صفحه 1:
بنام خدا
راهکارهای ارزیابی سوانح
صفحه 2:
سوانح از ديدكاه W.H.O
بلایای طبیعی یا سوانج طبیعی رخداد یا واقعه ای است که منجر به خسارت.
نابسامانی اقتصادی مرگ ومیر و کاهش سطح خدمات بهداشتی می شود.یطوری که به
مزخواست کتک oes pb alta gl بيازعى باشعد
شایع ترین حوادث و سوانح شناخته شده در سطح جهان و ایران عبار تند از:
۱-تصادفات
۲-سیل
۳-زلزله
۴- خشکسالی
۵- طوفان
۶- آتشفشان
۷- سرمازدگی
۸- آتش سوزی
-٩ سونامی(تاکسونامی)
۰- الی نو(الینینو)
صفحه 3:
: سیل و راهکارهای ارزیابی (قبل از وقوع):
- مطالعات دقیق زمین شناسی منطقه و مشخص کردن مناطق سیل خیز
- تهیه و آماده کردن نقشه خطر پذیری و ربسک وقوع سیل و مشخص کردن مناطق خطر در
روی آن:
- تهيه نقشه هاى هواشناسى و اقليم شناسى بر اساس نيزان بارش يا نقشه هاى بارندكى
بند و کانالانحرافی - بندهای سنگی- بتنی و خاکی در مسیرهای وقوع سیلاب.
- ایجاد پیشش گیاهی متناسب با آب و هوا و خاک منطقه جهت جلوگیری از شستشوی خاک,
- جلوگیری از کسترش شهرها و روستاها و مراکز سکونتگاهی در جهت مسیر سیلاب.
- جلوگیری از ساخت و ساز خانه در مسیر حریم سیلاب.
Jaw و راهکارهای ارزیابی (بعد از وقوع)
- بزدید و مطالعات میتی کارشناسان خبرها محل وقوع سيل
- تهیه گزارش میزان خسارت و دلیلوقوع آن با اسناد م مدارك بصورت مصور و علمى.
- ارائه كزارش جمع أورى شده توسط تيم كزارشكر در مديريت بحران.
- واكذارى باز سازى به تيم هاى خبره معماری و شهرسازی و منهدسین مشاور قوی و شناخته
بررسی بر حیی ات وروی چرور رام وا زور
- تحویل كرفتن بروزه ها در زمان مقرر با تصويب تيم كارشناسى.
- نوشتن پیوست فرهنگی بای بروزه ها در آخرين مرحله
صفحه 4:
ب:زلزله و راهکارهای ارزیابی(قبل از وقوع):
- شتاسابى كسلهاى فعال و غير قعال و تهيه نقشه كسلها در شهرها و روستا ها
- جلوكيرى از ساخت و ساز و توسعه شهرها و روستا ها در مسيركسلها.
- جلوكيرى از ساخت تاسيسات و تجهيزات شهرى و روستايى ذر كنار كسلها.
- مقاوم سازى بر اساس اصول و قوانين شهرسازى مناطق زلزله خيز.
- استفاده از مصالح بايدار و مقاوم از لحاظ آسيب و اثرات زلزله
حيس لولم و وسيل سكين ساقم inh alan Glaser Sipe
- بستن لوستر و اشیء سنگین به ساففه
- استفاده از شيشه های پلاستیکی و نایلون جهت جلوگیری پخش شيشه ها در كوجه ها و معابر.
at = ناتک امینی شد زلزله و تهیه غذای کنسروی و آب به مدت ۱۰ روز در ساختمان
- ب: زلزله و راهکارهای ارزیابی(بعد از وقوع):
- شناسایی وضع موجود منطقه و جكونكى بوقوع پیوستن زلزله و ميزان ريشتر آن.
- مراقب بس لرزه ها و تخريب ثانويه زلزله ها باشيم.
- كوش دادن به منابع و اخبار راديو و تلويزيون و رساندن خود به محل امداد رسانى هلال احمر.
- دور شدن از ساختمانهای آسیب ديده و خطوط فشار قوى برق.
- از روشن کردن آتش و مشعل در درون خانه ها جلوگیری کنیم چون احتمال نشست
وجود دارد.
- از ورود به ساختمانهایی که اطرافشان را آب احاطه کرده خوداری چون کنیم احتمال ریزش
ساختمان وجود دارد.
- اعزام کارشناسان خبره زمین شناسی , عمران و شهرسازی جهت بررسی و بر آورد خسارت
اولیه
- استفاده از کارشناسان خبره جهت بازسازی و مقاوم سازی منطقه تخریب شده
- استفاده از مدرن ترین تجهیزات جهت ساخت و ساز طبق نقشه های نایید شده
صفحه 5:
ج- خشکسالی و راهکارهای ارزیابی و مقابله و پیشگیری از آن(قبل از وقوع):
- مدیریت مصرف بهینه آب در تمام سطوح.
كنترل آبهاى سطحى - ايجاد طرحهای آبخیزداری- کنترل و جمع کردن آبهای جاری
كسد
- ایجاد بند بر روی رودخانه هاى دائمى و فصلى.
- کاشت گياهان خشکی پسند و مقاوم به خشكى
- مدیریت مصرف آب در صنمت.
- ايجاد سيستم هاى مكانيزه و مدرن آبيارى - قطره اى و بارانى.
- ايجاد برنامه هاى مشوق و تشويقى براى شهروندان كم مصرف.
-. اذ ييل ساي سبيو ,زا تزه سوق
جلوكيرى از ايجاد و ساخته شدن سدهاى غير علمى بر روى مناطقى كه سرشاخه رودخانه
هاى دائمى هستند.
- تهيه نقشه هاى أبخيزدارى و مشخص كردن بهنه هاى خشكى بر روى آن
ارزيابى راهكارهاى بعد از وقوع خشكسالى : 8
- مديريت مصرف بهينه آب در تمام سطوح.
- جلوكيرى از كشت كياهان و محصولات بر مصرف أبى.
- كنترل بهينه آب در تمامى آبخيز ها بصورت علمى.
جدا كردن آبهاى آشاميدتى از أبهاى غير شرب.
-_كاشت كياهان مقاوم به شورى.
انتضافة از سيسكم درن آبرساتى تتهري و مکانيزه کرفن تابنیسات آبرسانی به دلیل فرننوده
شدن سیستمهای لوله کشی شهری.
- استفاده از سیستم های آبیاری مدرن, سیستم بارانی و قطره ای.
د طوفان راهکارهای ارزیابی و مقابله و پیشگیری قبل از وقوع:
صفحه 6:
- مشخص كردن جهت و مسير بادهاى محلى و فصلى.
