پی‌دی‌اف
پزشکی و سلامت

پزشکی قانونی و حقوقی وشغلی

برگرفته از کتاب پزشکی قانونی برای وکلا ، حقوقدانان و دانشجویان رشته حقوق تالیف جمعی از پزشکان از جمله فلورا ارفع و بهرام صمدی راد و......

جهانگیربیگلری

صفحه 1:
فصل اول: مقدمه و تاریخچه - پزشکی از حرفه های مقدس بوده و قضاوت نيز از جايكاه مهم و رفيعى در جامعه برخوردار مى باشد. يزشكى قانونى به واقع نقطه وصل اين دو شاخه مهم يعنى طب و قضاوت است. اظهارتظر كارشناسى يزشكان فانونى كه مورد اعتماد مراجع فانونى هستند در مسير احقاق حق و اجرای عدالت تقش اساسی داد در جهان و کشورهای مختلف و در همه ساعات شبانه روز سالهاست كه بزشكان قاتونى به مدد طب و دان يزشكى در كنار قضاث و حقوقدانان مشفول فعاليت هستند و عقید کارشنسی آنان چراقی روشن در مسیر قضاوت و مسائل حقوقي. و كمكي در جهت احقاق حق و اجراى عدالت مى باشد. - در کشور ما پراساس آمار حدود ۴۰ ‎agg J‏ هایی که در محاکم قضایی رسیدگی می شود در مراحلی از رسیدگی, نیازمند اظهرنظرپزشکی قانونی است. با توجه به تعداد برونده هایی که در کشور ما در حال رسیدگی است این آماربینگر حشورفعال و رشته طلب در محاکم قضایی. دادساه؛موسسات حقوقی و اون های کارشناسی - بزشكى فانونى با سابقه طولائى كه دارد هتوز براى بسيارى از مردم ناشناخته است و كالبد شكافى مى داتند در حالى كه خدمات يزشكى قانونى بسيار كسترده اسست. .يزشكى قانونى سالهاست كه در دانشكده هاى حقوق به عنوان واحد درسى ارائه مى شود اين هرس به غير از رشته های پزشکی برای ساير رشته ها كه به اين واحد نيازمتدند نيز ارائه مى كرد ولى تاكنون منبع و مأخذ جامعى برا رشته حقوق وجودنداشته است که حاوی تکاث مهم و کلیدی و کابردی دانش پزشکی قاننی در ان رشته باشد. کناب های موجود در مورد يزشكى قانونى اغلب برای

صفحه 2:
صورث مشترك براى خوانتدكان تمام كروه هاى بزشكى و غبريزشكى تدوين شده كه به علت درجنکات فتی پزشکی برای حقوق دنن مبهم و نارس ست. - از سوی دیگر برخی از جزات قدیمی که تدریس می شده ناقص و دارایاشتاه و با باورهای تان لست که قال استند در مراجع رسمی و دانشگاهی نمی باشد و می تن اجاد خفلا کند - بخش اعظمی از پژوهشگران و حوزه علم حقوق را دانشجويان حقوق تشكيل مى دهد كه با توجه به رشته خود غياز به شتاخت جامع و كاربردى از دانش يزشكى قانونى دارند نا بتوانتد تعامل متاسب را با تهادهاى يزشكى قانونى ايجاد و با يهره كيرى از تظريات كارشتاسى آتان در احقاق حقوق مردم استقادة تمايتد حدود استفافة از نظريات بزشكى قانونى را در حقوق و قضاوت فراكيرند و محدوديت هاى أن را يشتاستد. أموزش جامع و مناسب ‎oF ill Sb‏ جهت دانشجويان حقوق تنظيم شده باشد سبب مى شود كه با استنباط درست أز متون كارشناسى و تكارش آنها سبب اتخاق تصميم غلط و نادرست نشوف. ‎ae‏ ‏.بزشكى قانونى براى دانشجويان رشته حقوق - نويسندكان: دكتر فرامرز كودرزى. دكتر مهرزاد كيانى - جاب ششم سال 1144 - انتشارات سمت (سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انساقى دانشكاه ها)- مركز تحقيق و توسعه علوم انساتى (كارشناسي و كارشتاسى ارشد) اریخچه پزشکی قانونی - پزشکی قاننی,امروزه یک رشته تخصمی از پزشکی است که در مسیر تكوين و شكل گیری خود مراحل گونگونی را گذراندهاست و امروزه مجامع کسترده و نجمن های متعدد علمی و هزران كتاب و مقاله را شامل می شود - بررسى تاريخى در قبايل استراليا و أفريقا حاكى از آن است كه در تمدن هاى قبيله اى. فردى مقدس به نام جادوكر ‎gles Aig (Shaman) at‏ و قضاوت را به عهده داشت كه امروزه غربى ها به وى ظبيب مى

صفحه 3:
كويند. اين فرد درحقيقت. هم در اختلافات افراد قبيله داورى مى كرد و هم وظيفه يزشكى را به عهده ذا: در مجموع هم روحانى بود و هم پزشک. معنويث. روحانيت و قداست حرفه بزشكى معلول همين سابقه اسسته - در سومر قديم:_كشورى باستانى در شمال عراق كنونى» بيش از 3 هزار سال قبل. کاهن پزشکان طبابت ‎Qe‏ كردتف يابليان پس از آنهاحرفه پزشکی را مستفل نمودندچرا که با پیشرفت ‎ile tad‏ به ضورت تخصصی در آمد و با بيدايش اديان كوناكون الهى. فقه نيز رشته مستقل شد و بدين ترتيب همكارى بين پزشکان و روحانون كه وظيفه فضاوت را داشتند أغاز شد. ‏- حمورابى ياذشاه بابل در سال هلى 1888 تا +141 قبل از ميلاد. قديمى ترين قوانين مدنى را بايه كثارى تمود اكه متون أن :وجود دارد هر قوانين حوراي به لب قاونئ و نظلم يوشكئ توج خامن هده لشن بهن در مورد تخلفات يزشكى. قصور يزشكان و جراحان. جرائم آنان و مجازات سهل اتكارى ها مشخص شده است. ‎٩‏ ‏ماده راجع به هزيته هاى يزشكي و غرامت قصور يزشكان. سراغاز طب قانونى به صورت رسمى است. ‏در عصر حمورابى بزشكان دولتى مأمور به ولايات. مرك مشكوك. تجاوز جنسىء حاملكى. طلاق. تعيين سن. تشخیص هویت و خسارت ناشى از ضرب و جرح رأ رسيدكى مى كردئد. ‏هند قديم: قرن ها قبل از تولد مسيح مرك هاى مشكوك. مسموميت هاء ضرب و جرح. تعيبن سن بلوغ. مسائل زناه بيمارى هاى روات و ارتكاب جرم در حالت مستی به پزشکان معینی که حافق و با تجربه بودند ارجاع عي شد ‏مصود همکاری گسترده ای بین پزشکان و روحانیون وجود داشت.پزشکان جهت اظهار نظر طبی, نظریه يزشكى در مورد جراحات اجسام برنده. مجازات سنكين سقط جتین, عدم مجازات زنان حامله و ... در دادكاه حاضر عى شدند و أز نظريات آنها در مسايل مربوط به حاملكي. بلوغ. طلاق مشکلات جنسی و مسمومیت ها استفاده ‏عى شد ‎ ‎

صفحه 4:
ایران: در دوره مادها. هخامتشیان, اشکانبان و ساسابانقوئین پزشکی وجود داشت. شناخت داروهای سقط ره مجازات سنگین سقط جنابی؛ تقسیم بتدی جراحات به ۷ گروم أثر بیماری ها مثل جنون» مستی و بو ‎oe‏ ارکیی و عدم مجازلت زتان حامله تا ایا شبردهی و حتی کالید شکافی در مرگ های مشکوکء بياذكر جايكاه طب قانونى در اران قدیم است. چین: سه هزار سال سابقه پزشکی قانونی به همراه تبحر در داروهای مخدر و مسمومیت ها را داشتند. یونان : بیشتر در سم شناسی و شتاخت زهرهای موجود در طببعت تبحر داشتند. هروفیلوس 0100۴۳105 و مطالعات بقراط در مورد انواع مرگ سبب اعتبار خاص پزشکی قاننی بونان شد. قسم نامه بقراط و تحریر یک دوره كامل تشريح و مطالعات جنين شناسی ارسطو از دیگر مور میباشد. رومیان : هتكام فتح ممالك از كتابخانه ها آنها استفاده مى تمودند. رويه يزشكى قانونى در روم به جتان مرخله ای رسید که حتیامرزه با ها استفاده می شود. پس از انقراشی حکومت رومین در دوه خکومت. شارلمانی و سپس در بل به کمک پاپ ها پزشکی قانونی روندی صمودی رای نمود ‏پزشکی قانونی در دوران جدید در سال 11-17 ميلادى در فرانسه كاريرد علوم يزشكى در امور قانوني معمول شد. در سال ۱۵۲۲ میلادی در اسيانيا و المان مسائلى مانند ضرب و جرح جنايت. بچه کشی و مسمومیت و تظاهر به جنون به پزشکان خاص محول شد. کرسی پزشکی قانونی در آلمان مربوط به وایل قرن ۱۸ در دانشکده های پزشکی است. در سال ۱۳۵۰ میلادی کتابی در چین منتشر شد که اولین اثر مستقل پزشکی قانونی و مربوط به علایم مرگ ‎ ‎

صفحه 5:
هر سال ۱۵۷۵ ميلادى كتاب مرك در اثر جراحت و از كار افتادكى و نقص عضو آقای آمبرواز ره پزشکی قانونى مدرن را بايه كذارى تمود. يس از آن: كتاب جامع فیدلیس دانشمندایتالبایی است. کتاب دیگر در ۷ جلد سوالات يزشكى فانونى بائولوس زاكياس در سال 1811 ميلادى مى باشد. أولين مجله يزشكى قانونى را در سال 17/41 ميلادى دو پزشک به نام اودن و هيل در برلين منتشر تمودقد. در سال ۱۸۱۴ میلادی کتاب سم شناسی پروفسور درفید ستاد دنشکده يزشكى قانونى باريس منتشر شد انامى ترين بزشك قانونى انكليس الفرد سوثين تابلر بود. اساتيد يزشكى قانونى در ايرلند و اسكاتلند و در تهايت اتكلستان شروع به فعاليت نمودفد. - قرن بيستم به همراه شكوفابى علوم: شمار كثيرى از يزشكان قانونى در سيستم هاى فضابى. دانشگاهی, ‎giles‏ بیمه و سایر شاغه های واسته مشغول می باشند. گروه های تخضصی و فوق تخصصی ودهها فجمن ‏جهانی و متطقه ای تأسیس شده است. پزشکان قانونی در سه شاخه آسیب شناسی قاونی. سم شناسی قانونی و ‏اخلاق پزشکی, خدمات ارزشمندى در جهت اجراى عدالت ارايه مى تمايند. ‎oly!‏ (تاريخجه پزشکی قانوني). ‏جه قبل از اسلام و جه بس از آن. تحقيق در علوم يزشكى در جندى شايور. بفداد و شهرهاى ديكر وجود داشت و استادانی مشهور چون رازی ابوعلى سينا و اهوازى ظهور كردتد. ‏در دوره اسلامي» حكام شرع از يزشكان درخصوص ضرب و جرح. تشخيص تجاوزهاى جنسىء قريانيان انحراف جنسى و بيمارى هاى روائي. معاينه متهمان و محكومان بيمار. تشخيص ابوت, تعبین سن, جنس و نؤاد. معاينه مسمومين و معاينه اجساد جهت تعبين علت مركء كمك مى خواستند. ‏در دوره مشروطه كه وزارت غدليه تشكيل شد در كنار حقوقداتان در دادسراها و دادكاه هاء حضور و رأى بزشكان أشرورى يود فيص بعلت ملف ايفين مان ‎lb geal gp ys‏ مر وود فده میدسن: اد مان ‏اميركبير جهت تدريس به ايران دعوت شده بود انجام شد. اين كار توسط دكتر بولاك كه استاد رشته طب و ‎ ‎

صفحه 6:
جراحی و از استدن برگزیده تریشی بود. جرا شد. چرا که این مرگ مشکوک ممکن بودمتجر به روط دو کشور شود علت مرگ» مسمومیت با از ذغال تشخيص داده شد. پس از تشکیل وزارت عدلیه. یکی از دادیران که وکیل عمومی نام داشت. وظیفه پزشک فاننی را به عهده داشت که در صورت نیزا پزشکان متمهد دستگاهقضایی مشاوره مینمود یا مصدوم راب ایشان رجاع میداد کار کاخ دادگستری چنداتاق به پزشکی قاننی اختصاص یافت. کالبد شکافی در بيمارستان سينا و رازى انجام مى شد. برلى آزمايشات از اساتيد دانشکده پزشکی و درو سازی دانشگاهتهران استفاده می شد و دكثر اديب. كرسى يزشكى قانونى را در دانشكاه تهران تأسيس نمود. در ال ۱۳۷۳ با مصویه مجلس شرای اسلامی,مرکز پزشکی قاننیبه سازمانتبدیل شد که در حال حاضر داراى حدود سيصد مركز هر كشور مى باشد و تعداد كثيرى از يزشكان و ساير افراد در أن مشفول به كار اخلاق پزشکی أخلاق يرشكى مجموعه اى از بايدها و نبايدهاى حوزه طببت است که ناشی از موازین عم اخلافی.حقوقی و دانش پزشکی است. داشتن اخلاق حسنه. رزبوشی, عدم گواهی خلاف و سقط جنین,رعایت قوانين و برهيز از كزى هاى اخلافى و شخصيتى و قصور و تخلفات بزشكى و رعابت اخلاق يزشكى مى باشد. اريخجه اخلاق پزشکی طبیب در کرد فتر و پوشش بایدنوته اش معنویت و روحائیت رشته پزشکی بهدلل اعتمادی است که جامعه به پزشک دار.پزشک به رازهلى بيماران خود و وابستكانش و حتى كرفتارى هاء تحوه ‎SE‏ اخلای و عادات. اختلافات آنان و وضع زتدكى. معيشت. فقر يا نحوه كسب ذرامد ايشان بى مى برد. مرذم با ريت عزيزان. عرض و ناموس خود را در اختيار بررسى هاى يزشكى قرار مى دهند. يس وظيفه شرعى. انسائى و وجدانیپزشک است که اخلاق پزشکی را رعیتتماید ‎see ol‏ یمارا, عادت راگن آنه و تیوکاری را در سلامت آنها موثر مى داتد. ‎ ‎

صفحه 7:
رازی؛ پزشک نامدر یرای هزیتهبیمرانناتوان خود را می پرداخت به طوری که در ۷۳ سالگی چیزی ذر بساط ابوعلی سينا با ايتكه صدراعظم بود به عيادت بيتوايان مى رفت و هزينه آنها را مى يرداخت. موسی بن میمون: طبیب ‎at pig! Seal CLS Jy)‏ بیماران در نظرش یکسان بودند (فیرد ‎tg‏ عوب: بده ا اما 2000 جهت التيام رنج بيماران مطالعه نمايند. در ايران قديم؛ رای انتخاب پزشکان, غلاوه بر ممارست و دانش به وضع ظاهری و شخضیت آنها جهت طبابت توجه می شد. أبن هیلی در ۶۱۰ هجری قمری در کتابالمختارات فی الطب داشتن ظاهر جقاب, روحبه شاد و قامتی معتدل را جهت طبایت لازم مى ذائد. هر قدیم بر کر پزشکان دوگروهتظرت داشند رئيس الطمبد تأبيد صلاحيت يزشكان به عهده اش بود. ۲- محتسب: رسیدگی به تخلغات پزشکی را انجام مى ذاد و يزشكان نزد وى فسم ياد مى كردند.

صفحه 8:
فصل دوم: يزشك و مراجع قضایی پزشک و دستگاهقضاییبه چهار صورت همکاری درد زشک قانیتی . ۲-کارشناس ۰ ۳-مطلع پا شاه ۴-متهم ‎Gib Sy 6‏ در ستخدم سازمان پزشکی قاتنی است که تیعقوم قضائه میباشد و با توجه به شرع وظايف اين سازمان كار مى كنند. برونده ها از طریق مراجه قضایی: انتظامى و ساير مراجع ذى صلاح به اين بزشكان ارجاع مى شود و بزشكى قانونى روشنكر طريقه قضاوت است. قوانين مجازات اسلامى اهميت ويزه لى به يزشكى قانونى مى دهد و قاضى با ملاحظه نظر يزشك قانونى رأى صادر مى نماید. اظهارنظر دقیق. مستند. صريح. علمى و با بيان قابل استفاده يراى مرجع قضابى. از وظايف منحصر به فرد بزشكى فانونى أست. ‎OF‏ کارشناس: چننچه دستكاه قضابى نيازمند نظريه كارشتاسى بزشكى باشد. بزشكان به عتوان كارشتاس بايد اظهار نظر نمايند مكر أنكه از نظر علمى يا تجربى قادر به اظهار نظر نباشتد. قاضى در هر مرحله از رسيدكى به .برونده مى تواند از كارشناسى يزشكى استفاده تمايد. وكلاى هر يك از طرفين دعوا هم ابتدا يه ساكن و هم يس از نظريه اوليه مى توانند به يزشكى فانونى مراجعه و درخواست كارشتاسى بزشكى نمابند. يزشكان قانونى به ‎Len anh Jo‏ برشود رها مایل قاس پزشکی معمول به عون کارشتان تخاب می شوند. ماه ‏بر نا در رشته های مختلف پزشکی, کارشناسان رسمی عضو کانون های تخصصی وجود دارد. كارشناس بليد داراى ضفات عاليه لنسانى و سجاياى اخلاقى و از همه مهمتر بى طرف باشد. توجه كارشناسان و بزشكان قانونى ‎hong‏ كيل نيار مهو ‎si‏ ‏۱- توجه محض به واقعيات. ‏۲- تکیه بر مشاهدات عینی و ‎ ‎

صفحه 9:
۵- داشتن قدرت قضاوت ۳ بهعنوان مطلع: از پزشک درخصوص بیمارن با توضیج و توجیه مندرجات داغل پرونده. از جراح جهت کسب. اطلاع از ضايعات وارده به بيمار و مشاهده جراح هنكام جراحى اعضاء دروتى و ميزان آسيب أنها و احتمالاً قطع و برفاشت آنهاء از روانيزشكان يراى اطلاع از وضعيت روحى و روانى افراد به عنوان مطلع استفاده مى شود كه هر أين موارد با عايت موازين رازيوشى و ساير اصول اخلاق يزشكى تا حد امكان از اقشاى اسزار يمار لمتتاع نمايد. مكر در ياسخ قاضى بر حسب ضرورت قضابى و قانونى. ؟- به عنوان متهم: درخصوص بى مبالاتى. بى احتباطى. عدم مهارت و عدم رعايت مقررات دولثى كه بايد توضیح داده و رفع اتهام تمايد يا درصورت مقصر بودن محكوم شود.

صفحه 10:
فصل سوم: قصور و تخلف پزشکی - پزشکان از نظر فانونى مسئول خطاى خود هستند و اكر در ائر سهل انكارى. غفلت يا عدم مهارت در درمان و غدم رعایت مقررات دوتی و موزین پزشکی. ‎sla hye gd id ape‏ پزشکان نمی تونند نتیجه درمان را تضمین کنند چون عامل مختلفی در سير درمان موثرند بتابراين عدم تشخیص پس از ماه لنی.مطاله شرح حال و آزمایش, قصوربه حساب نمی ید عوارض جانبى أكر ملازم با مراحل تشخيص و درمان نباشد و رضایت و برئت از مریض كرفته نشده باشد. قصور محسوب می شود با احساس مسئولیت و رعایت اخلاق پزشکی جاییبرای شکایت وجودندرد - قصور يزشكى حتى در شرايط ايدة آل (داشتن تبحرء معلومات كافى. حسن نيث. اخلاق حسته و رغايت مقررات دولتی) هم ممکن است به وجودآید.قصور در شرایط ذیل پیش می آید ۱- پزشک مسول هرمان بيمار باشد. ۲- پزشک ازجا وظيقه تخطى كرده ياشد. ‎gan aaa‏ لتيب يسما با نی ند ‏- تخطى شامل ترك فعل لازم يا اتجام فعل ممنوع است. ‎-١‏ عدم رعايت اقدام استاتدارد مثل راديوكرافى جهت شكستككى ‏۲- عدم تشخيص درست به دليل كرفتن شرح حال يا معاينه يا تحت نظر نكرفتن بيمار مشكوك به آبانديسيت. ؟- خطرهاى درمان مثل شكستن سر سوزن در بدن ييهار ‏- اشكال هر ارتباط ب ساير همكاران جهت ارجاع بيمار به متخصص ‏عدم مماینه مجدهپیمر ‏- بازكو نكردن حقايق به بيمار ‎ ‎

صفحه 11:
۷ نقص در تنظیم گزارش های پزشک ۸- قصور جنايى (فوت يا صدمه شدید يه بيمار) مثل حضور يزشك مست بر بالين زن در حال وضع حمل. از بزشك جوان اننظار يك يزشك كارازموده يا متبحر وجود ندارد بلكه انتظار از او براساس مهارتى كه امتحان آن رابا موفقيت كثرانده و تجربه هابى كه كسب كرده خواهد بود. همجنين اننظار تمى رود از كلبه بيشرفت ها در زميته يزشكى أكاه باشده ولى بايد تسبت به اين بيشرفت ها شناخت متعارف داشته باشد: معيار ابن شناخت: كارشناسان و خبركان رشته مربوطه هستند مسئولیت پزشکان - پزشکان در مقابل اعمال تشخیص و درمنی در مورد بیمر مسئول هستند. در صورتی که با قصور خود ایجاد خسارت کنند بید جبرانتمایند. سهنوع مسئولیت وجود داد ‎-١‏ اخلاقى: در صورت قصور از دیدگاهاخلاقی انسانی و شرعی در پیشگاهخداوند مسئول است. ‏۲- قتونی: مسئولیت جزابی و مدنی که در مسئولیت مدنی. اشخاص حقیقی خسارت می بیتند که از طریق ‏شرکت های پیمه خسارت را می پردزن. در مسئولیت جزایی: ضرر متوجه جامعه است مثل کواهی خلاف و ‏اجنین ‏؟- اننظامى: تخطى از قوانين نظام بزشكى رخ مى دهد. اتواع قصور يزشكى -قصور پزشکی توعی جرم و براساس تبصره ماده 148 در حكم جرم شبه عمد است. جرائم عبارتئد از ‎-١١‏ عمدى (سوء نيت» قصد فعلی و قصد جرم) ۲- غیرعمد یا شبه عمد ولی همراه با تقصیر (حرفه ای) که در آن قصد فعلی وجود دارد ولی قصد جرم وجود نار مجازات این گونه صورپزشکی دیهاسته ؟- خطلى محض بدون سوء نیت و بدون تقصیر نه قصد فعل وانه قصد جرم دارد كه مجازات أنء ديه است. ‏- طبق ماده ‎gd TF‏ مجازات اسلامى تقصير مشتمل است بر بى مبالاتى. بى احتياطى. عدم مهارت و رعايث ‎ ‎

صفحه 12:
تكردن مقررات دولتي. ۱- بی مبالان: ترک فعلى است كه از نظر علمئ و فتىء انتظار انجام آن مى رودء مثل آزمایش, رد .مشاوره هاى لازم قبل از عمل. مثلاً معاينه كردن قلب و تكرفتن نوار قلب قبل از بى هوشى. ۲- بی احتیاطی: فعلی تباید انجام می كرفته كه كرفته است. مثل جاكناشتن وسايل جراحى- تجويز داروى بیش از حد-پرهشدن روده حین عمل جراحی. ؟- عدم مهارت: نداشتن تبحر علمی و فنى لازم براى كار بخصوصى- عدم مهارت ممكن است از نوع عملى باشد كه تاشى از تازه كار بودن با بى تجريكى بزشك است- يا علمى باشد كه حاكى از بى سوادى و عدم بهره ورى از دانش كاقى اوست به هر صورت عدم مهارت. رافع مسئوليت براى يزشك تمى باشد. عدم مهارت به صورت ندائم کاری یا دستباچگی در جراحان و متخصصان تازه کار غلب در زمنی دیده می شود که با واقه ای غیرعادی روبومی گردن. ملد ارتوپدی شکسنگی چندتقطه ای و داغل مفصلی اتهای استخوان رن راست که ممکن است سبب عفونت مفصلى يا جوش نخوردن شود که علت أن عدم استفاده از روش درست و منطقی درمان, در اين مشكل بيجيده است. از يك يرشك انتظار نمى رود كه همه حقايق علمى و فنى رشته خود را بدائد ولى در حد معقول و متعارف لازم است از ين حقايق. مطلع ياشه. - عدم رعايت مقررات دولتى. رعايت تكردن مقررات سازمان نظام يزشكى نصب تابلو طب يا سر تسخخه ها يا نيذيرفتن بيماران أورزانس.

صفحه 13:
فصل چهارم: رازپوشی پزشکی. رضایت و برائت نامه ازپوشی شامل تمام اطلاعات و نكاتى است كه: ‎-١‏ بيمار به بزشك مى كويد. پزشک در مماینه و آزمایش به دست می آورد ؟- نجه در متزل ييمار يا محل بستری شدن او می بیند و می شنود - حفظ اسرا یمران سیب اطمینان خاطر آنان و در ننيجه بازكوبى تمام اطلاعات مورد نياز يزشك به وى اسث. در مورد بیماری های مسری, تشخیص و درمان بهموقع. سبب حقظ سلامت عمومی و در نيجه اعتماد عمومی پهجلممه پزشکی می شوت - در مورد رازدارى حرفه اى. ميان علماى بزشكى و حقوق نظرهاى متفاوتى وجود دارد ‏ بعضى رازبوشى مطلق و برخى رازيوشى نسبى را قبول دارئد. رازدارى مطلق در بزشكى مردود است بخصوص در مواردى كه جان انساتى در خطر باشد. جنايتكارى از مجازات بكريزد. حق مظلومى بايمال شود و يا سلامت عمومى در خطر - در رويه قانونى و يزشكي. حقظ اسرار تا جابى لازم است كه به جامعة و ساير افراد لطمه تزئد. به طور مثال بنهان كردن وضع روانى متهم يا شاكى توسط روانيزشك يا وضعيت سلامتى زوجين در زمان فسخ نكاح سبب شكايت از يزشك و منجر به محكوميت وى مى شود. افشاى راز بزشكى در مواردى نظير امنيت كشور و جامعه. تولد. مرك. برخی بیماری هاى مسرى. سقط جنابى جنين. حوادث ناشى از كار كواهى سلامت ازدواج با اشتغال: لازم است. - اطباء. جراحان. ماماها و دارو فروشان كه محرم اسرار بيمارند. در صورت افشلى راز بيمار به زندان 8 ماه و يك روز تاايك سال و یا به ۱۵۰ هزار تا ششصد هزار تومان جریمه محکوم می شوند. - مواردى كه افشاء اسرار مجاز دانسته شدة. ‎-١‏ مقامات ادارى - دولتى: كاركتان بيمار و مدت استراحت. از كار افتادكى يا معافيت از کر ‎ ‎

صفحه 14:
۲- شرکت ها ‎ag‏ مدت بيمارىء ميزان از كار افتاذكى» هزین درمان: نع حاده و یزان صذمه ورد ۳- شرکت های بیمه عمر: تتابج معابنه دقبق اشخاص از نظر وضع جسمانی و رواتی آنان در اوراق چاپی توسط پزشک تیم پر شود إين اطلاعات نبايد در دسترس ديكوان قرار كيرد. ؟- دادكام هاو مخاكم بايد به نوات قاشی په طور صریحپاسخ داد شود فر اين أشرايطة رازفارى جنية اختفای جرم را درد تنل میم سي سارت لقن مالي يللم تفای بحف1 ‎asc agence door‏ رطف یدب اطلاع بستگان بیمار برد تا بیمار و طبیب بتونند از کمک های آنها در سلامت بیمار ستفاده کنند - اگرچه محل تيع و نويه :اهيز پاش اد در چران فا یز هر ضهرتی با ال وال شا و ‎GS sal‏ معرض أسرارش قرار ككبرند در صورتى كه خطر جانى براى وى داشته باشد بابد يستكان بيمار مطلع باشند. ‎tal Cal,‏ وبرالت قامة ‏- هركونه اقدام درماتى و تشخيص بايد با رضابت بيمار باشد مكر موارد اضطرارى. سه نوع رضايت نامه وجود ‏دار ‏۱- لویحی: مریشی که ب مطب پزشک مراجعه و ویزیتپرداخت مایدتلویاً ‎il ay a‏ بنی داد ات ‏ا(معاينه قلب و ريه و نبض و درجه حرارت). ‏؟- لبرازى: معاينة ناحيه تناسلى و نشيمتكاه بايد به اطلاع بيماربرسد و بيعار رضايت ‎sls QBN Sg‏ ‏۳- کتبی: هنگام عمل های جراحی یا بستری ‏نه سوم نو صوزتی که جنسیت. ‎AW BALE GS SEE glee‏ ماه در حور یکی ,محازم وا یک ‏همچنس پیماراجام شود شرایط لازم بای رضایت دهنده ‏عاقل و بلع+اگر بیمار صفیر و سقیه بشد.ولی با قیم وی باید رضایت دهد. ‎ ‎

صفحه 15:
'؟- در موارد اضطرارء نياز به ولى و قيم شخص تمى باشد يلكه به اطلاع همراة او برسد. ۳- در مورد قطع عضوه چنانچه کسان بیمر نباشند. شورای پزشکی سه تفره يا يزشك تنها به همراه همكاران درمائی پزشک, تصمیم خواهند گرفت. ۴- چننچه نیز به درمان جراحی فوری یا طبی باشد و بیمار حاضر به انجام آن نباشد به طوری که بیمار در معرض خطر جدی باشد یا مکان سرايت به دیگران وجود داشته بشد. پزشک با مسئولانبیمارستان بایدمقامات فضابى و اننظامى را در جريان قرار دهند. در برخی موارد عاوه بر رضایت بیمره رضایت فرد دیگری لام است مثل بستن لوله ها و سقط طبی که نیز به رضایت شوهر است. شرایط رضایت نامه معتبر ‎-١‏ بيمار يايد عاقل و بالغ باشدء در غير اين صورت ولى يا فيم وى رضايت نامه را تنظيم نمايد. ‏۲- بيمار يا ولى در جريان كامل بیماری - مسیر آن. نع عمل. بی هوشی و عوارش ‏باشند به چه چیز رضایت می دهند. ‏۳- رضایت نامه ساده و روشن باشد. ‏۴- رضایت نامه با زور و تهدید اخذ نشود. ‏مواردى كه رضايت لزومى ندارد: ‎-١‏ دانش آموزان از نظر يهداشتى ‏زندنان و اردهای آموزشی و كار ‎ ‎

صفحه 16:
مسافران خارج از کشور در مراحل اپیدمی بیماری 6 كسيف متقاشيان ازفواجه تهيه كنندكان مواذ غذابي ۵- مصدومین و بیمارن اورژانس و اقدام کنندگان به خودکشی جهت تجات آنها ۶-اهالی یک منطقه در صورت وجودبیمری مسری ۷-متهمان و رجاع شدگان ‎EB Sai‏ برائت نامه: پزشکان را از هرگونه مسئولبت در فبل عوارض و خسارتی که در تتیجه اقدمات درمانی و تشخیص عارض می شود مبرا مینماید. الب نوع و موضوع برائت و تنظیم ان حاوی نکات دقیقی است. بند ۲ مود ‎۵٩‏ و مواد ۶۰ ۳۱۹و ۳۳۲ نون مجازات اسلامی درخصوص برائت نامه می باشد. على رغم اخذ برائت نامهء جتانجه يرشك در سير افدامات درمنی - تشخیص قصور کرد باشد يايد باسخكو باشد. ماده 15: هركاه طبيبى هرجند حاذق و متخصص باشد در معالجاتى كه شخصاً انجام بدهد يا دستور انجام آنها را صادر مى كتد هرجتد افن بيمار با ولى او باشد. باعث تلفات جانی ی تقص عضو يا خسارات مالی شود ضامن ماف 3 سرككه طبيب نيا بيطا و.مفعد أن قبل از شروع به درمان از بیمار یا ولی او با صاحب حیوان برافت حاصل تمايد عهده ذار خسارات بديدامده تخواهد يود. ماده ۶۰- چنانچه طبیب قبل از ذرمان یا فمال جراحی از مریض با ولی او بات حاضل نماید شام خسارات ‎ile‏ الیو نقص عضن نینست در ار فوری که اجازه گرفتن معکن نياشد طبیب ضامن نمی شد. ‏بند ۲ ماده ‎:۵٩‏ عمال زیر چرم محسوب نمی شود: ‎ ‎

صفحه 17:
هر نوع عمل جراحى يا طبى مشروع كه با رضايت شخص يا اولياء يا سربرستان يا نمابتدكان قانوتى آنها و رعايت موازين فنى و علمى و نظامات دولتى انجام شود. در موردفوریاخذ رضایت ضروروت نداد

