط سس امه‎ ‏ار‎ [0 vo thy resuhs oP BO Meceatehoadeoopactioa ‘“Mueyrans reponse 00 Roestah process لها نصا ساعد ادع © صمب رطا اجب م۰0 0 ‎*@ohekolder woure‏ ‎Goren cetworke‏ لوصو ‎*Qnohrreaces‏ ‎stakeholders!‏ وی مومس ‎pilot projects, RO aciiqes wd‏ ‎strateq werk‏ ‎*@eyocl aod aang strategies vod prionty Senay ‎uervauwoal oyreewetinel ‎Strateqiessonony seitioy vad eels 5 ‏هساو‎ papers ‏ارام م۰0‎ ‏اد مهب‎ Ovtbtestion Leartay by dotoy ‏ماس سا ‏و ‎ ‎000 ‎kaouledse ‎eld ‏وول انط‎ ‎Poot ‏سر‎ ‎ ‎ ‎

صفحه 102:
Mental Acts & Methods Understanding)» Synthess& p Analysis& Pp Transformation) Actions Models Selection ۸ 4 Berit an Relevance trees

صفحه 103:
Popular Methods Worldwide (EFMN) Futures Workshops

صفحه 104:

صفحه 105:
FIG.1. METHODS AND TOOLS Analytical stage Seanaing& >) Benchmarking >| monitering Technology soxdmapping Seience and technology platform معدة ۱

صفحه 106:
Generation» Action Lee ۳ ‏دس‎ aaa ۱ STAKEHOLDERS ANALYSSS/” ‏تست‎ ‎۹ 10 CROSS MENCT/STRUCTURALANALYSI, 7 shared views مت اه مد 0 CaN Foresight phases should be carefully planned Pre-Foresight Recruitment The Foresic > Diamond eee ity eon ‏ت‎ ‏كمه العم‎ ack) ‏ای‎ oases ‏غصهعاعم م16‎ Teed ‏ستاععج طكتور‎ 64 ‏رمم‎ 00 ETER SNES TNT ‏يدهت أهصصمكصذ لعقتلم ده‎ ‏.عات روسملةءتقصة يملق‎

صفحه 107:
Sequencing methods - example 1 Methodology 1 Scanning Delphi Wild Cards Expert Zpnels

صفحه 108:
Gequewhy webods — exavple | سا مه عماجم تسوت و ان رای الا موق 0 سیخ لا وه رلعه روموت تا ما0 ‎sued possible kopants oP wala bury hichichied by fie scarce arava.‏ ای خن مد اه ای وروت مار یلاق اوه لام لها و مت ما موجه رو ‎urs whi‏ ۱ wivay coed ty Roce apr puke ‎bar,‏ او مه سس ‎reheed yroup oP hey otohehrkders bobo ot Pure‏ وم توق ‎Procter.‏ 0 ‎BOOT: tered ara (possibly deoh-work) chewed ot pyatkeseton pxisower i ierers oP cured pirruthe ood wedkarses ve wel ar Rue ‏الم سوه‎ ‎ ‏و0 ‎OK Ook ‎ed ‎Orpen pres ‎@ooT ‎ ‎

صفحه 109:

صفحه 110:
Gequewny wetods — exavple O اه مت ‎(v1. Worthan) chore ot har‏ رم لسوت :900 | یوآوه مرو وتارس 0ك ] ‏ی‎ ‎Pocky ood cheterien wot trou fay broader coeur, ‏اس‎ oe ‏را‎ Crees Pacele! reyoud tack Poroee evtekdtey wets iorure ord ‏موه علطم ماه‎ ] ori otved othe RlralPicciza of derupive ever wed once ترجه مت ساب لت رنه مق ملس بيدا و0 00000 ] ‏ات‎ eoviy uioed to Krol) her secre or Pakure of ake polny renremeadaions beisy Roplewmcied ta cowardly crits, ord ‏بط موه ما‎ و0 007 عم سوه سیم و0 OK Ow

صفحه 111:
Sequencing methods - example 3 Methodology N-1 [( ‏وعتسده‎ ena) ونان Scanning Delphi Roadmaps Scannin| 4 Scenarios

صفحه 112:
Gequewtay wethods — exavpe O Ortodbbw 04 اجه سست توا ره با له رقف تسوا و6 رام ری لاس رات دم ‎purtakr cherwine‏ ‎oli, che)‏ مه ‏دس ‏وی ما و وچ علطم ی ‎ber‏ امس مت موی 00 موی و ماه :00و ‎oon oko).‏ معدي مطل سححسد | جوم ‎Delph ot merce Karpin rkcied one oP experts commis be tage ‏امس لحم ان ماس تاه‎ ‏0ك ‏ار ای تال ‎hohe bowers‏ ‏ات ] هط تم ‎ ‎

صفحه 113:
Sequencing methods - example 4 Methodology N a ‏ا‎ 1 Roadmaps Perey Roadmapping Betphi WOT analysis Delphi Scanning Brainstorming

صفحه 114:
Sequencing methods - example 4 Scenarios: 1 business as usual, 1 negative and 1 positive scenario (desk-research or genius forecast). Roadmaps: 3 workshops with targeted experts preparing time-line and discussing market needs for each scenario Delphi: a large-scale activity aiming to identify STEEPV impacts of suggested ‘action plans’ resulting from the roadmapping activities. SWOT: internal activity looking at the strengths, weaknesses, opportunities and threats of suggested ‘action plans’ . Scanning: a parallel process (possibly outsourced) mapping the market penetration of products and services connected to technological developments characterising initial scenarios. Brainstorming: structured workshops with key stakeholders willing to identify new cooperation and collaboration instruments and exploit existing ones. Methodology N Scenarios Brainstorming

صفحه 115:
Sequencing methods - summaries Methodology | Methodology | Methodology | Methodology 2 N-1 N Scanning Brainstorming

صفحه 116:
The Foresight Diamond NQQANCE TREL/LOGIGCHART SCENARIO WOR Loren [ CITIZEN PANEDY a 5 3 5 8 i a کر ۱ ات۱ 20 EVIDENCE R. Popper (2008 (QUALITATIVE SEML-QUANTITATIVE QUANTITATIVE

صفحه 117:
x Expert Panel Fees) Methodology X (Forward) Methodology (Forward) Delphi Wild Cards Citizen panel Expert panel 5101

صفحه 118:
ودترگتاده م1 اه ده ماه Strategic |۱7 Creauvity ۱ mscommc CeCe ‏رو‎ + ‎Interaction‏ 07 ‎wid Creativity‏ 5ه كمه ‎Pa titers‏ 3 قهة دوستفصة 5۷۵7 ‎Broad Expertise‏ ماحط عمنادع1 دنهد ومتماعنای ‎es‏ طعنة رعدمتعصء سنك عملم همعط ‎SWOT‏ 00 0000 lExpert panels| Citizen Panels Expert Panels Citizen panels Wild Cards perc oa Internal activity aimed at identifying paren eins the success or failure of similar policy eee 0 vont etaa cee arst informing decision-making,

صفحه 119:
7 methods There are many methodology options, indeed! 8 methods 9 methods

صفحه 120:
Forward-looking Most popular activities: Creativity ‘seful but rarely used: 1. Delphi 1. Modelling 2 ‏حفی نت‎ 3 Brainstorming ‘Wild cards 3 SIM/MACTOR 4. SWOT Science fiction 4 SMIC scenario §. Extrapolation §. Wild cards 6. Panels 6. Science fiction review 7. Scenario writing Scenario writing Scenario workshop. Brainstorming ertise ‏واه‎ > eraction E ‘tise qPanels Delphi SWOT Interacti MICMAC)System/Structural analysis eae 8 Main reasons Main reasons: —~ €r#impact Modelling-imalation” , Time-consuming cystematic + Practitioners are familiar ‏ان‎ ‘& multi-dimensional 2 | No specific software ‏ساموت‎ «Great deal of creativity am + ee visionary imagination for online work) ‏اوعد ءافيه‎ required It is said that itis technique-oriented + Process oriented pRaftel Popper

صفحه 121:
Usefal but rarely used: ‏تا‎ Simulation ‏حب سس‎ 1 Morphological analy ‘Wild cards Relevance tree: Scenarco workshop) Brainstorming Werlbkop> Interaction ACTOR Main reasons Time-con:aming multi- dimensional systematic and thinking required Recui tivity ination and a trausdisciplinary team Lack of trust in sharing strategic aad innovative thinking Creativity Most popular activities: swor Brainstorming Workshops Paaels Roadinapping Wild cards Gamine-cimulation Roadmapping Expertise @xsds ۰ ion Delphi SWOT Relevance trees Morphological :naly Main reasons: innovative thinking but they keep good balance with expertise and interactive work Networks & clusters usually -ge from these activities ‎Popper Evidence‏ ماقي ‎ ‎

صفحه 122:
را از ۱ Most popular activities: Creativity ‘seful but rarely used: ‏تس هدر‎ 7 ‏مه م۳‎ = Pre Modelling 3. Delphi Interviews Conferences Workshops Expertise Prioritisation Delphi SWOT Conferences Workshop Interaction Interviews: Main reasons: Main reasons ‎of incentive for‏ ماب ‎Helps comparability and ‎3 ‎benchmarking If blindly done at the Usually not many ‎national level this may stakeholders involved bring inconsistencies into Evidence ‎ ‎

صفحه 123:
‘Most popular activities: Useful but rarely used: 1 Indicators System / structural Benchmarking swoT Scanning Interviews: Conferences Delphi Scenario workshop) Expertise Delphi SWOT Conferences Interaction Scanning Interviews ‘MICMAC'System/Structural analyst Main reasons Main reasons: i a feed for comparable Benchmarking & multidimensional infor thinking required Lack of familiarity with the process involved Indicators Information required is sometime: considered ’ confidential or strategic Rafael Pop; Evidence

صفحه 124:
System / structural analysis SIM/ MACTOR Useful but rarely used: Most popular activities: sWoT 1 Interviews Panels 2 Workshop: Delphi Malti-criteria Benchmarking Expertise @anee Delphi SWOT Workshop Interaction MACTOR Interviews MICMAC/System/Structural amalysis Malticsiieis” Main reasons hoe + Time-consuming systematic 2 Need for interaction and Benchmarking 0 expertise thinking require 1 SSeS ‏ابووی دا لاس بر‎ confidential or strategic ‏عد‎ 1 results can be used for undesired purposes pRafnel Popper Evidence

صفحه 125:
Most popular activities: Creativity Useful but rarely used: Panels 1 Delphi Interviews 2 Road mapping Scanning Indicator: Benchmarking سس Roadmapping Expertise ۰ Delphi Interaction Scanning, Interviews ‎Main reasons‏ "لكات تسد ‎auming systematic‏ بعس + ‎Main reasons:‏ ‎Need for depth knowledge Benchmarking & molti-dimensional‏ ‎of the process ‎ ‎ ‎develop interconnectio Indicators, tasks and milestones with long-term vision ‎ ‎Evidence ‎

صفحه 126:
Most popular activities: Creativi Useful but rarely used: Delphi-type survey Indicator: Road mapping Interaction 1 2 Interviews Main reasons Information required is sometimes considered confidential or strategic Ithas been hard to develop indicators for the direct impacts of foresight Multi-eriteria Indicators Evidence ‎Panels‏ بل ‎Interviews‏ ‎Multi-criteria‏ ‎Roadmapping ‎Expertise (Pane: ‎Main reasons: + Need for expertise 2 Activities are usually contracted to external evaluators ‎pRafael Popper ‎

صفحه 127:
Advice on methodological issues Try to use at least one method from each of the Foresight Diamond dimensions Evidence Interaction Expertise Creativity Keep always in mind expected outcomes and research approach 1 2.

صفحه 128:
Rationales for integration Complementation . Building capacities (researchers, techniques, etc.) . Sharing expertise (databases, trainers, etc.) . Sharing experiences (case studies, solutions, etc.) Sharing resources (software, infrastructures, etc.) . Increasing legitimacy of the process and outcomes Casper ation . Finding commonalities . Promoting shared values and visions . Identifying strategic goals . Identifying common priorities . Exploiting benefits of shared activities

صفحه 129:

صفحه 130:
دیدگاه مشترک مدیران ارشد و اعضای یک سازمان پاسخی به سوّال زیر ا ? What do we want to become § pgin purly> oo de بنابراین بحث در شدن 6601030" " است و نه در بودن ‎being)‏ درخاستن (هکلد ۲0) و نه فقط خواستن ‎(LO WaMt)‏ در قیام. شکوفایی. برتری؛ و تغییرپذیری است. برای اینکه در بودن و خواستن شکوفایی تحت تمایل ماء فقط یک شعار زیبا و بدون عمل باقی می ماند. ولی در خاستن؛ قیام کردن و حرکت و تغییرپذیری. مسئولیت پذیری و خود شکوفانی مهمترین عناصر برانگیزانده‌ی ما هستند.

صفحه 131:
الگوسازی چشم انداز Modeling the vision

صفحه 132:
تسا اگر می‌خواهید مردم را به حرکت واداریده حركت بايد به سوى چشم‌اندازی باشد که از نظر آنها مثبت است . از ارزش‌های مهمی بهره گیرد. چیزی را که آنها آرزویش را دارند. به نها بدهد .و نیز باید به روشی الزامی عرضه شود که آنها احساس کنند برای پیگیری ن اشتیاق دارند.

صفحه 133:
جشم :اندازجيسة؟ جشمانداز يك عامل كليدى در رهبرى و يك جنبش ذهنى از شناخته‌ها به ناشناخته‌ها است که رهبران اثر بخش را قادر می‌سازد. با در کنار هم قرار دادن حقایق. آرزوها. ایده آلهه فرصت‌ها و تهدیدهاء آینده‌ای جذاب خلق کنند. از آرمان قابل دستیابی جامعه در یک زمان بلند مدت معین که متناسب با ارزش‌ها و آرمان‌های نظام و مردم تعیین می‌گردد.

صفحه 134:
چشم انداز در دیدگاه جامعه چشم اندازعبارتست از تصویر مطلوب و آرمان قلبل دستیابی جامعه در یک افق زملنی معین بلندمدت که متناسب با مبانی ارزشی و آرمان‌های نظام و مردم تعیین می‌گردد. تس ۷ آیمانیو بولی: ۵ سالیه بللا 0 رلهردیو برلی؛ اسللیه بللا 0 عملیاتیو بولی۵ سللیه بسللا 1060 فنیو برلیاسالیه بالا افق زمانی چشم انداز ۳ ۳ ‎J‏ افق زمانی چشم انداز می تولن متفاوت باشد. چشم انداز کنونی کشور ما ۲۰ ساله است در بعضی از کشورها برای صد سال آینده نيز برنامه ریزی می شود افق زمانی چشم انداز به عواملی مانند توان یک کشور در برنامه ریزی و پیش بینی آینده: ثباط نسبی محیطی و امنیتی و ..بستگی دا د.

صفحه 135:
مشخص شدن مسیر و جهت حرکت امیدواری بیشتر به آینده ایجاد یکپارچگی در عزم و اراده ملی همراستایی و هماهنگی برنامه ها و برنامه ریزی ها ابزاری برای کنترل برنامه ها و اقدامات توسط مردم و مسئولین

صفحه 136:
نکات مهم و کلیسدی که در هر فعالیت تهیسه چشم‌انداز مطرح‌اند به شرح زیر است: | نحوه تعیین و ترتیب اولویت‌ها؟ | چه کسانی را درگیر کنیم. تا چه اندازه و چگونه؟ ت يا نتایج فرایند؟ | و نیع دامن نتليج محتوا مهم تر | آيا نتايج حاصل از چشم انداز. توجیه‌کننده نهادها و هزینه‌های سنگین آن هستند؟

صفحه 137:
* قابل دستیابی در زمان مورد نظر و كميت پذیر باشد. ** برآيند آثار ناشى از مؤلفدهاى قوت و فرصت از یکطرف و رافع نقاط ضعف و تهديدات با توجه به استراتزىهاى تعيينشده باشد. ** برانگیزاننده مشارکت همگانی و مشوق حرکت جامعه باشند. ** جامع. تحول‌گراء آيندهنكر و يويا باشد. ** داراى افق زمانى معين است. ** تصوير مطلوب از اهداف ممكن باشد.

صفحه 138:
۲ - سادگی. گویایی. کوتاهی ۳ - غرورآفرین - اشتیاق آفرین ۴ - کلمات هیجان‌زا و چالشی ۵ - قدرت انگیزش قوی ۶ - غیرکلیشه‌ای ۷- جامع . تحول گرا . آینده نگر و پویا باشد . ۸- دارای افق زمانی معین است . . ‏تصویر مطلوب از اهداف ممکن باشد‎ -٩ - قابل دستیایی در زمان مورد نظر و کمیت پذیر باشد ۱- برآیند آثر از مژلفه های قوت و فرصت از یکطرف و رافع نقاط ضعف و تهدیدات با توجه به استراتژی‌های تعیین شده باشد ۲- برانگیزاننده مشارکت همگانی و مشوق حرکت جامعه باشند .

صفحه 139:
‎-١‏ تعهد ایجاد می‌کند و انرژی می دهد. ‏۲- به زندگی کارکنان معنی می بخشد. ‏۳- استاندارد برتر را شناسایی می کند. ‏۴- حال و آینده را بهم پیوند می دهد. ‎

صفحه 140:
آثار و پیامدهای چشم‌انداز - الهام بخش و وفاق آفرین است . - پاسخگوی نیازهای اساسی جامعه باشد . - موجبات انسجام و یکپارچگی و عزم و اراده ملی را فراهم می‌آورد. - منفی نگری را نفی میکند و مثبت اندیشی را در جامعه ترویچ مینماید. ۱ - جلب مشارکت و تعهد و احساس تعلق جامعه . ۲ - معنی بخشی به زندگی مردم . ۳ - استانداردسازی حرکت کشور . ۴ - پیوند زدن حال و آینده کشور, ۵ - وحدت بخشی و آیجاد انسجام در مسیر پیشرفت کشور . ۶ - تبدیل آرمانهای شخصی به آرمانهای مشترک . ۷ -عامل تشاط و تحرک . ۸ - افزایش قدرت برخورد با مشکلات ‎٩‏ - امکان یافتن راههای جدید و سریع ( بدلیل دوردست بودن اهداف ) .

صفحه 141:
در تهیه و تنظیم چشم‌انداز بلندمدت :دو روبکرد کلی می‌تواند مورد نظر قرار گیرد پیش‌بینی روشی است که در آن وضعیت موجود به دقت ۲ رسی شده و بر اساس امکانات» قابلیت‌ها و فرصت‌های مویری از آینده ترسیم می‌گردد. آینده‌نگری ف رآیندی است که در آن ابتدا تصویری از وضع مطلوب و رمانی در نظر گرفته می‌شود و سپس توانایی‌ها و قابلیت‌های لازم ن به آن ایجاد می‌شود.

صفحه 142:
بررسی محیطی احما + عوامل کلیدی موقفیت.

