صفحه 1:
پاورپوینت درس دوم
تاریخ دهم
تاريخ زمان و مکان
صفحه ۲ تا ۱٩
صفحه 2:
0 - فهرست مطالب:
بخش اول e دانش آموزان
فنلاندی
سه بار در آزمون 2۱5۸
مونی استانداردبرای سنجش مهارتهای
"ییات ؛ روخوانی وعلوم تجربی
در جهان اول شدند.
بخش دوم
درس دوم تاريخ دهم
تاريخ زمان و مكان
صفحه ۱٩۱۱۲
وش تصویری را جدی بگیریم
نسخه قابل وبرایش
همراه با تصاویر مرتبط
صفحه 3:
صفحه 4:
دانش آموزان فنلاندی سه بار در
آزمون جهانی ۳15۸اول شدند
وتوجه صاحب نظران تعلیم و تربیت
جهان را جلب کرد
محمد فایق
مجیدی
9
صفحه 5:
بعد از مطالعه پژوهش های مختلف
در باره دلیل برتری
مشخص شد که بخش اعظم موفقیت
آنان از فرهنگی نشّت گرفته است
که خود آفریده اند.
صفحه 6:
این فرهنگ در باور به
توانمند بودن
تک تک
دانش آموزان ريشه دارد
صفحه 7:
مدارس فنلاند
به نحوی طراحی شده اند که به
جای تفکیک بهترین و درخشان ترین
دانش آموزان از دیگران به
هر دانش آموز فرصت رشد
می دهند
صفحه 8:
شعار رایج در مدارس فنلاند
۱ این بود:
ما نمی توانیم هدرفتن حتی یک مغز
صفحه 9:
۱ در فنلاند
تنها بر موفقیت تحصیلی دانش
آموزان تمرکز نمی کنند
بلکه بر رشد وعلایق فردی تک تک
آنان توجه دارند
صفحه 10:
تهیه وتدوین:
محمد فایق مجیدی
منبع:کتاب توانمندی های نهان
اثر آدام گرنت
ترجمه آقای میثم همدمی
محمد فایق مجیدی
fayihg.majidi@
صفحه 11:
صفحه 12:
صفحه 13:
زمان و مكانء دو ركن مهم دانش تاريخ به شمار مى
روند و نخستين يرسش هابى كه براى تاريخ نكاران
مطرح مى شود. اين است كه رويدادهاى تاريخى در
جه زمانى و كجا رخ داده اند. دراين درس. شما با
بررسى تجربيات جوامع باستانى براى اندازه كيرى
زمان. اهمیت گاه شماری را در مطالعة تاریخ تحلیل و
بیان می کنید.
صفحه 14:
صفحه 15:
دانش تاریخ بدون توجه به زمان, معنايى ندارد؛
چراکه روبدادهای تاریخی در زمان معینی در
گذشته روی داد ه اند و بدون آگاهی از زمان روی
دادن آنها. نمی توان به درکی منطقی و درستی از
تاريخ دست بافت.
صفحه 16:
ابداع گاه شماری:
انسان ها از گذشته های بسبار دور بازمان و نصوة
سنجش آن مواجه بوده اند.
یکی از دستاوردهای مهم بشر, اندازه گیری زمان و
ابداع
.به شمار می رود.
گاهشماری, نظامی است که انسان برای انداز ه گیری
دقیق زمان (ماه و سال)ابداع کرده است.
صفحه 17:
دانش و مهارت انداز ه گیری زمان. ارتباط نزدیکی با
علومی مانند رباضیات.نجوم و فیزیک دارد و ابداع
تقویم نتيجة تلاش مشترک دانشمندان اين علوم به
حساب می آید.
در نتيجة نياز به زمان سنجی بود كه بشر موفق شد
آپرارهای مات ده لب لا و
همچنین وسيلة پیچید ه تری مثل اشطرلاب را بسرای
57 خورشید. ماه و دیگر سیارگان وستارگان اختراع
بد
صفحه 18:
صفحه 19:
اا ل ا Oe ate) See (CLS SiS
تنظیم و ندوین گاه شماری پیشگام بودند. در بين النهرین
وبه خصوص در میان بابلی هاء كا هشمارق . ..
