صفحه 1:
a
و
A
موضوع : ريست ها و فرصت هاى واكذارى سهام تودلى (خصوصى سازى در صنعت خودرو)
محقق: دکتر محمد one ابولی مهريزى
مهام تودلى يعنى مالكيت شركت اصلى در شر کتهای زبرمجموصه خود: ساختار ييجيده و
جاد می کند که مانع تصمیم گیریهای شفاف و سوثر میشود و ریس مديريتى را
ریسکهای با الویت با در واگذاری سهام تودلی (خصوصی سازی در صنعت خودرو)
احتمال تقویت مافیای خودروسازی
مقاومت مديران و سهامداران عمده: مدبران شركتهاو سهامداران عمده به ديل حفظ Se NAS سهام وی
اعث مراشود كه خريداران نكرلا توا ادام میت شر كت بدو ين ايت ها باش
حضور نهادهاى دولتى و شبه دولتى: اين نهادها همجنان سهم بز ركى در مالكيت و مديريت دارئد و ممكن
است با خصوصى سازى aly مخالفت ككند يا آن را به شكل ظاهرى انجام دهتد كه الربخشى لأرم را نداشته باشد.
تاثيرات اجتماعى و اشتفال: خصومیسازی سکن است منجر به کاهش اشتفل و مقومتهای اجتساعی شود
که خود ریسکدهای yoke و اجتماهی واه دال داد
عدم شفاقیت و پیچیدگی مد یرت :سا تدی دلي مالكيت شركت الى در شركتحاى زيرمجموعه ود باعث
اجا pe aj رشان مدیبی مشود Mal gis coma he و مار در شر کته
و3 سیاسی و مداخلات دولتی :سا تدیبهدرت و وزارت مست امگانميدمد در اتخاب سدیرعال و مدیربت
re areas ی
مشکل در قیمت گذازی و آرزش کذارید نید یس گذاری سهام تودلیمعمولاً منیب رکارشناسیهای مات و
جانهزني است و كشض قبمت واقعى در بازار سرمايه به خوبى انجام نمى شود كه ابن موضوع مى تواند به لدم تحقی ارزش واقعى سهام
عدم ثبات قوانين و مقورات: تبود OL در سياستهاى اقتصادى و صنعتى» برنامدريزى بلندمدت را دشوار كرده
و ريسكك برنامهريزى و سرمايه كذارى را اقزايش مىدهد.
كعبود شقافيت و قسادة نبود شفافيت در عملگرد سالی و اتصادی شرکتها و وجود فساده ماع جاذب
سرمایگذاانوقعی و اجرای موفق خصوصیسازی میشود
چالش های اقتصادی کلان:تحريه نوسااتارزی, تورم لو شریط اطمئن اقتصادی: ریسکهای مالی
افزایش نیدهد 1
ضعف در رقابت پذیری و نوآوری: نسود فاوریهای نوین و ضعف در بهسهوری: بخش خصوصی را از
سرمایه گذاری منصرف می کند و ریسک ادامه نا کار آمدی را افزایش میدهد.
احتمال انحصار و نفوط کروه های فشار: رگذاریبهنهادهای عصوثی با شیدولتیمیتوندمنجر به ابجاد
اتحصار جديد و تداوم مشكلات قبلى شود
فرصتهاى با اولويت بالا در واككذارى سهام تودلى (خصوصى سازى در صنعت خودرو)
اصلاح ساختارمالی و حااكميت شركتى: راككقارى سهام تودلى اي مهم در اصلاح ساخار ساقي رتاو مود
حاكميت شر كتى به شما مىرود كه مى تاد به ازابش شفافت و كاربى مديريتى كمكك كن
تامين منايع مالى قابل توجه: واكتارى سهام تودلى در شركتيهاى خودرونى
غراهم كتد كه مى توائد در توسعه و بهبود عملبات اصلى شر كثها به كار كرفته شود.
كاهش تصديكرى دولت و تسهيل خصوصى سازى: ابن واكتارىهاب كاه
کمک کرد رود حصوصیسازی را هل می ند
وان مب سای قابل توجهی بای شرکت.
سالکیت و دمحالت دولت در شرکتها
صفحه 2:
5
لد
=
4
5
a)
كاهش جذابيت سهام قو دلى از طويق سلب حق راقبةامحدود كردن حق را re Re
و بت ی دی اد
الاح HSU مالى شرفت ها واكذارى سهام تودلى موجب آزادسازى مت مالي قبل توجهى مى شود كه يشر
در قالب مالكيت متقابل بلوكه شده بود و اين مابع مىتوائثد صرف فعاليتهاى اصلى شركت شونله
کاهش موانع سرمايه كذارعي بخش خصوصى
كثف قيمت واقعى سهام در بازار سرماية
کاهش رانت و فساد
هبودبهرهوری و کاهش زیانها: واككذارىي به بخش خصوصى واقعى مىتواند به بهبود يهرمورى ش رکتها:
كاهش زياذها و اصلاح ساختار نيروى انساتى كمكك كندء جرا كه مديريت شركتها از حالت دولتى و دستورى خارج.
مشود
ورود فناوری های جدید و نوآوری
افزایش رقابت بذ يرى باؤار: با إبجاد نضا رقبتى واقعى و حذف قيمت كذارى دستورى, عودروسازن مجپور به
بهود كيفيت و كاهش قيستها مى شوند كه به نفع مصرف كاده است.
آیجاد اشتفال پایدآرداگر خصوصیسازی با ریش توليد و بهرمورى همراه باشدء مىتواند اشتفال رادر بلندمات
افزایش دهد
ريسكدهاى با اولويت بالا در حوزه بنمریزی تامین قطعات در شرکت های خودروساز
ریسکهاي مرتبط با اپایداری در ژنجیرهتامین: یکی از eal pe alr ca ot در تأمين قطمات
است که یلیل تمد ماع وبتگی به نیع خارجی ریما و توسانات باه متواد نج به کمبود قطمات و
rast pail) stesinil عير مر مس ف qty chen
عدم ازاك تحليل هاى اقتصادى قيمتء و فرآ يندهاى ادازى بيجيدة: ياعث تأخير دز تأمين قطمات و کاهش بهرموری
يا
ریک ها ناشی از عدم بهرهوری و کیفیت بايين تامين كنندكان: كميدد بهرءورى نيروى كارء ضعف
در كنترل كيفيت و عدم نظارت مناسب بر نابين كتند كلاء ريسك ببروز مشكلات ويفى و افزايش هزیههای
نگهداریو اصلاح رب مره درد
ریسکهای مربوط به نوسانات ارزی و اقتصادی: تیب
تامين و قیمت گذاریقطمات تن مفی گذاشته و ریک فزیش هزیه aS A سود ر ایجادمی خن
ريسكدهاى مربوط به مديريت و نظارت ناكافى بر زتجيره امين:
زنجیرد تین؛ و ضعش هر مديريت تداوكاته goin كافش كول بر فرآيند تن وافزايش اححال برو
رو
ریسکهای مربوط به تفييرات فتاورى و استانداردها: عدم تطابق قاوریهای تمن کندگان با نيازهاى
شرکته و تفیرات در استاناردهای زیست محیطن و ایتی» gp منجر به نز به اصلاحات سریع و هزیههای
اشافی شود
یسک های مرتبط با بحرانهای غیرمتتظره:بحرانهایی ماد تحریمهاهبحرانهای اتصادی و سیاسی: و
بلاای طبيعى: مى تواند زنجيره تامين را مختل و برنامه ريزىهاى تامين قطعات را دجار اختلال كند.
نی شدن مراحل غقد قنراردافة
راث شرخ ارز و تحريوهاى اقتصادى: بر هزينهمهاى
د سيستمهاى مناسب برای رصد و
۳ چاش خودروسازی در ایران
صفحه 3:
۳
چالش های صنعت خودرو در اران را میتوان در سه گروه عمده با ۱۳ زیرشاخص بررسی 2S
الف - خودروسازی در یران؟صنمتیهمیشه ناد و ss حمایت دولت
تحمیل سرمایه گذاری های غیراقتصادی : در طول ۶دهه گذشته همواره هزینه هدای بالابی از قشارهای
میامیبه صنمت خودروسازی کشور ورد شده وه کاراییپاین آن دامن زده است. به منوانمشال این
نمانده های مجلس برای ره نازی خط تولید خودرو یا طمات در استن شود به شركت هاى فعال در اين
صنعت فشار يياورند. ازجمله راء اندازي خط توليد در شهرستان هاى سخطض که صرفه اقتصادى اقلب أنه
زیر سوال است؛ در سال های اخبر در کشورهای آفربایجان سوریه سنگال: عراف: بلاروس: ونژوئلا و
متودان يز واحدهابى براى مونتازٌ تخودرو رأ داز کرده ند
+ تحميل نيروى انسالى زائد: استخدام هاى دستورى» انتصاب مديراث ارشد وحتى I Al ede ميان افراد
خارج از سازمان» امرى متداول بو
byte نبودن ساست های حمایتیدولت:بانوجه ه مشروط نبنودن حمايت هاى دولتى از ین مت
خودروسازان نگیزه ای بای سرمايه کی فد ی توقای ارم و توسعه محصول ندارنند
لذ شاهد آثار زيان بارى ازجمله عقب ماندكى در بازار رقاتى هستيم.
