پی دی اف چگونه زمان خود را مدیریت کنیم؟

تعریف مدیریت زمان و اهمیت آن زمانشناسی در کالم اهلبیت مزایای مدیریت زمان صرف زمانها دزدهای وقت اصول مدیریت زمان فصـل اول تعریف مدیریت زمان و اهمیت آن 1 تعریف مدیریت زمان و اهمیت آن خیلی از ما وقتمان را بیخود تلف می‌کنیم و عمرمان را می‌گذرانیم و زمانمان را از دست می‌دهیم ،غافل از اینکه به اماممان می‌گوییم: «امام ‌زمان ،امام ‌عصر ،صاحب‌الزمان، ولی‌عصر» همیشه الفاظی که درمورد این بزرگوار استفاده می‌شود ،یک ربطی به زمان دارد اما ما ُ همیشه در زمان گم هستیم .چه از این جهت که در نبود ولی‌معصوم ،در یک سردرگمی و حیرانی به سر می‌بریم و از طرف دیگر هیچ برنامه‌ای برای رسیدن به ایشان نداریم. 2 تعریف مدیریت زمان و اهمیت آن برنامۀ پیش رو ،برنامۀ مدیریت زمان‌ یک منتظر است. یک فرد منتظر چطور باید زمان خودش را مدیریت کند؟ یک شیعۀ اثنا‌عشری نسبت به عمر خودش مسئول است .از آن جهت که نعمت والیت به او داده شده ،دهبیست برابر با او حساب می‌کنند! (این عدد ،عدد کثرت است). اما قرار است اگر هم نبینیم و نرسیم ،مؤمنِ به طوفان و کشتی نوح بمیریم. شیعیان اثنا‌عشری‌ منتظر ،وقت برایشان اهمیت دارد که می‌سوزند و می‌گویند: «عمرمان گذشت و نرسیدیم و ندیدیم». 3 تعریف مدیریت زمان و اهمیت آن ما وقتمان را صبح تا شب به بطالت می‌گذرانیم. یک سری آداب و رفتارهای غلط اجتماعی داریم که این‌ها باید اصالح شود. طرف صبح تا شب وقتش را نهتنها به بطالت بلکه دارد به گناه می‌گذراند! به گعده‌های دوستانۀ مزخرف و غیرمفید که همه‌اش به غیبت و تهمت و دروغ می‌گذرد. ّ ؛ طوری نماز بخوان که انگار آقا رسول‌الله فرمود« : آخرین نماز عمرت است(».بحاراالنوار ،ج ،84ص )264بعد طوری برنامه‌ریزی کن که انگار هزار سال عمر می‌کنی .این دو تا قابل‌جمع است. 4 تعریف مدیریت زمان و اهمیت آن ؛ سوگند به عصر ،بی‌تردید انسان در زیان‌کاری بزرگ است(M.عصر1:و)2 ‏N همۀ شما دارید ضرر می‌کنید .هرطوری از زمان بهره‌وری داشته باشید و استفاده کنید ،باز هم ضرر کردید. اما االن افسوس‌ آن موقع‌ها را خوردن خودش یک ایراد در مدیریت زمان است. ‏N ؛ این بهخاطر آن است که برای آنچه از شما فوت شده تأسف نخورید(M.حدید)57: چیزی که از دست رفته را رها کنید ،دیگر تأسفش را نخورید چون برنمی‌گردد. 5 تعریف مدیریت زمان و اهمیت آن در قیامت از چهار چیز از شما سؤال خواهد شد: 1 از عمرتان می‌پرسند ،که با آن چه‌کار کردید؟ 2از جوانی‌تان می‌پرسند ،که آن را به چه گذراندید؟ چون بیشترین استعدادها ،حتی برای رسیدن به خدا ،در این زمان است .آرمان‌گرایی‌ای که یک جوان دارد یک آدم مسن ندارد. 3از مال می‌پرسند ،که این پول را از کجا آوردید و چگونه خرجش کردید؟ 4درمورد ثقلین علی‌الخصوص اهل‌بیت سؤال پرسیده می‌شود که شما با اهل‌بیت چه کردید؟ لذا تازه می‌فهمیم که عمر و جوانی‌ و مالمان را کجا باید خرج می‌کردیم. 6 تعریف مدیریت زمان و اهمیت آن اهمیت زمان و زمانه‌شناسی آن‌قدر زیاد است که به این‌ها سوگند خورده شده است. آدم بصیر و شش‌دانگ و توجیه ،آدمی است که زمانۀ خودش را می‌شناسد و بلد است در زمانه ،چطور زمان خودش را مدیریت کند. من و شما باید در یک زمان محدود ،برای رسیدن به یک ابدیت برنامهِریزی کنیم. برای یک ابدیتِ بهشت یا جهنم! 7 تعریف مدیریت زمان و اهمیت آن ویژگیِهای زمان: زمان ،گنج است .زمان چیزی نیست که بازگشت‌پذیر باشد .سرمایه‌ای است که رفته. زمان ،گذرش احساس نمی‌شود چون پیوستگی و مداومت دارد. ا اصال قابل‌معاوضه با هیچ‌چیز نیست. زمان‌ ، مهمترین عنصری که ابلیس روی آن کار میِکند ،زمان است .ابلیس ،موجودی بسیار زمانِشناس است! 8 تعریف مدیریت زمان و اهمیت آن مدیریت زمان به‌معنای این نیست که ما سوار زمان شویم ،این شدنی نیست بلکه به این ‌معنی است که برای رسیدن به تعالی اخروی و سعادت دنیوی‌اخروی ،بهره‌وری کامل و حداکثری داشته باشیم .این می‌شود مدیریت زمان. فصـل دوم زمانشناسی در کالم اهلبیت 9 زمانشناسی در کالم اهلبیت ّ آقا‌رسول‌الله فرمودند: « ؛ هیچ روزی نیست که بر آدمیزاد بیاید ،مگر اینکه آن روز ،بانگ می‌زند« :ای فرزند آدم! من آفریده‌ای جدید هستم ،و هرکاری انجام دهی ،فردا[ی قیامت] به آن ،گواهی خواهم داد .پس ،در من (امروز) ،کار نیک انجام ده تا فردا به نفع تو شهادت دهم؛ زیرا اگر بگذرم ،دیگر هرگز مرا نخواهی دید .شب نیز چنین سخنی را می‌گوید». (تفسیر‌القرطبی‌،ج‌،15ص)353 در کالم اهل‌بیت ،تأکید بسیار زیادی بر بحث زمان‌شناسی داریم. یعنی هر روز برای خودش مانند یک موجود زنده، شخصیت دارد و می‌گوید« :من در خدمت تو هستم اما بدان! من خودم جزو شاهدان روز قیامتم». 10 زمانشناسی در کالم اهلبیت امیرالمؤمنین فرمودند: امیرالمؤمنین فرمودند: «عمر تو ُمهر‌ سعادت توست و سعادت تو در گر ‌وی اوست ،اگر آن را در راه طاعت پروردگار مصرف کرده باشی(».عیون الحکم ،ص)149 ؛ « عمر تو همان زمانی است که در آن به سر می‌بری(».عیون الحکم ،ص)142 --------------------------------- ------------------------ ----------------------- ‌،یعنی‌لحظه‌ای‌که‌در‌آن‌به‌ سر‌می َ‌برید. ُ کلید‌و‌مهر‌تضمین‌سعادت‌شما‌ یعنی‌ دست‌عمرتان‌است. آینده‌هنوز‌نیامده‌و‌معلوم‌نیست‌ باشد‌یا‌نباشد. امیرالمؤمنین فرمودند: ؛ انسان فرزند « لحظه‌ای است که در آن به سر می‌برد(».عیون الحکم ،ص)50 11 زمانشناسی در کالم اهلبیت امام‌صادق فرمودند: « ؛ هیچچیزی عز‌یزتر از روح (دل) و وقت تو نیست». (لئالی‌االخبار‌،ج‌،1ص)17 امیرالمؤمنین فرمودند: دلِ،جایگاهِایمانِانسانِاست. حاال ماِاینِدو؛ِیعنیِدلِوِزمانِ راِخرجِچهِمیِکنیم؟! «فرصـت‌ها چـون ابـرها میگذرند ،پس فرصت‌های نیک را غنیمت شمارید». (نهج البالغه‌،ح)21 12 زمانشناسی در کالم اهلبیت امیرالمؤمنین فرمودند: امیرالمؤمنین فرمودند: ؛‌ « ازدستدادن‌فرصت‌،مایۀ‌ غم‌و‌اندوه‌است». (نهج‌‌البالغه‌،ح)118 « ؛ فرصت را غنيمت شمار پيش از آنكه اندوهى گلوگير شود». (نهج‌‌البالغه‌،ن)۳۱ 13 زمانشناسی در کالم اهلبیت ّ آقا‌رسول‌الله فرمودند: « امام‌علی فرمودند: ؛ بر عمرت بیشتر از درهم و دینارت آزمند و حسود و بخیل باش(».امالی ،ص)527 ؛ « مردم در خوابند ،چون بمیرند بیدار می‌شوند(».خصائص االئمه ،ص)112 -------------------------------------- ------------------------------- ا دقیقا درهم و دینار را می‌گذارید و چون ‌ می‌روید اما عمر است که با هیچ پولی به دست نمی‌آید. منظور ،کسی است که عمرش ‌را دارد به خواب‌ غفلت می‌گذراند. 14 زمانشناسی در کالم اهلبیت ذیل‌آیۀ‌شریفۀ: ‏N در آنچه خدا به تو عطا کرده است سرای آخرت را بجوی و سهم خود را از دنیا فراموش مکن (Mقصص)77: از امیرمؤمنان سؤال شد .حضرت آیه را این‌طور تفسیر کردند« : ؛ فراموش مکن که از تندرستی و نیرو و آسایش و جوانی و نشاط‌ خود ،جهان دیگر را طلب کنی(».روضة‌ الواعظین ،ج ،2ص)472 امیرالمؤمنین فرمودند: « ؛ بدون‌شک‌اوقاتی‌که‌ می‌گذرانی‌پاره‌های‌عمر‌تو‌هستند‌،لذا نباید‌ وقت‌خود‌را‌تمام‌کنی‌مگر‌در‌چیزی‌که نجات‌تو‌در‌آن‌باشد(».غرر‌الحکم‌،ج‌،1ص)253 یعنی عمر شما یک خط پایانی دارد و همین‌طور دارد می‌گذرد و تمام می‌شود. فصـل سوم مزایای مدیریت زمان 15 1 مزایای مدیریت زمان ایجاد انگیزه و احساس مطلوبیت با مدیریت زمان ،احساس مفیدبودن و سوار‌ کاربودن می‌کنید. آدمی که برنامه‌ریزی می‌کند ،وقت‌ اضافه می‌آورد؛ چون بلد است چطور کارها را با هم هماهنگ کند و در یک ا بعضا دوسه کار را با هم انجام دهد. زمان‌ ، ا مثال طرف می‌گوید« :حاال که داریم این کار را انجام ‌ می‌دهیم ،پس آن ‌یکی کار را هم انجام بدهیم ».این یعنی بهره‌وری بیشتر که باعث حس مطلوبیت می‌شود. 16 2 مزایای مدیریت زمان دستیابی به خالقیت مدیریت زمان برای شما خالقیت می‌آورد. جالب است کسانی که دنبال زمان اضافی بودند ،خالقیت به ا مثال مادر گوتنبرگ او را تنبیه کرد و گفت« :باید سه خرج دادند‌ . بار از روی کتاب مقدس بنویسی!» او هم ماشین چاپ را اختراع کرد. اینکه دنبال مدیریت زمانتان باشید و بخواهید وقت اضافی بیرون بکشید ،مغزِتان به کار میِافتد! 17 3 مزایای مدیریت زمان ایجاد تعادل میان وظایف گوناگون با مدیریت زمان می‌توانید بهصورت متعادل و برنامه‌ریزی‌شده همۀ وظایفتان را درست انجام بدهید؛ فلذا دیگر در چیزی زیاده‌روی نمی‌کنید. یک نفر بیش از حد درس بخواند ،اشتباه کرده است .بیش از حد ورزش کند ،اشتباه کرده است .بیش از حد بخ ‌وابد، اشتباه کرده است .با برقراری تعادل‌ بین این وظایف ،به همۀ وظایفش می‌رسد. آدمی که مدیریت زمان دارد ،همۀ کارهایش انجام میِشود. 18 4 مزایای مدیریت زمان تسریع در کسب و رسیدن به اهداف کسی که مدیریت زمان دارد ،بهرهِوریِاش را باال میِبرد. عدم اطالعات کافی ،اتالف زمان به‌همراه دارد .وقتی یک نفر اطالعات‌ کافی راجع به مسئله‌ای کسب نمی‌کند و همین‌ طور یلخی وارد کار می‌شود ،کار را خراب می‌کند. افرادی هستند که تسریع در رسیدن به اهدافشان را ندارند چون همه‌کاره و هیچ‌کاره‌اند؛ یعنی در همۀ کا ‌رها رفتند سرک کشیدند. ا مثال طرف یک مدت کالس ورزش می‌رود ،بعد آن را رها کرده به کالس زبان می‌رود ،بعدش به کالس گیتار می‌رود و ‌ هیچکدام را هم درست‌وحسابی یاد نمی‌گیرد .نه زبان یاد گرفته ،نه یک گیتاریست است ،نه یک و ‌رزشکار. 19 5 مزایای مدیریت زمان تشخیص اولویتِها کسی که مدیریت زمان ندارد ،حاضر است وقتش را ب ‌رای همۀ ا اصال اولویت‌شناس نیست. کارها هدر بدهد لذا این آدم ‌ کسی که همه‌چیز برایش مهم باشد ،معنی‌اش این است ا اصال کار مهمی ندارد. که ‌ وقتی قدر 24ساعت را بدانید و آن را در 60دقیقه‌ ضرب کنید، می‌گویید« :من 10دقیقه برای این کار وقت بگذارم؟ که چی؟ این برای من اولویتی ندارد ».فلذا حتی کمتر گناه می‌کنید. مدیریت زمان ،به شما اولویت میِدهد. 20 6 مزایای مدیریت زمان حذف امور و کارهای زاید کسی که مدیریت زمان دارد، ا اصال درگیر چیزهای بیخود و ‌ بی‌اهمیت نمی‌شود .نه که ا الزاما آن کار بد باشد بلکه ‌ هزینه‌فایده می‌کند و می‌بیند نمی‌صرفد آن را انجام بدهد. 21 7 مزایای مدیریت زمان نظـمِیافتن امـور با مدیریت زمان ،کارتان حساب‌و‌کتاب پیدا می‌کند چون ا اصال بی‌نظمی ،نتیجۀ اصلی عدم مدیریت زمان است. ‌ یک آدم بی‌نظم ،دنبال همه‌چیز باید بگردد و مدام می‌گوید« :گوشی من کو؟! کلید من کو؟! لباس قرمز من کو؟!» این سؤال‌ها برای این است که هر چیزی را سر جایش نگذاشته است! بیِنظمی باعث اتالف وقت میِشود؛ و بیِزمانی ،بیِنظمی میِآورد .اینِها با هم ِرابطۀ مستقیم دارند. 22 8 مزایای مدیریت زمان الگوشدن برای دیگران کسی که مدیریت زمان دارد ،برای بقیه الگو می‌شود ،شاخص می‌شود و به چشم می‌آید .