.۰ رایج بود. در این گا هشماری. سال به ۱۲ ماه قمری
۰ ب۷ا٩۲ روزه تقسیم می شد. از آنجایی که سال قمری
۳ شبانه روز و سال خورشید ی۳۶۵ و یک چهارم شبانه
روز است. برای رفع این اختلاف. هر سه سال. یک ماه به
سال می افزودند
صفحه 20:
...نیز گاه شماری خورشیدی دقیق و منظمی
داشتند. آنان سال را ۳۶۵ و یک چهارم شبانه روز
محاسبه می کردند. در گاه شماری مصری» . . . ..
ماه ٠١ روزه تنقسيم مى شد و ينج روز اضافى؛ به آخر
ماه دوازدهم افزودة فى كر همچنین برای محاسبة
بك جهارم شبانه روزاضافى. هر جهار سال يك روز به
سال مى افزودند و به قولى كبيسه مى كرفتند.
صفحه 21:
0٠ در آغاز, گاه شماری دقیقی نداشتند. به همین
دلل‌درسال ۵۱۶ امبرانور روم زوليوس
0٠ دستور دادكاه شمارى رومى براساس كاه شمارى
مصرى اصلاح شود. 7
حدود دو قرن يس از انكه اميراتورى روم دين
مسيحيت رارسميت بخشيد. در سال 858 م. تولد
حضرت مسيح به عنوان مبدا كاه شمارى روميان
(مسيحيان) تعيين شد.
حدود ٠٠٠١ سال بعد. 2 كركوار سیزدهم به کمک
منجمان بار دیگر گاه شماری Be ei eis
گاه شماری مسیحی . . . سا
م 0
صفحه 22:
گردش ماه
به دور زمین اوّل محرم
سالی است که پیامبر از مکه به مدبنه هجرت کرد.
صفحه 23:
محتوای سنگ نوشته های 42
۱ بد نشان مى دهند كهن ا هشفارى
| خورشیدی قمری بابلی در قلمروهخامنشیان
۱ رواج داشته است. اما ما هها براساس فرهنگ و
آیین ایرانی نام گذاری شده بودند.
| در دورة اشکانیان.گا هشمار ی های بابلی» سلو کی
و اوستایی متداول بود.
صفحه 24:
۹
صفحه 25:
شماری دینی زرتشتیان محسوب می شد. در ايران
رايج كرديد.
در این گاه شماری. سال به ۱۲ ماه خورشیدی ۳۰
روزه تقسیم می شد. سس ۳
صفحه 26:
از آنجايى كه در اين كاه شمارى؛ سال ۱ ۱۶۵ ۱
روز می گرفتند. در هر ۴سال یک شبانه روز و در هر
۰سال ۳۰ شبانه روز ازسال حتت ۱۱۱
برای رفع این مشکل بعد ازهر ۱۲۰ سال. يك ماه به
دوازده ماه سال اضافه می کردند.
در گاه شماری اوستایی ماه ها و روزهای هر ماه با
اسامی ایزدان و فرشتگان نام گذاری شده بود.
صفحه 27:
در ابران دوران اسلامی گا هشماری هجری ری ۱
رایج گردید.اما در کنار آن گا هشمار بهای دیگری
مانندبزدگردی. جلالی.دوازده حیوانی و هجری
خورشیدی نیز رواج بافت.
گا هشماری جلالی یکی از — جدات
های جهان اه است
۳
صفحه 28:
a تطبیق و تبدیل تقویم ها
رویدادهای تاربخی سرزمین ها و کشورهای مختلف از
جمله کشور ما با چند نوع گا هشماری. ثبت و نگارش |
یافته اند.
امروزه. متخصصان نجوم و گا هشماری به منظور کمک ۱
به تطبیق و تبدیل تقویم های مختلف. فرمو لها و رو
شهای گوناگونی را ارائه کرد ه اند.
صفحه 29:
۲۸۲۰۱ ۷
صفحه 30:
بنابراین. نظم و ترتیب رویدادهاکه به آن کرونولسوژی
می گوبند. درمطالعه و پژوهش تاریخ. اهمیت فراوانی
دارد. «خط زمان ». ابزار مناسبی است که به وسيلة آن
می توان رویدادهای یک
دوره یا دوران های مختلف تاریخی را به ترتیب زمان
وقوع آنهاء بر روی نمودار نشان داد.