قیمت گذاری دستوری معصولات: قيمت كذارى دستورى» الكيزه ش كن ها برلى اليش فو آورى» بهره ود
و کیفیت محصولات را کاهش می دهد.
ب - جالش هاى كلان اقتصادى و سیاسی
شرایط كلان اقتصادى و نظام تامين مالى ناكارآمد تاثير منفى بر مملكرد صنعت خودرو داشته است.
1- نوسانات نرخ ارز: عدم ثبات نرخ ارز و تيت دستورى و افایش نرخ اوز
gS ناكار أمد: فقدا بازار يدهى ذرلقصصاد كور موجب شفه امنلی نري زوش I ee
شرکت های بزرگه بازر پل با همان سیستمبانکی باشد. زسانی که ینگاه های بزرگ تولیدی کشور
ختواتتد از طريق روش های متدول در بازار بذهى به تامين مالى بيرفازندء همواره به دبال تسهيلات از سيستم
tale Sie بود. اين امر اغلب موجب افزايش معوقات بانكى مى شود.
تحريم هاى بين المللى: صنعت كخور از لحاظ كالاهاى واسطه اى و ماشين Ads OMT وابسته به وارفات
است؛ لذا تحريم ها تاثير جالب توجهى بر عملكرد آن دارد.
ج - جالش هاى داخلى صنعت خودروسازى
کم توجهی بهتحقیق و توسع: این امرباعث شده أست عمده تفاوت بين توليد يك خوفروى داخلى على
سال هاى ممادى به نغيراث تاجيزى در قطعاتى مثل جراغ يا آبنه خودرو محدود شود
2-5 وابستكى وارداتى به واسعله عدم تكميل زنجيره توليد صتايع بالادست: صنعت خمودرو : سنومين صنعت بنه
لحاط واستگی وارانی در تن موادالیه و واسطه ای از عارج از کشور است. تقدان برعی الم و
ليد وابستكى وارذاتى ين صنعث و درنتيجه تاثيريذيرى از شوك هلى ارزى و تحریم ها بوده اند
+ .عدم ليات فر سياست هذ تقيرات سليقه الى در سطح مديران ارشد وميائى خودروسازئي: هدم نات و
پایذری در سیاست ها و اسرتزی های عرد و کلان وا به همراه درد که به این صنمت آسیب واود می
as
١ .-* قوع نكا به همكاري با خودزوسازان جهاتى: همكاري با خودروسازان جهانی در مرحله اد گیریقداوری»
به شرطى كه اتتقال فائش فنی را تقسمین كسد يكى از راد هاى تسويع حبر كت غودروساز محلى به
خودروسازی در سطح جهانی است.
-۵ سرمایه گذاری در امور غیر مرتبط با کسب و کار شر کت ها: طراحی و توسعه پلتضرم خودرو و قوای
محر كه و سيستم اتفال قدرث و توسعه محصول با برند اختصاصى نیز به سرمایه گذاری کلان دارد.
صفحه 4:
F سهامداری چرخهای: حددود ۳۰درصد از سهامدران ارات خبودرو از شركت هاى زيرمجموعه اران
عودرو و ۲/#درصد از سهامداران سای از شرکت های زیرمجموعه سایا هد که و eB ONS عضو
هيات مدیه را بهدولت واگذار میکنند به همین هل به رخ انکه هام دولت در هس دو خودروس از
بزرگگ کمتر از ۱۷درصد است. دولت کترل مدیریتی این دو شرکت را برعهده دارد.
تیجه گیری و اراد راهزد
جوج Lo a ای کی اد یساش ید باس ان ید در
مديريت متابع و توازن بين متابع ورودى و خروجى به ويزه هزبنه هاى سربار توليد و هزيته هاى مالى من
اقزايش توليد قيمت تمام شده هودرو راک سسرمایه گذری و حمایت از واحدهای دائش بان
slp or خودروهای كم مصرف درجهت اصلاح الكوى مصرف ؟- توليد خودروى متناسب با تيأزهاى
بازارهاى صادراتى 3- طراحى و توليد خودروهاى هيبريدى و خودروهايى يا سوخت جاب
اعمال دقيق مديزيت داتش و تشكيل واحد تحقيق و توسعه مشتر كك -اتشال دانش بين شركت هاى
داخلى و خارجى ؟-استقاده از محصولات ودانش يعكديكر ويومى سازى اين دانش در سای اعسال دق
مدیریت دانش ۳- گسترش و تقویت الت هاى تحقيق و توسغه (RED) op
ola, كثر از شرايط تحريمى : اس تعميق ساخث ؟- شتاساين اقلام كلوكاهي و بزقاسه رينزى جهت
داخلى سار آنها ؟-أعطاى خط امبارى توليد داخل قطمات خودرو توسط بانك صتعت و مدن ©
خريد تضمينى كالاهاى داراى مشخصات فنى سورد نياز خودروسازان ۵- ره اندازی صندوق سرمیه
گذاری تخمصی ee ورس
یلاق فکر مدیریت تحریم:اناق فکرباد به صورت لحظه ای مسائل و مشکلات و چگونگی اقا
قاوری و تدوین رابرد و اصلاح آن را رصد كند و اطلاعات و برنامه شود را دراختار مدیرنقرر دهد
ف استقاده از ظرفيت بازار سرمايه: احتفاده از بازار سرمايه مى تواند راهتكشاى خودروسازان در آمر تامين مالى
بروزه هاى مهمى همججون طراحى بلتفرم باشد.
۶- . ادضام در صنعت خودرو:
مشروط كردن قراردادهاي همكارى خارجى : همكارى درحالت سزمايه كذارى مشتركك روى يك پلضرم
مشت رک تعریف شود نه كك يا جند ممحصول خاص.
A رفع مشكلات ساختارى و حذاف شركت هاي تاه فرهی شود
ارتباط صنعت خودرو با مراكز علمى و دانة'
ریسک های حوزه برنامه ریزی
ریسکتهای مربوط به عدم دقت در برآورد منابع و زمانبندی: عدم تخین صحیح زمان هزینه و سای
مورد نیز رای پروژههای توسعه و تلد خودرو منجر به تأخیر در تحويل: افزابش هزينهها و كاهش رضايك
مشتریان میشود
ريسك هاى مرتبط با تغييرات در نيازها و الزامات بازا
مقررات مىتوائد باعث شود برنامهريزىهاى اجام شده منطبق بر شرايط بازار نباشد وناز به اصلاحاث بيدا كثد.
ريسككهاى مربوط به زنجيره تأهين؛ نابايدارى در تأمين قطمات؛ مواد اوليه و تجهيزات: مىتواند منجر به
توقض توليد و افزايش هزينهها كبردد. ابن ريسكدها يه ويزه در زمانهاى يحران اقتصادى يا تحريمها تشديد
ee
ريسك هاى مربوط به فناورى و نوآورى: عدم تطبق فناورىهاى جديد ب برنامهريزىهلى بروؤه» يا تتأخير در
أتتقال فتاورى: مى تواند توسعه محصولاث جديد رابا مشكل مواجه كند و بازار را از دست بدهد.