صفحه 18:
فصل پنجم: گواهی پزشکی -پزشکاندارای جایگه خاصی هستن. شیوهدرمانی و توصیه ها بای بیار و بستگافش حجت است. لا مت و گواهی های پزشکان در مورد اشخاس حقیقی و حقوقی بهمنزله سندی معتبر مود پذیرش و استناد است. يس امانتدارى. دقته رعايت موازين علمى ‏ اخلاقى توسط آنان الزامى است. اين كواهى ها ممكن است فردى را معاف از کار تحمیل, تظام وظیفه نمودهه حشور در ددگه یا پداخت دیون کند. صدورگواهی خلاقه سب پایمال شدن حقوق افرا و جامعه و سیب عدم اعتماد بهجاسعه پزشکی می شود (حتی خود شخص گبرنده ‎ils‏ - صدور كواهى به درخواست شخص يا لستعلام مراجع رسمى ا معاقيث از خدمت نظام ۲- استخدام ی از کر افتادگی ۳ مسابقات ورزشی و مسافرت یه خارج ۴ تأمین هزینه درمان جهت بیمه ۵ ولادت و فوت ۶ مسافرت هوابی ۷- رانندگی ۸- کودکان جهت مهد کودک و عدرسه ‎-٩‏ عدم بل ه بیماری مسری ‎ ‎

صفحه 19:
۱ به درخواست مراجع ‎AB‏ ‏قبل ازاز 17-تزريق واكسن شرایط صدور گواهی ‎-١‏ أحراز هوي فر ۲- خوانا و غیرقایل تحریف بودن گواهی ثبت مشخصات دقیق صادرکننده ؟- زمان صدور كواهى ۵ صدور دوتسخه از واهی یکی بای پزشک و دیگری جهت بیمر ۶ زمان استراحت پزشکی, ترخ شروع کسالت و سیر مشخصات واضح باشد. - مواد۵۴۰ - ۵۳۸ قانون مجازات اسلامی مربوط به گواهی های خلاف واقع می باشد که شامل جعل گراهی, گواهی خلافواع توسط پزشک و در نهايت خسارت به شخص ثالث در نتيجه صدور كواهى مى شود ماده 884 هركس شخصاً يا توسط ديكرى برلى معافيت خود يا شخص دیگری از خدمت دولت يا نظام وظيقه يا برای تقدیم به دادگاه گواهی پزشکی به اسم طبيب جعل كند به حبس ء ماه تا بك سال يا به جزاى تقدة سیصد تا ششصد هزار تومان چریمه می شود. ماده ۵۳۹: هرگاه طبیب تصدیق نامه خلاف وقع درباره شخصی برای معافیت از خدمت در ادرات رسمی یا نظام وظيفة يا براى تقديم به مراجع قضابى يدهد به حبس ۶ماه تا دو سال با جریمه نقدی سیصد هزار تا ۱/۲ مبلیون

صفحه 20:
تومان محكوم مى شود. هركاه كواهى مذكور به واسطه اخذ مال با وجهی انجام كرفته باشد علاوة ير استرفاد و اهبا آل ميل عريه ميلك معرواق رديه زرو سوه من هرد ماده ۵۴۰: رای سایرواهی های خلاف وفع که سیب خسارت به اشخاص دیگری شود یا نکه خسارت به خزانه دولت شود مرتکب شونده علاوه بر جبران خسارت به ۷۴ ضربهشلاق با بیست هزر تا دویست هزار تومان جریمه نقدی محکوم خواهد شد. مرگ مفزی - راجع به مرگ قطمی, ظاهری و کما بدا بحت خواهد شد.اسطلاحدیگری به نم مرگ مفزی وجود درد مفز يه عنوان مرکز فرمندهی, مسئول بسیری از اعمالعالیهحیاتی است. حافظه. هوشء حواس مختلف و اصاب ذوازده كانه عواطف. ساختار شخصينى. تفكر. كنترل و تنظيم اعمال تنفسى و قلبی در مفز جای داد مغز جهت ادمه حيات نیز شدید بهجریان خون مداوم و منظم و رسیدن اکسیژن درد برخلاف ساير بافت ها ذر صورت ایجاد نقص کمبود اکسیژن, مغز و از بين رفتن سلول هاى مغزى قادر به بازسازى نمى باشد. در صورت کمبوداکسیژن به مدت ۳-۵ دقيقه مغز دجار آسيب شديد و جدی خواهد شد و مرگ سلول هاى مفز غيرقايل بازگشت است. مرگ مغزی از دست رفتن اعمل عالیه مفز می باشد که ممکن است ناشی از آسیب شدید به مفزهنیمکره های مخ و ساقه منز باشد و مرگ آنها را بهدبال داشته باشد. پس از گذشت اندکی. سیستم قلبی - تتفسی از کار فتده و مرگ قطمی بوجود می آید - امروزه به كمك دارو و تجهیزات پزشکی در 16 بین مرگ مفزی و مرگ قطمی فاصله ای ایجاد می کنند. در خقيقت با اينكه عملكرد عالية مغز از بين رفته اعمال ساير اركان ها و جوارخ دمه درد با توجه به ايکه امکان بازسازى و بيوند مغز وجود ندارد (اعم از تكنولوزى با مبنی اخلافی پزشکی) مرگ قطمی اجتتابناپذیر است.

صفحه 21:
چنانچه مرگ مفزی مشخص شد نکته اساسی پیوند اعضایی ماتد قلب. کید کلب ریه مفز ستخوان, لوزالمعده و سابر اعضاء و يافت هاى بدن مى باشد كه به شرط سالم بودن از بدن بيمار خارج شده و به بيماران لأعلاج كه درمان آنها صرفا بيوند است بيوند شده سبب ادامه حيات آنها مى شود. - اولين بيوتد كليه در ايران در سال /1561 انجام شد. در شرايط فعلى انجام بيوند با توجه به مصوبه مجلس انجام مى شود كه بزشكان قانونى در تمام مراحل بررسى و تأيبد مرك مغزى. كالبد كشابى و معاينه فرد دهنده عضو شرکت فعال دارند. مفاهيم حقوقى شابع در بزشكى فاننی چون بیان همه مفاهیم امکان نداد فقط اشاره بهمفاهیمی که بیشتر بهپزشکی مربوط می شود مختصراًاشاره مى كنيم ‎-١‏ احتلام: انزال متى كه از علايم بلوغ شرعى است. ‏۲ ارش: تفاوت سالم و معبوب - خسارت ناشی از تقص عضو است که پراساس دیه عضو یا دیهکامل است. - ارش البكاره: تقاوت ارزش يك دختر ياكره از غبر باكره كه براساس وجه رايج سهم المثل مى باشد. ‏؟- امور حسبى: امور مربوط به متافع صغار - مهجورين. مجانبين و اطفال بى سريرست و موارد مربوط به قرلبت. ‏نسبت, وائت, وصايث و قيوميت والد و تابعه أنه ‎SO‏ زنى كفته مى شود كه بكارت او با مواقعه از بين نرفته باشد. ‏۶ بیاحتاطی:عملیاست كه تبايد انجام شود متلً بستن شريان كلية در حين عمل کلب ‏1- بى مبالاتى: ترك فعل از نظر يزشك فانونى مثل معاينه تكردن تنفسى بيمار قبل از بيهوشى. ‎ ‎

صفحه 22:
۸-تقبیل: بوسیدن کسی به قصذ لذت جنسی ‎A‏ تعكين: اطاعت زن از مرد در امور زناشوبي ‎-1١‏ سن تميزة در شرع به معنلى بلوغ و در حقوق مدنى رشد عقلاتى ست. ‏فيد رن فيز ياكرم. ‏۷ جيه بريد آلث تتاسلى مره ‏1- مجبوب: فرد آلت بربده رأ مى تامند. ‏1- جرح: ايجاد آسيبى كه سبب از هم كسيختكى ظاهرى بافت شود. در سر و صورت شجاج ناميده مى شود و ‏ای مت ها يد جرت ‏۵- جنایت بر نفس: قتل, سقط جتین, ‏۶- جتایت بر اطراف: آسیب ندام ها ‏۷- جنابت بر متاقع: از بين رفتن كلى يا جزئى حواس و اعمال فيزيولوزيكى ‏۸- حمل: چنین از تطفه تا ولادث ‎-٩‏ حیش: خون فاعدگی ‏۲۰- خضاه نداشتن بیشه _اخته ‏۱- حصی: کسی که فاقددو بیشه پاش ‎ ‎

صفحه 23:
۲- خننی: دوجتسی - ختثی مذکرد صفات مرد غالب است ‏ ختثی ائنی: صفات زن غالب است - ختنی مشکل؛ تعبین به مشکل است. ۳- دخول: مقاربت بین زن و مرد که در جرایم جنسی و تجاوزات استفاده می شود. eat So gy TF ۲۵- رتق: عیب مبهل که امکان دخول ‎sa‏ ۶- رجم: ستگسار زن زان ۷- رشد جزایی: تشخیص خوبی از بدی که با بلوغ جنسی مشخص ‎ge‏ شود. پسر 1۶- ۱۵ سالگی, دختر ۱۳ - ۲ سالگی ۸- رشد مدنی: تمبز فع از ضرر با بلوغعقلانی که ۱۸ سالگیالست. ‎-٩‏ رشید: کسی که یه رشد عفلی رسیده است, ‏۳۰- رضاع: شیرخوردن بهدفعات یا زمان معبنی از ماد ‏۳- سحن: هم جنس بازی زان ‏۳۴- سفه: عدم رشد عقلاتی- سفه متصل یه صفر: بیماری مادرزادی که متجر بهعقب افتادگی ذهنی شود. ‏۵- سفیه غیر شید ‎ ‎

صفحه 24:
۶- سن کبر: ۱۸ سالگی برای زن و مر ‎AV‏ شجاج: إيجاد جرح به سر وضورت ‏۸- صفبر زیر 1۸ سال از نظر قاتون مدتى ‏- صفير مميز: در أمور جزثى نفع و ضر را تشخيص مى دهد ولى در أمور كلى نياز به مشورت داره. ‎Fe‏ مینهنکح متقطع ‏۴۱-شمان جربرد ضمان مسئولیت قصورمثل شرکت های پیمه که ین عمل را اجام میدهند. ۲- شامن جربر:به عهدهگرفتن یه اعمال ارتكابى مثل شركت هاى بيمه. ‎FO‏ عدم رشذة ضفه ‏ فر ‏۴- عدم مهارت: از مصاديق چهارانه خطا در مور کیفری مثل چراحی كه كل جراحى را مى دائد ولى با ‏عوارفن:حین جراحی آشتایننداشته و نسیب آنتیب بهبهذار شود ‏۵- عدهد مدتی كه زن مطلقه نمى توائد شوهر ديكرى اختيار كند. 6 عفل: ازعيوب مهل است که امکان دخول وجود نداد ‏۷- عمل منافى عفته ‎ln‏ خلاف عفت كه بر حسب عرف شرم آور است. ۸- نفد عمل آمیخته با تجوز ‎HN‏ عنن: اتونی جنسی, عنین: مد وان جنسی ‎Oe‏ غیرممیز: به سن بلوغ ترسیده است ‎ ‎

صفحه 25:
۵۱ فراش: همخوایگی مود و زن مزدوح 1د قاذف: كسى كه اتهام زنا يا لواط به كسى وارد كتد - مقذوف: متهم قذف: اسناد زا يا لواط ‎pad OF‏ تقصير يزشكي ‎-OF‏ کاین: مهریه ‏۵۵ کید سن بای ۱۸ سال ‎aie OF‏ تكاح متقطع ‎OY‏ مجازات رهیبی: صدمه به چسم. مثل شلاق زدن ‏۵۸- مجنون: فاقد قدرت قبح و حسن ‎۵٩‏ مجنی: کسی که چتایت بر او شده ‏۶۰ محجور فاد عقل (مجنون)فاقد رشد (سیه) فد کبر (سفیر ‏۶۱ معرم: ازدوج با آنن حرام است ‏۶۳ مدخوله: آنکه مورد دخول جتسی وافع شده ‏۶۳ مذی با مدی: میعی که قبل از خروج منی ترشج می شود ‏۴ مراهق: کسی که در حد بلوغ است ولیبهبلوغ شرعی نوسیده است. ‏۶۵- مرتضع < کسی که از پستاندایه شیر پتوشد. ‏۶۶+ مساحقه رویط جنسی بین دوزن ‎ ‎

صفحه 26:
۶۷- مشطر عم استعمال بعضی محرمات پاعت مرگ شود مانن معتافان ۶۸- مشاجعه:خویدن دونر با هم ه طور حرام ‎FA‏ نشوز بجانیوردناعملی که بهموجب نكاح بر زوجين واجب است. ناشز: شوهر - ناشزه: زن ۷ نققه زوجه مسکن, خوراک پوشاک و وسایل خانه ‎sone ost chil ‏نکح مفوض:‎ -۱ ‏۲-ودی با وزی: مايعى كه پس از خروج منی ترشج می شود ‏۳- وطی: دخول جنسی ‎ay VE‏ شبهه:عدمرابطه نکاح بین زن و مرد و اتجام مقاربت از روى اشتباه كه از يدر ارث مى برد. ‏۵- هتک عرض: هنک ناموس ‎ ‎

صفحه 27:
فصل ششم: مرگ از دیدگاه پزشکی قانونی ‎)١‏ انواع مرك ‏*) آسیب های وردهبه چند - برخورد يزشكى قانونى با فرد فوت شده جكونه يايد باشد؟ تشخيص علت مركء سنء جنس ناه زمان مرگ و تعیین هویت و نهايتاً صدور جواز دفن به عهده بزشكى فانونى است. صدور كواهى. مستلزم قطعى شدن مرك عى باشد و لازم است تعريف مشخصى از مرك قطعی -نزع -مرگ ظاهری - کما - مرك مقي مرك سلولى و مرك سوماتيك ارائه شوذ. هر كدام از انها با مرك قطمى مرتبط و ممكن اسث با آن اشتباه شود ‏- پزشکان, فارغ از تخصص خود در طول كار حرفه اى خود با مرك و جنبه هلى اخلاقى و فانوتى آن برخور ‏دارند كه به نوعى با پزشکی قانونی مرتبط ست. ‏مرک تنهافقدان حیات ماد سنگ نمی باشد بکهتقف حیات موجودی است که قبل ده بوه استهپس ‏يك فرايتد است نه يك حادثه. ‎-١‏ مرك قطعى: توقف قطعى و غيرقابل بركشت تنفس و ضربان قلب كه منجر به مرك سلول هاى مغز مى شود. ‎ ‎

صفحه 28:
۲- نع:حلی بل از مرگ مثل كاهش هشیاری, شنوابى و رنك بريدكى و تيره شدن ديد استء مرك. ناكهانى تیست. از مراک اصلى حباتى شروع و به سار اعضاء می رسد. بدا مرگ عملکردی لاز كار افتادكى كليه) و سپس مرگ سنجی و ‎Lal‏ مرك قطعى به وجود مى آيد. ؟- مرك ظاهرى: عضلات شل. هشبارى زابل و حركات قلبى و تنفسى بى نهايث ضعيف شده و در ظاهر متوقق به نظر مى رسدد بيشتر ادر برق كرفتكى: سرما زداكى: غرق شدكى و مسموميت ها (به ويزه فتوارنيتال) رغ مى دهد أنجه قبل زنده يه كور كردن يا زنده شدن مردكان در غسالخانه كفته مى شد جزه اين موارد ست كه با تشخيص مرك مفزى» شايد يتوان در مرك ظلفرى. ب لقدامات احيا بيمار را نجت داد ؟د كمد كاهشن شديد هشیاری ات که درچه بندی درد هرچهپيشتر پاش حالت فرد وشیم تراست.نجات بیماربسته بهعلت. شرایط پیمر و اقامات درمانی است که از علل آن خونریزی صدمات مفزی: ازایش مود زد و ‎at‏ ود حیانی و ملاح مورد نیا دن است. ۵- مرگ مفزی: در مرگ مفزی, از بن رفتن غبرقیل برگشت اعمالعاله مفزی انسان و قسمت ساقه مر مافند تفكرء مشيارى. حافظه. تكلم و اعمال تنفسى وكنتول ضريان قلب اتقاق مى اقتد هر حالى که سار اعضای يدن به كمك يزشكان به جيات خود ادامه مى دخ غلايم بالينى و ظاهرى مرك: شامل از بين رفتن حس و حركث و جريان خون و تنفسء شل شدن عضلات. رئك يريدكى و عدم پاسخ مردمک به نور مى باشد. جهت عدم اشتباه مرك قطعى با كماء مرك مغزى و مرك ظاهرى. نبا به كرفتن نوار قلبى (510) و مغزى (6120) مى باشد. در صورت عدم دستوسى به تجهيزات يزشكى نظير نوار قلب و مغز؛ متخصص بايد جندين دقيقه وضعيت قلبى - تنفسى به همراه سابر علايم بالينى مرك را مدنظر قرار دهد. اعمالى نظير كرفتن آينه جلوى دهان يا وارد كردن ير در بيتى: غير قابل اعتماد لست بخصوص كه حركات جزئى قفسه سيته متوفى سبب كدر شدن آينه مى شود و همجتين فرد متمارض به مردن با وأرد كردن بر به بيتى واكنش نشان تمي دهد. تغییرات پس از مرگ

صفحه 29:
- يس از مرك در جسد تفييرات فيزيكى و شيميايى و ميكروبى به وجود می آید. که بدن سرد.دچار سفتی و جمود. كبودى هاى تعش و در تهايت تجزيه شدن أن مى شود. روتد تغييرات به يزشكان قانونى كمك مى كند تا زمان و مكان و جكونكى فوت را تشخیص دهد ال لوا * سردی چسد: درچه حرارت بدن ۳۷ درچه است که پس از فت با توجه به شرایط محیط به تدریچ سرد می شود در هنكام حيات. كبد و ماهيجه ها يبشترين كرما را توليد مى کنند و خون حرارت را از داخل به خارج بدن منتقل مى كند. يس از مرك. توقف عملكرد كبد و ماهيجه ها از حرارت مى كاهد و داخل بدن كرم تر از اسطح بدن مى باشد. عوامل موثر بر سود شدن جسه عبرتد اد جثه بدن. نسبت جته به سطح (بچه ها با بزرگسالان» وضع قرر كرفتن بدن ميزان لباس. جافى و لاغرى. دماى محيط. تجمع آب در بدنء باد. باران بدن كه در كم خونى يا بعضى بيمارى ها كم أست و در تب و عقوتت و خونريزى مفز بلاست. خفه شدن با طناب و دار مسموميت با اكسيد دو كرينء استركنينء نيكوتين كزاز و آفتاب زدكى باعث افزايش رجه حرارت مى شود. در مسموميت با أرسنيك و فسفرء به دليل خونريزى شديد دماى بدن يايين مى آيد. خماى بدن در شخص لباس يوشيده در # ساعت اول هر ساعث 1/8 خرجه و در ۱۲ سامت افر ساعت 1/8 درجه كاهش مى يابد. ميزان اين كاهش دما در افراد لخت 1/5 برابر و در آب دو برابر مقدار ذكر شده است. نحوه اندازه كيرى دماء از داخل مقعد يا سوراخ هاى تكوش و بينى است. سرعت سرد شدن» یکی از عوامل تخمين مان مرك است ولى نمى توان صرفا بدان انكا نمود. ۲ کبودی تعشی پس از مرگ جدارعروق خونى نسبت به عبور كلبول هاى قرمز نفوة بذير مى شوند. اين كلبول هاى قرمز در اثر قوه جاذبه به سمت نواحى تحتانى و سطوح اتكايى جسد حركت تموده و سبب تفيير راف عى شوند

صفحه 30:
رنگ صورتی مایل به بنفش را کبودی نعش يا لبودیتی (و.) گوبند. کبودی های زمان حیات با کبودی ‎gs‏ تفاوت دارند: ضفتًزه دلیل فشار جندا در نتطوح ملس کبودی آیجاد نمی شود کبودی ‎cA‏ رای ‎ere ato ont‏ و ودان آن سفید اجه نکات کاربردی نكته ‎-١‏ رنك كبودىء صورتى مايل به بنفش است. در سرمازدكى البالويى روشن. در مسموميت با سيانور البالويى روشن. متوكسيد كرين كلى روشن و كلرات يتاسيم شکلائی روشن است. نکته ۲- کبودی پس از ۲ ساعت شروع و ظرف ۸-۱۲ ساعت به حداکتر وسمت می رسد و پس از ۲۴ ساعت کامل می شود.کبودی تا ۱۸ ساعت قابل جابه جابى است. لذ با توجه به جكونكى تشكيل كبودى. امكان تخمين زمان تقريبى مرك وجود دارد. با معاينه ظاهرى جسد و توجه به محل تشكيل كبودى و وضع قرار كرفتن متوفى می تون احتمال جابجایی جسد را بررسی تمود نکته ۳- به جز پوست ‎a ony ls igs ital jo‏ روده با ایر احشاءغیر از حون مردگی های زمان حیات امکان تشکیل کبودی وجود داد نكته ؟- كبودى در فرد دار زده در اندام هاى تحتائى و در فرد خوابيده. جنان جه سر در باشد. در همان تقطه است. خون مردگی های زمان حیات در داخل بافت های بدن با فشار دادن و شستن از بین نمی رود. در مورد مشکوک با انجام آمایش آسیب شتاسى از بافت ها اظهار نظر قاطع به عمل خواهد آمد. ۲ جمود نعشی. پس از مرگ مابع بروتوبلاسم به حالت ژل درآمده و رشته های عشلات با هم درگیر می شوند و اين دو عامل سیب سفتی عضلات متوفی می گردد که به آن حالت مجسمه خشک و بی حرکت می دهد.

صفحه 31:
شروع این حالت ۲-۴ ساعت پس از مرگ و از عضلات کوچکتر شروغ و طی ۱۲ ساعت کامل می شود و زوال آن نيز از عضلات كوجك شروع مى شود. بررسى جمود. اطلاعات مفيدى در مورد زمان و جكوتكى بروز به ‎AS ans ge‏ قیل مهم است. تكته اول: جمود نعشی ۲-۷ ساعت پس از مرگ شروع و در ۱۲ ساعت کامل می شود. ۱۷ ساعت پادار است و #وحس با زان تن ون نکتهدوم: جمود نعشی از عضلات صورت و مفاصل كوجك انكشتان دست و با شروع و به تنه ختم مى كردد و به همین ترتيب نيز زايل مى شود. نكته سوم: اكر دستكارى. متا بازکردن آرنج یا نگشتان در 1 ساعت لول انجام شود جمود مجدداً با قدرت کمتر تشکیل می شود و چننچه پس از ۱۲ ساعت اوليه انجام شود جمود صورت نخواهد بذيرفت. در يك دست متوفى كارد قرار دارد و انكشتان متوفى فافد جمود هستند. شک و احتمال دستکاری عمدی و قرر دادن کار در دستان وی مطرح شود جمود آنی بهتدرت بلافصله پس از مرگ رخ می دهد. تحت فشار روحی و روانی و احساس شديد يا فعالیت بدنی شدید رخ می دهد. یه طور مثال: در مورد سربازان کشته شده در میدان جنگ که سلاح در دست. سفت و خشک شده اند یا خودکشی با اسلحه گرم که اسلحه محکم در دست شخصی است که خود را کشته. با غرق شدگاتی که علق های کف آب در مین انگشتان نها می باشد علت مشخص نمی باشد ولی علل عصبی را دخیل می داند علایم دیررس

صفحه 32:
میکرب و نیمه ‎abe J‏ مور در فساد جسد می باشند. مود موجود ذر دشتگاه ولرش و غریق؛ بای فنلیت فیکرب: اعد سس موه سا ‎osha gy Sing ied slg ge ay ph‏ هموكلوبين ماده اى به نام سولف هموكلوبين توليد مى كتد كه سيب ايجاد لكه سبز رنك مى شود باكترى موجود خر رود سیب ایجادلکه سير زاك هر ملح شکم می نود که وین نقطه آن ذر تحیه آاندیس می باشد: قطه پعدی تقطه تحتانی چپ و نات سطح شکم و سبنه خواهدبود فساد در هوایمعتدل بین ۴۸- ۳۶ ساعت پس از مرگد و دز های گرم مرگ چند ساعت پس از وقوع مرگ آغاز می شود و در هوای سرد شدیدممکن است ماه ‎ag SU Ay‏ در مرحله بعدى فعاليث ميكرب ها و تغببرات كلبول قرمزء عروق وريدى به رنك قرمز تيره ذرمى أيند از عروق كردن شروع ويه شانه ها و بهلوها و اندام هاى فوقائى و تحتانى مى رسد كه بدان مرمرى كويند. اكه فيل علو سار ماع وري سيجدين كلو وزيب ع مر نتچه عالیتمیگربی: سیب متورم لین چسد مى شود كه مممولاً *- 113 روز يس از مرك ‎atl ce‏ از آن خروج خونه از ناف بدن و افتدن ز بيرون از دهان رخ مى دهد. علاوه بر ميكرب و آنزيم هاء خشرات نيز براى اتهدام كامل نسوج ترم. به يدن هجوم مى أورتد. هر دسته از جعرات زنان خامين يهديدن :هجوم من أؤرند ‎ign Slate GS‏ ان زمان مرگ زا حدوماً تخمین زد حشرات در تواحى چشم, لب هاء شکاف های بدن و زخم ها تخم گذاری می کنند.تخم به ماگوت (کرمینه) يا الارو تبديل مى شود كه آنزيم أنها سبب آسيب به بوست و تجزيه نسوج زيرين (به عنوان منيع غذابى) مى شود. با توجه به نوع حشرات: براكندكى جغرافيابى و عادت هلى زيستى أنها علاوه بر اينكه در تخمين زمان مرك موثر است به حدس زدن در مورد مكان مرك هم كمك مى كنتد.

صفحه 33:
6 اولین گروهی هستند که حمله می کنند. در مراحل گوناگون فساد تعش فر عرض ‎١ - ١/8‏ سال. صرفاً اسكلت استخوانى: به همراه رباط هاى انتهاى عضلات متصل به اسکلت باقی می ماند. پس از سه سال, فقط قایای استخونی باقی می مند. نکات مربوط به فساد نعش تكته اول: خوتابه ناشى از فعاليت ميكروبى كه جسد را متورم مى كند. تبايد با خوتريزى هاى زمان حيات ناشی از ضربه مقزى. شكمى اشتباه شود نكته دوم: تغييرات يوست ناحيه بيضة در همان ساغت اول تباي با بوست رفتكي تاشى از ضربه به بيضة يا فشار اشتباه شود. نکته سوم. دما و محل قرار گرفتن جسد. بر سرعت فساد موثر است. گرما و محبط ‎Lad hl‏ را تشدید و آب با مدفون شدن ميزان آن را کاهش می دهد. نكته جهارم: احشاء توير و ضفته دیرتر فاسد می شوند. سیر فساد در احشاءداخلی به رتیب ذیل است:روده ها معده و خون موجود در عروق كبد. فلب و عروق خونى. راه های هوایی. حنجره.ای. تايزه. ريه و کبد.مفز و نخاع. کله. متانه و بیضه ها عضلات. رحم و پروستات. نکتهپتجم: حرارت مساعد جهت فساد, ۱۸-۴۰ درجه حرارت است و در صفر درجه متوقف می شود. نکته ششم: محیط چمتزار و مرطوب که گرم و مرطوب است فساد را تشدید کرده و محیط گرم و خشک, سرعت. آن را کاهش می دهد. نکته هفتم:نزدان و اعضای جدا شد» دیرتر فاسد می شوند تكته هشتم: الكل و ارستيك فساد را كاهش و عفونت ها و خفگی آن را تشدید مى نمايد.

صفحه 34:
ais ayer خر مناطق خاره و يليان غاى با هوای گرم رخ می دهد. از فساد جسد ممامت به عمل آورده وت سا ها آن را تگه می درد جسد در هوای گرم و خشک سریع آب خود را از دست می دهد. خشکی, سیب کاهش وزن بدن و احشاء داخلی شده و بوست حالت جرمى به خود مى كيرد كه مانع فعاليت ميكرب ها مى شود. موميابى كردن روشى لست كه جهت حفظ اجساد به صورت مصتوعى (مثل فراعته مصر) صورت مى كرفته است. 7- صابوتى شدن ‎hyn‏ على مرطيب يااعرون أيه ينن ار هدام پوست: چزبی وی جلدی با هیدرووی آب واکش, شیمیانی ‏تشانداده و لاه ای شخیم و کم اند تشکیل می دهد که بوبی شبیه بذير و قوامى نسيتً سقت هارف اين ماده ‏آدیبوسیر نام درد و این فریند چند هفته تا چند ماه طول می کشد ولی حداقل ۳ هفته وقت لازم ‏صابونی شدن نام درد که شکل جسد را حقظ و در تشخیص هویت و صدمات واده کمک می کند آسیب های وارده به چسد پس از مرگ ‏از چمله این آسیب ها شکستن دنده ها در زمان احیا. تال غیرعلمی و نادرشت جسده خورده شدن توسط درتدكان و جوتدكان و ماهى هاء برخورد با وسايل تقليه موتورى يا با بره قايق ها در دريا كه شبيه صدمات زمان حيات يا تفييرات ناشى از فساد مى باشد. انجام ازمايشات و معاينات بزشكان قانوني در تشخيص صدمات قبل از مره ين امرك وفك ‎che‏ ‏نکات مهم در تشخیص زمان مرك ‏الف) جسد گرم. نم و بدون کبودی: ۶ -۲ ساعت از زمان مرگ می گذرد ‏ب) جسد نیمه گرم. دای سختی و کبودی كه با فشار زايل شود: 8-17 ساعت از مرك می گذرد. ‎ ‎

صفحه 35:
چ) جسد سرد و نسخت. کبودی ثابت ولی فاقدفساد: ۱-۲ روز از مرگ می گنرد د) جسد حاوی ‎A‏ سبز شکمی و فاقد سختی: بیش از ۴۶ روز می گفرد. معاینه اجساد و کالبد شکافی ‎le cages ln cop ashe yond la Sie‏ خودکشی هل خقگی ها و خفه شدگی هد مگ در ار حوادث كوناكون منزل. محيط كار و وسابل نقليه و نظابر آن بايد به بزشكى قانونى ارجاع شود. مرگ های طبیعی ذر مكان غيرطبيمى مانند هتل. رستوران. زندان. داخل اتومبيل. قطار. کار خیبان و مرگ های ‎ASE‏ ‏منزل. درمانكاه هاى اورزانس يا مطب يزشكان با مرك هابى كه شكايت در بى هارند نيز بايد به يزشكى قانونى ا م0 أنه به يرشكى قانونى ارجاع شود ‏معايته ظاهرى ‏توصيف خصوصيات ظاهرى جسد و توجه به ويزكى هاى محيط بيرامون. معاينه ظاهرى در محل فوت و تالار تشریح مهم است. ‏الف) در محل فوت: آيا واقعا فرد فوت تموده يا اينكه بايد اقدامات احيا انجام شود. در صورت فوت. وضعيت كل جسد. طرز قرار كرفتن. صحته فوته اشياء ييرامون آن به دقت ثبت شود. از مواد ترشج شده يا استفراغى و ‏مشكوكه لباس ها آلودهبه خون یا چیزهای دیگر تموتهبردری و به آزمایشگاه ارسال شود. با اجازه مسئولین ‏از جسد معاینهاولبه ظاهری به عمل آید.مثل توجه بهلباس های جسد و آثار احتمالی ضرب و جرج ظاهری و ‏تهیه عکس های مناسب و جسد با پوشیدن کاور به سردخانهمنتقل شود ‎ ‎

صفحه 36:
ب) ‎BN alee‏ تشریج:تهیه عکس»توزی, انزه گیری قد. جستجوی لاس جهت مدارک و شیاه احتمالى. در بررسی لباس بهپارگی, سوختگی.لکه خون, روغن. كل و لاى يا ساير موادى كه به لياس باشيده يا جسبيده است و نوع لباس كه شفل فرد را مشخص مى كندب دقت شود مارك لباس يا لسم ها يا شماره هابى كه موسسات لباسشویی تصب می کنند کمک کنندهاست. در عاینه ظاهری مهم است توجه كنيم که جسد ناشتاس است با خیر. چنانچه هويت چسد مشخص باشد. نیزی به توصیف تک تک لباس ها نیست. در اجساد تاشناس باید تمامئ جزئيات لباس شامل رنكء اندازه: مارک و محتویات جیب به دقت توصیف و در کیسه ای نگهداری شود در معاینه جسد در تاار تریح ناقص بدتی توصیف شود.رنگ مو و چشم و غبره در اجسادی که هوبت مشخص دارتد نيازى نمی باشد ولیبید نار ضرب و جرج و شکسنگی. خراشبدگی. زخم.کبودی و سوخنگی و در رفتگی مفصل, ‎lS‏ توصيف شود. مغلا خواشيدكى ناجيه كردن احتمال فى و وجود سوراخ احتمال اصابت كلوله را به عتوان علت فوت مطرح می نماید. معاینه خلف جسد و حفره های بدن لازم است. از خون و ادرار و مواد آغشته شدهبه یک توفی تموته كبرى شود کالبد شکافی يسن از معايته ظاهری: کالبد شکاقی صورت می پذبرد. ین کر به ه روش ممکن ست: - یک خطی: برش از ناحیه چانه تا زوی استخوان عانه که در بان معمول و شامل تاحیه گردن: قفسه سبته و شکم است. حسن این روش در این است که با دوختن دو لبه بريدكى. شستشوى جسد و كفن و دفن راحث تر دوخطی: پرش عمود بر برش اول در تاحیه استخوان ترقوه که امکان معاینهدقیق تر گردن و ناحبه فوقانی قفسه سینه را فراهم می آورد ۳- روش بیضی: برش از خلف یک گوش, طرف گردن و کناره خارجی قفسه سیته و شکم و از ناحیه تحتانی

