پاورپوینت تدریس جامعه شناسی سلامت

جامعه شناسی سالمت 2 جامعه شناسی پزشکی چیست؟ • جامعه­شناسی پزشکی و بهداشت ،شاخه­ای از جامعه­شناسی است در آن اموری مانند بهداشت ،بیماری و مراقبت­های پزشکی از دیدگاه جامعه­شناسی مورد تجزیه و تحلیل قرار می­گیرد. • جامعه­شناسی پزشکی به مطالعه و بررسی تأثیر و تأثرات بین جامعه و پدیده­های اجتماعی از یک طرف ،و مسایل پزشکی و بهداشتی از طرف دیگر می پردازند .عوامل مؤثر در ایجاد و شیوع بیماری‌ها ،بررسی می شوند. • مثال :بررسی علت افزایش اعتیاد در جوانان از نظر بیولوژیکی( سن و جنس ،آناتومی بدن ) ،اقتصادی(درآمد ،شاغل بودن) ،روانی( باورها و روحیات فرد ) ،اجتماعی( نوع شغل ،تحصیالت) ،سیاسی( قانون و مقررات) ،زیست محیطی ( محله زندگی ،دوستان فرد ،خانواده). 3 مطالعات جامعه شناسی پزشکی با توجه به هدف -1توصیفی :بررسی رفتار اجتماعی بیماران -2تحلیلي :بررسی علل اجتماعی بیماری ها -3آینده نگر :بررسی مصرف دارو در یک قشر اجتماعی -4مداخله ای :بررسی مداخالت اجتماعی برای ایجاد تغییرات مطلوب در وضعيت سالمت افراد 4 تعریف جامعه مجموعه اي از انسانها که با سنن و آداب و قوانین خاص به یکدیگر پیوند خورده و زندگی دسته جمعی دارند. افراد یک جامعه نیازهاي مشترك و روابط ویژه زندگی انساني داشته و سرنوشتشان به یکدیگر گره خورده است. اجتماع ( :)Communityبر زندگ ى افرادی ک ه در ی ک منطق ه جغرافیائ ى مشترک ،سکونتى نسبتاً با دوام دارند ،اطالق مى‌گردد. 5 منظور از جامعه شناسی • شناس ایی جامع ه و تمام اجزا و فراینده ا و جریانهای درون آن .این شامل رفتارهای انسانها وروابط آنها با یکدیگر و اهداف و نیازهای آنها می شود. • تبیین علل رفتار ها و روابط و نیازها و ارتباط انها 6 7 تعریف فرهنگ: • فرهنگ ،مجموعه ای از ویژگی هاي معنوي ،مادي ،فکري و احساسی است که یک گروه اجتماعی را مشخص می کند • در تعری ف دیگ ر ،فرهن گ عبارت اس ت از مجموع ه اي از (آداب ،س نن ،باورها، ارزش ها و )...می باشد که مورد پذیرش مردم یک جامعه قرار گرفته و براساس آن عمل نموده و می نمایند ،به گونه اي که پذیرش هاي یاد شده به هنجارهاي اجتماعی تبدیل گشته و ارزش گذاري جامعه براساس آن صورت پذیرد. • فرهن گ را مي‌توان ب ه مجموع رفتارهاي اكتس ابي و ويژگ ي اعتقادي اعضاي يك جامعه تعريف كرد. 8 جامعه و فرهنگ • جامعه گروه نسبتا پایداری از افراد • مجموع ارزشهای جامع ه اس ت که که برای رفع نیازهای خود همکاری برای رفع نیازها تولید می شوند و از می نمایند نسلی به نسل دیگر می رسند • تجم ع نظام یافت ه ای از افراد که شیوه زندگی معینی را دارا هستند • فرهن گ عبارت از شیوه زندگی تجمعی از مردم • جامعه یعنی مردم • فرهنگ یعنی رفتار مردم • جامعه به عنوان نظامی متشکل از • فرهنگ تشکیل دهنده محتوای این روابط اجتماعی روابط 9 طبقه بندی فرهنگ • فرهنگ مادی ( تکنولوژی-محسوس وملموس ) • فرهنگ معنوی ( ارزشها-آداب و رسوم ) • فرهنگ عام ( فرهنگ عموم جامعه) • فرهنگ خاص ( فرهنگ قومیت های مختلف در ایران است ) • خرده فرهن گ :فرهن گ مخص وص قش ر خاص ی مانن د پرس تاران که نوع رفتارهایشان را تعیین می کند. • چرا برای مداخالت آموزش بهداش ت ،شناسایی ابعاد فرهنگی باال ضرورت دارد؟ 10 • عناصر فرهنگی عبارتند از جزء جزء هنجارها ،ارزشها و عقاید که کوچکترین جزء تشکیل دهنده فرهنگ هستند • فرهنگ هر جامعه از عناصر فرهنگی تشکیل می گردد. • مجموعه فرهنگی :تعدادی از عناصر فرهنگی که بصورت پیوسته ومنسجم با یکدیگر ارتباط نزدیکی دارند و جزیی از یک واحد محسوب می شوند .