صفحه 143:
فرآیند سیتماتیک تدوین سند چشم انداز ‎uae‏ نت ‎ ‎ ‏۱- تدوین سند و بینیه چشم انداز ‏1- ماموريتهاى جديد ‏۳- تبیسن استراتزیهای اصلسی . اهداف كلان و توصيدهاى ‎leet‏

صفحه 144:
ضرورت تدوین و اجرای برنامه‌ای استراتژیک برای تحقق چشم انداز 1 9 1 تبديل شدن ايران به كانون منطقه

صفحه 145:

صفحه 146:
توسعه يافته , متتاسبه اخلاقی و ارزشهای | اجتماعی ء آزادی ها اجتماعی و فضائی . برخور وا از دانش پیشترفته » تواناً در تولید علم ورفناوری » متکی بر سم , بررتم منأبع انسانی و سم‌مایه اجتماعع در ‎neg IS‏ 1 4

صفحه 147:
امن » مستقل ؛ مقتدر» دا بر‌خوردار از مناسب د رآمدء نهاد

صفحه 148:
م ملالآرى دينى ؛ توسعث كا رآمدء لجنا بارحم سور أذآرآى ‎eal Jabs‏ :مؤش با جهان باساس اصول عدم كت ومصلحت ؟ یی 4

صفحه 149:
ملاحظه : سس در تهیهء تدوین و تصویب بر‌نامه‌های توسعه و بودجه‌های سالیانه» این نکته مورد توجه قررارگیرد که : شاخص‌های کمی کلان آنها از قبیل : نرخ مسرمایه گذاری» د رآمد سرانهء تولید ناخالص ملی» ‎ES‏ اشتغال و تورم» کاهش فاصلة د رآمد ميان دهكهاى بالا و پائین جامعه رشد فرهنگ و آموزش و پررورش و توانایی‌های دفاعی و امنیتی » بايد متتاسب پا سیاسته‌های توسعه و اهداف و الرامات چشم انداز» تنظیم و تعیین گردد این سیاست‌ها و هدف‌ها به صورت کامل مراعات شود .

صفحه 150:
متن چشم‌انداز توسعه يافته » متتاسب با متتضیات ف‌هنگی؛ جغرافیایی و تاریخی خود متکی بر اصول اخلاقی و ارزشهای اسلامی» ملی و انقلایی

صفحه 151:
توانا در تولید علم و فن آوری متکی بر سهم برتر منابع انسانی

صفحه 152:

صفحه 153:
برخوردار از

صفحه 154:
وجدان کاری انقلاب روعيه تعاون و سازكارى اجتماعى

صفحه 155:
نرم افزارى

صفحه 156:
نواندیشی و پویایی فکری و اجتماعی تأثیرگذار بر همگرایی اسلامی و منطقه‌ای با تحکیم الگوی > بر اساس تعالیم اسلامی مردم سالاری دینی

صفحه 157:
دارای تعامل سازنده و موثر با جهان بر اساس

صفحه 158:
چشم‌انداز جمهوری اسلامي ایران در افق ۱۴۰۴ هجری شمسی ‎at a _‏ — . " با اتکال به قدرت لایزال الهی و در پرتو اراده . عزم ملی و تلاش و کوششی برنامه‌ریزی شده و مدبّرانه جمعى و در مسير تحقق آرمانها و اصول 2 ‎sat‏ اک چشانداز بیست سالد TURKEY 0 ‏سم‎ ‎i TURKMENISTAN Sew 1 5 ‏مسر‎ 9 ۳ ایران کشوری است توسعه‌یافته. با جایگاه اول اقتصادی. علمی و فن آوری در سطح منطقه با هویت اسلامی و انقلابی. الهام‌بخش در جهان ‎poly 1‏ و با رد سازنده و موثر در روابط

صفحه 159:
| و حقوق انسانی, Sc OSH ie a | | اخلاقی و ارزش‌های دینی. ‎ale‏ ‏| نلبی مردمسالارى ديتى همراه. اجا پاسداری از آزادی‌های مشروع . ۲- جامعه‌ای ققال موتسسر ‎oho‏ ‎sats, |‏ و علاقمند به نظام | اسلامی و شکوقایسی ایران و [ - کشوری دست یافته‌به علسی وفنوری در مقياس منملقداى» ‎ .‏ ۲7 همرلة لق ۳۳۲ بیکاری وارتقاء سطح و کیقیت زندگی مردم. ‎alice Leal)‏ )نهر نظر. برخوردار از سلامت و | بيره مند إز عدللت اجتماعى .. نظام تامين إجتماعى بويا و | كار مد : قرصست ‎lp cB‏ رفع فقوء قساه و تبعیض و ‏استواری نهادخانواده ۲- جامعه ای سالم و بهره مند. ‎lle Say Hae‏ ‎ ‎ ‎ ‎ae fon ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎

صفحه 160:
بسیج ملی بسوی ایران آینده نماداى دسرى| 7 or موز نساوای دی ‎t‏ نارای دوش مزرعه كس رای سای وزارتخاندها استانداريها سازمانهاو 9 موسمات دوئنی فرماندارىها

صفحه 161:

صفحه 162:
ویژگی‌های تولید ملی برخوردار از دانش پیشرفته ‏ توانا در تولید علم و فن آوری ‎Ga‏ ‏سد سهم برتر منابح انسانى سرمايه اجتماعى

صفحه 163:
ویژگی‌های امنیت ملی وا پیوستگی مردم و عکومت _._بازدارندگی همه جانبه

صفحه 164:
ویژگی‌های رفاه ملی رفاه TO tag x ‏مس‎ ae Se —=_ ‏سبی‎ محیط زیست عاری از فقر مطلوب ۳ عاری از تبعیض

صفحه 165:
ویژگی‌های فرد ایرانی در سند چشم انداز فعال ‎we fa‏ باوجدان کار ‎Soe‏ > وك مسنوليت يذير ‎i‏ 4 روحیه تعاون و سازگاری اجتماعی

صفحه 166:
جایگاه منطقه‌ای

صفحه 167:
تعامل با جهان (در جهان اسلامی) تاثير كذار بر همكرابى اسلامى

صفحه 168:
تعامل با جهان (در روابط بین الملل) تعامل موثر تحامل سازنده

صفحه 169:
مفاهیم بنیادی سند توسعه یافته جایگاه اول اقتصادی جايكاه اول علمى و فن آوری هویت اسلامی و انقلابى لهام بخش در جهان اسلام تعامل سازنده مؤئر در روابط بين الملل متناسب با مقتضیات فرهنگی متناسب با مقتضیات جقرافیایی متناسب با مقتضیات تاریخی متکی بر اصول اخلاقى متکی بر ارزش‌های اسلامی متکی بر ارزش‌های ملی و نقلابی مردم‌سالاری دینی عدالت اجتماعی آزادی‌های مشروع حفظ کرامت انسان‌ها حفظ حقوق انسان‌ها بهره ند از امنیت اجتماعی بهره مند از امنیت قضایی دانش پیشرفته تولید علم و فن آوری سهم برتر منابع انسانی در تولید ملی سهم برتر سرمايه اجتماعى در توليد ملى امن مستقل سامان دفاعی بازدارندگی همه جانبه پیوستگی عردم و حکومت سلامت رفاه امنیت غذایی تامین اجتماعی قرصت‌های پرار توزیع مناسب درآمد نهاد مستحکم خانواده به دور از ققر به دور از فساد به دور از تبعیض بهره مد از محیط زیست مطلو فعال مسئولیت پذیر ایتارگر مومن رضایت مند برخوردار از وجدان کار برخوردار از انضباط روحیه تعاون سازه گاری اجتعاعی متعهد به القلاب متعهد بهتظام اسلامی متعهد به شکوفاییایران مفتخر به ایرانی بودن جنبش نرم افزاری و تولید علم رشد پرشتاب و مستمر اقتصادی ارتقاء نسبی سطح در آمد سرا اشتغال کامل الیام بخش در جهان اسلام فعال و موثر در جهان اسلام تحکیم مردمسالاری دینی توسعه کارآمد جامعه اخلاقی نوع آندیشی و پویایی فکری و اجتماعی تاثير كذار بر همكرائى اسلامى تعاليم اسلامى اندیشه های آمام خمینی اصول غزت . حكعت و مصلحت _ اشاخصهاى كمى كلان فرهنك. آموزش. بزوهش: دفاع. اقتصاد

صفحه 170:
۱. رشد مستمر وپایدار ۲ توسعه مبتنی بر دانایی ۳. تعامل فعال با اقتصاد جهانی ۲ رقاب بدیری افصادی ۵ منت انسانی و عدالت اجتماعی ۶ امنیت ملی لل رك ۸ محیط زیست وتوسعه پایدار ‎٩‏ توسعه فرهنگی ‏۰ توسعه مدیریت دولت ‎ ‏۱ امنیت وتوسعه ضایی ‏۲ تعادل وتوازن منطق‌های کشور ‏محورهای اساسی و دیدمان چشم انداز ‏با ملاحظه این محور های اساسی چشم انداز بلند مدت ایران در افق ۴ «توسعه پایدار ملی با رویکرد جهانی» نامگذاری شد.

صفحه 171:
لسیاست‌های کلی(اهداف آرمانی الزامات راهبردها پروگرام ها یا «قاظ 00۲6ها

صفحه 172:
مدل‌های آرمانی مدل‌های کمی و ریاضی

صفحه 173:
برنامه ربزی استراتژیک برنامه‌ریزی عملیاتی

صفحه 174:
تجزیه و تحلیل مطالعات آینده نگر كشورهاي مختلف جهان نگری ‎pyle)‏ رهنگستار)

صفحه 175:
گروه آینده نگری علوم و فناوری ‎AUSTRALIA (U2!)‏ ‎Matching Science and Technology to Future‏ تب .2010 ‎Needs‏ ‎Multilateral Foresight Exercise‏ ‎(including roundtables studies, etc.)‏ ‎ep Soe Be eg Sos alba‏ ۵- 1۹۹۶ * هماهنگی علم وتکنولوژی با نیازهای آتی تا سال ۲۰۱۰ * مقیاس و گستره زمانی طرح : در سطح بین المللی تا سال ۲۰۱۰

صفحه 176:
گروه آینده نگری علوم و فناوری . هدف طرح : إيجاد بابكاهى اطلاعاتى براى ار رسانی هدوت وسنیه ‎age‏ سياستكذاريهاى ' ی دس و كارترد فاق علم وتكنولوزى دركشور استراليا. متا وس دم و اا استرالیا(۸556) اجرا شد. در این مطالعات تغییرات منطقه‌ای و ملی ممکن تا سال ۰۲۰۱۰ نیازهای کلیدی ومهم آینده کشور استرالیا و موقعیت ها و زمینه‌هایی که به گسترش زد اسلف كوتس با ‎bal‏ بررسی و شناسایی قرار 0 aie ‏ان‎

صفحه 177:
گروه آینده نگری علوم و فناوری . ‎alte el lt‏ یر و حول ۴ پیشرفت‌های تکنولوژیکی علوم زیستی. اولویتهای بین المللی و حوزه‌های بحران در تکنولوژی: (1090مصطه‌ها لهمنانتم) ۵« و آنرژی ‎Jy Je‏ بر الکترونیک ژنتیک و بیوتکنولوژی ساخت و تولید و کنتول مدییت ‏ 7مواد جدید

صفحه 178:
گروه آینده نگری علوم و فناوری. کار فرما: نت 3 ات ‎innovation‏ تم Australian Science, Technology and Innovation 3 1 1 Needs 2010, Part 1-3

صفحه 179:
كروه ينده ذكرى علوم و ناور ديدگاه‌هاي تجزیه و تحلیل مطالعات آینده نگری در این پژوهش مراکن عمده آینده نگ علو و تکنلوژی در ۳۰ کشور جهان و بعضى سازمازهاى بين المللى و متلتایمورد تحلیل و ررسی قرار گرفته است. .۰" ‎a‏ . هد ازاين بررسى هارا مى توان در شناسابى موارد زي رخلاصه تمودة. گروه آیندهتگري علوم و فناوري: * روش هاى بكار رفته در مطالعت با توجه به موقعیتتکنولوژیک هر یک از کشورها. * اهداف كلى مطالعات آينده نكر فتآورى هر يك از كشورها.. * شناسايى ساختار وسازمانهاى مجرى مطالعات آينده نگری فناوری و راه و رسم هاى توسعه آن. * نحوه مدیریته د ‎ee‏ ا ل

صفحه 180:
1 گروه آینده نگری علوم و قناوری روش هاى بكاررفته در مطالعات آینده تگری کشورهای جهان

صفحه 181:
نگری علوم و فناوری اهداف مطالعات آینده‌نگری کشورهای جهان زا Ns 9 ‏م‎ 6

صفحه 182:
از ی تا ‎So‏ ته عسوتت ایند 00 سعه علم وضعيتهاى بحرانى آنها در ‎Sei‏ تس ی ا ‎ee eee: ‏با‎ eas ‏ی و‎ cee ‎ie ET Ea ee‏ 3 اه ‎cle see‏ بای ‎“Sw cl‏ پر اس ‎ee‏ ری

صفحه 183:
گروه آینده نگری علوم و فناوری ‎٠‏ برخی از کشورها حضور در بازارهای جهانی و رقابت جویی در زمینه های تکنولوژیکی و اقتصادی را هدف عمده خود قرار داده و به رصد دائمی تغییر و تحولات تکنولوژیکی می‌پردازند. ‏*کشورهایی مانند هلند و دانمارک منظور از دیده بانی روند توسعه علم و تکنولوژی در سطح جهان را برای پیشرو بودن در یک زمینه خاص تکنولوژیک در صدر برنامه های آینده نگری خود اعلام نموده اند.

صفحه 184:
سازمان‌ها نهادهای مجری مطالعات آبنده نگری

صفحه 185:
۱ سازمان‌ها نهادهای مجری مطالعات آینده نگری شورای علم و تکنولوژی #فرهنگستان‌ها "دفاتر آینده‌نگری علم و فناوری "وزارتخانه‌های مختلف ۷بخش‌های صنعت. تجارت و بازرگانی و سازمان‌های غیر دولتی از قبیل انجمن‌های

صفحه 186:
۱ بیان پروفسور ۷۲۳۵10 ]مشاور ویژه آقای تونی بلر درباره اهمیت آینده نگری: امروزه آینده نگری هسته اصلی نظام سیاست گذاري دولت بربتانیا را تشکیل مي دهد.

صفحه 187:
۱ LL ee نتایج حاصل از مطالعات آینده نگری فناوری کشورهای متتخب جهان به دو گروه متمایز تحت عنوان: * موضوعات کلان اقتصادی- اجتماعی (مربوط به حوزه های علوم انسانی یا نرم افزاری) * زمینه‌های فناوری (مسائل مربوط به حوزه های علمی و فناوری)

صفحه 188:
اجدول نسماره ۵ د تتایج مطالعات اینده تکری قناوری در جند كتسور جهان در رايطه يا تسناسابى موضوعات 6ات saa | Stee, See a SS ae | ee | ae | ‏امورقن‎ | Se ‏اجتماعى. | | امتصادى | خلاقيت‎ on ‏سس | كين‎ ‏عون | هن مت‎ zi oan ‏اتحادية روي‎ eat ‏اسيانيا‎ ‎yet ‏افريقاى جتوين‎ ‏آنمان‎ ‎iter ‎apt ‎Wiese ‎a

صفحه 189:
نمی - تیچ محالفت یه تگری وی ‎aia‏ جوان دريابطه با تابن موفوعات کلان

صفحه 190:
بيش از +0 درصد دغدغههاى مشترك سياستكذاران و تصميمكيران كشورهاى جهان به مسائل كلان اجتماعى و اقتصادى اختصاص دارد. تاکید آینده‌نگری بر دستیابی به فناوری‌های جدیدی است که بتواند در جهان شاخص شده و برتری نسبی را برای کشور به ارمغان آورد.

صفحه 191:
جدول تسماره 4 : ثنايج مطالعات أيغده نگریفناوری در چن شور جهان در بط با ناسایی زمینههایاصلی .زمينه هاى اصلى | ايك | اتحاديه | أتريش | أسيقيا | أفريقاى | آلمان | آمیکا ‎ey‏ ‏ارب جنوي إطلاعات و ارتياطات 7 7 7 7 ‎IBA SS‏ ‎Se‏ ‏بهدشت ومرقتهایپزدکی تكواوثيياى جديد 'جهتكردى حمل وتقل وخودرو ‎obs‏ Rh sh ‏سافت نی‎ ep betes ‏ماب دقع وهو فضا‎ ‏صنايع سنت‎ aby det ae ‏یی وکشلوزی‎ ate ‏علوم زيستى‎ ‎ab a‏ ومحيط ريست مو و مود فوامندسي ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎

صفحه 192:

صفحه 193:
چالش های اصلی کشورهای جهان در آینده

صفحه 194:
نتایج بررسی چالش‌های اصلی کشورهای جهان: ۱- توجه به حفظ و حراست از محیط زیست در صدر اولویت‌های جهانی قرار دارد بطویکه احترام آگاهانه نسبت به کلیه پارامترهای زیست محیطی و اکوسیستم. حاکی از رشد و بلوغ و آگاهی جوامع انسانی نسبت به محیط زیست می‌باشد. ۲- رعایت موازنه طرح‌های تکنولوژیک با پارامترهای زیست محیطی موجب گشودن مباحث نوینی در حوزه علوم و مهندسی شده است. در اين راستا می‌توان به توسعه پایدار, طراحی پایدار و تولید پایدار اشاره نمود.

صفحه 195:
محیط زیست را می‌توان به مثابه یک تابع و سایر حوزه‌های علوم مهندسی و تکنولوژیکی را متغیرهای اصلی این تابع فرض کرد. این تابع خود دارای پارامترهایی با حدود تغییرات معینی است که متاثر از تغییر هریک از متغيرهاى اصلی نیز می‌شود. بنابراین مسئله این است که چگونه متغیرهای اصلی را تغییر دهیم تا این پارامترها از محدوده معین شان خارج نشوند؟ رعایت حد و مرز پارامترهای این تابع سلامتی و بهداشت انسان‌ها و کلیه موجودات در اکوسیستم را ضمانت می‌کند.

صفحه 196:
گروه آینده نگری علوم و فناوری کالبد شکافی فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات * انقلاب اطلاعاتی از لحاظ اهمیت وایعاد تاثیر گذار, کمتر از انقلاب نیست. اين انقلاب ظرفیت تازه و چشم گیری, به محدوده هو ش و دانش بشرداده و ابزارهایی به وجود می آورد که ماهیت کارو زندگی را دستخوش تغییر می کند.

صفحه 197:
2-حوزه هاي سازمانی و اداري 3- حوزه هاي سیاسی 4- حوزه هاي فرهدكى 5- حوزه هاي فنى

صفحه 198:
از یازده سال پیش توسعه صنعت 1 را با صادرات نرم افزار شروع کرد و اکنون برای بیش از ایجاد کرده است و درسال ۲۰۰۲ صادرات نرم افزار خود را به ۱۸ میلیارد رسانده است . کره جنوبی ۴۰ سرمایه گذاری‌های آینده‌اش را به صنعت اطلاع رسانی اختصاص داده است. ایتالیا در سال ۲۰۰۰ بیش از یک میلیون و دویست هزار شغل در صنعت 1 ایجاد کرده است. نهایتا آمار و ارقام نشان می‌دهد که حدود /۸۰ شغل‌های جدید در جوامع توسعه یافته مستقیم یا غير مستقيم به صنعت 17 وابسته است.