داد
صفحه 5:
ریسکتهای مالی و اقتصادی:تر
ریسکهای مربوط به انطباق و مقررات
dae ستمدی ای یسکها
وج
جم
صفحه 6:
مركزيت درجه در شبكة ریسکهای زنجیره تأمين. در این بخش ریسکهایی مشخص میشوند که بيشترين تأثير را ال
ener (مرکزیت درجه درونی) و بیشترینتأثر را بر شکلگیری سایر ریسکهادارند (مرکزیت درجة
ابيروة
تجربيات خودروسازان زاينى و آمريكابى در مديريت ريسككهاى زنجيره تأمين
تمركز بر همكارى مشترك و يكبارجه سازى:
استقادة أز سيستم هاى مد يريت بيشرفته:
صفحه 7:
۳ تعرز توليد محلى و كاه وابتكى خارجى: ددن كام ريسكدعى ی زرا تمه ی ای با
۴ انعطاف يذيرى و مديريت بحران: به سرعت مىتوائد به اخلالات زنجيرء تأمين ياسخ دهتد و ريسكدهاى ناشیا بحرانه را
کاهش دمن
اه متفه از قوری های نون دای ره ماد هرش نضتوعي. داههای زگ ردو
eee ie وصاات Ea SE نان هن
Sil 9 SEE id Sings dee ASIN 5 gol SE) apse ۶ فرش
ريسكدهاى با لولويت بالادر حوزه برنمهریزی تین قطعات در ایرا
واستگیبهواردات و تحريم هائ بخش قبل ترجهي لز تقطعات خودزو در ابرات ریات و تحره و شکلاتاری امش
مبزراين قطعات شل ايت كه ويسكك توف توليد و كمود قطات را ازايش مى دهد
Se و AOL CMS ay we by Fa pL aE paula خودوساا باعت
و a
١ -* كيفيث بين فطعات داخلى و رقابت با قطعات قاججاق: كبفيت باين برخي قطعات داخلى در مقايه ب قطعات وارداتى وقاج
ane عنما بر و كاش سهم توفدكتدكان الي
4 قرابتدهاي بيجيده و طولانى تقد فرارداد: طولائى شدن مراحل عقد قراردادها وعدم ارا تليهاى اتصادى eg cop
cones تخرد لین فلات مي شود.
0 تلد من تین و رسک عدم تین جود دين تان كد برلى يكك قلع به هليل عدم اطميا و ريسكتعاى عملكزدى بلعث
تره قطعات: تاجاق لمات ودب و
ليد و اتفال در صنعت قطتعساؤى شده ست
صم در داخلى سازى قطعات كليد: عدم تولانى در داخلى سازى قلات ييجبده و با ارؤش لقزود الا باعث وابستكى به
Se cio emt soon aso
هد تاثير قيست #ذارى دستورى: باعث عاعش الكيزء تاید کنندگان برایتوید مات با کیت و Bins ANG کاهش بهرموری و
کت در زجره تن میشود
tea dl yg eC 1
is Na yy Le 9 بهر مورك Bee AS
فرصتهاى با اولويت بالادر حوزه برنامهريزى تامين قطمات در يران
راد اه پات کاهش رف
تطعات فیک و یی بازار داخلى را تحت كأثر
Sik بزركك خارجى: فرصت مناسى برلى تولي د كتد كان داخلى جهت تومعه توليد و فروش وجوه دار.
-۷ حمايت از توليد داضلى : سياستهاى تدويقى دولت ماد معاقيت على ملياتى و الها زمندساز افيش توليد داخلى و کمن
وسكي به واردات قطعات استه
ا موقعيت أستراتزيك ابراه تزديكى به باز ازعاى ملتهلى مالتد عزاق تركيه و آسبایمرکزی:فرت صادرات قمات خودرو ی
كشورهاى هسابة و قراهم مي كثد.
+ ييشرقت هلى قاور ون وآوری دض ری خردرهیکارآدتر و سازگا با سبط زیت به ها وود خودرهای
غيريدى و الكتربكي» فرصت مرمابه كذارى در توسعد مات تخضصی و فاوریهای تون را ابجادکرده اس
8 افریش داخلی سازی قطعات: بای داخلیسازی قاتا هدش كاهش واستكى egestas مات با
بلا فرصت رخ و حو دكفابى صنعت قطعدسازى را فراهم مى كتد.
شد بازار قطعات يد كي اقزيش عمر متوسط خودروهاو تعداد خودروهلى فرسودمدموجب افيش تقاض برا ات بدگی شاه
که از يزدكى براى تيد كتد كان ابجاد مي كتد.
استفاده أ ری های تین در مد ریت زنجیره تامين: abe la gnc» Jbl ginal je Sag
sale
توسعه هسگاری پا شرت های ماش بیان اتاده ز رفت شرکتهای دشن بای و أورى واتويد قلات پر ماد
رت وقابتى ابجاد گنه
ان اصلاح تعرفه هاى وارداتى؛ اصلاح تعرقههاى واردات قطعات يدكى مى تود به حمابت بيشت از تويد داعلى و افزايشى الكيز
تفه هاى وارداتى: كي من اعلى
صفحه 8:
چالش های حوزه مدیر
یکی از مهم ترین مشکلات صنعت خودروسازی؛نیود استراتوی بلدمدت و آینده شقاف و روشن نراق سرماية
كذارى است. به طو ركلى به دليل وایستگی شدید لایه مدیریتی به ساختار دولتی؛ بخش بز ركى از بدنه مديريتى با تغيير
دولت ما تقير من كتدنو لذ عمده مياست هائ اعمالى دن اين منمت::عمر کوته عارنه نه ديبل تفبيرات زياد د
تصميمات تودروسازانء معمولا بروذه هاى بززكك از جنس توسعه pane ناقض رها شده و باز كشت هزيته مالى و
زمائى سرمايه كذارا. در حوزء قطعه سازى محصول جديد دجار جالش جدی می شود این موضوع در کنار بدهی
هاى بالا و بلتدمدت خودروسازان به قطعه سازان: همواره اعتماد قطعه سازان جهت همراهی با خودروسازان در راستای
ودع هزواع عد
جالش هاى مربوط به ساختار زنجيره تامين
یکی از مهم ترین مشکلات این حوزهه کافینودن شرکت های امن کشنده رده یک در تولید قطمات است. این
مجموعه ها که با مجموعه ای از تابن کنندگان خرد در ارتباط هستند باعث می شوند خودروساز درگیرارتباط با
تامين كتندكان خرد نشود و در تامين قطعات مديريت بهترى داشته باشد. در مقابل ساختارهاى رده یکی قطمه سازات:
مات در قطعه سازان يزركك ايران شكل ككرفته است. اين موضوع متجر يه وابستكى خودروساز
gla os ختلن قطعات خؤدرو ز بروز مشكلات جدى در ملديريت زتجيره تامين شاه اضته
روش تامين ste
جالش هاى مربوط به مباحث فنی و کیفی
از موضوعات فتی مهم در توسعه و تریدقطمات خودرویی: اطلاع از ارتاط سيستمى و بالادستى قطعات فر مجموعة
اخودرو است. فقدان ويا ناكافى بودن اين اطلاعات بالادستى در مجموعه هاى تحقيق و توسعه خودروسازان: با ایجاد
ضع در تهيه اسناد ارتباط سيستمى الزامات و رويه هاى نسته روند توسعه قطعات خودرويى را یبا مشکل روبه رو
میبازد.
پررسی چالشهای صنعت قطعات خودرو در ارات
عبات از
صفحه 9:
بهروز نبودن فناوریها
هزينه بالاى مواد اوليه براى ساخت قطعات خودرو
نداشتن مزیت رقابتى در برابر توليد كنند كان خارجى
کمبود نيروى كار ماهر در جهت توليد قطعات خودرو در ایران
تحریمهایاقتصادی بر صنعت قطعات خودرو در ايران
محدودیتهای ناشی از سياستها و مقررات
بررسی فرصتهای صنعت قطعات خودرو در ابران
با وجود اين جالش هاء فرضت هاي رشد متعددى نيز در صنعت قطعه سازى ايران وجود دارد: يك فرصت ببزرك در
انسيل افزابش صادرات نهفته ست. ابران با موقعيت استراتزيك و دسترسی بهازارهای کلیدی منشد روا و آسیا
بتانسيل تبديل شدن به يكك باز يكر اصلى در بازار جهائى قطعات خودرو را دارد.
علازة بر اين: تقاضای فزاینده ای بای وسایل نله لکتریکی (21/5) در سراسر جهان وجود دارد که نشان دهنده
فرصتی برای ش رکت هلى ابرانى براى تكسترش به اين بازار در حال ظهور است. شركت هاى ايرائى با سرمايه گنذاری
در تحقيق و توسعه و توسعه مشار كت با سازند كان خودروهاى برقى مى توانند خود را به عنوان بيشرو در اين بخش رو
به وشد قوار دهتد.