صفحه 31:
صفحه 32:
va ۳
۱ رسد رابت بعل اليم
مهم ديكر در مطالعة تاريخ است؛
زيرابه طور كلى همة وفابع و تحولات تاريخى در بستر
مكان و محيط رخ مى دهند
عوامل جغرافیایی مانند آب وخاک. پستی ها و بلندی
eee ree aes Neeser ln ered ب
به دریاها و آب های آزاد. تأثیر مهمی بر زندگی مردمان
دا را ار
A
صفحه 33:
OY
نقش و تأثیر عوامل و پدیده های طبیعی و اقلیمی
(آب و هوا)در شکل دادن به رویدادها و تصولات
تاریخی. ازدبرباز مورد توجه موزخان بوده است. برای
مثال هرودت مورخ مشهور یونانی» به منظور نگارش
كتاب تاريخ خود.به مصر. فینیقیه و جاهای دیگر
مسافرت کرده و از نزدیک شرایط طبیعی و اقلیمی
آن سرزمین ها را بررسی نموده است.
صفحه 34:
ن خلدون. اندیشمند مسلمان تونسی نیز که درقرن
#۸ .ق. مى زیست. بخشی از مقدمءة کتاب الع
خودرا به تأثیر جغرافیا و اقلیم بر تاریخ. اخلاق و
سر آدمیان اختصاص داده است.
1 معاصر نیز به صورت دقیق و
pol alate يديده هاى جغرافیایی ماننضد رودهای
دجله و فرات.نیل. کارون و سند و جلگه های
حاصلخیز پیرامون آنها را برشکل گیری و توسعة
تمدن هاى باستانى بين النهرین. مصر.ایران و هن‌د.
بررسی کرده اند.
0
صفحه 35:
3
در جند دهة اخير. دانش جغرافیای تاربخی
گسترش بیشتری بافته است.
جغرافیای تاریخی به مطالعة مناطق و سرزمین های
مختلف در گذشته می پردازدو تأثیر محیط طبیعی
و عوامل جغرافیایی را بر رویدادهای تاربخی مانند
شكل كيرى تمد نهاء مهاجر تها. بيروز يها
وشکست هاء ol» سكونتكا هها و شهرها و ايجاد
و گسترش رااهها و -- مطالعه می کند.
صفحه 36:
درباها و آب های آزاد و نقش آنها در ایجاد ارتباط
صفحه 37:
صفحه 38:
ان ها و كويرهاء دشوارى شرايط زندكى و محدوديت
bu!
صفحه 39:
یکی از پیامدهای ارتباط جغرافیا و تاریج .
در مطالعة تاریخ است.
نقشه هاى تاريخى
صفحه 40:
در آثار تاربخی تألیف شده در اين دوره نقشه
eee) eee We Sy eel) 0 0 0
تا
امروزه از نقشه هاى تاريخى براى ارائة اطلاعات
ber] م اك
صفحه 41:
صفحه 42:
زبان و ادبیات فارسی
] نگارنده کتاب:به
آموزش بدبین نیستم
للا همکار افتخاری.
محله شوق مقبير بيد
از ده سال'
101010115
صفحه 43:
صفحه 44:
پاورپوینت درس دوم
تاریخ دهم
تاریخ زمان و مکان
صفحه 12تا 19
فهرست مطالب:
بخش اول چرا دانش آموزان
فنالندی
سه بار در آزمون PISA
آزمونی استاندارد برای سنجش مهارتهای
ریاضیات ،روخوانی وعلوم تجربی
در جهان اول شدند.
بخش دوم
درس دوم تاریخ دهم
تاریخ زمان و مکان
صفحه 12تا 19
آموزش تصویری را جدی بگیریم
نسخه قابل ویرایش
همراه با تصاویر مرتبط
تعداد صفحات40:
دانش آموزان فنالندی سه بار در
آزمون جهانی PISAاول شدند
واین اتفاقی نبود
وتوجه صاحب نظران تعلیم و تربیت
جهان را جلب کرد
محمد فایق
مجیدی
@fayihg.maj
idi
1
محمد فایق مجیدی
@fayihg.majidi
بعد از مطالعه پژوهش های مختلف
در باره دلیل برتری
فنالندی ها
مشخص شد که بخش اعظم موفقیت
آنان از فرهنگی نشئت گرفته است
که خود آفریده اند.