صفحه 199:
با افزلیش در آمد سرانه جامعه. مصرف ذخایر و منلبع نیز افزلیش می‌یابد. سیاست‌های تامین منلبع جدید انریْی که سازگاری بیشتری‌با محیط زیست دایندبا ایجاد فناوری‌های جديد و بهينه. آينده روشنتری را برای تامین انریی مورد نیاز و مطمئن کشورها همراه دارند. در میان کشورهای صنعتی مصرف سرانه سالیانه انرئّی کشورهای ایالات متحده آمریکا و کانادا در بالاترین حد قرار دارد. یعنی معادل ۶۱ بشکه نفت خام. در حالیکه ژلپن و سایر کشورهای اروپایی در حد بسیار پایین تری قرار گرفته‌اند.

صفحه 200:
ازرژی بمنزله کلید توسعه صنعتی و اقتصادی کشورها است. استفاده از تکنیک های صرفه جویی اذرژی دربخش های صنعته کشاورزی» حمل و نقلء تحارت و خانگی. بررنامه ریزی در استفاده از منابع ان‌ژی تجدید پذیس. افرایش بازدهی سیستم های ازررژی به منظور کاهش تاثیررات زیان آور آن بر محیط زیست. پدیده گلخانه ای. گرم شدن کره زمین. باران های اسیدی:

صفحه 201:
گروه آینده نگری علوم و فناوری فتختة و زوسای نله شرکت بزرگ خودروسازی فورد. دایقل رکراننظر 3 جنرال موتورز . اتحادیه‌ای تحت عنوان: مشارکت برای تولید نسل جدید خودرو ها (۳۳۶۷) تاسیس نمودند. که هدف اصلی آن. تولید خودرویی است که: از نظر مصرف سوخت تا یک سوم خودروهای فعلی. (یعنی مصرفی درحدود ۳ لیتر | کیلومتر۱۰۰- 8010/9 ). از لحاظ عملکرد در سطحی مطلوب. از نظر فنی و هزینه‌ها در شرايطى ايده آل از لحاظ ایمنی دارای قابلیت‌های بالا

صفحه 202:
گروه آینده نگری علوم و فناوری مرورى بر فعاليتهاق ان ه نگری ‎a ues‏ جهان؛ دستیابی به بطور كلى در خلق این نظام (۳(۷۷) مولفه های اصلی زیر مورد توجه قرار گرفته است: حضور کشورهای نو آورربا استفاده از مهندسین خلاق و نیز دانشگاه ها و مراکز تحقیقلتیبه عنوان اصول اولیه طرح. موضوع مصرف انریٍی که تا حد بسیار زیادی, طرح و گزینش تکنولوژیهای پیشرفته را تحت تاثیر قرار می دهد. لزوم مشار کت یک خودروساز و يا عرضه کننده در تمامی فرآیندهای تولید خودرو

صفحه 203:
كروه آينده نكرى علوم و فناورى 6 بنابراين ميتوان جنين نتيجه كرفت كه: آينده نكرى تلاشى اسست نظام ضد براى ديدن آينده هاى بلند مدت موضوعات اقتصادی, اجتماصی و زیست محیطیجا هدف شناسایی تکنولوئهی های نویسن. سیاستگذاری وتقویت حوزه پژوهشهای راهبردی برای کسب رین منلفع اقتصادی, دستیابی‌جه توسعه پایدار و بهبود و ارتقاء کیفیت زندگی عامه مردم»

صفحه 204:
آینده نگری در منابع اسلامی آینده‌نگری و فرجام تاریخ بشر حجت‌الاسلام والمسلمین حسین الهی‌نژاد مجله انتظار موعود-شماره ۲۱

صفحه 205:
:نظرات پیرامون زمان قبل از ملاصدرا. اجسام و جوهر جسمانى. ثلبت و تغييرنابذير بوده و زمان. مقوله اى متغير و سيال است كه به واسطه حركت» بر اجسام عارش خواهد شده زيرا زمان از لحاظ سنخیت که دارای خصال تغییر و زوال آنی است. نمی‌تولند بر اجسام و جوهر جسمانی بدون واسطه عارض شود؛ بلکه لازم است ابتدا با حرکت که یک مقوله ضروری است هماهنگ شود تا بتواند بر اجسام که خصال ثابت و ایستایی دارنده عارض شود نظر ملا صدراو بعد از آن: در نظریه صدرایی, با سرایت دادن حرکت به جوهر و ذات اشیا که به حرکت جوهری شهرت یافته است. زمان نیز توانسته است به جوهر و ذات اشیا راه پیدا کند؛ پس واه زمان. طبق لین دیدگاه دیگر به واسطه نیاز ندارد و نیز جزء خارج ذات نیست:

صفحه 206:
تاريخ نقلى. علم هوفایع و حوادث و اوضاع و احول انسان‌ها در گذشته است. مقابل اوضاع و احوالى كه در زمان حال وتف رن تاريخ تقلى ولأ جزئى - يعنى علم به يك سلسله امور شخصى و فردى - ست نه علم به كليات و يك سلسله قواعد و ضوابط و روابط؛ ثانياً يك علم نقلى است. نه عقلى: ثالثاً علم به #يودن»ها است نه علم به «شدن»هاء رابع به كذشته تعلق دارد. ته به حال. #د برج عل ينه تاريخ عقلى (علمى» علم به قواعد و سئن حاكم بر زندكى هاى كذشته است كه از مطالعه و بررسى و تحليل حوادث و اواج تخد يدس ]يد تاریخ علمی (عقلی) - مانند ریخ نقلی - به گذشته تعلق دار نه به حال و علم به «بودن‌ها» است. نه علم به هشدن‌هاه؛ ما بر خلاف تایخنقلی. کلی است. تهجزتی و عقلی است. ‎Li‏ محضی, ۳- فلسقه تارب فلسقهتاریخ. عم به تحولات و تطورات جامعه‌ه از مرحلداى به مرحلة ديكر و قوانين حاكم بر ابن تطورات و تحولات استه بهعبرت دیگر عم به «شدن» است ‎lel oh ple lg‏ فلسقه ترخ -منندترخ عقلی - کلی است نه جزئی و عقلى است. نه نقلى؛ اما بر خلاف تاريخ علمى. علم به «شدن» جامعهها است. نه علم به #بودن» آن ها. نيز بر خلاف تاريخ علمى - مقوم تاريخى بودن مسائل فلسفة این نیست هه زمان گذشته ملق ار نله این نت که عم ب یک جزیان ات که از گقشتهآغز شدهوادامد دارد و تا آینده کشیده می‌شود

صفحه 207:
در فلسفه تاریخ. زمان. گذشته و حال و آینده. در یک جریان ممتد و به هم پیوسته ارزیایی می‌شود و همة مقاطع مختلف زملنی به مثلبه جریلنی واحد - مثل یک موجود حقیقی - منظور می‌شوند. تاریخ. دارای مبدا و مقصدی خواهد بود؛ یعنی دارای علت فاعلی و علت غایی که سیر تاريخ از مبدأ شروع شده و تا رسيدن به مقصد پیش می‌رود. اصول يذيرفته شده در فلسفه تاريخ را مىتوانيم جنين كزارش كنيم: ‎.١‏ رخدادهاى تاريخي بشر داراى علت است. ‏۲. شناخت عللٍ رخدادهاى تاريخى؛ براى بشر ممكن است. ‏۳. در علت‌ها و معلول‌هاء اصل سنخیت برقرار است. ‏۴ از علت تام. ضرورتاً معلول ایجاد خواهد شد. ‏۵ حرکت تاریخ. همیشه پیش رونده و رو به رشد لاصل تکاملی) است. ‎ ‎

صفحه 208:
اقسام آینده نگری ‎S‏ ‏۱. آینده‌نگری کلی: دغدغه انسان بر این است که فرجام و سرانجام تاریخ بشریت. روشن و آفتابی است يا تاریک و ظلمانی؟ به تعبیر دیگر, نگاه انسان در این فرض, نهایت زندگی بنی‌آدم است که آیاانسان‌ها در تاریخ خود عاقبت به خیر می‌شوند یا فرجام شوم و عاقبت شر در انتظار آن‌ها است؟ این آینده نگری مختص انسان است. ۲. آینده‌نگری جزتی: در این فرض, دغدغه و دل مشغولی انسان؛ فردی و جزئی است. هر کس برای فردا و فرداهای خود نگران است که چه رخدادها و حوادئی پیش خواهد بود و جكونه بايد با آن کنار آمد. در واقع» تلاش و کوشش روزمره انسان‌ها برای فردای بهتر. از این منظر توجیه می‌شود. این آینده نگری شمترک بین انسان و حیوان (لانه‌سازی) است.

صفحه 209:
آینده نگری مثبت: در نگرش مثبت آینده و فرجام تاريخ بشریت روشن است؛ یعنی آینده تاريخ به منزلة ظرفی است که ظهور موعود و جامعه ایده‌آل و مطلوب را در خود جای داده است. موعودی که انسان‌های با نظر مثبت برای رسیدن به آن. چشم به فراسو دوخته و آمدن آن را انتظار می آینده نگری منفی: در نگرش منفی, آینده و فراسوی بشر تاریک و ظلمانی فرض شده و یأس و ناامیدی. سر تا پای انسان‌ها و جوامع انسانی را فرا ‎Sal cul a‏ نگرش منفی, غالباً از آن کسانی است که به ماوراءاعتقاد ندارند و جهان و جهانیان و ارتباط ميان آنها را مادی محض می‌پندارند. ‎

صفحه 210:
_خواستاه آیندهنگری م6 آینده‌نگری (به معنای کلی و نوعی) برخاسته از اوضاع اجتماعی انسان‌ها (نظیر بحران‌ها و سرخوردگی ها) نیست؛ بلکه فطرت و روح انسانی. پایگاه آن محسوب شده و دین و تعالیم دینی محرک تعالی‌بخش آن می‌باشند. بنابراين آيندهنكري, اولاً از امور فطرى است؛ ثانياً از امور فطری نظری مى باشد؛ ثالثاً منشأ آن. حس كنجكاوى. حقيقت يابى و علم دوستى است. رابعاً از راه‌های تجربی, تحليل عقلى و تاريخى و شهودى. فطرى بودن آن ثابت می‌شود. ویژگی فطری بودن آینده نگری: دوام + کلیت

صفحه 211:

بسم اهلل اشعار آينده احاديث اجزا آينده چيست ؟ رويكرد‌ها‌ي آينده نگري نوع دانش ابزارهاي مورد نياز مقدمه آنيده نگري متدولوژي‌هاي آينده پژوهي بعد از ترسيم آينده چه بايد كرد؟ آينده ايران در سند چشم انداز جمالت قصار تعريف آنيده نگري سخن مقام معظم رهبري ابعاد و سطوح آينده نگري مفروضات آينده نگري وضعيت آنيده پژوهي در جهان مقدمه قلمرو آينده نگري اهداف آينده نگري آينده نگري از منظر اسالم كاركردهاي آينده نگري صلوات مقدمه پرسش از آينده مهم‌ترين و ماندگارترين پرسشي است كه در وجود هر انسانی وجود دارد ،با حيات روزانه او مدام پرسيده مي شود وبا افول روزانه هنوز هم جاني براي پرسيدن از آينده دارد .علت آن شايد ذهن كنجكاو بشر براي ثبت نادانسته ها و ناديده هاست .انسان دوران معاصر بيش از همه پيشينيانش با تحول و تغيير همراهي كرده است و او تغيير را از آن رو مي آزمايد كه تنها گذرگاه او به سوي جامعه آرماني‌اش است. ‌ ی احاد ث اميرالمومنين (عليه السالم) :من استقبل االمور أبصر ،من استدبر االمور تحّير Futur ‏e ‏Where we ‏are ? going الي اين ‏Presen ‏t ‏Where ‏we ? are في اين :قال علي (ع) رحم اهلل امراء عرف ‏Past ‏Where ‏we ? were من اين امير مومنان علي (ع) فرمود :خدا رحمت كند كسي را كه بداند :ازكجاست؟ در كجاست؟ به كجا مي رود ؟ آينده‌نگري در كالم امام علي (ع): حضرت علي (ع) در بخشي از خطبه‌ي 28آن گونه كه در کتاب ًا لم ج ل "اال و ان اليوم ا ضمار و غد السباق و السبقه ا نه و لغاهي النار" شریف نهج البالغه آمده است ،مي‌فرمايد: يعني: "آگاه باشيد! امروز ،روز تمرين و آمادگي ،و فردا روز مسابقه است، پاداش برندگان بهشت ،و كيفر عقب ماندگان آتش است. " در آخرين جمله‌ي اين خطبه‌ي ارزشمند نيز فرموده است" :پس، از اين دنيا توشه برگيريد تا فردا خود را با آن حفظ نماييد". عق امام علي (ع) :ا ل الناس انظر في لع ق ا وا ب داناترين مردم كسي است كه آینده را بهتر ببیند رسول خدا (ص): انما االمل رحمه من اهلل المتي .... براستي آرزو رحمتي از جانب خداوند براي امت من است؛‌ اگر آرزو نبود مادري به فرزند شير نمي‌داد و باغباني درختي نمي‌كاريد. آرمان‌گرايي؛بزرگ‌ترين واقعيت و قانون زندگي بعضي‌ها اشتباه مي‌کنند که در مقابل آرمان‌گرايي ،واقع‌بيني را مطرح مي‌کنند. در نظر اين‌ها واقع‌بيني ،نقطه‌ي مقابل آرمان‌گرايي است .اين خطاي بزرگي است .چون آرمان‌گرايي ،واقعيت‌ها را در جامعه مي‌سازد .يک مجموعه‌ي با آرمان‌ و داراي هدف‌هاي بلند ،مي‌تواند واقعيت‌ها را طبق آرمان خود شکل دهد و به وجود بیاورد .دنيا اين طور پيش رفته است .آرمان‌ها را کنار بگذاريم، به بهانه‌ ي واقع‌بيني! اين کمال غفلت است .آرمان‌گرايي به‌‌وجود آورنده‌ي واقعيت‌هاي شيرين و مطلوب است .وقتي يک انسان ،يک مجموعه و يک ملت با مسووالن و دست‌اندرکاران‌اش پاي آرمان‌ها ايستادند ،حاضر نشدند کوتاه بيايند و برايش کار کردند ،چه اتفاقي مي‌افتد؟ واقعيت‌ها به سمت آرمان‌ها تغییر می کند .اين خودش بزرگترين واقعيت و قانون زندگى است؛ چرا بعضى اين را فراموش مى‌كنند؟ مقام معظم رهبری ديدار با جهاد گران و کشاورزان ،دي‌ماه ‌۸۲ آرمان گرايى و مصلحت گرايى آرمانگرايى در مقابل مصلحت گرايى است؛ عشق به آرمانها و مجذوب آرمانها شدن .انسان وقتى كه در محيط تالش و كار معمولى زندگى قرار مى‌گيرد ،گاهى موانع جلِو چشم او را مى‌گيرد؛ آرمان‌ها را دور دست و غيرقابل دستيابى به انسان نشان مى‌دهد و اين خطر بزرگى است .گاهى آرمان‌ها فراموش مى‌شوند. 1378/9/1 برآينِد آرمانگرايى و چالش با مصلحت‌ها اگر شما جوانان نگاه به قِدنيآرب ،ديراذگب رانك ار ىنامرآ ىاه‌هّل غلطى به‌وجود خواهد آمد. برآينِد آرمانگرايى شما و چالش مسؤوالن با مصلحت‌ها ،برآيند معتدل و مطلوبى خواهد شد؛ اما اگر شما هم دنبال مصلحت‌گرايى رفتيد و گرايش مصلحت‌انديشانه -يعنى صددرصد با واقعيت‌ها كنار آمدن -وارد محيط فكرى و روحى دانشجو و جوان شد ،آن‌وقت همه چيز به‌هم مى‌ريزد و بعضى آرمانها از ريشه قطع و گم خواهد شد .دانشجويان نبايد آرمان‌گرايى را رها كنند .توّقع من از شما عزيزان اين است كه پايه‌هاى معرفتى خودتان را در همه‌ى زمينه‌ها عميق و مستحكم كنيد. ديدار با داشنجويان و جوانان82/8/15- ترجمه عملیاتی آرمان گرایی همراه با واقع گرایی؛ ترکیب تدبیر با مجاهدت آرمان‌گرائى را اشتباه كردند با رؤياگرائى.آنچه كه ما ميخواهيم دنبال كنيم و اصرار بر آن داريم ،اين است كه واقع‌بيyyنى ،مشyyاهده‌ى واقعيات جامعyyه و جهان ،با آرمان‌گرائى و تعقيب آرمان‌ها و آرزوهاى بyyyyزرگ ملت ايyyyyران هيچگونه تنافى و تعارضى ندارد. اگر ما توانس000تيم آرمان‌گرائى را با واقع‌بي000نى و واقع‌گرائى همراه ك000نيم ،ترجمه‌ى عملياتى‌اش ميشود اينكه ما تدبير را با مجاهدت تركيب كنيم؛ هم مجاهدت ك00نيم و مجاهدانه حركت كنيم ،هم اين حركت مجاهدانه در يك چهارچوب تدبيرشده‌اى قرار بگيرد. 1391.5.3 بسیج يعني دیدن افق هاي دوردست؛‌ يعني آینده نگری بسيج يعنى حركت عظيم ملت ايران ،همراه با آگاهى؛ احساس آميخته‌ى با عقالنيت؛ حركت و عمل آميخته‌ى با مبناى فكرى؛ عمل‌گرايى همراه با آرمان‌گرايى و ديدن افق‌هاى دوردست؛ اينها مجموعه‌يى است كه ذهنيت و هويت بسيج را تشكيل مى‌دهد .به همين جهت است كه از اول انقالب تا امروز ،بسيج خار چشم دشمنان بوده؛ چه دشمنان داخلى و چه دشمنان خارجى .هميشه بسيج مورد تهاجم لفظى و عملى دشمنان قرار داشته است 1384/6/2 نگاه کالن و نگاه به آینده اگر ما نگاه كالنى به مسائل كشور ،بyyه آينyyده‌ى كشyyور و چالش‌هايى كyyه فراروى ملت و كشور قرار دارد ،نداشته باشيم ،نه تنها نمى‌تyyوانيم وظyyايف آينده را ترسيم كنيم ،بلكه در فعاليت‌هاى فعلى هم احتمال سردرگمى وجود خواهد داشت ....جمهورى اسالمى -يعنى نظام مردمى ،نظام مستقل، نظام مبتنى بر ارزش‌هاى اصyyيل ،نظyyام مبتyyنى بyyر آزادى فكر و عyyدالت اجتماعى -يك هديه‌ى الهى به ملت ايران است .خداى متعال اين هديه را مفت و مجانى به ملت ايران نداده است .نسل‌هايى تالش كردند ،نسل قبyyل از شما مجاهدِت سخت و دشوارى را متحمل شدند؛ خداى متعال هم وعyyده كرده است كه براى مجاهدت پاداش قائل است.... 1384/2/19 ادامه صفحه بعد ....ملت ايران تالش كردند؛ خداى متعال هم اين هديه را به آنها داد...اين هديه را بايد نگه داشت .اين‌طور نيست كه اگر خدا به قومى نعمت داد ،آن قوم خاطرجمع باشند كه اين نعمت براى آنها خواهد ماند... .نعمت دادشده‌گان دو نوع‌اند؛ ... كسانى كه نعمت را بر باد دادند« ،مغضوب عليهم» و «ضالين»اند؛ آنهايى كه نعمت را نگه داشتند« ،غيرالمغضوب عليهم و ال الّض ا ل ّ ين»اند .....پس بايد نعمت را نگه‌داشت ... .نعمت خدا را بايد نگه‌داريد ،پرورش دهيد ،كامل كنيد و نقايص‌اش را برطرف سازيد -كه اين نقايص هم باز از عمل ما ناشى مى‌شود ... -لذا به افق دوردست نگاه كنيد و ببينيد چه بايد كرد و چالش‌هايى كه در مقابل ماست ،چيست ...اما در سايه‌ى تحليِل اين مسائِل نقد، مى‌شود خط ممتد به سوى آينده را پيدا كرد و مشخص نمود كه چه كار بايد بكنيم و چه كار بايد نكنيم. 1384/2/19 انقالب و آینده نگری بزرگترين كارى كه نهضت اسالمى در ايران انجام داد ،تلنگر زدن به ما ايرانى‌ها بود تا از خواب غفلت و بى‌تفاوتى و بى‌اعتنايِى به آينده خارج شويم .. .ما خواب بوديم ،انقالب ما را بيدار كرد -... .ما مردم ايران آيا آن‌چنان كه پيغمبران الهى و اديان الهى و بعثت الهى از انسان خواسته است ،بر سرنوشت خود حاكم بوده‌ايم؟ خودمان را يافته‌ايم؟ براى آينده‌ى خودمان طراحى كرده‌ايم ....ملت ايران به‌عنوان يك ملت و يك مجموعه ،تا قبل از پيروزى انقالب اسالمى فرصت و مهلت اين را نيافت كه براى خود چشم‌اندازى تعريف كند؛ آن چشم‌انداز را انتخاب كند؛ براى آن چشم‌انداز برنامه‌ريزى كند و به سوى آن چشم‌انداز حركت كند .تا چشم‌انداز را براى خود تعريف نكنيم ،هيچ كار درستى صورت نخواهد گرفت همه‌اش روزمِراك ،مينكن ىزير‌همانرب رگا ،ميدرك فيرعت هك‌نآ زا دعب -تسا ىگّر بى‌برنامهبه سامان نخواهد رسيد .بعد از آن‌كه برنامه‌ريزى كرديم ،اگر همت نكنيم ،حركت نكنيم، ذهن و عضالت و جسم خود را به تعب نيندازيم و راه نيفتيم ،به مقصد نخواهيم رسيد؛ اينها الزم است. 1383/4/17 براي ساختن آینده به چه چيزهايي نياز داريم؟ .1داشتن بينشي مثبت و انگيزاننده نسبت به آینده .2كسب مهارت هاي تفكر و حل مسئله .3كسب مهارت هاي هدف گذاري در کار و زندگي .4كسب مهارت هاي ارتباط موثر:باخود ،با دیگران وبا جهان .5داشتن و كسب شایستگی ثبات و پایداری در عمل .6داشتن اندیشه اي بزرگ ،شروعی كوچك ،رشد و ارتقاء سريع بی هدف بودن در زندگی ایستادن در مقابل گیشه زندگی و درخواست بلیط بدون ذکر مقصد ایستادن در مقابل امواج زندگی به جای موج سواری دوست داریم بحران زده شویم تا چاره را بیابیم ویژگی های هدف مندی در زندگی چیست ؟ پیش رو بودن پیش رو بودن • سالم تر ،جدی تر ،خوش برخوردتر بودنبرخوردتر بودن • سالم تر ،جدی تر ،خوش موج سوار بودن موج سوار بودن • انگیزه کافی برای مبارزه داشتن انگیزه کافی برای مبارزه داشتن • فعال شدن مکانیزم‌های موفقیت فعال شدن مکانیزم های موفقیت • داشتن سبک و روش کاری داشتن سبک و روش کاری • احساس کامیابی انگیزه برای حرکت ،رفتن و تحول یافتناحساس کامیابی • یافتن • رفتن و حرکت ، تحولآنها توازن بین وجود و برایابعاد انگیزه تمام تحول= جاری کردن پتانسیل ها در تحول = جاری کردن پتانسیل ها در تمام ابعاد وجود و توازن بین آنها • فراموش نکنید ! شما آن چیزی نیستید که فکر می کنید هستید ؛ بلكه شما آنچنان که فکر می کنید هستید. شما در مقابل کارها شکست نمی خورید بلکه در مقابل تفکرات خود شکست می خورید؛ شما در مقابل اتفاقات پیروز نمی شوید بلکه در مقابل تفکرات خود پیروز می‌شوید. شکست = تفکر به بن بست رسیده پیروزی= تفکر انعطاف پذیر ترس از شکست = ترس از ناتوانی در اداره توسعه و تعالی دیوانه کسی است که کار ثابتی می‌کند ولی نتیجه متفاوتی می‌خواهد چرا هدف گذاری الزم است ؟ هدف گذاری قدرت است تا پیش از این می‌گفتند :دانایی قدرت است امروزه می گویند توان انجام عمل قدرت است تنها داشتن اطالعات تخصصی کافی نیست ،به عمل بردن دانش مهم ترین اصل است. فرمول موفقیت اول تصمیم بگیر چه می‌خواهی بعد تصمیم بگیر که برای رسیدن به آن بهای آنرا بپردازی بهای آنرا بپرداز. 7گام هدف گذاری اول :تبدیل آرزوها به هدف :مشخص کنید که نتیجه دلخواه چیست؟ دوم :تعیین مهلت برای دستیابی به هدف سوم :اولویت‌بندی اهداف (جدول زمان‌بندی) چهارم :کسب مهارت‌های مورد نیاز پنجم :شناسایی موانع ششم :مدل‌سازی هفتم :تجسم خالق و عمل کردن ویژگی‌های یک هدف خوب کامًال مشخص ،تعریف شده ،واضح ،همراه با جزئیات، منطقی و با جرأت مکتوب و توسط خودتان تعیین شود ،بدون تکیه بر عوامل خارجی قابل اندازه‌گیری، قابل تقسیم و شکسته شدن به اجزا و ایستگاه‌های کوچکتر منطبق بر ارزش‌ها با انگیزه‌های قوی‌تر و مناسب‌تر ،زمان‌بندی شده ،قابل اجرا و دست یافتنی و دیدنی و قابل تجسم با جزئیات متناسب با روحیات و امکانات شما ،با شناخت دقیق و عمیق كاخ آينده شما ‏آجر‌هاي باورهاي شما بناهاي آينده شما را خواهند ساخت ‏اگر اين آجر ها هوشمندانه ،محكم، متناسب ،با ثبات و نظم وترتيب چيده شوند زيباترين آينده از آن شما است ‏محدوديت فقط ساخته ذهن ما است‌، ما بيش از محدوديت‌هاي محيط محدود در باور هاي خودمان هستيم. آينده از آن كيست؟ اميد و بينش مثبت نسبت به آينده هدف و برنامه مشخص براي آينده مهارت تفكر و تصميم‌گيري و حل مسئله مهارت‌هاي ارتباطي: باخود با ديگران با جهان آينده از آن خالقين موفقيت است فقير ترين و درمانده ترين فرد كسي است رويايي ندارد چشم انداز بدون عمل روياست و عمل بدون چشم انداز اتالف وقت است آينده آمده است اما هنوز گسترش نيافته است اگر نمي داني كجا مي روي مهم نيست كه از چه مسيري مي روي؟ چشم انداز تركيبي از آينده نگاريف درون نگري ،تخيل ،قضاوت و جسارت است. هیچ کدام از تصمیم‌های شما خنثی نیست ! هر تصمیم شما ،بر کل سرنوشت شما اثر دارد! ‏The mind is not a vessel to be filled, ‏it is a flame to be lit ‏Plato آینده متفاوت از گذشته است بلند همتان هيچ چيز هيجان انگيزتر ...از ساختن آينده نيست بیایید پرواز کنیم آینده این سرزمین در سایه تالش ما است Presen t Past Where were we ? Where are we ? Futur e Where are we going ? Extend Expand Enhanced Exit آیندههاي بخش ‌ پيشران /مولفه‌ها /اجزا آینده چیست ؟ :سنن و قوانين تغییرات منظم در داده‌ها یا پدیده‌ها در خالل زمان ‏events ‏Trends :شرايط محيطي وقایعی که نظم موجود در داده‌ها یا پدیده‌ها را بر هم می‌زند ‏Actions :اعمال و رفتار هر عملي در آينده تأثيري دارد و يا آينده را شكل مي‌دهد ‏Images اراد ‌ه‌ها و مطلوب‌ها :اعمال و رفتارها براساس تصويرها و تصورات انجام مي‌شود آيندهنگاري ‌ تعريف .1فرآيندي سيستماتيك ،مشاركتي و گردآورنده ادراكات آينده است،كه چشم اندازي ميان مدت تا بلند مدت را با هدف اتخاذ تصميمات روزآمد و بسيج اقدامات مشترك بنا مي‌سازد .Gaveagan,2001 .2آينده نگري تالشي است نظام مند ،با توجه به ظهور فناوريهاي جديد و نتايج پژوهشهاي بنيادي راهبردي علم ،فناوري ،اقتصاد ،محيط زيست و جامعه. ‌ .3تالشي نظام مند براي ديدن آينده‌هاي بلند مدت اقتصادي ،اجتماعي و زيست محيطي با هدف شناسايي تکنولوژي‌هاي نوين ،سياستگذاري وتقويت حوزه پژوهشهاي راهبردي براي کسب بيشترين منافع اقتصادي ،دستيابي به توسعه پايدار و بهبود و ارتقاء کيفيت زندگي عامه مردم. .4آينده‌نگري ،به معناي توجه داشتن به آينده و دغدغه داشتن وضعيت فراسو است كه در انتظار رسيدن آن و رخداد‌هاي آن هستيم. اهداف آينده نگري -1توليد ‌،توسعه و تعيين چشم انداز و خط مشي :رهنمودهاي كلي در سياست گذاري علم وتهيه برنامه هايي ازآينده‌هاي مختلف پيش رو. -2تعيين اولويت :شايد مهم ترين هدف آينده نگري ،و انگيزه اي که در اكثر برنامه‌هاي هر كشور مشاهده مي‌ شود مربوط به محدوديت منابع و بيشترين توقع از پژوهشگران در تعيين اولويتها باشد. ‌ -3پيش آگاهي :شناخت تحوالت در حال تكوين همراه با تأثيرات عمده آنها بر تدوين سياست هاي آتي علم و فناوري به عالوه،تعيين خطرات احتمالي و چاره انديشي براي مقابله با آنها. -4وفاق عمومي :ترغيب به توافق بيشتر انديشمندان ،نهادهاي سرمايه گذاري و كاربران تحقيقات نسبت به فرصت ها و نيازها ،همسو شدن همه نهادهاي تاثير گذار براي رسيدن به يک هدف مشترک. -5پشتيباني :تشويق سياست گذاري ها در راستاي حمايت از ذينفعان ويژه در نظام پژوهش و توسعه ( )R&Dكشور. -6ارتباطات و آموزش :گسترش ارتباط جوامع علمي داخل كشور ،توسعه روابط خارجي با نهادهائي كه از نتايج پژوهشها استفاده مي كنند و نهايتًا ايجاد و تقويت فرهنگ عمومي ،در سطح نهادهاي سياستگذار ،مديران و تصميم گيران جامعه. تمايل به مساعدت عملي ارتباطات كاركردهاي آينده‌نگاري 5C هدف مشترك غيبگويي قلمروي آينده نگري سياست‌هاي کلي(اهداف آرماني ) الزامات راهبردها چالش‌ها پيشگويي پيش بيني چشم انداز مباني ارزشي (قانون اساسي) تبيين وضع موجود حرکت جهاني فرصت‌ها اهداف راهبردها سياستهاي اجرايي اهداف کمي -منابع برنامه چهارم پروگرام ها يا Core Planها معماري سازماني/طراحي پيش‌بيني: پيش‌بيني تنها برآوردي از آينده است وخطي بودن سير امور در پيش بيني يك فرض پذيرفته شده است .در حاليكه سير امور لزوماخطي نيست وداراي حلقه‌هاي بازخوردي بيشماري است. در پيش‌بيني گزينه‌هاي زيادي از آينده مورد تجزيه وتحليل قرار مي‌گيرد وكار پيش‌بيني با تعريف وانتخاب آينده‌هاي ممكن پايان مي‌گيرد .نتايج حاصل از پيش بيني ،متضمن پيامي براي زمان حال نيست. پيش‌بيني‌ها مي‌توانند نيازگرا باشند و نه تنها براي توجيه‌پذيري يك گزينه ،بلكه براي تعيين نيازها به كار گرفته شوند. :تفاوت پيشگويي و پيش‌بيني پيش بيني برخالف پيشگويي ،براي زمان يا دوره معيني ازآينده است كه آن زمان بايد از آغاز شناخته شده باشد در حاليكه پيشگويي برآورد وتخميني براي هر دوره زماني بعد از دوره جاري است. پيش‌بيني ،برآوردي از آينده است .پيش گويي ،كلي‌تر از پيش بيني است و عبارت است از برآوردهايي براي هر دوره زماني پيش از ،ضمن يا بعد از دوره جاري. چشم انداز ،فرايندي است كه ضمن آن تالش سيستماتيكي صورت مي گيرد تا كاوشي در آينده بلندمدت تر ،با هدف تعيين زمينه هاي كليدي تر به عمل آيد. چشم انداز آميزه اي از جهت گيري بر پايه نياز ( نيازمداري) و پيش برنامه هاي توسعه است كه اين دو نيرو را نيروي پيش برنده و نيروي كشش مي نامند. تفاوت چشم‌انداز و برنامه‌ريزي • در چشم انداز ،سعي مي‌شود رخداد‌هايي را كه نمي‌توان به هيچ وجه يا به طور مستقيم ،تحت تاثير قرار داد ،مشخص نمود (از جمله تغييرات اقليم ،خسوف ماه و )... • تمركز اصلي برنامه ريزي بر حاصل و نتيجه آن ،يعني خود «برنامه» است ،در حالي كه چشم انداز لزومًا ،به يك برنامه رسمي منتهي نمي شود • نتيجه برنامه‌ريزي ،همواره يك چيز عملي يعني «برنامه» است. • برنامه ريزي معموًال معين تر است زيرا برنامه اي تعهد آور است .