- شيشه های بزرگ رايا تور جسب وبا تخته هلى محكم محافظت كنيد (استفاده از شيقه هلى
بلاستيكى و ارتجاعى).
از مقاوم بودن محل سكونت خود در برابر طوفان مطمئن باشيم.
jas jays hls cai نضا عنَن وفقني
- ایجاد پوشش گیاهی مقاوم در مسیر شن های روان.
- مالج باشى و قير باشى بر روى ماسه ها و شن هاى رون
- درختان خشك و شاخه هاى بلند و اضافى آنها را قطع كنيم
- به زیر زمین و منازل. اتاق های طبقه اول و یا زیر پل های مستحکم پناه ببر
-ذغیره آب و غذاترجیجا کنسرو شدهبه از مصرف ۳ روز ذخیرهنمنیم
د طوفان راهکارهای ارزیابی و مقابله و پیشگیری بعد از وقوع:
- اک ولا i gb SN ln’ as کر را تام دهم
- جريان آب. برق و كاز را قطع كنيم.
- از آساتسور استفاده نكيم
- براى اطلاع از وضعيت به رسانه هاى عمومى كوش كنيم.
بعد از طوفان شدید اختمال سیل و طنین رودخانهوجود درد بیداصول ایمنی را رعیت کنیم
- اككر در اتومبيل هستيد در محل مناسبى توقف كرده و شيشه ماشين را بايين بياوريد تا تعادل
فشار در اتومبيل برقرار شود.
- اكر سقف خانه در حال خراب شدن است بلافاصله ينجره ها را باز كنيد.
- از زیر پل های هوایی رد شوید و مراقب تيرهاى برق آسيب ديده باشند.
- خرایی سیمهای برق آویزان, سابع أب شبکه های فاضلاب را به مستول گزارش دهید.
صفحه 7:
- به توصیه های ماموران امداد و نجات توجه کنید.
تشفشان راهکارهای مقابله و ارزیابی و پیشگیری قبل از وقوع آن:
- شناسایی مناطق آتشفشانی فعال و غیرفعال در منطقه و اعلام آن به مناطق تحت حفاظت.
- مشخص کردن مناطق آتشقشانی در روی نقشه و اائ آن بهکارگروه مدیریت بحران
- در مناطق آتشفشانی باید از فبل وسایلی ماندد هلیکوپتر. ماشین و ادوات خاص در دسترس قرار
بگیرد تا به سرعت افراد زیادی از ناحیه دور شوند.
آتشفشان به سمتی که حداقل خرابی را ببار آورداینکار با حفاری یا انفجار دینامیت.
انجام می شود تا مسیرهای جدید برای گدازه بوجود آید.
- ساختن دیواره های بلند بتنی و خاکی در مسیر گدازه ها و بستن راه آن,
- استفاده از قطعه سنگهای بزرگ در مسیر احتمالی حرکت گدازه و ایجاد سد سنگی در
گدازه ها
- در مناطق آتشفشانی یه ازای هر یک از اعضاءخاتوده یک جقت عینک ایمنی و ماسک تتفسی
يكبار مصرف تهيه كردد.
+ ایجاد ایستگاههای مخصوص لوله کشی آب مخصوص جهت خنک کردن گدازه .این کار به
دشواری انجام می شود ولی سرعت گدازه ها را خیلی کم می کند
۰- آتشفشان راهکارهای مقابله و ارزیابی بعد از وقوع آن:
- به راديو و تلويزيون براى كرفتن آخرين اطلاعات كوش دهيم.
- تا زمنی که خاکستر آتشفشان در هوا يخش است ذر منزل بمانيم
- خاکسترهای روی سطح یام و توانهای ساختمان را تمیزکنید» چون باعث ایجاد آتش سوزی
می کرد
- اگر مشکل تنقسی دارید از تماس با خاکستر با مقدار کم هم دوری کنید.
صفحه 8:
- برای تنفس در محیط پر غبار و خاکستر از ماسک يا پارچه نمناک استفاده کنید.
- دستگاههای تهویه و حرارتی را خاموش کنید.
- از روشن کردن کامپوتر و خودروهای موتوری خوداری کنید. چون خاکستر می تون مانع
روشن شدن موتور و خراب شدن آن شود
- از رنندگی در زما ریزش خاکستر که همکن است ساعتهابعد از آتعفشان بطول انجامد چدا
خوداری كنيد.
و- سرمازدگی(یخ زدگی) و راهکارهای ارزیابی و مقابله و پیشگیری قبل از آن:
-مشخص کردن دقیق چگونگی و زمان شروع دروه سرما در منطقه.
- مطالعه کار
اسی شده بر روی جهت ورود و نفوذ جریان سرما در روی نقشه جهان.
- مشخص كردن نوع جريان سرما (برف. كوران هوابى. بخ زدگی و
- ايجاد موانع طبيعى جهت مقابله با جريان نقوذ سرما و يخ زدكى. كاشت درخت. ايجاد خاكريز
aes
اشت درختان و گياهان مقاوم به سرما در سطح منطقه.
- استفاده از تزادهای اصلاح شده گونه های درختی و گیاهی جهت مقابله با سرما وخ زدگی.
و- سرمازدگی(یخ زدگی) و راهکارهای ارزیابی بعد از وقوع آن:
- مطالعه دقیق تحوه ورود سرما و میزان خسارت وارد شده به محیط و محصولات.
- بررسی چگونگی کم کردن میزان خسارت ورد شدهبه محصولات.
- بررسی میزان و شدت خسارت به کلیه محصولات و سنجش مقاومت محصولات.
- تجزیه و تحلیل خسارت وارده با توجه به نوع مقاومت محصولات توسط کارشناسان کشاورزی,
- بررسی میزان تاثیر مواد ترکیبی اضافه شده به محصولات اصلاح شده توسط کارشناسان.
صفحه 9:
آتش سوزی و راهکارهای ارزیابی و پیشگیری قبل از وقوع آن:
- مستقر کردن برجکهای دیده بانى محيط زيست در مناطق مرتفع جنکلی,
- مستقر کردن ایستگاههای آتش تشانی در مناطق جنکلی.
- ايجاد بايكاههاى اطقاى حريق بصورت تحت فشار در مناطق جنكلى.
- مستقر كردن هلى كوبترهاى مخزن دار براى خاموش كردن آتش در مناطق جنكلى.
- شناسایی مناطق احتمال خطر وقوع آتش سوزی در منطقه و مشخص کردن آن روی نقشه.
- مستقر کردن پایگههای آتش نشانی در مناطق احتمالی خطر آتش سوزی.
آتش سوزی و راهکارهای ارزیابی بعد از وقوع آن:
- در اولويت اول مشخص كردن منطقه آتش سوزی و اعلام آن به پیگه از طریق برجک دیده
wail
- روشن کردن سیستمهای آب پاش تحت فشار در منطقه آتش سوزی شده بلافاصله از دريافت بيام.