2
این فرهنگ در باور به
توانمند بودن
تک تک
دانش آموزان ریشه دارد
محمد فایق مجیدی
@fayihg.majidi
3
محمد فایق مجیدی
@fayihg.majidi
مدارس فنالند
به نحوی طراحی شده اندکه به
جای تفکیک بهترین و درخشان ترین
دانش آموزان از دیگران به
هر دانش آموز فرصت رشد
می دهند
4
شعار رایج در مدارس فنالند
این بود:
ما نمی توانیم هدرفتن حتی یک مغز
را تاب بیاوریم
محمد فایق مجیدی
@fayihg.majidi
5
در فنالند
تنها بر موفقیت تحصیلی دانش
آموزان تمرکز نمی کنند
بلکه بر رشد وعالیق فردی تک تک
آنان توجه دارند
محمد فایق مجیدی
@fayihg.majidi
6
تهیه وتدوین:
محمد فایق مجیدی
منبع:کتاب توانمندی های نهان
اثر آدام گرنت
ترجمه آقای میثم همدمی
محمد فایق مجیدی
@fayihg.majidi
7
محمد فایق مجیدی
@fayihg.majidi
شروع
بخش دوم
بسم اهلل الرحمن الرحیم
درس 2
تاریخ؛ زمان و مکان
زمان و مکان ،دو رکن مهم دانش تاریخ ب ه ش مار می
روند و نخستین پرسش هایی که برای ت اریخ نگ اران
مطرح می شود ،این است که روی دادهای ت اریخی در
چه زمانی و کجا رخ داد ه ان د .در این درس ،ش ما با
بررسی تجربیات جوامع باستانی ب رای ان دازه گ یری
زمان ،اهمیت گاه شماری را در مطالعۀ تاریخ تحلیل و
بیان می کنید.
تاریخ زمان و گاه شماری
دانش تاریخ بدون توجه به زمان ،معن ایی ن دارد؛
چراک ه روی دادهای ت اریخی در زمان معی نی در
گذشته روی داد ه اند و بدون آگ
اهی از زمان روی
دادن آنها ،نمی توان ب ه درکی منطقی و درس تی از
تاریخ دست یافت.
ابداع گاه شماری:
انسان ها از گذشته های بس یار دور بازمان و نح وۀ
سنجش آن مواجه بوده اند.
یکی از دستاوردهای مهم بشر ،اندازه گ
یری زمان و
ابداع گاه شماری یا تقویم،به شمار می رود.
گاهشماری ،نظامی است که انسان برای انداز ه گ یری
دقیق زمان (ماه و سال)ابداع کرده است.
دانش و مهارت انداز ه گیری زمان ،ارتباط نزدیکی با
علومی مانند ریاض یات،نج وم و فیزی ک دارد و اب داع
تقویم ،نتیجۀ تالش مشترک دانش مندان این عل وم ب ه
حساب می آید.
در نتیجۀ نیاز به زمان سنجی بود ک ه بشر موف ق ش د
ابزارهایی مانن د ساعت های آفت ابی ،آبی و ش نی و
همچنین وسیلۀ پیچید ه تری مث ل اُس طرالب را ب رای
رصد خورشید ،ماه و دیگر سیارگان وس تارگان اخ تراع
نماید
تاریخچۀ گاه شماری در جهان
مردمان بین النهرین (میان رودان)و مصریان باس
تان ،در
تنظیم و تدوین گاه شماری پیشگام بودند .در بین النه رین
وبه خصوص در میان بابِلی ها ،گ ا هش ماری «خورش یدی
قمری » رایج بود .در این گا هشماری ،سال به 12ماه قمری
30یا 29روزه تقسیم می شد .از آنجایی ک
ه سال قمری
354شبانه روز و سال خورشید ی 365و یک چهارم شبانه
روز است ،برای رفع این اختالف ،هر سه سال ،یک ماه ب
سال می افزودند
ه
مصریان نیز گاه شماری خورشیدی دقیق و منظمی
داشتند .آنان سال را 365و یک چهارم شبانه روز
محاسبه می کردند .در گاه شماری مصری ،سال به 12
ماه 30روزه تقسیم می شد و پنج روز اضافی ،به آخر
ماه دوازدهم افزوده می گردید .همچنین برای محاسبۀ
یک چهارم شبانه روزاضافی ،هر چهار سال یک روز به
سال می افزودند و به قولی کبیسه می گرفتند.