صفحه 37:
شكم عبور کده و با حالتقرینه به گوش دیگرمی رسد این روش؛ سیب جداکردنپوست ناحیهقامی گردن, قفسه سینه و شکم به صورت یکجا شده و امکان ملاحظه دقیق تر احشاء درونی را فراهم می شود. يوست سر از ناحيه بالاى كوش تا كوش ديكر بريده و قطمات جلوبی و پشتی ت زیر پیشانی و انتهاى ناحيه ين سرى بايين كشيده مى شود. عضلات ناحيه شقيقه اى و نسوج نرم و استخوان ها از جهت خون مردكى و ترك خوردگی و شکستگی بررسی می شوند استخوان جمجمه از احیهپیشانی تا احیه پس سری با ره برش داده شده و مغز و مخچه و بصل النخاع و بطن های مفزی و هسته های درون متز مورد بررسی قرار گرفته و نمونه برداری برای بررسی آسیب شناختی انجام می شود. زين تركي و غده هبيوفيز و نخاع كردنى مورد بررسى قرار مى كبر در ناحيه كردن. بررسی عروق. اعصاب. عضلات. مجاری تنقسی. استخوان لامی, غضروف خنجره: مرى. مهره های گردنی و نخاع و صدمات ناشى از فشار ارده و وجود جسم خارجی در مجاری تنقسی انجام می شود. در ناحيه سينه معايته استخوان هاى دنده هاء جتاغ و مهره هاى يشتى. ريه هاء قلب و غده تيموس. بريكارد. برده ديافراكم انجام شود. قلب توزين و برش و حفره هاى أن بررسى و به دريجه ها دقت شود و عروق از تنكى و آثار سكته قلبى بررسى شود در ريه ها وضعيت ظاهرى. جسبتدكى به جدارد وجود تودهه يرخونى و هرگونه ترمبررسی شود. در حفره شكم. خصوصیات ظاهری و وزن اعشای آن بررسی و برش داده شود به محتویات معده باردارى دقت شود. حقره صفاق و خلف صفاق از نظر خوتريزى و هركونه مابع بررسى شود. دو نکته مهم است: نكته اول لمن استخوان ها از تظر شكستكى و تكته دوم ناحيه تناسلى از نظر مقاربت و تجاء جنسى معايته شود. تهیه نموه از جسد

صفحه 38:
تمونه هابى إز بافت هاى مقز. قلب. كبد. ريه و .. براى بررسى ميكروسكوبى آسيب شتاختى و نمونه هابى از خون: دار و محتویات معده جهت سم شناسی و تیزنمونههیی از مهد پا شده در كتار جسده تظير خوراكى و آشامیدنیتهیه شود گزارش معاینه جسد و طریقه تنظیم آن براى اين منظور. فرمی شامل سه قسمت مشخصات متوفی, معایته جسد و علت مرگ وجود دارد. بخش مشخصات شامل نام و نام خانادگی, نام پدر. سنء محل سکونت متوفی, تریخ مرگ تاریخ تشریج. نام پزشکان قانونی و قاضی ناظر بر کلبد کشایی است. در قسمت معاینه مشخصات ظاهری و یافته های کالبدگشایی یه دقت ثبت شود وهر شبمت عت: مرگ چنانچه مشخص شده: درج شود دز غیر این صورت عبارت قنحت بررسی» درج شود در بیضی موارد با ينکهعلت مرگ مشخص است ولی آزمایات جهت تأیید تشخیص و تکمیل معایتات انجام می شود. ممکن است نیز به مطالعهپروندهپزشکی یا کبفری و حتی تحقیق از بستگان متوفی جهت اطلاع از سابقهپزشکی و آخرین وضعیت سلامت وی باشد. کالبد گشایی سفید. حداقل در ها از مرگ های مشکوک عليرغم كالبدكشابى كامل و استفاده از زمايش های سیب شتاسی و سم شناسی و بهره گیری از توضيحات بستگان,پرونده لین وکیفری,بز هم تعیین علت مرك مقدور نمى باشد که به أن كالبدكشابى سفيد كويند. در ببشرفته ترين مراكز علمى بزشكى قانونى هم امكان تعبين دقيق مرك مومیایی کردن اجساد در جوامع قدیم. براى جاودانه كردن اجساد از ابن روش استفاده مى كردند. مصریان قدیم معروف ترین مومياكران بودند. در بين قوم اينكا در [مريكلى جنوبى. نيجريه و برخى از ملل آسيابى. موميابى كردن مرسوم

صفحه 39:
بوده است. نیجریه ای ها اجساد مورد احترام ابا عسل ممزوج مى كردند. جون عسل با موم ممزوج است. مومبایی کردن از آن مشتق شده است. در حال حاضره مومبایی کردن اجساد برایانتقال بین کشورها اجباری است. روش های مختلفی استفاده می شود كه اساس بيشتر آنها وارد كردن مواد ضدعفونى كنتده قوى با فشار از طريق سرخرك هاى بدن ‏ سالم ماندن اجساد به ظور طبيعى سرمای شدید.نقاط گرم و خشک خصوصاً زمین های شتی و مسمومیت با برخی ترکیبات شیمیایی که حالت شدعفوتیکننده درد موچب حفظ طبیعی اجساه می شود که این اساد سال ها اقرن ها سم می ماد تبش قبر عملى مذموم و نايستد و در اسلام گنه بزرگی است و با اجزه حاکم شرع و موافقت پزشکی فاننی و اجازه دادكاه میسر است. اگرعلت مرگ آسيب جدى و اساسى بر روى استخوان ها يا تسوج بر جا كفاشته ياشدء ميسر اسث. مهم رین مورد نیش قب - وصیت متوفی جهت خاکسباری در محل خاص Spay Sap ae wae = دفن میت در محل نیا با با یوردنآداب شرعی - خرابى مقابر در اثر حوادث و بلاياى طبيعئ يس از صدور دستور تبش قبر از سوى مقام قضابى. بزشكان قانونى با توجه به سوابق يزشكى. محتويات يرونده کیفری و گزارش معایته جسد و آزمایش هاى انجام شده. اظهار نظر مى نمایند. در اصابت گلوله. خفگی

صفحه 40:
نتيجه دار أويختكى يا فشار دست و مسموميت ها و شکستگی های استخوئی مفید میباشد ولی در مواردی نظير خفكى در آب. خونیزی داخلی در ثر تفوذ جسم برنه و برق كرفتكى خيلى مؤثر نمى باشد. هنكام تبش قبر بايد جسد را با دقت در یک پوشش پلاستیکی قرر داد خاک زبر جسد و ترشحات موجود در تکیه گاه و بلین, همچنین خاک تکیه كاه و زیر سنگ لحد جهت سم شناسی جمع آوری شود در اجساد متلاشی شدهء موه فاخن و استخوان ها در یک کیسه و خاک تکیه گه و زیر سنگ لحد در کیسه دیگری جمع آوری می شود.

صفحه 41:
فصل هفتم : تشخیص هویت ۱- خصوصیات ظاهری esi gin تا ری ما ‎ged of‏ ای فاد یا سکلت شده چسه ‎RE ULNA‏ ‏۷ تعیین سن: ‎See ‏از جمله كارهاى مهم يزشكى كه هم برا زتدكان و هم مردكان انجام مى شود تشخیص هویت است.‎ ‏تشخیص هویت فاد زنده در مارد زر نام می شود‎ ‎US ‏افراد مبتلا‎ -١ ‏۲-افردی که دچارفرموشی شده اند ‏۴ کودکانخردسال با شیرخوار ‏؟- افرادى که تقص عقلانی دارند ‏۵- فرادی که خود ابا هوبت های دروغین معرفی نموده اند و تشخیص هویت آنان به خواست مراجع قضایی و ‏اتتظامیاتجام می شود. در موردی هویت فردزنده مشخص است. همچنین در مسائلیمانند مهاجرت, بهره وری از حق ارث و بیمه با ‏اطلاع يافتن از سن ذقيق افراد. تشخيص هویت انجام می شود. ‎ ‎

صفحه 42:
در فاد فوت شده. ولین قسمت از معاینهاجساد. تشخیص هویت می باشد. در اجساد متلاشی شده هیده به سکلت استخوانیتبدیل شده. متلاشی يا مخفى كه مشخصات ظاهرى مخدوش می باشد تتخیس هویت امری مشکل است. در حودت و فجایع جمعی مثل سیل وله نفجر و سقوط هواپیما؛ تشخیص هوبت اچساد و زنگانبه عهده بزشكى قانونى است كه در اين كوته موارد راديولزى. پیکر شناسی و دندالپزشک قانوتی هم کمک می کنند ‎gly‏ تشغیص هویت اجساد در چند مرحلهاجام می شود وارد ارجاعی به پزشک قنونی جهت تشخیس هويت ممكن است يك فرد زنده متوفى كه يك يا جند روز از فوتش گذشته.اجسادتجزیه شده و فساد يافته و كاه بقاياى اسكلتى يا قسمتى از بدن فرد و حتى در مواردى قطعه لى استخوان جهت تعلق به انسان يا خيوان می شود خصوصيات ظاهرى درخصوص موارد ارجاعى به بزشك قانونى (زتده يا مرده) بايد قد. وزن, رنگ پوست. نهر فرد. نؤاد. نك و نوع موه لباس هاءجواهرات و سایرزیتت آلات که فرد به همره درد و در تعبین هویت مهم است پررسی شوند که SF go ES sages gat ae ‏ها وتيف ثیروی مینست از دی سومان‎ pega eal LOS می تیان خالکیی هاءچرسگاه های جراحی. شایمات قدیمی: ناهتجاری های مادرزاد, خال هء وضع ریش و سبيل: سوراخ بودن كوش و بيتى و تهبه عكس هلى رخ و تيم رخ را قم برد. abs ‏افر‎ اكت نكارى وظيفه نيروى انتظامى است ولى اكر يوست انكشت به علت فساد نعشى جدا شده بلشد جهت تهیه آثار كشت از يونت جدا شده يا با استفاده از بافت هلى زيرينء از يزشك كمك خواسته مى شود كه در لين ‎al‏ پزشکان قانونی پوست های متورم را با روش های خاصی برای انکشت نگاری آمده می کنند. نچه پزشکان قانونیبید درخصوص انگشت نگاری و آثرنگشت بدنن ین است که در صحنه جرم نبايد بدون لزوم به وسایل موجود دست بزند.

صفحه 43:
كالتن (0هالة3) در سال 1184 شيو لى برل انگشت ‎of‏ نمود. امكان مشابه بودن آثار اتكشت یک در ۶۴ میلیون است و حنی اثر كشت دوقلوهاى يكسان نيز مشابه نيست. از آثار كف يا و دست هم استقادة مى شود. هر حال حاضر استفاده از شكل لوله كوارش. چین های لبه الكو وریدهای پشت دست انسان در حال پژوهش است. شناسابى از طریق دندان ها دتدان ها سخت ترين و مقاوم ترين قسمن بدن انسان هستند که در فساد كامل يا آتش سوزی و سوانج و فجایع حفظ شده و حلوى اطلاعات مهمى مى باشتد. دندابزشکی فاونی در تشخيص هويت و آسيب هلى وارده به دندان ها وانيز آسيب ايجاذ شده توسط دندن ها به كار مى آيد. روش قابل اعتماد. مقايسه فرمول دنداتى فرك با سوایقدندنپزشکی موجود است (تعداد. سلامت, کشیده یا پر کرده: ساير اقدامات دنداتيزشكئ هر يزوتده فرغول رویش دندان ها روش مفیدی جهت تعیین سن در افراد جوان و فرمول دنداتى در تشخيص هویت اجساد خصوصاً در فجایع جمعی می باشد. شناسابی بقایای فاسد یا اسکلتی شده جسد يكى از وظايف اختصاصى بزشكى قانونى كه با همكارى دتدانيزشكه راديولؤيست. سر بيكرشناس اتجام مى شوة شتاسانى بقايا فاسذ ها اسکلتی شده جسد است. در یی سکاتی کشف شده مهم است دقت کنیم که قطمه کشف شده ‎-١‏ واقعا استخوان است. ‏۲- متعقبه انسان است. ‏اكر پخشی از ستخوان در دسترس باشد. با استفاه از علم پیکرشناسی؛ جواب راحث تر است ولی اگر استخوان ‏قطعه قطمه شده باشد, شناسایی سخت است و بررسی های سرم شناسی خاص, می تواند در تشخیص تعلق آن ‏ابه انسان کمک کند. ‎ ‎

صفحه 44:
۴- چه چنسی است؟ تعیین جنسیت با دقت بیش از 1۰ (در صورتی که پیشتراسکلت موجود باشد) ممکن است استخان های جنجمه:گن, رن و ‎gute blir‏ کمک را میکند سن متوفی چقدر است؟ تا ۲۵ - ۲۰ سالگی_با بررسى دندان ها و بررسی مراکز استخوان سازی در استخوان هلى بلند امكان يذير است. روش هاى دبكر بررسي. هماتند بسته شدن درهاى استخوانى در جمجمه. توجه به سايبدكي و ضابعات مفصلى و بوسيدكى: ساببدكي و ساير تغبيرات دتداني نيز مفيد است. ۵ قد شخص چقدر است؟ در شرایط طبیعی, قد افراد بر أثر انبساط و اتقباض عضلات و جمع شدن ديسك بين مهره ای چندین سانتیتراغلاف پیدا می کند. در صورتی که تمامی اسکلت ذر دسترس باشد خدس قد تقریبی امکان پذیر است. با استفاده از استخوان های ران یا درشت نی نیز می توان از طریق جداول و فرمول های خاصءقد را حدس زد نزاد افراد كدام اسث؟ تعيين تزاد. از طريق دندان هاء شکل عمومی اسکلت, خصوصاً در جمجمه و مقایسه با شکل ها و جدول ها مقیاس های خاصی امکان پذر نت بازسازی چهره از روی جمجمه با توجه به روش های خاص و تخمین بفت های نم در قسمت های گوناگون جمجمه به کمک كلمبيوتر اقدام بازساژی ‎de‏ می تمابند.معکل ال لین است که موی صورت: لب ا و چم ها که بخ عنبده ای از اش ان تصویر گویا توصیف علمی و دقیق گمشده ها و افراد مجرم ی رری از صحنه جرم را تصوير كوبا مى نامند. با استقاده از شکل پینی. تمه و لاله گوش, رنگ پوست و مو و عنببه: نوع ابروء چین های صورت. خال, ‎JS)‏ چوشگاه شدیمی: مومع لب ها دحان: چام وی سب چهره من میم من جوه ین عبر رن منوه های از قبل تهیه شده به کمک کامپیوتر انجام می دهند. سن

صفحه 45:
نظر به اهميت سن در تشخيص هوبت روش هاى مورد استفاده در يزشكى قانونى شامل قبل از تولد تا سال ها بس از مرك صرف با بقاياى استخواتى انجام مى شود. cpanel il - شر مادر باردار از فرمول سن جنين - قد جنين (سانتى متر) « ۵۶ استفاده می شود - جنانجه جسد فاسد و متلاشى شده ياشد و فقط استخوان هلى دراز موجود باشد از فرمول هاى ذيل استقاده می شود قد جتین (سانتی متر) - (طول استخوان بزو ۶ ۶/۵ +۸ قد جتین (سانتیمتر) (لول استخوان درشت نی * 6۵ ۸۰ قد جتين (سانتى متر) - (طول استخوان ران ۶ ۵/۶) +۸ مشخصات ظاهرى جنین از یک ماهگی ت زمان تلد بهشرح ذبل می باشد ‎٠‏ ماهكي: قد 1/5 سانتيمتر + جوانه اندام ها ‏؟ ماهكى: قد 118 سانتيمتر + سر وكوش ها و دست ها تمايان ست ‏؟ ماهكي: قد 8 سانتيمتر + جفت + ناخن ها ‏۴ ماهگی: قد 1۵ سانئيمتر + جنين مد ‏۵ ماهگی: قد۲۵ سانتيمتر ‎Ver gigs‏ 780 ككرم ‏۶ماهگی: قد ۴۰ سانتمتر + وزن - ‏۷ ماهگی: قد ۳۵ سانتمتر دوزن ۱-۱۱۴ کیلوکرم ‏۸ماهگی: قد ۴۰ سانتیمت + وزن ۱۵-۲ كبلوكرم. ‎٩‏ ماهگی: قد ۵۰ سانتیمتر + وزن ۱۵-۲ كيلوكرم. ‏~ تعبین سن از بو تولد تا ۶ ماهگی ‏بند ناف پس از ۲۴-۲۶ ساعت خشک و ۴۸ - ۳۶ ساعت دور ريش بند ناف یک حلقه مشخص تشکیل می شود. ‎ ‎

صفحه 46:
.بس از *- ف روز بند ناف مى افتد و بس از ده روز جوشكاه آن به صورت زخم التيام يافته يديدار مى شود ماهگی اولیندندن شبری ظاهر می شود. طى ابن مدت بايد قد و وزن كودك را مورد توجه قرار دد. ج-از ۶ماهگی تا ۲ سالكي بر حسب رویش دندان های شیری است. داز ۲ سالگی تا ۲۵ سالگی در ۶ سالگ اولين دندان دايمى که آسیای بزرگ اول است و در ۱۲ سالگی دومین دندان ‎Sip he‏ ظاهر می شوند. دندان عقل يا سومين دتدان آسياى بزرك در 18 18 سالكى تمايان مى شود. تعداد دندان هلى شيرى در 8 سالكى +7 عد و از هفت سالگی تا ۱۲ سالكى بس از افتادن دندان هلى شيرى. تعداد دتدان هاى دايمى به 78 عدد مى رسد از 1 سالكى تا 18 سالكى تعداد آنها به 4؟ عدد مى رسد و از آن به عد تا ۲۵ ‎SL‏ تعداد دثدان ها به 7 عدة مى رنسد. ‏روش دیگره عکسبرداری استخوانی و مطالعه جكونكى تبديل كانون هلى ضروفی به مراکز استخوانی است. ‏متخصصان رادیوژی, سن جتین رات زمانتولد و از تولد تا ۶ سالگی با توجه به ماک ولبه استخوان سازی می شود. از ۸ سالگی تا ۲۵ سالگی سن افراد با توجه به مراكز اوليه و ثانويه استخوان سازى از نظر ‏ببدايش مراكز ثانويه استخوان سازى و جوش خوردن مراكز اوليه و ثاتويه و يس از 18 سالكى با توجه به جوش ‏خوردن شيارهاى استخوان هلى جمجمه حدس زده مى شود. بايد توجه داشت كه راديولزى براى جتين زنده ‏خطر ناهتجارى ارد و يرلى جنين مرده استفاده مى شود. در زمينه تخنمين سن راديولؤيست ها جداول خاصى ‏درد ‏تفیین من از ۲۵ سای به پس ‏تعیین سن ۴۰ - ۲۵ مشکل است. پس از ۳۵ سالگی موهای ناحبه شقبقه و جلوی گوش سفید و چین های ‏صورت با گذشت زمان وسعت مى يابند از 78 سالكى به يعد كناره خارجى جشم ها به طرف صورت و در دوران ‏پیری به گردن می رسد در سن ۵۰ - 1۵ سالگی هر ناحیه درنی برچستگی لاله گوش: تعددی مو می رود ‎ ‎

صفحه 47:
طی ۵۵ - ۵۰ سالگی:پوست طراوت و ارتجاعى بودن خود را از دست می دهد موهای زهار خاکستری و قوس سالخوردگی در اطراف قرنه چشم شکل گرقته و حالت خاکستری می گیرد که با مشاهده آن می تون دریفت که فرد بیش از ۶۰ سل درد. از ۴۰ سای بهبعد هم جوش خوردن استخوان جمجمه رین راهنماست. ۶۰ سالگی جين جروك ها دمتهبیشتر و استخوانسلابت خود را از دست داد و فک ‎tl find‏ کودکان با زاوبه باز خودنمایی می کند. امتحان لکه ها و بقیای انسانی و ۸ ۱-امتحان لکه ها *- أزمايش لكه هلى مدفوعى يا ترشحات زايمائى ۴- آزمایش مو ناخن و رشته هاى كياهى و الياف مصنوعى te gta DNA ‏آزبایش‎ ۶ - ازمايش لكه ‎lage dn‏ بقايلى بافت هلى انساتى و 908 در صحنه جرم يا أزمايشكاه به ويزه در صحته های حوادث مركبار. جنايت ها يا مواردى مثل تجاوزها و سرقت ها كه مورد تقاضاى مقامات فضابى يا اننظامى لست صورت می گیرد و اجام آن به تشخیص ‎Cage‏ بزهکاران با قراتیان کمک می کند. مهم است که متفاً انسانی لكه و بقلي ثبات شود. تشخیص منشأ انساتى .در مورد اندام ها با استفاده از دانش آناتومى و تشریح مقايسه لى و چننچه مقدار آنها كم باشد با استفاده از روش هاى آزم يشكاهى و افزودن تركيبات خاصى أنجام مى شود. در مورد نمونه استخوان هاى دراز بدن و يا حتى تكه اى از انتهاى يكى از استخوان هاى دراز مى تون به وسیله site Wei Gd iad yl WS gad pati ‏شاخ مفزاستقوان‎

صفحه 48:
اين مقدار ذر انسان يالغ حدود 18۵و در جنین بیشتراست.ولی در ورن بیشتر از ۵۰/زمی باشد. در صورتی كه اين محاسيه مقدور تباشد. با استفاده از بررسی های میکروسکوبی می توان قطر مجاری خاصی را که تعدد آنها در هر میلی متر مرب از استخوان و حبوانمتفوت است. این عمل را انجام داد. آزمایشات شیمیایی بر بفت های استخوانیقبل اتجام است. امتجان لکه ها در بررسی آثر وله های بر جامانه بای ورد خیل مشخص شود: آيا لكه خون اس؟ لكه هلى آبميوه. برخى داروهاء زنك آهن. شراب. فضولات حشرات. يرخى تركيبات شيميابى و مواد غذابى ممكن است با خون اشتباه كرفته شود در مرحله اول با انجام آزمايش های خاصی مشخص مى شود كه لكه خون است يا خير. 7 آيا لكه خون منشأ انسانى دارد؟ با آزمايش.هلى ميكروسكوبى و فزودن ترگیبات شیمیایی خاص می توان این مطلب را مشخص تمود ۳- خون مربوط به چه گروهی است؟ با انجام آزمایش تشخیص گروه هاى خونى قايل انجام است. ‎age gt Lae Ff‏ به کدام دستگاه یدن است؟ با مشاهده سلول های همره با که خون, مرحم و مهبل مربوط به اعدگی واه بارت و یا سول خونریزی را تشخیص داد ف- اكر لكه. خون نباشد آيا مربوط به ترشحات بدن است؟ از روی خلط.ترشح بزای با خروح منی و وجود مدفوع روی اشبا و آزمایش از نظر كروه هاى خونى و تركيبات خاص بروتئيتى مى توان به نتيجه رسيد. بررسى اشيايى مانتد ته سيكار. دستمال پرچه ای یا کاغدی مفید است. استفاده از تكنولوزى .90/4 نتايج قاطع ترى مى دهد. الومايش مني وش هاى زير مى توان استفاده كرده ‎-١‏ اشعه ماورا بنفش: لكه هاى منى زير اشعه ماوراء. بنفش خاصيت فلورسانس (درخشنذكي) داشته و رنك أنها ‎ ‎

صفحه 49:
بى مايل به سفید ‏ piel س: پس از شستشوی کامل لکه ها (اآب با سرم فیزیوتراپی) که ممکن است ساعت ها به طول اتجامد. با قرار دادن یک قطره از لکه زیر میکروسکوپ و فزودن دو قطره محلولفلورسانس, بورهای قهوه ای یره رنگ که همین (0) نام درد ملاحظه می شوند ۳- مشاهده میکروسکوپی: مشاهده متی تازه روش خویی است. با شستشوی لکه های خشک که حتی چندین مه از خشک شدن آن ها گذشته در زیر میکروسکوپ. مشاهده صرف يك يا جند اسيرماتوزوئيد منشأ منى بودن لكه هارا ثابت مى كند. ۴- زمایش اسید فسفاتاز: در مابع منى مقدار اسيد فسقاتاز بالاست. اكر در ‎aS)‏ اسيرماتوزوئيد يافت نشد با لين أزمايش مى توان منشأ لكه را مشخص نمود. هنكام انال ‎١-8‏ ميلى لبتر كه شامل اسبرم و تركببات يروتئيني و افندى همراه لست خارج مى شوذ ايتدا حالت سقيد رنك و غليظ داشته و سبس حالت شقاف و روان بينا مى ‎SAS ppl AS‏ شده را نبايد با لكه ناشى از ساير تركيباث. مثل ترشحات مجراى تناسلى زئاته: سفيدة تخم مرغ با ظایر آن اشتبه گرفت. امروزه از سنجش سای ترکیبات خاص همرلهمیعاسپرم ی برای تيم استفاده می شود آزمایش لکه های حاوی مواد مدفوعی یا ترشج زایمنی با شستشوی لکه مدفوعی در سرم فيزيولوزى و مشاهده ميكروسكوبى مواد مدفوعي. نوعى تخم انكل و مخاط وده ديده مى شود و لكه ناشى از مدفوع جنینی, حاوی ذرات چربی به صورت ورقه هاى لوزى شكل است. ازمايش ملحقه و پارچه های مستعمل و مشاهده بای جفت و ورقههای رک خاکستری رنگ مربوط به چربی روی بدن نوزاد مي تاد حاکی از وقوع زایمن باشد. آزمایش میکروسکوپی با مشاهده سلول های چند شلمی و نازک و مسطح در ورقه ها نازک خاکستری. حاکی از وقوغزایمان و تولد است. بررسى لكه هلى داراى ترشح زابماتى مى تون نشانه نوزاد كشى يا زايمان يتهانى باشد. آزمايش موها. ناخن هاء رشته هاى كياهى و الياف مصنوعى

صفحه 50:
در مورد مو بايد مشخص شود كه مربوط به نسان است با متعلق به جانران و در اسان مربوط به کدام جنس سایر جنران بيشتر از ۸۵۰ استد قشر موی انا درای فلس ها تزک وب هم چسبیده با برچستگی اندک است در حالی که در حبونات فلس ها شخیم و با برچستگی زیادهستند. پوسته مو در انسان شغیم و رنگ دانه در آن کوچک و هم شکل است در حلی كه در حيوانات. نازك و دارلى رتك دان های درشت و نامنظم است. مغز موی اسان دارای قطرنازک و شبکه هوایی با دنه های کوچک و سلول های مقزی نمايان نیست ولی در حبولات قطر آن بیشتر وبا شبکه هوایی روشن و سلول های مفزی کال برز و آشکارد با اندازه كيرى قطر موها و شكل آنها و مراجعه به جدول تهيه شده. مى توان به محل رويش بى برد. موهای مردان به وسيله قيجى يا تبغ قطع مى شوند. اكر قطر آتها كمتر از + ‎4٠‏ ميكرون باشد مربوط به موهاى سر و اكر بيشتر إز ‎٠١١‏ ميكرون باشد مربوط به موى ريش است. موهاى قطع نشده مربوط به قسمت های پنهان بدن يا بو و مزگان است. چون موها مدث مديدى يس از أنهدام جنازه ياقى مانتد. مى توانتد به تعبين جنسيث چسد كمك كند. با مقايسه موى فرد كمشده با موى جسد و استفاده از 0۱۷۸ يا مقايسه موى روى آلث قتاله با موى مقتول مى توان آلت قتل و مهم را شناسایی ناخن ها تاخن های رنگ شده و بلند معق به زن است. در بیمری ها و اختلالات عمومى ريشه ناخن ها حساس شده و حالت ضعیف و شکننده می یبد که اكر موقتى باشد به صورت شيار عرض به نام بوه خواهد بود که در تاخن های شصت با و دست بهتر دیده می شور عمق و شدت این شیر متناسب با شدت و مدت اختلال است و

صفحه 51:
هم زمان با رشد تاخن به سمت نتهایی حرکت می کند.رشدتاخن ها در هر ۱۰ روز ۱۴ میلیمتر در دست راست و 1/۱ مبلیمتر در دست چپ است و در پاها ۴ ۳ پار کمتر است. معملً در دست ها ۴-۴ مهو در ياه حدودً ۱۲ ماه طول می کشد ناشیا بو به انتها برسد. اين شيار براى تشخيص موارد ذيل مهم استه ‎-١‏ از بيمارى فرد جه مدت مى كذرد. ؟- قرد جتد بار و در هز بار تقزيب بای چهمدتی دچار بیمریبوده است. ؟- تشخيص اين كه آيا افراد دجار اختلال روائى هنكام ارتكاب جرم بيمار بوده أند يا خير. تعيين هويت افرادی که می انیم مدتی قبل دچار بيمارى بوده أند. ۵ آا کودکان, قربانى بدرفتارى و سود تغذيه بوده اند يا خير. ضربات مكانيكى بعضى از مشاقل علايمى نظير ساييدكى. سوراخ شدكى و بريدكى در ناخن به جا مى كذارنده لل فرسودگی كنار ناخن شصت در جواهرسازان. آزمایش 0۷۵ بررسى مولكول 800/8 را برخى انكشت نكارى 1908 مى نامند. اولين بار دانشمند انكليسى دكتر" الك جفرى" اين روش را برای تشخیص هویت مطرح كرد 10۱۷۸ در هسته سلول است و زن بخشى از آن و به نام ریوتوکلیک اسید است. ژن ها در مولکول 1۷۸ هر فد با نظم خاصی قرار دارند. در هر فرد از الكوى خاصى تبعيت مى كند و امكان شتاخت هويت افراد فراهم مى شود. مولكول 190/6 داراى دو رشته مأنتد ميله ل ترديان ماتند است كه كنار هم قرار كرفته أئد. توالى و نظم اجزاى تشكيل دهنده مولكول 100/8 ست كه زن ها و به تبع أن خصوصيات ارثى و [نتيكى هر فرذ را شكل مى دهدد از دو رشته 001 در هر فرد يك رشته از بدر و شيكرى از مادر منشأ مى کیرد روش تعيين توالى اجزاى تشكيل دهنده 190/4 كه اصطلاحأ انكشت نگاری 091۸ نامیده می شود. کاری سخت. و پیچیده است+ جراكة شماره این اجزا بسيار وياد ست و در درون سلول و داخل هسته و در ابعد میکروسکوبی است و طی چند مرحله انجام می شود (1۷۸ به روش خاص تکثیر می شود. قطمانی با نقاط از بيش تعیین

صفحه 52:
شده قطع و استخراج می شوند و شان دار شده و از آن عکس تهیه می شود. حاصل نهابى مراحل مذكور تهيه تورهیی است که بر روی آن ستون ای مواری با ناه قطرهای گرتگون وجود درد که میتوان آن رب نمونه قبلى مقايسه نمود) تتبجهآزمایش 031۸ را با نمنهقلی یا نمونه ای که بدا تهیه می شود مقایسه نموده و به تشخیص هويت مى رستد. دقث أزمايش 88/8 بسيار بالا و كاملاً قابل اعتماد است. مروزه از 0۸ برای شناسایی لکه ها باقى مانده بافت هاى أدمى مانند خون: بزاق. ترشح جنسى زتان و مردان (تجاوزهاى جنسى: جنایت ها و لکه های موجود در بدن قربتی) با شیاه بر اطراف چسد استفده می شود در صورت دستگیری متهم.0۱۷۸ او با ‎ASI DNA‏ و ترشحات بدن قربنی مقایسه می شود تا مجرم شناسایی شود. خون روی اسلحه مظنون را مى قوان با خون قرباتى مقايسه كرد. همجنين تار مو صحنه جرم را عى قوان از حاظ 0014 بررسی ‎age DNA og‏ رابطه خويش اوندى و ابوت استفاده مى شود و رابطه ابوت را أثبات مى تكتد. كاربرد بسيار مهم ‎DNA‏ بر روى تشخيص هويث در كنشتكان در فجايع جمعى است. بخصوص كه إين حوادث باعث تکه تکه شدن اجساد گردیده و تشخیص هويت و يازسازى اجساد را بسيار مشكل مى كند. با تمته گرفتن ۸۸ مى توان هويت را با دقت و صحت بالا تشخيص داد. نمونه هابى كه از آنها مى توان 80/8 تهيه نمود عبارت اند از مايعات زيستى بدن (خون. بزاق. ادرار. منى. ترشحات جنسى زنان, مدفوع و -) بافت هاى به جا مانده از پوست و تاخن, دندان, موو عضلات و انواع مرگ و نحوه وقوع آن انوا مرک ۱ خفگی: . *باافسداد مجرای تتقسی .۵ پدون اسداد ‎cei hae‏ #دستكيب وک usr تحوه مرگد ۱ - خودکشی ۲- تفاوت خودکشی با جنایت ۳- را های خودکشی