چشم‌انداز ،حتي در مرحله اجرا هم ،تعهدي براي شركت كنندگان ندارد .چشم‌انداز مي‌تواند منجر به يك برنامه ،يك نقطه عطف ،تدابير ،اقدام‌ها و وظايفي براي فعاالن مختلف گردد ،ولي اين امر ضروري و الزامي نيست. • برنامه ريزي بلند مدت در بنگاه‌ها به معناي 3تا 5سال است ،در حالي كه افق ( منظر) چشم‌انداز 30 ، 20 ، 10 ،سال يا بيشتر است. • درچشم انداز ،افكار و ايده‌ها ،بدون توجه و اهميت دادن به منشًا آنها جمع آوري مي‌شوند. مفروضات آينده‌نگاري .1تغيير ،جرياني است كه هر روز سرعت افزون‌تري به خود مي‌گيرد .2حوادث به يكديگر مربوط هستند و نبايد آنها را از يكديگر منفك نمود .3هنگام بررسي تغيير بايد ديدي جامع‌نگر و چشم‌اندازي مبتني بر سيستم‌هاي كل داشت .4اذعان به وجود گزينه‌ها و بديل‌هاي متعدد آينده .5تمايز بين آينده‌هاي ممكن ،محتمل و مرجح .6آنچه انجام مي دهيم يا نمي‌دهيم ،پيامدها وعواقبي به دنبال دارد و اگر هميشه همان كاري را بكنيم كه پيشتر مي‌كرديم در اين صورت هميشه آنچه را كه در گذشته به دست مي آورديم ،كسب خواهيم نمود. ن‌ها ،ارزش‌ها و بينش‌هاي مثبت در آفرينش دنيايي بهتر .7توجه به نقش حياتي و مهم آرما ‌ .8اختيار مردم و مسئولين براي انتخاب و عمل مسئوالنه و آگاهانه .9پذيرفتن اهميت برنامه‌ريزي كوتاه مدت ،ميان مدت و درازمدت Why use formal methods? استفاده كرد؟ ‌هاي رسمي روشsystematic چرا بايد از  Make the foresight process more سيستمي شدن بيشتر فرايند آينده نگاري  Increase transparency of processes افزايش شفافيت فرايندها  Aid creativity كمك به خالقيت  Constitute space for communication and interaction در نظر گرفتن فضا براي ارتباطات و روابط  Aid visualisation of possible futures كمك به تصوير سازي آينده‌هاي ممكن Available resources (time, money ...) Selection criteriaروش معيار انتخاب )... بودجه و، توجه به منابع در دسترس(زمان Nature of desired participation توجه به انگيزه مشاركت مطلوب Suitability for combination with other methods قابليت تركيب با ساير روش‌ها Desired outputs of a foresight exercise (e.g. product vs. process) توليد خروجي هاي مطلوب براي بكارگيري آينده‌نگاري Quantitative / Qualitative data requirements of methods توجه به نيازهاي اطالعاتي كمي و كيفي روش‌ها Methodological competence often a key factor ) توانمنمدي متدولوژيكي (اغلب يك عامل كليدي مي باشد Four key distinctions 4عامل مهم كليدي در بحث روش‌هاي آينده نگاري • انتخاب نوع رويكرد: • اكتشافي /برون نگر /تفسيري • هنجاري /درون نگر /تجويزي • تركيبي • انتخاب نوع ابزار :كمي ‌،نيمه كمي و كيفي • استفاده از منابع و طيف هاي مختلف دانش :خالقيت ،شهود ،تعامل وخبرگي • انتخاب نوع متدولوژي و فرايند انجام كار تلفيق رويكرد +ابزار +طيف دانش) Normative approaches askرويكرد what انواع: trends and برای آینده نگاري events would take us to a particular future or futures. رويكرد هنجاري مي پرسد كه چه روندها و رخدادهايي الزم است تا ما به آنيده .خاصي برسيم Exploratory approaches essentially begin from the present, and see where events and trends might take us رويكرد اكتشافي اساسًا از حال شروع و مشخص مي‌كند كجا رخدادها و روندها .به ما سرايت مي‌كند برخورد با آینده :پارادايم اول -پیش‌بینی 1. پارادايم اكتشافي پارادايم سنتي پيش بيني بود .در اين پارادايم از آنجايي كه آينده نتيجه اي علي و معلولي از ميشد ،نوعي جبري گري نيز در آن پنهان گذشته دانسته ‌ بود ،آينده ،آينده‌اي محتوم ،صلب و ثابت است .قابليت استفاده از ا ين جنس پيش بيني ها تنها براي شناختن آينده و تطبيق دادن وضعيت خود با آن آيندة‌ محتوم است. تصمیم‌گیری بر اساس آینده کشف شده و انطباق با آن است. Exploratory approach روش‌هاي اكتشافي به ما قدرت مي‌دهد تا حال را بفهميم؟ اگر رخدادها اتفاق بيفتند چه عواقبي براي اتفاقات انتظار داريم؟ اين روند چگونه گسترش مي‌يابد؟ آينده‌هاي بديل /جايگزين از سوابق /گذشته‌هاي مختلف نتيجه گرفته مي‌شوند. ?…WHAT IF ...چه مي شود اگر برخورد با آینده :پارادايم دوم -آینده‌نگاری اين پارادايم با در نظر گرفتن نيروي انسان در ساخت آينده و تاريخ سعي مي‌كند تا آينده را بسازد. اما خود ساخت آينده باعث مي‌شود تا مفاهيم و سواالت جديد تري نيز طرح شود. در اين پارادايم با 3سوال اساسي مواجه مي‌شويم. .1وقوع كدام آينده ها محتمل است؟ .2آينده مطلوب ما چيست؟ .3كدام آ‌ينده وقوع مي يابد؟ Normative approach روش‌هاي هنجاري آينده آرماني حال ساير آينده‌هاي واقعي ... ?HOW چطور؟ برخورد با آینده :پارادايم دوم -آینده‌نگاری ل ه مط ef ند er آ ی ab ‏le وب ‏Pr آینده‌های محتمل ‏Probable آینده‌های باورکردنی/خوش بينانه ‏Plausible آینده‌های ممکن ‏Possible اکنون The Foresight Diamond & Creativi TOOLS ty Wild خالقيت cards Science fiction Gaming-simulation Essays / Scenario writing Genius forecastingRole Play/Acting Backcasting Creativity Brainstorming Relevance trees / Logic charts Scenario workshop Roadmapping Delphi SWOT analysis Citizen Panels Interacti Expertis Expert PanelsMorphological analysis Conferences / Seminars on e Voting / Polling Key/Critical technologies Multicriteria واكنش Quantitative Scenarios/SMIC Stakeholders Mapping خبرگي Interviews BenchmarkingCross-impact System/Structural analysis Modelling BibliometricsPatent analysis ExtrapolatioScannin n Literatureg review Indicator s RAFALEL Popper (2006) Evidenc e Qualitative (17) Semi-quantitative (10) Quantitative (6) The Foresight Diamond Methods relying heavily on the inventiveness and ingenuity of very skilled individuals Methods relying heavily on the tacit knowledge of people with privileged access to relevant information or with accumulated knowledge Methods relying heavily on the participation and shared views of Step 5: evaluating experts and non-experts Step 4: shaping the future through strategic planning Step 3: generating (new) knowledge through the exploration, analysis and anticipation of possible futures KNOWLEDGE Step 2: mobilising and engaging key stakeholders R. Popper (2008) Step 1: scanning and understanding major S&T developments, trends and issues Methods relying heavily on codified information, data, indicators, etc. نمونه‌های روش‌هاي كمي و نیمه كمي آينده‌نگاري • Critical & key technologies • Delphi panels & questionnaires • Gaming-simulation • Multicriteria analysis, quantitative scenarios • Polling & voting • Roadmapping, benchmarking • System analysis, structural analysis • Cross-impact analysis • Patent analysis, bibliometrics • Indicators and time series analysis • Trend extrapolation • Modelling • • • • • • • • • • • • نمونه‌های ابزارها و روش‌هاي كيفي آینده نگاری Backcasting Brainstorming Expert panels, citizens panels, conferences, workshops Essays, scenario writing SWOT analysis Interviews Literature reviews Morphological analysis Relevance trees, logic charts Role play, acting Environmental scanning, weak signals Science fictioning, wildcards, genius forecasting تقسيم‌بندي ابزارهاي كمي و كيفي Quantitative Tools (use of statistics and other data) to elaborate future trends and impacts Qualitative Tools (drawing on expert knowledge) to develop long term strategies Tools to identify key points of action to determine planning strategies − − − − Trend extrapolation Simulation modelling Cross impact analysis System dynamics − − − − − − Delphi method Experts panels Brain storming Mind mapping Scenario analysis workshops SWOT analysis − − − Critical/ key technologies Relevance trees Morphological analysis پويش افقي()horizon scanning توصيف پرسش‌ها و سنجه‌ها گردآوري اطالعات تحليل اطالعات شناسايي فرصت‌ها و چالش‌ها دلفي طراحي پرسشنامه شناسايي خبرگان و توزيع پرسشنامه تحليل پاسخ و ديدگاها ارسال مجدد پاسخ‌ها و نظر خواهي تهيه گزارش نهايي دلفی به عنوان یک ابزار کمکی مجموعه‌ای از رویه‌هایی که برای استخراج و پاالیش نظرات گروهی از افراد به کار گرفته می‌شود تا این نظرات بدون معایب متداول در اظهار نظرهای رو در رو به دست آید. ویژگی‌ها: • • • • • • بازخورد نظرات به کل افراد فرايند تعاملي ()Interactive Process فرايندهاي تكراري ()Iterative Process ناشناس بودن نظرات بازخوردهای آماری استفاده گسترده از مشارکت‌کنندگان مختلف روش اجرا روش مورد استفاده دلفی حوزههای تخصصی ‌ پانلها- ‌ خبرگان -دور اول خبرگان دور دوم کمیته راهبری تحليل روند گردآوري و ارزيابي روندها بصورت نوشتاري بررسي و ترسيم ووبرون يابي روندها در قالب كارگاه بازنگري و بهبود روندها آزمودن روندها و بررسي پيامد آنها با كارگاه روندهاي كليدي بصورت نوشتاري تحلیل پيشران‌ها ارزيابي پيشران‌ها بصورت نوشتاري بازنگري و رتبه بندي با كارگاه‌ها تحليل بر هم كنش و همبستگي ميان آنها بازنگري و رتبه بندي مجدد و بررسي پيامدهاي آنها شناسايي پيشرانهاي كليدي و پيامدهاي آن سناريو نويسي شفاف سازي مسأله اصلي شناسايي و رتبه‌بندي پيش‌ران‌ها و تعيين محورهاي كار تدوين پيش نويس سناريوها آزمون سناريوها و پيامد شناسي تدوين سناريوهاي پاياني گروه آينده نگري علوم و فناوري آينده هاي مطلوب آنهائي است كه يك جامعه مشتاق دستيابي به آنها است وگستره كامل ارزش‌ها و آرزوهاي فردي ،برنامه‌هاي راهبردي بنگاههاي تجاري و صنعتي و سازمان‌هاي اجتماعي و طرح و برنامه هاي ‌ دولت ها را در بر مي‌گيرند. بر خالف روش دلفي اين روش بيشتر مربوط به يك كشور و فرهنگ خاص ميشود و لذا مقايسه نتايج به سهولت امكان‌پذير نيست. ‌ اين روش در كشورهاي استراليا و هلند مورد استفاده قرار گرفته است و كشور بريتانيا نيز اخيرًا درمطالعه‌اي تركيبي از هر دو روش دلفي و بحث گروهي استفاده کرده است. سناریو سناریوها داستان ها ،تصاویر و یا طرح هایی درباره ی چگونگی آشکار شدن آینده هستند .آن ها داستان هایی هستند که تشریح کننده ی گستره ای از گذرگاه ها از زمان حال به آینده هستند. سناریوهای خوب ریشه در گذشته و حال دارند و مهیا کننده ی تعابیر حوادث مربوط به گذشته و حال هستند که به سمت آینده پیش برده شده اند. واژه سناريو از دنياي تئاتر و سينما گرفته شده است. سناریوها نباید فقط جهت پیش بینی آینده های بدیل و متعدد بکار گرفته شوند ,بلکه باید باعث تغییر مدل ذهنی و روش درک تصمیم سازان نیز شوند. نمونه‌هایی از سناریوها 3 1 رویکرد برون‌گرا 5 دنیای جهانی شده 2 4 رویکرد منطقه‌ای دنیای ملی‌گرایانه 7 تقاضا گرا رویکرد درون‌کرا 6 عرضه‌گرا امنیت جهانی ( دنیایی با امنیت پایدار /ناامنی گسترده) جهانی شدن ( جهانی شدن فراگیر /منطقه گرایی و ایجاد مناطق مختلف) منابع انرژی (منابع زیاد انرژی که می‌تواند ناشی از انرژی های نو ،اکتشاف ذخایر نو ،افزایش ضریب استحصال و ناشی از سایر انرژی های فسیلی مانند گاز یا مواد جدید نفتی جدید باشد /کمیابی منابع ) حوزه‌ی قلمرو فعالیت شرکت‌های عمده نفتی (گسترش حوزه‌ی فعالیت‌های شرکت‌های نفتی اعم از پرداختن به کل زنجیره تامین یا حتی ورود به سایر حوزه‌های کسب و کار مانند فوالدسازی /تمرکز فعالیت‌ها بر بخشی از زنجیره تامین توسط هر شرکت) نوع دیدگاه به حوزه‌ی انرژی (دیدگاه تجاری و اقتصادی به انرژی /دیدگاه سیاسی – امنیتی و استفاده از انرژی به عنوان ابزاری در خدمت این وظیفه) شیوه‌ی زندگی ( شیوه‌ی نوین زندگی شامل افزایش جابه‌جایی و شهرنشینی ،راحتی کار ،مصرف باالی انرژی /شیوه‌ی سنتی زندگی ) وضعیت زیست‌محیطی (بحرانی شدن وضعیت محیط زیست و تمرکز بر تکنولوژی پاک /عدم توجه جدی به مخیط زیست) مالکیت بنگاه‌های نفتی (خصوصی شدن /دولتی شدن و ملی‌گرایی مانند وضعیت آمریکای جنوبی و حاکمیت چپگرایان) نقش بازیگران غیردولتی بین‌المللی (افزایش قدرت و تاثیرگذاری بازیگران غیردولتی مانند NGOها ،اتحادیه‌های صنفی ‌،سازمان‌های نظارتی و قانون‌گذاری بین‌المللی /تمرکز قدرت در اختیار دولت‌ها) وضعیت اشتغال ( تقاضای باالی شرکت‌های نفتی به نیروی انسانی متبحر و استفاده از نیروی کار بالقوه مانند بازنشستگان یا نیروی کار مهاجر /تناسب میان عرضه و تقاضای نیروی کار و استخدام نیروهای جدید) ساختار سازمانی و فرآیند تصمیم‌گیری (دیدگاه شبکه‌ای همراه با هوشمندی توزیع یافته ،تخت شدن سازمان‌ها و افزایش بروی سپاری /تصمیم‌گیری متمرکز و ساختارهای بزرگ سازمانی) تولید ارزش افزوده در حوزه‌ی نفت( دانش بر شدن فعالیت‌ها در حوزه‌ی نفت /سرمایه بر شدن فعالیت‌ها و وابستگی رشد این شرکت‌ها به سرمایه باال) جذابیت اشتغال در صنعت نفت و گاز (جذابیت باال برای ورود نیروی تازه /اشتغال در این حوزه جزو مشاغل سخت باشد و تمایل کمتری برای اشتغال باشد). تعداد صادر کنندگان نفت ( به خاطر توجیه اقتصادی ناشی از افزایش قیمت و رشد چین و هند منابعی که پیش از این غیراقتصادی دانسته می‌شد ،توجیه اقتصادی بیابد و تعداد کشورهایی که در بازار نفت حضور دارند افزایش یابد /به دلیل رشد مصرف انرژی هر کشوری به میزان تولید خود مصرف کند و تعداد صادرکنندگان نفت و گاز به شدت کاهش یابد). وضعیت استقالل سیاسی (افزایش میزان تمایل به تجزیه طلبی‌های قومی و منطقه‌ای /شدت گرفتن یکپارچگی ملی و افزایش احساسات ملی‌گرایانه) چشم انداز‌سازي شناسايي يك آينده‌نگر تحويل اطالعات و توافق كلي در چهارچوب تدوين پيش‌نويس چشم‌انداز بازنگري پيش نويس با ذينفعان تدوين چشم انداز نهايي ره نگاشت تصميم گيري در باره نوع ره نگاشت (محصول نگر و).. شناسايي حوزه‌هاي كليدي دانش، ‌كاربردهاي احتمالي و محرك‌ها تهيه پيش‌نويس ره نگاشت كردآوري اطالعات براي ارزيابي ارزيابي و اصالح گذشته نگری شناسايي آينده مطلوب تعيين گام براي رسيدن به آن اصالح و بهود گام‌ها تدوين آينده مطلوب و گام‌ها ارزيابي و اصالح شبيه‌سازي بازنگري شبيه سازي هاي همبسته گفت‌وگو‌،اصالح و بازنگري با ذينفعان طرح پيشنهادي شبيه‌سازي بررسي با ذينفعان تدوين مدل مدل‌سازي بازنگري مدل‌هاي همبسته گفت گو‌، اصالح و بازنگري با ذينفعان طرح پيشنهادي مدل‌سازي بررسي با ذينفعان تدوين مدل گروه آینده نگری علوم و فناوري ميزگرد نخبگان ()Panel of Experts اين روش براي ترسيم چشم اندازه هائي از آينده‌هاي محتمل ،ممكن و مطلوب مبتني بر دوره‌هاي زماني بلند مدت ( 10-20سال) از روش مشاركت گستره وسيعي از اقشار نخبه جامعه بهره مي جويد. آينده هاي ممكن گستره اي از گزينه ها را براي جهاني كه در آن امكان بروز تغيير و تحول مهمي در فاصله زماني خاصي باشد فراهم مي آورد. گروه آینده نگری علوم و فناوري ارزيابي نوآوري ها ()Patent Analysis اين روش نسبتًا كوتاه مدت است كه به تجزيه و تحليل بانك‌هاي اطالعاتي و اطالعات تئوريك مربوط به نوآوري فناوري‌هاي جديد و كاربردهاي آنها در ساير زمينهها مي‌پردازد. ‌ مزيت اصلي‌روش ارزيابي نوآوري‌ها اين است كه پژوهش به راحتي از طريق بانك‌هاي اطالعاتي ( )on- lineبطور ساليانه با هزينه و نيروي كار متوسط قابل اجرا مي باشد .اين تكنيك در آلمان توسط شركت‌هایي با فناوري هاي پيشرفته مورد استفاده قرار گرفته است. در برنامه ريزي نوآوري و رقيب پژوهي مشترك بكار مي‌رود( .هنگام استفاده از بانك‌هاي اطالعاتي ثبت اختراعات براي آينده‌پژوهي الزم است جانب احتياط رعايت شود .