به‌خاطر اینکه: 1 2 3 کارش‌نظم‌دارد. نظم‌،زیبایی‌می‌آورد‌و‌کار، زیبا‌جلوه‌می‌کند. به‌خیلی‌از‌کارهایش‌می‌رسد و‌محبوبیت‌پیدا‌می‌کند. دلیل بدقولی این است که وقتی قولی می‌دهید ،زمانی که ب ‌رای آن کار در نظر گرفتید را نمی‌توانید مدیریت کنید لذا آن کار و زمان را از دست می‌دهید .این خیلی خطرناک می‌شود .دیگر عزتتان را از دست می‌دهید. یکی از بدترین مسائلی که مردم را از شما بیزار می‌کند ،بدقولی‌ شماست. 23 9 مزایای مدیریت زمان رسیدگی به همۀ امور زندگی کسی که مدیریت زمان دارد ،به همۀ امور مهم زندگی‌اش می‌رسد. بعضی‌ها آن‌قدر درگیر کار می‌شوند که موضوع مهمی مثل تربیت فرزند را فراموش می‌کنند .می‌گویند« :ما دیگر سرگرم فالن کار شدیم ،یکلحظه به خودمان آمدیم دیدیم عمرمان از دست رفته و دیگر نتوانستیم کاری کنیم». برای بچه وقت بگذارید. تربیت یک انسان ،مهمترین سرمایهِای اِست که از شما باقی میِماند. 24 10 مزایای مدیریت زمان آمادگیِداشتن برای شرایط بحرانی و به استقبال کارها رفتن آدمی که مدیریت زمان دارد هیچ‌وقت عاجز نمی‌شود ا قبال فکرش را کرده و هر شرایطی برایش پیش بیاید‌ ، است چون یک فرصت برای تفکر و آینده‌نگری دارد. ا مثال االن سخنرانی‌ بنده در لپ‌تاپم است و همین ‌ سخنرانی‌ را در فلش هم دارم که اگر تصادف کردم ا بعدا عاجز نشوم .این برای آن یا لپ‌تاپم را دزدیدند‌ ، "اگر" ا‌ست که فقط بیست ثانیه برایش وقت گذاشتم. یک فرصتی بگذارید برای اگرهای درست ،نه اگرهای نادرست. 25 11 مزایای مدیریت زمان رفع حواسِپرتی و کمک به حافظه آدمی که زمانش مدیریت دارد ،نظم زمانی پیدا می‌کند ،حواس‌پرتی هم ندارد و مردم هم از دستش ناراحت نمی‌شوند. کسی که در کارهایش تعدد زیادی به وجود می‌آید و از طرفی هیچ برنامه‌ای هم ندارد، کارهایش را فراموش می‌کند اما اگر نظم ا اصال نبود آن کار را حس ‌ داشته باشد، می‌کند. وقتی در طول روز ،کارهای مهمتان را کالسهِبندی و طبقهِبندی کردید ،میِتوانید به همۀ کارهایتان برسید. 26 12 مزایای مدیریت زمان باالرفتن ضریب بهرهِوری باالرفتن ضریب بهره‌وری؛ یعنی استفادۀ بهینه از شرایط و افزایش بازده .این خیلی عالی است. ا مثال می‌خواستید در ماشین در این صورت از یک وقت مرده‌ای که ‌ بنشینید و ماشین‌ها را نگاه کنید ،استفادۀ مفید می‌کنید. این بهرهِوری ،یعنی شما از یک نیمِ ساعت به بیشترین و بهترین طرق ممکن استفاده کردید. 27 13 مزایای مدیریت زمان امکان پیشرفت و بهرهِبردن از روشِهای جدید و نوین این موضوع فقط برای کسی پیش می‌آید که مدیریت زمان دارد چون فرصت دارد. کسی که زمانش را مدیریت می‌کند ،وقت کم نمی‌آورد ،به آینده و روش‌های جدید فکر می‌کند که بتواند بهره‌وری بهتری داشته باشد. به افزایش کارایی فکر می‌کند. ا خالقیت برای چنین آدمی است .اصالِ روشِهای نوین مال آدمِهایی است که مدیریت زمان دارند. 28 شانس نداریم! ماِچیزیِتحتعنوانِ"شانس" نداریم .شانسِمالِسکوالرهاِوِالییکِهاست. قرآن‌می‌فرماید: ‏N ؛ و‌هیچ‌برگی‌نمی‌افتد‌،مگر‌آنکه‌از‌آن‌آگاه‌است(M.انعام)59: اگر به هیئتی می‌روید ،دعوت‌نامه برایتان فرستادند .جلسۀ اهل‌بیت می‌روید، دعوت‌نامه برایتان فرستادند .این یک فرصت است ،چطور از آن استفاده می‌کنید؟ فصـل چهارم صرف زمـانها 29 صرف زمانها دانشمندانِ،مدتِزمانیِکهِشماِبرایِکارهایِروزمرهِدرِطولِیکِعمرِشصتِ تاِهفتادِسالهِصرفِمیِکنیدِراِبررسیِکردندِوِاینطورِبهِنتیجهِ ِرسیدند: شماِهشتِروزِازِعمرتانِراِصرفِبستنِ بندِکفشتانِمیِکنید. حاال‌فرض‌کنید‌یک‌نفر‌کفشی‌داشته‌باشد‌که‌بند‌ نداشته‌باشد‌،هشت‌روز‌به‌نفعش‌است! 30 صرف زمانها انتظارِبرایِسبزشدنِچراغِ راهنماییِِوِرانندگیِ،یکِماهِازِ عمرِشماِراِمیِگیرد. حاال‌برای‌این‌یک‌ماه‌،طرف‌هیچ‌برنامه‌ای‌ ندارد .می‌گوید« :حاال‌بیست‌ثانیه‌را‌چه‌کار‌ کنم؟» می‌گویم« :ذکر‌بگو». 31 صرف زمانها گرفتنِشمارهِتلفنِ-نهِصحبتِباِتلفن -یکِماهِازِعمرِشماِراِمیِگیرد! 32 صرف زمانها سهِماهِازِعمرِآپارتمانِنشینانِ شهرهایِبزرگِ،درِآسانسورِ میِگذرد. 33 صرف زمانها مسواکِزدنِعادیِ،سهِماهِازِعمرِشماِراِمیِگیرد. 34 صرف زمانها انتظارِبرایِرسیدنِاتوبوسِ،پنجِماه ازِعمرِ شماِراِمیگیرد. 35 صرف زمانها استحمامِکردنِ،ششِماهِتاِیکِسالِازِعمرِشماِراِمیِگیرد. ا یا‌مثال‌طرف‌چهار‌سال‌از‌عمرش را‌ در‌سرویس‌بهداشتی می‌گذراند! این‌برای‌این‌است‌که‌آدم‌،تابع‌ عادات‌غلط‌خودش‌است. 36 صرف زمانها خوردنِوِآشامیدنِمعمولیِ،چهارِتاِپنجِسالِوقتِمیِگیرد. حاال‌این‌عادی‌است‌،کسانی‌هستند‌که‌این‌ زمانشان‌به‌‌باالی‌ده‌سال‌هم‌می‌رسد! 37 صرف زمانها تماشایِتلویزیونِ،دهِتاِپانزدهِسالِعمرِآدمِراِمیِگیرد. حاال‌در‌این‌ده‌پانزده‌سال‌چی یاد‌گرفتید؟! 38 صرف زمانها بیستِسالِدرِشصتِسالِراِخوابِهستید. یعنی‌یک‌سوم‌در‌روز‌-هشت‌ساعت- بخوابید‌،در‌شصت‌سال‌می‌شود‌بیست‌ سال! حاال‌فرض‌کنید‌کسی‌که‌بتواند‌از‌ خواب‌روزش‌یک‌ساعت‌کم‌کند‌،چقدر‌ جلو‌می‌افتد! 39 جملۀ طالیـی «اگر من و شما برای هر دقیقه ،یک دالر در نظر بگیریم ،کشتنِ وقت، کشتن هزینه نیست ،خودکشیِ ِاست!» فصـل پنجم دزدهای وقت 40 دزدهای وقت ا اصال شیطان سارق است. ِ کار شیطان ،دزدیدن وقت ماست، مراقب دزدهای وقت باشید .دزدهای وقت ،وقت ما را می‌دزدند. مهم‌ترین دزدان وقت عبارتند از... 41 1 ُ نداشتن ُسؤل و امنیه سؤل؛ هدف اصلی‌ هستی و زندگی است. ُ امنیه؛ آن چیزهایی است که با آن‌ها می‌خواهیم به سؤل برسیم. برای چه دارید زندگی می‌کنید؟ چه می‌خواهید؟ می‌آید .بعضی موقع‌ها این ‌سؤل سؤل از (خواسته) معلوم نیست .یعنی طرف هدف زندگی‌اش معلوم نیست. دزدهای وقت 42 2 دزدهای وقت داشتن عادات غلط عـادت غلط‌ زیادخوابیدن، عـادت غلط‌ زیادخوردن، عادت غلط‌ زیاد برای قضای حاجت در دست‌شویی‌ماندن، این‌ها عادات غلط است که دارد وقتتان را تلف می‌کند. 43 3 دزدهای وقت بـیِنظمـی طرف هیـچ‌چیزش سر جایـش نیست! این عادت غلط بی‌نظمی است .آدم باید نظم داشته باشد. یکی از جاهایی که این عادت‌ها می‌شکند ،سربازی است .خیلی جای خوبی است .بهترین فرصت است که انسان نظم پیدا کند. 44 4 دزدهای وقت بــیِبرنامــگی از دزدها و سارقان حرفه‌ای وقت ،بیِبرنامگی است. یعنی طرف هیچ برنامه‌ای برای زندگی‌اش ندارد. 45 5 دزدهای وقت خوابِ زیـــاد بعضی‌ها برای خواب ،خیلی زمان می‌گذارند؛ یعنی دنبال بهانه می‌گردند که بخوابند .بعضی از این‌ها بیماری است ،یعنی اگر خون یک نفر کثیف‌شود ،خوابش زیاد می‌شود. پزشکان طب سنتی می‌گویند« :کسانی که خوابشان ا واقعا هم اثرگذار است. زیاد است ،بروند حجامت کنند‌ ». 46 6 دزدهای وقت مکالمات اضافی و غیرضروری و پرحرفی طرف صبح تا شب با تلفن صحبت می‌کند! این کار ،بخش عمده‌ای از وقت شما را می‌گیرد. مکالماتتان را کوتاه کنید و از صحبتِهایتان هدف داشته باشید. 47 7 دزدهای وقت سؤاالت بیجا در‌مکالمــــــات‌،بخــــــش‌ عمـــــدهای‌از‌صـــــحبت‌ها‌ مربوط‌به‌سؤاالت‌بیجاست. یعنـــی‌تـــا‌بیکـــار‌می‌شـــود‌، می‌گوید« :خـب! دیگـه ‌چـه خبر؟» ایــنِحرفِهــاِوقتتــانِرا میِگیرد. 48 8 دزدهای وقت عدم واگذاری امور به دیگران یعنی طرف می‌خواهد همۀ کارها را خودش انجام بدهد ،تخصص هم ندارد ،لذا هم وقت خودش را می‌گیرد ،هم وقت بقیه را! البته گاهی یک نفر هست تفریحش کار فنی است و می‌تواند خودش انجام بدهد. 49 9 دزدهای وقت عدم مشورت با افراد خبره (استشاره) "استشواره" یا "استشاره" ،طلب مشورت‌کردن است .بعضی‌ها اهل استشا ‌ره نیستند. از االن بروید از متخصصین‌ کاری که می‌خواهید انجام بدهید ،پرس‌وجو کنید و بگویید که میخواهید فالن کار را انجام بدهید. نیم ساعت وقت برای مشاوره می‌گذارید ،در عوض بابت این سی دقیقه ،سی سال از عمرتان را خراب نمی‌کنید. 50 10 دزدهای وقت تلـویزیـون همان طور که پیش‌تر آمد ،ده تا پانزده سال از وقت را می‌گیرد. تلویزیون ،یکی از قاتلِهای وقت است! البته این آمار مال زمانی است که اینترنت زیاد وارد نشده بود .االن از بحث تلویزیون کم شده و فضای اینترنتی و سایبری خیلی وقت‌گیر شده است .یعنی طرف وقتش را برای ا واقعا دا ‌رد چت‌کردن و خواندن نظرات این و آن در شبکه‌های اجتماعی می‌گذارد ،و ‌ وقت خودش را تلف می‌کند. 51 دزدهای وقت ا ال این تلویزیون خیلی وقتتان را می‌گیرد .اص ‌ صفحۀ شیشه‌ای ،می‌خواهد کامپیوتر باشد، تلویزیون باشد ،ماهواره باشد ،هرچه می‌خواهد باشد ،خیلی دارد وقتتان را می‌گیرد. عادت کنید که اینِها چشمتان را ندزدند. 52 11 ا ُ بعضا مفسد ِ شرکت در جلسات اضافی ،مباحث غیرضروری و دزدهای وقت ا بعضا دیدید جلسۀ هیئت تمام شده ،همین ‌طور الکی می‌نشینند ،می‌گویند و ‌ می‌خندند .خب بلند شوید بروید دنبال کار و زندگی‌تان! َ ‌ کندن در این جلسات و گعده‌ها نمانید .قدرت بلندشدن داشته باشید .قدرت از آن تعلقاتی که می‌خواهید پیش رفیقتان باشید را داشته باشید .بلند شوید بروید، کار و زندگی دارید! بگویید« :من کار دارم ببخشید ».از قضا این‌جور آدم‌ها وجهۀ خاصی هم دارند و بقیه دوست دارند با این‌ها حرف بزنند و برایشان جلسه بگذارند. 53 12 دزدهای وقت دیدارهای بدون برنامه و مراجعاتِ نابهنگام حتی‌المقدور ،همه را کات کنید .البته یک موقع هست کار‌ واجب است ،یا یک مهمان‌ ناخوانده است ،این بحثش فرق می‌کند، مهمان حبیب خداست و تمام آن ثانیه‌هایی ّ که دارید به او خدمت می‌کنید را الی‌الله حساب کنید .اما به کسی که یک‌باره آمده، بگویید« :آقا شرمنده‌ام ،من وقت ندا ‌رم». اگر می‌خواهید جایی بروید ،زنگ بزنید و بگویید« :از این ساعت تا ا شرعا باید ساعتش ِرا بگویید. ِ این ساعت خدمتتان می‌رسیم». 54 13 دزدهای وقت پرداختن به اهداف جزئی و غیرمهم کارهای بیخودتان را کنار بگذارید. باید اولویت‌بندی کنید .یک برگۀ کاغذ داشته باشید ،بگویید« :کارهای مهم من در طول روز این‌ها هستند .1 :عبادت؛ .2تفریح؛ .3استراحت؛ .4کار و پولدرآوردن برای زن و بچه ».این‌ها را بنویسید .بقیۀ چیزها می‌شود کارهای غیرمهم .اهدافتان را باید مشخص کنید. زمان کارهای غیرمهم را تا جایی که میِتوانید به کارهایی که عالقه دارید اختصاص دهید ،چون میِخواهید از زندگیِتان لذت ببرید. 55 14 دزدهای وقت زودآمدن و دیررفتن اینِ خیلی مهم است .حواسمان باشد؛ یک ا جایی ،آن تایمی که موردنظرمان است بیاییم. مثال‌ زمانی که می‌خواهید در یک مراسم یا برنامه‌ای شرکت کنید ،سین برنامه‌ای که چیده‌اند را می‌بینید ،می‌گویید« :از اینجا تا اینجایش به درد من می‌خورد ،من این زمان را می‌آیم استفاده می‌کنم ».البته در تو‌آمد جایی که مقدور است و آسیبی به رف ‌ جمعیت نمی‌زند! 56 15 دزدهای وقت زمان صرف غذا ا واقعا یکی از زمانِهای مردۀ ماست .