رومیان در آغاز ،گاه شماری دقیقی نداشتند ،ب ه همین
وس
ل در سال 46ق.م .امپراتور روم ژولی
دلی
سزار دستور دادگاه شماری رومی براساس گاه ش ماری
مصری اصالح شود.
ه امپراتوری روم دین
دود دو قرن پس از آنک
ح
مسیحیت رارس میت بخش ید ،در سال 525م .توّل د
حضرت مسیح به عن وان مب دأ گ اه ش ماری رومیان
(مسیحیان) تعیین شد.
حدود 1000سال بعد ،پاپ ِگرُگ وار سیزدهم به کمک
منّج مان بار دیگر گاه شماری مسیحیان را اصالح کرد.
گاه شماری مسیحی ،امروزه به نام گاه شماری میالدی
شناخته می شود.
گاه ش ماری هج ری قمری ک ه تق ویم رایج بیش تر
کشورهای اسالمی به شمار می رود ،بر پایۀ گردش ماه
به دور زمین تنظیم شده است و مب دأ آن ،اِلّو مِمرّح
سالی است که پیامبر از مکه به مدینه هجرت کرد.
تاریخچۀ گاه شماری در ایران
محت وای س نگ نوش ته های بیس تون و تخت
جمش ید نش ان می دهن د ک ه گ ا هش ماری
خورشیدی قمری بابلی در قلمروهخامنش
یان
رواج داشته است ،اما ما هها براساس فرهن
گو
آیین ایرانی نام گذاری شده بودند.
در دورۀ اشکانیان،گا هشمار ی های بابلی ،سلوکی
و اوستایی متداول بود.
اسامی ماه ها و معانی آن در گاه شماری اوستایی
فروردین
نیروی پیش
برنده
خرداد
کمال و
خرمی
اردیبهشت
راستی و
پاکی
تیر ستارۀ
باران
َامرداد
جاودانگی
مهر محبت
آبان آب
آذر آتش
دی آفریدگار
شهریور
شهریاری
نیرومند
بهمن نیک
اندیشی
اسفند فروتنی
مّقدس
در دورۀ ساسانیان ،گاه ش ماری اوس تایی ک ه گ اه
شماری دینی زرتشتیان محسوب می شد ،در ای ران
رایج گردید.
در این گاه شماری ،سال ب ه 12ماه خورش یدی 30
روزه تقسیم می شد .سپس پنج روز اضافی را به نام «
اندرگاه »به آخِر ماه دوازدهم می افزودند .مب دأ گ اه
شماری اوستایی به تخت نشستن هر پادشاه بود.
از آنجایی که در این گاه شماری ،سال را 365شبانه
روز می گرفتند ،در هر 4سال یک شبانه روز و در هر
120سال 30شبانه روز ازسال حقیقی عقب می افت اد.
برای رفع این مشکل بعد ازهر 120سال ،یک ماه ب
ه
دوازده ماه سال اضافه می کردند.
در گاه شماری اوستایی ماه ها و روزهای هر ماه با
اسامی ایزدان و فرشتگان نام گذاری شده بود.
در ایراِن دوران اسالمی گا هشماری هجری قمری
رایج گردید،اما در کنار آن گا هشمار یهای دیگری
مانن دیزدگردی ،جاللی،دوازده حی وانی و هج ری
خورشیدی نیز رواج یافت.
گا هشماری جاللی یکی از دقیقترین گا هش مار ی
های جهان است وگا هشماری هجری خورشیدی که
از سال 1304ش .در ایران رسمیت یافت ،بر اساس
آن تنظیم شده است.
تطبیق و تبدیل تقویم ها
رویدادهای تاریخی سرزمین ها و کشورهای مختلف از
جمله کشور ما با چند نوع گا هشماری ،ثبت و نگارش
یافته اند.
امروزه ،متخصصان نجوم و گا هشماری به منظور کمک
به تطبیق و تبدیل تقویم های مختلف ،فرمو لها و رو
شهای گوناگونی را ارائه کرد ه اند.
گاه شماری جاللی
خط زمان
بنابراین ،نظم و ترتیب رویدادهاکه ب ه آن کرونول وژی
می گویند ،درمطالعه و پژوهش تاریخ ،اهمیت فراوانی
دارد« .خط زمان » ،ابزار مناسبی است که به وسیلۀ آن
می توان رویدادهای یک
دوره یا دوران های مختلف تاریخی را به ترتیب زمان
وقوع آنها ،بر روی نمودار نشان داد.