- استفاده از بالكرد اطفاى حريق جهت خاموش کردن آتش در اولینفر
- اعزم اکیپ های موتوری و پیاده ماشینی از نزدیکترینپایگه چنگلی.
- خالى كردن منطقه مسكونى در صورت وجود در أولين فرصت.
- استفاده از بمبهای خنثی کننده آتش توسط پایگاه آتش نشانی یا نیروهای نظامی,
- تخلیه جانوران و حیوانات در صورت گسترده بودن آتش سوزی از منطقه.
صفحه 10:
ز- سونامی 5/0۵7 یا تاکسونامی Tak Sunami 9 راهکارهای ارزیابی مقابله
و پیشگیری قبل از وقوع آن:
سونامی در لفت ژاپنی بهمعنی موج بندری یا موج سهمگین می باشد که به دلیل بوجود
آمدن زلزله در اعماق اقیانوسها و دریاها ایجاد می شود و آب زمانی که به سمت ساحل
حرکت می کند بطور میانگین تا ۳۰ الی ۴۰ متر اتفاع می گیرد و ساحل را در بر می
كيرد و در هم مى کوید.
لغت سونامی از تاکسونامی گرفته شده که تاکسونامی اسم جزیره ای است در ژاپن که
این اتفاق اولین بار در آنجا بوجود آمده است.
- نی ومعاختن کرتن موقعیت دقیق مدالتی که نمی Spe a sa
- بياده كردن مناطق مشخص شده پر روی نقشه های موقعیت دريانوردى.
- ايجاذ ديواره هاى موج شكن بتنى . سنگی و شيشه ای در سواحل وقوع احتمالى سونامى.
- ايجاد ساختماتهاى موج شكن بلند مرتبه در سواحل جهت شكستن سرعت و قدرت امواج
سونامی.
- ايجاد خياباتهاى همسو با ساحل جهت تخلیه کردن آب حاصل از سيل , طوفان . سونامى.
ak ae Opa a Fae oS sel كط عويم بزوية وا سال قور توق
- بعد از اعلام هشدار سونامى براى اجراى فرمان تخليه به رسانه ها كوش دهيد.
- در صورت مشاهده عقب نشينى قابل توجه آب از ساحل . بدانيد هشدارى براى وقوع سونامى
است پس فور آنجا را ترک کنید.
- اگر در دریا بودید سونامی اتفاق افتاد یا هشدار سونامی را دریافت کردید به سمت دریا حرکت
کنید و سعی کنید به ساحل برنگردید- زیرافعالیت سونامی در آبهای آزاد نامحسوس تر
- در هنگام وقوع سونامی در نقاط مرتفع بمانید تا وضعیت gale اعلام نشده به نقاط کم ارتفاع باز
نگردید.
صفحه 11:
سونامی و ارزیابی راهکارهای بعد از وقوع آن:
- از مناطق آسیب دیده و سیل زده دور شوید.
- برای تجات انسانها و کمک به آنها از سازمانهای هلال احمر . ارتش و آنش نشانی کمک بگیرید.
- از دکل های برق, پل ها و خانه های مخروبه فاصله بگیرید.
Stal Y= سوس همعن انيت ag alls nye Lapa lps ple وب نکن ات اد
منطقه پخش شوند
م- ال نينو (الينينو) جيست؟
ال نینو یک پدیده آب و هوایی است که با گرم شدن آبهای سطح اقیانوسها باعث ایجاد
بخار آب بر روی اقیانوسها و شک گیری ابرهای باران آور و حرکت آن به سمت سواحل
دیگر و ایجاد بارشهای سیل آسا با حجم زیاد و مدت زمان طولانی می باشد که جاری
شدن سیل و بالا آمدن سطح آب در مناطق عموما ساحلی می گردد.یارشهای طولانی
مدت از یک روز تا ۱۰ روز از علاثئم ال نینو می باشد.
ال نینو در زبان محلی بنام پسر مسیح می باشد که دلیل نامگذاری آن همزمان بودن
شکل گیری این پدیده با ولادت حضرت مسیح (ع) در اول ژانویه می باشد.
راهکارهای ارزیابی مقابله و پیشگیری قبل از وقوع:
-آگاهی از زمان شروع دوره با کمک سازمان آب و هولشناسی.
- هماهنگی با ارگانهای ذیربط مانند آب و هوا شناسی, مدیریت بحران. هلال احمره در زمینه
آمادگی جهت مقابله با بحران,
- ایجاد ان مدیریت بحران با کمک تمام ارگانهای ذیربط.
- مستقر کردن وسایل و ادوات لازم جهت پیشگیری از حوادث ناشی از ایجاداثلی نو
- آمادگی کامل تمام ارکانهای ذیربط زمان وقوع حادثه تلی نو
صفحه 12:
- أكاه كردن مردم و تخليه مناطق مورد خطر و بحران جندين روز قبل از وقوع حادثه
- آماده کردن کامل منطقه تحت پوشش خطر انلی نو به هماهنگی تمامی ارکانهای ذیربط مردم
منطقه.
انواع سوائح یا سانحه
Types of Disastersyent. gle.)
= سواتح طبیعی (از قبیل سیل, زلزله, توفان, غیره)
whee -
= سواتح صنعتى و تكنولوزيكى ( از قبيل آلودكى, آتش سوزى, انفجار, غير
- سوائح بيجيده (از قبيل جنك, نزاع داخلى, دركيريهاى مسلح, غيره)
ونایر موارددیگر(تصادقات جاده 2211
(Slow Onset Disasters),1,| x.
موقمیتهایی که در آن توانمندی مردم برای حفظ معیشت خود به آرامی به سمت نقطه ای تنزل
می یابد که در آن سرانجام ادامه حیات به مخاطره ميافتد. اینچنین موقعیتهایی نوعا بوسیله
شرایط سیاسی, اقتصادی, اجتماعی, یا بومی به وجود می آیند.
(Sudden Onset Disasters)..i,2+ 2 att
حوادث ناگهانی که بوسیله پدیده های طبیعی مانند زلزله, سيل, توفان, و فوران آتشفشان بوجود
می آیند. اینچنین سوانحی غالبا بدون هیچ گونه هشداری یا حداقل هشدار رخ می دهند و
تاثیرسریع و نامطلوبی بر روی جمعیت انسانی, فعالیتها و سیستم اقتصادی می گذارند.