صفحه 53:
مسئله ورائت در مرگ های دسته جمعی علت مرك هرجه باشد مرك در يكى از سه حالت ذيل رخ مى دهد: خفكى. سنكوب. كما خفكى خفگی: فرسيدن اكسيزن كافى به بدن و محروم ماندن يافت ها و سلول هلى بدن از اين ماده حباتى الفه فشار بر مجارى تنقسى و انسداد كهابة سة طريق استه ‎-١‏ انسناد مجرا در اثر ورود اشياء يا اجسام خارجي به داخل تاى نيا ختجزم يا بيمارى نهاء حساسيت نهاء التهاب مجارى تنفسى در اثر عوامل ميكروبى يا حساسيتى و تورم حاد. ‏۲- جوگیری از ياز شدن ريه ها كه در اثر تجمع مايع فراوان ذر حفره هاى جنبى يا ورود هوا به فضاى جتيه به ليل باركى ريه به علت فعار به ققسه سيته ‎og fp‏ جمعيت در ورزشگاه ها و سالن های پرچمعیته زیر ماندن. غلتيدن روى كودك يا نوزادى كه در كنار والدين خويش خوابيده است اتفاق مى افتد. ‏*- فشار يه ناحيه كردن در ثر درهدسته كرفتن جلوى دهان و بيتى با دست يا دستمال. ‏به بدون سداد مجاری تنفسی ‎-١‏ فلج مركز تنفسى در ساقه مغزء فلج عضلات و اعصاب تنفسى؛ ‏۴- كلم شدن اككسيؤن فر غطيط وعرسيفن اكنسيزن كافى به يافت ها ‏؟- استنشاق كازهاى بى خاصيت يدون ايتكه سموم كشتده باشنده ‏سمومیت یل ی از مود بح يف سيره ‏۵- جلوگیری از أنتفال اکسیژن به خون: مثل مسمومیت با منو کسید ‎sine ‏مرگ ناگهنی مرگی است که طبق تعریف سازمانبهداشت جهانیبین شروع بیمری و مرگ ۲۴ ساعت فاصله ‏وجود داشته باشد. از خصوصیات ستکوپ و مرگ ناگهاتی آن است که خیلی سربع و آنی رخ می دهد.اگرچه از ‏دیدگاه پزشکانقانونی مرگ تاگهانی ممکن است در عرض چندین دقبقه و گاه چندین انيه رغ دهد. ستکوپ. ‎ ‎

صفحه 54:
جمله موارد فوتى مى باشد که مرگ طبیعی سریع در بى دارد. يديده مهم قابل اشاره شوك است. شوك و تشخيص أن از موارد مهم زشكى قانونى است زيرا شوك باعث وقوع غيرمنتظره و سريع مرگ مى شود كه در اين شرايط نياز به بررسى هاى بليسى. قضابى و بزشكى قانونى است. در برخی اقراد ضربه ناكهافى به كرفن: تماس غذا با ناحيه حلق و خنجرة يا تماس آب سرد بآ ضربهبه احبه بيضه. تحريك دهانه رحم. ضربه ناكهانى به بالاى شكم و حتى ترس تاكهانى دجار ايست قلبى و مرك شده است. اين يديده اكرجه جندان شيوع ندارد ولى در شرابط و افراد خاصى رخ مى دهد. شناخت أن و تشخيص درست و به موقع روندی که باعث مرگ شده است. باعث رفع ابهام: تعيين علت مرك و به نتيجه رسيدن اتحتيقات انتتالتى و ضایی می گردد. تحریک سیستم عصبی واگ که به ال تحریک قسمتی از بدن منند شبکه های عصبی تاحیه کر حلق. تناسلى و... إتقاق مى افتد. مهار واك نام دارد كه سبب كتدى و حتى توقف ضربان قلب و همجنين اتساع عروق در احشاء شکمی شده و در تتیجه حجم زیادی از خون در احشاه شکمی مانتد کبد. طحال,ریه و عروق امین روده ها تجمع مى يلبد و نهاياً سيب مرف شخص مى شود. هر كاليد تكشايى اين موارده تشاقه لى از ضرب و جرح و آسيب يبدا نمى شود و فقط خوتريزى هاى نقطه أى شكل و يرخونى احشاء ديده مى شود در شوک های ناشى از مهار واك بايد برسي كامل جسد. معاينه آن و [زمايش های لازم و بررسی برونده كبقرى و رد سای علل مطرح شود us قبلا توضيح داده شده است. بس از شناخت انوع عمده و صور كوناكون مرك. أنجه مهم است علت و نحوه مرگ است. تشخیص علت مرگ یکی از وغایف مهم پزشکان قاننی و سایرپزشکان است. علت مرگ بیماری با ای است که با نقش و الي خودپافث مرگ فرد شده است.علاه بر آنتحوه مرگ مهم است که توضیح دادهخواهد شد نحوه مرگ

صفحه 55:
چگونگی وقوع مرگ با طبیعی است. يا به دنبال خشونت و حوادث و اتفاقات و يا خودكشى لست. بيمارى طبيعى ابه دبا بيمارى يا مسئله طبى اسث. مرك هلى اتقاقى به دخيال حوادث در محيط كار: متزل و خارج از منؤل و مرگ های خشن به دليل صدمات در خلال يك حادثه خشونت آميز حادث مى كردند. نوع ديكر خودكشى است كه ديدكاه و نحوه تشخيص خودكشى توضيح داده مى شود. خودكشى خودکشی مرگی است توسط خود شخص که آن را بهترين راه حل مشكلاث مى بابد بنابراين عملى اتفاقى و بی معنی نیست. یکی از وظایف پزشکی قننی در مرگ های غیرطبیعی ابن است كه مشخص شود كه مرك به صورت قتل يا اتفافى بوده است يا خير. در غير ابن صورت خودكشى اسث. يسيارى از فنین» صحنه مرگ را جنان تغيير مى دهند که در تجسس اولیه حالت خودکشی را تشان می دهد.بتابراین افترای خودکشی از آدم اكشى و با ساتحه اتفاقى يسبار مهم است. خودكشى در مراحل اوليه به صورث بى توجهى به خويش و سهل اتكارى درباره وضع خوراك و يوشاك و ارتباط با جامعه تجلى مى كند و جتان جه درمان تشد و فرد بيمار تشخیص داده تشد.زمینهبرای خودکشی آماده می شود. از آنجا كه در همه مذاهب خودکشی منع شده است. در کشورهای مذبی خودکشی کمتر است؛ ولی بعضی از فرق افراطی پیران خود را دار به خودکشی مى تمايند. علل خودكشى عبارتند از ‎١‏ تنهابي ‎eat‏ ۳- شکست در زتدكى شفلى؛ عشقى و تحصيلى ۴-عوامل اقتصادی وندگی شهری غ- اعتياد به الكل ‏خودکشی عکس العمل رونی است که به صورقیل خودتمیی می کند ‏الف) عكس العمل تهاجمى: فرد خود را مى كشد كه سبب بدنامى و كرفتارى شخصى شود که سیب نااحتی او ب) عكس العمل دفاعى: فرد خود را مى كشد تا در ‎ply‏ مشكلات اجتماعى يا روائى يا ببمارى درمان نايذير خود ‏را از عذاب هر جه بيشتر برهائد. ‎ ‎

صفحه 56:
ج) عكس العمل تنبيهى: مانتد عاشق و معشوق كه در راه رسیدن به يكديكر مشكلات زيادى دارند يا يدر و فرزندانى كه بى همسر و مادر مائده اند يا ببروان فرقه هاى خاص مذهبى جهت رسيدن به رستكارى؛ اين نوع خودكشى اغلب با سم يا كلوله يا خودسوزى اتجام مى شود. ) به صورت تصادف: تصادف هاى مركبار و بى ذليل و ساختكى كه در آنها یجاد حاده به منظور خودکشی است. بررسی وضع زندگی و زمینه رای رنندهحادنهساز میتواند کمک كتتده باشد. ‎Ue‏ تقص کردن خود:پشتر به صورت عکس سمل تهاجمی دیده می شود؛ ما نی که با إيجاد خونريزى ‏خفيف زناته در مقابل همسران تامطلوب واكنش نشان مى دهند اين كار كاه براى انتقام كرفتن از شخص مور بفض و كينه و كاه هم در اسيكزوفرنى يا جهت قرار از خدمت نظامى يا دری و با بهره بردری از بیمه مستمری اتجام مى شود. ‏تفاوت خودكشى با جنايت ‏خودکشی معمولاً در محیط در پسته که از داخل قفل لست امكان وقوع فارد. با جستجوى نام مى توان بى به اصالت خودکشی برد منظم بودن وسايل موجود در صحنه و مرتب بودن البسهء وجود خود زمينه هاى قدیمی و جدید به دست آوردن سلحه پا شیشه محتوی سم مصرف شده در کنر چسد که پا سم موجود در ‎yaad‏ احشاء مطابقت کند. نبود آثار مربوط به مقاومت و ضرب و جرح در بدن متوفى» بيدا نشدن مو با يوست در زير ناخن متوفى. يبدا تشدن لكه خون با كروه متفاوت روى جسد يا اطراف أن و مسير جراحات در خودكشى با اسلحه يا چسم بردهدلات بر خودکشی دار ‏در خودکشی با اجسام برنه و اسلحه معمواً شخص خود دکمه لباسش را از کرده و باس مرتب و منظم است و فرد با اسلحه شلیک کرده با با چاقو به سیته يا شكم و قلب خود زده وی رگ دستش را زدهاسته ‏در خودکشی آثار خون خود شخص بر روی دست شلیک کنده و آئر دود و ثرات خروجی از ‎alas‏ اسلحه بر روی دستان و لباس فرد وجو داد در دار أويختاكى كاه يارجه و حوله ای به دور كردن بيجيده و سيس از طناب ‏استفاده شده است تا درد کمتربشد. در بریدن با چسم تبزء در لو برش های ‎ile‏ از چپ به راست با برعکس ‎ ‎

صفحه 57:
ايرحسب دست استفاده كننده يه وجود مى [يد. در اين موارد خود قبلاً فرد يقه اش را باز نموده است. در اين موارد افتراق خودكشى از ديكر علل مشكل استد. ‎-١‏ از دو وسيله جهت خودكشى استفاده شده باشد. مثلاً خوردن سم و نبودن علائم آن و سبس قرق نمودن ‏خود که این شک در مراجع رسيدكى كننده ايجاد مى كند كه قرد را ابتدا مسموم و سيس غرق تموده اند شلیک است كه أولى سطحى و دومى كارى بوده ست. ‏۴- صدمات وارده وحشيانه و جكرخراش باشده به طورى كه در نظر اول جدايت به نظر برسده حال أتكه دلأيل ‏خودكشى اثيات مى شود. اين نوع خودكشى معمولاً در بيماران روائى ديده مى شود. ‏راه های خودکشی ‏سموم. اسلحه. اجسام برتده. دار آويختكى. غرق شدن. گاز شهری. برق. دروی غاب آوره سقوط و خود سوزی ‏در خودکشی معمول است. برای خودکشی راهی استفاده می شود كه آسان تر باشد. در نظاميان اسلحف .در زنان ‏و شهرنشين ها ترياك و مود خواب آور. در کشاورزن از سموم کشاورزی, در ساحل نشينان غرق كردن و در ‏اطراف رودخانه ها روزه كرفتن و اعتصاب غذا به منظور اعتراض. خودسوزى با نفت و معمولاً دور از خانه جهت ‏جلوكيرى از آتش گرفتن:به عون ابر و شيوه معمول خودكشى استقاده مى شود. ‏تن يا مسموم كردن و سبس أتش زدن جنازه جهت خودكشى يا اتفاقى جلوه دادن حادئه معمول اسث كه با ‏بازديد دقيق صحنه و معايته جسد و آزمایش های ضروری حقيقت کشف مى شود. مسنلهورائت از نظر تعيين وارث در مرك هاى دسته جمعی ‏ذر مرك دسته جمعى براى أفراد يك خانواده جه به صورت اتففی و حادثه ای و جه قتل تكاث ذيل جهت زین وا نوج 4 ‎-١‏ بيماران از افراد الم زودتر فوت مي کنند ‏۲-زنان زودتر از مردانفوت می کنند. ‏۴+ افرد سن زیر ۱۶ سال دیرتر و بالات از ۱۶ سال ‎ ‎

صفحه 58:
۴-افرد زیر ۱۶ سال و بالای ۶۰ سال افراد كمتر از 1 سال ديرتر فوت مى كنند. البته تمام موارد فوق وقتى مهم ا ست كه جسدى به دست تيايد و امكان بررسى تخصصى موجود نباشده ولى اكر اجساد قابل بررسى باشند. از روى شدت يا ضعف آسيب وارده و اثر تخريبى به اعضاى اصلى بدن مى توان تقدم و نأخر مرگ را حدس زد ماده 415 اكر تازيخ فوت اشخاصى كه از هم ارث مى برتد مجهول باشد و تقدم و تأخر هيج كدام معلوم تباشد. اشخاص مذكور از هم ارث نمى برتده مكر آتكه فوت به دليل غرق يا هدم واقع شود كه در این صورت از هم ارث مى برند (با توجه به بندهاى 8 * فوق). ماده ۸۷۴ -اگر دو شخصی که بین آنها تورث باشد بمبرند و تایخ فوت یکی از آنها معلوم و دیگری از جهت تقدم و تخر مجهول بشد.فقط آنکه تریخ فوتش مجهول است ار می برد صدمات تاشی از تصادفات رانندگی عوامل دخیل در تصادف ou, -\ ۳ اوشاعافلیمی ۵-عابرانپياده و ‎Sale sl‏ اگوی صدمات در سرتشینان اراد تأثبر کمربند صدمات ناشى از تصادف در موتور سواران صدمات ناشى از تصادر در عابر ييادة آسیب پذیری اجزاء گونکون بدن عابران

صفحه 59:
چگونگیتعیین علت مرگ هنگامتصادف با وسیلهنقلیه صحنه سازی به صورت تصادف برایپنهان کردن جنایت تصادف و خسارات بدنى در جوامع بيشرفته يس از بيمارى هاى قلبى - عروقى و سرطان. سومين عامل مرك و است. در ايران هرساله تعداد زيادى به علت تصادف مى ميرند و عده اى دجار خسارات مالى به دقبال صدمات و چراحات می شود عوامل دخیل در تصادف ها رانندگی راتنده: در 1108 عامل انسانى دخيل اسث كه شامل عوامل جسمانى: روانى. فردى و خارجى مى باشد. عوامل صرع. عوامل روائى عبارتند از تجربه هاى راتنده. شخصيت و عادت اوست. عوامل فردى همانا سن. جنس و رعابت مقررات راتندكى؛ جوانان كمتر از ‎1١‏ سال سه برابر بيشتر از افراد سسن است. هرچه سن بالتر این تفاوت کمتر و در بلای ۶۰ سال هم تصادف افزایش مى یابد که علت آن بى توجهى. بى اعتنابى به غلايم و هشدارهاء نداشتن استعداد روانى و جسمانى لازم. ضعف بيتايى و شنوايى. كند شدن واكنش در مقابل حوادث و عدم رعايت حق تقدم است. از نظر جنسى زنان بالاتر از +7 سال و در بيرزتان .هما نسبت یه مردان هسسن بلتر است. از عوامل. خارجی استعمال ‎JS‏ درو و مود مخدره از مونوكسيد كرين متصاعد از اتومبيل ها و حنى دود سيكار اثر دارد. 1- وسيله نقليه: سالم بودن ترمزهاء نو بودن لاستيك هاء داشتن بنزين كافى. معيوب نبودن موتور و ضمايم آن و وا تمودن تعدادمتناسب مسافر ؟- اوضع اقليمى: شرايط يرفى؛ خبندان» مه گرقگی نیزمندتجربه و وسایل ایمنی است. کمی نور در صبحدم و غروب و ورود و خروج در تونل خطرناک است. ۴- ره ها تقاطع جاده هاء بيج خطرناك. ميدان ديد ناكافى شيب هلى تند بوشش خراب جاده و تبودن علايم راهنمایی مهم است. 1۲۵ تصادف مرگبر در تقاطع و 1۳۵ در بيج ها و افزايش ميدان ديد از 1۵۰ به ۷۵۰ متر میزان تصادف ۱/۲ کاهش می یبد

صفحه 60:
- عابران و ساير عوامل: كودكان بازيكوش. بيران بى اعتناء موتور و دوجرخه سوارهاى بى احتياط. جانوران اهلى و وحشى و باقيماتده اشياامثل سنك حادئه سازتد. در صدمه به عايران هياده بايد بيمارى هاى قبلى آنان مدل ببنايى و وضعيت حركتى. فلج و نقص عضو. سكته قلبى و مغزى و خوتريزى داخلى و عوارض حاد مى توائد سبب مرك ناكهانى قر كنار ووسط جاده شود تباید امرگ در اثر حادثه تصاذف اشتباه شود الگوی صدمات در سرتشینان رانتده: كه فاقد وسابل ايمتى است. الف) برخورد با لبه داشبورد كه سبب ساييذكى؛ ياركى و شكستكى يا ذر اطراف زانو يا لا ساق. ب) فشارپدال در ناحيه بدال ها سبب شكستكى به ويزه گر موتور به سمت رانتده جابه جا شده باشد. ج) برخورد شکم و سیته با فمان و پارگی کبده طحال آسیب بهقلب و ریه و شکستگی دنده ها و ‎le‏ د) صدماتبه دست های رنده که در اثر چنگ زدم فرمان يا برخورد با شيشه به وجود ند ما صتمات مب و مورب در الر برخورد با شیشه و پرت کدن یه بیرون. و برخورد سر با شیشه جله 8 کتریاتومبیل با زمین که سبب پارگی پوسته شکستگی چمجمه. ضربه مفزی و خوتریزی داخل مفز شود. ز) شم شدن گردن و شکسنگی مهره های گردن ح) باركى أثورت در نتجه کاهش شدید سرعت ط) پرتاب شدن به خارج از اتومبیل و برخورد با جاده و سایر اشیاه که سبب ضرب و جرح به شکم و شکستگی ۲- سرنشینان جلود شبی راننده است ولی به علت تبودن فرمان و عدم توجه مداوم به جلو امکان شکستگی

صفحه 61:
۳- سرنشینان عقبب قبلاً ی خطر تصور می شد ولی امکان برخورد با صندلی جلوء سرنشینان جلو و حتی پرت شدن به بيرون اتومبيل و در زمان جمع شدكى اتاق اتومبيل سبب برخورد با ديواره هاء بدته اتومبيل و شيشه دچار صدمه می شود. استفاده از کمربند سیب کاهش صدمات می شود می شود ‎-١‏ ماتع برخورد سرتشينان به شيشه جلو و سایر قسمت ها می شود 1- مانع برقاب شدن به بيرون مى شود. ‎al‏ زمان و وسعت منطقهواردآمن تیر: نار قئینفیزیکیمیزان صدمه واردهکمتر می شود کیسه هوا هم مقيد است. اين كيسه ها در روی فرمان و داشبورد نصب كه با كيرئده هابى كه فارد در أثر کاهش سرعث سریما پر شده و خالی می شود تا لمكان كتترل ماشين از رانده سلب ‎ay‏ وقتى كيسة هوا يارة شد ب سایر سرتشینان یا اجه اتومبیل برخورد نمی کند. در خصوص کودکان کمربندهای بزرگسالان مناسب نمی باشداز كودكان زير ؟1 سال روى صندلى جلو اتومبيل در بعضى از كشورها جلوكيرى مى شود و برلى نوزادان و اطقال كوجك از كهواره و صتدلى مخصوص استفاده مى شود ولى مهم تر از كمربند رانتدكى مناسبء احترام به قونین و احتاط در اندگی لننت. ‏صدمات موتورسواران ‏با توجه به افزايش تعداد موتور و صدمات متعدد و مهلكى كه براى موتورسواران ايجاد مى شود و همجتين عدم رعايت مقررات و استفاده از وسايل ايمتى موثور را راكب مرك نام نهاده ان صدمات ‎a gh la pips any‏ ‎alin‏ سره فقسه سيئه و شكم ملاحظه مى شود. الکوی صدمات به شکل ذیل استد ‎-١‏ موتورسواران معمولاً به زمين افتاده و سر دجار آسيب شديد كه شابع مى باشد و به همين دليل استفاده از ‏ایمتی اجباری است. در اثر برخورد سر با زمین» وسایل نقلیه عبوری. مواتع و اشیاء کنار جاده امکان ‎ ‎

صفحه 62:
شکستگی در هر نقطه از جمجمه وجود دارد. شکستگی شایع و پرخطر در کف جمجمه می باشد. آسیب به عهره هاى كردن. له شدكى و خونريزى مغزى ملاحظه مى شود. sans gy la ‏كرصن مر راس مؤقور‎ FU asta cae ool aay ‏:اليب ,مز افمليقة‎ ساییدگی پوست رفنگی وسع. پارگی پوست. جراحات ‎Sane‏ تا حدود عضلات و شکسنگی های سا پا لگن و ‎ga al gy‏ اف صدمات عابرانپیاده ابه دو نوع أوليه و ثانويه اسث. در توع ثانويه برخورد يا زمين و ساير وسايل نقليه مى باشد. در تصادف عابر صدمات عبارتتد از ‎-١‏ ارتفاع سبر بايين تر از مركز تقل (ناحيه شكم) عابر برزکسال می باشد. پاهایعار از زیر او کشیده و او به سمت اتومبيل مى جرخد. بسته به وضع جلو و سير عابر به سمت كابوت يا جلو پوت می شود ‏۲- در صورتى كه مصدوم به جلو برت شود علاوه بر صدمات اوليه تاحيه يا و لكن به دليل برخورد با زمين دجار صدمات تانويه كه اكر از سرعت اتومبيل زياد باشد عابر به برواز درآمده و دجار شكستكى جمجمه دتده ها. لكن: باز با ان همراه له شدگی و آسیب نسوج نم رخ می دهد و امكان زير كرفته شدن توسط ساير وسايل عبورى دیگر هم وجود دار ‏؟- در صورتى كه روى كابوت بيفتد معمولاً صدمه شديدى وارد نمی شود. سرفاً خراشیدگی های خطی و ساییدگی ملاحظه می شود امانبرخورد مصدوم با شيشه جلو و در سرصت های بل امکان افتدن روی سقف و ‎sth go eal aa‏ ‏۴ در کودکان نظير بزركسالان ولى به علت وزن و قد كوتاه تر بيشتر به جلو يرتاب مى شوند. اكرجه امكان برخورد با کاپوت هم وجود داد ‏۵ در برخورد با كاميون و آنهابى كه محل برخورد بالاتر مى باشد صدمات در ناحيه شكم. لكن. شانه و يازوها تجام می شود و مصدومبهزمین افتد و با سیر وسیلتقلیه و دیگر اشیهبرشوردمی تماید ‎ ‎

صفحه 63:
آسیب پذیری اجزاء وناگون بدن عابران Vals AB ales GOT Ay ay a yg pea ‏دید ها چا‎ a a Sue و زاوها نشان دهنده برشورد با سپر است. 3 دچار شکستگی درشت نی و نازک نی می شوند. استخوان ران كمتر دجار شكستكى مى شود در كالبد شكافى ها بايد دنبال كبودى عمقى در ناحيه ساق با و ران ها كشت. در زمان حادثه چنان جه بابى كه وزن را تحمل كرده دجار شكستكى درشت نی شده باشد شکستگی مابل و در پای بلند شده شکستگی عرضی است. اگر سای پاها آسیب دیده باشتد ولى آسيب دو طرف در سطع يكسان انباشد عابر در حال حركت بوده است و یکی از اه با زمین در تماس تبوده است. در بررسی شایعات چتان چه ابايين تراز سير ياشد به علت ترمز شديد در لحظهتصادف است. سپر هر بخورد وله و نویه دچار آسیب می شود. پیشتر مرگ ها در تصادفات در نتبچه آسیب به سر می پاشد شكستكى مناطق مختلف جمجمه به ويزه كف أن شايع است و آسيب به نسج مغزى و خونريزى در داخل سیب صدمات جدی و مرگ می شود. افت های نم دچارسابیدگی,کبودی.پارگی و له شدگی عضلالی می گردد آثار اجزاء مختلف اتومبيل به صورت كبودى يا قرمزی مشاهده مى شود. در صورت عبور ماشين از روی فرد سر الكنء شكم و قفسه سينه آسيب مى بينند. به غير از علايم ظاهرى در لمس اعضاء كوناكون بدن در كالبد شكاقى نار شکستگی, آسیب احشایی وله شدگی نسوج و احشاء شكمى قايل ملاحظه است. صدمات دارلى الكو و شكل مشخص در بازسازى صحنه تصادف كمك مى كند. مثل كبودى يوستى ناشى از لاستيك اتومبيل كه آثار شيارها ‎ley‏ هلى لاستيك اتومبيل مشخص است يا آثار يرخورد با دستكيرى درها يا جراغ ها و آبينه ها تعیین علت مرگ هنكام تصادف جنان جه ضايعه طبيعت شديد و مهلك داشته باشدتظیر له شدگی جمجمه و مفز يا ياره شدن آثورت تعيين ‎ype cd Fes Se le‏ که فرد در صحنه تصادف یا مدت زمانی پس از آن می میرديفته های ظاهری و عمده ماد خوتریزی شدید. آسیب شدید به احشاء و كير كردن بين اشياء و صدمه به قفسه سينه

صفحه 64:
قابل ملاحظه اند. مرك هاى جند ساعت تا جندين روز كه نتيجه صدمات تأخيرى نظير آمبولى جربى و خون. نارسابى كليه عفونت هاء آسیب های شدید عضلاتى و خوتريزى ثانويه باعث مرك مى شوند. در معاينه جسد .بايد بيمارى هاى قبلى و طبيعى دقت شود. مثل ضعف شنوابى: بيتايى. سكته قلبي. مصرف دار الكل يا سموم که قرد متوجه وضعيت مخاطره آميز خيابان نياشد هنكام كاليد شكافى بايد دفت شود اد سين ‎cage‏ نجام و در صورت مجهول الهوبه میرهای تشخیصی به دقت ثبت شود ۲- چند همراه با لبلی ها ماینه و هرگونهپرگی, آسیب به لبلس ها آلیدگی تازهبه گریس: مود نفتی (گازوبل فت پتزین و روفن) اجسام خارچی مانند شيشه و ذرات رنگ اتمیل گزارش شود و صدمات بدن با پارگی لباس معابقتداده شود ؟- نمونه خون برلى تعيين كروه هاى خونى وبررسى 8080/6 تهيه شود در عرض 11-18 ساعت اوليه يس از مرك تمونه خونى كرفته شود. أز لحاظ الكلء دارو. سموم و تركيبات خواب أور و آرام بخش بورسی شود که سیب خواب الودگیرانده می شود ؟- معلينه ظاهرى فرد فوت شده و بررسی آثار ظاهری صدمات ایجادشده به همراه عکس از شایمات گرفتهه بر كالبد شكاقى ‎oly‏ سر و گردن و احشاههشکم و قفسه سيته به دقت معايته شود. س از ارتکاب جرم. مقتول را در داخل اتومبیل قرار دده و آن را آتش یا داخل دره یا مقتول را در وسط جاده مى اندازند تا ماشین ها از روی آن رد شوند.همکاری نزدیک مقامات قضابى, اننظامى و بزشكى قانونى جاره سار است. عدم وجودآنار خفگی در صحنه های آتش سوزی فقدان نار ضرب و جرح مربوط به زمان حيات و عدم آثار خفكى در آب در مواردى كه اتومبيل به آب انداخته شده به راحتى زار جانيان را أشكار مى سازد. مسائل مربوط به زناشویی از دیدگاه پزشکی قانونی ‎ila)‏ دزن بعث فسخ اع می شود ‏1ن پیماری در مرد که باعث فسخ تکاح می شود ‎ ‎

صفحه 65:
فسخ نكاح: در قوانين مواردى بيش بيتى شده كه فرد به دليل بيمارى همسر مى توائد تقاضاى فسخ نكاح تمايد. ‎stile inv‏ قرن: وجودمنع در مجرای تناسلى زتان كه مانع مقاربت شود و بر سه ‎Sle‏ الف- فرن اصلى: بافت سفت بيوندى غضروفى است كه باعث تنكى مهبل و از بين رفتن خاصيت ارتجاعى أن می شود مدقن مق بافت مخاطی به سور نوده گوشتی در احیهمهپل استد ج- قرن وثق: وجود بن بست در ناحيه مهبل که مانع دخول گردد امروزه با درمان هاى جراحى موارد متعددى قابل درمان اسث. ۲ جنام: درای اناع غده ای ربوی و پوستی است که نوع يوسن الى للم كيرد فلم حازم م قنع لتقم مدتظر عامل بيمارى جنام از طريق ترشحات بينى و دهان انتقال يافته و با تأثير بر سيستم كردش خون سبب انتشار به يافث ها م شود که سیب از بن رفتن یقت های نم اطراف دهان: بيتى. لب هله تكوش و نگشتان شده و ظاهر تراحت کنده ای به فد می دهد با كنترل مداوم مناطق آلوده و حفظ بهداشت مى قوان آن را كنقرل مود *) برض يا بيسى: به علت ققدان گنه اجاد می شود يشتر در اطراف متاف بدن (لبه لک مدا تا است و مسری نمی باشد. ‎OF‏ فد ارتباط غير طبيعى مهبل و مجراى روذه يؤر که مگان ببودی از طریق جراحی وجود دار که عرشه یب اکتسایی است. ‏تلبيتايي: هر دو جلدم ‏۶ زمین گیری: هر دو پا ‏جنون ‏پیماری های مردان ‎ ‎

صفحه 66:
‎ )۱‏ اختلال میل جنسی در مردان و عدم توانابی وظیف زناشیی به مدت طولنی یا دیمی كه علل تشريحى و مادرزادى يا روانى دارد که امل اشکال گردش خون ناحيه لكن و اعصاب آنه علل زوانى مثل تتقر از همسر. ميل به ‎SES AB URS Os‏ از مقاربت مى باشد و بيمارى هاى مضعف و مزمن باعث * مى شود براى تشخيص» معاينات بالينى تاحيه الت نناسلى: بررسى غروق ناحيه الته راديوكراقى با تزريق ماده حاجب. بررسی سیستم عصبی مربوط به ناحيه تتاسلى و بررسى سفتى شبانه لت تناسلى ‎Sak ype (NPT)‏ ‎gs gla ۲ ‎Gls clad, pie y ‏عم وجود با اختلالرشد بشه ها‎ oe ‏6 جنون ‏حاملكى و سقط جنين از دیدگاه پزشکی قانوتی ‏علایم حاملگی:احتمالی ‎gs‏ تقیبرات پوستی و آزمایش مثبت ادرار ‏قطمی: شتبدن صدای قلب و احساس حرکات جنین» سونو و رادیو گرافی در زمينه علايم حاملكى ذكر نكات ذيل مقيد استد ۱- آزمایش ادرار یا گرویتدکس دو هفته پس از حاملگی مثبت و تا ماه های ول برداری مثبت و یا بزرگ شدن ‏جنین به نسمت منفی شدن برود و در صورت سقط جنین در مه های البه تا دو هفته پس از نقط مثبت ‎ ‎

صفحه 67:
می ماند. در بعضى از عوارض و بیماری ها زنان إين ازمايش مثبت مى شود بتابراين هر سئس مثبث ذليل بر حاملكى نمى باشد در حالى كه در حاملكى كراويتدكس مثبت مى باشد. ") راديو كرافى به تشخيص حاملكى كمك مى كند ولى خطرناك است. تشخيص حاملكى واطلاع از آن به دلايل ذيل مهم اسبتء - چنان جه يك زن ادعا كند باردارانست بايد جهت رد آن از شواهد يزشكى استقاده زمان طلاق حامله بودن زن بايد مورد أزمايش قرار ككيرد. - چنان چه زن بارفار به علت حادئه: تصادف يا هر علت فوت كند غلاوه بر ديه مادر ذيه جدين نيز بايد يرداخت - اجرلى احكام زنان تا بعد از شير دهى به تعويق مى اقتد. در تفسیم ار حاملگی زن بید مود توجهقرر یرد -هنگامی که زنی در غیاب همسر خویش بردر شود در جاملكى به دليل تفيبرات هورموني زن حامله ممكن است جرايمى ماتند سرقت هاى كوجك يا خشونت كردتد كه بايد به عنوان جهات مخففه مورد توجه قاضى قرار كيرد - چتان چه ادلی سقط چنین در نتيجه ترس. ضربه يا فشار زواتى وجود داشته باشد يايد خاملكي اخير اثباث - نوزاد كشى عارضه دير رس تاشى از حاملكى است و بايد حاملكى اثباث شود مدت طبيعى حاملكى جهار هفته تشخیص زن زایمان کرده چنان چه زن نازايى كودكى را به فرزندى يذيرفته باشد و براى ارث بردن از شوهر متوقى ادعا كتد كه فرزئد يا ممكن اسث بستكان متوفى مدعى شوند كه همسرش تازا بوده است و فرزندى نداشته ست در این