تاریخ و مکان؛
تأثیر جغرافیا بر رویدادهای ت اریخی مک ان ،ی ک رکن
مهم دیگر در مطالعۀ تاریخ است؛
زیرابه طور کلی همۀ وقایع و تحوالت تاریخی در بس تر
مکان و محیط رخ می دهند.
عوامل جغرافیایی مانند آب وخاک ،پستی ها و بلن دی
ها ،آب و هوا ،موقعیِت سرزمینی وارتباطی و دسترس ی
به دریاها و آب های آزاد ،تأثیر مهمی بر زندگی مردمان
نواحی مختلف دارند.
نقش و تأثیر عوامل و پدیده های طبیعی و اقلیمی
(آب و هوا)در ش کل دادن ب ه روی دادها و تح والت
تاریخی ،ازدیرباز مورد توجه موّر خان بوده است .برای
مثال هرودت موّر خ مشهور یونانی ،به منظور نگ ارش
کتاب تاریخ خود،به مصر ،فینیقی
ه و جاهای دیگر
مسافرت کرده و از نزدیک شرایط طبیعی و اقلیمی
آن سرزمین ها را بررسی نموده است.
ابن َخ لدون ،اندیشمند مسلمان تونسی نیز که درقرن
8ه .ق .می زیست ،بخش ی از مقدم ۀ کت اِب َالِع َب ر
خودرا به تأثیر جغرافیا و اقلیم ب ر ت اریخ ،اخالق و
رفتار آدمیان اختصاص داده است.
برخی از محققان معاصر ن یز ب ه ص ورت دقی ق و
مفصل،تأثیر پدیده های جغرافیایی مانن د رودهای
دجله و فرات،نی ل ،ک ارون و س ند و جلگ ه های
حاصلخیز پیرامون آنها را برش کل گ یری و توس عۀ
تمدن های باستانی بین النهرین ،مصر،ایران و هن د،
بررسی کرده اند.
در چن د ده ۀ اخ یر ،دانش جغرافیای ت اریخی
گسترش بیشتری یافته است.
جغرافیای تاریخی به مطالعۀ مناطق و سرزمین های
مختلف در گذشته می پردازدو تأثیر محیط طبیعی
و عوامل جغرافیایی را بر رویدادهای تاریخی مانند
شکل گ
یری تم
د نها ،مهاجر تها ،پ
یروز یها
وشکست ها ،برپایی سکونتگا هها و شهرها و ایجاد
و گسترش را هها و … مطالعه می کند.
دریاها و آب های آزاد و نقش آنها در ایجاد ارتباط
رشته کوه ها و کوه های بلند منبع تأمین آب و مانعی در
برقراری ارتباط
بیابان ها و کویرها ،دشواری شرایط زندگی و محدودیت
ارتباط
نقشه های تاریخی
یکی از پیامدهای ارتباط جغرافیا و ت اریخ ،اهمیت
یافتن نقشه در مطالعۀ تاریخ است.
نقشه های تاریخی ،انواع مختلفی ازاطالعات شامل
قلمرو حک
ومت ها ،مرزها ،پایتخت ها،
ش هرها،بناهای مهم ،مح ل دقی ق روی دادها ب ه
خصوص جنگها ،شبکۀرا هها ،مسیرهای مهاجرت و
لشکرکشی ها و تقسیمات اداری و مالیاتی را نمایش
می دهند.
در آثار تاریخی ت ألیف ش ده در این دوره نقش ه
هایی از دوره های مختلف تاریخی تهیه و ترس یم
شده است.
امروزه از نقشه های تاریخی برای ارائ
ۀ اطالعات
اقتصادی،اجتماعی ،فرهنگی ،جمعی
تی و دیگر
جلوه های حیات اجتماعی انسان در گذش
استفاده می شود
ته
تهیه وتدوین:
محمد فایق مجیدی
دهگالن
دبیر بازنشسته
زبان و ادبیات فارسی
نگارنده کتاب:به
آموزش بدبین نیستم
همکار افتخاری
1
مجله شوق تغییر بیش1
از ده سال
📙
📙
📙
1
2
end