تقاضای با رای قطات خودرو در ایران
بر است. این یکک فرصت عالی رای
eae Ute
یکی از فریت های اصلی صنعت قطمه سازی 1a Spa hy)
ُو تا داعلى براق تيد و فروض محم لات حوة رای بای
حمايت از توليد داخلى در عرصه صنعت قطعات خودرو در ايران
ازائه مشوق هایی مان معفیت ها ملیاتی و یرنه رای شر کت هانی است که قطعات را دز محل تولیدمی کنند
موقعیت استراتزیک ایران
موقعيت استراتؤيكك ايران.در منطقه حخاورفيانه قرصت هانى را براى صادرات قطمات عنودرو به کسورهای همسایه
فراهم مى كند. توليد كتند كان به بازارهاى بزر كك در خارج از أبران دسترسى دارند.
پیشرفتهای صنعت قطعات خودرو در ایران
پیشرفتهای فاوری و نوآوریها نز فرصتهای رشدی را در صنعت قطعات خودرو ايران ايجاد کرده است.
فرصتهای مهم برای صادرات قطعات خودرو
ازارهاى بزرك و در حال رشد منطقه اى: كشورهابى مانند عراق: روسيه و جين به دليل روابط تجارى
تریخی و تقاضای رو یه رشد بازارهایبافه مهمی بری صادرات قطمات خودرر رن مس
موقعیت جفراقییی و شبكه حمل و فقل: تزديكى يران به كشورهاى همسايه و وجود شبکههای حملوتفل
مناسبء هزينههاى لجستيكى را كاهش داده و صادرات را تسهيل مى كثد.
صفحه 10:
+
توسعه بازار خدمات بس از فروش: افزايش خودروهای موجود در کشورهای مسایه و نياز به قطعات ید کی:
اسم ماس صف ان مه عط تع عباس جرف
رشد بازار لوازم يدكى در خليج فارس: كشورهاى حوزه خطيج قارس ؛ به دليل شرايط آب و هوابى خخاص و
توح غزدروهاه فرشت مامی براق شادرات لمات موب ينجوات
امكان توسعه صادرات مجدد: كشررهاى منطفه مانند امارات مى توائد به عنوان بل صادراتى براى قطعات اييرانى
ورد استقاذه قراو “كيرف
يتانسيل افزايش سهم بازار با بهبود كيفيت و برند ينك
فرصت هاى همكارى مشترك و توليد مشت رككة توليد مشتركك خودرو و تطعات با کشورهای هدف مانند
روسيه؛ مىتوائد زمينه ساز افزايش صادرات قطعات و توسعه بازارهاى جديد باشد.
موضوع :ریسک ها و فرصت های واگذاری سهام تودلی (خصوصی سازی در صنعت خودرو)
محقق :دکتر محمد حسین ابوئی مهریزی
سهام تودلی ،یعنی م22الکیت ش22رکت اص22لی در ش22رکتهای زیرمجموع22ه خ22ود ،س22اختار پیچی22ده و
غیرشفافی ایجاد میکند که م22انع تص22میمگیریهای ش22فاف و م22ؤثر میش22ود و ریس22ک م22دیریتی را
افزایش میدهد.
ریسکهای با اولویت باال در واگذاری سهام تودلی (خصوصی سازی در صنعت خودرو)
-1
-2
-3
احتمال تقویت مافیای خودروسازی
مقاومت مديران و سهامداران عمده :مدیران شرکتها و سهامداران عمده ب""ه دلی""ل حف""ظ کن""ترل از طری""ق س""هام ت""ودلی،
تمایل کمی به واگذاری این سهام دارند و این موضوع روند واگذاری را کند و دشوار میکند.
ریسک تداوم فعالیت :در حال حاضر ش""رکتهای خودروس""از ب""ه ش""دت ب""ه یارانهه""ا و حمایته""ای دول""تی وابس""ته هس""تند .این
وابستگی باعث میشود که خریداران نگران توانایی ادامه فعالیت شرکت بدون این حمایتها باشند.
-4
-5
-6
-7
-8
-9
-10
-11
-12
-13
حضور نهادهاي دولتي و شبه دولتي :این نهادها همچنان سهم ب""زرگی در م""الکیت و م""دیریت دارن""د و ممکن
است با خصوصیسازی واقعی مخالفت کنند یا آن را به شکل ظاهری انجام دهند که اثربخشی الزم را نداشته باشد.
تاثيرات اجتماعي و اشتغال :خصوصیسازی ممکن است منجر به کاهش اشتغال و مقاومته""ای اجتم""اعی ش""ود
که خود ریسکهای سیاسی و اجتماعی را به دنبال دارد.
عدم شفافيت و پيچيدگي مديريت :سهام تودلی به دلیل مالکیت شرکت اصلی در ش"رکتهای زیرمجموع"ه خ"ود ،ب"اعث
ایجاد ساختارهای پیچیده و غیرشفاف مدیریتی میشود که مانع تصمیمگیریهای شفاف و مؤثر در شرکتها است
نفوذ سیاسی و مداخالت دولتی :سهام تودلی ب""ه دولت و وزارت ص""مت امک""ان میده""د در انتخ""اب م""دیرعامل و م""دیریت
شرکتها دخالت کنند ،که این موضوع باعث سیاسی شدن واگذاری و افزایش ریسکهای سیاسی و مدیریتی میشود.
مشكل در قيمت گذاري و ارزش گذاري 2:فرآیند قیمتگذاری سهام ت"ودلی معم"والً مبت""نی ب"ر کارشناس"یهای زم""انبر و
چانهزنی است و کشف قیمت واقعی در بازار سرمایه به خوبی انجام نمیشود که این موضوع میتواند به ع""دم تحق""ق ارزش واقعی س""هام
منجر شود.
عدم ثبات قوانين و مقررات :نبود ثبات در سیاستهای اقتصادی و صنعتی ،برنامهریزی بلندمدت را دشوار کرده
و ریسک برنامهریزی و سرمایهگذاری را افزایش میدهد.
كمبود شفافيت و فساد :نب""ود ش""فافیت در عملک""رد م""الی و اقتص""ادی ش""رکتها و وج""ود فس""اد ،م""انع ج""ذب
سرمایهگذاران واقعی و اجرای موفق خصوصیسازی میشود.
چالش هاي اقتصادي كالن :تحریمها ،نوسانات ارزی ،تورم باال و شرایط نامطمئن اقتصادی ،ریسکهای مالی را
افزایش میدهد.
ضعف در رقابت پذيري و نوآوري :نب""ود فناوریه""ای ن""وین و ض""عف در به""رهوری ،بخش خصوص""ی را از
سرمایهگذاری منصرف میکند و ریسک ادامه ناکارآمدی را افزایش میدهد.
احتمال انحصار و نفوذ گروه هاي فشار :واگذاری" به نهادهای خصولتی یا شبهدولتی میتوان""د منج""ر ب""ه ایج""اد
انحصار" جدید و تداوم مشکالت قبلی شود.
فرصتهای با اولویت باال در واگذاری سهام تودلی (خصوصی سازی در صنعت خودرو)
-1
-2
-3
اصالح ساختار مالي و حاكميت شركتي :واگ""ذاری س""هام ت""ودلی گ""امی مهم در اص""الح س""اختار م""الی ش""رکتها و بهب""ود
حاکمیت شرکتی به شمار میرود که میتواند به افزایش شفافیت و کارایی مدیریتی کمک کند.
تامين منابع مالي قابل توجه :واگذاری سهام تودلی در شرکتهای خودرویی میتواند من""ابع م""الی قاب""ل ت""وجهی ب""رای ش""رکت
فراهم کند که میتواند در توسعه و بهبود عملیات اصلی شرکتها به کار گرفته شود.
كاهش تصديگري دولت و تسهيل خصوصي سازي :این واگذاریها ب""ه ک""اهش م""الکیت و دخ""الت دولت در ش""رکتها
کمک کرده و روند خصوصیسازی را تسهیل میکند.
-4
كاهش جذابيت سهام تو دلي از طريق سلب حق راي 2:با مح""دود ک""ردن ح""ق رای س""هام ت""ودلی در مج""امع عم""ومی،
جذابیت این نوع سهام برای مدیران کاهش یافته و احتمال واگذاری آن افزایش مییابد.
افزايش شفافيت در بازار سرمايه :عرضه سهام ت""ودلی در ب""ورس و کش""ف قیمت واقعی از طری""ق ب""ازار س""رمایه ب""اعث اف""زایش
شفافیت و بهبود عملکرد بازار میشود.
-6
اصالح ساختار مالی شرکتها :واگذاری" سهام تودلی موجب آزادسازی منابع مالی قابل توجهی میشود که پیشت""ر
در قالب مالکیت متقابل بلوکه شده بود و این منابع میتوانند صرف فعالیتهای اصلی شرکت شوند.