مانند • مجموع ه فرهنگ ی:ازدواج عناصر فرهنگی:خواستگاری،بله برون و... 11 دگرگوني فرهنگي • هيچ فرهنگي وجود ندارد كه طي يك دوره زماني ،هيچگونه دگرگوني را پذيرا نشده باشد .هرگاه عناصر و مجموعه فرهنگي تازه اي در يك فرهنگ پديدار شوند و براثر آن محتوا و ساختار آن فرهنگ دگرگون شوند دگرگوني فرهنگي پديد مي آيد. 12 واپس ماندگي فرهنگي lack of culture • فاصله گرفتن بخشي از عناصر فرهنگي يك مجموعه فرهنگي از بخشي ديگر عناصر فرهنگي همان مجموعه فرهنگي را واپس ماندگي فرهنگي مي گويند .معموال عناصر مادي فرهنگ يك مجموعه فرهنگي از عناصر غير مادي فرهنگي همان مجموعه جلوتر حركت مي كند. 13 مثال واپسماندگي فرهنگي: • مجموعه فرهنگي رايانه كه شامل عناصر فرهنگي مادي مانند اجزاء سخت افزاري رايان ه و اجزاء نرم افزاري رايان ه م ي باشد .در جامع ه م ا پذيرش عناص ر سخت افزاري رايانه به سرعت پيشرفت نمود اما بخش عناصر غيرمادي (نرم افزاري) كه همان كاربرد صحيح رايانه ،اصطالحات بومي شده و . . .مي باشد با تأخير صورت مي گيرد. • در نتيجه واپس ماندگي فرهنگي در مجموعه فرهنگي رايانه مشاهده مي شود. 14 رابطه فرهنگ با سالمت • تمام رفتارهای انسان چه به صورت مستقیم یا غیر مستقیم از فرهنگ ناشی می شود و تحت نفوذ آن اس ت مثال غذا خوردن نیازی بدن ی و بیولوژیک است ولی چه باید بخوریم؟ چگونه باید بخوریم ؟ و چه وقت باید بخوریم ؟ تاثیر فرهنگ در اعمال انسانی مشخص می شود. 15 نتیجه گیری -1فرهنگ آموختنی است ؛(یعنی فرهنگ مجموعه عادت ها وتجربیاتی است که افراد در طول حیات خویش می آموزند) -2فرهنگ از طریق گردآوری به نسل های دیگر منتقل می شود ؛(یعنی فرهنگ بر اثر تالش انسان در حفظ و نگهداری و جمع کردن آن در قالبی قابل انتقال ،به نسل های دیگر رسیده است) -3فرهن گ از رفتارهای برخواس ته از وراث ت و ویژگ ی های زیس تی متمای ز اس ت؛(یعنی بواسطه ی وراثت به دیگران منتقل نمی شود ،بلکه کامال جنبه اکتس ابی و آموختنی دارد). -4فرهن گ در میان ملل مختلف متفاوت اس ت؛(یعنی اینکه ی ک س ری از قواع د ارزشی وهنجاری همچون آداب س الم کردن ،غذا خوردن ،عبادت کردن ک ه هم ه از مظاهر فرهنگی هستند ،میتوانددر برخی ملل با دیگران تفاوت داشته باشد) 16  -5فرهنگ ها در سطح جهانی دارای عناصر مشترکی هستند ؛ (این اصل به معنی انکار تفاوت ها بین فرهنگ های مختلف نیست ،ولی بین فرهنگ ها عناصر مشترک فراوانی وجود دارد که این عناصر کمک کرده است که جوامع انسانی با وجود تفاوت هایی بتوانند در کنار یکدیگر تعامل داشته باشند ارزش هایی همچون صلح دوستی ،کمک به ضعیفان، پرهیز از دیگرکشی) -6فرهنگ «مالط» اجتماعي است .مصالح ساختمان يك جامعه يعني انسانها و خانواده‌ها از طريق فرهنگ به هم متصل مي‌شوند و جامعه را مي‌سازند. -7فرهنگ مشخص کننده معیارها و ارزش ها است(یعنی هر فرهنگ با توجه به مجموعه خص وصیات و موقعی ت های خود نس بت ب ه مس ائل و موضوعات مختل ف موضع گیری، مرزبندی و در نتیجه ارزش گذاری می کند و بر اساس آن نظام رفتاری ،وضعیت زندگی فردی و اجتماعی را شکل می دهد :اینکه در جامعه نمیتوان با محارم ازدواج کرد ،ربا خواری امری ناپس ند ،فس اد و فحش ا امری قبی ح اس ت بواس طه خصلت ارزش گذاری، فرهنگ است) 17 نقش نیازها در جامعه -1نیازهای جسمی ( تامین مواد غذایی سالم ،آب آشامیدنی سالم ) -2نیازهای ایمنی ( تامین امنیت در جامعه ،امنیت در محل کار ) -3نیازبه روابط اجتماعی و محبت -4نیاز به تایید و احترام -5نیاز به خویشتن یابی و شکوفایی 18 نیاز به روابط اجتماعی • بیشترین احتمال مرگ در بیماریهای قلبی و سرطان بیشتر در افرادی است که کمترین ارتباط با انسانهای دیگردارند • کمبود روابط اجتماعی یک ریسک فاکتور برای سالمتی محسوب می شود هر چه رابطه اجتماعی انسان محدودتر باشد میزان آموزش ویادگیری او کمتر خواهد شد. • هیچ انسانی نمی تواند تنها زندگی کند .