هدف نهایی از مدیریت سوانح
From HVc to HCv
HVc HCV
حوادث زياد حوادث زياد
صفحه 13:
ay eae توانمندی بالا
توانمندی يايين أسيب يذيرى پایین
۴ حادئه:(۲182۵۳0)
هر نوع حادثه طبیعی, دست ساخت بشر یا ترکیبی از هر دو آنها که به زندگی انسانها آسیب می
رساند و خسارت به مال, معیشت, خدمات و محیط زیست می زند.
هسانعهوامهوز0)
wees any ashes iu DLS سرا opp ites Mere كتيتزفة على
شود ود رتمندی جنسیت آسیپ دید رای پاتخ گوتی زد نها هد کافی:تي اش
مثال.
توفان يا زلزله لى كه در يك منطقه غيرمسكونى رخ مى دهد نمى توائد به عنوان سائحه تلقى
sos
زلزله زمانى تبديل به سائحه مى شود كه تاثير شديد و مخربى بر روى يك جمعيت, اموال آنها. و
با معیشت آنلن و محیط زیست می گذارد. در این صورت میزان خسارت به قدری گشترده می
شود که جمعیت به تنهایی توان مقابله با آن را ندارد ودر نتيجه آن نياز به كمكهاى بيرونى بيدا
می کند.
هر غير آینسوزت, کر جمعیت ب ie yale gl sy actly a alls alg galas
یک وشعیت اضطرری لقن شود نهک ناد
وضعیت اضطراری وضعیتی است که در آن به یک واکنش سریع نیاز است.
(Vulnerability) 9, I
مفهومی که مجموعه شرایط حاکم یا فشارهای اقتصادی, اجتماعی, فیزیکی و با جغرافيايى را
توصیف می کند. اين مجموعه شرایط و فشارها تونایی جمعیت در خصوص کاهش, آمادگی و
مقابله با حوادث را محدود می نماید.
(Capacity, sassy
صفحه 14:
توانمندی شامل منابع, امکانات, و نقاط قوت موجود در خانوارها و جوامع می شود که به آنها
تونایی لازم برای مقابله, مقاومت, آمادگی, پیش گیری, کاهش و يا بهبودی سریع از یک سانحه را
می دهد.
(Relationship: Hazard & Disaster anil. هارتباط حادثه با
با افزایش آسیب پذیریهای موجود حوادث تبدیل به سانحه می شوند. چنانچه میزان حادئه خیلی
کسترده باشد یا آسیب پذیری خیلی بالا و توانمندی نا کافی باشد درآن صورت ریسک خطر بالا
می رود و از حد توان محلی خارج و جمعیت قادر به مقابله با آن نمی باشد و لذا سائحه رخ می
دهد (حادثه تبدیل به سائحه می شود).
٩ کاهش اثرات بلایا:(00اهفاذ/()
اقداماتی که قبل از یک سانحه انجام می دهیم. این اقدامات با هدف کاهش اثرات نامطلوب یک
سانحه بر روی جمعیت, جامعه و محیط زیست صورت می پذیرند.
۰ پیشگیری از سانحه(۳:5060100)
اقداماتي كه به منظور جلوكيرى از سوائح يا كاهش شدت/تكرار حادثه ای خطرناک انجام می شوند
يه گونه ای که تبدیل به سائخة تشود
(Rehabilitation, 243.11
AS SULT ند از یک سانخه بهمنظور برقرای aly CLS Sie کنک به دم آسیب دید
براق جيران عسارات فيزيكي و اسکانات جافة, ایا فعلیتهای اقتضادی و تمین حنایتهای رونی
ورف peal gegen می کیزد: ان عهپروندز ابا زو تا خمفیت:
آسيب دیدهبری از سر گرفتن زندگی کم و پیش عادی تمرکز می کند, ان بایستی همیشه در
سیر کاهش آسیب پذیری و بهبود سح زندگی چمعیت حرکت تماید.
بازتوانی را می توان به عنوان فاز موقت بین امداد رسانی فوری و ادامه توسعه محسوب
(Reconstructionys;Lajk¥
صفحه 15:
بازسازی قسمتی از بازتواتی می باشد که ان را به عنوان جایگزینی ساختمانها, ماشین آلات,
تجهیزات و مواد تخریب شده و یا آسیب دیده در یک سانحه تعریف می نمایند. بازسازی بایستی
کاملا هماهنگ با برنامه های توسعه دراز مدت باشد, و نیز خطرات سوانح آینده و احتمالات
کاهش اینچنین خطرانی با انجام یک سری اقدامات مناسب را نیز در نظر گیرد. ساختارها و
خدمات آسیب دیده الزاما به حالت یا موقعیت قبلی خود بازگردانده نخواهند شد و ممکن است.
شامل جایگزینی هر گونه تمهیدات یا تدارکات موقت ایجاد شده به عنوان بخشی از پاسخ گوبی یا
بازتوانی اضطراری شود.
۱۳مدیریت سانحه (Disaster Management
فرآیندی سیستمانیک به منظور بكار كيرى تصميمات اجرايى, سازمانى, مهارتها. و ظرفيتهاى
عمليانى براى اجراى سياستها, استراتزى ها و توانمندى هاى جامعه و جمعيت در جهت كاهش
cl حوادث طبیعی, سنج تکنولژیکی و زیست محیطی مرتبطبه آن می باشد.
۴پنج مولفه اصلی فرآیندمدیریت سانحه(00۳۴02۵۳/8 0(1)
)67( برنامه ريزى ١
آمادگی سازمنی ۲
آمادگی در سطح چامعه
پاسخ گویی
بازتوانی
(Contingency Planning):..3 + 2 alee ly spy aby. 10
فرآیند تشکیل اهداف, رویکردها, و دستورلعمل هاى آماده سازى عاملين دركير در باسخ كوي
به سانحه به طور موثر و بر اساس سناريوها و آمادكى هاى صحيح و درست
(Scenatioyy i?
فرضیه های پرنمه aly ally 9b AF ny By ay ga Gil شرح يك دوره محتمل
ریزی می باشد.
۷دستورالسمل های عملیاتی استاندرد(808)
صفحه 16:
جب مراع aoe Gute Wale os GES Gate epee ety
نامه پاسخ گوبی به سانحه منجر بهواکنش سریع و موثر ردد
منابع و ماخذ:
AL سنادی وزارت علوم(مقلات و انامه ها
۲- ویکی پدیا و دنشنامه ویکی پدیا
۳- شناخت انوع سوانح و پیشگیری . آمادگی و مقابلة با آن- مهندس يعقوب آشنا و اقبال
سخاوتی
۴- سایت سازمان بهداشت جهانی ( ۷۴۸0 ) و سازمان زلزله شناسی ایران.