کاهش موانع سرمایهگذاری 2بخش خصوصی
کشف قیمت واقعی سهام در بازار سرمایه
کاهش رانت و فساد
بهبود بهرهوری و کاهش زیانها :واگ""ذاری" ب""ه بخش خصوص""ی واقعی میتوان""د ب""ه بهب""ود به""رهوری" ش""رکتها،
کاهش زیانها و اصالح ساختار نیروی انسانی کمک کند ،چرا که مدیریت شرکتها از حالت دولتی و دستوری خارج
میشود.
ورود فناوري هاي جديد و نوآوري
افزايش رقابت پذيري بازار :با ایجاد فضای رقابتی واقعی و حذف قیمتگذاری دستوری ،خودروسازان مجب""ور ب""ه
بهبود کیفیت و کاهش قیمتها میشوند که به نفع مصرفکننده است.
ايجاد اشتغال پايدار 2:اگر خصوصیسازی با افزایش تولید و بهرهوری همراه باشد ،میتوان""د اش""تغال را در بلندم""دت
افزایش دهد.
ریسکهای با اولویت باال در حوزه برنامهریزی تامین قطعات در شرکت های خودروساز
ریسکهای 2مرتبط با ناپایداری در زنجیره تامین :یکی از مهمترین چالشها ،عدم اطمینان در تأمین قطع""ات
است که بهدلیل تعدد منابع ،وابستگی" به منابع خارجی ،تحریمها و نوسانات بازار ،میتواند منجر ب""ه کمب"ود قطع""ات و
توقف تولید شود.
ریسکهای 2مربوط به تأخیر در عقد قراردادها و فرآیندهای اداری :طوالنی شدن مراحل عق""د ق""رارداد،
عدم ارائه" تحلیلهای اقتصادی قیمت ،و فرآیندهای اداری پیچیده ،باعث تأخیر در تأمین قطع""ات و ک""اهش به""رهوری
میشود.
ریسکهای 2ناشی از عدم بهرهوری و کیفیت پایین تامینکنندگان :کمبود بهرهوری" نیروی ک""ار ،ض""عف
در کن""ترل کیفیت و ع""دم نظ""ارت مناس""ب ب""ر تامینکنن""دگان ،ریس""ک ب""روز مش""کالت کیفی و اف""زایش هزینهه""ای
نگهداری" و اصالح را به همراه دارد.
ریسکهای 2مربوط به نوسانات ارزی و اقتصادی :تغی""یرات ن""رخ ارز و تحریمه""ای اقتص""ادی ،ب""ر هزینهه""ای
تامین و قیمتگذاری قطعات تأثیر منفی گذاشته و ریسک افزایش هزینهها و کاهش حاشیه سود را ایجاد میکند.
ریسکهای 2مربوط به مدیریت و نظارت ناکافی بر زنجیره تامین :نبود سیس""تمهای مناس""ب ب""رای رص""د و
کنترل زنجیره" تامین ،و ضعف در مدیریت تدارکات ،منجر به کاهش کنترل بر فرآیند تامین و اف""زایش احتم""ال ب""روز
مشکالت کیفی و کمبود قطعات میشود.
ریسکهای 2مربوط به تغییرات فناوری و استانداردها :ع""دم تط""ابق فناوریه""ای تامینکنن""دگان ب""ا نیازه""ای
شرکت ،و تغییرات در استانداردهای زیستمحیطی و ایمنی ،میتواند منجر به نی""از ب""ه اص""الحات س""ریع و هزینهه""ای
اضافی شود.
ریسکهای 2مرتبط با بحرانهای غیرمنتظره :بحرانه""ایی مانن""د تحریمه""ا ،بحرانه""ای اقتص""ادی و سیاس""ی ،و
بالیای طبیعی ،میتواند زنجیره تامین را مختل و برنامهریزیهای تامین قطعات را دچار اختالل کند.
-5
-7
-8
-9
-10
-11
-12
-13
-1
-2
-3
-4
-5
-6
-7
13چالش خودروسازي در ايران
چالش های صنعت خودرو در ایران را می توان در سه گروه عمده با 13زیرشاخص بررسی کرد
الف – خودروسازي در ايران؛ صنعتي هميشه نوزاد و نيازمند به حمايت دولت
-1تحميل سرمايه گذاري هاي غير اقتصادي :در طول 6دهه گذش""ته هم""واره هزین""ه ه""ای ب""االیی از فش""ارهای
سیاسی به صنعت خودروسازی کشور وارد شده و به کارایی پایین آن دامن زده است .به عن""وان مث"ال اینک""ه
نماینده های مجلس برای" راه اندازی" خط تولید خودرو یا قطعات در استان خود به شرکت های فعال در این
صنعت فشار بیاورند ،ازجمله راه اندازی خط تولید در شهرستان های مختلف که صرفه اقتصادی اغلب آنه""ا
زیر سوال است ،در سال های اخیر در کشورهای آذربایج""ان ،س""وریه ،س""نگال ،ع""راق ،بالروس ،ون""زوئال و
سودان نیز واحدهایی برای مونتاژ خودرو راه اندازی" کرده اند.
-2تحميل نيروي انساني زائد :استخدام" هاي دستوري ،انتصاب مدیران ارشد و حتی مدیران میانی از میان اف""راد
خارج از سازمان ،امری متداول بوده است.
-3مشروط نبودن سياست هاي حمايتي دولت :با توجه به مشروط نب""ودن حم""ایت ه""ای دول""تی از این ص""نعت،
خودروسازان انگیزه ای برای" سرمایه گذاری در طراحی محصول ،طراحی پلتفرم و توسعه محص""ول ندارن""د
لذا ،شاهد آثار زیان باری ازجمله عقب ماندگی در بازار رقابتی هستیم.
-4قيمت گذاري دستوري محصوالت :قیمت گذاری دستوری ،انگیزه شرکت ها برای افزایش نوآوری ،بهره وری
و کیفیت محصوالت را کاهش می دهد.
-5ب – چالش هاي كالن اقتصادي و سياسي
شرایط کالن اقتصادی و نظام تامین مالی ناکارآمد تاثیر منفی بر عملکرد صنعت خودرو داشته است
-1
-2
-3
نوسانات نرخ ارز :عدم ثبات نرخ ارز و تثبیت دستوری و افزایش نرخ ارز .
نظام تامين مالي ناكارآمد :فقدان بازار بدهی در اقتصاد کشور موجب ش""ده اص""لی ت""رین روش ت""امین م""الی
شرکت های بزرگ ،بازار پول یا همان سیستم بانکی باش""د .زم""انی ک""ه بنگ""اه ه""ای ب""زرگ تولی""دی کش""ور
نتوانند از طریق روش های متداول در بازار بدهی به تامین مالی بپردازند ،همواره به دنبال تسهیالت از سیستم
بانکی خواهند بود .این امر اغلب موجب افزایش معوقات بانکی می شود.
تحريم هاي بين المللي :صنعت کشور از لحاظ کاالهای واسطه ای و ماشین آالت تولیدی وابسته" به واردات
است ،لذا تحریم ها تاثیر جالب توجهی بر عملکرد آن دارد.
ج – چالش هاي داخلي صنعت خودروسازي
-1
-2
-3
-4
-5
كم توجهي به تحقيق و توسعه :این امر باعث شده است عمده تفاوت بین تولی""د ی""ک خ""ودروی داخلی طی
سال های متمادی ،به تغییرات ناچیزی در قطعاتی مثل چراغ یا آینه خودرو محدود شود.
وابستگي وارداتي به واسطه عدم تكميل زنجيره توليد صنايع باالدست :صنعت خ""ودرو ،س""ومین ص""نعت ب""ه
لحاظ وابستگی وارداتی در تامین م""واد اولی""ه و واس"طه ای از خ"ارج از کش""ور اس"ت .فق""دان ب""رخی اقالم و
امکان تولید وابستگی وارداتی این صنعت و درنتیجه تاثیرپذیری از شوک های ارزی و تحریم ها بوده اند.
عدم ثبات در سياست ها :تغییرات س"لیقه ای در س""طح م"دیران ارش""د و می""انی خودروس""ازی ،ع""دم ثب""ات و
پایداری در سیاست ها و استراتژی های خرد و کالن را ب""ه هم""راه دارد ک""ه ب""ه این ص""نعت آس""یب وارد می
كند.