این را درست کنید. ِ این زمان ا مثال وقتی دارید غذا می‌خورید ،آن ‌ زمان را به یک جلسۀ صلۀ ارحام تبدیل کنید ،یعنی سعی کنید غذاخو ‌ردنتان را بگذارید با خانواده یا دوستان انجام بدهید .یا در حین غذا اخبار گوش کنید. 57 16 دزدهای وقت گفتِوگوهای خصوصی و دوستانه ا این موضوع دیگر از حد گذشته است‌ ، کال شصت‌هفتاددرصدش اضافی است .همۀ این‌ها را دور بریزید .دوست شما به درد شما نمی‌خورد. اگر هم نیاز به درددل دارید ،باید بهِوقتش انجام بدهید و برعکس با ا مثال با خدای خودتان یا با کس دیگریِ ، پدر و مادرتان درددل کنید. 58 17 دزدهای وقت مطالعۀ کتب و مجالت غیرمفید مجالت و کتاب‌های زرد و بیخودی که به ‌درد نمی‌خورد را رها کنید ،این‌ها وقتتان را تلف می‌کنند. همچنین پیامک‌خواندن‌های بیخود وقتتان را تلف می‌کند. ا ‌ اصال بعضی‌ها فکر می‌کنند من‌ نوعی ،خیلی کتاب می‌خوانم ،در حالی که این‌طور نیست .من کتاب به‌اندازه می‌خوانم و کتاب‌ مفید می‌خوانم. 59 18 دزدهای وقت وسواس و تکرار کارها آدم وسواس ،عبد و برده و بندۀ ابلیس است .وسواس مثل طنابی است که شیطان دستت می‌دهد ،سر این طناب را به انتهای آن گره زده و مثل یک تسمه ا‌ست؛ هیچ‌وقت پایان ندارد. کسی که وسواس به نجسی‌ و پاکی دارد ،وسواس به تمیزی و میکروب و ...دارد ،این آدم بردۀ شیطان است .همۀ این‌ها غلط است. البته دوبل چکِکردن خوب است ،چیزهای مهم را دو بار چک کنید اما چندباره چکِکردن آن اشتباه است. 60 19 دزدهای وقت عدم دقت در انتخاب ابزار کارآمد برای رسیدن به هدف چون بلد نیستیم ابزار‌ درست برای رسیدن به هدفمان انتخاب کنیم ،زمان را از دست َ ا ُ مثال نجاری که اره‌اش کند شده و می‌دهیم‌ . َ دارد به‌سختی اره می‌کند ،وقتی به او می‌گویند: َ َ «اره‌ات را تیز کن ».می‌گوید« :وقت ندارم اره‌ام را تیز کنم ».این اشتباه است. آدم یک بار هزینۀ وقت میِکند و یک ابزار درست انتخاب میِکند ،بعد کارش را راحت انجام میِدهد. 61 20 دزدهای وقت انتخاب راهِهای دور و نامناسب منظور هم انتخاب‌ راه زمینی برای رفت‌وآمدهاست ،هم انتخاب راه در رسیدن به هدف‌ها. ا بعضا طرف یک کار‌ ‌راحت ‌ و ساده را خیلی سختش می‌کند و لقمه را دور سرش می‌چرخاند .این اشتباه است. 62 21 دزدهای وقت عدم محاسبۀ هزینه-فایدۀ برخی از کارها برای مثال ،فرض کنید یک پزشک متخصص ،هر ویزیتی که انجام می‌دهد 30هزار تومان می‌گیرد، و اگر در یک نصفه‌روز ده نفر را ویزیت کند 300هزار تومان درآمد دارد ،اما اینکه این پزشک خودش دریل بردارد و نصف روزش را دریل بزند، اشتباه است .می‌تواند 20هزار تومان به یک نفر بدهد که این کار دریل‌زدن را برایش انجام بدهد. هم از خودش بهتر می‌زند ،هم وقتش تلف نشده، هم دقیق‌تر کار انجام می‌شود ،هم یک نانی هم به آن فرد رسانده است .به سود خودش هم هست. 63 22 دزدهای وقت رفتِوآمدهای غیرمفید تو‌آمدهای غیرمفیدتان را کم کنید ،این‌ها دزد‌ وقت است. رف ‌ با یک بار سفر ،چند کارتان را انجام ا مثال برای خرید ،یک لیست تهیه بدهید‌ . کنید و فقط یک بار به مغازه بروید و خریدها را انجام دهید .این‌طوری نه چیزی را فراموش می‌کنید و نه نیاز به چند بار رفتن به مغازه دارید. 64 23 َ تـسویـف دزدهای وقت از دزدهای حرفه‌ای وقت است .یکی از فتنه‌های ابلیس که قرآن هم به آن اشاره کرده است ،تسویف است. تسویف؛ یعنی کار را به‌فرداانداختن .کار را به فردا نیندازید ،همان‌جا انجام بدهید. ّ بسم‌الله بگویید ،یا علی بگویید و به دل کار بزنید .البته این به این معنی نیست که یلخی به خط بزنید! 65 دزدهای وقت 24 شتابِزدگی در کارها کسی که مدیریت زمان ندارد ،مدام عجله دارد ،خوب برنامه‌ریزی نمی‌کند، وسایل موردنیازش را آماده نمی‌کند ،فلذا کار را خراب می‌کند. کار شیطان ،عجله‌انداختن است. این‌قدر عجله نکنید ،دیررسیدن بهتر از هرگزنرسیدن است ،طرف چون عجله می‌کند ،تصادف می‌کند .تا خواستید عجله کنید ،بگویید« :لعنت خدا بر شیطان». 66 دزدهای وقت 25 رفاهِزدگی آالینـده بعضی موقع‌ها رفاه‌زدگی ،وقت‌کشی می‌آورد .طرف وقتش را به عیاشی می‌گذراند .این خیلی ا خطرناک است .بعضی‌ها هستند وقتشان را می‌کشند اما حداقل گناه نمی‌کنند ،م ‌ ثال سریال‌های تلویزیون خودمان را دارد نگاه می‌کند که گناهی ندارد ،اما اگر سریال‌های ماهواره‌ای را نگاه کند ،گناه هم کرده است. یا مهمانی‌های شبانۀ بیخودی که در آن‌ها هزار جور لهوولعب و گناه است، وقت شما را می‌کشد. 67 دزدهای وقت 26 دخالتِهای غیرالزم در کارهای دیگران طرف فضول است ‌،به همۀ کارها کار دارد. هم وقت خودش را می‌گیرد ،هم دعوا درست می‌کند. ؛ کار دیگران به من و شما چه؟! N تجسس نکنید(M.حجرات )12:دنبال این است که ببیند کی با کی کجا رفت؟ او چه گفت؟ این‌ها ایراد است ،ایراد جدی هم هست .هم وقت خودش را می‌گیرد ،هم باعث می‌شود ذهنیت مردم نسبت به او منفی شود .به ما چه ربطی دارد؟ 68 دزدهای وقت 27 دغدغهِهای منفی یکی دیگر از دزدهای وقت ،مشغولیت‌های ذهنی‌ باطل است .طرف مدام به همۀ چیزهای بیخود فکر می‌کند .بعضی‌ها ا ا اصال مته به خشخاش می‌گذارند و ح ‌ تما ‌ ا مثال می‌گوید: باید به همه‌چیز فکر کنند‌ . «آخ! پایم شکسته ،دیگر تا شش ماه نمی‌توانم راه بروم ».درست است ،همین است و کاری نمی‌شود کرد ‌،فقط با این حرصی که می‌خورد یک زخم معده هم به خودش اضافه می‌کند! وقتتان را بابت این‌ها تلف نکنید .این‌همه جوش‌زدن برای چه؟ اگر یک نفر توکل به خدا داشته باشد ،به این چیزها فکر نمی‌کند. 69 دزدهای وقت 28 افسوسِ گذشته را خوردن ضرب‌المثل خیلی خوبی است: «گذشته‌ها گذشته ».گذشته تمام شد و رفت ،افسوس نخورید ،این افسوس ؛ باطل است .قرآن می‌فرمایدN : عبرت بگیرید(M.حشر )2:یک موقع هست از گذشته عبرت می‌گیرید ،می‌گویید: «اشتباه کردم ،فهمیدم ،تمام شد ».اما قرار نیست که مدام این را به سر خودمان بزنیم ،این خیلی بد است. امام‌علی میفرمایند: « ؛‌پرداختن به‌عمر‌ گذشته‌،زمان‌را‌هدر‌ می‌دهد». (لیثی‌،عیون الحکم‌،ص)19 70 29 ُ توهم آینده را زدن ،امنیهِهای باطلِداشتن ا بعضا می‌بینید طرف چند ساعت در تخیالت ‌ به سر می‌برد ،شیطان دست ما را می‌گیرد و به خیاالت می‌برد ،خیاالتی که بعضی موقع‌ها مال گذشته ا‌ست ،بعضی موقع‌ها مال آینده .طرف با خودش فکر می‌کند: «اگر این‌طور می‌شد ،بعدش آن‌طور می‌شد ».خب نشده است دیگر! ا اصال بهِطور کلی فکرکردن درموردش هم باطل است. ِ دزدهای وقت 71 دزدهای وقت 30 استـزالل یکی دیگر از روش‌های ابلیس این است که ا مثال می‌خواهید یک شما را متزلزل می‌کند‌ . تصمیمی را بگیرید ،می‌گویید« :نه ،من نمی‌توانم ».خیر ،شما می‌توانید و باید محکم جلو بروید. یک بار تصمیم بگیرید ،از خدا اراده ّ بخواهید ،بسم‌الله بگویید ،نیت خیر کنید، یک صدقه هم بیندازید و جلو بروید. 72 دزدهای وقت 31 ناآشنایی و بیِاعتمادی نسبت به تواناییِهای خودمان گاهی اوقات ما توانایی‌های خودمان ‌را ا اصال نمی‌شناسیم ،که اگر بشناسیم، ‌ می‌توانیم بهره‌وری خوبی داشته باشیم. بعضی موقع‌ها این استعدادها َ دوروبرمان هست اما نمی‌بینیم. استعدادهای خودمان را بشناسیم. اگر این تحریم‌هایی که علیه ما انجام دادند ،علیه هرکسی انجام می‌دادند ،تا االن نابود شده بود .چرا این‌طوری نشد؟ چون نعمت‌های خدادادی زیادی داریم. اگر این‌ها دیده نشود ،نتیجه‌اش اتالف سرمایه ا‌ست که یک بخشی از آن ،سرمایۀ زمانی است. مملکت ما استعدادهای زیادی دارد ،از جمله منابع انر ِژی، جوان مستعدِ جویای کار و... 73 32 ُ َ عدم شناخت امکانات دشِنشت و خوشِنشت دزدهای وقت " ُدش" یعنی بد و ضد" .خوش" یعنی خوب .این‌ها شرایطی است که برای شما پیش می‌آید ا ا مثال یک خانه‌ خریدید ،کنارش یک کارخانه می‌زنند و اصال در آن دخیل نیستید‌ . و شما ‌ سروصدای آن کارخانه باعث می‌شود قیمت خانۀ شما نصف شود .این شرایط ُ‌دش‌نشت ا مثال خانه خریدید ،کنارش یک پارک می‌زنند ،باعث است .شرایط خوش‌نشت هم داریم؛ ‌ می‌شود قیمت خانه‌تان باال برود. شناخت شرایط دش‌نشت و خوش‌نشت ،از اتالف وقتمان خیلی جلوگیری می‌کند .اسمش َ ّ می‌شود موج‌سواری .مؤمن باید موج‌سوار خوبی باشد ،باید کیس باشد ،تیز باشد و از شرایطُ ،حسن‌ استفاده را کند. 74 دزدهای وقت 33 رودربایستیِداشتن با افراد دیگر و عدم توانایی در نهِگفتن این مورد ،خیلی از وقت ما را ضایع می‌کند. طرف نمی‌تواند "نه" بگوید ،در رودربایستی گیر می‌کند. وقتی از شما یک درخواستی کردند ،خیلی راحت بگویید« :نه ،نمی‌توانم .ببخشید ».با هیچ‌کس رودربایستی نداشته باشید. بعضی موقعِها هم میِآییم توضیح میِدهیم که چه ِکاری داریم؛ این موضوع به طرف مقابل ربطی ندارد! 75 دزدهای وقت 34 تمــارض این یکی از دالیل وقت‌کشی است. بعضی‌ها خودشان را بیخود به مریضی می‌زنند ،می‌گویند« :نه من نمی‌توانم ،من ا اصال من حوصله‌اش را ندا ‌رم». مریضم‌ ، دوست دارد خودش را گول بزند .این‌ها آدم‌هایی هستند که دچار بیماری فرافکنی و وانمودسازی‌اند. ا مثال وقتی در کنکور قبول نشدیم ،آن را بپذیریم و اعالم کنیم ،بگوییم« :بله خواندم ‌ و قبول نشدم ،همین است دیگر ».برعکس‌ مردم با یک همچین آدمی بیشتر حال می‌کنند .می‌گویند« :چه آدم صادقی است .خودش است ،پیچیدگی ندارد». 76 دزدهای وقت 35 اوقات انتظارکشیدن این اوقات ،یکی از وقت‌های کشتۀ ماست .منتظر اتوبوس ‌بودن ،منتظر مترو بودن .یا طرف منتظر ‌رفیقش َ می‌ماند ،که این هم زیاد است ،چون بدقول هستند. روی این اوقات‌ انتظارکشیدن کار کنید .در مترو بیکار ننشینید ،یک کتاب کوچک با خودتان داشته باشید .یک سخنرانی خوب در گوشی‌تان باشد .یا چهار تا کلمۀ انگلیسی می‌توانید حفظ‌ کنید .از این کارها خیلی می‌شود انجام داد. 77 دزدهای وقت 36 ترس و محافظهِکاری در کارتان شجاعانه جلو بروید ،نترسید. مشورت کنید .توکل به خدا کنید .توسل به اهل‌بیت کنید .محکم مثل شیر به دل ماجرا بروید. امیرمؤمنان می‌فرماید: «هرگاه‌از‌کاری‌ترسیدی‌خود‌ را‌در‌آن‌بینداز‌زیرا‌ترس‌از آن‌ کار‌،بزرگ‌تر‌از‌خود‌آن‌کار‌ است». (نهج‌‌البالغه‌،حکمت‌)175 78 دزدهای وقت 37 برعهدهِگرفتن کارهایی که در آنِها تخصص نداریم کاری را که نمی‌توانید انجام بدهید، بر عهده نگیرید .بگویید« :من نمیِتوانم ،شرمنده ».نه وقت مردم را بکشید ،نه وقت خودتان را. 79 دزدهای وقت 38 نداشتن دفترچۀ یادداشت نداشتن دفترچۀ یادداشت ،از دزدهای حرفهِای وقت است. من کسی را که کارهایش را ثبت نمی‌کند و یادداشت برنمی‌دارد، ا اصال مسلمان نمی‌دانم. ‌ 80 دزدهای وقت یکی از کارهایی که شیطان انجام می‌دهد ،ازیادبردن است .