صفحه 68:
موارد معاينه دهانه رحم و آثار ناشى از زايمان در كردن رحم و آثار يوستى ناشى از زايمان و سونوكرافى ابعاد خروج خود بخودى يا عمدى جنين قبل از ‎٠١‏ هفتكى كه فادر به حيات نمى باشد و بر جهار نوع است: ضربه ای خودبخوی طب ‎ob‏ ‏۱- سقط خودبخودی: به دلیل ارئی. ساختاری یا بماری هاییماند فش خون, عفوتت علد اختلال رونی اختلال جفت و جنين. اختلالات زنتيكى و ناهنجارى كروموزمى. نكنه مهم بزشكى قانونى اين است كه سقط خودیخودی از سقط شرب ای جهت سود ستفاده برش ‎SIMA)‏ داد شون ۲- سقط درماني: أدامه باردارى به علت بيمارى براى مادر خطر جانى داشته باشد و تامتجارى جتين كه ماتع ادامه حيات وى يس از تولد باشد در اين موارد سقط درماتى انجام مى شود. بس شروط سقط درماتی شامل الف) ادامه بارورى خطر جاتى براى مادر داشته ياشد. ب) سقط جنين قبل از ازدواج زوج صورت يذيرد. ج) عمل سقط يراى مادر خطر بيشترى تداشته باشد. عمل سقط بايد با رضابت زن و شوهر و اظهارنامه بزشكى قانونى و موافقت مقامات قضابى انجام يذيرد. در صورت خطر جانى رضايت زوجين الزمى نيست و فقط نظر يزشك معالج و تأييد بزشكى قانونى و موافقت مقامات قضایی صورت می پذیرد. در صورت * روج مادر بر حسب بيمارى بابد بسترى و تحت نظر متخصصين بیماری مربوطه و متخصصين حداقل از مرك مادر جلوكيرى كنند. اخيرأ دستور العملى توسط يزشك فانونى تهیه وه تبی مامت قضایی رسید و قنیتیز توسط مچلنن شورای ای تیب شده اننظ ؟- سقط جنایی: اثبات حالات ذیل موید سقط جنایی است: الف) خروج محتوبات رحم قبل از موعد به علت دستکاری رحم و ضربه به آن توسط مادر ب) دستکاری رحم با تجویز درو ساقط کننده چنین توسط افراد دبكر

صفحه 69:
ج) بکرگیری وسابل مخصوص توسط پزشک. ماما ا فاد عبر مجاز که سیب خونیزی و قطع حاملگی بدون مجوز قانونى سقط جدين امرى نابستد با معيار أخلاقى و يزشكى استد روش هاى مورد استفاده عبارتقد از الف) داروها و سموم: تركيبان مثل سرو كوهى. يونه. حناء حنظل و روغن كرجكه ترگیبات ارگ سرب. عصاره هببوفيز. كينين و بروستاكلاندين جهت سقط استفاده مى شده است. اغلب ين ها بيشتر بر سلامت مادر اثر سوم دارتد تا إيتكه سقط را سبب شوند. فقط عصاره هيبوفيز و بروستاكلدين ها در يرشك استفادة مى شود. مه الات و زارد کیسه آب را اه و سبب تاش رحم و تخلیه جفت که از وسایل مثل میلهبافتدی.مله چرخ دوچرخه ميله جوبى استفاده مى شود كه اكر در شرايط استريل بيمارستانى كاهى يزشكان جهت تسهيل زايمان استفاده مى کنند كه اين ها در شرايط غير استاندارد سبب عفونث هلى مهلك يا باركى و آسيب به رحم می شود ج) خشونت هلى جسمی: مثل وارد آوردن لکد يا مشت به شكم. بريدن از ارتفاع يا انجام وررش هلى جسمى و 95ببب ‎cna le Bye‏ ح) دستكارى ناحيه اى: قرار دادن مواد شيميابى مثل يرمتكنات در دهانه رحم که سبب سوخنگی های شدید به وسيله سرنك: به وسيله سرتك هاى بزرك اقدام به مكش محتويات رحم مى كنتد. ت) كورتا در شرايط قانونى و طلبى اسنفاده مى شود كه در سقط هاى ‎ole‏ مورد سوه استقاده واقع مى شود که کورتا با وسیله ای کاردک ماتند به نام كورت باعث ياره كردن محتويات رحم از جمله جنین می شود. در صورت عدم مهارت امكان عفونت اجزاء بافيمائده و متعاقب أن أسيب ديدن و باره شدن جدار رحم مى شود. ر) كاد كردن دهاته رحم: يكى از مراحل انجام روند زايمان در رحم كشاد كردن دهانه رحم مى شود. در لين روش ذهانه رحم با استفاده از تركيبات كياهى مثل لاميتاريا كنشاده شده و روند زايمان فعال مى شود در لين روش قطعه كوجكى در دهانة رحم قرار مى كبرد وبا جذب آب باعث كشاد شدن دهانه رحم مى شود. #سظةاهيه ف معمولاًشریه هاییمزثند که مستقیما بر زحم ار ذارن:معمواً در حوادت:تصاف های

صفحه 70:
رانندكى و حوادت شربه ای بهوجود می آید که شبوع چندنیندرد و ارتباط با شربه با سقط امری مشکل که نازمند همکاریمقامات قضابی و پزشکی قانونى است. در مواردى كه ضربه باعث ياركى رحم شده ولى سقط ايجاد نمى كند. از ديدكاه بزشكى قنتی اگر جفت و جنین و رحم سالم و بيمارى هاى كم خوتى. عفونى, اختلالات هورمونى و كمبود ويتامين نباشد ولكن عادى باشد شربه مستقيم باعث سقط تخواهد شد. در صورتى كه مادر سالم باشد و آثار ضربه كه باعث سقط جنين شده باشد ملاحظه شود مئ توان ضربه را عامل أن دانست. غربه هلى روانى ناشى از اشطراب و هيجان زنان حامله كاه يه شكل تادر باعث سقط مى شود همان كونه كه اقبلاًذكر شد همكارى نزديك مقامات قضابى و بزشكى فانونى براى كشف حقيقت ضرورى است. مسایل جنسی از دیدگاه پزشکی قانونی جریهه هر دمن عفت سنوی ‎Seat‏ عقت ۴- هنک تاموس ؟- شناسابى مجرمان ‎Gone at‏ ۵ پرده کارت ون منقذء متلتى: ‎ls ay fo Jp lad og Dla agile‏ دنه ارء کنگره دا عدم وجود پر بکارت علايم تجاوز جنسى در زنان باكره با ازاله بكارت: بخ ازاله بكارت تمیم و دوختنبکارت علايم مدخوله بودن ‎ts all‏ حوادث يا سقوط ازله در غیر موارد تجاوز جنسى ‏صدور گواهی ها در تجاوز جنسی ‎OB‏ ‏معايته متهم ‎ ‎

صفحه 71:
ارتکاب عمل حارو و حرام جنسی که به لحاظ شرعی نهی شده است و در عرف و قوانین موضوعه منع شده و مجازات دار اعمال متافی گویند که پر سه نوع است: جريحه دار كردن عفت عمومی اعمالی را گویند کهدر ما ام صورت گبرد که ممکن است پا رشایت با عدم رشایت طرف مقال باشد.برضی افراد اعمال منافى عفت رايا ود اتجام مى دهند مثل كشف عورت. يرهنكي ادرار كردن و استمتاء در منظر عام در يزركى بروستات و تكرار ادرار ناشى از آن مصداق فوق را تدارد. مرتكبان بيماران روانى و مردان مسن مى باشند كه با برهنه كردن خود در مقابل دختران كوجك به ارضاء تمايلات جنسى خود مى بردازند. بدحجابى و آرايش زتنده هم مصداق فوق را درد هتک عفت عمل جسی بدون دخول می باشد چهپتهان و چه آشکار که در آن باید بهسن و آثار مق عمل لواط, مساحقه و تفخید هتک عفت محسوب می شود هتک ناموس تزدیکی جنسی با زنان كه با دخول همراه بلشد جه طبيعى باشد يا غير طبيعى (مقاريت از دير) و در با كرة نها باعث ازاله يكارت شود هثك تاموسن است در حالى كه استقاده از وسايل مصنوعى قلمء جوببه اتكشت و حتی أكر باعث ازاله يكارت شود هتك عفت است. شناسابی مجرمان ‎-١‏ افراد فاسد و تنوع طلب: در جوامع غربى و آزادى روابط و بى بند و بارى و تنوع طلبى زميته اعمال منافى عفت را مساعد می کند ‏۲- پیماری و نواقص مادرزادى: مثل سوزش و تكرر ادرار كه فرد را مجبور به کشف عورت و حتی ار در منظر ‏اعمومى مى كند. ‎ ‎

صفحه 72:
۳- اختللات مادرزادى: به جهار كروه تقسيم مى شوند الف) عقب ماندكان ذهتى: يدون آن كه شعورشان دخالت داشته باشد اعمال منافى عقت را مرتكب شده كه از قبح آنبی اطلاعند. ب) افادی که دارای میل چتسی بيعار كونه اند به محض رو برو شدن يا جنس مخالف بدون انديقه به عاقيت كار خلاف اعمال بى شرماته مرتكب مى شوند که مسئول نسبی اعمال خود هستند ج) اشخاصى كه يا طرز فكر غلط و اعمال جنسى غيرمتعارف سبب جرم مى شوند. اين اقراد مسئول اعمال د) اسان هایی كه اتديشه کمال مطلوب و در ارتكاب اعمال منافى عقت شرايط خاص و ايده ال در نظردرند جون شرايط آنها احساسى و ذهنى است بنابراين مرتكب خلاف نمى شوند. بايد احتمال اتهامات دروغين و كينه توزى خصوصاً در اطفال که داستان سرایی می کنند مد نظر قرار ذاد. تجاوزهای جنسی در زنان باکره تاريخ ازاله بكارت. جديد با قديم بسيار مهم و مقام قضابى بايد فور نظر بزشكى فانونى را درخواست نمايد جتان جه مجرم مستكير و جرم وی تلبت و آن گلهنظر پزشکی دربره سقط با له بکارت درخواست شود به علت گذشت زمان و التيام آسيب ها درائر تجاوز يا سقط. تعيين تاريخ وفوع جرم ميسر نباشد. پرده بکارت هر مدخل مهیل ابتدایمجرای تاسلیزنان یک پرده یف از چتس بافت پوشاننده که پر حسب منفذ وسط أن اشکال متفوت داد تواع برده بكارت ‎-١‏ يرده بدون متقفه در بعضى از دختوان برده بكارت بدون متفذ مى باشد كه تا زمان بلوغٌ متوجه نمی شوند که در زمان بلوغ يه علث تجمع خون هاى قاعدكى در مهبل و درد وعوارض ناشى از آن به يزشك مراجعه كه بايد ‏به يزشكى قانونى ارجاع كه با اخذ كواهى باكره بودن و لزوم جراحى با ايجاد شكاف در برده يكارت درمان شوند. ‎ ‎

صفحه 73:
و علایمآنشببه حاملگی مثل قطعقاعدگی بزرگ شدن شکم كه موجب تصور غلط اطرافيان مى شود ۲- پر بکارت متلی شکل: مت وسط يرده به شکل مثل می بشد. ۵۰ تا ۶۰ درصد دختران را شامل می شود اين كونه برده در زمان زقاف دجار باركى و خونريزى و ازاله يكارت در أنها به راحتى قابل تشخيص مى باشد. گاهی آن ها را حلقوی معمولی نیز می نامند. ۳- حلقوی: متقذ بزرگ و به صورت حلقه خودتمایی می کند که قابل اتساع می باشد و در ‎CALS I‏ مکرر جنسی ظاهرا سالم و دست تخوردهباقی می ماند که اظهار در مورد باکرهبودن بسیار مشکل است و با دقت كافى و تجربه فراوان مى توان اظهار نظر درست كرد. اين برده را حلقوی قابل اتساع می نامند. ‎a Plot‏ ورت يك فلال در تيه تحتاتئ دهانه مهيل قرار كرفتة أممك اسث هر ‎dy ag‏ چپ با ‎Op J ol ME‏ در اين نوع نيز امكان ارتباط جنسى بدون خوتريزى. سایبدگی با خونمردكى وجود دارد. كافى ممكن اسث هلالى فر بالا يا يابين يا طرفين وجود نداشته باشد ‎gh lps ly AF‏ ‏ق- غربالى: در اين نوع منقذ هاى ريز و متعدد كه حالت غربالى به أن مى دهد و در ارتباظ جنسى دچار ياركى هاى واضح و شديد و خونريزى تمايان ‎sy‏ ‏۶ پل در منفذ در این نوع به وسیلهنوری به دو پخش تقسیم شده تا یر میور ره نشود لكان ‎BLE‏ ‏جنسی وجودندار. در بعضی مورد یکی از متقذها به قدری وسیع است که منندپردههای حلقوی قابل انا عمل می کند. ‏!- زيانه دار در واقع بل ناكاملى است كه از يك طرف شروع و به طرف مقايل نمی رسد. از اشکالندر آن نع دو زياته است كه از دو طرف شروع شده و بهم نمی رسند ‏۸ دنه در: شببه وعملثی با حلقوی است ولیدارای دنه هایمتعدد است.فررفگی های ین ناه ها ممكن است | باركى ناكامل اشتباه شود. بزشكان فانونى با ملاحظه جوشكاه در عمق باركى ناكامل و لمس مخاط نر در غمق دنه مشکوکابه ‎iy un AD gn oS‏ ‎-٩‏ کنگره ار منند حقوی و مظی با فرورفتگی های بسار عمیق که اه ناه مهبل می رسد و امکان درد ‎ ‎

صفحه 74:
با پرگی عمیق و كامل برده بكارت اشتباه كرقته شود بابد دقت فرلوان به كار يرد تا كاكره طبيعى و فرو رفتككى كنار آن با باركى جوش خورده عميق اشتباه نشود. لصی عمق فرو رفتگی و البات وجود جوشگاه زخم قدیمی یا مخاط نرم طبیمی می ود راهنمایپزشک باشد -۱- فقدان طبیمی: در ین افاد که بسیر نادند پرده بکرت با بسیر بریک است که به صورت یک جين مخاطی جلوه گر می شود پا در لابه لای چین های مخاطی است که منع ارتباط جتسی نمی باشد. در واقع از نوع حلقوی قابل اتساع ولی بسیار باریک می باشد. علايم تجاوز جنسى در زنان باكره با ازاله بكارت ‎Ste‏ خراشيدكى و باركى به همراه تورم و خوتمردكى و جارى شدن خون را ازاله يكارت كويند. ‏تعيين تاريخ لزاله يكارت ‏از نكات بسيار مهم يزشكى قانونى ست كه بايد در كواهى ها قيد شود. سيب هاى تأشى از ازاله بكارت همانتد جراحت هاى سطحی پوست است. پس از ۱۵ - ‎٠١‏ روز التيام بيدا مى كند. اكر فرد در طى أن مدت مور اععاينه قرلر كبرد لكان تعبن تریخ وجود داد.پس از دوهفته تا یک مه پا تچه به سیر تام مکان پذیر است. بس از تشكيل نسح التيامى تعيين تاريخ مقدور نيست. جون ممكن است يك ماه تا جندين سال كذشته ‏باشد در دختران خردسال ارتباط جنسى ممكن است همراه با ياركى دهانه مهبل و آسيب شديد مجراى تناسلى ‏به دلیل پارگی * توأم است. شدت عوارض ممکن است سیب مرگ شود. اه به علت عمیق بودن محل استقرار ‏پردهپکارت ممکن است با رتباط جنسی ناکامل برده يكارت آسيب نبيند در حالى که شاکبهصاداه نهر مى فازد كه مورد تجاوز قرار كرفته است ولى معاينة يزشكى ازاله يكارت را نشان نمى ذهد بید در این حالت از روى تجسس ترشحات دهانه مهبل بايد به جستجوى مايع منى فرد متجاوز يا آثار ديكر تجاوز برداخت. حاماكى یکی از عامل دیررس تجاو جتسى هر دوشيزكان وبانوان است و تبايد از نظر دور نكه داشته شود ‏تومیم و دوختن پرده بكارت: ‏چون گردش خون مويركى برده يكارت كامل تمى باشد بنابراين دوختن أن موجب التيام و جوش خو, ‎ ‎

صفحه 75:
شود بتابرلين در جلو يا يشت برده ازاله شده. ورقه هلى تازكى از مخاط را جدا كرده و به یکدیگر می وزند که در ارتباط جنسی پاه شده و جندين برابر حالت عادى خونريزى مى كند سبب ريب اشخاص مى شود علايم مدخوله بودن: ‎-١‏ اتساع بيش از حد متقذ مياقى يكارت ۲- سایبدگی سورخ میتی *-شل بودن و چین شوردگی پرده برد باز شدن جين نهابى مهبل و طوبل شدن آن - در دوشیزگان چین هابی مهبل روی هم خوابيده در حالى که در غیردوشیزگان بهعت ارتباط جنسی چینهای مهبلبازشده و آن را به آکارئونباز و بسته تشیبه تموده به همين دليل طول آن به دليل بازشدن جين ها افزايش مى يليد 3- اتساع مجرلى مهبل به طورى كه با كشيدن لبه هاى فرج. قسمت اعظم مجرا نمايان مى شود. غ- تغيبر خواب جين هاى مهبل كه در حالت عادى روى هم به بيرون خوابيده اند در ارتباط جنسى تغيير جهت می دهند. در ارتباط جتسی تزه له هی فرج و دهلیزمهبل دارای قار قهرم و خراشیدگی می باشد. در این موارد جستجوى ترشحات عمق مهبل و دهانه رحم و بيدا شدن ترشحات جنسی مرد موی ااتباط جنسی است. ازاله يكارت در حوادث يا سقوط چون مکان آن در پشت لب های کوچک فرجقرر درد بعلراين بليد لين ها دجار أسيب ف بکارت مچار آسیب شود رین در اثر ورزش. رقص یا سفوط دچار آسیب نمی شود مگر آن که همراه با ایعه تشيمن كاد يا 8«يا دستكاه تناسلى باشد. ازاله يكارت هر غير موارد تجاوز عده ى جهت انتقام جوبى. دختران صفير و خردسال به وسيله اتكشت يا وسايل توك تيز ديكر له کارت مى نمايتد تا زاين طریق از والدين وى انتقام بكبرتد خوشبختانه غالب به دليل بنهان بودن يشت جين هلى مخاطی و لب های فرچ. معمولاً سیب تمی بینند و اگر آسیب پبینند در یکی از نقاط کنارهآن است که آن هم

صفحه 76:
ازاله وفعی نمی بشد و قسمت اعظم آن سالم می مان در صورتى كه والدين مطلع شده از طريق مقامات قضابى به يزشكى فانونى ارجاع شده كه در معاينه زخم هاى سطحى در لب هاى قرج دهان مهبل و به ندرت خراشیدگی در یکی از تقاط که جای چنگ و تاخن ی شی نوک تیزمی باشد. در حالی که مر ‎BED te‏ به همه تقاط همراه با ياركى هلى متعدة توام با آسيب لبهپرده کارت در تمام لوح دیده می شود در کسانی که خود ارشایی می تمایند که در ان کمتر دید من كود گله سیب موضمی در ایایی مل گیره سره نوک مداد و .. دیده می شود كه جون شاك تدارد به يزشكى قانونى ارجاع نمی شود ولی باز سیب موضعی است. در بعضى موارد با شك مادران و خونريزى نا به هنكام مورد به يزشكان قانونى ارجاع مى شود. تشخیص تجاوز جنسی در زننباره در اين موارد به دليل نبودن خراشيدكى و ياركى. سایدگی و غیره تشخیص آن بسیار مشکل است. بايد با .بررسى ازمايشكاهى ترشحات وازينال و آثار و بقاياى تجاوز مثل موى ناحيه زهار يا كيسه بيضه مرد به اثبات جرم برداخت. البته اين ها در زنان باكره هم استفاده مى شود. از روى مو مى توان با كروه خونى و .19004 متهم رأ شتاسايى نمود. از روى مايع منى مى توان كروه خونى متجاوز را تعیین نمود. بای نمونهبرداری سريعا اقدام شود ت با شستشو و گذشت زمان اين مايع زايل شود. جستجوى آثار تجاوز به عنف زنن و دوشیزگانی كه مورد تجاوز هستند به علت ترس از عواقب وخيم قر خود را تسلیم ناد ولی در مورد قراوانى نيز با جنك و دندان از خود دفاع و متجاوز را مضروب مى نمايند. در مقايل ممكن است متجاوز زن مقلوم را شديداً مضروب كه آثار ضرب وجرح در سر و صورت خصوصاً زير شكم و ناحيه سرين و نواحى تناسلى و لين خود شاهد خوبى براى ارتكاب جرم مى باشد. صدور گواهی ها در تجاوز جنسی ‎-١‏ قبل از معاينه حتمأ بايد هويت فرد مشخص شود كه بهترين روش الصلق عكس مهمور به بزشكى قانونى ‎5 ‎ ‎

صفحه 77:
۲- وضعیت پردهبکارت از لحاظ خراشيدكى. تورم و باركى كه دهانه مهيل به شكل يك ساعت از ۱۲ - ۱ شماره گذاری و بيشتر آسیب در ناحيه 4 و مى باشد كه نيه علت مقاومت نيم دايره تحتانى كه در مقابل فشار آلت تناسلى مردانه مقاومت مى كند ولى نيم دايره فوقانى به علت وجود مهبل و مان كه بافت قابل ارتجاع مى باشد. اغلب خراشيده يا ياركى ندارد مكر تماس جنسى ذر وضعيت ديكرى باشذ كه فشار به ناحيه فوقاتى باشد. ؟- يس از توصيف برده يكارت به شرح آثار ناشى از عنف و خشونت برداخته مى شود ممكن است متجاوز موفق نشده باشد ولى آثار جراحت روى بوست بدن در تنيجه خارج كردن البسه باشد. ۴- در بسیاری مورد تماس چنسی ناکامل است که ترشحات مرد روی پردهبکارت و دهانه مهبل که قبل آزمایش مى باشد. ۵ ترخ تجاوز از روی التامجراحات روی پردهقبل مشخص است. *- يروز بيمارى هاى آميزشى را با أزمايش مكرر در ترشحات زناه بید جستجو نمود /1- خاملكى را بايد نفىء اثبات یا پیش بیتی تمود ايد روى تخت (نيكولوزى در محيطى آرام و به دور از هركونه خشونت معاينه شود و در اين معابنه بايد از عاماها و يزشكان با تجربه استفاده شود زيرا كواهى خلاف عوافب وخیمی پرای معابته شونده و صادرکننده گواهی درد (در ‎gy ase‏ بکرت بید لب های کوچک و بزرگ فرج دو طرف با دست گرفته وديم آرامی و آهسنگی به خارج و جلو شده و در اين صورت لب هاى كوجك و يزرك فرج از هم دور شده و يرده بكارت هويدا ‎pe‏ ‏معايته متهم در تجاوز هاى جنسى متهم دستاكير و منكر جرم مى شود. ۷- اگر روی لباس یا بدن قربانی خشونت جنسی, ترشح جتسی, روی آلت تناسلی: ‎Sly‏ با لکه های خون به دست آید که با مقیسه با تمه های گرفته شده از متهم با اتفاده از آزمایشات میکروسکوپی و بررسی 9۱1۸

صفحه 78:
قابل شتاسایی ۲- ار از مجرم لکه برداری از الت تناسلی و ناحبه زهار به عمل آيد با مقايسه با قربانى خشونت تيز قابل ائبات است. ۳- اگر تجاوز جنسی به روش طبیعی باشد با بررسی نمونه مدفوع و مقایسه با قربانی خشونت قابل اثبات می باشد.