بنام خدا
دانشگاه جامع علمی -کاربردی
مرکز علمی کاربردی هالل احمر استان زنجان
راهکارهای ارزیابی سوانح
دکتر یوسف خدائی
مدرس دانشگاه جامع علمی کاربردی
سوانح از دیدگاه W.H.O
بالیای طبیعی یا سوانح طبیعی رخداد یا واقعه ای است که منجر به خسارت،
نابسامانی اقتصادی مرگ ومیر و کاهش سطح خدمات بهداشتی می شود.بطوری که به
درخواست کمک از منابع غیر محلی نیاز می باشد.
شایع ترین حوادث و سوانح شناخته شده در سطح جهان و ایران عبارتند از:
-1تصادفات
-2سيل
-3زلزله
-4خشکسالی
-5طوفان
-6آتشفشان
-7سرمازدگی
-8آتش سوزی
-9سونامی(تاکسونامی)
-11الی نو(الينينو)
الف :سيل و راهکارهای ارزیابی (قبل از وقوع):
مطالعات دقیق زمین شناسی منطقه و مشخص کردن مناطق سیل خیز تهیه و آماده کردن نقشه خطر پذیری و ریسک وقوع سیل و مشخص کردن مناطق خطر درروی آن.
تهیه نقشه های هواشناسی و اقلیم شناسی بر اساس نیزان بارش یا نقشه های بارندگی زدن بند و کانال انحرافی – بندهای سنگی -بتنی و خاکی در مسیرهای وقوع سیالب. ایجاد پوشش گیاهی متناسب با آب و هوا و خاك منطقه جهت جلوگیری از شستشوی خاك. جلوگیری از گسترش شهرها و روستاها و مراکز سكونتگاهی در جهت مسیر سیالب. جلوگیری از ساخت و ساز خانه در مسیر حریم سیالب.سيل و راهکارهای ارزیابی ( بعد از وقوع)
بازدید و مطالعات میدانی کارشناسان خبره از محل وقوع سیل. تهیه گزارش میزان خسارت و دلیل وقوع آن با اسناد م مدارك بصورت مصور و علمی. ارائه گزارش جمع آوری شده توسط تیم گزارشگر در مدیریت بحران. واگذاری باز سازی به تیم های خبره معماری و شهرسازی و منهدسین مشاور قوی و شناختهشده.
بازرسی در حین ساخت و بازسازی پروژه از تمام زوایای پروژه. تحویل گرفتن پروژه ها در زمان مقرر با تصویب تیم کارشناسی. -نوشتن پیوست فرهنگی برای پروژه ها در آخرین مرحله.
ب:زلزله و راهکارهای ارزیابی(قبل از وقوع):
شناسایی گسلهای فعال و غیر فعال و تهیه نقشه گسلها در شهرها و روستا ها. جلوگیری از ساخت و ساز و توسعه شهرها و روستا ها در مسیرگسلها. جلوگیری از ساخت تاسیسات و تجهیزات شهری و روستایی در کنار گسلها. مقاوم سازی بر اساس اصول و قوانین شهرسازی مناطق زلزله خیز. استفاده از مصالح پایدار و مقاوم از لحاظ آسیب و اثرات زلزله. بستن لوازم و وسایل سنگین مانند آبگرمكن ،یخچال و کتابخانه به دیوارها. بستن لوستر و اشیاء سنگین به سقف. استفاده از شیشه های پالستیكی و نایلون جهت جلوگیری پخش شیشه ها در کوچه ها و معابر. -ایجاد اتاقک امینی ضد زلزله و تهیه غذای کنسروی و آب به مدت 01روز در ساختمان.
ب :زلزله و راهکارهای ارزیابی(بعد از وقوع): شناسایی وضع موجود منطقه و چگونگی بوقوع پیوستن زلزله و میزان ریشتر آن. مراقب پس لرزه ها و تخریب ثانویه زلزله ها باشیم. گوش دادن به منابع و اخبار رادیو و تلویزیون و رساندن خود به محل امداد رسانی هالل احمر. دور شدن از ساختمانهای آسیب دیده و خطوط فشار قوی برق. از روشن کردن آتش و مشعل در درون خانه ها جلوگیری کنیم چون احتمال نشست گازوجود دارد.
از ورود به ساختمانهایی که اطرافشان را آب احاطه کرده خوداری چون کنیم احتمال ریزشساختمان وجود دارد.
اعزام کارشناسان خبره زمین شناسی ،عمران و شهرسازی جهت بررسی و بر آورد خسارتاولیه.
استفاده از کارشناسان خبره جهت بازسازی و مقاوم سازی منطقه تخریب شده. -استفاده از مدرن ترین تجهیزات جهت ساخت و ساز طبق نقشه های تایید شده.
ج -خشکسالی و راهکارهای ارزیابی و مقابله و پيشگيری از آن(قبل از وقوع):
مدیریت مصرف بهینه آب در تمام سطوح. کنترل آبهای سطحی – ایجاد طرحهای آبخیزداری -کنترل و جمع کردن آبهای جاریپراکنده.
ایجاد بند بر روی رودخانه های دائمی و فصلی. کاشت گیاهان خشكی پسند و مقاوم به خشكی مدیریت مصرف آب در صنعت. ایجاد سیستم های مكانیزه و مدرن آبیاری – قطره ای و بارانی. ایجاد برنامه های مشوق و تشویقی برای شهروندان کم مصرف. ایجاد برنامه های تنبیهی برای افراد پرمصرف. جلوگیری از ایجاد و ساخته شدن سدهای غیر علمی بر روی مناطقی که سرشاخه رودخانههای دائمی هستند.
تهیه نقشه های آبخیزداری و مشخص کردن پهنه های خشكی بر روی آن.ارزیابی راهکارهای بعد از وقوع خشکسالی :
-
مدیریت مصرف بهینه آب در تمام سطوح. جلوگیری از کشت گیاهان و محصوالت پر مصرف آبی. کنترل بهینه آب در تمامی آبخیز ها بصورت علمی. جدا کردن آبهای آشامیدنی از آبهای غیر شرب. کاشت گیاهان مقاوم به شوری. استفاده از سیستم مدرن آبرسانی شهری و مكانیزه کردن تاسیسات آبرسانی به دلیل فرسودهشدن سیستمهای لوله کشی شهری.
-استفاده از سیستم های آبیاری مدرن .سیستم بارانی و قطره ای.
د طوفان راهکارهای ارزیابی و مقابله و پيشگيری قبل از وقوع:
مشخص کردن جهت و مسیر بادهای محلی و فصلی. شیشه های بزرگ را با نوار چسب و با تخته های محكم محافظت کنید(استفاده از شیشه هایپالستیكی و ارتجاعی).