برای اینکه از یادتان نرود می‌توانید این کارها را انجام دهید: 1یادداشت داشته باشید؛ 2یک نفر یک تذکری به شما بدهد؛ 3اگر کسی نبود که تذکر بدهد ،دست روی سرتان بگذارید و صل ‌وات بفرستید؛ 4کارتان را در موبایلتان ثبت و ضبط کنید. 81 دزدهای وقت 39 تکرارهای بیهوده تکرارهای بیهوده ،یکی دیگر از ا مثال طرف دزدهای زمان است‌ . یک سریال یا فیلم را دیده ،فردا تکرارش را هم می‌بیند! یا اخبار تکراری گوش می‌کند .او عادت کرده است .شیطان هم می‌گوید: «اخبار خیلی خوب است ،اخبار گوش کن!» و این‌طوری دارد او را گول می‌زند. 82 دزدهای وقت 40 نداشتن برنامه برای شرایط بحرانی و غیرقابلِپیشِبینی همیشه یک چیزی داشته باشید برای اینکه اگر شرایط بحرانی پیش آمد بتوانید استفاده کنید. ا مثال یک کتاب برای مطالعه در کیفتان بگذارید .اگر نبود ،چند تا سخنرانی در ‌ گوشی‌تان بریزید و آن‌ها را گوش ‌کنید .اگر نشد ،چند تا کلمۀ انگلیسی که می‌خواهید یاد بگیرید را مرور کنید .اگر نشد ،نرم‌افزار قرآن که در گوشی‌ دارید را باز‌کنید و شروع‌کنید به‌ قرآن‌خواندن .اگر نشد ،ذکر بگویید. فصـل ششم اصول مدیریت زمان 83 اصول مدیریت زمان اصول مدیریت زمان سه نکتۀ اساسی دارد: 1حساس‌نمودن‌ ذهن و احساس‌کردن این مطلب که عمرمان دارد تلف می‌شود؛ یعنی حساس‌کردن‌ ذهن به اینکه عمر و زمان سرمایه ا‌ست و با هیچ پولی قابل‌قیاس نیست. 2شناسایی دزدهای وقت. 3جست‌وجوی راهکارهایی برای جبران و جلوگیری از ضرر و اتالف زمان. 84 اصول مدیریت زمان اصول مدیریت زمان عبا ‌رتند از... 85 1 اصول مدیریت زمان برنامهِریزی برای کوچکِترین واحد زمانی باید دقت کنید که کوچک‌ترین واحد زمانی از نظر شما چیست؟ ثانیه ا‌ست؟ دقیقه ،ساعت، ا روز ،هفته ،ماه یا سال است؟ چیست؟ واقع ‌ا کوچک‌ترین واحد زمانی برای آدم‌ها متفاوت است. ا مثال« :من در این آیا برنامه‌ریزی‌ای دارید که ‌ چهل ثانیه هم این کار را بکنم»؟ آیا می‌شود ا مثال بگویید« :دو دقیقه وقت اضافه آوردم»؟ ‌ ا واقعا برای ِ آدمِهایی هستند که ثانیهِهایشان برنامهِریزی میِکنند. 86 اصول مدیریت زمان اولین کاری که باید بکنید تهیۀ پازل برنامه‌هایتان است .یعنی باید برای خودتان پازل رئوس برنامه‌هایتان را داشته باشید. اصلی‌ترین‌ها را که پنج‌شش تا هم بیشتر ا مثال :تفکر، ‌ نمی‌شود ،مشخص کنید. مطالعه ،کار ،تفریح ،خانواده ،ورزش ،عبادت. همچنینِاینِپازلِبایدِریزِشودِ، ا یعنیِمثالِبرایِقسمتِمطالعهِ، مشخصِکنید:چهِکتابیِ،چقدر؟ این‌پنج‌شش‌تا‌اصلی‌را‌داشته‌باشید‌،ببینید‌ چقدر‌در‌روز‌،در‌هفته‌،در‌سال‌و‌در‌عمرتان‌از‌ شما‌وقت‌می‌برد .این‌ها‌خیلی‌اهمیت‌دارد. 87 2 اصول مدیریت زمان استفاده از برنامهِریزها در مدیریت زمان برنامه‌ریزها دو گروه هستند :یا انسانند که این کار را انجام می‌دهند یا یک وسیله هستند ،مثل موبایل یا دفترچۀ یادداشت شما. این‌ها را باید داشته باشید .این‌ها، رئوس برنامه‌هایتان را که مشخص کرده بودید ،به شما یادآوری می‌کنند و برنامه‌ریزهایی هستند که مثل یک شخص به شما تذکر می‌دهند. 88 اصول مدیریت زمان از‌این‌برنامه‌ریزها‌درست‌استفاده‌کنید .معادل‌جدول‌اول‌(رئوس‌کارهای‌مفید)‌،جدول‌کارهای‌ ا مثال :مزاحمت‌دوستان‌،صحبت‌با‌تلفن‌،ترافیک‌،بیخود‌ غیرمفید‌را‌هم‌تنظیم‌می‌کنید‌ . حرف‌زدن‌ها‌و ...این‌چیزهایی‌که‌وقت‌کش‌است‌و‌هر‌روز‌با‌این‌ها‌درگیری‌دارید. وقتی اینِها را کنار همدیگر بگذارید متوجه میِشوید که متأسفانه یک زمانی از دست رفته است. 89 اصول مدیریت زمان اصول مدیریت زمان می‌گوید« :ده دقیقه برنامه‌ریزی در روز ،شما را حداقل یک ساعت جلو می‌اندازد ».این فوق‌العاده ا‌ست .یعنی ا مثال شب‌ها قبل از خواب ،برنامه‌های ‌ فردایتان را مشخص می‌کنید. متأسفانه تنها و تنها 3درصد مردم برنامهِهایشان را روی کاغذ میِنویسند! 90 3 اصول مدیریت زمان اولویتِبندی کارها اگر کسی همۀ کارهایش برایش مهم باشد ،یعنی این شخص هیچ کار مهمی ندا ‌رد .این آدم‌ بیکار‌ بیعار است. طبق پژوهش‌های انجام‌شده 50 ،تا 60درصد کارهایی که ما انجام می‌دهیم غیرضروری است اما از نظر تعداد ،زیاد است .و از آن مابه‌التفاوتی که می‌ماند و مهم است15 ،درصدش اهم است؛ یعنی در مهم‌ها ،مهم‌ترین است. اگرِ15درصدِکارهاِخیلیِمهمِاستِ،بایدِ85درصدِوقتتانِراِبگیرد. 91 اصول مدیریت زمان امیرالمؤمنین می‌فرمایند: « ؛ هرکسی‌به‌چیزی‌که‌ مهم‌نیست‌بپردازد‌،آنچه‌را‌که‌ اهمیت‌بیشتری‌داشته‌،از دست‌می‌دهد». (ابوالفتح آمدی« ،غرر الحکم» ،ج ،1ص)626 ا مثال شما می‌گویید« :من تا کارشناسی‌ام ‌ را بگیرم ،این دوسه سالی که می‌ماند، اصل کارم درسم است ».وقتی این شد مبنا ،همه چیز می‌شود حاشیه .این تنه ا‌ست ،بقیه شاخه ،فلذا بقیه باید فدای این بشوند. 92 4 اصول مدیریت زمان شناسایی با راهِهای صرفهِجویی در وقت اولین کاری که باید انجام بدهیم ،این است که برنامه‌های بلندمدت و میان‌مدت و کوتاه‌مدت و ا مثال یک برنامۀ بلندمدت روزانه را جدا کنیم‌ . ده‌ساله یا پنج‌ساله داریم .یک کوتاه‌مدت یک‌ساله یا شش‌ماهه داریم .یک برنامۀ روزانه هم داریم. این‌ها با هم متفاوت اما در راستای هم هستند. همۀِاینِهاِبایدِرویِکاغذِباشد. 93 ا مثال یک نفر برنامه‌اش را برای ظهور بسته است، ‌ می‌گوید« :من می‌خواهم ظهور امام‌زمان را نزدیک کنم ».این یک تابلویی می‌شود که جلوی چشمش است .باید یک چیزی باشد یادآوری کند. روی کاغذ بیاید یا تصویر بشود .باید ببینید ،اگر نبینید یادتان می‌رود. ک ِزدنِبهِلحاظِ کارهاِراِبنویسیدِوِتیکِبزنید .اینِتی ِ روانِشناسیِبسیارِخالیِکنندۀِبارهایِروانی است. دوستیِراِکهِباِاوِقرارِمالقاتِنداریدِ،بهِهیچِوجهِنبینید. اینِراِیکِاصلِدرِزندگیِتانِقرارِبدهید. همیشهِدفترچۀِیادداشتیِهمراهِخودتانِداشتهِباشید. اصول مدیریت زمان 94 درنظرگرفتنِکارهاِبرِمبنایِنمازِا ِولِوقت اصول مدیریت زمان همۀ کارهایتان بر مبنای نماز اول‌وقت باشد .این یک پالس مثبت برای خداست ،و برای خودمان و برای بقیه که یک چنین خدایی را بر اعمالمان ناظر می‌دانیم. وقتی در جامعه‌ای ،مبنا و آن حالت ایستای پرگار، خدا شد ،هرچه این دایره بزرگ و کوچک شود، مبنا خداست .فلذا دیگر مشکلی پیش نمی‌آید ،خدا کارتان را برکت می‌دهد ،و اگر قصد سفر دارید، سفرتان را برکت می‌دهد و بال را برمی‌گرداند. مبنایتانِراِخداِقرارِبدهید. 95 اصول مدیریت زمان چکِوِبررسیِوِدوبلِچکِکردنِبعضیِازِکارهاییِکهِاحتمالِخطاِدرِآن هست کارهایی‌که‌در‌آن‌ها‌احتمال‌خطا‌هست‌را‌یک‌بار‌که‌چک‌کردید‌،دوباره‌چک‌کنید. ا مثال‌می‌خواهید‌بروید‌سفر‌،بسته‌بودن‌شیر‌گاز‌را‌دو‌بار‌چک‌می‌کنید. اینِباِوسواسِتفاوتِدارد. 96 اصول مدیریت زمان استفادهِازِتکنولوژیِهایِنوینِبرایِارتباطاتِوِبرنامهِریزی ا مثال الزم نیست دو ساعت ‌ بروید یک نفر را ببینید ،تلفنی هم می‌توانید با او صحبت کنید ،یا اینترنتی ارتباط برقرار کنید .البته اگر موضوع محرمانه نباشد و نیاز به صحبت حضوری نیست. 97 دقتِدرِمسائلِریزِتکراری آدم‌هایی‌را‌دیدید‌کـه‌همیشـه‌شـارژر‌ موبایلشان‌را‌فراموش‌می‌کنند‌بردارند‌ و‌همیشــــــه‌از‌دیگــــــران‌شــــــارژر‌ می‌خواهنـــــد؟‌این‌هـــــا‌آدم‌هـــــای‌ بی‌برنامــه‌ای‌هســتند .همراه‌داشــتن‌ یــک‌تکــه‌ســیم‌کــه‌کــاری‌نــدارد‌، همیشه‌همراهتان‌باشد. ا ُ مــثال‌همیشــه‌پــول‌خــرد‌همراهتــان ا باشـــد .مـــن‌بعضـــا‌دیـــدم‌جلـــوی‌ عوارضی‌ها‌کلی‌از‌وقـت‌مـردم‌بـرای پول‌خردکردن‌دارد‌گرفته‌می‌شود. اصول مدیریت زمان اینِریزبرنامهِهاِخیلیِاهمیت دارد. 98 5 اصول مدیریت زمان فقطِروزیِیکِساعت با‌کنارگذاشـتن‌یـک‌سـاعت‌در‌هـر‌روز‌کـاری ،نـه‌ روزهای‌تعطیل‌،یعنی‌یک‌سـاعت‌را‌در‌روز‌بتوانیـد‌ زنده‌کنید 260‌،ساعت‌در‌سال‌به‌دست‌می‌آوریـد که‌معادل‌ 32روز‌کامل‌کاری‌اسـت؛‌و‌این‌طـوری‌ سال‌شما‌13ماهه‌شده‌است .یعنی‌شما‌یـک‌مـاه در‌سال‌بیشتر‌از‌بقیه‌عمر‌می‌کنید! در این یک ماهی که اضافه آوردید ،یک زبان دوم یاد می‌گیرید ،حفظ قرآن دارید ،حفظ حدیث دارید. هیچِوقت فراموش نکنید ،تمام دریاچهِهایی که شما میِبینید حاصل قطرهِقطرهِهای باران است. 99 6 اصول مدیریت زمان کلید طالیی کلید طالیی یعنی هدف‌گذاری و هدفمندی .االن مشکل اصلی همه این است که بی‌هدفند ،یا اهداف واهی دارند .سؤل و امنیه‌تان را مشخص کنید .حواستان باشد شیطان سؤل و امنیۀ واهی در مغزتان نکارد. در‌این‌مورد‌،سه‌تا‌سؤال‌بپرسید: 1 چیستی؛‌می‌گویید« :تا‌تاریخ‌فالن‌،به‌اهداف‌زیر‌دست‌خواهم یافت». ا یعنی‌حتما‌هم‌اهداف‌و‌هم‌تاریخ‌پایانش‌را‌مشخص‌می‌کنید. 2 چرایی؛‌می‌گویید« :می‌خواهم‌به‌اهداف‌مذکور‌برسم‌،زی ‌را»... "برای‌چه" را‌مشخص‌می‌کنید. 3 چگونگی؛‌یعنی‌یک‌جدول‌دارید‌،می‌گویید« :برای‌رسیدن‌به‌اهداف‌مذکور‌،باید‌این‌کارها‌ ‌را‌انجام‌بدهم». چگونگی‌رسیدن‌به‌هدف‌باید‌مشخص‌باشد. 100 7 اصول مدیریت زمان توجهِبهِنوساناتِحاالتِوِعادات این کار ،قابلیت تغییر در مدیریت زمان ما به وجود می‌آورد .یعنی من و شما به‌لحاظ زمانی، غذایی و ...حاالت مختلفی نسبت به هم و حتی خودمان نسبت به گذشته‌مان داریم. ا مثال بعضی‌ افراد غروب به ورزش می‌روند ،بعضی‌ها صبح به ورزش می‌روند .این‌ها به حاالت ‌ جسمانی‌شان بستگی دارد. این نوسانات حاالت و عادات خیلی مهم است و اگر کسی عادت غلطی داشته باشد ،در صورت نیاز اگر الزم باشد ،آن را ترک می‌کند. 101 شناساییِآمادهِترینِوِپرانرژیِترینِاوقاتتان این خیلی اهمیت دارد .اینکه چه موقع‌هایی شادترید ،شاداب‌ترید و چه موقع‌هایی کسل یا عصبی می‌شوید. یک اوقاتی داریم تحت‌عنوان قمردرعقرب ،سه روز است .بنده این‌ها را بررسی کردم دیدم پشتوانۀ دینی دارد .قمر (ماه) در صورت فلکی عقرب قرار می‌گیرد .ماه انعکاس‌دهندۀ یک سری تشعشعات روی زمین است لذا در این سه روز آدم‌ها عصبی هستند. اصول مدیریت زمان 102 شارژترین حاالت آدم‌ها ،قبل از ظهرشان است .ساعت ده و یازده صبح ،خیلی تیزند، ا کامال َجمع است .صبحانه‌شان‌ یعنی حواس‌ها ‌ را خورده‌اند ،و اگر تغذیه‌شان هم درست و اسالمی باشد که خیلی خوب است. آنِزمانتانِراِبرایِمهمِترینِکارهایتانِبگذاریدِ،چونِ همانِِطورِکهِگفتیمِ،کارهایتانِاولویتِبندیِدارد. ُ بعضیِموقعِهاِشماِباِیکِچرتِکوتاهِیاِیک قیلولهِ، یکِانرژیِمضاعفِمیِگیرید. اصول مدیریت زمان 103 8 اصول مدیریت زمان واگذاریِوظایف ا حتما یک کار را خودتان بروید انجام بدهید .سپردن کار به متخصصان ،دستیاران، نیازی نیست ‌ اعضای خانواده ،کارمندان ،دوستان و ...از اصول مدیریت زمان است .البته این با آویزان‌ ملت شدن فرق دارد! محترمانه از او بخواهید ،چون شما هم برای او کار انجام می‌دهید ،بابت این بده‌بستان ،ضرر نمی‌کنید .شما برای او وقت می‌گذارید ،او هم برای شما وقت می‌گذارد ،لذا هر دوی شما بهره‌وری دارید. این سیرۀ اهل‌بیت بود .اهل‌بیت کارها را به بعضی افراد می‌سپردند .چون در دل این، ا مثال فالن شاگردشان را در حوزۀ تاریخ، آموزش هم نهفته‌ است .