ﻓﺼﻞ اول :ﻣﻘﺪﻣﻪ و ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ از ﺣﺮﻓﻪ ﻫﺎي ﻣﻘﺪس ﺑﻮده و ﻗﻀﺎوت ﻧﻴﺰ از ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻣﻬﻢ و رﻓﻴﻌﻲ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺮﺧﻮردار ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .ﭘﺰﺷﻜﻲﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﻪ واﻗﻊ ﻧﻘﻄﻪ وﺻﻞ اﻳﻦ دو ﺷﺎﺧﻪ ﻣﻬﻢ ﻳﻌﻨﻲ ﻃﺐ و ﻗﻀﺎوت اﺳﺖ. اﻇﻬﺎرﻧﻈﺮ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ﭘﺰﺷﻜﺎن ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻮرد اﻋﺘﻤﺎد ﻣﺮاﺟﻊ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ در ﻣﺴﻴﺮ اﺣﻘﺎق ﺣﻖ و اﺟﺮاي ﻋﺪاﻟﺖ ﻧﻘﺶ اﺳﺎﺳﻲ دارد. در ﺟﻬﺎن و ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ و در ﻫﻤﻪ ﺳﺎﻋﺎت ﺷﺒﺎﻧﻪ روز ﺳﺎﻟﻬﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺰﺷﻜﺎن ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﺪد ﻃﺐ و داﻧﺶﭘﺰﺷﻜﻲ در ﻛﻨﺎر ﻗﻀﺎت و ﺣﻘﻮﻗﺪاﻧﺎن ﻣﺸﻐﻮل ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ آﻧﺎن ﭼﺮاﻏﻲ روﺷﻦ در ﻣﺴﻴﺮ ﻗﻀﺎوت و ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺣﻘﻮﻗﻲ ،و ﻛﻤﻜﻲ در ﺟﻬﺖ اﺣﻘﺎق ﺣﻖ و اﺟﺮاي ﻋﺪاﻟﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. در ﻛﺸﻮر ﻣﺎ ﺑﺮاﺳﺎس آﻣﺎر ﺣﺪود %40از ﭘﺮوﻧﺪه ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻣﺤﺎﻛﻢ ﻗﻀﺎﻳﻲ رﺳﻴﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد در ﻣﺮاﺣﻠﻲ ازرﺳﻴﺪﮔﻲ ،ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ اﺳﺖ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد ﭘﺮوﻧﺪه ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻛﺸﻮر ﻣﺎ در ﺣﺎل رﺳﻴﺪﮔﻲ اﺳﺖ اﻳﻦ آﻣﺎر ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﺣﻀﻮر ﻓﻌﺎل و ﻣﻮﺛﺮ اﻳﻦ رﺷﺘﻪ ﻃﺐ در ﻣﺤﺎﻛﻢ ﻗﻀﺎﻳﻲ ،دادﺳﺮاﻫﺎ ،ﻣﻮﺳﺴﺎت ﺣﻘﻮﻗﻲ و ﻛﺎﻧﻮن ﻫﺎي ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ اﺳﺖ. ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻛﻪ دارد ﻫﻨﻮز ﺑﺮاي ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺮدم ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ و آن را ﻣﻌﺎدلﻛﺎﻟﺒﺪ ﺷﻜﺎﻓﻲ ﻣﻲ داﻧﻨﺪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﮔﺴﺘﺮده اﺳﺖ. ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺳﺎﻟﻬﺎﺳﺖ ﻛﻪ در داﻧﺸﻜﺪه ﻫﺎي ﺣﻘﻮق ﺑﻪ ﻋﻨﻮان واﺣﺪ درﺳﻲ اراﺋﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد. اﻳﻦ درس ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از رﺷﺘﻪ ﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎﻳﺮ رﺷﺘﻪ ﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ واﺣﺪ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪﻧﺪ ﻧﻴﺰ اراﺋﻪ ﻣﻲ ﮔﺮدد وﻟﻲ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻣﻨﺒﻊ و ﻣﺄﺧﺬ ﺟﺎﻣﻌﻲ ﺑﺮاي رﺷﺘﻪ ﺣﻘﻮق وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺎوي ﻧﻜﺎت ﻣﻬﻢ و ﻛﻠﻴﺪي و ﻛﺎرﺑﺮدي داﻧﺶ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ در اﻳﻦ رﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﻛﺘﺎب ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﻮرد ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ اﻏﻠﺐ ﺑﺮاي ﭘﺰﺷﻜﺎن ﻳﺎ ﺑﻪ 2 ﺻﻮرت ﻣﺸﺘﺮك ﺑﺮاي ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن ﺗﻤﺎم ﮔﺮوه ﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﻏﻴﺮﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ درج ﻧﻜﺎت ﻓﻨﻲ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺑﺮاي ﺣﻘﻮق داﻧﺎن ﻣﺒﻬﻢ و ﻧﺎرﺳﺎ ﺳﺖ. از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ ﺑﺮﺧﻲ از ﺟﺰوات ﻗﺪﻳﻤﻲ ﻛﻪ ﺗﺪرﻳﺲ ﻣﻲ ﺷﺪه ﻧﺎﻗﺺ و داراي اﺷﺘﺒﺎه و ﻳﺎ ﺑﺎورﻫﺎي ﻏﻠﻄﻲ اﺳﺖ ﻛﻪﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻨﺎد در ﻣﺮاﺟﻊ رﺳﻤﻲ و داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ اﻳﺠﺎد ﺧﻄﺎ ﻛﻨﺪ. ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻤﻲ از ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان و ﺣﻮزه ﻋﻠﻢ ﺣﻘﻮق را داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺣﻘﻮق ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رﺷﺘﻪ ﺧﻮدﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺟﺎﻣﻊ و ﻛﺎرﺑﺮدي از داﻧﺶ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ دارﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ را ﺑﺎ ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ اﻳﺠﺎد و ﺑﺎ ﺑﻬﺮه ﮔﻴﺮي از ﻧﻈﺮﻳﺎت ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ آﻧﺎن در اﺣﻘﺎق ﺣﻘﻮق ﻣﺮدم اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .ﺣﺪود اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻈﺮﻳﺎت ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ را در ﺣﻘﻮق و ﻗﻀﺎوت ﻓﺮاﮔﻴﺮﻧﺪ و ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎي آن را ﺑﺸﻨﺎﺳﻨﺪ .آﻣﻮزش ﺟﺎﻣﻊ و ﻣﻨﺎﺳﺐ داﻧﺶ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻛﻪ ﺟﻬﺖ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺣﻘﻮق ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﺳﺒﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻨﺒﺎط درﺳﺖ از ﻣﺘﻮن ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ و ﻧﮕﺎرش آﻧﻬﺎ ﺳﺒﺐ اﺗﺨﺎذ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻏﻠﻂ و ﻧﺎدرﺳﺖ ﻧﺸﻮد. ﻣﻨﺒﻊ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﺮاي داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن رﺷﺘﻪ ﺣﻘﻮق ـ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن :دﻛﺘﺮ ﻓﺮاﻣﺮز ﮔﻮدرزي ،دﻛﺘﺮ ﻣﻬﺮزاد ﻛﻴﺎﻧﻲ ـ ﭼﺎپ ﺷﺸﻢ ﺳﺎل 1388ـ اﻧﺘﺸﺎرات ﺳﻤﺖ )ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﺗﺪوﻳﻦ ﻛﺘﺐ ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ( -ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﻲ )ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ و ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ( ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ،اﻣﺮوزه ﻳﻚ رﺷﺘﻪ ﺗﺨﺼﺼﻲ از ﭘﺰﺷﻜﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻣﺴﻴﺮ ﺗﻜﻮﻳﻦ و ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮي ﺧﻮد ﻣﺮاﺣﻞﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻲ را ﮔﺬراﻧﺪه اﺳﺖ و اﻣﺮوزه ﻣﺠﺎﻣﻊ ﮔﺴﺘﺮده و اﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﻋﻠﻤﻲ و ﻫﺰاران ﻛﺘﺎب و ﻣﻘﺎﻟﻪ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد. ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺎرﻳﺨﻲ در ﻗﺒﺎﻳﻞ اﺳﺘﺮاﻟﻴﺎ و آﻓﺮﻳﻘﺎ ﺣﺎﻛﻲ از آن اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺗﻤﺪن ﻫﺎي ﻗﺒﻴﻠﻪ اي ،ﻓﺮدي ﻣﻘﺪس ﺑﻪ ﻧﺎمﺟﺎدوﮔﺮ ﻳﺎ ﺷﻤﻦ ) (Shamanوﻇﻴﻔﻪ درﻣﺎن و ﻗﻀﺎوت را ﺑﻪ ﻋﻬﺪه داﺷﺖ ﻛﻪ اﻣﺮوزه ﻏﺮﺑﻲ ﻫﺎ ﺑﻪ وي ﻃﺒﻴﺐ ﻣﻲ 3 ﮔﻮﻳﻨﺪ .اﻳﻦ ﻓﺮد درﺣﻘﻴﻘﺖ ،ﻫﻢ در اﺧﺘﻼﻓﺎت اﻓﺮاد ﻗﺒﻴﻠﻪ داوري ﻣﻲ ﻛﺮد و ﻫﻢ وﻇﻴﻔﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ را ﺑﻪ ﻋﻬﺪه داﺷﺖ؛ در ﻣﺠﻤﻮع ﻫﻢ روﺣﺎﻧﻲ ﺑﻮد و ﻫﻢ ﭘﺰﺷﻚ. ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ ،روﺣﺎﻧﻴﺖ و ﻗﺪاﺳﺖ ﺣﺮﻓﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻣﻌﻠﻮل ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺎﺑﻘﻪ اﺳﺖ. در ﺳﻮﻣﺮ ﻗﺪﻳﻢ :ﻛﺸﻮري ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ در ﺷﻤﺎل ﻋﺮاق ﻛﻨﻮﻧﻲ ،ﺑﻴﺶ از 5ﻫﺰار ﺳﺎل ﻗﺒﻞ ،ﻛﺎﻫﻦ ﭘﺰﺷﻜﺎن ﻃﺒﺎﺑﺖﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ .ﺑﺎﺑﻠﻴﺎن ﭘﺲ از آﻧﻬﺎ ﺣﺮﻓﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ را ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﭼﺮا ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺗﻤﺪن ،ﻣﺸﺎﻏﻞ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺨﺼﺼﻲ در آﻣﺪ و ﺑﺎ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ادﻳﺎن ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اﻟﻬﻲ ،ﻓﻘﻪ ﻧﻴﺰ رﺷﺘﻪ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺷﺪ و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻫﻤﻜﺎري ﺑﻴﻦ ﭘﺰﺷﻜﺎن و روﺣﺎﻧﻴﻮن ﻛﻪ وﻇﻴﻔﻪ ﻗﻀﺎوت را داﺷﺘﻨﺪ آﻏﺎز ﺷﺪ. ﺣﻤﻮراﺑﻲ ﭘﺎدﺷﺎه ﺑﺎﺑﻞ در ﺳﺎل ﻫﺎي 1955ﺗﺎ 1913ﻗﺒﻞ از ﻣﻴﻼد ،ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺗﺮﻳﻦ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﺪﻧﻲ را ﭘﺎﻳﻪ ﮔﺬاريﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﻣﺘﻮن آن وﺟﻮد دارد .در ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺣﻤﻮراﺑﻲ ﺑﻪ ﻃﺐ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ و ﻧﻈﺎم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻮﺟﻪ ﺧﺎص ﺷﺪه اﺳﺖ .ﺑﻪ وﻳﮋه در ﻣﻮرد ﺗﺨﻠﻔﺎت ﭘﺰﺷﻜﻲ ،ﻗﺼﻮر ﭘﺰﺷﻜﺎن و ﺟﺮاﺣﺎن ،ﺟﺮاﺋﻢ آﻧﺎن و ﻣﺠﺎزات ﺳﻬﻞ اﻧﮕﺎري ﻫﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ9 . ﻣﺎده راﺟﻊ ﺑﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﻏﺮاﻣﺖ ﻗﺼﻮر ﭘﺰﺷﻜﺎن ،ﺳﺮآﻏﺎز ﻃﺐ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت رﺳﻤﻲ اﺳﺖ. در ﻋﺼﺮ ﺣﻤﻮراﺑﻲ ﭘﺰﺷﻜﺎن دوﻟﺘﻲ ﻣﺄﻣﻮر ﺑﻪ وﻻﻳﺎت ،ﻣﺮگ ﻣﺸﻜﻮك ،ﺗﺠﺎوز ﺟﻨﺴﻲ ،ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ،ﻃﻼق ،ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻦ، ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻫﻮﻳﺖ و ﺧﺴﺎرت ﻧﺎﺷﻲ از ﺿﺮب و ﺟﺮح را رﺳﻴﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ. ﻫﻨﺪ ﻗﺪﻳﻢ :ﻗﺮن ﻫﺎ ﻗﺒﻞ از ﺗﻮﻟﺪ ﻣﺴﻴﺢ ﻣﺮگ ﻫﺎي ﻣﺸﻜﻮك ،ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﻫﺎ ،ﺿﺮب و ﺟﺮح ،ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻦ ﺑﻠﻮغ ،ﻣﺴﺎﺋﻞ زﻧﺎﻧﻪ ،ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎي رواﻧﻲ و ارﺗﻜﺎب ﺟﺮم در ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺴﺘﻲ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﻜﺎن ﻣﻌﻴﻨﻲ ﻛﻪ ﺣﺎذق و ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ارﺟﺎع ﻣﻲ ﺷﺪ. ﻣﺼﺮ :ﻫﻤﻜﺎري ﮔﺴﺘﺮده اي ﺑﻴﻦ ﭘﺰﺷﻜﺎن و روﺣﺎﻧﻴﻮن وﺟﻮد داﺷﺖ .ﭘﺰﺷﻜﺎن ﺟﻬﺖ اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ ﻃﺒﻲ ،ﻧﻈﺮﻳﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ در ﻣﻮرد ﺟﺮاﺣﺎت اﺟﺴﺎم ﺑﺮﻧﺪه ،ﻣﺠﺎزات ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺳﻘﻂ ﺟﻨﻴﻦ ،ﻋﺪم ﻣﺠﺎزات زﻧﺎن ﺣﺎﻣﻠﻪ و ...در دادﮔﺎه ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ و از ﻧﻈﺮﻳﺎت آﻧﻬﺎ در ﻣﺴﺎﻳﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ،ﺑﻠﻮغ ،ﻃﻼق ،ﻣﺸﻜﻼت ﺟﻨﺴﻲ و ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﺪ. 4 اﻳﺮان :در دوره ﻣﺎدﻫﺎ ،ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﻴﺎن ،اﺷﻜﺎﻧﻴﺎن و ﺳﺎﺳﺎﻧﻴﺎن ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﭘﺰﺷﻜﻲ وﺟﻮد داﺷﺖ .ﺷﻨﺎﺧﺖ داروﻫﺎي ﺳﻘﻂ آور ،ﻣﺠﺎزات ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺳﻘﻂ ﺟﻨﺎﻳﻲ ،ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي ﺟﺮاﺣﺎت ﺑﻪ 7ﮔﺮوه ،ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎ ﻣﺜﻞ ﺟﻨﻮن ،ﻣﺴﺘﻲ و ﺑﻠﻮغ در ﺟﺮاﺋﻢ ارﺗﻜﺎﺑﻲ و ﻋﺪم ﻣﺠﺎزات زﻧﺎن ﺣﺎﻣﻠﻪ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﺷﻴﺮدﻫﻲ و ﺣﺘﻲ ﻛﺎﻟﺒﺪ ﺷﻜﺎﻓﻲ در ﻣﺮگ ﻫﺎي ﻣﺸﻜﻮك، ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻃﺐ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ در اﻳﺮان ﻗﺪﻳﻢ اﺳﺖ. ﭼﻴﻦ :ﺳﻪ ﻫﺰار ﺳﺎل ﺳﺎﺑﻘﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺗﺒﺤﺮ در داروﻫﺎي ﻣﺨﺪر و ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﻫﺎ را داﺷﺘﻨﺪ. ﻳﻮﻧﺎن :ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﺳﻢ ﺷﻨﺎﺳﻲ و ﺷﻨﺎﺧﺖ زﻫﺮﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺗﺒﺤﺮ داﺷﺘﻨﺪ .ﻫﺮوﻓﻴﻠﻮس ) (Herophilosو ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﻘﺮاط در ﻣﻮرد اﻧﻮاع ﻣﺮگ ،ﺳﺒﺐ اﻋﺘﺒﺎر ﺧﺎص ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻳﻮﻧﺎن ﺷﺪ .ﻗﺴﻢ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻘﺮاط و ﺗﺤﺮﻳﺮ ﻳﻚ دوره ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺸﺮﻳﺢ و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺟﻨﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺳﻄﻮ از دﻳﮕﺮ ﻣﻮارد ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. روﻣﻴﺎن :ﻫﻨﮕﺎم ﻓﺘﺢ ﻣﻤﺎﻟﻚ از ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻫﺎي آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻧﻤﻮدﻧﺪ .روﻳﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ در روم ﺑﻪ ﭼﻨﺎن ﻣﺮﺣﻠﻪ اي رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ اﻣﺮوزه ﻧﻴﺰ از آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد .ﭘﺲ از اﻧﻘﺮاض ﺣﻜﻮﻣﺖ روﻣﻴﺎن در دوره ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺷﺎرﻟﻤﺎﻧﻲ و ﺳﭙﺲ در اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﭘﺎپ ﻫﺎ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ روﻧﺪي ﺻﻌﻮدي را ﻃﻲ ﻧﻤﻮد. ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ در دوران ﺟﺪﻳﺪ در ﺳﺎل 1207ﻣﻴﻼدي در ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻛﺎرﺑﺮد ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ در اﻣﻮر ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻣﻌﻤﻮل ﺷﺪ. در ﺳﺎل 1532ﻣﻴﻼدي در اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ و آﻟﻤﺎن ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺿﺮب و ﺟﺮح ،ﺟﻨﺎﻳﺖ ،ﺑﭽﻪ ﻛﺸﻲ و ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ و ﺗﻈﺎﻫﺮ ﺑﻪ ﺟﻨﻮن ﺑﻪ ﭘﺰﺷﻜﺎن ﺧﺎص ﻣﺤﻮل ﺷﺪ .ﻛﺮﺳﻲ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ در آﻟﻤﺎن ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اواﻳﻞ ﻗﺮن 18در داﻧﺸﻜﺪه ﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ اﺳﺖ. در ﺳﺎل 1250ﻣﻴﻼدي ﻛﺘﺎﺑﻲ در ﭼﻴﻦ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ ﻛﻪ اوﻟﻴﻦ اﺛﺮ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ و ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻋﻼﻳﻢ ﻣﺮگ اﺳﺖ. 5 در ﺳﺎل 1575ﻣﻴﻼدي ﻛﺘﺎب ﻣﺮگ در اﺛﺮ ﺟﺮاﺣﺖ و از ﻛﺎر اﻓﺘﺎدﮔﻲ و ﻧﻘﺺ ﻋﻀﻮ آﻗﺎي آﻣﺒﺮواز ﻳﺎره ،ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻣﺪرن را ﭘﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﻧﻤﻮد .ﭘﺲ از آن ،ﻛﺘﺎب ﺟﺎﻣﻊ ﻓﻴﺪﻟﻴﺲ داﻧﺸﻤﻨﺪ اﻳﺘﺎﻟﻴﺎﻳﻲ اﺳﺖ .ﻛﺘﺎب دﻳﮕﺮ در 7ﺟﻠﺪ ﺳﻮاﻻت ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﭘﺎﺋﻮﻟﻮس زاﻛﻴﺎس در ﺳﺎل 1621ﻣﻴﻼدي ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. اوﻟﻴﻦ ﻣﺠﻠﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ را در ﺳﺎل 1782ﻣﻴﻼدي دو ﭘﺰﺷﻚ ﺑﻪ ﻧﺎم اودن و ﭘﻴﻞ در ﺑﺮﻟﻴﻦ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﻤﻮدﻧﺪ. در ﺳﺎل 1814ﻣﻴﻼدي ﻛﺘﺎب ﺳﻢ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﭘﺮوﻓﺴﻮر درﻓﻴﻠﺪ اﺳﺘﺎد داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ. ﻧﺎﻣﻲ ﺗﺮﻳﻦ ﭘﺰﺷﻚ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ اﻧﮕﻠﻴﺲ آﻟﻔﺮد ﺳﻮﺋﻴﻦ ﺗﺎﻳﻠﺮ ﺑﻮد .اﺳﺎﺗﻴﺪ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ در اﻳﺮﻟﻨﺪ و اﺳﻜﺎﺗﻠﻨﺪ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻧﻤﻮدﻧﺪ. ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻲ ﻋﻠﻮم ،ﺷﻤﺎر ﻛﺜﻴﺮي از ﭘﺰﺷﻜﺎن ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻗﻀﺎﻳﻲ ،داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ،درﻣﺎﻧﻲ ﺑﻴﻤﻪ و ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎي واﺑﺴﺘﻪ ﻣﺸﻐﻮل ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﮔﺮوه ﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﻲ و ﻓﻮق ﺗﺨﺼﺼﻲ و دﻫﻬﺎ اﻧﺠﻤﻦ ﺟﻬﺎﻧﻲ و ﻣﻨﻄﻘﻪ اي ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﺪه اﺳﺖ .ﭘﺰﺷﻜﺎن ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ در ﺳﻪ ﺷﺎﺧﻪ آﺳﻴﺐ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ،ﺳﻢ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ و اﺧﻼق ﭘﺰﺷﻜﻲ ،ﺧﺪﻣﺎت ارزﺷﻤﻨﺪي در ﺟﻬﺖ اﺟﺮاي ﻋﺪاﻟﺖ اراﻳﻪ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ. اﻳﺮان )ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ( ﭼﻪ ﻗﺒﻞ از اﺳﻼم و ﭼﻪ ﭘﺲ از آن ،ﺗﺤﻘﻴﻖ در ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ در ﺟﻨﺪي ﺷﺎﭘﻮر ،ﺑﻐﺪاد و ﺷﻬﺮﻫﺎي دﻳﮕﺮ وﺟﻮد داﺷﺖ و اﺳﺘﺎداﻧﻲ ﻣﺸﻬﻮر ﭼﻮن رازي ،اﺑﻮﻋﻠﻲ ﺳﻴﻨﺎ و اﻫﻮازي ﻇﻬﻮر ﻛﺮدﻧﺪ. در دوره اﺳﻼﻣﻲ ،ﺣﻜﺎم ﺷﺮع از ﭘﺰﺷﻜﺎن درﺧﺼﻮص ﺿﺮب و ﺟﺮح ،ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺗﺠﺎوزﻫﺎي ﺟﻨﺴﻲ ،ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن اﻧﺤﺮاف ﺟﻨﺴﻲ و ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎي رواﻧﻲ ،ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻣﺘﻬﻤﺎن و ﻣﺤﻜﻮﻣﺎن ﺑﻴﻤﺎر ،ﺗﺸﺨﻴﺺ اﺑﻮت ،ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻦ ،ﺟﻨﺲ و ﻧﮋاد ،ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﻦ و ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ اﺟﺴﺎد ﺟﻬﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻠﺖ ﻣﺮگ ،ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ. در دوره ﻣﺸﺮوﻃﻪ ﻛﻪ وزارت ﻋﺪﻟﻴﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ در ﻛﻨﺎر ﺣﻘﻮﻗﺪاﻧﺎن در دادﺳﺮاﻫﺎ و دادﮔﺎه ﻫﺎ ،ﺣﻀﻮر و رأي ﭘﺰﺷﻜﺎن ﺿﺮوري ﺑﻮد .ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻋﻠﺖ ﻣﺮگ اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در زﻣﺎن ﻧﺎﺻﺮاﻟﺪﻳﻦ ﺷﺎه در ﻣﻮرد ﺳﺮﮔﺮد ﻣﻬﻨﺪس زاﺗﻲ ﻛﻪ در زﻣﺎن اﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ ﺟﻬﺖ ﺗﺪرﻳﺲ ﺑﻪ اﻳﺮان دﻋﻮت ﺷﺪه ﺑﻮد اﻧﺠﺎم ﺷﺪ .اﻳﻦ ﻛﺎر ﺗﻮﺳﻂ دﻛﺘﺮ ﭘﻮﻻك ﻛﻪ اﺳﺘﺎد رﺷﺘﻪ ﻃﺐ و 6 ﺟﺮاﺣﻲ و از اﺳﺘﺎدان ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه اﺗﺮﻳﺸﻲ ﺑﻮد ،اﺟﺮا ﺷﺪ .ﭼﺮا ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺮگ ﻣﺸﻜﻮك ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻴﺮه ﺷﺪن رواﺑﻂ دو ﻛﺸﻮر ﺷﻮد ﻋﻠﺖ ﻣﺮگ ،ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺑﺎ ﮔﺎز ذﻏﺎل ﺗﺸﺨﻴﺺ داده ﺷﺪ. ﭘﺲ از ﺗﺸﻜﻴﻞ وزارت ﻋﺪﻟﻴﻪ ،ﻳﻜﻲ از دادﻳﺎران ﻛﻪ وﻛﻴﻞ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻧﺎم داﺷﺖ ،وﻇﻴﻔﻪ ﭘﺰﺷﻚ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ را ﺑﻪ ﻋﻬﺪه داﺷﺖ ﻛﻪ در ﺻﻮرت ﻧﻴﺎز ﺑﺎ ﭘﺰﺷﻜﺎن ﻣﺘﻌﻬﺪ دﺳﺘﮕﺎه ﻗﻀﺎﻳﻲ ﻣﺸﺎوره ﻣﻲ ﻧﻤﻮد ﻳﺎ ﻣﺼﺪوم را ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ارﺟﺎع ﻣﻲ داد. ﺑﺎ ﺷﺮوع ﻛﺎر ﻛﺎخ دادﮔﺴﺘﺮي ﭼﻨﺪ اﺗﺎق ﺑﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ اﺧﺘﺼﺎص ﻳﺎﻓﺖ .ﻛﺎﻟﺒﺪ ﺷﻜﺎﻓﻲ در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺳﻴﻨﺎ و رازي اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﺪ .ﺑﺮاي آزﻣﺎﻳﺸﺎت از اﺳﺎﺗﻴﺪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ و دارو ﺳﺎزي داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﺪ و دﻛﺘﺮ ادﻳﺐ ،ﻛﺮﺳﻲ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ را در داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻧﻤﻮد. در ﺳﺎل 1372ﺑﺎ ﻣﺼﻮﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮراي اﺳﻼﻣﻲ ،ﻣﺮﻛﺰ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ ﻛﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ داراي ﺣﺪود ﺳﻴﺼﺪ ﻣﺮﻛﺰ در ﻛﺸﻮر ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﺗﻌﺪاد ﻛﺜﻴﺮي از ﭘﺰﺷﻜﺎن و ﺳﺎﻳﺮ اﻓﺮاد در آن ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﻛﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ. اﺧﻼق ﭘﺰﺷﻜﻲ اﺧﻼق ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﺑﺎﻳﺪﻫﺎ و ﻧﺒﺎﻳﺪﻫﺎي ﺣﻮزه ﻃﺒﺎﺑﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺎﺷﻲ از ﻣﻮازﻳﻦ ﻋﺎم اﺧﻼﻗﻲ ،ﺣﻘﻮﻗﻲ و داﻧﺶ ﭘﺰﺷﻜﻲ اﺳﺖ .داﺷﺘﻦ اﺧﻼق ﺣﺴﻨﻪ ،رازﭘﻮﺷﻲ ،ﻋﺪم ﮔﻮاﻫﻲ ﺧﻼف و ﺳﻘﻂ ﺟﻨﻴﻦ ،رﻋﺎﻳﺖ ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﭘﺮﻫﻴﺰ از ﻛﮋي ﻫﺎي اﺧﻼﻗﻲ و ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ و ﻗﺼﻮر و ﺗﺨﻠﻔﺎت ﭘﺰﺷﻜﻲ و رﻋﺎﻳﺖ اﺧﻼق ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ اﺧﻼق ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻃﺒﻴﺐ در ﻛﺮدار ،ﮔﻔﺘﺎر و ﭘﻮﺷﺶ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ و روﺣﺎﻧﻴﺖ رﺷﺘﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻋﺘﻤﺎدي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﻚ دارد .ﭘﺰﺷﻚ ﺑﻪ رازﻫﺎي ﺑﻴﻤﺎران ﺧﻮد و واﺑﺴﺘﮕﺎﻧﺶ و ﺣﺘﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎري ﻫﺎ ،ﻧﺤﻮه ﺗﻔﻜﺮ ،اﺧﻼق و ﻋﺎدات ،اﺧﺘﻼﻓﺎت آﻧﺎن و وﺿﻊ زﻧﺪﮔﻲ ،ﻣﻌﻴﺸﺖ ،ﻓﻘﺮ ﻳﺎ ﻧﺤﻮه ﻛﺴﺐ درآﻣﺪ اﻳﺸﺎن ﭘﻲ ﻣﻲ ﺑﺮد .ﻣﺮدم ﺑﺎ رﻏﺒﺖ ﻋﺰﻳﺰان ،ﻋﺮض و ﻧﺎﻣﻮس ﺧﻮد را در اﺧﺘﻴﺎر ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﻨﺪ .ﭘﺲ وﻇﻴﻔﻪ ﺷﺮﻋﻲ ،اﻧﺴﺎﻧﻲ و وﺟﺪاﻧﻲ ﭘﺰﺷﻚ اﺳﺖ ﻛﻪ اﺧﻼق ﭘﺰﺷﻜﻲ را رﻋﺎﻳﺖ ﻧﻤﺎﻳﺪ. ﺑﻘﺮاط ،ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﺑﻴﻤﺎران ،ﻋﻴﺎدت راﻳﮕﺎن آﻧﻬﺎ و ﻧﻴﻜﻮﻛﺎري را در ﺳﻼﻣﺖ آﻧﻬﺎ ﻣﻮﺛﺮ ﻣﻲ داﻧﺪ. 7 رازي ،ﭘﺰﺷﻚ ﻧﺎﻣﺪار اﻳﺮاﻧﻲ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﻴﻤﺎران ﻧﺎﺗﻮان ﺧﻮد را ﻣﻲ ﭘﺮداﺧﺖ ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ در 73ﺳﺎﻟﮕﻲ ﭼﻴﺰي در ﺑﺴﺎط ﻧﺪاﺷﺖ. اﺑﻮﻋﻠﻲ ﺳﻴﻨﺎ ،ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺻﺪراﻋﻈﻢ ﺑﻮد ﺑﻪ ﻋﻴﺎدت ﺑﻴﻨﻮاﻳﺎن ﻣﻲ رﻓﺖ و ﻫﺰﻳﻨﻪ آﻧﻬﺎ را ﻣﻲ ﭘﺮداﺧﺖ. ﻣﻮﺳﻲ ﺑﻦ ﻣﻴﻤﻮن ،ﻃﺒﻴﺐ درﺑﺎر ﺻﻼح اﻟﺪﻳﻦ اﻳﻮﺑﻲ ﻫﻤﻪ ﺑﻴﻤﺎران در ﻧﻈﺮش ﻳﻜﺴﺎن ﺑﻮدﻧﺪ )ﻓﻘﻴﺮ ،ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ ،ﺧﻮب، ﺑﺪ(. ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻋﺒﺎس ﻣﺠﻮس اﻫﻮازي :اﺳﺘﺎد ﻗﺮن ﭼﻬﺎرم ﻃﺐ ،ﺑﻪ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﻛﺮد در رﻓﺎه ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ .ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺟﻬﺖ اﻟﺘﻴﺎم رﻧﺞ ﺑﻴﻤﺎران ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .در اﻳﺮان ﻗﺪﻳﻢ ،ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎب ﭘﺰﺷﻜﺎن ،ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻤﺎرﺳﺖ و داﻧﺶ ﺑﻪ وﺿﻊ ﻇﺎﻫﺮي و ﺷﺨﺼﻴﺖ آﻧﻬﺎ ﺟﻬﺖ ﻃﺒﺎﺑﺖ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻲ ﺷﺪ. اﺑﻦ ﻫﻴﻠﻲ در 610ﻫﺠﺮي ﻗﻤﺮي در ﻛﺘﺎب اﻟﻤﺨﺘﺎرات ﻓﻲ اﻟﻄﺐ داﺷﺘﻦ ﻇﺎﻫﺮ ﺟﺬاب ،روﺣﻴﻪ ﺷﺎد و ﻗﺎﻣﺘﻲ ﻣﻌﺘﺪل را ﺟﻬﺖ ﻃﺒﺎﺑﺖ ﻻزم ﻣﻲ داﻧﺪ. در ﻗﺪﻳﻢ ﺑﺮ ﻛﺎر ﭘﺰﺷﻜﺎن دو ﮔﺮوه ﻧﻈﺎرت داﺷﺘﻨﺪ: -1رﺋﻴﺲ اﻟﻄﺐ :ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺻﻼﺣﻴﺖ ﭘﺰﺷﻜﺎن ﺑﻪ ﻋﻬﺪه اش ﺑﻮد. -2ﻣﺤﺘﺴﺐ :رﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﺗﺨﻠﻔﺎت ﭘﺰﺷﻜﻲ را اﻧﺠﺎم ﻣﻲ داد و ﭘﺰﺷﻜﺎن ﻧﺰد وي ﻗﺴﻢ ﻳﺎد ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ. 