از مقاوم بودن محل سكونت خود در برابر طوفان مطمئن باشیم. کاشت درختان تنومند در مسیر بادهای فصلی و دائمی. ایجاد پوشش گیاهی مقاوم در مسیر شن های روان. مالچ پاشی و قیر پاشی بر روی ماسه ها و شن های روان. درختان خشک و شاخه های بلند و اضافی آنها را قطع کنیم. به زیر زمین و منازل ،اتاق های طبقه اول و یا زیر پل های مستحكم پناه ببریم. -ذخیره آب و غذا ترجیحا کنسرو شده به اندازه مصرف 3روز ذخیره نمائیم
د طوفان راهکارهای ارزیابی و مقابله و پيشگيری بعد از وقوع:
اگر مسئوالن دستور تخلیه دادند فورا این کار را انجام دهیم. جریان آب ،برق و گاز را قطع کنیم. از آسانسور استفاده نكیم. برای اطالع از وضعیت به رسانه های عمومی گوش کنیم. بعد از طوفان شدید احتمال سیل و طغیان رودخانه وجود دارد باید اصول ایمنی را رعایت کنیم. اگر در اتومبیل هستید در محل مناسبی توقف کرده و شیشه ماشین را پایین بیاورید تا تعادلفشار در اتومبیل برقرار شود.
اگر سقف خانه در حال خراب شدن است بالفاصله پنجره ها را باز کنید. از زیر پل های هوایی رد نشوید و مراقب تیرهای برق آسیب دیده باشند. -خرابی سیمهای برق آویزان ،منابع آب ،شبكه های فاضالب را به مسئول گزارش دهید.
-به توصیه های ماموران امداد و نجات توجه کنید.
ه -آتشفشان راهکارهای مقابله و ارزیابی و پيشگيری قبل از وقوع آن:
شناسایی مناطق آتشفشانی فعال و غیر فعال در منطقه و اعالم آن به مناطق تحت حفاظت. مشخص کردن مناطق آتشفشانی در روی نقشه و ارائه آن به کارگروه مدیریت بحران. در مناطق آتشفشانی باید از قبل وسایلی مانند هلیكوپتر ،ماشین و اداوات خاص در دسترس قراربگیرد تا به سرعت افراد زیادی از ناحیه دور شوند.
هدایت آتشفشان به سمتی که حداقل خرابی را ببار آورد.اینكار با حفاری یا انفجار دینامیتانجام می شود تا مسیرهای جدید برای گدازه بوجود آید.
ساختن دیواره های بلند بتنی و خاکی در مسیر گدازه ها و بستن راه آن. استفاده از قطعه سنگهای بزرگ در مسیر احتمالی حرکت گدازه و ایجاد سد سنگی در مقابلگدازه ها.
در مناطق آتشفشانی به ازای هر یک از اعضاء خانواده یک جفت عینک ایمنی و ماسک تنفسییكبار مصرف تهیه گردد.
ایجاد ایستگاههای مخصوص لوله کشی آب مخصوص جهت خنک کردن گدازه ها .این کار بهدشواری انجام می شود ولی سرعت گدازه ها را خیلی کم می کند.
ه -آتشفشان راهکارهای مقابله و ارزیابی بعد از وقوع آن:
به رادیو و تلویزیون برای گرفتن آخرین اطالعات گوش دهیم. تا زمانی که خاکستر آتشفشان در هوا پخش است در منزل بمانیم. خاکسترهای روی سطح بام و ناودانهای ساختمان را تمیز کنید ،چون باعث ایجاد آتش سوزیمی گردد.
-اگر مشكل تنفسی دارید از تماس با خاکستر با مقدار کم هم دوری کنید.
برای تنفس در محیط پر غبار و خاکستر از ماسک یا پارچه نمناك استفاده کنید. دستگاههای تهویه و حرارتی را خاموش کنید. از روشن کردن کامپیوتر و خودروهای موتوری خوداری کنید .چون خاکستر می تواند مانعروشن شدن موتور و خراب شدن آن شود.
از رانندگی در زمان ریزش خاکستر که ممكن است ساعتها بعد از آتشفشان بطول انجامد جداخوداری کنید.
و -سرمازدگی(یخ زدگی) و راهکارهای ارزیابی و مقابله و پيشگيری قبل از آن:
مشخص کردن دقیق چگونگی و زمان شروع دروه سرما در منطقه. مطالعه کارشناسی شده بر روی جهت ورود و نفوذ جریان سرما در روی نقشه جهان. مشخص کردن نوع جریان سرما (برف ،کوران هوایی ،یخ زدگی و.)... ایجاد موانع طبیعی جهت مقابله با جریان نفوذ سرما و یخ زدگی .کاشت درخت ،ایجاد خاکریزطبیعی.
کاشت درختان و گیاهان مقاوم به سرما در سطح منطقه. -استفاده از نژادهای اصالح شده گونه های درختی و گیاهی جهت مقابله با سرما و یخ زدگی.
و -سرمازدگی(یخ زدگی) و راهکارهای ارزیابی بعد از وقوع آن:
مطالعه دقیق نحوه ورود سرما و میزان خسارت وارد شده به محیط و محصوالت. بررسی چگونگی کم کردن میزان خسارت وارد شده به محصوالت. بررسی میزان و شدت خسارت به کلیه محصوالت و سنجش مقاومت محصوالت. تجزیه و تحلیل خسارت وارده با توجه به نوع مقاومت محصوالت توسط کارشناسان کشاورزی. -بررسی میزان تاثیر مواد ترکیبی اضافه شده به محصوالت اصالح شده توسط کارشناسان.
ر -آتش سوزی و راهکارهای ارزیابی و پيشگيری قبل از وقوع آن:
مستقر کردن برجكهای دیده بانی محیط زیست در مناطق مرتفع جنگلی. مستقر کردن ایستگاههای آتش نشانی در مناطق جنگلی. ایجاد پایگاههای اطفای حریق بصورت تحت فشار در مناطق جنگلی. مستقر کردن هلی کوپترهای مخزن دار برای خاموش کردن آتش در مناطق جنگلی. شناسایی مناطق احتمال خطر وقوع آتش سوزی در منطقه و مشخص کردن آن روی نقشه. -مستقر کردن پایگاههای آتش نشانی در مناطق احتمالی خطر آتش سوزی.
آتش سوزی و راهکارهای ارزیابی بعد از وقوع آن:
در اولویت اول مشخص کردن منطقه آتش سوزی و اعالم آن به پایگاه از طریق برجک دیدهبانی.
-روشن کردن سیستمهای آب پاش تحت فشار در منطقه آتش سوزی شده بالفاصله از دریافت پیام.