آموزش‌ سیرۀ اهل‌بیت بود‌ ، فالن شاگردشان را در حوزۀ کالم و ...پرورش می‌دادند .در واقع متخصص پرورش می‌دادند. اسالمِمیِگوید« :فرزندِشماِبایدِازِ 14سالِتاِ 21سالِوزیرتانِباشد». (بحاراالنوار‌،ج‌،33ص)114 104 9 اصول مدیریت زمان لحظۀ غیب لحظۀ غیب یعنی شما ثانیه‌ها و دقایق و ساعاتی را باید داشته باشید که فقط مال خودتان است و هیچ‌کسی نباید از آن خبر داشته باشد .انگار که شما غیب می‌شوید! می‌خواهم خودم باشم و خدایم .می‌خواهم بنشینم فکر کنم ،عبادت کنم ،برنامه‌ریزی کنم ،کارهایم را ب ‌ررسی کنم .لزومی هم ندارد که کسی اطالع داشته باشد .این خیلی مؤثر است. البته اینِطور هم نشود که یک خانم بگوید: «هیچِکس حتی شوهرم هم خبر نداشته باشد!» برداشت غلط از اینِ اصل صورت نگیرد. 105 10 اصول مدیریت زمان مثبتِاندیشی و فال نیکِزدن ا در‌همۀ‌کارهایتان‌فال‌نیک‌بزنید .اصال‌شـیعۀ‌امام‌زمـانی‌چیـزی‌تحـت‌عنوان‌"پیشـامد بـد" نـدارد‌و‌ ».هرآنچـه‌کـه‌دارد‌ همچین‌چیزی‌برایش‌تعریف‌نشده .چون‌برایش‌جا‌افتاده‌که‌« ُ ُ او‌اعتقاد‌دارد‌هر‌عسری‌دارد‌پیش‌می ‌آید‌،بعدش‌یسری‌هست‌، اتفاق‌می‌افتد‌،خیری‌در‌آن‌هست. ا فلذا‌تهدید‌را‌به‌فرصت‌تبدیل‌می‌کنـد‌و‌اصـال‌از‌هیچ‌چیـزی‌ناراحـت‌نمی‌شـود .از‌هـر‌اتفـاقی‌درس‌ می‌گیرد .البته‌این‌را‌با‌تـوهم‌خوش‌خیـالی‌یکـی‌نکنیـد! مشـکالت‌را‌مـی‌بینیم‌،امـا‌قـرار‌نیسـت‌از‌ مشکالت‌بترسیم‌و‌جا‌خالی‌کنیم‌بلکه‌در‌آن‌رشد‌می‌کنیم. ؛ چه بسا چیزی را خوش ندارید و آن برای شما خیر ‏N است(M.بقره )216:خیلی وقت‌ها پیش می‌آید که از چیزی کراهت دارید‌ اما نمی‌دانید که همان برای شما خوب است .مثل تلخی داروست .این نگاه‌ یک مؤمن به همۀ اتفاقات بد است. 106 11 اصول مدیریت زمان توجه به امروز امیرالمؤمنین ،ده‌پانزده روایت درمورد این موضوع دارد. اروپایی‌ها هم همین ‌گونه هستند ،به این مطلب ،یعنی عبور از گذشته ،رسیده‌اند. از گذشته درس می‌گیرید اما از آن عبور می‌کنید .یعنی عدم تکرار‌ گذشتۀ غیرمفید. این یعنی حداکثر استفاده از فرصت امروز و برنامه‌ریزی برای آینده ،نه اینکه در آینده زندگی‌کردن .بعضی‌ها در آینده زندگی می‌کنند .این‌ها کسانی هستند ‌که تسویف می‌کنند .تا از آن‌ها سؤال می‌پرسید ،می‌گویند« :فردا ».بعضی‌ها زندگی‌شان همین است ‌،اما یک‌دفعه توسط مرگ خرمال می‌شوند. فراموش نکنید همۀ آنِهایی که ُمردند ،همین حسی را داشتند که من و شما داریم ،آنِها فکر میِکردند نمیِمیرند. این را هیچِوقت فراموش نکنید .از امروزتان لذت ببرید. 107 اصول مدیریت زمان امیرالمؤمنین فرمودند: امیرالمؤمنین فرمودند: حضرت‌امیرالمؤمنین فرمودند: « « ؛‌روزی‌که‌ گذشت‌،فوت‌شده‌و‌آینده‌تهمت‌زده‌و‌ غیرقابل‌اعتماد‌است‌و‌وقت‌تو‌مغتنم‌و‌ قابل‌استفاده‌است‌،پس‌مبادرت کن‌ در‌فرصتی‌که‌برایت‌هست‌و‌بر‌حذر‌ باش‌که‌به‌زمان‌اعتماد‌کنی». ؛‌گذشتۀ‌عمر‌تو‌به‌سر‌ آمده‌،تمام‌شده‌،آیندۀ‌تو‌تنها‌یک امید‌ است‌،فقط‌وقتی‌که‌در‌آن‌هستی وقت‌عمل‌است». (ابوالفتح‌آمدی«‌،غرر‌الحکم»‌،ج‌،1ص)224 ؛‌ « عمر‌تو‌همین‌وقتی‌است‌که‌در‌آن هستی». (ابوالفتح‌آمدی«‌،غررالحکم»‌،ج‌،1ص)222 (ابوالفتح‌آمدی«‌،غرر‌الحکم»‌،ج‌،1ص)710 وقتتِراِتلفِنکن! چقدر عمر کردی؟ همان وقتی که در آن هستی ،تمام شد رفت .درِ توبه بسته میِشود. هیچ ضمانتی وجود ندارد یک دقیقۀ دیگر زنده باشیم! 108 12 اصول مدیریت زمان استراحتِهای منظم ا حتما یک برنامه‌ریزی منظم ،و اگر الزم شد با قابلیت تغییر ،برای استراحت‌هایتان داشته باشید. ‌ (البته اصل را بر برنامه‌ریزی منظم بگذارید). هرچیزیِبهِوقتش. « تعطیل می‌کند». ؛ هرکس در زمان تعطیل سراغ تحصیل برود ،تحصیل را 109 اصول مدیریت زمان ا مثال یک سفر بروید ،بروید لذت ببرید ،بروید ستارهِها را نگاه کنید ،برگِهای درختِها را حس کنید. ِ اینِها وقت تلفِکردن نیست .اینِها انرژیِ زیادی به شما میِدهد. قرآن می‌فرمایدN : ؛ پس در زمین گردش کنید(M.آل‌عمران)137: بروید سیر کنید ،بروید از طبیعت خدا بهره ببرید. 110 13 اصول مدیریت زمان بیستِهشتاد به این اصل ،قانون پارتو می‌گویند. ا اصال‌ 20درصد تصمیم‌هاست که بدنۀ زن ‌دگی شما و بدنۀ پیشرفت شما را تشکیل می‌دهد. در قانون پارتو20 ،درصد ،تصمیم‌هاست؛ و ا مثال می‌گویند: ‌ 80درصد ،حواشی است. ا معموال 20درصد‌ یک کتاب مفید است ».البته ‌ « این درمورد کتابی مثل قرآن و نهج‌ البالغه صدق نمی‌کند! 111 14 اصول مدیریت زمان بهبود مدت اجرا گاهی پیش می‌آید که مدت‌زمان اجرای یک کار متغیر می‌شود و ما نمی‌خواهیم این نوسان پیش بیاید، برایمان اهمیت دارد .برای این است که انگیزه‌مان یک‌خرده افت داشته ،انرژی‌مان کم شده و روی محاسباتمان دقیق کار نکردیم .اینجا باید بتوانیم مدت اجرا را به‌روش‌های مختلف بهبود بدهیم: 1 ا مثال می‌بینیم کار ط ‌والنی شده، مدیریت روابط انسانی‌ : ا مثال یک مدیر، باید یک انرژی‌ای در بدنۀ کاری تزریق شود‌ . عیدی‌ کارمندها را کمی زیاد می‌دهد و این‌ها انرژی‌ می‌گیرند. یا برای کارمندهای خودش یک هدیه می‌گیرد. ا مثال من بیست تا آشنا دارم ،تاریخ تولدشان را در سررسیدم یا ‌ یادداشت می‌کنم ،هر روز سررسیدم را دارم ورق می‌زنم، می‌بینم فردا تولد فالنی است ،شبش به او تبریک می‌گویم. وقت زیادی هم از شما نمی‌گیرد ،اما آن آدم دیگر برای شما جان می‌دهد .به این شکل ،خوبی را در جامعه تزریق می‌کنید. 112 اصول مدیریت زمان ا 2نذرکردنِها :برای خدا نذرهای خوشگل کنید ،خدا طالب نذرهای قشنگ است .مثال‌ نذر امام‌زمان کنید ،آن‌ وقت می‌بینید چطور یک‌باره انرژی‌ای می‌آید که این را هیچ‌کس ندارد .در اصول مدیریت زمان غربی‌ها همچین چیزهایی گیر نمی‌آید. 3تدبر و اندیشۀ مجدد :بعضی موقع‌ها می‌بینید یک کار طوالنی شد ،دوباره فکر ا ا اصال اشتباه کردید ،یک بار دیگر می‌آیید مثال اینجای کار را ‌ می‌کنید متوجه می‌شوید که ‌ بررسی می‌کنید. 113 اصول مدیریت زمان 4استفاده از تجربۀ مشاوره: ا مثال برای خرید یک ماشین ،از ‌ یک متخصص مشاوره بگیرید. 5تغییر یا بهبود وسایل و ابزار :گاهی متوجه می‌شوید با یک ابزار‌ اشتباه داشتید کار می‌کردید و برای این کار یک ابزار دیگری هست ،یا افراد دیگری هستند که تخصص بهتری دارند و خیلی راحت‌تر می‌توانند این کار را انجام بدهند .لذا اینجا می‌آییم َصرف ثروت می‌کنیم برای صید زمان. 114 13 اصول مدیریت زمان سادهِسازی به این می‌گویند« :اصل فقط یکی».only one ، بعضی موقع‌ها شما با کثرت‌ها مواجه می‌شوید که خیلی شما را ب ‌ه هم می‌ریزد و گیجتان می‌کند. کثرت‌ها را به واحد تبدیل کنید .یعنی یک جا به ا ال فقط این نتیجه می‌رسید که همۀ کارها قطع ،فع ‌ یکی .این نجاتتان می‌دهد .اما بعضی موقع‌ها هنر دارید و همۀ این‌ها را در راستای یکی استفاده می‌کنید ،یعنی همه را یکی می‌کنید .این خیلی هنر خوبی است .یعنی وحدت و یکی‌نمودن امور. 115 اصول مدیریت زمان ما در دعاهایمان داریم« : (».فرازی از دعای کمیل) یعنی همۀ اعمالم یک حرف بشود. ُ می‌خواهم تمام امورم برای توی خدا بشود .این‌ها را یکسان‌سازی کنید ،یعنی همۀ زندگی‌تان را خرج خدا کنید .همۀ این‌ها را خرج امام‌زمان کنید .این کار با یک نیت صورت می‌پذیرد. 116 16 اصول مدیریت زمان تطویلِوِتغییرِطولِزمانِوِبرکتِدادنِبهِآن یعنی اصل بسط زمان! در فیلم‌های تخیلی مانند "ساعت برنارد" زمان را کش می‌دهند و نگه می‌دارند؛ این را ما در تشیع داریم .به این می‌گویند« :اصل برکت» یعنی قرار بوده یک کار در یک مدت زمانی اتفاق بیافتد اما خدا برکت می‌دهد و در یک زمانی بسیار کمتر اتفاق می‌افتد. عالمه طباطبایی در تعریف برکت می‌فرمایند: «خیری که در چیزی پایدار و همراه آن است». ا مثال حضرت ابراهیم برکت در نسل خواست. ‌ 117 اصول مدیریت زمان شناساییِزمانِهایِبابرکتِ ما باید این زمان‌ها را بشناسیم ،مانند: شب‌های قدر ،اعیاد دینی‌مان ،روز جمعه، سحرهای هر صبح ،و شب. ساعاتی که در حرم‌ها هستید از عمرتان حساب نمی‌شود اما بهره‌وری دارید؛ این یعنی بسط زمان .کجای دنیا چنین چیزی گیر می‌آورید؟ در مذهب ما ،نشدنی‌ها شدنی می‌شود. 118 اصول مدیریت زمان امام‌باقر فرمودند: «شیعیان‌ما‌را‌به‌زیارت‌قبر‌حسین‌بن‌علی فرمان‌ دهید‌،زیرا‌زیارت‌آن‌،روزی‌را‌زیاد‌می‌کند‌و‌عمر‌را دراز‌می‌گرداند‌و‌بدی‌ها‌را‌دور‌می‌سازد». (شیخ‌‌طوسی«‌،تهذیب‌االحکام»‌،ج‌،6ص)42 119 اصول مدیریت زمان ما دعا برای برکت زمان داریم« : ُ ؛ و نوری که در این روز هست دست توی خداست، برکتش را ؛ و پاکی و طهارت ؛ من خیر امروز را می‌خواهم، ؛ و هدایتش را، ؛و ؛ و عافیتش را. ؛ خدایا! من از تو خیر این روز و بهترین آنچه در آن است را می‌خواهم و از شر این روز و شر آنچه پس از آن خواهد بود ،به تو پناه می‌برم». 120 اصول مدیریت زمان عواملیِکهِعمرِراِزیادِمیِکند: باوضوبودن. لطف و احسان نسبت به خانواده. سحرخیزی و بیداربودن بین‌الطلوعین. کنترل عمل زناشویی( .افراط‌نکردن در عمل زناشویی) صدقه‌دادن. 121 اصول مدیریت زمان صلۀ ارحام( .البته وقتتان را تلف نکنید ،صلۀ ارحام ده دقیقه ،یک ربع کافی است). ُحسن خلق ،خوش‌اخالقی( .کسانی که بداخالقند ،کم عمر می‌کنند). دوری از گناه( .آدمی که گناه کند عمرش کم می‌شود). شادکردن پدر و مادر( .این خیلی اهمیت دارد). نداشتن بدهکاری( .در اسالم قرض‌گرفتن ،مکروه و قرض‌دادن ،مستحب است). 122 اصول مدیریت زمان علم‌آموزی( .بعضی از این‌ها رابطۀ فیزیکی و جسمانی دارد؛ یعنی کسی‌ که از مغزش استفاده می‌کند .بعضی از این‌ها هم رابطۀ الهی است؛ یعنی کسی‌ که مشتاق علم است، خدا دوستش دارد ،فلذا عمر زیادی به او می‌دهد). احسان‌به‌مردم( .کسی‌که‌خیرش‌به‌مردم‌می‌رسد‌،عمرش‌زیاد‌می‌شود). انجام‌دادن هم‌زمان دو تا کار باهم ،این به زمانتان برکت می‌دهد( .این‌ها را ما در سفارش‌های دینی‌مان داریم). ا اصال نماز ما دارد حفظ توالی امور( .پشت‌سرهم‌آمدن ،پشت‌سرهم‌بودن ،ترتیب ،توالی‌ . همین را به ما یاد می‌دهد .در کارهایمان هم توالی را حفظ کنیم ،وگرنه کار انجام نمی‌شود). افزایش سطح مهارت. 123 اصول مدیریت زمان ا مثال طرف در همۀ کارها رفته پرداختن به کیفیت‌ها به‌جای کمیت‌ها در بعضی جاها‌ ( . نوس سرک کشیده .وقتش را تلف کرده ،در هیچ‌کدام هم استاد نشده .یک اقیا ‌ یک‌سانتی نباشید ،یک چاه عمیق باشید). ّ آقا‌رسول‌الله فرمودند: ؛ یک‌لحظه‌ « تفکر‌،بهتر‌از‌یک‌سال‌عبادت‌است». این‌طول‌عمر‌نیست؟