زيرا غالب اطالعات ملي تحت تأثير كشور مبداء قرار دارند و در مقايسه هاي بين المللي واقعي قابل استفاده نمي باشند). گروه آينده نگري علوم و فناوري فناوري هاي بحراني ()Critical Technologies اين روش از گزينش گروه كوچكي از نخبگان كه كارش$$ان اس$$تثناء گزي$$ني اس$$ت استفاده كرده و ليستي از فناوري‌هاي عام مناسب ب$$راي توس$$عه اقتصادي آتي ي$$ك كشور را تهيه مي‌كند. از اين تكنيك در آمريكا براي تعيين فناوري هاي بحراني ص$$نعت و ام$$ور دف$$اعي استفاده شده است. مزيت اصلي اين تكنيك سهولت اجراي آن است . معايب اين روش عبارتند از: فرآيند آينده نگري بي‌بهره مي‌ماند. نتايج محدود به ديدگاه‌هاي گروه كوچكي شده و آنقدر كلي است كه استفاده از آن براي بيان جزئيات استراتژيکي يا تعيين اولويت‌ها غيرممكن ميشود. برنامه‌ریزی بر پایه فرض در یک نگاه در همه برنامه ها -از برنامه سینما و پیک نیک رفتن گرفته تا برنامه‌های یک ارتش بزرگ -فرضهائی درباره آینده وجود دارند رخدادهای باورکردنی عالئم هشدار اقدامات شکل‌دهنده 3 2 فرض‌های باربر آسیب‌پذیر 4 اقدامات بیمه‌کننده 5 فرض‌های نقض شده 1 فهرست همه فرض‌ها برنامه شناخت و طبقه‌بندی انواع فرض‌ها درخت انواع فرض‌ها فرض‌ها مشکل‌ها راه حل‌ها ضمنی صریح رسیدگی نشده رسیدگی شده باربر آسیب پذیر دو سویه غیر باربر آسیب ناپذیر یک سویه شناسائی و استخراج فرض‌ها منابع استخراج فرض‌ها: اسناد برنامه افراد برنامه ریز چهار تکنیک کلیدی برای شناسائی و استخراج فرض‌ها: تعریف داستان طوالنی برنامه جست و جوی افعال زمان آینده و نیز عبارت های باید و بایستی در اسناد برنامه عقالئی سازی برنامه پرسیدن سوال‌های خبرنگاران شناسائی و استخراج فرضیه‌ها عقالئی‌سازی برنامه ‏ ‏ هدف عمده عقالئی سازی برنامه شناسائی فرضه‌ای ضمنی است استفاده از پیوند منطقی و عقالنی بین وضعیت آینده و اقدامات کنونی به منظور آشکار‌سازی فرضهای ضمنی اقدام‌ها برنامه فرض‌ها تفکر ارزشی چیست؟ ‏Value-Focused Thinking شعار تفکر ارزشی :اول ارزش ها و بعد گزینه ها تفکر ارزشی اساسا از دو فعالیت تشکیل می شود: نخست درباره چیستی خواسته هایمان تصمیم می گیریم سپس چگونگی تحقق آنها را مشخص می کنیم. مجموعه همه اهداف به خودی خود مهم است. اهمیت آن چرائی ندارد. .1هدف .2هدف .3هدف .4هدف .5هدف .6هدف .7هدف .8هدف .9هدف .10هدف .11هدف .12هدف .13هدف .14هدف .15هدف .16هدف .17هدف .18هدف .19هدف .20هدف .21هدف بنیادی چرا این هدف مهم است؟ مقطعی به خاطر تاثیری که بر یک هدف دیگر می گذارد اهمیت دارد. ره نگار تکنولوژی زمان ‏M2 از نظر مفهومی: .1پیش‌بینی .2برنامه‌ریزی از نظر ساختاری: .1الیه‌ها .2افق زمانی ‏P3 ‏M1 ‏P2 ‏P1 ‏P4 ‏T2 ‏T4 ‏RD6 ‏T1 ‏T3 ‏RD4 ‏RD5 ‏RD2 ‏RD3 ‏RD1 بازار محصول تكنولوژي تحقيق و توسعه ()R&D سرمايه گذاري /منابع مالي زنجيره تأمين كاركنان /مهارت‌ها منابع تحليل اثرات متقاطع ‏Cross-Impact Analysis سرمایه‌گذاری 2 1 1 منابع انسانی 2 1 3 3 رشد اقتصادی امنیت 2 3 تحليل اثرات متقاطع ‏Cross-Impact Analysis به‌عنوان مثال : اگر مطالعه‌ای درباره موضوعی باشد که 4رويداد آتی در آن شناسايی شده‌اند ،ماتريس اثرات متقابل آن می‌تواند بصورت زير باشد: ‏E4 ‏E3 ‏E2 ‏E1 تاثير بر رويدادها ‏E1 ‏E2 ‏E3 ‏E4 برنامه‌ریزی پابرجا ‏Robust Planning استراتژی پابرجا -1تولید فضای سناریوها -2به آزمون کشیدن استراتژی‌ها در آینده -3تقویت و غنا بخشیدن به استراتژی‌ها و تولید استراتژی‌های پابرجا استراتژی فضای سناریوها سناریو متدولوژي تلفيق روش‌هاي آينده پژوهي-دكتر خزائي در همه برنامه‌ها -از برنامه سینما و پیک نیک رفتن گرفته تا برنامه‌های یک ارتش بزرگ – فرض‌هایی درباره آینده وجود دارند ره نگاشت گذشته نگري () Backcasting شبيه سازي سناريو نويسي (Scenario )Writing تحليل روند پيشران مدل‌سازي ()Modelling چشم انداز سازي پويش افقي (horizon )scanning :مقایسه روش‌هاي آینده پژوهی با اهداف پروژه اهداف روش مناسب كشف فرصتها و چالش‌ها پويش افقي‌،دلفي ،تحليل روند، ‌تحليل پيشران ارزيابي واكنش‌ها و زمينه‌هاي اجتماعي براي رويارويي با دانش و فناوري‌هاي تازه سناريونويسي‌،چشم‌انداز‌سازي تعيين اقدام هاي مقتضي ره نگاشت ،گذشته نگري شناسايي گزينه‌هاي آينده مدل سازي‌ ،شبيه‌سازي ،بازي مقایسه روش‌هاي آینده پژوهی با دستاوردهای پروژه: اهداف روش مناسب اطالع رساني به عوامل پژوهش سناريو نويسي‌،ره نگاشت، پويش افقي بررسي يا تدوين راهبرد سناريو نويسي ،مدل‌سازي ،شبيه‌سازي، مدل‌سازي سامانه‌اي جلب مشاركت عمومي سناريو نويسي‌،داستان پردازي، شبيه‌سازي ،چشم انداز‌سازي شبكه‌سازي بستگي به نوع شبكه دارد سازگارسازي روش‌هاي آینده پژوهی با نيازهاي اطالعاتی مناسب براي مناسب بررسي سنجش‌پذي براي جلب پابرجايي ري ذينفعان سياست‌ها روش‌ها بر پايه داليل و شواهد پويش افقي * دلفي * * تحليل روند سناريو * * * مدل‌سازي شبيه‌سازي ره نگاشت گذشته‌نگري * * * چشم انداز‌سازي * مناسب براي كشف راهنما و حالت‌هاي جهت‌دهنده پيش‌بيني نشده * * * * * * * * * * * * * * Z_punkt Corporate Foresight Toolbox Basic Process فرايند پايه Analysis تجزيه و تحليل Projection انجام پروژه Transformation انتقال Understanding Drivers of Change. شناخت عوامل تغيير Anticipating the Future. پيش بيني آينده Draw Implications for Business. ترسیم الزامات برای كسب و كار Key Factors عوامل كليدي Scenarios سناريوها Environmental Trends روندهاي محيطي Emerging Issues موضوعات نوظهور Strategic Management مديريت استراتژيك Roadmaps نقشه‌هاي راه Consumer/ Industry Trends مشتري/ روندهاي صنعت Wild Cards كارت‌هاي وحشي Creative Processes /Workshops كارگاه‌ها/ فرايندهاي خالقانه Z_trend database بانك اطالعات روندz Customer Foresight آينده نگاري مشتري Innovation Contexts زمينه نوآوري Monitoring كنترل/پاي/نظارت Recognising Relevant Trends. ثبت روندهاي وابسته جعبه ابزار Toolbox Weak Signals سيگنال‌هاي ضعيف New Business Development توسعه كسب و كار جديد Portfolio Innovation نوآوري پرتفوليو ()سبدمحصوالت و خدمات Ta cit knowledge Di al o g u e Ext ern al i zat i o n So ci al i zat i o n Ta cit knowledge Ta cit knowledge  Core group  Project group  St eering commit t ee  St akeholder groups  Expert net works  Conferences & seminars  Expert int erviews  Delphi surveys, quest ionnaires  Int eract ive workshops focusing on SWOT/visions/scenarios/roadmaps/ and/or act ion recommendat ions L i n ki n g Fi el d building Ta cit knowledge Explicit knowledge exp l i ci t  Part icipant s' and st akeholders' pilot project s, R &D act ivit ies and st rat egy work  Regional and nat ional st rat egies and priorit y set t ing  Int ernat ional agreement s/ st rat egies/priorit y set t ing In t ern al i zat i o n  Report s on desk-t op surveys  Background report s for focused workshops  Report s on t he result s of SWOT/scenario/roadmap/act ion  Int egrat ive report s on foresight process and result s  Conference papers  Project websit e Co mb i n at i o n L earn i n g b y d o i n g Explicit knowledge Explicit knowledge kn o wl ed g e Explicit knowledge Popular Methods Worldwide (EFMN) 5 4 1 3 2 Source: Ian Miles Foresight phases should be carefully planned Pre-Foresight Recruitment Project team * Rationales - skills Sponsor(s) Partners Objectives SubOrientation contractors Resources Steering Group Core team * Experts TimeMethods relying Moneyheavily on the- Thematic Infrastructure tacit knowledge Sectoral of Cultural people with - Regional National Political privileged access Approaches to relevant International Time horizon information orChampions Thematic Methodology with accumulated Workplan knowledge … International Activities Panels Tasks Methodologist Deliverables Facilitators Scope Rapporteurs - Context Coverage Methods relying heavily The Foresight Diamond Generation Action Renewal Advising Existing Learning Methods relying heavily on the - Strategies knowledge is - Process inventiveness and ingenuity of - Policy Options amalgamated, - Products very skilled individuals analysed and Evaluation Recommendatio synthesised Impacts ns Tacit Efficiency -… knowledge is codified Appropriateness Methods Transforming New Dissemination relying - Networking knowledge is - Shared Visions heavily on - Policy-making generated (e.g. - Foresight the - Decisionelucidation of Culture participatio Step making emerging - … 5:nevaluating and -… issues, creation shared views Step 4: shaping the future of new visions of through experts KNOWLEDGE strategic planning and images of and nonthe future, etc.) Step 3: generating (new) knowledge experts through the exploration, analysis and anticipation of possible futures R. Popper (2008) Step 2: mobilising and engaging key stakeholders on codified information, data, etc.and Step 1:indicators, scanning understanding major S&T developments, trends and issues Sequencing methods – example 1 Methodology 1 Wild cards Scanning Delphi Delphi SWOT analysisCitizen Panels Wild Cards Expert Panels Citizen panels Expert panels SWOT Scannin g Sequencing methods – example 1 Methodology 1 Scanning: detailed analysis of main issues around a particular sector/theme of study (sub-contracted). Scanning Delphi: large-scale exploratory study assessing the likeliness of occurrence and possible impacts of main issues highlighted by the scanning activity. Delphi Wild Cards Citizen panels Expert panels SWOT Wild-cards: workshop-type activity aimed at the identification of possible events which may challenge the occurrence of ‘highly probable’ situations. Citizen Panels: conference-type activity aimed to identify major public concerns on critical issues. Expert panels: reduced group of key stakeholders looking at future implications of main findings. SWOT: internal activity (possibly desk-work) aimed at synthesising outcomes in terms of current strengths and weaknesses as well as future opportunities and threats. Sequencing methods – example 2 Methodology 2 Wild cards SWOT Expert panels Delphi Citizen panels SWOT analysis Expert Panels Wild Cards Delphi Scanning Scanning Citizen Panels Sequencing methods – example 2 Methodology 2 SWOT: large-scale activity (e.g. workshop) aimed at the identification of strengths, weaknesses, opportunities and threats related to a sector / theme / technology / etc. SWOT Expert panels Expert panels: groups of experts looking at future implications of SWOT findings and clustering main issues into broader dimensions, such as social, technological, economic, …, etc. Citizen panels Citizen Panels: regional task forces contextualising main issues and evaluating public acceptance. Wild Cards Delphi Scanning Wild-cards: internal activity aimed at the identification of disruptive events and situations. Delphi: large-scale normative study aimed at the formulation of policy recommendations. Scanning: internal activity aimed to identify the success or failure of similar policy recommendations being implemented in comparable contexts, and better informing decision-making. Sequencing methods – example 3 Methodology N-1 Brainstorming Scanning Essays / Scenario writing Brainstorming Roadmapping Delphi SWOT analysis SWOT Delphi Roadmaps Scenarios Scannin g Sequencing methods – example 3 Methodology N-1 Brainstorming Brainstorming: large-scale activity aimed to identify key issues around particular dimensions (e.g. social, technological, economic, environmental, political, values). Scanning Scanning: a desk-research activity aimed to describe and expand the most relevant ideas emerging from the brainstorm exercise. SWOT SWOT: a workshop with approx. 20 experts from each of the following sectors (public, private and academic). Delphi Roadmaps Scenarios Delphi: an exercise targeting a selected group of experts assessing the stage of development of particular technologies. Roadmaps: a panel-based activity looking at market needs and potential linkages between products and technologies. Scenarios: same panel elaborating a vision of a desirable and feasible aspirational future. Sequencing methods – example 4 Methodology N Scenarios Roadmaps Essays / Scenario writing Brainstorming Roadmapping Delphi SWOT analysis Delphi SWOT Scanning Brainstorming Scannin g Sequencing methods – example 4 Methodology N Scenarios: 1 business as usual, 1 negative and 1 positive scenario (desk-research or genius forecast). Scenarios Roadmaps: 3 workshops with targeted experts preparing time-line and discussing market needs for each scenario . Roadmaps Delphi: a large-scale activity aiming to identify STEEPV impacts of suggested ‘action plans’ resulting from the roadmapping activities. Delphi SWOT: internal activity looking at the strengths, weaknesses, opportunities and threats of suggested ‘action plans’ . SWOT Scanning: a parallel process (possibly outsourced) mapping the market penetration of products and services connected to technological developments characterising initial scenarios. Scanning Brainstorming Brainstorming: structured workshops with key stakeholders willing to identify new cooperation and collaboration instruments and exploit existing ones. Sequencing methods – summaries Methodology Methodology Methodology 1 2 N-1 N Scanning SWOT Brainstorming Scenarios Delphi Expert panels Scanning Roadmaps Wild Cards Citizen panels SWOT Delphi Citizen panels Wild Cards Delphi SWOT Expert panels Delphi Roadmaps Scanning SWOT Scanning Scenarios Brainstorming Methodology Let us explore 2 demo cases with 6 methods The Foresight Diamond R. Popper (2008) http://www.e-elgar.co.uk/Bookentry_Main.lasso?id=3977 Methodology X (Forward) Methodology X (Forward) Evidence + Broad Expertise + Wild Creativity + Interaction + Local Expertise + Strategic Creativity Wild cards Scanning SWO T Delphi Delphi Wild Cards Citizen panel Citizen Panel Expert Panel Large-scale Workshop-type exploratory activity aimed study identifying the possible likeliness Internal activity Conference-type (possibly desk-work) activityatassessing aimed aimed atatsynthesising identifying major public of events occurrence which may and challenge possible impacts the occurrence of main of issues ‘highly outcomes in terms concerns of current on critical strengths issues.and weaknesses as highlighted probable’ situations. by the of scanning activity. group key looking at future well Reduced as future opportunities andstakeholders threats. implications of main findings. Expert panel SWOT Scannin g Detailed analysis of main issues around a particular sector/theme of study (sub-contracted). activity aimed at identifying Methodology X (Backward)internal disruptive events and situations. Strategic Creativity + Local Expertise + Interaction + Wild Creativity + Broad Expertise + Evidence Large-scale normative study aimed at formulating policy recommendations. Methodo logy X (Backward) SWOT Groups of experts looking at future implications of SWOT findings and clustering main issues into broader dimensions, such as social, technological, economic, etc. Expert panels Wild cards SWOT Delphi Citizen panels Wild Cards Delphi Scanning Citizen Panels Expert Panels Regional task forces contextualising main issues and evaluating public acceptance. Scanning Large-scale activity (e.g. workshop) aimed at identifying strengths, weaknesses, opportunities and threats related to a sector / theme / technology / etc. Internal activity aimed at identifying the success or failure of similar policy recommendations being implemented in comparable contexts, and better informing decision-making. There are many methodology options, indeed! 