استفاده از بالگرد اطفای حریق جهت خاموش کردن آتش در اولین فرصت. اعزام اکیپ های موتوری و پیاده ماشینی از نزدیكترین پایگاه جنگلی. خالی کردن منطقه مسكونی در صورت وجود در اولین فرصت. استفاده از بمبهای خنثی کننده آتش توسط پایگاه آتش نشانی یا نیروهای نظامی. -تخلیه جانوران و حیوانات در صورت گسترده بودن آتش سوزی از منطقه.
ز -سونامی Sunamiیا تاکسونامی Tak Sunamiو راهکارهای ارزیابی مقابله
و پيشگيری قبل از وقوع آن:
سونامی در لغت ژاپنی به معنی موج بندری یا موج سهمگين می باشد که به دليل بوجود
آمدن زلزله در اعماق اقيانوسها و دریاها ایجاد می شود و آب زمانی که به سمت ساحل
حرکت می کند بطور ميانگين تا 31الی 41متر ارتفاع می گيرد و ساحل را در بر می
گيرد و در هم می کوبد.
لغت سونامی از تاکسونامی گرفته شده که تاکسونامی اسم جزیره ای است در ژاپن که
این اتفاق اولين بار در آنجا بوجود آمده است.
شناسایی و مشخص کردن موقعیت دقیق مناطقی که سونامی ایجاد می شود. پیاده کردن مناطق مشخص شده بر روی نقشه های موقعیت دریانوردی. ایجاد دیواره های موج شكن بتنی ،سنگی و شیشه ای در سواحل وقوع احتمالی سونامی. ایجاد ساختمانهای موج شكن بلند مرتبه در سواحل جهت شكستن سرعت و قدرت امواجسونامی.
ایجاد خیابانهای همسو با ساحل جهت تخلیه کردن آب حاصل از سیل ،طوفان .سونامی. اگر در ساحل هستید و احساس ارزش کردید فورا به نقاط مرتفع بروید و از ساحل دور شوید. بعد از اعالم هشدار سونامی برای اجرای فرمان تخلیه به رسانه ها گوش دهید. در صورت مشاهده عقب نشینی قابل توجه آب از ساحل ،بدانید هشداری برای وقوع سونامیاست پس فورا آنجا را ترك کنید.
اگر در دریا بودید سونامی اتفاق افتاد یا هشدار سونامی را دریافت کردید به سمت دریا حرکتکنید و سعی کنید به ساحل برنگردید -زیرا فعالیت سونامی در آبهای آزاد نامحسوس تر است.
در هنگام وقوع سونامی در نقاط مرتفع بمانید تا وضعیت عادی اعالم نشده به نقاط کم ارتفاع بازنگردید.
سونامی و ارزیابی راهکارهای بعد از وقوع آن:
از مناطق آسیب دیده و سیل زده دور شوید. برای نجات انسانها و کمک به آنها از سازمانهای هالل احمر ،ارتش و آتش نشانی کمک بگیرید. از دکل های برق ،پل ها و خانه های مخروبه فاصله بگیرید. با ایجاد سونامی ممكن است جانوران دریایی مخصوصا عروس دریایی ،کوسه و ...ممكن است درمنطقه پخش شوند.
م -ال نينو (الينينو)چيست؟
ال نينو یک پدیده آب و هوایی است که با گرم شدن آبهای سطح اقيانوسها باعث ایجاد
بخار آب بر روی اقيانوسها و شک گيری ابرهای باران آور و حرکت آن به سمت سواحل
دیگر و ایجاد بارشهای سيل آسا با حجم زیاد و مدت زمان طوالنی می باشد که جاری
شدن سيل و باال آمدن سطح آب در مناطق عموما ساحلی می گردد.بارشهای طوالنی
مدت از یک روز تا 11روز از عالئم ال نينو می باشد.
ال نينو در زبان محلی بنام پسر مسيح می باشد که دليل نامگذاری آن همزمان بودن
شکل گيری این پدیده با والدت حضرت مسيح (ع) در اول ژانویه می باشد.
راهکارهای ارزیابی مقابله و پيشگيری قبل از وقوع:
آگاهی از زمان شروع دوره با کمک سازمان آب و هواشناسی. هماهنگی با ارگانهای ذیربط مانند آب و هوا شناسی ،مدیریت بحران ،هالل احمر ،در زمینهآمادگی جهت مقابله با بحران.
ایجاد اتاق مدیریت بحران با کمک تمام ارگانهای ذیربط. مستقر کردن وسایل و ادوات الزم جهت پیشگیری از حوادث ناشی از ایجاد ائلی نو. -آمادگی کامل تمام ارکانهای ذیربط زمان وقوع حادثه ائلی نو.
آگاه کردن مردم و تخلیه مناطق مورد خطر و بحران چندین روز قبل از وقوع حادثه. آماده کردن کامل منطقه تحت پوشش خطر ائلی نو به هماهنگی تمامی ارکانهای ذیربط مردممنطقه.
انواع سوانح یا سانحه
.1
انواع سانحه()Types of Disasters
-
سوانح طبیعی (از قبیل سیل ٬زلزله ٬توفان ٬غیره)
-
سوانح دست ساخت بشر
-
سوانح صنعتی و تكنولوژیكی ( از قبیل آلودگی ٬آتش سوزی ٬انفجار ٬غیره)
-
سوانح پیچیده (از قبیل جنگ ٬نزاع داخلی ٬درگیریهای مسلح ٬غیره)
-
و سایر موارد دیگر (تصادفات جاده ای ٬کمبودها ٬غیره)
.2سوانح آرام)(Slow Onset Disasters
موقعیتهایی که در آن توانمندی مردم برای حفظ معیشت خود به آرامی به سمت نقطه ای تنزل
می یابد که در آن سرانجام ادامه حیات به مخاطره میافتد .اینچنین موقعیتهایی نوعا بوسیله
شرایط سیاسی ٬اقتصادی ٬اجتماعی ٬یا بومی به وجود می آیند.
.3سوانح غیر مترقبه(Sudden Onset Disasters(:
حوادث ناگهانی که بوسیله پدیده های طبیعی مانند زلزله ٬سیل ٬توفان ٬و فوران آتشفشان بوجود
می آیند .اینچنین سوانحی غالبا بدون هیچ گونه هشداری یا حداقل هشدار رخ می دهند و
تاثیرسریع و نامطلوبی بر روی جمعیت انسانی ٬فعالیتها و سیستم اقتصادی می گذارند.
هدف نهایی از مدیریت سوانح
From HVc to HCv
HCV
حوادث زیاد
HVc
حوادث زیاد
آسیب پذیری باال
توانمندی پایین
توانمندی باال
آسیب پذیری پایین
.4حادثه(Hazard(:
هر نوع حادثه طبیعی ٬دست ساخت بشر یا ترکیبی از هر دو آنها که به زندگی انسانها آسیب می
رساند و خسارت به مال ٬معیشت ٬خدمات و محیط زیست می زند.