نوع نگاه به همكاري با خودروسازان جهاني :همکاری با خودروسازان جهانی در مرحله ی""ادگیری فن""اوری،
ب""ه ش""رطی ک""ه انتق""ال دانش ف""نی را تض""مین کن""د یکی از راه ه""ای تس""ریع ح""رکت خودروس""از محلی ب""ه
خودروسازی در سطح جهانی است.
سرمايه گذاري در امور غير مرتبط با كس""ب و كار ش""ركت ه""ا :ط""راحی و توس""عه پلتف""رم خ"ودرو و ق""وای
محرکه و سیستم انتقال قدرت و توسعه محصول با برند اختصاصی نیاز به سرمایه گذاری کالن دارد.
-6
سهامداري چرخه اي :ح""دود ۳۰درص""د از س""هامداران ای""ران خ""ودرو از ش""رکت ه""ای زیرمجموع""ه ای""ران
خودرو و 6/22درصد از سهامداران سایپا از شرکت های زیرمجموعه سایپا هستند ک""ه وک""الت تع""یین عض""و
هیات مدیره را به دولت واگذار" می کنند .به همین دلی""ل ب""ه رغم اینک""ه س""هام دولت در ه""ر دو خودروس""از
بزرگ کمتر از ۱۷درصد است ،دولت کنترل مدیریتی این دو شرکت را برعهده دارد.
نتيجه گيري و ارائه راهبرد
-1
-2
-3
-4
-5
-6
-7
-8
-9
توجه جدي به سياست هاي كلي اقتصاد مقاومتي "-1 :افزایش تولی""د ب""ا اص""الح س""اختار تولی""د و بهب""ود در
مدیریت منابع و توازن بین منابع ورودی و خروجی به ویژه هزینه های سربار تولید و هزینه های مالی ض""من
افزایش تولید قیمت تمام شده خودرو را کاهش داد "-2سرمایه گذاری و حمایت از واح""دهای دانش بنی""ان
"-3تولید خودروهای کم مصرف درجهت اصالح الگوی مصرف " -4تولید خودروی متناسب ب""ا نیازه""ای
بازارهای صادراتی -5طراحی و تولید خودروهای هیبریدی و خودروهایی با سوخت جایگزین
اعمال دقيق مديريت دانش و تش""كيل واح""د تحقيق و توس""عه مش""ترك -1 :انتق""ال دانش بین ش""رکت ه""ای
داخلی و خارجی -2استفاده از محصوالت و دانش یکدیگر و بومی سازی این دانش در سایه اعم""ال دقی""ق
مدیریت دانش -3گسترش و تقویت فعالیت های تحقیق و توسعه ای ()R&D
راهكارهاي گذر از شرايط تحريمي " -1 :تعمیق ساخت -2شناسایی اقالم گلوگاهی و برنام""ه ری""زی جهت
داخلی سازی آنها -3اعطای خط اعتباری تولی"د داخ"ل قطع"ات خ"ودرو توس"ط بان"ک ص"نعت و مع"دن -4
خرید تضمینی کااله""ای دارای مشخص""ات ف""نی م""ورد نی""از خودروس""ازان -5راه ان""دازی ص""ندوق س""رمایه
گذاری تخصصی خودرو در بورس
تشكيل اتاق فكر مديريت تحريم :اتاق فکر باید به صورت لحظه ای مسائل و مش""کالت و چگ""ونگی انتق""ال
فناوری و تدوین راهبرد و اصالح آن را رصد کند و اطالعات و برنامه خود را دراختیار مدیران قرار دهد.
استفاده از ظرفيت بازار سرمايه :استفاده از بازار سرمايه می تواند راهگشای" خودروسازان در امر ت""امین م""الی
پروژه های مهمی همچون طراحی پلتفرم باشد.
ادغام در صنعت خودرو:
مشروط كردن قراردادهاي همكاري خارجي :همکاری درحالت سرمایه گذاری مشترک روی یک پلتف""رم
مشترک تعریف شود نه یک یا چند محصول خاص.
رفع مشكالت ساختاري و حذف شركت هاي تابعه فرعي غير ضرور :
تعميق و تعريف ارتباط صنعت خودرو با مراكز علمي و دانشگاهي
ريسك هاي حوزه برنامه ريزي
ریسکهای مربوط به عدم دقت در برآورد منابع و زمانبندی 2:عدم تخمین صحیح زمان ،هزین""ه و من""ابع
مورد نیاز برای پروژههای توسعه و تولید خ""ودرو ،منج""ر ب""ه ت"أخیر در تحوی""ل ،اف""زایش هزینهه""ا و ک"اهش رض""ایت
مشتریان میشود.
ریسکهای مرتبط با تغییرات در نیازها و الزامات بازار :ناپایداری در نیازهای مشتریان ،تغی""یرات فن""اوری و
مقررات ،میتواند باعث شود برنامهریزیهای انجام شده منطبق بر شرایط بازار نباشد و نیاز به اصالحات پیدا کند.
ریسکهای مربوط به زنجیره تأمین :ناپایداری در تأمین قطع""ات ،م""واد اولی""ه و تجه""یزات ،میتوان""د منج""ر ب""ه
توقف تولید و اف"زایش هزینهه"ا گ""ردد .این ریس"کها ب""ه وی""ژه در زمانه""ای بح""ران اقتص"ادی ی"ا تحریمه""ا تش""دید
میشوند.
ریسکهای مربوط به فناوری و نوآوری :عدم تطابق فناوریهای جدید با برنامهریزیهای پروژه ،یا ت""أخیر در
انتقال فناوری ،میتواند توسعه محصوالت جدید را با مشکل مواجه کند و بازار را از دست بدهد.
ریسکهای م22الی و اقتص22ادی :نوس""انات ارزی ،تغی""یرات در سیاس""تهای اقتص""ادی و کمب""ود من""ابع م""الی،
برنامهریزیهای مالی و سرمایهگذاری را با مشکل مواجه میکند و بر سودآوری و توسعه پروژهها تأثیر میگذارد.
ریسکهای مربوط به انطباق و مقررات :تغییر در قوانین و مق""ررات مرتب""ط ب""ا تولی""د خ""ودرو ،ایم""نی ،محی""ط
زیست و استانداردهای بینالمللی ،نیازمند اصالحات سریع در برنامهریزیها اس""ت ک""ه ممکن اس""ت ب""ا ت""أخیر هم""راه
باشد.