9 methods 8 methods Scenario writing Backcasting Scenario writing Scenario writing Scenario workshops SWOT Roadmapping 7 methods Brainstorming Roadmapping Workshops SWOT Delphi Workshops Workshops Expert panels Workshops Expert panel Interviews Extrapolation Extrapolation Extrapolation Benchmarking Benchmarking Scanning Literature review 8 methods 6 methods Wild cards Scenario writing Scenario workshops Brainstorming Backcasting Delphi Survey Benchmarking Literature review vs. ? SWOT Delphi Citizen Panels Expert Panels Scanning مفاهيم محتواي سند روش 2 محتواي سند روش1 كليد واژه هاي سند چشم انداز چشم انداز مشترک ديدگاه مشترك مديران ارشد و اعضاي يك سازمان پاسخي به سؤال زير است : ما چه مي خواهيم بشويم ؟ ? What do we want to become بنابراين بحث در شدن ” ”becomingاست و نه در بودن (،)being درخاستن ( )to riseو نه فقط خواستن ( ،)to wantدر قيام ،شكوفايي ،برتري ،و تغييرپذيري است. براي اينكه در بودن و خواستن شكوفايي تحت تمايل ما ،فقط يك شعار زيبا و بدون عمل باقي مي ماند ،ولي در خاستن؛ قيام كردن و حركت و تغييرپذيري، مسئوليتپذيري و خود شكوفائي مهمترين عناصر برانگيزانده‌ی ما هستند. ‌ خلق چشم انداز تبيين چشم انداز Creating a vision Communicating the vision رهبری تحول آفرين Transformational Leadership ايجاد تعهد نسبت به چشم انداز Building commitment to the vision الگوسازی چشم انداز Modeling the vision چشم‌انداز هنر ديدن ناديدني‌ها اگر مي‌خواهيد مردم را به حركت واداريد ،حركت بايد به سوي چشم‌اندازي باشد كه از نظر آنها مثبت است ،از ارزش‌هاي مهمي بهره گيرد‌ ،چيزي را كه آنها آرزويش را دارند ،به آنها بدهد‌ ،و نيز بايد به روشي الزامي عرضه شود كه آنها احساس كنند براي پيگيري آن اشتياق دارند. چشم انداز چيست؟ چشمانداز يك عامل كليدي در رهبري و يك جنبش ذهني از شناخته‌ها به ‌ ناشناختهها است كه رهبران اثر بخش را قادر مي‌سازد ،با در كنار هم قرار دادن ‌ حقايق ،آرزوها ،ايده آلها ،فرصت‌ها و تهديدها ،آينده‌اي جذاب خلق كنند. تعريف چشم انداز؟ چشم انداز عبارت است از آرمان قابل دستيابي جامعه در يک زمان بلند مدت معين که ،متناسب با ارزش‌ها و آرمان‌هاي نظام و مردم تعيين مي‌گردد. چشم انداز در ديدگاه جامعه چشم انداز عبارتست از تصوير مطلوب و آرمان قابل دستيابي جامعه در يك افق زماني معين بلندمدت كه متناسب با مباني ارزشي و آرمان‌هاي نظام و مردم تعيين مي‌گردد. : viewآرمانی و برای 50سال به باال افق زمانی چشم انداز :Perspectiveراهبردی و برای 20سال به باال :Visionعملیاتی و برای 5سال به باال :Sighetفني و برای 1سال به باال افق زمانی چشم انداز می توان متفاوت باشد. چشم انداز کنونی کشور ما 20ساله است . در بعضی از کشورها برای صد سال آینده نیز برنامه ریزی می شود. افق زمانی چشم انداز به عواملی مانند توان یک کشور در برنامه ریزی و پیش بینی آینده ،ثباط نسبی محیطی و امنیتی و ...بستگی دارد. ضرورت تدوين چشم انداز مشخص شدن مسير و جهت حركت اميدواري بيشتر به آينده ایجاد یکپارچگی در عزم و اراده ملی تالش بيشتر همراستايي و هماهنگي برنامه ها و برنامه ريزي ها ابزاري براي كنترل برنامه ها و اقدامات توسط مردم و مسئولين نكات مهم و كليـدي كه در هر فعالیت تهيـه چشم‌انداز مطرح‌اند به شرح زير است: نحوه تعيين و ترتيب اولويت‌ها؟ چه كساني را درگير كنيم ،تا چه اندازه و چگونه؟ آثار و نتايج كدامند ،نتايج محتوا مهم تر است يا نتايج فرايند؟ آيا نتايج حاصل از چشم انداز ،توجيه‌كننده نهادها و هزینه‌های سنگین آن هستند؟ .1ویژگی‌ها و مختصات چشم انداز قابل دستيابي در زمان مورد نظر و كميت پذير باشد. برآیند آثار ناشی از مؤلفه‌هاي قوت و فرصت از يكطرف و رافع نقاط ضعف و تهديدات با توجه به استراتژي‌هاي تعيين‌شده باشد. برانگيزاننده مشاركت همگاني و مشوق حركت جامعه باشند. جامع ،تحول‌گرا ،آينده‌نگر و پويا باشد. دارای افق زماني معين است. تصوير مطلوب از اهداف ممکن باشد. :ويژگي‌هاي چشم انداز 2. - 1بيانگر ارزش‌ها و آرمان‌ها - 2سادگي ،گويايي ،كوتاهي - 3غرورآفرين – اشتياق‌آفرين - 4كلمات هيجان‌زا و چالشي - 5قدرت انگيزش قوي - 6غيركليشه‌اي -7جامع ،تحول گرا ،آينده نگر و پويا باشد . -8داراي افق زماني معين است . -9تصوير مطلوب از اهداف ممكن باشد . -10قابل دستيابي در زمان مورد نظر و كميت پذير باشد -11برآيند آثار از مؤلفه هاي قوت و فرصت از يكطرف و رافع نقاط ضعف و تهديدات با توجه به استراتژيهاي تعيين شده باشد . ‌ -12برانگيزاننده مشاركت همگاني و مشوق حركت جامعه باشند . :کارکرد‌هاي چشم انداز 3. -1تعهد ايجاد مي‌كند و انرژي مي دهد. -2به زندگي كاركنان معني مي بخشد. -3استاندارد برتر را شناسايي مي كند. -4حال و آينده را بهم پيوند مي دهد. آثار و پیامدهای چشم‌انداز الهام بخش و وفاق آفرین است . پاسخگوي نيازهاي اساسي جامعه باشد . موجبات انسجام و یکپارچگی و عزم و اراده ملی را فراهم می‌آورد. منفی نگری را نفی میکند و مثبت اندیشی را در جامعه ترویج مینماید. - 1جلب مشاركت و تعهد و احساس تعلق جامعه . - 2معني بخشي به زندگي مردم . - 3استانداردسازي حركت كشور . - 4پيوند زدن حال و آينده كشور. - 5وحدت بخشي و أيجاد انسجام در مسير پيشرفت كشور . - 6تبديل آرمانهاي شخصي به آرمانهاي مشترك . - 7عامل نشاط و تحرك . - 8افزايش قدرت برخورد با مشكالت . - 9امكان يافتن راههاي جديد و سريع ( بدليل دوردست بودن اهداف ) . در تهيه و تنظيم چشم‌انداز بلندمدت :دو رويكرد كلي مي‌تواند مورد نظر قرار گيرد پيش‌بيني آينده نگري پيش‌بيني روشي است كه در آن وضعيت موجود به دقت بررسي شده و بر اساس امكانات ،قابليت‌ها و فرصت‌هاي موجود ،تصويري از آينده ترسيم مي‌گردد. آيندهنگري فرآيندي است كه در آن ابتدا تصويري از وضع مطلوب و ‌ تواناييها و قابليت‌هاي الزم ‌ آرماني در نظر گرفته مي‌شود و سپس براي رسيدن به آن ايجاد مي‌شود. A ‏D آينده مطلوب (سال هدف) ‏ ‏ ‏ ‏ اجراي تغييرات ‏C استراتژي‌ها وضع موجود (سال جاري) ‏B چشم انداز مأموريت ارزشها اعالم تجديد سازمان ‏Backward ‏planning بررسي محيطي احصا ء عوامل كليدي موفقيت فرآيند سيتماتيك تدوين سند چشم انداز سند چشم انداز ونتايج -1تدوين سند و بيانيه چشم انداز -2ماموريت‌های جديد -3تبييـن استراتژي‌هـای اصلـی , اهـداف کـالن و توصيـ‌ههـای سياستی فرآيندتدوين سند مبانی ومنابع تدوين چشم انداز -1ارزش‌های بنيادين -1تجزيه و تحليل اطالعات محيطی -2استخراج عوامل کليدی وبحرانی -3تعيين حـوزه‌هـا، فـرصت‌هـا ,چالش‌ها و اولويت‌های استراتژيک دريافت بازخورد ,نظارت وارزيابی مستمر نتايج چشم انداز طی زمان (قوانين مادر) -2نظرات مديران عالی وارشد -3ماموريت در وضع موجود -4اطالعات محيطی (داخلی وخارجی) ایران = کانون منطقه ضرورت تدوین و اجرای برنامه‌ای استراتژیک برای تحقق چشم انداز و تبدیل شدن ایران به کانون منطقه متن چشم‌انداز چشمانداز جمهوري اسالمي ايران در افق 1404هجري شمسي ‌ با اتكال به قدرت اليزال الهي و در پرتو اراده ،عزم ملي و تالش و كوشش برنامه‌ ريزي شده و مديرانه جمعي و در مسير تحقق آرمان‌ها و اصول قانون اساسي، در چشم‌انداز بيست‌ساله ايران كشوري است توسعه يافته ،با جايگاه اول اقتصادي ،علمي و فن آوري در سطح منطقه با هويت اسالمي و انقالبي ،الهام بخش در جهان ‌ اسالم و با تعامل سازنده و مؤثر در روابط بين الملل. متن چشم‌انداز ويژگيهايي خواهد داشت : ‌ جامعه ايراني در افق چشم انداز چنين توسعه يافته ،متناسب با مقتضيات فرهنگي ،جغرافيايي و تاريخي خود ،و متكي بر اصول اخالقي و ارزشهاي اسالمي ،ملي و انقالبي با تأكيد بر :مردم ساالري ديني ،عدالت اجتماعي ،آزادي هاي مشروع ،حفظ كرامت و حقوق انسان ها و بهره مند از امنيت اجتماعي و فضائي . برخوردار از دانش پيشرفته ،توانا در توليد علم و فناوري ،متكي بر سهم برتر منابع انساني و سرمايه اجتماعي در توليد ملي . متن چشم‌انداز ويژگيهايي خواهد داشت : ‌ جامعه ايراني در افق چشم انداز چنين امن ،مستقل ،مقتدر ،با سامان دفاعي مبتني بر بازدارندگي همه جانبه و پيوستگي مردم و حكومت برخوردار از سالمت ،رفاه ،امنيت غذايي ،تأمين اجتماعي ،فرصت‌هاي برابر ،توزيع مناسب درآمد ،نهاد مستحكم خانواده ،به دور از فقر ،فساد ،تبعيض و بهره مند از محيط زيست مطلوب . فعال ،مسئوليت پذير ،ايثارگر ،مؤمن ،رضايت مند ،برخوردار از وجدان كاري ، انضباط ،روحيه تعاون و سازگاري اجتماعي ،متعهد به انقالب اسالمي و شكوفايي ايران و مفتخر به ايراني بودن . متن چشم‌انداز ويژگيهايي خواهد داشت : ‌ جامعه ايراني در افق چشم انداز چنين دست يافته به جايگاه اول اقتصادي ،علمي و فناوري در سطح منطقه آسياي جنوب غربي ( شامل آسياي ميانه ،قفقاز ،خاورميانه ،و كشورهاي همسايه ) با تأكيد بر جنبش نرم افزاري و توليد علم ،رشد پرشتاب و مستمر اقتصادي ،ارتقاء سطح نسبي درآمد سرانه و رسيدن به اشتغال كامل الهام بخش ،فعال و مؤثر در جهان اسالم با تحكيم الگوي مردم ساالري ديني ،توسعة كارآمد ، جامعه اخالقي ،توانديشي و پويايي فكري و اجتماعي ،تأثيرگذار بر همگرايي اسالمي و منطقهاي بر اساس تعاليم اسالمي و انديشه هاي امام خميني ( ره ) ‌ داراي تعامل سازنده و مؤثر با جهان براساس اصول عزت ،حكمت و مصلحت ؛ متن چشم‌انداز مالحظه : در تهيه ،تدوين و تصويب برنامه‌هاي توسعه و بودجه‌هاي ساليانه ،اين نكته مورد توجه قرارگيرد كه :شاخص‌هاي كمي كالن آنها از قبيل : نرخ سرمايه‌ گذاري ،درآمد سرانه ،توليد ناخالص ملي ،نرخ اشتغال و تورم ،كاهش فاصلة درآمد ميان دهك‌هاي باال و پائين جامعه ،رشد فرهنگ و آموزش و پرورش و توانايي‌هاي دفاعي و امنيتي ،بايد متناسب با سياست‌ هاي توسعه و اهداف و الزامات چشم انداز ،تنظيم و تعيين گردد و اين سياست‌ها و هدف‌ها به صورت كامل مراعات شود . متن چشم‌انداز مردم ساالري ديني توسعه يافته ،متناسب با مقتضيات فرهنگي، جغرافيايي و تاريخي خود عدالت اجتماعي با تأكيد بر متكي بر اصول اخالقي و ارزشهاي اسالمي، ملي و انقالبي آزادي مشروع حفظ كرامت و حقوق انسانها بهره مند از امنيت اجتماعي و فضايي متن چشم‌انداز دانش پيشرفته توانا در توليد علم و فن آوري برخوردار از متكي بر سهم برتر منابع انساني سرمايه اجتماعي در توليد ملي متن چشم‌انداز امن مستقل مقتدر مبتني بر بازدارندگي همه جانبه با سازمان دفاعي پيوستگي مردم و حكومت متن چشم‌انداز سالمت رفاه فقر تأمين اجتماعي برخوردار از فرصتهاي برابر امنيت قضايي توزيع مناسب درآمد نهاد مستحكم خانواده به دور از فساد تبعيض بهره مند از محيط زيست مطلوب متن چشم‌انداز فعال وجدان كاري مسئوليتپذير ‌ ايثارگر مؤمن رضايتمند ‌ برخوردار از انضباط روحيه تعاون و سازگاري اجتماعي انقالب متعهد به نظام اسالمي شكوفايي ايران متن چشم‌انداز جنبش نرم افزاري اقتصادي دست يافته به جايگاه اول علمي فناوري در سطح منطقة آسياي جنوب غربي (شامل آسياي ميانه ،قفقاز وكشورهاي همسايه ) با تأكيد بر توليد علم رشد پر شتاب و مستمر اقتصادي ارتقاي نسبي سطح درآمد سرانه و رسيدن به اشتغال كامل متن چشم‌انداز الهام بخش، فعال و مؤثر در جهان اسالم با تحكيم الگوي مردم ساالري ديني توسعة كارآمد نوانديشي و پويايي فكري و اجتماعي جامعة اخالقي تأثيرگذار بر منطقهاي ‌ همگرايي اسالمي و بر اساس تعاليم اسالمي و انديشه‌هاي امام خميني (ره) متن چشم‌انداز اصل عزت داراي تعامل سازنده و مؤثر با جهان بر اساس اصل حكمت اصل مصلحت چشم‌انداز جمهوري اسالمي ايران در افق 1404هجري شمسي با اتكال به قدرت الیزال الهی و در پرتو اراده ،عزم ملي و تالش و کوشش برنامه‌ريزي شده و مدّبرانه جمعی و در مسير تحقق آرمان‌ها و اصول قانون اساسي ،در چشم‌انداز بیست ساله ايران كشوري است توسعه‌يافته ،با جايگاه اول اقتصادي ،علمي و فن‌آوري در سطح منطقه با هويت اسالمي و انقالبي ،الهام‌بخش در جهان اسالم و با تعامل سازنده و موثر در روابط بين‌الملل. 158 ويژگي هاي جامعه مطلوب در چشم انداز توسعه ايران جامعه آرماني ويژ گ فره ي‌ه ا نگ ي ويژ گ ‌ ي ي ع لم ي و ه ا ي اقت ص ا د ي -1جامعyyه اي متکي بyyر اصyyول اخالقي و ارزش‌هاي ديyyني ،ملي، انقالبي ،مردم‌ساالري ديني همراه با پاسداري از آزادي‌هاي مشروع و حقوق انساني -2جامعه‌اي فعال ،مyyyyyyyوثر، باور، دين مسئوليت‌پذير، رضايتمند و عالقمنyyد بyyه نظyyام اسyyالمي و شyyكوفايي ايyyران و مفتخر به ايراني بودن كشوري دست يافته بyyهجايگyyyyاه اول اقتصادي، علمي وفناوري در مقياس منطقهاي ،توسyyعه يافتyyه ‌ همراه با كyyyyyyاهش نرخ بيكاري و ارتقyyاء سyyطح و كيفيت زندگي مردم. ي‌هاي ژگ و ي ت م اع ي اج اي ه ژگي‌ ي و و ي اع ل ي دف لمل ن‌ا بي -1جامعyyyyه اي متعادل از هر نظر ،برخyyوردار از سyyالمت و بهره مند از عدالت اجتماعي ، نظام تامين اجتماعي پويا و كارآمد ،فرصyyت هاي برابyyر، رفyyyyع فقر ،فساد و تبعيض و استواري نهاد خانواده -2جامعه اي سالم و بهره مند از محيط زيست مطلوب -1ايyyراني امن ،مسyyتقل، مقتدر ،همراه با تقyyyويت سامان دفاعي مبتyyني بyyر بازدارنyyyyyyدگي مثبت و پيوستگي مردم و حكومت -2جامعه‌اي برخyyوردار از روابط گسترش يابنyyده در تعامل با جهان مبتني بyyر منyyyافع ملي و اصyyyول حكمت ،عزت و مصلحت بسيج ملي بسوي ايران آينده الگوي توسعه ويژگي‌هاي توليد ملي ويژگي‌هاي امنيت ملي ويژگي‌هاي رفاه ملي ويژگي‌هاي فرد ايراني در سند چشم انداز جايگاه منطقه‌اي تعامل با جهان (در جهان اسالمي) تعامل با جهان (در روابط بين الملل) مفاهيم بنيادي سند توسعه يافته جايگاه اول اقتصادي جايگاه اول علمي و فن آوري هويت اسالمي و انقالبي الهام بخش در جهان اسالم تعامل سازنده مؤثر در روابط بين الملل متناسب با مقتضيات فرهنگي متناسب با مقتضيات جغرافيايي متناسب با مقتضيات تاريخي متكي بر اصول اخالقي متكي بر ارزش‌هاي اسالمي متكي بر ارزش‌هاي ملي و انقالبي مردم‌ساالري ديني عدالت اجتماعي آزادي‌هاي مشروع حفظ كرامت انسان‌ها حفظ حقوق انسان‌ها بهره مند از امنيت اجتماعي بهره مند از امنيت قضايي دانش پيشرفته توليد علم و فن آوري سهم برتر منابع انساني در توليد ملي سهم برتر سرمايه اجتماعي در توليد ملي امن مستقل مقتدر سامان دفاعي بازدارندگي همه جانبه پيوستگي مردم و حكومت سالمت رفاه امنيت غذايي تامين اجتماعي فرصت‌هاي برابر توزيع مناسب درآمد نهاد مستحكم خانواده به دور از فقر به دور از فساد به دور از تبعيض بهره مند از محيط زيست مطلوب فعال مسئوليت‌پذير ايثارگر مؤمن رضايت مند برخوردار از وجدان كار برخوردار از انضباط روحيه تعاون سازه گاري اجتماعي متعهد به انقالب متعهد به نظام اسالمي متعهد به شكوفايي ايران مفتخر به ايراني بودن جنبش نرم افزاري و توليد علم رشد پرشتاب و مستمر اقتصادي ارتقاء نسبي سطح در آمد سرانه اشتغال كامل الهام بخش در جهان اسالم فعال و مؤثر در جهان اسالم تحكيم مردمساالري ديني توسعه كارآمد جامعه اخالقي نوع آنديشي و پويايي فكري و اجتماعي تاثير گذار بر همگرائي اسالمي تعاليم اسالمي انديشه هاي امام خميني اصول غزت ،حكمت و مصلحت شاخص‌هاي كمي كالن فرهنگ ،آموزش، پژوهش ،دفاع ،اقتصاد .1رشد مستمر وپايدار .2توسعه مبتني بر دانايي .3تعامل فعال با اقتصاد جهاني .4رقابت پذيري اقتصادي .5امنيت انساني و عدالت اجتماعي .6امنيت ملي .7ارتقا كيفيت سطح زندگي .8محيط زيست وتوسعه پايدار .9توسعه فرهنگي .10توسعه مديريت دولت .11امنيت وتوسعه ضايي .12تعادل وتوازن منطق‌هاي كشور محورهای اساسي و ديدمان چشم انداز با مالحظه اين محور هاي اساسي چشم انداز بلند مدت ايران در افق « ،1404توسعه پايدار ملي با رويكرد جهاني» نامگذاري شد. پيشگويي غيبگويي پيش بيني قلمروي آينده نگري سياست‌هاي کلي(اهداف آرماني ) الزامات راهبردها چشم انداز چالش‌ها مباني ارزشي (قانون اساسي) حرکت جهاني تبيين وضع موجود فرصت‌ها اهداف راهبردها سياست‌هاي اجرايي اهداف کمي -منابع برنامه چهارم پروگرام ها يا ‌Core Planها معماري سازماني/طراحي “ž»À Z \ Á Á [ ¸ » Á “ž»À Z \ Á Á [ ¸ » Á ‏ËË» |d مدلهاي آرماني ‌ ‏ËË» |d مدلهاي كمي و رياضي ‌ مطلوب ‏E مناسب اه د ا فك ا الن س ت ر ات ژي ‏B برنامه‌ريزي استراتژيك هد ف ع ي ني سي ا س ت برنامه‌ريزي عملياتي ‏A تجزيه و تحلیل مطالعات آینده نگری كشورهاي مختلف جهان دفتر آینده نگری علم و فناوري ،فرهنگستان( )علوم گروه آینده نگری علوم و فناوري )استراليا( AUSTRALIA ‏Matching Science and Technology to Future ‏Needs 2010. ‏Multilateral Foresight Exercise )(including roundtables studies, etc. • مطالعات چند جانبه آينده نگري کشور استراليا