بدون روابط انسانی شخصیت انسان شکل نمی گیرد و می تواند یک عامل خطر برای سالمتی باشد،یا حتی می تواند باعث مرگ فرد شود • کمبود روابط اجتماعی در انسانها انواع مسائل دیگر را بوجود می آورد :مانند شخصی که به تنهایی در یک سلول زندانی بوده است • زن خانه دارکه از صبح در خانه بوده است احساس کمبود روابط اجتماعی دارد و دوست دارد که با شوهرش صحبت کند 19 نیاز به احترام • تاثیر نیاز به احترام و عزت نفس بیش از نیازهای جسمی است • حفظ ارزش و غرور مهمتر از حفظ جان است مانند دوئل درمردان • نیاز به احترام و حفظ آبرو در شئون روزمره زندگی نیز خود را نشان می دهد .مانند احترامی که در پذیرایی از مهمان وجود دارد 20 هدف هاي اجتماعي شدن -1شخص مهارت هايي را كه براي زندگي در يك جامعه الزمند ،ياد بگيرد. -2شخص بايد بتواند با ديگران به گونه مؤثر ارتباط برقرار كند و توانايي خواندن و نوشتن و سخن گفتن را فرا گيرد. -4فرد بايد ارزشها و باورهای بنيادي جامعه را ملكه ذهن خود سازد. 21 گونه هاي اجتماعي شدن -1رس7مي رسمي -2غير 22 اجتماعي شدن از طريق رسمي نهادهاي آموزش ي و ارتش ي ،نمون ه هايي از عوام ل رس مي و ساختارمند انتقال شيوه هاي عملكرد و انديشيدن مقبول جامعه به فرد به شمار مي آيند. 23 اجتماعي شدن از طريق غير رسمي اجتماعي شدن مي تواند از طريق روابط متقابل با همساالن و عضويت در گروه ها و باشگاه هاي غيررسمي نيزتحقق پذيرد. 24 تعریف جامعه پذیری جامعه پذیری فرایندی است که طی آن فرد شیوه های رفتاری ،باورها ،ارزشها ،الگوها و معیارهای فرهنگی خاص جامعه را یاد می گیرد و آنرا جزء شخصیت خود می کند. 25 کاربرد جامعه پذیری در سالمت • اگر خواسته باشیم تغییری در جامعه ایجاد نماییم می توانیم از شیوه های القآء و تقلید در فرایند جامعه استفاده کنیم .مثال: • استفاده از وسایل ایمنی در کارخانه 26 شيوه های جامع پذيری القاء القاء از خانواده شروع می شود .آنچه از ما سر می زند اساس آن را از خانواده گرفته ایم. بعد از خانواده چه کسانی القاء می کنند؟ • مدرسه ( همه اجزای مدرسه شامل کتاب ،راننده مدرسه ،معلمان و دانش آموزان ) • صدا و سیما ( تجمالت -نوع شامپو-دکتر سالم ) • هنر و ادبیات ،ضرب المثل ها • نهاد های مذهبی ( همان اعتقادات مذهبی ،امکان ندارد روزعاشورا عروسی برگزار شود ). 27 تقلید • از خانواده شروع می شود .مثال هنگام نمازخواندن در مقابل کودک • دوستان • مدرسه • صدا و سیما ،بازیکن محبوب یک فرد • هنر و ادبیات آیا افرادی هستند که تحت تاثیر جامعه قرار نگیرند؟ بر اثر اجتماعی شدن افراد ارزشهای فرهنگی جامعه خویش را اخذ کرده و آن را درونی می کنن د بنابرای ن ه ر فرهن گ س عی م ی کن د بر اساس معیارهای خاص خود کودکان را اجتماعی کند. 28 ارزشها • اموری که مطلوب و ارزنده باشد یا برای بیشتر افراد جامعه چنین باشد. • ارزشهای اجتماعی شامل همه چیزهای مطلوب یا نامطلوب ،مناسب یا نامناسب است که مورد عالقه...جهت مطالعه ادامه متن، فایل را دریافت نمایید.