جدول -1دستهبندی اولیۀ ریسکها
مالی و اقتصادی
سیاسی اجتماعی
ارتباطات
تأمینکننده
بازار و صنعت
قانونی/حقوقی
برنامهریزی تأمین
حمل و نقل
برنامهریزی فروش
توزیع
خرید و بازرگانی
تولید
برنامهریزی مالی و سازمانی
برنامهریزی نیروی انسانی
کیفیت
تکنولوژی 4اطالعات
جدول -2فهرست ادغامی تمامی ریسک های شناسایشده
Id
1
ریسک
افزایش قیمت سوخت و حاملهای انرژی
Id
ریسک
2پایینبودن روند بازده
نوسانات بازارهای مالی
3زیادبودن هزینههای تولید
4
5نرخ بدهی و اعتبار
6وصولنشدن مطالبات مالی از مشتریان
7توان مالی و قدرت خرید مشتریان
8بحرانهای اقتصاد جهانی
9مشکالت نقدینگی
10سیاستهای انقباظی و انبساطی بانکها
11تحریم
12جنگ و حمالت تروریستی
13مسئولیتپذیری در برابرحفظ محیطزیست
14نارضایتی مردم از کیفیت کاالها
15ظهور رقبای جدید یا خارجی
16تغییر در مزیت رقابتی
تغییر در سیاستهای دولت (کنترل قیمتها ،تعیین حداقل دستمزد)... ،
17تغییر تکنولوژی
18
19افزایش تعرفهها و مقررات گمرکی
20مشکالت قراردادی ناشی از تجدید تحریمها
21متکیبودن به تکنولوژی اطالعات برای انجام تصمیمات و فرآیندها
22پیشبینی نادرست تقاضا
23ضعف در بازاریابی
24اتر شالقی
25تغییرات سریع در انتظارات مشتری
26تأخیر در تحویل محصول نهایی به مشتریان
27خرابی ماشینآالت 4حمل
28کمبود ظرفیت حمل
29عدم توانایی الزم در پیشبینی کردن تغییرات بازار و صنعت
30فساد اداری
31ضعف در بودجهبندی و تخصیص منابع مالی
32ضعف در پیشبینی و واکنش به تقاضای بازار
33تغییر یا جابهجایی پرسنل کلیدی
34ضعف یا عدم توانایی در ایجاد انگیزههای شغلی
35مشکالت فرهنگی
36ضعف در تدوین سیستمها و روشهای کاری مناسب
37ارتباطات ضعیف بین واحدها
38جزیرهای عملکردن واحدها
39نوسانات نرخ ارز
40نوسانات نرخ بازده
41مشکالت مالی
42افزایش هزینۀ نیروی کار
43خروج تأمینکننده از محیط کسب و کار
44ورشکستگی تأمینکننده
45محدودیت ظرفیت تولید تأمینکننده
46عدم تأمین به موقع اقالم درخواستی
47ظرفیت و پاسخگویی تأمینکنندگان جایگزین
48اشتباه در تحویل سفارش
49فرصتطلبی تأمینکنندگان
50تعهد تأمینکنندگان
51شرایط انحصار یا انحصار چندجانبه در بازار تأمین
52کیفیت پایین مواد اولیه یا خام
53عدم توانایی در به اشتراکگذاری اطالعات با تأمینکنندگان
54
55اشتباه در سفارشگذاری
56وابستگی به یک تأمینکننده
57انتخاب اشتباه تأمینکننده
58تغییرات طراحی محصول
59ضعف فرآیندی در فرآیند پذیرش تأمینکنندگان
60نشریفات اداری و برنامهریزی حمل و نقل
61روش انتخابی حمل و نقل
62افزایش هزینههای حمل و نقل
63محدودیت ظرفیت حمل و نقل
64تراکم بیش از حد در کانالهای حمل و نقل
65طوالنیبودن مسیرهای حمل و نقل
66حمل و نقل نامناسب محمولهها
67ظرفیت محدود بنادر و راه آهن
68ریسک زمانبندی تحویل مواد شیمیایی
69مشکالت گشایش اعتبار ارزی
70ترخیص کاال از گمرک
71اشتباه در برنامهریزی تولید
72خرابی و ازکار افتادگی تجهیزات و ماشینآالت تولید
73تغییرات سریع تکنولوژی تولید
74تغییر در مهندسی محصول
75تحققنیافتن برنامه تولید
76ایمنی و حوادث کاری
77
ریسکهای محدودیت منابع در تولیدات آتی که دارای تنوع بیشتر هستند
ریسک ایجاد البی ازطریق شرکتهای رقیب و تأمین کنندگان مشترک
78حمل نامناسب در انبار داخلی شرکت
79کیفیت پایین و غیراستاندارد قطعات
80ضعف در روش انجام فرآیندهای کاری
81ضعف در انجام فرآیندهای کنترل کیفی
82عدم نظارت صحیح در محل انجام فرآیند
83نیروی کار بی تجربه و آموزشندیده
84شکست سیستمها و فرآیندهای اطالعاتی
85ضعف زیرساختهای اطالعاتی
86ضعف صحت اطالعاتی
87عدم دسترسی به اطالعات
88عدم یکپارچگی مؤثر سیستمهای اطالعاتی
89عدم گستردگی مؤثر شبکه سستمهای اطالعاتی
90انتخاب نرمافزارهای نامناسب برای انجام فرآیندهای خاص
91مالکیت معنوی اطالعات و سیستمهای اطالعاتی
92برونسپاری و بهاشتراکگذاری اطالعات
93مقاومت کارکنان در برابر استفاده از سیستمهای جدید اطالعاتی
مرکزیت درجه در شبکۀ ریسکهای زنجیره تأمین .در این بخش ریسکهایی مشخص میشوند که بیشترین تأثیر را از
سایر موارد میپذیرند (مرکزیت درجه درونی) و بیشترین تأثیر را بر شکلگیری سایر ریسکها دارند (مرکزیت درجۀ
بیرونی).
تجربیات خودروسازان ژاپنی و آمریکایی در مدیریت ریسکهای زنجیره تأمین
-1
-2
تمركز بر همكاري مشترك و يكپارچه سازي :این همکاریها باعث کاهش ریسک تأخیر و افزایش کیفیت قطعات میشود.
استفاده از سيستم هاي مديريت پيشرفته :تا فرآیندهای زنجیره تأمین را به صورت یکپارچه مدیریت کنند و ریسکهای ناشی از
ناپایداری تامین را کاهش دهند.
-3
-4
-5
-6
تمركز بر توليد محلي و كاهش وابستگي خارجي :با هدف کاهش ریسکهای ناشی از تعرفهها و تحریمها ،این استراتژی باعث
کاهش تأثیر نوسانات سیاسی و اقتصادی بر زنجیره تأمین میشود.
انعطاف پذيري و مديريت بحران :به سرعت میتوانند به اختالالت زنجیره تأمین پاسخ دهند و ریسکهای ناشی از بحرانها را
کاهش دهند.
استفاده از فناوري هاي نوين :فناوریهای پیشرفته مانند هوش مصنوعی ،دادههای بزرگ و اتوماسیون در مدیریت زنجیره تأمین ،به
خودروسازان کمک میکند تا تغییرات بازار و نوسانات را پیشبینی و به سرعت واکنش نشان دهند.
مديريت ريسك هاي سياسي و تجاري :با جمله تنوعبخشی به تامینکنندگان و بازارهای فروش.
ریسکهای با اولویت باال در حوزه برنامهریزی تامین قطعات در ايران
-1
-2
-3
-4
-5
-6
-7
-8
-9
وابستگي به واردات و تحريم ها :بخش قابل توجهی از قطعات خودرو در ایران وارداتی است و تحریمها و مشکالت ارزی باعث
ناپایداری در تأمین این قطعات شده است که ریسک توقف تولید و کمبود قطعات را افزایش میدهد.
مشكالت نقدينگي و سرمايه در گردش :ساختار معیوب نظام بانکی و تأخیر در پرداخت مطالبات قطعهسازان از خودروسازان باعث
کاهش نقدینگی و توان تولید قطعات شده است.
كيفيت پايين قطعات داخلي و رقابت با قطعات قاچاق :کیفیت پایین برخی قطعات داخلی در مقایسه با قطعات وارداتی و قاچاق،
باعث کاهش اعتماد بازار و کاهش سهم تولیدکنندگان داخلی شده است.
فرايندهاي پيچيده و طوالني عقد قرارداد :طوالنی شدن مراحل عقد قراردادها و عدم ارائه تحلیلهای اقتصادی قیمت توسط
تامینکنندگان ،باعث تأخیر در تأمین قطعات میشود.
تعدد منابع تامين و ريسك عدم تامين :وجود چندین" تامینکننده برای یک قطعه به دلیل عدم اطمینان و ریسکهای عملکردی ،باعث
پیچیدگی در مدیریت زنجیره تامین میشود.
قاچاق گستره قطعات :قاچاق قطعات خودرو به ویژه قطعات فیک و تقلبی ،بازار داخلی را تحت تأثیر قرار داده و باعث کاهش ظرفیت
تولید و اشتغال در صنعت قطعهسازی شده است.
ضعف در داخلي سازي قطعات كليدي :عدم توانایی در داخلیسازی قطعات پیچیده و با ارزش افزوده باال ،باعث وابستگی به
واردات و افزایش ریسکهای تحریمی و ارزی شده است.
تاثير قيمت گذاري دستوري :باعث کاهش انگیزه تولیدکنندگان برای تولید قطعات با کیفیت و افزایش ریسک کاهش بهرهوری و
کیفیت در زنجیره تامین میشود.
مشكالت مديريتي و نظارتي :ضعف در مدیریت تامینکنندگان ،کاهش نظارت بر تامینکنندگان رده دوم و سوم و نبود بستر مناسب
برای ردهبندی تامینکنندگان ،ریسک بروز مشکالت کیفی و کاهش بهرهوری را افزایش میدهد.
فرصتهای با اولویت باال در حوزه برنامهریزی تامین قطعات در ايران
-1
-2
-3
-4
-5
-6
-7
-8
-9
بازار بزرگ خارجي :فرصت مناسبی برای تولیدکنندگان داخلی جهت توسعه تولید و فروش وجود دارد.
حمايت از توليد داخلي :سیاستهای تشویقی دولت مانند معافیتهای مالیاتی و یارانهها ،زمینهساز افزایش تولید داخلی و کاهش
وابستگی به واردات قطعات است.
موقعيت استراتژيك ايران :نزدیکی به بازارهای منطقهای مانند عراق ،ترکیه و آسیای مرکزی ،فرصت صادرات قطعات خودرو به
کشورهای همسایه را فراهم میکند.