مبتني بر مباحثات گروهي 1996 -1995 • هماهنگي علم وتکنولوژي با نيازهاي آتي تا سال 2010 • مقیاس و گستره زماني طرح :در سطح بين المللي تا سال 2010 گروه آینده نگری علوم و فناوري هدف طرح :ايجاد پايگاهي اطالعاتي براي ياري رساني به دولت وصنايع جهت سياستگذاريهاي بلند مدت توسعه و کاربردهاي علم وتکنولوژي درکشور استراليا. شرح طرح :اين تحقيقات به رهبري شوراي علوم مهندسي و تکنولوژي استراليا( )ASTECاجرا شد. در اين مطالعات تغييرات منطقه‌اي و ملي ممکن تا سال ، 2010نيازهاي کليدي ومهم آينده کشور استراليا و موقعيت ها و زمينه‌هايي که به گسترش علوم وکاربردهاي تکنولوژي بستگي دارند مورد بررسي و شناسايي قرار گرفت. در اين مطالعات به چهار عامل مهم ايجاد تغيير و تحول و شش زمينه مهم ايجادبحران در تکنولوژي در قرن بيست و يکم اشاره مي شود گروه آینده نگری علوم و فناوري زمينه‌ هاي اصلي ،عوامل مهم ايجاد تغيير و تحول : .1يکپارچگي جهاني .2بکار گيري اطالعات و تکنولوژي ارتباطات .3پايداري زيست محيطي .4پيشرفت‌هاي تکنولوژيکي علوم زيستي اولويتهاي بين المللي و حوزه‌هاي بحران در تکنولوژيCritical( : )technology ‏محيط زيست و انرژي ‏حمل ونقل ‏تکنولوژيهاي اطالعات و الکترونيک ‏ژنتيک و بيوتکنولوژي ‏ساخت و توليد و کنترل مديريت ‏مواد جديد گروه آینده نگری علوم و فناوري :کار فرما Prime Minister's Science, Engineering and Innovation Council (PMSEIC) Before 1998: Australian Science, Technology and Innovation Council (ASTEC) Email Contact PMSEIC Secretariat Developing Long-Term Strategies for Science and Technology in Australia: Outcomes of the study: Matching Science and Technology to Future Needs 2010, Part 1-3 : گزارشات گروه آینده نگری علوم و فناوري ديدگاه‌هاي تجزيه و تحلیل مطالعات آینده نگری سازمانهاي بين المللي و ‌ در اين پ $$ژوهش مراکز عم $$ده آين $$ده نگري عل $$وم و تکنول $$وژي در 30کش $$ور جهان و بعض $$ي منطقهاي مورد تحليل و بررسي قرار گرفته است. ‌ هدف از اين بررسي ها را مي توان در شناسايي موارد زيرخالصه نمود: گروه آينده نگري علوم و فناوري: • روش هاي بکار رفته در مطالعات با توجه به موقعيت تکنولوژيک هر يک از کشورها. • اهداف کلي مطالعات آينده نگري فنآوري هر يک از کشورها. • شناسايي ساختار و سازمانهاي مجري مطالعات آينده نگري فناوري و راه و رسم هاي توسعه آن. • نحوه مديريت ،برنامه ريزي و اقداماتي که هر يک از کشورها در جهت رسيدن به نتايج مطلوب انجام داده اند. • شناسايي زمينه هاي اصلي تکنولوژيکي و تکنولوژيهاي مهم(بحراني) ،شناسايي موضوعات کالن کشورها. • نحوه تدوين اولويتهاي علمي و فناوري و سياستگذاري علمي ،صنعتي ،فرهنگي ،اجتماعي و مديريتي و .... گروه آينده نگري علوم و فناوري روش‌هاي بکاررفته در مطالعات آينده نگري کشورهاي جهان گروه آينده نگري علوم و فناوري اهداف مطالعات آينده‌نگري کشورهاي جهان 12 10 8 6 4 2 0 ها و ترویج آینده تعیینچالش نگری فرصتها حضوردر رقابتهایجهانی تگذاری یاس هایعلمو س عه اقتصادی چالش کیفیتزندگی توس اجتماعی تکنولوژی علموتکنولوژی گروه آينده نگري علوم و فناوري ميدهند: مطالعات فوق نشان ‌ • يکي از اصلي ترين کاربردهاي اجراي مطالعات آينده‌نگري فناوري در کشورهاي جهان سياستگذاري علوم و تکنولوژي در آينده مي‌باشد. وضعيتهاي بحراني آنها در ‌ • شناسايي سمت و سوي توسعه علم و تکنولوژي و ميکنند از آينده نيز براي کشورها و سازمان‌هايي که روند آنها را ديده باني ‌ اهميت ويژه اي برخوردار است. رقابتجويي در زمينه هاي ‌ • برخي از کشورها حضور در بازارهاي جهاني و تکنولوژيکي و اقتصادي را هدف عمده خود قرار داده و به رصد دائمي تغيير و ميپردازند. تحوالت تکنولوژيکي ‌ • کشورهايي مانند هلند و دانمارک منظور از ديده باني روند توسعه علم و تکنولوژي در سطح جهان را براي پيشرو بودن در يک زمينه خاص تکنولوژيک آيندهنگري خود اعالم نموده اند. ‌ در صدر برنامه‌هاي گروه آینده نگری علوم و فناوري • برخي از کشورها حضور در بازارهاي جهاني و رق0000ابت جويي در زمينه هاي تکنولوژيکي و اقتصادي را ه000دف عمده خود قرار داده و به رصد دائمي تغي00ير و تح00والت تکنولوژيکي مي‌پردازند. •کشورهايي مانند هلند و دانمارک منظور از دي000ده باني روند توسعه علم و تکنولوژي در س00طح جهان را ب00راي پيشرو بودن در يک زمينه خاص تکنولوژي00ک در ص00در برنامه هاي آينده نگري خود اعالم نموده اند. گروه آینده نگری علوم و فناوري سازمان‌ها نهادهای مجری مطالعات آینده نگری سازمانهاي مجري کشورها درصد شوراي علم و تکنولوژي استراليا ،ايرلند ،پرتقال ،ترکيه ،چين ،ژاپن ،سنگاپور ،سوئد ،فيليپين ،کره جنوبي ، مجارستان ،نيجريه ،هندوستان 42 فرهنگستان ها اتريش ،آلمان ،جمهوري چک ،مجارستان ،هندوستان ،يونان 19 دفاتر آينده نگري علوم و فناوري اسپانيا ،بريتانيا ،ژاپن ،سو ئيس ،فرانسه ،فنالند 19 دانشگاه ها پرتقال ،يونان 5/6 وزارت علوم و تحقيقات (تکنولوژي و نوآوري) زوالندنو ،ايتاليا 5/6 بخشهاي صنعت ،تجارت ،بازرگاني و انجمنهاي عملي آلمان ،بلژيک ،پرتقال ،مجارستان ،هندوستان ،يونان 19 وزارت کار و مديريت نروژ 3 وزارتخانه هاي دفاع ،انرژي و ناسا آمريکا 3 گروه آینده نگری علوم و فناوري سازمان‌ها نهادهای مجری مطالعات آینده نگری ‏شوراي علم و تکنولوژي ‏ فرهنگستانها ‌ ‏دفاتر آينده‌نگري علم و فناوري ‏ وزارتخانههاي مختلف ‌ ‏بخش‌ هاي صنعت ،تجارت و بازرگاني و سازمان‌هاي غير دول00تي از قبي00ل انجمن‌هاي علمي تخصصي. گروه آینده نگری علوم و فناوري بیان پروفسور Mulgunمشاور ویژه آقای تونی بلر درباره اهمیت آینده نگری: امروزه آینده نگری هسته اصلی نظام سیاست گذاري دولت بریتانیا را تشکیل مي دهد. گروه آینده نگری علوم و فناوري نتايج حاصل از مطالعات آينده نگري فناوري کشورهاي منتخب جهان به دو گروه متمايز تحت عنوان: • موضوعات کالن اقتصادي -اجتماعي (مربوط به حوزه هاي علوم انساني يا نرم افزاري) زمينههاي فناوري (مسائل مربوط به حوزه هاي علمي و فناوري) ‌ • جدول زمينه هاي اصلي گروه آینده نگری علوم و فناوري موضوعات کالن آموزش 12% نوآوری 4% مدیریت 10% مسائلاقتصادی 22% منابعانسانی 4% جهانی شدن 6% امنیت 6%رفاهعمومی 8% مسائلاجتماعی 28% نمودار شماره -2نتایج مطالعاتآیندهنگریفناوریدر چندکشور جهان در رابطهبا شناساییموضوعاتکالن گروه آینده نگری علوم و فناوري نتایج تجزيه و تحلیل موضوعات کالن در سطوح ملي و جهاني بيش از 50درصد دغدغه‌هاي مشترک سياستگذاران و تصميم‌گيران کشورهاي جهان به مسائل کالن اجتماعي و اقتصادي اختصاص دارد. تاکيد آينده‌نگري بر دستيابي به فناوري‌هاي جديدي است که بتواند در جهان شاخص شده و برتري نسبي را براي کشور به ارمغان آورد. جدول موضوعات کالن گروه آینده نگری علوم و فناوري چالش های اصلی كشورهاي جهان در آینده 25 20 15 10 5 0 صنایع سنتی جهانگردی تکنولوژی صنایع های نوین دریایی دفاع الکترونیک خدمات مسکن دارو بهد اشت علوم زیستی تولید ک شاورزی مواد حمل و نقل انرژی تکنولوژی محیط اطالعات زیست گروه آینده نگری علوم و فناوري نتايج بررسی چالش‌هاي اصلی کشورهای جهان: -1توجه به حفظ و حراست از محيط زيست در صدر اولويت‌هاي جهاني قرار دارد بطويکه احترام آگاهانه نسبت به کليه پارامترهای زيست محيطي و اکوسيستم ،حاکي از رشد و بلوغ و آگاهي جوامع انساني نسبت به محيط زيست می‌باشد. -2رعايت موازنه طرح‌هاي تکنولوژيک با پارامترهاي زيست محيطي موجب گشودن مباحث نويني در حوزه علوم و مهندسي شده است .در اين راستا مي‌توان به توسعه پايدار ،طراحي پايدار و توليد پايدار اشاره نمود. گروه آينده نگري علوم و فناوري • محيط زيست را مي‌توان به مثابه يک تابع و ساير حوزه‌هاي علوم مهندسي و تکنولوژيکي را متغيرهاي اصلي اين تابع فرض کرد .اين تابع خود داراي پارامترهايي با حدود تغييرات معيني است که متاثر از تغيير هريک از متغيرهاي اصلي نيز مي‌شود .بنابراين مسئله اين است که چگونه متغيرهاي اصلي را تغيير دهيم تا اين پارامترها از محدوده معين شان خارج نشوند؟ • رعايت حد و مرز پارامترهاي اين تابع سالمتي و بهداشت انسان‌ها و کليه موجودات در اکوسيستم را ضمانت مي‌کند. گروه آینده نگری علوم و فناوري کالبد شکافی فناوری‌های اطالعات و ارتباطات انقالب اطالعاتي از لحاظ اهميت وابعاد تاثير گذار ،کمتر از انقالب صنعتي نيست .اين انقالب ظرفيت تازه و چشم گيري ،به محدوده هو ش و دانش بشرداده و ابزارهايي به وجود مي آورد که ماهيت کارو زندگي را دستخوش تغيير مي کند. گروه آینده نگری علوم و فناوري تاثیرات اجتماعي-اقتصادي انقالب ارتباطات و اطالعات -1اشتغال -2حوزه هاي سازماني و اداري -3حوزه هاي سياسي -4حوزه هاي فرهنگي -5حوزه هاي فني گروه آینده نگری علوم و فناوري هند از يازده سال پيش توسعه صنعت ITرا با صادرات نرم افزار شروع کرد و اکنون براي بيش از 2/2ميليون نفر فرصت‌هاي شغلي ايجاد کرده است و درسال 2002صادرات نرم افزار خود را به 18ميليارد رسانده است . گذاريهاي آينده‌اش را به صنعت اطالع رساني اختصاص داده است. ‌ كره جنوبي 40%سرمايه‌ ايتاليا در سال 2000بيش از يك ميليون و دويست هزار شغل در صنعت ITايجاد كرده است. ميدهد كه حدود 80%شغل‌هاي جديد در جوامع توسعه يافته نهايتا آمار و ارقام نشان ‌ مستقيم يا غير مستقيم به صنعت ITوابسته است. گروه آینده نگری علوم و فناوري انرژي کليد توسعه صنعتي و اقتصادي کشورهاست. با افزايش در آمد سرانه جامعه ،مصرف ذخاير و منابع نيز افزايش مي‌يابyyد .سياسyyت‌هاي تامين منابع جديد انرژي که سازگاري بيشتري با محيط زيست دارند با ايجاد فناوري‌هاي جديد و بهينه ،آينده روشنتري را براي تامين انرژي مورد نياز و مطمئن کشyyyورها همراه دارند. در ميان کشورهاي صنعتي مصرف سرانه ساليانه انرژي کشورهاي اياالت متحده آمريکا و کانادا در باالترين حد قرار دارد ،يعني معادل 61بشکه نفت خام ،در حاليکه ژاپن و ساير کشورهاي اروپايي در حد بسيار پايين تري قرار گرفته‌اند. گروه آینده نگری علوم و فناوري انرژي بمنزله کليد توسعه صنعتي و اقتصادي کشورها است. استفاده از تکنيک هاي صرفه جويي انرژي دربخش هاي صنعت، کشاورزي ،حمل و نقل ،تجارت و خانگي. برنامه ريزي در استفاده از منابع انرژي تجديد پذير. افزايش بازدهي سيستم هاي انرژي به منظورکاهش تاثيرات زيان آور آن بر محيط زيست. پديده گلخانه اي. گرم شدن کره زمين. باران هاي اسيدي. گروه آینده نگری علوم و فناوري ‏PNGV در 29سپتامبر سال 1993ميالدي ،رئيس جمهور وقت اياالت متحده و روساي سه شرکت بزرگ خودرو‌سازي فورد ،دايملرکرايسلر و جنرال موتورز ،اتحاديه‌اي تحت عنوان: مشارکت براي توليد نسل جديد خودرو ها ()PNGV تاسيس نمودند ،که هدف اصلي آن ،توليد خودرويي است که: از نظر مصرف سوخت تا يک سوم خودروهاي فعلي( ،يعني مصرفي درحدود 3ليتر /کيلومتر.) 80m/g -100 از لحاظ عملکرد در سطحي مطلوب. از نظر فني و هزينه‌ها در شرايطي ايده آل . از لحاظ ايمني داراي قابليت‌هاي باال. گروه آینده نگری علوم و فناوري مروري بر فعاليت‌هاي آينده نگري خودرو در جهان ،دستيابي به خودرو‌هاي نسل جديدPNGV بطور کلي در خلق اين نظام ( )PNGVمولفه هاي اصلي زير مورد توجه قرار گرفته است: حضور کشورهاي نوآور با استفاده از مهندسين خالق و نيز دانشگاه ها و مراکز تحقيقاتي به عنوان اصول اوليه طرح. موضوع مصرف انرژي که تا حد بسيار زيادي ،طرح و گزينش تکنولوژيهاي پيشرفته را تحت تاثير قرار مي دهد. لزوم مشارکت يک خودروساز و يا عرضه کننده در تمامي فرآيندهاي توليد خودرو. گروه آينده نگري علوم و فناوري آینده نگری در منابع اسالمی آينده‌نگري و فرجام تاریخ بشر حجت‌االسالم والمسلمين حسین الهي‌نژاد مجله انتظار موعود-شماره 21 :نظرات پیرامون زمان قبل از مالصدرا: اجسام و جوهر جسماني ،ثابت و تغييرناپذير بوده و زمان ،مقوله اي متغير و سيال است كه به واس00طه حركت ،بر اجسام عارض خواهد شد؛ زيرا زمان از لحاظ س00نخيت ك00ه داراي خصال تغي00ير و زوال آني است ،نمي‌تواند بر اجسام و جوهر جسماني بدون واسطه عارض شود؛ بلكه الزم است ابتدا با حركت كه يك مقوله ضروري است هماهنگ شود تا بتواند بر اجسام كه خصال ث00ابت و ايس00تايي دارن00د ،عارض شود. نظر مال صدراو بعد از آن: در نظريه صدرايي ،با سرايت دادن حركت به جوهر و ذات اشيا كه به حركت ج00وهري ش00هرت يافت00ه است ،زمان نيز توانسته است به جوهر و ذات اشيا راه پيدا كند؛ پس واژه زمان ،طبق اين ديدگاه ديگر به واسطه نياز ندارد و نيز جزء خارج ذات نيست؛ :انواع نگاه به زمان -1تاريخ نقلي: تاريخ نقلي ،علم به وقايع و حوادث و اوضاع و احوال انسان‌‌ها در گذشته است ،مقابل اوضاع و احوالي كه در زمان حال وجود دارد. تاريخ نقلي اوًال جزئي ـ يعني علم به يك سلسله امور شخصي و فردي ـ است ،نه علم به كليات و يك سلسله قواعد و ضوابط و روابط؛ ثانيًا يك علم نقلي است ،نه عقلي؛ ثالثًا علم به «بودن»‌‌ها است نه علم به «شدن»‌ها؛ رابعًا به گذشته تعلق دارد ،نه به حال. -2تاريخ عقلي (علمي): ي‌هاي گذشته است كه از مطالعه و بررسي و تحليل حوادث و تاريخ عقلي (علمي) ،علم به قواعد و سنن حاكم بر زندگ ‌ وقايع گذشته به دست مي‌آيد تاريخ علمي (عقلي) ـ مانند تاريخ نقلي ـ به گذشته تعلق دارد ،نه به حال و علم به «بودن‌ها» است ،نه علم به «شدن‌ها»؛ اما بر خالف تاريخ نقلي ،كلي است ،نه جزئي و عقلي است ،نه نقلي محض. -3فلسفه تاريخ: فلسفه تاريخ ،علم به تحوالت و تطورات جامعه‌‌ها از مرحله‌اي به مرحلة ديگر و قوانين حاكم بر اين تطورات و تحوالت است؛ به عبارت ديگر ،علم به «شدن» است ،نه تنها علم «بودن» آن‌ها فلسفه تاريخ ـ مانند تاريخ عقلي ـ كلي است ،نه جزئي و عقلي است ،نه نقلي؛ اّم ا بر خالف تاريخ علمي ،علم به «شدن» جامع ‌ه‌ها است ،نه علم به «بودن» آن ها .نيز ـ بر خالف تاريخ علمي ـ مقوم تاريخي بودن مسائل فلسفة تاريخ، اين نيست كه به زمان گذشته تعلق دارند ،بلكه اين است كه علم به يك جريان است كه از گذشته آغاز شده و ادامه دارد و تا آينده كشيده مي‌شود فلسفه تاریخ در فلسفه تاريخ ،زماِن گذشته و حال و آينده ،در يك جريان ممت00د و ب00ه هم پيوس00ته ارزيابي مي‌شود و همة مقاطع مختلف زماني به مثابه جرياني واحد ـ مثل يك موجود حقيقي ـ منظ00ور مي‌شوند ،تاريخ ،داراي مبدأ و مقصدي خواهد بود؛ يعني داراي علت فاعلي و علت غايي كه سير تاريخ از مبدأ شروع شده و تا رسيدن به مقصد پيش مي‌رود. اصول پذيرفته شده در فلسفه تاريخ را مي‌توانيم چنين گزارش كنيم: .1رخداد‌هاي تاريخِي بشر داراي علت است. .2شناخت علِل رخداد‌هاي تاريخي ،براي بشر ممكن است. .3در علت‌‌ها و معلول‌ها ،اصل سنخيت برقرار است. .4از علت تام ،ضرورتًا معلول ايجاد خواهد شد. .5حركت تاريخ ،هميشه پيش رونده و رو به رشد (اصل تكاملي) است. اقسام آينده نگري .1آينده‌نگري كلي :دغدغه انسان بر اين است كه فرجام و سرانجام تاريخ بشريت ،روشن و آفتابي است يا تاريك و ظلماني؟ به تعبير ديگر ،نگاه انسان در اين فرض ،نهايت زندگي بني‌آدم است كه آيا انسان‌‌ها در تاريِخ خودشان، عاقبت به خير مي‌شوند يا فرجام شوم و عاقبت شّر در انتظار آن‌‌ها است؟ اين آينده نگري مختص انسان است. .2آينده‌نگري جزئي :در اين فرض‌،دغدغه و دل مشغولي انسان ،فردي و جزئي است .هر كس براي فردا و فردا‌هاي خود نگران است كه چه رخداد‌ها و حوادثي پيش خواهد بود و چگونه بايد با آن كنار آمد .در واقع ،تالش و كوشش روزمره انسان‌‌ها براي فرداي بهتر ،از اين منظر توجيه مي‌شود. اين آينده نگري شمترك بين انسان و حيوان (النه‌سازي) است. اقسام آینده نگری آينده نگري مثبت ‌:در نگرش مثبت ،آينده و فرجام تاريخ بشريت ،روشن است؛ يعني آينده تاريخ به منزلة ظرفي است كه ظهور موعود و جامعه ايده‌آل و مطلوب را در خود جاي داده است ،موعودي كه انسان‌‌هاي با نظر مثبت ،براي رسيدن به آن ،چشم به فراسو دوخته و آمدن آن را انتظار مي‌كشند. آينده نگري منفي :در نگرش منفي ،آينده و فراسوي بشر ،تاريك و ظلماني فرض شده و يأس و نااميدي ،سر تا پاي انسان‌‌ها و جوامع انساني را فرا گرفته است .ايدة نگرش منفي ،غالبًا از آن كساني است كه به ماوراءاعتقاد ندارند و جهان و جهانيان و ارتباط ميان آن‌‌ها را مادي محض مي‌پندارند. خواستگاه آینده نگری آينده‌نگري (به معناي كلي و نوعي) برخاسته از اوضاع اجتماعي انسان‌‌ها (نظير بحران‌‌ها و سرخوردگي ها) نيست؛ بلكه فطرت و روح انساني ،پايگاه آن محسوب شده و دين و تعاليم ديني محرك تعالي‌بخش آن مي‌باشند. بنابراين آينده‌نگري ،اوًال از امور فطري است؛ ثانيًا‌ از امور فطري نظري مي‌باشد؛ ثالثًا منشأ آن ،حس كنجكاوي ،حقيقت‌يابي و علم دوستي است ،رابعًا از راه‌‌هاي تجربي ،تحليل عقلي و تاريخي و شهودي ،فطري بودن آن ثابت مي‌شود. ويژگي فطري بودن آينده نگري ‌:دوام +كليت

250,000 تومان