.5سانحه(Disaster(:
اختالل جدی در عملكرد جامعه که منجر به خسارات زیست محیطی ٬مادی ٬و بشری گسترده می
شود ونیز توانمندی جمعیت آسیب دیده برای پاسخ گویی به آنها به حد کافی نمی باشد.
مثال:
توفان یا زلزله ای که در یک منطقه غیرمسكونی رخ می دهد نمی تواند به عنوان سانحه تلقی
گردد.
زلزله زمانی تبدیل به سانحه می شود که تاثیر شدید و مخربی بر روی یک جمعیت ٬اموال آنها ٬و
یا معیشت آنان و محیط زیست می گذارد .در این صورت میزان خسارت به قدری گسترده می
شود که جمعیت به تنهایی توان مقابله با آن را ندارد ودر نتیجه آن نیاز به کمكهای بیرونی پیدا
می کند.
در غیر اینصورت ٬اگر جمعیت به تنهایی توانایی مقابله با آن را داشته باشد ٬این حادثه به عنوان
یک وضعیت اضطراری تلقی می شود نه یک سانحه.
وضعیت اضطراری وضعیتی است که در آن به یک واکنش سریع نیاز است.
.6آسیب پذیری(Vulnerability(:
مفهومی که مجموعه شرایط حاکم یا فشارهای اقتصادی ٬اجتماعی ٬فیزیكی و یا جغرافیایی را
توصیف می کند .این مجموعه شرایط و فشارها توانایی جمعیت در خصوص کاهش ٬آمادگی و
مقابله با حوادث را محدود می نماید.
.7توانمندی(Capacity(:
توانمندی شامل منابع ٬امكانات ٬و نقاط قوت موجود در خانوارها و جوامع می شود که به آنها
توانایی الزم برای مقابله ٬مقاومت ٬آمادگی ٬پیش گیری ٬کاهش و یا بهبودی سریع از یک سانحه را
می دهد.
.8ارتباط حادثه با سانحه(Relationship: Hazard & Disaster(:
با افزایش آسیب پذیریهای موجود حوادث تبدیل به سانحه می شوند .چنانچه میزان حادثه خیلی
گسترده باشد یا آسیب پذیری خیلی باال و توانمندی نا کافی باشد درآن صورت ریسک خطر باال
می رود و از حد توان محلی خارج و جمعیت قادر به مقابله با آن نمی باشد و لذا سانحه رخ می
دهد (حادثه تبدیل به سانحه می شود).
.9کاهش اثرات بالیا(Mitigation(:
اقداماتی که قبل از یک سانحه انجام می دهیم .این اقدامات با هدف کاهش اثرات نامطلوب یک
سانحه بر روی جمعیت ٬جامعه و محیط زیست صورت می پذیرند.
.01پیشگیری از سانحه(Prevention(:
اقداماتی که به منظور جلوگیری از سوانح یا کاهش شدت/تكرار حادثه ای خطرناك انجام می شوند
به گونه ای که تبدیل به سانحه نشود.
.00بازتوانی(Rehabilitation(:
اقداماتی که بعد از یک سانحه به منظور برقراری مجدد خدمات پایه ٬کمک به مردم آسیب دیده
برای جبران خسارات فیزیكی و امكانات جامعه ٬احیاء فعالیتهای اقتصادی و تامین حمایتهای روانی
و رفاه اجتماعی بازماندگان انجام می گیرد .در حالی که بازتوانی در ابتدا بر روی توان جمعیت
آسیب دیده برای از سر گرفتن زندگی کم و بیش عادی تمرکز می کند ٬ان بایستی همیشه در
مسیر کاهش آسیب پذیری و بهبود سطح زندگی جمعیت حرکت نماید.
بازتوانی را می توان به عنوان فاز موقت بین امداد رسانی فوری و ادامه توسعه محسوب کرد.
.02بازسازی(Reconstruction(:
بازسازی قسمتی از بازتوانی می باشد که ان را به عنوان جایگزینی ساختمانها ٬ماشین آالت٬
تجهیزات و مواد تخریب شده و یا آسیب دیده در یک سانحه تعریف می نمایند .بازسازی بایستی
کامال هماهنگ با برنامه های توسعه دراز مدت باشد ٬و نیز خطرات سوانح آینده و احتماالت
کاهش اینچنین خطراتی با انجام یک سری اقدامات مناسب را نیز در نظر گیرد .ساختارها و
خدمات آسیب دیده الزاما به حالت یا موقعیت قبلی خود بازگردانده نخواهند شد و ممكن است
شامل جایگزینی هر گونه تمهیدات یا تدارکات موقت ایجاد شده به عنوان بخشی از پاسخ گویی یا
بازتوانی اضطراری شود.
.03مدیریت سانحه(Disaster Management(:
فرآیندی سیستماتیک به منظور بكار گیری تصمیمات اجرایی ٬سازمانی ٬مهارتها ٬و ظرفیتهای
عملیاتی برای اجرای سیاستها ٬استراتژی ها و توانمندی های جامعه و جمعیت در جهت کاهش
اثرات حوادث طبیعی ٬سوانح تكنولوژیكی و زیست محیطی مرتبط به آن می باشد.
.04پنج مولفه اصلی فرآیند مدیریت سانحه(DM Components(:
.0برنامه ریزی ((CP
.2آمادگی سازمانی
.3آمادگی در سطح جامعه
.4پاسخ گویی
.5بازتوانی
.05برنامه ریزی برای سوانح غیر مترقبه(Contingency Planning(:
فرآیند تشكیل اهداف ٬رویكردها ٬و دستور العمل های آماده سازی عاملین درگیر در پاسخ گویی
به سانحه به طور موثر و بر اساس سناریوها و آمادگی های صحیح و درست.
.06سناریو(Scenario(:
شرح یک دوره محتمل حوادثی که می تواند رخ بدهد که خود پایه ای برای فرضیه های برنامه
ریزی می باشد.
.07دستور العمل های عملیاتی استاندارد(SOP(:
سلسله مراحل و اقدامات جامع در سیستم پاسخ گویی یک سازمان که می تواند با عملیاتی نمودن
برنامه پاسخ گویی به سانحه منجر به واکنش سریع و موثر گردد.
منابع و ماخذ:
-0پایگاه اسنادی وزارت علوم(مقاالت و پایانامه ها).
-2ویكی پدیا و دانشنامه ویكی پدیا.
-3شناخت انواع سوانح و پیشگیری ،آمادگی و مقابله با آن -مهندس یعقوب آشنا و اقبال
سخاوتی.
-4سایت سازمان بهداشت جهانی ( ) WHOو سازمان زلزله شناسی ایران.