‌ یعنی‌لحظه) ( (عالمه‌‌مجلسی«‌،بحار‌االنوار»‌،ج‌،68ص)327 « ّ آقا‌رسول‌الله فرمودند: ؛‌یک‌عال‌م‌یک‌ ساعتی‌(لحظه‌ای) بنشیند‌،به‌عملی‌که‌انجام‌ داده‌فکر‌‌کند‌،از‌هفتاد‌سال‌عبادت‌،بهتر‌است». (عالمه‌‌مجلسی«‌،بحار‌االنوار»‌،ج‌،2ص)23 124 اصول مدیریت زمان ّ آقا‌رسول‌الله فرمودند: « ؛‌ هرکسی‌در‌رفع‌حاجت‌برادر‌مؤمنش‌سعی کند9‌،هزار‌سال‌عبادت‌کرده‌،در‌حالی‌که‌ روزهایش‌را‌روزه‌گرفته‌،شب‌هایش‌هم‌بیدار‌ بوده‌]داشته‌عبادت‌می‌کرده[». (شیخ‌‌صدوق«‌،کمال‌الدین»‌،ج‌،2ص)541 امام‌علی به‌نقل‌از‌پیامبر فرمودند: « ؛‌هرکس یک‌نیاز‌برادر‌مؤمن‌ خود‌را‌برآورد‌،مانند‌کسی‌است‌که‌عمر‌ خویش‌را‌به‌عبادت‌خدا‌سپری‌کرده‌باشد». (حر‌عاملی«‌،وسائل‌الشیعه»‌،ج‌،16ص)361 یعنی‌همۀ‌عمرش‌عبادت‌می‌شود. عمر‌از‌این‌بیشتر؟! 125 اصول مدیریت زمان خداوند نگاه محبت‌آمیز به چهرۀ پدر و مادر را عبادت قرار داده است. دست‌کشیدن‌روی‌سر‌بچۀ‌‌یتیم( .برای‌این‌ها‌عبادت‌های‌عجیبی‌نوشته‌شده‌است). آب‌دادن‌به‌مردم( .طرف‌به‌آشپزخانه‌می‌رود‌،بگوید« :کسی‌آب‌می‌خواهد‌برایش بیاورم؟‌ کسی‌چای‌می‌خواهد‌برایش‌بریزم؟» همۀ‌این‌ها‌عبادت‌است). در‌روایات‌،هیچ‌چیزی‌را‌ندیدم‌به‌اندازۀ‌خدمت‌به‌خلق‌،جایزه‌داشته‌باشد. روزی یک کار برای خدا انجام بدهید .نیت کنید بگویید« :همۀ کارهایم که ب ‌رای خودم است ،خدایا! این یک کار مال تو ».نذر کنید .این یک انرژی است .یک نخی است که ا مثال نذر کنید هر روز یک کار برای یک نفر انجام بدهید. هیچ‌وقت خدا را گم نمی‌کنید‌ . خوبی‌ این کارها این است که خیر را در جامعه گسترش می‌دهد. 126 روزها را بشناسیم. اصول مدیریت زمان صبح‌زود‌بیدار‌شوید. ّ آقا‌رسول‌الله فرمودند: َ ْ ُ ُ َ ُ َ ِّ ُ َ ْ َ َ َ ْ َ ُ َ ْ َ «الجمعةِسیدِاْلیِامِوِأعظمهاِعِندِ َ ََ َ َ ُ َ َ ْ َ ظ ُمِع ْن َد َِاللهِ منِْ اللهِتعالیِوِهوِأع ِ َ ْ َ ْ ْ َ َ ْ َْ َ ْ َ یومِالفطرِوِیوم ِِاْلضحی؛‌روز‌جمعه‌، آقای‌همه‌روزهاست‌و‌حتی‌از‌روز‌عید‌ قربان‌و‌عید‌فطر‌هم‌باالتر‌است». (شیخ‌‌صدوق«‌،الخصال»‌،ج‌،1ص)315 پیامبر فرمودند: َ َ ْ ْ َ ِّ ُ ُ ْ ُ «اغدواِفی طلبِ العلمِ فإنِالغدوِ ٌ َ ٌ جاح؛‌برای طلب علم‌، َب َرکة َِوِن ِ صبحگاهان‌زود‌برخیزید‌که‌زودخیزی‌، مایۀ‌برکت‌و‌کامیابی‌است». (ابوالقاسم‌پاینده«‌،نهج‌الفصاحه»‌،ج‌،1ص)226 بیایید‌برنامه‌های‌عبادی‌‌و‌صلۀ‌ارحامتان‌ یعنی‌در‌صبح‌زود‌بیدارشدن‌،برکت‌است. را‌برای‌روز‌جمعه‌تنظیم‌کنید. امام‌علی فرمودند: َ ْ َُ َْ َ يِال ُم َباک َرةِ؛‌بامدادان‌ « َباک ُرواِفال َب َرکةِف ِ در‌پی‌کار‌بروید‌،زیرا‌برکت‌در‌بامدادان است». (ابوالفتح‌آمدی«‌،غرر‌الحکم»‌،ج‌،1ص)313 127 17 اصول مدیریت زمان عملِبهِجایِامر «به‌جای اینکه زور به نایت بدهی ،به پایت بده!» ا بعضا می‌بینید طرف یکی‌دو ساعت است ‌ دادوبیداد می‌کند« :بروید این کار را بکنید». خب خودت عمل کن! اینکه مدام امر به‌معروف می‌کنید ،خوب است ،اما یک ‌جایی باید آن نمونۀ عملی‌اش را نشان بدهید .بیایید یک نمونه درست کنید ،بگویید« :این درست است». ا گاها پیش می‌آید تا ما خودمان ورود فیزیکی پیدا نکنیم ماجرایی حل نمی‌شود. ‌ ّ آقا رسول‌الله در جنگ خندق ،خودش بیل دستش گرفته بود و زمین را می‌کند. در ساخت مسجد ،خود‌ ایشان خشت می‌آوردند و می‌گذاشتند .این کار به بقیه انر ‌ژی می‌داد. 128 18 اصول مدیریت زمان انتخابِبهترینِهاِبرایِاندیشیدنِوِگفتِوگو یعنی ما یک برنامه‌ای داشته باشیم برای اینکه بهترین زمان‌هایمان را برای اندیشیدن استفاده کنیم. این یک اصل است. مغزهای بزرگ دربارۀ اندیشه‌ها سخن می‌گویند .مغزهای متوسط دربارۀ رویدادها سخن می‌گویند ،اینکه چه اتفاقی افتاد ،چه اتفاقی نیفتاد. مغزهای کوچک دربارۀ افراد و مسائل مادی سخن می‌گویند ،یعنی خیلی مصداقی‌تر دارد صحبت می‌کند. مغزهای خیلی کوچک (فندقی) دربارۀ خودشان سخن می‌گویند. خیلی مهم است تفکرکردن برای اینکه بر چه راهی داریم می‌رویم. برای همین است که یک ساعت تفکر ،می‌شود هفتاد سال عبادت. 129 19 اصول مدیریت زمان انتخاب مکان مناسب برای بهرهِوری زمان گاهی اوقات الزم است برای استفادۀ بهتر از زمانمان ،مکان‌های خیلی خوبی را انتخاب کنیم. ا مثال نمی‌توانید در ورزشگاه بنشینید مطالعه کنید! ‌ مکان تفکر ،مکان استراحت ،مکان عبادت باید مشخص باشد .اگر کنار اتوبان که ماشین‌ها دارند رد می‌شوند ،شروع به نمازخواندن کنید ،درست نیست، هم خودتان حواستان پرت می‌شود ،هم ده تا ماشین را به ‌هم می‌زنید .این ،جا دارد« .هر سخن جایی و هر نکته مکانی دارد ».باید جایش را گشت و پیدا کرد. برای بهره‌وری بهتر از زمان‌ها، ا بعضا مکان‌هایی وجود دارد، ‌ بروید از آن‌ها استفاده کنید. 130 20 اصول مدیریت زمان توجهِبهِتمامِبازۀِزمانی بعضی‌ها شروع‌ یک کار ،با وسط یک کار ،با آخر یک کار برایشان متفاوت است ،در حالی که هیچ فرقی نباید بکند .نمونه‌اش کسانی که قبل از امتحان کتاب دستشان است! بهِتمامِبازۀِزمانیِ،شروعِ،وسطِ،انتهاِتوجهِکنید .اینکهِیکِساعتِگذشتِ،دوِساعتِگذشتِ، اماِباِیکِانرژیِثابتِ،باِیکِانگیزۀِثابتِتمامِبازهِراِبرایِخودمانِتعریفِمیِکنیمِوِ ِاستفادهِمیِکنیم. 131 21 اصول مدیریت زمان توجه به ابزارها و وسیلهِها تأمل و دقت در استخدام وسیلۀ خوب خیلی مهم است و زمانتان را خیلی جلو می‌اندازد .این‌طوری می‌توانید حداکثر و بیشینۀ استفاده را ببرید .ماجرای نجار و ّاره ا‌ست ،که به یک نفر گفتند« :قطع این درخت 9 ،ساعت زمان می َ‌برد». گفت 6« :ساعتش را صرف تیزکردن تبرم می‌کنم». تکنیک مهیانمودن ملزومات ،خودش یک اصل است. اینکه بلد باشید ملزومات کارتان را چطور هماهنگ کنید، دم‌دست بگذارید ،بتوانید استفاده کنید. بررسی‌ها نشان داده گاهی 30درصد از وقت را مهیاشدن امور می‌گیرد ،که این 30درصد زمان زیادی است. 132 22 اصول مدیریت زمان گاهی دیرتر بروید همان طور که در بحث دزدهای وقت گفتم ،هر جلسه‌ای خواستید بروید ،بررسی کنید ببینید می‌شود آن جلسه را دیرتر رفت یا نه؟ البته اگر بی‌احترامی نباشد. 133 23 اصول مدیریت زمان استفاده از اوقات سوخته شما زمان‌هایی برای افسردگی ،خستگی ،خواب ،رفت‌وآمدها و ...دارید .البته ما بحث غذاخوردن را به‌عنوان یک تایم سوخته نگاه نمی‌کنیم .ما در روایات داریم« :زمان صرف غذا ،جزو عمرتان محسوب نمی‌شود(».مکارم األخالق ،ص )141منتها می‌شود از ا مثال می‌شود حرف کسی را شنید .یا اخباری گوش آن بهره برد‌ . کرد. برای این اوقات سوخته ،یک کتاب کوچک ،یک دفترچۀ یادداشت ،یک ضبط‌صوت کوچک ،یک MP3 player همیشه همراهتان باشد .می‌توانید صد تا سخنرانی در همین ‏MP3 Playerها همراه خود داشته باشید و گوش کنید .یا در همین زمان‌های سوخته می‌توانید حفظ قرآن داشته باشید. 134 اصول مدیریت زمان تبدیلِخوابِبهِعبادت پیامبر اکرم خطاب به حضرت زهرا فرمودند« :ختم قرآن ،پیامبران را شفیع خود قراردادن، ّ مؤمنین را از خود خشنودکردن و حج عمره به‌جای‌آوردن در خواب ».حضرت فرمودند« :یا رسول‌الله چه‌کار باید بکنم؟» فرمودند« :قبل از خوابت سه مرتبه توحید بخوان ،این یک ختم قرآن می‌شود. صلوات بر من و پیامبران بفرست .طلب استغفار برای مؤمنین کن و " " بگو که حج عمره‌ است(».عالمه مجلسی ،بحار االنوار ،ج ،ص ) 1 304 باِاینِکارِ،کلِخوابتانِعبادتِمحسوبِمیِشود. با‌وضوخوابیدن ،خواب را به عبادت تبدیل می‌کند .و به این ترتیب ،یک زمان سوخته را برایتان عبادت حساب می‌کنند. 135 24 اصول مدیریت زمان وجود ناظر بر اعمالمان همیشه این را در نظر بگیریم که هر کاری داریم انجام می‌دهیم ،یک نفر ناظر بر اعمالمان است .می‌دانستید همین االن خدا دارد ما را نگاه می‌کند؟ می‌دانستید همین االن امام‌زمان ناظر بر اعمال ماست؟ 136 اصول مدیریت زمان قرآن‌می‌فرماید: ؛ ‏N آیا‌نمی‌دانست‌که‌خدا‌او‌ را‌می‌بیند؟M (علق)14: دنیــاِشیشــۀِرفلکــسِاس ـتِ، خـــداِهمـــینِِطـــورِنـــاظرِبـــرِ اعمالمــــــانِاســــــتِ،بــــــرِ دروغِهایمــانِ،بــرِریاهایمــان، برِتهمتِهایمان. ... 137 25 اصول مدیریت زمان شجرۀ ممنوعه یک سری کارها هست که همیشه برای من و شما ممنوع است؛ اینکه نباید سمت آن‌ها بروید و هیچ‌گاه به آن‌ها فکر هم نکنید .یعنی بعضی کارها ا مثال می‌گویید« :من شراب برایتان قبح دارد‌ . بخورم؟! امکان ندارد! اعتیاد؟! امکان ندارد! این‌ها برای من شجرۀ ممنوعه ا‌ست ».این‌طور برای خودتان جا بیندازید .این خیلی مهم است. چند‌تا‌از‌این‌شجره‌ممنوعه‌ها‌دارید؟‌ تمامِحرامِهاِبایدِشجرۀِممنوعهِباشد. تمامِگناهِهاِبایدِشجرۀِممنوعهِباشد. 138 26 اصول مدیریت زمان استفاده از عرض زمان ازِعرضِزمانِهمِمیِشودِاستفادهِکردِوِاصلشِدرِهمینِاست. دکتر "هشام الطالب" درمورد بحث استفاده از عرض زمان می‌گوید« :مفهوم زمان برای برخی همان لحظه‌ای ا‌ست که بیشترین فرصت در باالترین حد ممکن در آن نهفته است .این افراد بر زمان‌بندی مناسب تأکید بسیار می‌ورزند. کارشناسان امور تبلیغات به ما می‌گویند که هیچ‌چیز ارزشمندتر از فکری که به‌موقع مطرح می‌شود نیست .اگر بتوانی بیاموزی که لحظۀ مناسب را به‌محض رسیدن‌ آن بشناسی و شکار کنی و پیش از رفتنش آن را غنیمت بشماری، مشکالت زندگی به کمترین حد خود خواهد رسید .معنی زمان برای برخی دیگر تنها اندازه‌گیری ثانیه‌ها ،دقیقه‌ها، سال‌ها و ساعت‌هاست .آن‌ها هرگاه به زمان می‌اندیشند یا ساعت را به‌خاطر می‌آورند یا تقویم را .در این صورت زمان برای آن‌ها تنها دارای یک ُبعد است و آن هم طول زمان است .این مفهوم پایین‌ترین حد درک از زمان است .آن‌ها که زمان را این‌گونه می‌شناسند ،هیچ شاهکاری را خلق نکرده‌اند .اما فاجعه اینجاست که شناخت زمان ،تنها به این مفهوم ،انگیزه را نابود می‌کند ،جوشش خالقانه را فرومی‌نشاند و کاری را در زمان معین به اجرا نمی‌گذا ‌رد .بر این اساس اگر یک هفتۀ کامل برای انجام کاری زمان داشته باشیم ،کار ما یک هفته طول خواهد کشید ،اگر ده روز برای ُ آن مهلت داشته باشیم ،ده روز .بنابراین کارها به‌اندازۀ وقتی که برای ما معین شده است شتاب خواهند یافت یا کند حرکت خواهند کرد ».یعنی شتاب‌ کاری و استفاده از عرض زمان. 139 اصول مدیریت زمان ا بعضی‌ها کوته‌بین و کوته َ مثال می‌گویند« :جوان ‌فکرند و فقط به طول زمان فکر می‌کنند‌ . پانزده‌ساله ،ناکام ماند ».چرا ناکام؟ این فرد از یک سال آخر عمرش چنان از عرض زمان و از عمقش استفاده کرده که شما صد سال نمی‌توانید استفاده کنید .حسین فهمیدۀ ما ناکام نیست. دکتر هشام الطالب در ادامه می‌گوید« :اما از سویی افرادی هستند که معنی واقعی به زندگی می‌بخشند .از این‌رو که برای گذشت زمان به کیفیت و عمق و میزان ژرفای آن می‌اندیشند. برای این انسان‌ها زمان ،زندانی‌ ساعت یا اسیر‌ تقویم‌ شدن نیست .فعالیت‌های آن‌ها از روحیۀ ایثار و اشتیاق مایه می‌گیرد و با آن هدایت می‌شوند نه با ساعت‌ها و هفته‌ها .به کار خویش بسیار معتقدند و به‌سوی اهداف خود با چنان قدرت و روحیه‌ای حرکت می‌کنند که عبور زمان را نمی‌شناسند .