پيشرفت هاي فناوري و نوآوري :رشد تقاضا برای خودروهای کارآمدتر و سازگار با محیط زیست ،به همراه ورود خودروهای
هیبریدی و الکتریکی ،فرصت سرمایهگذاری در توسعه قطعات تخصصی و فناوریهای نوین را ایجاد کرده است.
افزايش داخلي سازي قطعات :برنامههای داخلیسازی قطعات با هدف کاهش وابستگی به واردات ،به ویژه در قطعات با ارزش افزوده"
باال ،فرصت رشد و خودکفایی صنعت قطعهسازی را فراهم میکند.
رشد بازار قطعات يدكي :افزایش عمر متوسط خودروها و تعداد خودروهای فرسوده "،موجب افزایش تقاضا برای قطعات یدکی شده
که بازار بزرگی برای تولیدکنندگان ایجاد میکند.
استفاده از فناوري هاي نوين در مديريت زنجيره" تامين :بهرهگیری از سامانههای اطالعاتی و بانکهای داده قطعهسازان ،به بهبود
برنامهریزی و مدیریت تامین کمک میکند.
توسعه همكاري با شركت هاي دانش بنيان :استفاده از ظرفیت شرکتهای دانشبنیان برای نوآوری و تولید قطعات پیشرفته ،میتواند
مزیت رقابتی ایجاد کند.
امكان اصالح تعرفه هاي وارداتي :اصالح تعرفههای واردات قطعات یدکی میتواند به حمایت بیشتر از تولید داخلی و افزایش انگیزه
تولیدکنندگان کمک کند.
چالش های حوزه مدیریت
یکی از مهم ترین مشکالت صنعت خودروس""ازی ،نب""ود اس""تراتژی بلندم""دت و آین""ده ش""فاف و روش""ن ب""رای س""رمایه
گذاری است .به طورکلی به دلیل وابستگی شدید الیه مدیریتی به ساختار دولتی ،بخش بزرگی از بدنه مدیریتی با تغییر
دولت ها ،تغییر می کند و لذا عمده سیاست های اعمالی در این صنعت ،عمر کوتاه دارن""د .ب""ه دلی""ل تغی""یرات زی""اد در
تصمیمات خودروسازان ،معموال پروژه های بزرگ از جنس توسعه محصول ،ناقص رها شده و بازگشت هزینه م""الی و
زمانی سرمایه گذاران" در حوزه قطعه سازی محصول جدید دچار چالش جدی می ش""ود .این موض""وع در کن""ار ب""دهی
های باال و بلندمدت خودروسازان به قطعه سازان ،همواره اعتماد قطعه سازان جهت همراهی با خودروسازان در راستای
توسعه محصول را سلب می کند.
چالش های مربوط به ساختار زنجیره تامین
یکی از مهم ترین مشکالت این حوزه ،کافی نبودن شرکت ه"ای ت"امین کنن"ده رده ی"ک در تولی"د قطع"ات اس""ت .این
مجموعه ها که با مجموعه ای از تامین کنندگان خرد در ارتباط هستند ب""اعث می ش""وند خودروس""از درگ""یر ارتب""اط ب""ا
تامین کنندگان خرد نشود و در تامین قطعات مدیریت بهتری داشته باشد .در مقابل ساختارهای رده یکی قطع""ه س""ازان،
روش تامین سبدی قطعات در قطعه سازان بزرگ ایران شکل گرفته است .این موضوع منج""ر ب""ه وابس""تگی" خودروس""از
درحوزه های مختلف قطعات خودرو و بروز مشکالت جدی در مدیریت زنجیره" تامین شده است.
چالش های مربوط به مباحث فنی و کیفی
از موضوعات فنی مهم در توسعه و تولید قطعات خودرویی ،اطالع از ارتباط سیستمی و باالدستی قطع""ات در مجموع""ه
خودرو است .فقدان و یا ناکافی بودن این اطالعات باالدستی در مجموعه های تحقیق و توسعه خودروسازان ،ب""ا ایج""اد
ضعف در تهیه اسناد ارتباط سیستمی ،الزامات و رویه های تست ،روند توسعه قطعات خودرویی را ب""ا مش""کل روب""ه رو
می سازد .
بررسی چالشهای صنعت قطعات خودرو در ایران
عبارتند از:
بهروز نبودن فناوریها
هزینه باالی مواد اولیه برای ساخت قطعات خودرو
نداشتن مزیت رقابتی در برابر تولیدکنندگان خارجی
کمبود نیروی کار ماهر در جهت تولید قطعات خودرو در ایران
تحریمهای اقتصادی بر صنعت قطعات خودرو در ایران
محدودیتهای 2ناشی از سیاستها و مقررات
بررسی فرصتهای صنعت قطعات خودرو در ایران
با وجود این چالش ها ،فرصت های رشد متعددی نیز در صنعت قطعه سازی ایران وجود دارد .یک فرص""ت ب""زرگ در
پتانسیل افزایش صادرات نهفته است .ایران با موقعیت استراتژیک و دسترسی به بازارهای کلی""دی مانن""د اروپ""ا و آس""یا،
پتانسیل تبدیل شدن به یک بازیگر اصلی در بازار جهانی قطعات خودرو را دارد.
عالوه بر این ،تقاضای فزاینده ای برای وسایل نقلیه الکتریکی ( )EVsدر سراس"ر جه"ان وج"ود دارد ک"ه نش"ان دهن"ده
فرصتی برای شرکت های ایرانی برای گسترش به این بازار در حال ظهور است .شرکت های ایرانی با س""رمایه گ""ذاری
در تحقیق و توسعه و توسعه مشارکت با سازندگان خودروهای برقی می توانند خود را به عنوان پیشرو در این بخش رو
به رشد قرار دهند.
تقاضای باال برای قطعات خودرو در ایران
یکی از فرصت های اصلی صنعت قطعه سازی ایران ،بازار ب""زرگ داخلی کش""ور اس""ت .این ی"ک فرص""ت ع""الی ب""رای
تولید کنندگان داخلی برای تولید و فروش محصوالت خود برای پاسخگویی به این تقاضا است.
حمایت از تولید داخلی در عرصه صنعت قطعات خودرو در ایران
ارائه" مشوق هایی مانند معافیت های مالیاتی و یارانه برای شرکت هایی است که قطعات را در محل تولید می کنند.
موقعیت استراتژیک ایران
موقعیت استراتژیک ایران در منطقه خاورمیانه فرصت هایی را برای ص""ادرات قطع""ات خ""ودرو ب""ه کش""ورهای همس""ایه
فراهم" می کند .تولیدکنندگان به بازارهای بزرگ در خارج از ایران دسترسی دارند.
پیشرفتهای 2صنعت قطعات خودرو در ایران
پیشرفتهای فناوری و نوآوریها نیز فرصتهای رشدی را در صنعت قطعات خودرو ایران ایجاد کرده است
فرصتهای مهم برای صادرات قطعات خودرو
-1
بازارهاي بزرگ و در حال رشد منطقه اي :کش""ورهایی مانن""د ع""راق ،روس""یه و چین ب""ه دلی""ل رواب""ط تج""اری
تاریخی و تقاضای رو به رشد ،بازارهای بالقوه مهمی برای صادرات قطعات خودرو ایران هستند.
-2
موقعيت جغرافيايي و شبكه حمل و نقل :نزدیکی ای""ران ب""ه کش""ورهای همس""ایه و وج""ود ش""بکههای حملونق""ل
مناسب ،هزینههای لجستیکی را کاهش داده و صادرات را تسهیل میکند.
-3
توسعه بازار خدمات پس از فروش :افزایش خودروهای موجود در کشورهای همسایه و نی"از ب"ه قطع"ات ی"دکی،
فرصت مناسبی برای" توسعه صادرات قطعات و خدمات پس از فروش فراهم کرده است.
-4
رشد بازار لوازم يدكي در خليج فارس :کشورهای حوزه خلیج فارس ،به دلیل ش""رایط آب و ه""وایی خ""اص و
تنوع خودروها ،فرصت مناسبی برای صادرات قطعات محسوب میشوند.
-5
امكان توسعه صادرات مجدد :کشورهای منطقه مانند امارات میتواند به عنوان پل صادراتی ب""رای قطع""ات ای""رانی
مورد استفاده قرار گیرد.
-6
پتانسيل افزايش سهم بازار با بهبود كيفيت و برندينگ
-7
فرصت هاي همكاري مشترك و توليد مشترك :تولید مشترک خودرو و قطع""ات ب""ا کش""ورهای ه""دف مانن""د
روسیه ،میتواند زمینهساز افزایش صادرات قطعات و توسعه بازارهای جدید باشد.