آن‌ها وقت خود را با کاری که دوست دارند گره زده‌اند و فعالیت‌هایشان گزارش رسالتی ا‌ست که اهداف و آرمان‌های درخشان آن‌ها تعیین می‌کند». (کتاب مدیریت و رهبری در تشکل‌های اسالمی؛ صفحۀ )225 140 27 اصول مدیریت زمان افزایش عمر َ َ ُ ّ َ سم ی قرار است عمرمان را زیاد کنیم .ما دو نوع مرگ داریم :یک اجل م ‌ َ ُ ّ داریم که حتمی است .یک اجل معلق هم داریم .خدا یک زمان کلی برای ا مثال می‌گوید« :تو باالی 120سال عمر نمی‌کنی. عمر شما داده است‌ ، ّ ا اصال این را نوشته‌اند .اما یک بخش دیگرش معلق آخرش 120است‌ ». است؛ یعنی دست شماست. قرآن می‌فرمایدN :او کسی‌ است که شما را از گل آفرید ،آنگاه اجلی مقرر فرمود َ و اجل معین (غیرقابل‌تغییر) نزد اوست و باز هم شما شک می‌کنید(M.انعام) : 2 141 اصول مدیریت زمان چیزهایی‌که‌عمر‌را‌کم‌می‌کند: امام‌صادق فرمودند: « ؛‌کسانی‌که‌به‌خاطر‌گناهان‌می‌میرند‌، خیلی‌بیشتر‌از‌کسانی‌هستند‌که‌به اجلشان‌ می‌میرند‌و‌کسانی‌که‌با‌احسان‌،عمر‌بیشتری‌ می‌کنند‌،بیشتر‌از‌کسانی‌هستند‌که با‌عمر‌ اصلی‌خود‌زندگی‌می‌کنند». (عالمه‌مجلسی‌،بحار‌االنوار‌،ج‌،5ص)140 امیرالمؤمنین فرمودند: « ؛‌پناه‌می‌برم‌به‌خدا‌ از‌گناهانی‌که‌فنا‌(نابودی‌و مرگ) را‌نزدیک‌می‌کند». (الکافی‌،ج ،2ص)347 142 اصول مدیریت زمان آنچهِدرِروایاتِبهِعنوانِکاهندهِهایِعمرِآمدهِاست: ظلم‌و‌ستمگری َ قطع‌رحم‌با‌خویشاوندان قتل‌والدین عاق‌والدین عمل‌منافی‌عفت‌(زنا‌و‌بی‌عفتی) سوگند‌د ‌روغ بستن‌راه‌رفت‌وآمد‌مسلمانان ادعای‌به‌ناحق‌پیشوایی‌و‌رهبری‌کردن ناسپاسی‌نسبت‌به‌خدمات‌و‌احسان‌دیگران سبک‌شمردن‌نماز 143 چشم‌زخم‌ مردمان‌بددل اصول مدیریت زمان موضوع‌چشم‌زخم‌،در‌تفسیر‌نمونه‌آمده‌است .حتی‌یک‌جاهایی‌بحث‌های‌علمی کردند‌ و‌روایت‌های‌متعدد‌داریم‌که‌صحت‌دارد: پیامبر فرمودند: پیامبر فرمودند: ؛‌ « به‌راستی‌چشم‌زخم‌،مرد‌را‌داخل‌قبر‌می‌فرستد‌و‌ شتر‌را‌هم‌داخل‌دیگ». (عالمه‌مجلسی‌،بحار‌االنوار‌،ج‌،60ص)26 ؛‌ « چشم‌بد‌،حق‌است‌،اگر‌چیزی‌از‌تقدیر‌پیشی‌ ا می‌گرفت‌،حتما‌آن‌چشم‌بد‌می‌بود». (طبرسی‌،مکارم‌االخالق‌،ص)414 144 اصول مدیریت زمان امام‌صادق فرمودند« : ؛‌اگر‌قبرها‌برای‌شما‌نبش‌بشود‌،می‌بینید‌اکثر‌این‌مرگ‌ها‌به‌خاطر‌ یعنی آن اجل معلقش را فرارسانده است. چشم‌زخم‌بوده .به‌خاطر‌اینکه‌چشم‌زخم‌حق‌است». در‌ادامه‌فرمودند« : بدان‌که‌رسول‌خدا‌فرمود :چشم‌،اثر‌دارد‌و‌هرکه‌خوشش‌آید‌از‌چیزی‌که‌برادرش‌ دارد‌،باید‌دربارۀ‌آن‌خدا‌را‌بیاد‌آورد‌،که‌با‌یاد‌خدا‌زیانی‌بدان‌نرساند». (عالمه‌مجلسی‌،بحار‌االنوار‌،ج‌،60ص)25 ا مثال‌ اگر به برادرتان بگویید: «چه خوش‌تیپ شدی! چه ماشین قشنگی! چه گوشی قشنگی!» سریع ذکر‌ را بگویید که دیگر خیالتان راحت باشد به او ضرری نمی‌رسد. 145 اصول مدیریت زمان امام‌صادق فرمودند: « ؛‌ چشم‌زدن‌حق‌است‌و‌تو‌از‌آن‌بر‌ خودت‌و‌از‌خودت‌بر‌دیگران‌در‌ امان‌نیستی‌،و‌اگر‌از‌آن‌نگرانی‌بر‌ َ َّ ‌الله‌ُ چیزی‌،سه‌بار‌بگو :ما‌شآء ‌ َ َ َ ُ َّ َ ّ َّ الحول‌وال‌قوة‌اال‌ب‌الله‌». (عالمه‌مجلسی‌، بحار‌االنوار‌،ج‌،60ص)26 چشم‌زخم حق است ،دعاهایی که برای چشم‌زخم وجود دارد هم حق است .مثل" : ،"...همراه‌داشتن سوره‌های حمد ،معوذتین (ناس و فلق)، آیةالکرسی ،این‌ها خیلی خوب است ،اثر دارد. 146 28 اصول مدیریت زمان تنافس تنافس‌حس‌تکامل‌طلبی‌و‌میل‌به‌رشد‌است .اسم‌این‌اصل‌از‌این‌آیۀ‌ق ‌رآن‌است: (Mمطففین ) :می‌گوید‌برای‌رسیدن‌به‌شراب‌بهشتی‌، ‏N باید‌راغبان‌بر‌هم‌پیشی‌بگیرند. 26 تنافس‌دو‌معنی‌دارد: 1رسیدن :تنافس ،به‌معنی شیء نفیس است .مثل رتبۀ اول کنکور که یکی است، به دو نفر نمی‌دهند .و برای رسیدن به یک شیء نفیس باید مسابقه داد. 147 اصول مدیریت زمان ْ ْ 2نفس را شبیه نفسِ دیگر کردن: خودمان را شبیه نفسی که شریف است کنیم .بهترین نفسی که آدم می‌تواند ُ خودش را شبیه به او کند ،نفس امام‌زمان است. خیلی وقتِها میِخواهیم یک کاری انجام بدهیم ،با خودمان بسنجیم و بگوییم: «اگر امامِزمانمان بود االن چهِکار میِکرد؟» 148 اصول مدیریت زمان همچنین وجود رقیب برای انسان ،مسیر را شتابنده می‌کند .این در مدرسه خیلی پیش می‌آید، می‌بینید طرف دارد درس می‌خواند ،شما هم به درس‌خواندن می‌افتید .خیلی خوب است. رقابت‌ مثبت؛ رقابت‌ دویدن دو تا آهو کنار هم است. رقابت منفی هم داریم ،آن هم خوب است .اینکه با دشمنت رقابت کنی .دشمن اینجا مفید است، ا مثال دشمن شما به فالن موشک شتاب می‌دهد‌ . می‌رسد ،شما هم باید به همان موشک برسید .یا حتی از او جلو بزنید .چون اگر عقب بمانید ،تمام است. 149 29 اصول مدیریت زمان معجزۀ نیت قدرت‌روح‌و‌نیت‌،اثر‌ عجیبی‌در‌اسـتفاده‌و‌ بهـره‌وری‌از‌عمرمــان‌ دارد .زمـــــان‌را‌بـــــه‌ گذشته ‌برمی‌گردانـد‌، ایــن‌هــم‌از‌عجایــب‌ تشیع‌است. امام‌رضا فرمودند: «ای‌ابن‌شبیب! اگر‌دوست‌داری‌در‌ بهشت‌،در‌آن‌غرفه‌ها‌و‌اتاق‌خواب‌ها‌ همراه‌پیامبر‌و‌آلش‌باشی‌،لعن‌بفرست‌ بر‌قاتالن‌امام‌حسین .اگر‌ می‌خواهی‌برای‌تو‌ثوابی‌باشد‌مثل کسی‌ که‌با‌امام‌حسین شهید‌شده‌،وقتی ذکر‌امام‌حسین آمد‌،یادش‌آمد‌، بگو‌ای‌کاش‌من‌با‌آن‌ها‌بودم». (عیون‌‌اخبار‌،ج‌،1ص)300 ا اگر‌واقعا‌از‌ته‌دل‌ باشد‌،برایت‌می‌نویسند. آدم می‌تواند به کر‌بال برود ،می‌تواند به گذشته برود .می‌تواند برود پشت درودی ‌وار بایستد و از حضرت زهرا دفاع کند. این معجزۀ نیت است. 150 اصول مدیریت زمان امام‌علی فرمودند: « » (تمیمی‌آمدی‌،غرر‌الحکم‌،ص)452 یعنی به‌اندازۀ نیتتان از خدا می‌گیرید .نیتتان برای زندگی چیست؟ برای یار امام‌زمان  شدن ،یا یک زندگی گوسفندی ‌کردن که بزرگ بشویم ،زادوولد کنیم ،بمیریم و در نهایت الشه‌مان هم به درد نخورد؟ 151 اصول مدیریت زمان همان طور که گفتیم ،اگر می‌خواهیم به ذکر حالی برسیم ،یعنی در هر حالی در حال ذکرگفتن باشیم ،باید نیت کنیم همۀ کارهایمان برای امام‌زمان باشد .بگوییم: «می‌خوابم که انرژی داشته باشم بتوانم برای امام‌زمان کار کنم .ازدواج می‌کنم که فکرم مشغول نباشد ،گناه نکنم ،بتوانم برای امام‌زمانم کار کنم ».این معجزۀ نیت را ا اصال زندگی‌تان امام‌زمانی ‌ داشته باشید. می‌شود ،چون مسیر را درست پیدا کردید. پیامبر به‌اباذر‌فرمودند: « ؛‌ برای‌هرچیزی‌نیت‌صالح‌داشته‌ باشید‌حتی‌برای‌خواب‌وخوراک». (طبرسی‌،مکارم‌االخالق‌،ج‌،2ص)370 152 30 اصول مدیریت زمان تولد دوباره دوباره‌متولدشدن‌،از‌معجزه‌های‌این‌مذهب‌است. در‌سخنان‌اهل‌بیت‌،بیش‌از‌سی‌مورد‌و‌راهکار‌وجود‌دارد‌که‌شما‌می‌توانید‌دوباره‌متولد‌ شوید‌و‌پرونده‌تان‌پاک‌پاک‌شود‌،به‌استثنای‌حق‌الناس .برخی‌از‌آن‌موارد‌عبارتند‌از: 1روزه؛ پیامبر فرمودند« :هرکس یک روز ماه رمضان را روزه بگیرد ،از گناهانش خارج می‌شود ،مانند روزی که مادرش او را به دنیا آورده است(».فیض کاشانی ،وافی ،ج ،ص ) روزه‌گرفتن در تمام ماه رجب و سه روز آخر ماه شعبان. 7 55 153 اصول مدیریت زمان 2حج؛ ابوبصیر از امام‌صادق روایت کرده است« :کسی که -برای خدا و بدون ریا ،و بی آنکه بخواهد برای خود شهرتی پیدا کند -حج به جای آورد ،بدون تردید خداوند او را می آمرزد(».عالمه مجلسی ،بحار االنوار ،ج ،ص ) 24 96 3زیارت موال امیرالمؤمنین؛ پیامبر فرمودند« :ای علی ،هرکس قبور شما (تو و اوالدت) را زیارت کند ،ثوابی برابر با هفتاد حج به او می‌دهند ،از گناهانش خارج می‌شود تا وقتی که از زیارت شما برگردد مانند روزی که مادرش او را پاک به دنیا آورد(».شیخ‌حر عاملی ،وسائل الشیعة ،ج ،ص ) 14 383 154 اصول مدیریت زمان 4 تالش‌برای‌برطرف‌کردن‌حاجت‌بیمار؛‌ببینید‌یک‌پزشک چطور‌ می‌تواند‌تمام‌زندگی‌اش‌را‌به‌عبادت‌تبدیل‌کند‌،فقط‌با یک‌نیت! 5 غسل‌اول‌،وسط‌و‌آخر‌ماه‌رجب. 6 شب‌زنده‌داری. 7 خواندن نماز اول ماه شعبان و نماز شب سیزدهم ماه شعبان. 8 خواندن نماز امیرالمؤمنین. 9 زیارت قبور شهدای آل پیامبر به نیت صلۀ ارحام با پیامبر. 155 اصول مدیریت زمان 10 زیارت‌امام‌رضا همراه‌با‌غسل‌زیارت. 11 خواندن‌سورۀ‌قدر‌هنگام‌وضو. 12 نیکو‌وضوگرفتن. 13 14 شرکت‌در‌تشییع‌جنازۀ‌دوستان‌اهل‌بیت؛‌تشییع‌جنازۀ‌دوستان‌اهل‌بیت را‌شلوغ‌ کنید. َ َ خواندن‌معوذتین‌و‌توحید‌قبل‌از‌خواب. 15صلوات‌بر‌پیامبر. 156 16 ذکر‌ 19 را‌گفتن. گفتن‌هر‌روز‌ده‌مرتبه. 17 18 اصول مدیریت زمان خواندن برخی از ادعیه وقت دعای افطار؛ مثل :دعای خواندن دعای . زیارت‌قبر‌مطهر‌سیدالشهدا؛‌این‌از‌همه‌مهم‌تر‌است‌که‌بیشتر‌از‌همه‌ ا 20 تکرار‌شده‌است .اصال‌گناه‌هایی‌را‌می‌بخشد‌که‌عجیب‌است. َ گریستن و گریاندن برای امام‌حسین؛ تباکی‌کردن برای امام‌حسین 21گناهانتان را می‌بخشد .این‌هایی که گفتم ،با اخالص بخوانید .این‌ اعمال، شما را مثل روزی که از مادر متولد شدید ،پاک می‌کند. 157 31 اصول مدیریت زمان بهرهِوری از زمانِهای طالیی یک سری زمان‌ها هست که طالیی است ،فقط خیلی کم پیش می‌آید و باید بلد باشید شکارش کنید .اصل َس َهر یا َس َحر .که " َس َهر" به بیداری در شب می‌گویند. "سحر" به بیداری دم‌ صبح (قبل از اذان) می‌گویند. نیمی از عمر ما روز است و نیمی دیگر شب ،برای شب برنامه داشته باشید .قرآن تأکید ویژه‌ای بر شب‌ها دارد، (Mقدر) : می‌فرمایدN: ُ مواعدۀ موسی با خدا ،چهل شب است .می‌فرمایدN : (Mاعراف ) :چرا خدا نمی‌فرماید« :چهل روز»؟ خدا مبنا را بر شب می‌گذارد .به این دقت بفرمایید .این اهمیت شب است. 3 142 158 اصول مدیریت زمان خداوند به پیامبر دستور می‌دهدN: ؛ شب را مگر بخش کمی از آن ،برخیزM. همچنین فرمودN : یعنی ای پیامبر ،اگر می‌خواهی به مقام محمود برسی ،شب را بلند شو و تهجد کن. ‏M (مزمل)2: (اسراء)79: ا اصال در شب‌ دروازه‌های جدیدی باز می‌شود .برای ‌ هرکسی هم نیست .کسانی که دنبال خوابند ،بگذارید بخوابند ،شب یک ویژگی خاص دارد. یاران امام‌زمان باید اهل نمازشب باشند و بخشی از زمان را برای شب‌زنده‌داری بگذارند. 159 اصول مدیریت زمان ویژگی شیعیان امیرالمؤمنین این است: (».عالمه مجلسی ،بحاراال‌نوار، « ج ،ص ) یعنی در شب راهب است و صبح مثل شیر می‌رزمد و کار می‌کند. 65 180 160 اصول مدیریت زمان و ویژگی کسی که شیعۀ امیرالمؤمنین نباشد این است« : (».محدث نوری، مستدرك‌الوسائل ،ج ،ص ) شب مثل الشه افتاده ،صبح هم به بطالت می‌گذراند. 6 340 161 32 اصول مدیریت زمان تقویت اراده تقویت اراده بسیار مهم است .خدا بعضی از پیامبرانش را با لقب "اولوالعزم" معرفی می‌کند، یعنی صاحب اراده. باید اراده را تقویت کرد .برای این کار ،به هیچ‌چیزی عادت نکنید ،ولو به اینکه با غذا ،آب بخورید .مؤمن به هیچ‌کس و هیچ‌چیزی عادت نمی‌کند ،حتی به عبادتش ،یعنی هر عبادت برایش جدید است .در عبادتش گاهی اوقات در رکوع می‌گوید« : » ،و در یک نماز دیگرش می‌گوید« : » ،یعنی حتی تا جایی که بتواند ذکر را هم عوض می‌کند. 162 اصول مدیریت زمان عواملِتقویت اراده: 1هم‌نشینی‌با‌افراد‌بااراده. ا مثال بگویید« :من یک هفته آب 2تمرین اراده‌ کردن‌ . خنک نمی‌خورم ».تمرین کنید .بدن شما می‌فهمد شما آدم‌ بااراده‌ای هستید. 3ایجاد‌تعهد‌بین‌خودتان‌و‌خدا .یعنی‌به‌خدا‌قول‌بدهید. 4پرهیز‌از‌خطا‌و‌گناه( .گناه‌،اراده‌را‌می‌شکند). امام‌صادق می‌فرمایند: «بدن‌در‌کاری‌که‌اراده‌ درموردش‌قوی‌‌است‌از‌ خود‌ضعف‌نشان‌ نمی‌دهد». (میزان‌‌الحکمه‌،ح)20949 163 32 اصول مدیریت زمان دقتِ فرود خمپاره ا اگر‌خمپاره‌را‌یک‌خرده‌این‌ور‌آن‌ور‌بزنید‌،فایده‌ندارد .باید‌دقیقا‌روی‌هدف‌بزنید .این یعنی‌خال‌زدن. ا مثال تأکید شده که اعمال را تأثیر عدد در زمان؛ ‌ چهل‌روزه انجام بدهید ،سی‌ونه‌روزه انجام بدهید جواب نمی‌گیرید ،چهل‌ویک‌روزه هم انجام بدهید جواب نمی‌گیرید! 164 اصول مدیریت زمان پیامبر می‌فرمایند: «هر‌بنده‌ای‌که‌چهل‌روز‌خود‌ را‌برای‌خداوند‌متعال‌خالص گرداند‌،چشمه‌های‌حکمت‌از قلبش‌بر‌زبانش‌جاری‌ می‌گردد». (مالهادی‌سبزواری‌،أرجوزة‌فی‌الفقه‌،ج‌،1ص)216 امام‌صادق می‌فرمایند: «هرکس‌کار‌خیری‌را‌ شروع‌کند‌باید‌تا‌یک سال‌ قمری‌ادامه‌دهد‌،و‌زیر‌ یک‌سال‌قطعش‌نکند». (شیخ‌کلینی‌،کافی‌،ج‌،2ص)82 165 34 اصول مدیریت زمان کمی بیشتر از دیروز هر روز کاری را که دارید انجام می‌دهید ،سعی کنید بیشتر انجام بدهید« .کار‌ نیکو کردن از ُپر کردن است». ؛ پیمانه را پر کنید(M.انعام) : قرآن می‌فرمایدN: 152 سعی کنید در ظرف زمانیِ ثابت ،یک سری کارها را اگر توانستید بیشتر انجام بدهید. سعی کنید بیشتر انرژی بگذارید. 166 35 اصول مدیریت زمان آخرین روز زندگی احســــاس‌مانــــدگاری‌و‌فرصــــت‌ همیشگی‌‌بـودن‌،خیلـی‌بـد‌اسـت. بعضــی‌موقع‌هــا‌مــا‌فکــر‌م ـی‌کنیم‌ ا اصال‌نمی‌میریم .در‌ایـن‌اصـل‌،بـه‌ ایـــن‌فکـــر‌کنیـــد‌کـــه‌آخـــرین‌روز‌ زنـدگی‌تان‌اسـت‌،فرامـوش‌نکنیــد. ا مــثال‌در‌اتاقتــان‌عکــس‌قبرس ـتان‌ بگذارید‌که‌مدام‌یـاد‌مـرگ‌بیفتیـد. اجرای‌این‌اصل‌شما‌را‌خیلـی‌جلـو‌ می‌اندازد! 167 اصول مدیریت زمان امام‌صادق می‌فرمایند: « » (عالمه‌مجلسی‌،بحار‌االنوار‌،ج‌،68ص)267 وقتی به رختخوابت رفتی ،این‌طور به یادت بینداز که همان موقع می‌میری. هرشب باید آدم توبه کند و موقع خواب شهادتین بگوید .اگر ما هر لحظه احساس کنیم می‌میریم ،با پدر و مادرمان چگونه رفتار می‌کنیم؟ با دوستانمان چگونه رفتار می‌کنیم؟ 168 اصول مدیریت زمان بــرای‌دنیایتــان‌طــوری‌کــار‌کنیــد‌کــه‌انگــار‌ ابــدی‌می‌خواهیــد‌زنــدگی‌کنیــد‌،و‌بــرای آخرتتان‌هم‌طوری‌کار‌کنید‌که‌گویا‌همـین‌ فردا‌می‌خواهید‌بمیرید. امام‌مجتبی می‌فرمایند: « » (محدث‌نوری‌،مستدرک‌الوسائل‌،ج‌،1ص)146 169 اصول مدیریت زمان لیست 2۰الی ‌25تا از کارهایی که دوست دارید قبل از مرگتان انجام بدهید را همراهتان داشته باشید ،هر پنجِشش ماه یک بار نگاهش کنید. صرف نگاهِکردن ،مثل موشک شما را جلو میِاندازد. 170 36 اصول مدیریت زمان اندیشهِ،سپسِعمل این واضح است ،اول فکر کنید ،بعدش عمل کنید. اول فکر کنید ،بعد حرف بزنید. در این مورد هم روایت‌های زیادی داریم. 171 37 اصول مدیریت زمان توجه به ابزارها و وسیلهِها ا مثال شرایط‌ روحی‌ و روانی بسیار سخت می‌شود. زمان‌هایی هست که کار خیلی سخت می‌شود‌ ، در این مواقع کار را تعطیل نکنید .یک مؤمن هیچ سختی‌ای را سختی محض نمی‌بیند. با خودش می‌گویدN: و در آیه‌ای دیگر می‌گویدN: ما دو جور ُیسر داریم .بدانید هر ُعسری (سختی) که برایتان پیش آمد ،خدا یک ُیسر هم‌زمان به شما می‌دهد و یک ُیسر هم بعدش می‌دهد .یعنی بابت هر سختی ،حداقل دو گشایش وجود دارد. ‏M ‏M (طالق)7: (انشراح5:و)6 172 اصول مدیریت زمان ّ افراد بزرگی را می‌شناسیم که بدون هیچ‌کسی و هیچ‌چیزی تمدن‌سازی کردند .آقا رسول‌الله چیزی در مکه نداشت ،سیزده سال با سخت‌ترین شرایط صبر کرد .حضرت زینب چه کرد؟ چطور پیام عاشورا را رساند؟ این‌ها ساده نیست. نیچه می‌گوید« :تو را به‌قدری دوست می‌دارم که برایت رنج و آشفتگی و سرشکستگی آر‌زو می‌کنم .به تو رحم نمی‌کنم چون تو را دوست دارم .می‌دانی چرا؟ زیرا آرزو دارم نیروهای خفتۀ تو بیدار شوند .تا در شداید روزگار با روحی مسلح ،پایدار باشی». یعنی در سختی‌ها این نیروها بیدار می‌شود .درست می‌گوید. آدم‌های بزرگ ،جاهای سخت ،کارهای بزرگ کردند. 173 38 اصول مدیریت زمان توجه به ابزارها و وسیلهِها بعضی‌موقع‌ها‌کار‌سخت‌می‌شود‌،اینجا‌می‌توانید‌تعلل‌به‌وجود‌بیاورید‌اما‌بابت‌خالقیت: زمانی که کار کم‌ارزشی را انجام می‌دهید ،وقتی که خستگی زیادی دارید و خوابتان می‌آید ،کار را متوقف کنید و بخوابید. زمانی که در کارتان نیاز به بررسی بیشتر وجود دارد و نتیجۀ مطلوب و مطبوع پایین می‌آید. ا مثال مهمان دارید ،از طرفی هم قول دادید عبادت با ریا؛ ‌ همان موقع فالن نماز را بخوانید اما می‌دانید اگر االن ا جلوی مهمان‌ها بخوانید ریا می‌شود ،نخوانید ،بگذارید ‌ بعدا بخوانید .قاعدۀ تزاحم در فقه ما همین را می‌گوید .یعنی تشخیص اینکه چه‌چیزی اولویت دارد. 174 اصول مدیریت زمان 39 زیستن برای دو بار زیستن بعضی‌ها می‌توانند دو بار زندگی کنند .یعنی عمرشان را طوری سپری کردند که خدا دوباره این‌ها را روی زمین برمی‌گرداند .این‌ها دیگر شاهکارند! یعنی مرگ را هم به بازی گرفتند. این‌ها کسانی‌ هستند که رجعت می‌کنند. « (فرازی از زیارت آل‌یس) ا محققا رجعت شما حق است و در آن هیچ شکی نیست». ‌ ؛ 175 اصول مدیریت زمان عواملِمؤثرِدرِرجعت: 1 درخواست‌از‌خدا؛‌در‌ دعای‌عهد‌می‌خوانیم: « » 2 3 چهل‌روز‌پیاپی‌ دعای‌عهد‌خواندن. جوری‌زندگی‌کردن‌که‌خدا‌بگوید: «می‌صرفد‌این‌آدم‌یک‌دور‌دیگر‌روی زمین‌بیاید‌و‌اصالحات‌انجام‌بدهد». چون‌منتظران‌اباصالح‌،خودشان‌ مصلحند. 176 40 اصول مدیریت زمان تحلیل فقدان بررسی اینکه اگر کاری که انجام گرفته، صورت نمی‌گرفت چه می‌شد .بیایید یک بار ا مثال این چهار سال بررسی کنید ،بگویید‌ « : که من درس خواندم ،اگر نمی‌خواندم چه می‌شد؟» این کار به‌گذشته‌رفتن نیست، بلکه یاد می‌گیرید در برنامه‌ریزی‌های بعدی‌تان هم این اصل را دخیل کنید. 177 41 اصول مدیریت زمان خود یا با دیگری بررسی کنیم ببینیم میزان اتکای ما به دیگران چقدر است .بعضی موقع‌ها ما به‌خاطر اینکه کسی نیست سراغمان بیاید که کار کنیم ،کاری انجام نمی‌دهیم. این خیلی بد است .نترسید ،بروید جلو! طرف به‌خاطر ترس از تنهایی شکست می‌خورد یا کاری را انجام نمی‌دهد .نباید از اقلیت ترسید ،نباید از کم‌بودن ترسید. 178 اصول مدیریت زمان ‏N قرآن‌می‌فرماید: بگو‌من‌شما‌را‌فقط‌به‌یک‌ حقیقت‌اندرز‌می‌دهم‌،اینکه‌ دو‌دو‌و‌یک‌یک‌برای‌خدا‌ قیام‌کنیدM. (سبأ)46: پیامبر ما چطور یک‌تنه جلوی جهل‌ کل آن منطقه ایستاد؟ حضرت ابراهیم چگونه جلوی جریان نمرودی ایستاد؟ حضرت موسی یک‌‌تنه چطور جلوی فرعونیان ایستاد؟ امام‌حسین چطور جلوی کل آن اراذل و اوباش ایستاد؟ خدا کمکشان کرد. دو نفر هم نشد ،تکی بلند شوید! نترسید ،بروید جلو ،خدا کمکتان میِکند. 179 42 اصول مدیریت زمان بانشاطِبودن و فرار از پیری زودرس بعضی‌ها فقط دنبال اینند که خودشان را به تمارض بزنند. فردی که پرانرژی است ،خودش را پیر نمی‌داند ،جوان می‌داند؛ انرژی مضاعف دارد ،بهره‌وری بسیار باال دارد، تمرکز خیلی خوب دارد و احساس سوار بر کار بودن می‌کند. 180 اصول مدیریت زمان امام‌علی فرمودند: ؛‌حزن و‌ « اندوه‌بیخود‌،جسم‌را‌ متالشی‌می‌کند». (ابوالفتح‌آمدی‌،غرر‌الحکم‌،ج‌،1ص)23 نگذارید اندوه به سراغتان بیاید .مؤمن شاد است. روزی که در آن گناه نباشد، عید و شادی است. 181 43 اصول مدیریت زمان تحلیل فقدان باید برای هر کاری فرصت تعیین کنید .اگر اندازه تعیین نکنید ،آن کار هرچقدر که به آن زمان بدهید طول می‌کشد. شما یک ربع هم می‌توانید غذا بخورید ،سه ساعت هم می‌توانید غذا بخورید .این دست ا زمان پایان برای کا ‌رهایتان حتما ‌ خودتان است‌ . مشخص کنید. 182 اصول مدیریت زمان 44 نامیرایی و پروندهِهای جاودانی امام‌علی فرمودند: ؛‌ « همانا‌شما‌برای‌بقا‌آفریده شدید‌نه‌برای‌فنا». (ابوالفتح‌آمدی«‌،غرر‌الحکم»‌،ج‌،1ص)272 مرگ ،یک حقیقت است .اما فرمول‌هایی َ وجود دارد که یک فرد نمیرد و زنده بماند ن و پروندۀ حیاتش اثرگذار باشد و همی ‌ طور مطلب برایش بیاید. 183 راهِهایِرسیدنِبهِاینِمقام: اصول مدیریت زمان 1شهادتِدرِراهِخدا؛ N ‏M (آلعمران)169: ؛ تا 2علمِآموزی؛ امام‌علی فرمودند« : موقعی که زمین و روزگار هست علما هستند(».ابوالفتح آمدی ،غرر الحکم ،ج ،1ص )79یعنی پرونده‌تان باز است و همین‌طور برایتان ثواب می‌آید. 3کار و عمل صالح؛ لباس‌ عمل ،تو را جاودانه می‌کند و نمی‌پوسد .تو را باقی می‌دارد و از بین نمی‌رود .از خودتان اعمال‌ ماتأخر‌ خوب باقی بگذارید. 184 اصول مدیریت زمان ّ آقا‌رسول‌الله می‌فرمایند: ؛‌هفت‌چیز‌هست‌که‌ثوابش‌ « ؛‌مردی‌که‌یک نخلی‌ برای‌عبد‌،بعد‌از‌وفاتش‌نوشته‌می‌شود.1 : ؛‌چاهی‌حفر‌کند .رودی‌را‌جاری‌کند‌و‌آب‌به‌دست‌مردم‌ بکارد؛ .2 ؛‌کتابی‌ ؛‌مسجدی‌را‌بنا‌کند؛‌.4 برساند؛ .3 ؛‌و‌علمی‌برای‌خودش‌باقی‌بگذارد؛ .6 بنویسد؛ .5 ؛‌یک‌بچۀ‌خوب‌هم‌از‌خودش‌باقی‌بگذارد؛ .7 ؛‌که‌بعد‌از‌وفاتش‌برایش‌استغفار‌کند». ( َو ّرام‌بن‌ابی‌فراس‌حلی‌،تنبیه‌الخواطر‌،ج‌،2ص)110 185 45 اصول مدیریت زمان قطرهِقطره جمع میِگردد از زمان‌های کوتاه نگذرید .دکتر "ماردن کود"، یکی از آثارش را هنگام رفتن به خانۀ بیمارانش در ماشین نوشت .دکتر "بورنی" زبان فرانسه و ایتالیایی را در زمان رفت‌وبرگشت به ادا ‌ره نوشت. مرحوم "مدرس خیابانی" ،کتابش با موضوع "مترادفات‌ زبان فارسی" را هنگام صرف صبحانه نوشت .حافظ‌های قرآن از این‌ زمان‌های مرده برای مرور قرآن استفاده می‌کنند. 186 46 اصول مدیریت زمان صدور بلیط برای ثانیهِهای روز فرض کنید یک روز مانند یک قطار است که 24تا واگن دارد ،هر واگنش 60تا کوپه دارد و هر کوپه 60تا صندلی .برای تک‌تک این‌ها بلیط بفروشید ،وگرنه قطارتان با 50درصد مسافر می‌رود! ببینید چقدر برای این صندلی‌های ثانیه‌ای ارزش قائلید؟ این‌ها‌را‌از‌دست‌ندهید! 187 سخنِآخر زمان‌،مرکب‌توست؛‌سوارش‌شو‌و‌بتاز. فراموش‌نکنیم‌که‌مرگ‌خبرمان‌نمی‌کند .زمان‌را‌از‌دست‌ندهیم. فقط‌یک‌جا‌خدا‌در‌قرآن‌به‌جان‌پیغمبر قسم‌خورده‌است‌،آدم‌تنش‌می‌لرزد‌،فرمودN: ؛‌به‌جان‌تو‌ای‌محمد‌که‌قوم‌نام‌برده‌،در‌مستی‌خود‌آن‌چنان‌بودند‌که‌ نمی‌فهمیدند‌چه‌می‌کردند(M.حجر )72:مبادا‌دنیا‌مستمان‌کند‌و‌از‌دست‌برویم .مبادا‌روزگار‌با‌عامل‌ مرگش‌ما‌را‌خفت‌کندN . ؛‌بی‌تردید‌پروردگارت‌در‌کمینگاه‌است(M.فجر )14:خدا‌در‌ کمینگاه‌نشسته! 188 جوریِزندگیِکنیمِکهِاگرِهمینِامروزِمردیمِ،بگوییم: ِّ «الحمدللهِ،همینِِقدرِدرِتوانمِبود». شدنیِاستِ،برنامهِریزیِکنیمِ، میِتوانیـم. پایان.