8 ﻓﺼﻞ دوم :ﭘﺰﺷﻚ و ﻣﺮاﺟﻊ ﻗﻀﺎﻳﻲ ﭘﺰﺷﻚ و دﺳﺘﮕﺎه ﻗﻀﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﺻﻮرت ﻫﻤﻜﺎري دارﻧﺪ: -1ﭘﺰﺷﻚ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ -2ﻛﺎرﺷﻨﺎس -3ﻣﻄﻠﻊ ﻳﺎ ﺷﺎﻫﺪ -4ﻣﺘﻬﻢ (1ﭘﺰﺷﻚ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ در اﺳﺘﺨﺪام ﺳﺎزﻣﺎن ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎﺑﻊ ﻗﻮه ﻗﻀﺎﺋﻴﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح وﻇﺎﻳﻒ اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻛﺎر ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ .ﭘﺮوﻧﺪه ﻫﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺮاﺟﻪ ﻗﻀﺎﻳﻲ ،اﻧﺘﻈﺎﻣﻲ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺮاﺟﻊ ذي ﺻﻼح ﺑﻪ اﻳﻦ ﭘﺰﺷﻜﺎن ارﺟﺎع ﻣﻲ ﺷﻮد و ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ روﺷﻨﮕﺮ ﻃﺮﻳﻘﻪ ﻗﻀﺎوت اﺳﺖ .ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﺠﺎزات اﺳﻼﻣﻲ اﻫﻤﻴﺖ وﻳﮋه اي ﺑﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻣﻲ دﻫﺪ و ﻗﺎﺿﻲ ﺑﺎ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻧﻈﺮ ﭘﺰﺷﻚ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ رأي ﺻﺎدر ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ .اﻇﻬﺎرﻧﻈﺮ دﻗﻴﻖ ،ﻣﺴﺘﻨﺪ، ﺻﺮﻳﺢ ،ﻋﻠﻤﻲ و ﺑﺎ ﺑﻴﺎن ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮاي ﻣﺮﺟﻊ ﻗﻀﺎﻳﻲ ،از وﻇﺎﻳﻒ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ اﺳﺖ. (2ﻛﺎرﺷﻨﺎس :ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ دﺳﺘﮕﺎه ﻗﻀﺎﻳﻲ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺑﺎﺷﺪ ،ﭘﺰﺷﻜﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﺑﺎﻳﺪ اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻣﮕﺮ آﻧﻜﻪ از ﻧﻈﺮ ﻋﻠﻤﻲ ﻳﺎ ﺗﺠﺮﺑﻲ ﻗﺎدر ﺑﻪ اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ .ﻗﺎﺿﻲ در ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ از رﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﭘﺮوﻧﺪه ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ از ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ﭘﺰﺷﻜﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﻳﺪ .وﻛﻼي ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻃﺮﻓﻴﻦ دﻋﻮا ﻫﻢ اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﺳﺎﻛﻦ و ﻫﻢ ﭘﺲ از ﻧﻈﺮﻳﻪ اوﻟﻴﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻣﺮاﺟﻌﻪ و درﺧﻮاﺳﺖ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .ﭘﺰﺷﻜﺎن ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﮔﺮوه ﻛﺎرﻳﺸﺎن و ﺑﺮﺧﻮرد روزاﻧﻪ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﻳﻞ ﻏﺎﻣﺺ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻛﺎرﺷﻨﺎس اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ .ﻋﻼوه ﺑﺮ آﻧﺎن ،در رﺷﺘﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﺰﺷﻜﻲ ،ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن رﺳﻤﻲ ﻋﻀﻮ ﻛﺎﻧﻮن ﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﻲ وﺟﻮد دارد .ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﺑﺎﻳﺪ داراي ﺻﻔﺎت ﻋﺎﻟﻴﻪ اﻧﺴﺎﻧﻲ و ﺳﺠﺎﻳﺎي اﺧﻼﻗﻲ و از ﻫﻤﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮ ﺑﻲ ﻃﺮف ﺑﺎﺷﺪ .ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن و ﭘﺰﺷﻜﺎن ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﻮارد ذﻳﻞ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ. -1ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺤﺾ ﺑﻪ واﻗﻌﻴﺎت -2ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪات ﻋﻴﻨﻲ و دوري از ذﻫﻨﻴﺎت -3رﻋﺎﻳﺖ ﺟﺎﻧﺐ اﺣﺘﻴﺎط -4ﺑﺮﺧﻮرداري از داﻧﺶ ﭘﺰﺷﻜﻲ در ﺣﺪ ﻣﺘﻌﺎرف و ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ 9 -5داﺷﺘﻦ ﻗﺪرت ﻗﻀﺎوت (3ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻄﻠﻊ :از ﭘﺰﺷﻚ درﺧﺼﻮص ﺑﻴﻤﺎران ﻳﺎ ﺗﻮﺿﻴﺢ و ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻣﻨﺪرﺟﺎت داﺧﻞ ﭘﺮوﻧﺪه ،از ﺟﺮاح ﺟﻬﺖ ﻛﺴﺐ اﻃﻼع از ﺿﺎﻳﻌﺎت وارده ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎر و ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺟﺮاح ﻫﻨﮕﺎم ﺟﺮاﺣﻲ اﻋﻀﺎء دروﻧﻲ و ﻣﻴﺰان آﺳﻴﺐ آﻧﻬﺎ و اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻗﻄﻊ و ﺑﺮداﺷﺖ آﻧﻬﺎ ،از رواﻧﭙﺰﺷﻜﺎن ﺑﺮاي اﻃﻼع از وﺿﻌﻴﺖ روﺣﻲ و رواﻧﻲ اﻓﺮاد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻄﻠﻊ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﻮارد ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻮازﻳﻦ رازﭘﻮﺷﻲ و ﺳﺎﻳﺮ اﺻﻮل اﺧﻼق ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﻜﺎن از اﻓﺸﺎي اﺳﺮار ﺑﻴﻤﺎر اﻣﺘﻨﺎع ﻧﻤﺎﻳﺪ. ﻣﮕﺮ در ﭘﺎﺳﺦ ﻗﺎﺿﻲ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺿﺮورت ﻗﻀﺎﻳﻲ و ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ. -4ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺘﻬﻢ :درﺧﺼﻮص ﺑﻲ ﻣﺒﺎﻻﺗﻲ ،ﺑﻲ اﺣﺘﻴﺎﻃﻲ ،ﻋﺪم ﻣﻬﺎرت و ﻋﺪم رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻘﺮرات دوﻟﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺿﻴﺢ داده و رﻓﻊ اﺗﻬﺎم ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻳﺎ درﺻﻮرت ﻣﻘﺼﺮ ﺑﻮدن ﻣﺤﻜﻮم ﺷﻮد. 10 ﻓﺼﻞ ﺳﻮم :ﻗﺼﻮر و ﺗﺨﻠﻒ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﭘﺰﺷﻜﺎن از ﻧﻈﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻣﺴﺌﻮل ﺧﻄﺎي ﺧﻮد ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﮔﺮ در اﺛﺮ ﺳﻬﻞ اﻧﮕﺎري ،ﻏﻔﻠﺖ ﻳﺎ ﻋﺪم ﻣﻬﺎرت در درﻣﺎن وﻋﺪم رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻘﺮرات دوﻟﺘﻲ و ﻣﻮازﻳﻦ ﭘﺰﺷﻜﻲ ،ﺳﺒﺐ ﺧﺴﺎرت ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺒﺮان ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ. ﭘﺰﺷﻜﺎن ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻧﺘﻴﺠﻪ درﻣﺎن را ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪ ﭼﻮن ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ در ﺳﻴﺮ درﻣﺎن ﻣﻮﺛﺮﻧﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻋﺪم ﺗﺸﺨﻴﺺ ﭘﺲ از ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ،ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺮح ﺣﺎل و آزﻣﺎﻳﺶ ،ﻗﺼﻮر ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻧﻤﻲ آﻳﺪ. ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﻲ اﮔﺮ ﻣﻼزم ﺑﺎ ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﺸﺨﻴﺺ و درﻣﺎن ﻧﺒﺎﺷﺪ و رﺿﺎﻳﺖ و ﺑﺮاﺋﺖ از ﻣﺮﻳﺾ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ ،ﻗﺼﻮر ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﻮد .ﺑﺎ اﺣﺴﺎس ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ و رﻋﺎﻳﺖ اﺧﻼق ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺟﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺷﻜﺎﻳﺖ وﺟﻮد ﻧﺪارد. ﻗﺼﻮر ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺣﺘﻲ در ﺷﺮاﻳﻂ اﻳﺪه آل )داﺷﺘﻦ ﺗﺒﺤﺮ ،ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت ﻛﺎﻓﻲ ،ﺣﺴﻦ ﻧﻴﺖ ،اﺧﻼق ﺣﺴﻨﻪ و رﻋﺎﻳﺖﻣﻘﺮرات دوﻟﺘﻲ( ﻫﻢ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻳﺪ .ﻗﺼﻮر در ﺷﺮاﻳﻂ ذﻳﻞ ﭘﻴﺶ ﻣﻲ آﻳﺪ: -1ﭘﺰﺷﻚ ﻣﺴﺌﻮل درﻣﺎن ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺎﺷﺪ. -2ﭘﺰﺷﻚ از اﻧﺠﺎم وﻇﻴﻔﻪ ﺗﺨﻄﻲ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ. -3ﺗﺨﻄﻲ ،ﺳﺒﺐ آﺳﻴﺐ ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ ﻳﺎ رواﻧﻲ ﺷﻮد. ﺗﺨﻄﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺮك ﻓﻌﻞ ﻻزم ﻳﺎ اﻧﺠﺎم ﻓﻌﻞ ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ. -1ﻋﺪم رﻋﺎﻳﺖ اﻗﺪام اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﺜﻞ رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺟﻬﺖ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ -2ﻋﺪم ﺗﺸﺨﻴﺺ درﺳﺖ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻧﮕﺮﻓﺘﻦ ﺷﺮح ﺣﺎل ﻳﺎ ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻳﺎ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﻧﮕﺮﻓﺘﻦ ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺸﻜﻮك ﺑﻪ آﭘﺎﻧﺪﻳﺴﻴﺖ. -3ﺧﻄﺮﻫﺎي درﻣﺎن ﻣﺜﻞ ﺷﻜﺴﺘﻦ ﺳﺮ ﺳﻮزن در ﺑﺪن ﺑﻴﻤﺎر -4اﺷﻜﺎل در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻫﻤﻜﺎران ﺟﻬﺖ ارﺟﺎع ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪ ﻣﺘﺨﺼﺺ -5ﻋﺪم ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻣﺠﺪد ﺑﻴﻤﺎر -6ﺑﺎزﮔﻮ ﻧﻜﺮدن ﺣﻘﺎﻳﻖ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎر 11 -7ﻧﻘﺺ در ﺗﻨﻈﻴﻢ ﮔﺰارش ﻫﺎي ﭘﺰﺷﻚ -8ﻗﺼﻮر ﺟﻨﺎﻳﻲ )ﻓﻮت ﻳﺎ ﺻﺪﻣﻪ ﺷﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎر( ﻣﺜﻞ ﺣﻀﻮر ﭘﺰﺷﻚ ﻣﺴﺖ ﺑﺮ ﺑﺎﻟﻴﻦ زن در ﺣﺎل وﺿﻊ ﺣﻤﻞ. از ﭘﺰﺷﻚ ﺟﻮان اﻧﺘﻈﺎر ﻳﻚ ﭘﺰﺷﻚ ﻛﺎرآزﻣﻮده ﻳﺎ ﻣﺘﺒﺤﺮ وﺟﻮد ﻧﺪارد ﺑﻠﻜﻪ اﻧﺘﻈﺎر از او ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻬﺎرﺗﻲ ﻛﻪ اﻣﺘﺤﺎنآن را ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﮔﺬراﻧﺪه و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻛﺴﺐ ﻛﺮده ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻧﺘﻈﺎر ﻧﻤﻲ رود از ﻛﻠﻴﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎ در زﻣﻴﻨﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ آﮔﺎه ﺑﺎﺷﺪ ،وﻟﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﺘﻌﺎرف داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﻣﻌﻴﺎر اﻳﻦ ﺷﻨﺎﺧﺖ، ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن و ﺧﺒﺮﮔﺎن رﺷﺘﻪ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﭘﺰﺷﻜﺎن ﭘﺰﺷﻜﺎن در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻋﻤﺎل ﺗﺸﺨﻴﺺ و درﻣﺎﻧﻲ در ﻣﻮرد ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺴﺌﻮل ﻫﺴﺘﻨﺪ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻗﺼﻮر ﺧﻮد اﻳﺠﺎدﺧﺴﺎرت ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺒﺮان ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .ﺳﻪ ﻧﻮع ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ وﺟﻮد دارد: -1اﺧﻼﻗﻲ :در ﺻﻮرت ﻗﺼﻮر از دﻳﺪﮔﺎه اﺧﻼﻗﻲ ،اﻧﺴﺎﻧﻲ و ﺷﺮﻋﻲ در ﭘﻴﺸﮕﺎه ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺴﺌﻮل اﺳﺖ. -2ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ :ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺟﺰاﻳﻲ و ﻣﺪﻧﻲ ﻛﻪ در ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻣﺪﻧﻲ ،اﺷﺨﺎص ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺧﺴﺎرت ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻨﺪ ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺑﻴﻤﻪ ﺧﺴﺎرت را ﻣﻲ ﭘﺮدازﻧﺪ .در ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺟﺰاﻳﻲ ،ﺿﺮر ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﮔﻮاﻫﻲ ﺧﻼف و ﺳﻘﻂ ﺟﻨﺎﻳﻲ. -3اﻧﺘﻈﺎﻣﻲ :ﺗﺨﻄﻲ از ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻧﻈﺎم ﭘﺰﺷﻜﻲ رخ ﻣﻲ دﻫﺪ. اﻧﻮاع ﻗﺼﻮر ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺼﻮر ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻧﻮﻋﻲ ﺟﺮم و ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﺒﺼﺮه 3ﻣﺎده 295در ﺣﻜﻢ ﺟﺮم ﺷﺒﻪ ﻋﻤﺪ اﺳﺖ .ﺟﺮاﺋﻢ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: -1ﻋﻤﺪي )ﺳﻮء ﻧﻴﺖ ،ﻗﺼﺪ ﻓﻌﻠﻲ و ﻗﺼﺪ ﺟﺮم( -2ﻏﻴﺮﻋﻤﺪ ﻳﺎ ﺷﺒﻪ ﻋﻤﺪ وﻟﻲ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﻘﺼﻴﺮ )ﺣﺮﻓﻪ اي( ﻛﻪ در آن ﻗﺼﺪ ﻓﻌﻠﻲ وﺟﻮد دارد وﻟﻲ ﻗﺼﺪ ﺟﺮم وﺟﻮد ﻧﺪارد .ﻣﺠﺎزات اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻗﺼﻮر ﭘﺰﺷﻜﻲ دﻳﻪ اﺳﺖ. -3ﺧﻄﺎي ﻣﺤﺾ ﺑﺪون ﺳﻮء ﻧﻴﺖ و ﺑﺪون ﺗﻘﺼﻴﺮ ،ﻧﻪ ﻗﺼﺪ ﻓﻌﻞ و ﻧﻪ ﻗﺼﺪ ﺟﺮم دارد ﻛﻪ ﻣﺠﺎزات آن ،دﻳﻪ اﺳﺖ. ﻃﺒﻖ ﻣﺎده 336ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات اﺳﻼﻣﻲ ،ﺗﻘﺼﻴﺮ ﻣﺸﺘﻤﻞ اﺳﺖ ﺑﺮ ﺑﻲ ﻣﺒﺎﻻﺗﻲ ،ﺑﻲ اﺣﺘﻴﺎﻃﻲ ،ﻋﺪم ﻣﻬﺎرت و رﻋﺎﻳﺖ12 ﻧﻜﺮدن ﻣﻘﺮرات دوﻟﺘﻲ. -1ﺑﻲ ﻣﺒﺎﻻﺗﻲ :ﺗﺮك ﻓﻌﻠﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ ﻋﻠﻤﻲ و ﻓﻨﻲ ،اﻧﺘﻈﺎر اﻧﺠﺎم آن ﻣﻲ رود ،ﻣﺜﻞ آزﻣﺎﻳﺶ ،رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ، ﻣﺸﺎوره ﻫﺎي ﻻزم ﻗﺒﻞ از ﻋﻤﻞ .ﻣﺜﻼً ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻧﻜﺮدن ﻗﻠﺐ و ﻧﮕﺮﻓﺘﻦ ﻧﻮار ﻗﻠﺐ ﻗﺒﻞ از ﺑﻲ ﻫﻮﺷﻲ. -2ﺑﻲ اﺣﺘﻴﺎﻃﻲ :ﻓﻌﻠﻲ ﻧﺒﺎﻳﺪ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻛﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ .ﻣﺜﻞ ﺟﺎﮔﺬاﺷﺘﻦ وﺳﺎﻳﻞ ﺟﺮاﺣﻲ -ﺗﺠﻮﻳﺰ داروي ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ -ﭘﺎره ﺷﺪن روده ﺣﻴﻦ ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ. -3ﻋﺪم ﻣﻬﺎرت :ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﺗﺒﺤﺮ ﻋﻠﻤﻲ و ﻓﻨﻲ ﻻزم ﺑﺮاي ﻛﺎر ﺑﺨﺼﻮﺻﻲ -ﻋﺪم ﻣﻬﺎرت ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ از ﻧﻮع ﻋﻤﻠﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﺎزه ﻛﺎر ﺑﻮدن ﻳﺎ ﺑﻲ ﺗﺠﺮﺑﮕﻲ ﭘﺰﺷﻚ اﺳﺖ -ﻳﺎ ﻋﻠﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺣﺎﻛﻲ از ﺑﻲ ﺳﻮادي و ﻋﺪم ﺑﻬﺮه وري از داﻧﺶ ﻛﺎﻓﻲ اوﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺻﻮرت ﻋﺪم ﻣﻬﺎرت ،راﻓﻊ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺑﺮاي ﭘﺰﺷﻚ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ .ﻋﺪم ﻣﻬﺎرت ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺪاﻧﻢ ﻛﺎري ﻳﺎ دﺳﺘﭙﺎﭼﮕﻲ در ﺟﺮاﺣﺎن و ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﺗﺎزه ﻛﺎر اﻏﻠﺐ در زﻣﺎﻧﻲ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ واﻗﻌﻪ اي ﻏﻴﺮﻋﺎدي روﺑﺮو ﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ .ﻣﺜﻼً در ارﺗﻮﭘﺪي ﺷﮕﺴﺘﮕﻲ ﭼﻨﺪ ﻧﻘﻄﻪ اي و داﺧﻞ ﻣﻔﺼﻠﻲ اﻧﺘﻬﺎي اﺳﺘﺨﻮان ران راﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺳﺒﺐ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﻔﺼﻠﻲ ﻳﺎ ﺟﻮش ﻧﺨﻮردن ﺷﻮد ﻛﻪ ﻋﻠﺖ آن ﻋﺪم اﺳﺘﻔﺎده از روش درﺳﺖ و ﻣﻨﻄﻘﻲ درﻣﺎن ،در اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﭘﻴﭽﻴﺪه اﺳﺖ .از ﻳﻚ ﭘﺰﺷﻚ اﻧﺘﻈﺎر ﻧﻤﻲ رود ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻋﻠﻤﻲ و ﻓﻨﻲ رﺷﺘﻪ ﺧﻮد را ﺑﺪاﻧﺪ وﻟﻲ در ﺣﺪ ﻣﻌﻘﻮل و ﻣﺘﻌﺎرف ﻻزم اﺳﺖ از اﻳﻦ ﺣﻘﺎﻳﻖ ،ﻣﻄﻠﻊ ﺑﺎﺷﺪ. -4ﻋﺪم رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻘﺮرات دوﻟﺘﻲ ،رﻋﺎﻳﺖ ﻧﻜﺮدن ﻣﻘﺮرات ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﻈﺎم ﭘﺰﺷﻜﻲ و وزات ﺑﻬﺪاﺷﺖ .ﻣﺜﻼً درﺧﺼﻮص ﻧﺼﺐ ﺗﺎﺑﻠﻮ ﻣﻄﺐ ﻳﺎ ﺳﺮ ﻧﺴﺨﻪ ﻫﺎ ﻳﺎ ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﺑﻴﻤﺎران اورژاﻧﺲ. 13 ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم :رازﭘﻮﺷﻲ ﭘﺰﺷﻜﻲ ،رﺿﺎﻳﺖ و ﺑﺮاﺋﺖ ﻧﺎﻣﻪ رازﭘﻮﺷﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻤﺎم اﻃﻼﻋﺎت و ﻧﻜﺎﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ: -1ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪ ﭘﺰﺷﻚ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ. -2ﭘﺰﺷﻚ در ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ و آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ آورد. -3آﻧﭽﻪ در ﻣﻨﺰل ﺑﻴﻤﺎر ﻳﺎ ﻣﺤﻞ ﺑﺴﺘﺮي ﺷﺪن او ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ و ﻣﻲ ﺷﻨﻮد. ﺣﻔﻆ اﺳﺮار ﺑﻴﻤﺎران ﺳﺒﺐ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺧﺎﻃﺮ آﻧﺎن و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺎزﮔﻮﻳﻲ ﺗﻤﺎم اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﭘﺰﺷﻚ ﺑﻪ وي اﺳﺖ.در ﻣﻮرد ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎي ﻣﺴﺮي ،ﺗﺸﺨﻴﺺ و درﻣﺎن ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ،ﺳﺒﺐ ﺣﻔﻆ ﺳﻼﻣﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻋﺘﻤﺎد ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد. در ﻣﻮرد رازداري ﺣﺮﻓﻪ اي ،ﻣﻴﺎن ﻋﻠﻤﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﺣﻘﻮق ﻧﻈﺮﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ وﺟﻮد دارد ـ ﺑﻌﻀﻲ رازﭘﻮﺷﻲ ﻣﻄﻠﻖو ﺑﺮﺧﻲ رازﭘﻮﺷﻲ ﻧﺴﺒﻲ را ﻗﺒﻮل دارﻧﺪ .رازداري ﻣﻄﻠﻖ در ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻣﺮدود اﺳﺖ ﺑﺨﺼﻮص در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﺟﺎن اﻧﺴﺎﻧﻲ در ﺧﻄﺮ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺟﻨﺎﻳﺘﻜﺎري از ﻣﺠﺎزات ﺑﮕﺮﻳﺰد ،ﺣﻖ ﻣﻈﻠﻮﻣﻲ ﭘﺎﻳﻤﺎل ﺷﻮد و ﻳﺎ ﺳﻼﻣﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ در ﺧﻄﺮ ﺑﺎﺷﺪ. در روﻳﻪ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ و ﭘﺰﺷﻜﻲ ،ﺣﻔﻆ اﺳﺮار ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻻزم اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﺳﺎﻳﺮ اﻓﺮاد ﻟﻄﻤﻪ ﻧﺰﻧﺪ .ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎلﭘﻨﻬﺎن ﻛﺮدن وﺿﻊ رواﻧﻲ ﻣﺘﻬﻢ ﻳﺎ ﺷﺎﻛﻲ ﺗﻮﺳﻂ رواﻧﭙﺰﺷﻚ ﻳﺎ وﺿﻌﻴﺖ ﺳﻼﻣﺘﻲ زوﺟﻴﻦ در زﻣﺎن ﻓﺴﺦ ﻧﻜﺎح ﺳﺒﺐ ﺷﻜﺎﻳﺖ از ﭘﺰﺷﻚ و ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ وي ﻣﻲ ﺷﻮد .اﻓﺸﺎي راز ﭘﺰﺷﻜﻲ در ﻣﻮاردي ﻧﻈﻴﺮ اﻣﻨﻴﺖ ﻛﺸﻮر و ﺟﺎﻣﻌﻪ، ﺗﻮﻟﺪ ،ﻣﺮگ ،ﺑﺮﺧﻲ ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎي ﻣﺴﺮي ،ﺳﻘﻂ ﺟﻨﺎﻳﻲ ﺟﻨﻴﻦ ،ﺣﻮادث ﻧﺎﺷﻲ از ﻛﺎر ،ﮔﻮاﻫﻲ ﺳﻼﻣﺖ ازدواج ﻳﺎ اﺷﺘﻐﺎل ،ﻻزم اﺳﺖ. اﻃﺒﺎء ،ﺟﺮاﺣﺎن ،ﻣﺎﻣﺎﻫﺎ و دارو ﻓﺮوﺷﺎن ﻛﻪ ﻣﺤﺮم اﺳﺮار ﺑﻴﻤﺎرﻧﺪ ،در ﺻﻮرت اﻓﺸﺎي راز ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪ زﻧﺪان 3ﻣﺎه و ﻳﻚروز ﺗﺎ ﻳﻚ ﺳﺎل و ﻳﺎ ﺑﻪ 150ﻫﺰار ﺗﺎ ﺷﺸﺼﺪ ﻫﺰار ﺗﻮﻣﺎن ﺟﺮﻳﻤﻪ ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ. ﻣﻮاردي ﻛﻪ اﻓﺸﺎء اﺳﺮار ﻣﺠﺎز داﻧﺴﺘﻪ ﺷﺪه -1ﻣﻘﺎﻣﺎت اداري ـ دوﻟﺘﻲ :ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﻴﻤﺎر و ﻣﺪت اﺳﺘﺮاﺣﺖ ،از ﻛﺎر اﻓﺘﺎدﮔﻲ ﻳﺎ ﻣﻌﺎﻓﻴﺖ از ﻛﺎر. 14 -2ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺑﻴﻤﻪ اي :ﻣﺪت ﺑﻴﻤﺎري ،ﻣﻴﺰان از ﻛﺎر اﻓﺘﺎدﮔﻲ ،ﻫﺰﻳﻨﻪ درﻣﺎﻧﻲ ،ﻧﻮع ﺣﺎدﺛﻪ و ﻣﻴﺰان ﺻﺪﻣﻪ وارده. -3ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺑﻴﻤﻪ ﻋﻤﺮ :ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ دﻗﻴﻖ اﺷﺨﺎص از ﻧﻈﺮ وﺿﻊ ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ و رواﻧﻲ آﻧﺎن در اوراق ﭼﺎﭘﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺰﺷﻚ ﺗﻴﻢ ﭘﺮ ﺷﻮد .اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻧﺒﺎﻳﺪ در دﺳﺘﺮس دﻳﮕﺮان ﻗﺮار ﮔﻴﺮد. -4دادﮔﺎه ﻫﺎ و ﻣﺤﺎﻛﻢ :ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﻮاﻻت ﻗﺎﺿﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺻﺮﻳﺢ ﭘﺎﺳﺦ داده ﺷﻮد .در اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ،رازداري ﺟﻨﺒﻪ اﺧﺘﻔﺎي ﺟﺮم را دارد. -5ﻛﺴﺎن ﺑﻴﻤﺎر :ﺳﻴﺮ ﺑﻴﻤﺎري ـ ﻣﺸﻲ درﻣﺎن ،رژﻳﻢ ﻏﺬاﻳﻲ ،ﻣﺤﻴﻂ ﺑﻴﻤﺎر ،ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ آﻳﻨﺪه و ﻓﺮﺟﺎم او ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ اﻃﻼع ﺑﺴﺘﮕﺎن ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺮﺳﺪ ﺗﺎ ﺑﻴﻤﺎر و ﻃﺒﻴﺐ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ از ﻛﻤﻚ ﻫﺎي آﻧﻬﺎ در ﺳﻼﻣﺖ ﺑﻴﻤﺎر اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ ـ اﮔﺮﭼﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺠﻨﻮن و ﺳﻔﻴﻪ ﻳﺎ ﺻﻐﻴﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ در ﺟﺮﻳﺎن ﻗﺮار ﮔﻴﺮد .در ﺻﻮرﺗﻲ ﺑﻴﻤﺎر ﻋﺎﻗﻞ و ﺑﺎﻟﻎ ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺴﺎن او در ﻣﻌﺮض اﺳﺮارش ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺧﻄﺮ ﺟﺎﻧﻲ ﺑﺮاي وي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺴﺘﮕﺎن ﺑﻴﻤﺎر ﻣﻄﻠﻊ ﺑﺎﺷﻨﺪ. رﺿﺎﻳﺖ ﻧﺎﻣﻪ و ﺑﺮاﺋﺖ ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﻗﺪام درﻣﺎﻧﻲ و ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ رﺿﺎﻳﺖ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺎﺷﺪ ﻣﮕﺮ ﻣﻮارد اﺿﻄﺮاري .ﺳﻪ ﻧﻮع رﺿﺎﻳﺖ ﻧﺎﻣﻪ وﺟﻮددارد: -1ﺗﻠﻮﻳﺤﻲ :ﻣﺮﻳﻀﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻄﺐ ﭘﺰﺷﻚ ﻣﺮاﺟﻌﻪ و وﻳﺰﻳﺖ ﭘﺮداﺧﺖ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﺗﻠﻮﻳﺤﺎً رﺿﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﺑﺪﻧﻲ داده اﺳﺖ )ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻗﻠﺐ و رﻳﻪ و ﻧﺒﺾ و درﺟﻪ ﺣﺮارت(. -2اﺑﺮازي :ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺗﻨﺎﺳﻠﻲ و ﻧﺸﻴﻤﻨﮕﺎه ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ اﻃﻼع ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺮﺳﺪ و ﺑﻴﻤﺎر رﺿﺎﻳﺖ ﺧﻮد را اﻇﻬﺎر ﻧﻤﺎﻳﺪ. -3ﻛﺘﺒﻲ :ﻫﻨﮕﺎم ﻋﻤﻞ ﻫﺎي ﺟﺮاﺣﻲ ﻳﺎ ﺑﺴﺘﺮي ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻬﻢ :در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺟﻨﺴﻴﺖ ﺑﻴﻤﺎر و ﭘﺰﺷﻚ ﻳﻜﻲ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ در ﺣﻀﻮر ﻳﻜﻲ از ﻣﺤﺎرم و ﻳﺎ ﻳﻚ ﻫﻤﺠﻨﺲ ﺑﻴﻤﺎر ،اﻧﺠﺎم ﺷﻮد. ﺷﺮاﻳﻂ ﻻزم ﺑﺮاي رﺿﺎﻳﺖ دﻫﻨﺪه -1ﻋﺎﻗﻞ و ﺑﺎﻟﻎ :اﮔﺮ ﺑﻴﻤﺎر ﺻﻐﻴﺮ و ﺳﻔﻴﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،وﻟﻲ ﻳﺎ ﻗﻴﻢ وي ﺑﺎﻳﺪ رﺿﺎﻳﺖ دﻫﺪ. 15 -2در ﻣﻮارد اﺿﻄﺮار ،ﻧﻴﺎز ﺑﻪ وﻟﻲ و ﻗﻴﻢ ﺷﺨﺺ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ اﻃﻼع ﻫﻤﺮاه او ﺑﺮﺳﺪ. -3در ﻣﻮارد ﻗﻄﻊ ﻋﻀﻮ ،ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻛﺴﺎن ﺑﻴﻤﺎر ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ ،ﺷﻮراي ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺳﻪ ﻧﻔﺮه ﻳﺎ ﭘﺰﺷﻚ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻫﻤﻜﺎران درﻣﺎﻧﻲ ﭘﺰﺷﻚ ،ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ. -4ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ درﻣﺎن ﺟﺮاﺣﻲ ﻓﻮري ﻳﺎ ﻃﺒﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻴﻤﺎر ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم آن ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﺑﻴﻤﺎر در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ ﺟﺪي ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ اﻣﻜﺎن ﺳﺮاﻳﺖ ﺑﻪ دﻳﮕﺮان وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﭘﺰﺷﻚ ﻳﺎ ﻣﺴﺌﻮﻻن ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻗﻀﺎﻳﻲ و اﻧﺘﻈﺎﻣﻲ را در ﺟﺮﻳﺎن ﻗﺮار دﻫﻨﺪ. -5در ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮارد ﻋﻼوه ﺑﺮ رﺿﺎﻳﺖ ﺑﻴﻤﺎر ،رﺿﺎﻳﺖ ﻓﺮد دﻳﮕﺮي ﻻزم اﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﺑﺴﺘﻦ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ و ﺳﻘﻂ ﻃﺒﻲ ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ رﺿﺎﻳﺖ ﺷﻮﻫﺮ اﺳﺖ. ﺷﺮاﻳﻂ رﺿﺎﻳﺖ ﻧﺎﻣﻪ ﻣﻌﺘﺒﺮ -1ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﻋﺎﻗﻞ و ﺑﺎﻟﻎ ﺑﺎﺷﺪ ،در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﻮرت وﻟﻲ ﻳﺎ ﻗﻴﻢ وي رﺿﺎﻳﺖ ﻧﺎﻣﻪ را ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻧﻤﺎﻳﺪ. -2ﺑﻴﻤﺎر ﻳﺎ وﻟﻲ در ﺟﺮﻳﺎن ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻴﻤﺎري ـ ﻣﺴﻴﺮ آن ،ﻧﻮع ﻋﻤﻞ ،ﺑﻲ ﻫﻮﺷﻲ و ﻋﻮارض آن ـ ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ و ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻪ ﭼﻪ ﭼﻴﺰ رﺿﺎﻳﺖ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ. -3رﺿﺎﻳﺖ ﻧﺎﻣﻪ ﺳﺎده و روﺷﻦ ﺑﺎﺷﺪ. -4رﺿﺎﻳﺖ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎ زور و ﺗﻬﺪﻳﺪ اﺧﺬ ﻧﺸﻮد. ﻣﻮاردي ﻛﻪ رﺿﺎﻳﺖ ﻟﺰوﻣﻲ ﻧﺪارد: -1داﻧﺶ آﻣﻮزان از ﻧﻈﺮ ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ -2زﻧﺪاﻧﻴﺎن و اردوﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ و ﻛﺎر 16 -3ﻣﺴﺎﻓﺮان ﺧﺎرج از ﻛﺸﻮر در ﻣﺮاﺣﻞ اﭘﻴﺪﻣﻲ ﺑﻴﻤﺎري -4ﻛﺴﺒﻪ ،ﻣﺘﻘﺎﺿﻴﺎن ازدواج ،ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ -5ﻣﺼﺪوﻣﻴﻦ و ﺑﻴﻤﺎران اورژاﻧﺲ و اﻗﺪام ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﺧﻮدﻛﺸﻲ ﺟﻬﺖ ﻧﺠﺎت آﻧﻬﺎ. -6اﻫﺎﻟﻲ ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪ در ﺻﻮرت وﺟﻮد ﺑﻴﻤﺎري ﻣﺴﺮي -7ﻣﺘﻬﻤﺎن و ارﺟﺎع ﺷﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﺮاﺋﺖ ﻧﺎﻣﻪ :ﭘﺰﺷﻜﺎن را از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ در ﻗﺒﺎل ﻋﻮارض و ﺧﺴﺎرﺗﻲ ﻛﻪ در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻗﺪاﻣﺎت درﻣﺎﻧﻲ و ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻋﺎرض ﻣﻲ ﺷﻮد ﻣﺒﺮا ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ .اﻟﺒﺘﻪ ﻧﻮع و ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺮاﺋﺖ و ﺗﻨﻈﻴﻢ آن ﺣﺎوي ﻧﻜﺎت دﻗﻴﻘﻲ اﺳﺖ .ﺑﻨﺪ 2ﻣﻮاد 59و ﻣﻮاد 319 ،60و 322ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات اﺳﻼﻣﻲ درﺧﺼﻮص ﺑﺮاﺋﺖ ﻧﺎﻣﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﻋﻠﻲ رﻏﻢ اﺧﺬ ﺑﺮاﺋﺖ ﻧﺎﻣﻪ ،ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﭘﺰﺷﻚ در ﺳﻴﺮ اﻗﺪاﻣﺎت درﻣﺎﻧﻲ ـ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻗﺼﻮر ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ ﺑﺎﺷﺪ. ﻣﺎده :319ﻫﺮﮔﺎه ﻃﺒﻴﺒﻲ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺣﺎذق و ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺑﺎﺷﺪ در ﻣﻌﺎﻟﺠﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺷﺨﺼﺎً اﻧﺠﺎم ﺑﺪﻫﺪ ﻳﺎ دﺳﺘﻮر اﻧﺠﺎم آﻧﻬﺎ را ﺻﺎدر ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻫﺮﭼﻨﺪ اذن ﺑﻴﻤﺎر ﻳﺎ وﻟﻲ او ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻠﻔﺎت ﺟﺎﻧﻲ ﻳﺎ ﻧﻘﺺ ﻋﻀﻮ ﻳﺎ ﺧﺴﺎرات ﻣﺎﻟﻲ ﺷﻮد ﺿﺎﻣﻦ اﺳﺖ. ﻣﺎده :322ﻫﺮﮔﺎه ﻃﺒﻴﺐ ﻳﺎ ﺑﻴﻄﺎر و ﻣﺎﻧﻨﺪ آن ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﺑﻪ درﻣﺎن از ﺑﻴﻤﺎر ﻳﺎ وﻟﻲ او ﻳﺎ ﺻﺎﺣﺐ ﺣﻴﻮان ﺑﺮاﺋﺖ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻋﻬﺪه دار ﺧﺴﺎرات ﭘﺪﻳﺪآﻣﺪه ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. ﻣﺎده -60ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻃﺒﻴﺐ ﻗﺒﻞ از درﻣﺎن ﻳﺎ اﻋﻤﺎل ﺟﺮاﺣﻲ از ﻣﺮﻳﺾ ﻳﺎ وﻟﻲ او ﺑﺮاﺋﺖ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﺿﺎﻣﻦ ﺧﺴﺎرات ﺟﺎﻧﻲ ـ ﻣﺎﻟﻲ و ﻧﻘﺺ ﻋﻀﻮ ﻧﻴﺴﺖ .در ﻣﻮارد ﻓﻮري ﻛﻪ اﺟﺎزه ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻃﺒﻴﺐ ﺿﺎﻣﻦ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻨﺪ 2ﻣﺎده : 59اﻋﻤﺎل زﻳﺮ ﺟﺮم ﻣﺤﺴﻮب ﻧﻤﻲ ﺷﻮد: 17 ﻫﺮ ﻧﻮع ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ ﻳﺎ ﻃﺒﻲ ﻣﺸﺮوع ﻛﻪ ﺑﺎ رﺿﺎﻳﺖ ﺷﺨﺺ ﻳﺎ اوﻟﻴﺎء ﻳﺎ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﺎن ﻳﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ آﻧﻬﺎ و رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻮازﻳﻦ ﻓﻨﻲ و ﻋﻠﻤﻲ و ﻧﻈﺎﻣﺎت دوﻟﺘﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد .در ﻣﻮارد ﻓﻮري اﺧﺬ رﺿﺎﻳﺖ ﺿﺮوروت ﻧﺪارد. 18 ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ :ﮔﻮاﻫﻲ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﭘﺰﺷﻜﺎن داراي ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺧﺎﺻﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺷﻴﻮه درﻣﺎﻧﻲ و ﺗﻮﺻﻴﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎر و ﺑﺴﺘﮕﺎﻧﺶ ﺣﺠﺖ اﺳﺖ .ﻟﺬا ﻣﺘﻮنو ﮔﻮاﻫﻲ ﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﺎن در ﻣﻮرد اﺷﺨﺎص ﺣﻘﻴﻘﻲ و ﺣﻘﻮﻗﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﺳﻨﺪي ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻣﻮرد ﭘﺬﻳﺮش و اﺳﺘﻨﺎد اﺳﺖ. ﭘﺲ اﻣﺎﻧﺘﺪاري ،دﻗﺖ ،رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻮازﻳﻦ ﻋﻠﻤﻲ ـ اﺧﻼﻗﻲ ﺗﻮﺳﻂ آﻧﺎن اﻟﺰاﻣﻲ اﺳﺖ .اﻳﻦ ﮔﻮاﻫﻲ ﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻓﺮدي را ﻣﻌﺎف از ﻛﺎر ،ﺗﺤﺼﻴﻞ ،ﻧﻈﺎم وﻇﻴﻔﻪ ﻧﻤﻮده ،ﺣﻀﻮر در دادﮔﺎه ﻳﺎ ﭘﺮداﺧﺖ دﻳﻮن ﻛﻨﺪ .ﺻﺪورﮔﻮاﻫﻲ ﺧﻼف ،ﺳﺒﺐ ﭘﺎﻳﻤﺎل ﺷﺪن ﺣﻘﻮق اﻓﺮاد و ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﺳﺒﺐ ﻋﺪم اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد )ﺣﺘﻲ ﺧﻮد ﺷﺨﺺ ﮔﻴﺮﻧﺪه ﮔﻮاﻫﻲ(. ﺻﺪور ﮔﻮاﻫﻲ ﺑﻪ درﺧﻮاﺳﺖ ﺷﺨﺺ ﻳﺎ اﺳﺘﻌﻼم ﻣﺮاﺟﻊ رﺳﻤﻲ ﺻﺎدر ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺷﺎﻣﻞ: -1ﻣﻌﺎﻓﻴﺖ از ﺧﺪﻣﺖ ﻧﻈﺎم -2اﺳﺘﺨﺪام ﻳﺎ از ﻛﺎر اﻓﺘﺎدﮔﻲ -3ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت ورزﺷﻲ و ﻣﺴﺎﻓﺮت ﺑﻪ ﺧﺎرج -4ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪ درﻣﺎن ﺟﻬﺖ ﺑﻴﻤﻪ -5وﻻدت و ﻓﻮت -6ﻣﺴﺎﻓﺮت ﻫﻮاﻳﻲ -7راﻧﻨﺪﮔﻲ -8ﻛﻮدﻛﺎن ﺟﻬﺖ ﻣﻬﺪﻛﻮدك و ﻣﺪرﺳﻪ -9ﻋﺪم اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎري ﻣﺴﺮي 19 -10ﺑﻪ درﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺮاﺟﻊ ﻗﻀﺎﻳﻲ -11ﻗﺒﻞ از ازدواج -12ﺗﺰرﻳﻖ واﻛﺴﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﺻﺪور ﮔﻮاﻫﻲ -1اﺣﺮاز ﻫﻮﻳﺖ ﻓﺮد -2ﺧﻮاﻧﺎ و ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﺮﻳﻒ ﺑﻮدن ﮔﻮاﻫﻲ -3ﺛﺒﺖ ﻣﺸﺨﺼﺎت دﻗﻴﻖ ﺻﺎدرﻛﻨﻨﺪه -4زﻣﺎن ﺻﺪور ﮔﻮاﻫﻲ -5ﺻﺪور دو ﻧﺴﺨﻪ از ﮔﻮاﻫﻲ ﻳﻜﻲ ﺑﺮاي ﭘﺰﺷﻚ و دﻳﮕﺮي ﺟﻬﺖ ﺑﻴﻤﺎر -6زﻣﺎن اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﭘﺰﺷﻜﻲ ،ﺗﺎرﻳﺦ ﺷﺮوع ﻛﺴﺎﻟﺖ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺸﺨﺼﺎت واﺿﺢ ﺑﺎﺷﺪ. ﻣﻮاد 540ـ 538ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات اﺳﻼﻣﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮔﻮاﻫﻲ ﻫﺎي ﺧﻼف واﻗﻊ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺟﻌﻞ ﮔﻮاﻫﻲ،ﮔﻮاﻫﻲ ﺧﻼف واﻗﻊ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺰﺷﻚ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺧﺴﺎرت ﺑﻪ ﺷﺨﺺ ﺛﺎﻟﺚ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺻﺪور ﮔﻮاﻫﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد. ﻣﺎده :538ﻫﺮﻛﺲ ﺷﺨﺼﺎً ﻳﺎ ﺗﻮﺳﻂ دﻳﮕﺮي ﺑﺮاي ﻣﻌﺎﻓﻴﺖ ﺧﻮد ﻳﺎ ﺷﺨﺺ دﻳﮕﺮي از ﺧﺪﻣﺖ دوﻟﺖ ﻳﺎ ﻧﻈﺎم وﻇﻴﻔﻪ ﻳﺎ ﺑﺮاي ﺗﻘﺪﻳﻢ ﺑﻪ دادﮔﺎه ﮔﻮاﻫﻲ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺑﻪ اﺳﻢ ﻃﺒﻴﺐ ﺟﻌﻞ ﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﺣﺒﺲ 6ﻣﺎه ﺗﺎ ﻳﻚ ﺳﺎل ﻳﺎ ﺑﻪ ﺟﺰاي ﻧﻘﺪي ﺳﻴﺼﺪ ﺗﺎ ﺷﺸﺼﺪ ﻫﺰار ﺗﻮﻣﺎن ﺟﺮﻳﻤﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد. ﻣﺎده :539ﻫﺮﮔﺎه ﻃﺒﻴﺐ ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻧﺎﻣﻪ ﺧﻼف واﻗﻊ درﺑﺎره ﺷﺨﺼﻲ ﺑﺮاي ﻣﻌﺎﻓﻴﺖ از ﺧﺪﻣﺖ در ادارات رﺳﻤﻲ ﻳﺎ ﻧﻈﺎم وﻇﻴﻔﻪ ﻳﺎ ﺑﺮاي ﺗﻘﺪﻳﻢ ﺑﻪ ﻣﺮاﺟﻊ ﻗﻀﺎﻳﻲ ﺑﺪﻫﺪ ﺑﻪ ﺣﺒﺲ 6ﻣﺎه ﺗﺎ دو ﺳﺎل ﻳﺎ ﺟﺮﻳﻤﻪ ﻧﻘﺪي ﺳﻴﺼﺪ ﻫﺰار ﺗﺎ 1/2ﻣﻴﻠﻴﻮن 20 ﺗﻮﻣﺎن ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲ ﺷﻮد .ﻫﺮﮔﺎه ﮔﻮاﻫﻲ ﻣﺬﻛﻮر ﺑﻪ واﺳﻄﻪ اﺧﺬ ﻣﺎل ﻳﺎ وﺟﻬﻲ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﺳﺘﺮداد و ﺿﺒﻂ آن ،ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﺮﻳﻤﻪ ﺑﻪ ﻣﺠﺎزات ﻣﻘﺮر ﺑﺮاي رﺷﻮه ﮔﻴﺮﻧﺪه ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲ ﺷﻮد. ﻣﺎده :540ﺑﺮاي ﺳﺎﻳﺮﮔﻮاﻫﻲ ﻫﺎي ﺧﻼف واﻗﻊ ﻛﻪ ﺳﺒﺐ ﺧﺴﺎرت ﺑﻪ اﺷﺨﺎص دﻳﮕﺮي ﺷﻮد ﻳﺎ آﻧﻜﻪ ﺧﺴﺎرت ﺑﻪ ﺧﺰاﻧﻪ دوﻟﺖ ﺷﻮد ﻣﺮﺗﻜﺐ ﺷﻮﻧﺪه ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺟﺒﺮان ﺧﺴﺎرت ﺑﻪ 74ﺿﺮﺑﻪ ﺷﻼق ﻳﺎ ﺑﻴﺴﺖ ﻫﺰار ﺗﺎ دوﻳﺴﺖ ﻫﺰار ﺗﻮﻣﺎن ﺟﺮﻳﻤﻪ ﻧﻘﺪي ﻣﺤﻜﻮم ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. ﻣﺮگ ﻣﻐﺰي راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺮگ ﻗﻄﻌﻲ ،ﻇﺎﻫﺮي و ﻛﻤﺎ ﺑﻌﺪاً ﺑﺤﺚ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ .اﺻﻄﻼح دﻳﮕﺮي ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﺮگ ﻣﻐﺰي وﺟﻮد دارد .ﻣﻐﺰﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺮﻛﺰ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ،ﻣﺴﺌﻮل ﺑﺴﻴﺎري از اﻋﻤﺎل ﻋﺎﻟﻴﻪ ﺣﻴﺎﺗﻲ اﺳﺖ .ﺣﺎﻓﻈﻪ ،ﻫﻮش ،ﺣﻮاس ﻣﺨﺘﻠﻒ و اﻋﺼﺎب دوازده ﮔﺎﻧﻪ ،ﻋﻮاﻃﻒ ،ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ ،ﺗﻔﻜﺮ ،ﻛﻨﺘﺮل و ﺗﻨﻈﻴﻢ اﻋﻤﺎل ﺗﻨﻔﺴﻲ و ﻗﻠﺒﻲ در ﻣﻐﺰ ﺟﺎي دارد. ﻣﻐﺰ ﺟﻬﺖ اداﻣﻪ ﺣﻴﺎت ﻧﻴﺎز ﺷﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻮن ﻣﺪاوم و ﻣﻨﻈﻢ و رﺳﻴﺪن اﻛﺴﻴﮋن دارد .ﺑﺮﺧﻼف ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎ در ﺻﻮرت اﻳﺠﺎد ﻧﻘﺺ ﻛﻤﺒﻮد اﻛﺴﻴﮋن ،ﻣﻐﺰ و از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﻣﻐﺰي ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺑﺎزﺳﺎزي ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ .در ﺻﻮرت ﻛﻤﺒﻮد اﻛﺴﻴﮋن ﺑﻪ ﻣﺪت 5ـ 3دﻗﻴﻘﻪ ﻣﻐﺰ دﭼﺎر آﺳﻴﺐ ﺷﺪﻳﺪ و ﺟﺪي ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و ﻣﺮگ ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﻣﻐﺰ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺑﺎزﮔﺸﺖ اﺳﺖ. ﻣﺮگ ﻣﻐﺰي از دﺳﺖ رﻓﺘﻦ اﻋﻤﺎل ﻋﺎﻟﻴﻪ ﻣﻐﺰ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻧﺎﺷﻲ از آﺳﻴﺐ ﺷﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﻐﺰ ،ﻧﻴﻤﻜﺮه ﻫﺎي ﻣﺦ و ﺳﺎﻗﻪ ﻣﻐﺰ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﺮگ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ دﻧﺒﺎل داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﭘﺲ از ﮔﺬﺷﺖ اﻧﺪﻛﻲ ،ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻗﻠﺒﻲ ـ ﺗﻨﻔﺴﻲ از ﻛﺎر اﻓﺘﺎده و ﻣﺮگ ﻗﻄﻌﻲ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲ آﻳﺪ. اﻣﺮوزه ﺑﻪ ﻛﻤﻚ دارو و ﺗﺠﻬﻴﺰات ﭘﺰﺷﻜﻲ در ICUﺑﻴﻦ ﻣﺮگ ﻣﻐﺰي و ﻣﺮگ ﻗﻄﻌﻲ ﻓﺎﺻﻠﻪ اي اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ .درﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻋﺎﻟﻴﻪ ﻣﻐﺰ از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻪ اﻋﻤﺎل ﺳﺎﻳﺮ ارﮔﺎن ﻫﺎ و ﺟﻮارح اداﻣﻪ دارد ،ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ اﻣﻜﺎن ﺑﺎزﺳﺎزي و ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ وﺟﻮد ﻧﺪارد )اﻋﻢ از ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻳﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ اﺧﻼﻗﻲ ﭘﺰﺷﻜﻲ( ﻣﺮگ ﻗﻄﻌﻲ اﺟﺘﻨﺎب ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ. 21 ﭘﺲ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﺮگ ﻣﻐﺰي ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ،ﻧﻜﺘﻪ اﺳﺎﺳﻲ ﭘﻴﻮﻧﺪ اﻋﻀﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻗﻠﺐ ،ﻛﺒﺪ ،ﻛﻠﻴﻪ ،رﻳﻪ ،ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان،ﻟﻮزاﻟﻤﻌﺪه و ﺳﺎﻳﺮ اﻋﻀﺎء و ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎي ﺑﺪن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﺮط ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻮدن از ﺑﺪن ﺑﻴﻤﺎر ﺧﺎرج ﺷﺪه و ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎران ﻻﻋﻼج ﻛﻪ درﻣﺎن آﻧﻬﺎ ﺻﺮﻓﺎً ﭘﻴﻮﻧﺪ اﺳﺖ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺷﺪه ﺳﺒﺐ اداﻣﻪ ﺣﻴﺎت آﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد. اوﻟﻴﻦ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻛﻠﻴﻪ در اﻳﺮان در ﺳﺎل 1347اﻧﺠﺎم ﺷﺪ .در ﺷﺮاﻳﻂ ﻓﻌﻠﻲ اﻧﺠﺎم ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺼﻮﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ اﻧﺠﺎمﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﭘﺰﺷﻜﺎن ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ در ﺗﻤﺎم ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﺮگ ﻣﻐﺰي ،ﻛﺎﻟﺒﺪ ﮔﺸﺎﻳﻲ و ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻓﺮد دﻫﻨﺪه ﻋﻀﻮ، ﺷﺮﻛﺖ ﻓﻌﺎل دارﻧﺪ. ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺣﻘﻮﻗﻲ ﺷﺎﻳﻊ در ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﭼﻮن ﺑﻴﺎن ﻫﻤﻪ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ اﻣﻜﺎن ﻧﺪارد ﻓﻘﻂ اﺷﺎره ﺑﻪ ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲ ﺷﻮد ﻣﺨﺘﺼﺮاً اﺷﺎره ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ. -1اﺣﺘﻼم :اﻧﺰال ﻣﻨﻲ ﻛﻪ از ﻋﻼﻳﻢ ﺑﻠﻮغ ﺷﺮﻋﻲ اﺳﺖ. -2ارش :ﺗﻔﺎوت ﺳﺎﻟﻢ و ﻣﻌﻴﻮب ـ ﺧﺴﺎرت ﻧﺎﺷﻲ از ﻧﻘﺺ ﻋﻀﻮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاﺳﺎس دﻳﻪ ﻋﻀﻮ ﻳﺎ دﻳﻪ ﻛﺎﻣﻞ اﺳﺖ. -3ارش اﻟﺒﻜﺎره :ﺗﻔﺎوت ارزش ﻳﻚ دﺧﺘﺮ ﺑﺎﻛﺮه از ﻏﻴﺮ ﺑﺎﻛﺮه ﻛﻪ ﺑﺮاﺳﺎس وﺟﻪ راﻳﺞ ﺳﻬﻢ اﻟﻤﺜﻞ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. -4اﻣﻮر ﺣﺴﺒﻲ :اﻣﻮر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺻﻐﺎر ـ ﻣﻬﺠﻮرﻳﻦ ،ﻣﺠﺎﻧﺒﻴﻦ و اﻃﻔﺎل ﺑﻲ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ و ﻣﻮارد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗﺮاﺑﺖ، ﻧﺴﺒﺖ ،وراﺛﺖ ،وﺻﺎﻳﺖ و ﻗﻴﻮﻣﻴﺖ واﻟﺪ و ﺗﺎﺑﻌﻪ آﻧﻬﺎ. -5ﺑﻜﺮ :ﺑﻪ زﻧﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻜﺎرت او ﺑﺎ ﻣﻮاﻗﻌﻪ از ﺑﻴﻦ ﻧﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. -6ﺑﻲ اﺣﺘﻴﺎﻃﻲ :ﻋﻤﻠﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ﻣﺜﻼً ﺑﺴﺘﻦ ﺷﺮﻳﺎن ﻛﻠﻴﻪ در ﺣﻴﻦ ﻋﻤﻞ ﻛﻠﻴﻪ. -7ﺑﻲ ﻣﺒﺎﻻﺗﻲ :ﺗﺮك ﻓﻌﻞ از ﻧﻈﺮ ﭘﺰﺷﻚ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻣﺜﻞ ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻧﻜﺮدن ﺗﻨﻔﺴﻲ ﺑﻴﻤﺎر ﻗﺒﻞ از ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ. 22 -8ﺗﻘﺒﻴﻞ :ﺑﻮﺳﻴﺪن ﻛﺴﻲ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﻟﺬت ﺟﻨﺴﻲ -9ﺗﻤﻜﻴﻦ :اﻃﺎﻋﺖ زن از ﻣﺮد در اﻣﻮر زﻧﺎﺷﻮﻳﻲ -10ﺳﻦ ﺗﻤﻴﺰ :در ﺷﺮع ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﺑﻠﻮغ و در ﺣﻘﻮق ﻣﺪﻧﻲ رﺷﺪ ﻋﻘﻼﻧﻲ اﺳﺖ. -11ﺛﻴﺐ :زن ﻏﻴﺮ ﺑﺎﻛﺮه -12ﺟﺐ :ﺑﺮﻳﺪن آﻟﺖ ﺗﻨﺎﺳﻠﻲ ﻣﺮد -13ﻣﺠﺒﻮب :ﻓﺮد آﻟﺖ ﺑﺮﻳﺪه را ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ. -14ﺟﺮح :اﻳﺠﺎد آﺳﻴﺒﻲ ﻛﻪ ﺳﺒﺐ از ﻫﻢ ﮔﺴﻴﺨﺘﮕﻲ ﻇﺎﻫﺮي ﺑﺎﻓﺖ ﺷﻮد .در ﺳﺮ و ﺻﻮرت ﺷﺠﺎج ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺳﺎﻳﺮ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﺑﺪن ﺟﺮح. -15ﺟﻨﺎﻳﺖ ﺑﺮ ﻧﻔﺲ :ﻗﺘﻞ ،ﺳﻘﻂ ﺟﻨﻴﻦ. -16ﺟﻨﺎﻳﺖ ﺑﺮ اﻃﺮاف :آﺳﻴﺐ اﻧﺪام ﻫﺎ -17ﺟﻨﺎﻳﺖ ﺑﺮ ﻣﻨﺎﻓﻊ :از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ ﻛﻠﻲ ﻳﺎ ﺟﺰﺋﻲ ﺣﻮاس و اﻋﻤﺎل ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ -18ﺣﻤﻞ :ﺟﻨﻴﻦ از ﻧﻄﻔﻪ ﺗﺎ وﻻدت -19ﺣﻴﺾ :ﺧﻮن ﻗﺎﻋﺪﮔﻲ -20ﺧﻀﺎء :ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﺑﻴﻀﻪ ـ اﺧﺘﻪ ﻛﺮدن -21ﺣﺼﻲ :ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻓﺎﻗﺪ دو ﺑﻴﻀﻪ ﺑﺎﺷﺪ 23 -22ﺧﻨﺜﻲ :دوﺟﻨﺴﻲ ـ ﺧﻨﺜﻲ ﻣﺬﻛﺮ :ﺻﻔﺎت ﻣﺮد ﻏﺎﻟﺐ اﺳﺖ ـ ﺧﻨﺜﻲ اﺛﻨﻲ :ﺻﻔﺎت زن ﻏﺎﻟﺐ اﺳﺖ ـ ﺧﻨﺜﻲ ﻣﺸﻜﻞ: ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻏﻠﺒﻪ ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ. -23دﺧﻮل :ﻣﻘﺎرﺑﺖ ﺑﻴﻦ زن و ﻣﺮد ﻛﻪ در ﺟﺮاﻳﻢ ﺟﻨﺴﻲ و ﺗﺠﺎوزات اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد. -24رﺑﻴﺒﻪ :دﺧﺘﺮ ﻧﺎﺗﻨﻲ -25رﺗﻖ :ﻋﻴﺐ ﻣﺒﻬﻞ ﻛﻪ اﻣﻜﺎن دﺧﻮل ﻧﻴﺴﺖ. -26رﺟﻢ :ﺳﻨﮕﺴﺎر زن زاﻧﻴﻪ -27رﺷﺪ ﺟﺰاﻳﻲ :ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺧﻮﺑﻲ از ﺑﺪي ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﻠﻮغ ﺟﻨﺴﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﺷﻮد .ﭘﺴﺮ 16ـ 15ﺳﺎﻟﮕﻲ ،دﺧﺘﺮ 13ـ 12ﺳﺎﻟﮕﻲ -28رﺷﺪ ﻣﺪﻧﻲ :ﺗﻤﻴﺰ ﻧﻔﻊ از ﺿﺮر ﺑﺎ ﺑﻠﻮغ ﻋﻘﻼﻧﻲ ﻛﻪ 18ﺳﺎﻟﮕﻲ اﺳﺖ. -29رﺷﻴﺪ :ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ رﺷﺪ ﻋﻘﻠﻲ رﺳﻴﺪه اﺳﺖ. -30رﺿﺎع :ﺷﻴﺮﺧﻮردن ﺑﻪ دﻓﻌﺎت ﻳﺎ زﻣﺎن ﻣﻌﻴﻨﻲ از ﻣﺎدر -31زاﻧﻲ :ﻣﺮد زﻧﺎﻛﺎر ـ زاﻧﻴﻪ :زن زﻧﺎﻛﺎر -32زن ﻣﺘﻌﻪ :زن ﺻﻴﻐﻪ -33ﺳﺤﻖ :ﻫﻢ ﺟﻨﺲ ﺑﺎزي زﻧﺎن -34ﺳﻔﻪ :ﻋﺪم رﺷﺪ ﻋﻘﻼﻧﻲ ـ ﺳﻔﻪ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﺻﻐﺮ :ﺑﻴﻤﺎري ﻣﺎدرزادي ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻋﻘﺐ اﻓﺘﺎدﮔﻲ ذﻫﻨﻲ ﺷﻮد. -35ﺳﻔﻴﻪ :ﻏﻴﺮ رﺷﻴﺪ 24 -36ﺳﻦ ﻛﺒﺮ 18 :ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺑﺮاي زن و ﻣﺮد -37ﺷﺠﺎج :اﻳﺠﺎد ﺟﺮح ﺑﻪ ﺳﺮ وﺻﻮرت -38ﺻﻐﻴﺮ :زﻳﺮ 18ﺳﺎل از ﻧﻈﺮ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺪﻧﻲ -39ﺻﻐﻴﺮ ﻣﻤﻴﺰ :در اﻣﻮر ﺟﺰﺋﻲ ﻧﻔﻊ و ﺿﺮر را ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻲ دﻫﺪ وﻟﻲ در اﻣﻮر ﻛﻠﻲ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﺸﻮرت دارد. -40ﺻﻴﻐﻪ :ﻧﻜﺎح ﻣﻨﻘﻄﻊ -41ﺿﻤﺎن ﺟﺮﻳﺮه :ﺿﻤﺎن ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻗﺼﻮر ﻣﺜﻞ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺑﻴﻤﻪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ را اﻧﺠﺎم ﻣﻲ دﻫﻨﺪ. -42ﺿﺎﻣﻦ ﺟﺮﻳﺮه :ﺑﻪ ﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ دﻳﻪ اﻋﻤﺎل ارﺗﻜﺎﺑﻲ ﻣﺜﻞ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺑﻴﻤﻪ -43ﻋﺪم رﺷﺪ :ﺻﻔﻪ ـ ﺻﻐﺮ -44ﻋﺪم ﻣﻬﺎرت :از ﻣﺼﺎدﻳﻖ ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ ﺧﻄﺎ در اﻣﻮر ﻛﻴﻔﺮي ﻣﺜﻞ ﺟﺮاﺣﻲ ﻛﻪ ﻛﻞ ﺟﺮاﺣﻲ را ﻣﻲ داﻧﺪ وﻟﻲ ﺑﺎ ﻋﻮارض ﺣﻴﻦ ﺟﺮاﺣﻲ آﺷﻨﺎﻳﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ و ﺳﺒﺐ آﺳﻴﺐ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﺷﻮد. -45ﻋﺪه :ﻣﺪﺗﻲ ﻛﻪ زن ﻣﻄﻠﻘﻪ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺷﻮﻫﺮ دﻳﮕﺮي اﺧﺘﻴﺎر ﻛﻨﺪ. -46ﻋﻔﻞ :از ﻋﻴﻮب ﻣﻬﺒﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻣﻜﺎن دﺧﻮل وﺟﻮد ﻧﺪارد. -47ﻋﻤﻞ ﻣﻨﺎﻓﻲ ﻋﻔﺖ :ﻛﺎرﻫﺎي ﺧﻼف ﻋﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻋﺮف ﺷﺮم آور اﺳﺖ. -48ﻋﻨﻒ :ﻋﻤﻞ آﻣﻴﺨﺘﻪ ﺑﺎ ﺗﺠﺎوز -49ﻋﻨﻦ :ﻧﺎﺗﻮاﻧﻲ ﺟﻨﺴﻲ ،ﻋﻨﻴﻦ :ﻣﺮد ﻧﺎﺗﻮان ﺟﻨﺴﻲ -50ﻏﻴﺮﻣﻤﻴﺰ :ﺑﻪ ﺳﻦ ﺑﻠﻮغ ﻧﺮﺳﻴﺪه اﺳﺖ 25 -51ﻓﺮاش :ﻫﻤﺨﻮاﺑﮕﻲ ﻣﺮد و زن ﻣﺰدوج -52ﻗﺎذف :ﻛﺴﻲ ﻛﻪ اﺗﻬﺎم زﻧﺎ ﻳﺎ ﻟﻮاط ﺑﻪ ﻛﺴﻲ وارد ﻛﻨﺪ ـ ﻣﻘﺬوف :ﻣﺘﻬﻢ ـ ﻗﺬف :اﺳﻨﺎد زﻧﺎ ﻳﺎ ﻟﻮاط -53ﻗﺼﻮر :ﺗﻘﺼﻴﺮ ﭘﺰﺷﻜﻲ -54ﻛﺎﺑﻴﻦ :ﻣﻬﺮﻳﻪ زن -55ﻛﺒﺮ :ﺳﻦ ﺑﺎﻻي 18ﺳﺎل -56ﻣﺘﻌﻪ :ﻧﻜﺎح ﻣﻨﻘﻄﻊ -57ﻣﺠﺎزات ﺗﺮﻫﻴﺒﻲ :ﺻﺪﻣﻪ ﺑﻪ ﺟﺴﻢ ،ﻣﺜﻞ ﺷﻼق زدن -58ﻣﺠﻨﻮن :ﻓﺎﻗﺪ ﻗﺪرت ﻗﺒﺢ و ﺣﺴﻦ -59ﻣﺠﻨﻲ :ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺟﻨﺎﻳﺖ ﺑﺮ او ﺷﺪه -60ﻣﺤﺠﻮر :ﻓﺎﻗﺪ ﻋﻘﻞ )ﻣﺠﻨﻮن( ﻓﺎﻗﺪ رﺷﺪ )ﺳﻔﻴﻪ( ﻓﺎﻗﺪ ﻛﺒﺮ )ﺻﻐﻴﺮ( -61ﻣﺤﺮّم :ازدواج ﺑﺎ آﻧﺎن ﺣﺮام اﺳﺖ -62ﻣﺪﺧﻮﻟﻪ :آﻧﻜﻪ ﻣﻮرد دﺧﻮل ﺟﻨﺴﻲ واﻗﻊ ﺷﺪه -63ﻣﺬي ﻳﺎ ﻣﺪي :ﻣﺎﻳﻌﻲ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از ﺧﺮوج ﻣﻨﻲ ﺗﺮﺷﺢ ﻣﻲ ﺷﻮد -64ﻣﺮاﻫﻖ :ﻛﺴﻲ ﻛﻪ در ﺣﺪ ﺑﻠﻮغ اﺳﺖ وﻟﻲ ﺑﻪ ﺑﻠﻮغ ﺷﺮﻋﻲ ﻧﺮﺳﻴﺪه اﺳﺖ -65ﻣﺮﺗﻀﻊ :ﻛﺴﻲ ﻛﻪ از ﭘﺴﺘﺎن داﻳﻪ ﺷﻴﺮ ﺑﻨﻮﺷﺪ. -66ﻣﺴﺎﺣﻘﻪ :رواﺑﻂ ﺟﻨﺴﻲ ﺑﻴﻦ دو زن 26 -67ﻣﻀﻄﺮ :ﻋﺪم اﺳﺘﻌﻤﺎل ﺑﻌﻀﻲ ﻣﺤﺮﻣﺎت ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺮگ ﺷﻮد ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻌﺘﺎدان -68ﻣﻀﺎﺟﻌﻪ :ﺧﻮاﺑﻴﺪن دو ﻧﻔﺮ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺣﺮام -69ﻧﺸﻮز :ﺑﺠﺎ ﻧﻴﺎوردن اﻋﻤﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻧﻜﺎح ﺑﺮ زوﺟﻴﻦ واﺟﺐ اﺳﺖ .ﻧﺎﺷﺰ :ﺷﻮﻫﺮ ـ ﻧﺎﺷﺰه :زن -70ﻧﻔﻘﻪ زوﺟﻪ :ﻣﺴﻜﻦ ،ﺧﻮراك ،ﭘﻮﺷﺎك و وﺳﺎﻳﻞ ﺧﺎﻧﻪ -71ﻧﻜﺎح ﻣﻔﻮض :ازدواج ﺑﺪون ﻣﻬﺮﻳﻪ -72ودي ﻳﺎ وزي :ﻣﺎﻳﻌﻲ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﺧﺮوج ﻣﻨﻲ ﺗﺮﺷﺢ ﻣﻲ ﺷﻮد. -73وﻃﻲ :دﺧﻮل ﺟﻨﺴﻲ -74وﻟﺪ ﺷﺒﻬﻪ :ﻋﺪم راﺑﻄﻪ ﻧﻜﺎح ﺑﻴﻦ زن و ﻣﺮد و اﻧﺠﺎم ﻣﻘﺎرﺑﺖ از روي اﺷﺘﺒﺎه ﻛﻪ از ﭘﺪر ارث ﻣﻲ ﺑﺮد. -75ﻫﺘﻚ ﻋﺮض :ﻫﺘﻚ ﻧﺎﻣﻮس 27 ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ :ﻣﺮگ از دﻳﺪﮔﺎه ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ (1اﻧﻮاع ﻣﺮگ: -ﻗﻄﻌﻲ -ﻧﺰع -ﻛﻤﺎ -ﻇﺎﻫﺮي -ﻣﻐﺰي (2ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺮگ (3ﺗﻐﻴﻴﺮات ﭘﺲ از ﻣﺮگ: زودرس :ﺳﺮدي ،ﻛﺒﻮدي ،ﺟﻤﻮد دﻳﺮرس :ﻓﺴﺎد ،ﺻﺎﺑﻮﻧﻲ ﺷﺪن ،ﻣﻮﻣﻴﺎﻳﻲ ﺷﺪن (4آﺳﻴﺐ ﻫﺎي وارده ﺑﻪ ﺟﺴﺪ ﺑﺮﺧﻮرد ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﺎ ﻓﺮد ﻓﻮت ﺷﺪه ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ؟ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻋﻠﺖ ﻣﺮگ ،ﺳﻦ ،ﺟﻨﺲ ،ﻧﮋاد ،زﻣﺎن ﻣﺮگ وﺗﻌﻴﻴﻦ ﻫﻮﻳﺖ و ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً ﺻﺪور ﺟﻮاز دﻓﻦ ﺑﻪ ﻋﻬﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ اﺳﺖ .ﺻﺪور ﮔﻮاﻫﻲ ،ﻣﺴﺘﻠﺰم ﻗﻄﻌﻲ ﺷﺪن ﻣﺮگ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﻻزم اﺳﺖ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﺸﺨﺼﻲ از ﻣﺮگ ﻗﻄﻌﻲ ـ ﻧﺰع ـ ﻣﺮگ ﻇﺎﻫﺮي ـ ﻛﻤﺎ ـ ﻣﺮگ ﻣﻐﺰي ـ ﻣﺮگ ﺳﻠﻮﻟﻲ و ﻣﺮگ ﺳﻮﻣﺎﺗﻴﻚ اراﺋﻪ ﺷﻮد .ﻫﺮ ﻛﺪام از اﻳﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﻣﺮگ ﻗﻄﻌﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ آن اﺷﺘﺒﺎه ﺷﻮد. ﭘﺰﺷﻜﺎن ،ﻓﺎرغ از ﺗﺨﺼﺺ ﺧﻮد در ﻃﻮل ﻛﺎر ﺣﺮﻓﻪ اي ﺧﻮد ﺑﺎ ﻣﺮگ و ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي اﺧﻼﻗﻲ و ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ آن ﺑﺮﺧﻮرددارﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﺑﺎ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ اﺳﺖ. ﻣﺮگ :ﺗﻨﻬﺎ ﻓﻘﺪان ﺣﻴﺎت ،ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻨﮓ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﺗﻮﻗﻒ ﺣﻴﺎت ﻣﻮﺟﻮدي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺒﻼً زﻧﺪه ﺑﻮده اﺳﺖ ،ﭘﺲ ﻳﻚ ﻓﺮاﻳﻨﺪ اﺳﺖ ﻧﻪ ﻳﻚ ﺣﺎدﺛﻪ. -1ﻣﺮگ ﻗﻄﻌﻲ :ﺗﻮﻗﻒ ﻗﻄﻌﻲ و ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺗﻨﻔﺲ و ﺿﺮﺑﺎن ﻗﻠﺐ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﺮگ ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﻣﻐﺰ ﻣﻲ ﺷﻮد. 28 -2ﻧﺰع :ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻗﺒﻞ از ﻣﺮگ ،ﻣﺜﻞ ﻛﺎﻫﺶ ﻫﺸﻴﺎري ،ﺷﻨﻮاﻳﻲ و رﻧﮓ ﭘﺮﻳﺪﮔﻲ و ﺗﻴﺮه ﺷﺪن دﻳﺪ اﺳﺖ .ﻣﺮگ ،ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ .از ﻣﺮاﻛﺰ اﺻﻠﻲ ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺷﺮوع و ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ اﻋﻀﺎء ﻣﻲ رﺳﺪ .اﺑﺘﺪا ﻣﺮگ ﻋﻤﻠﻜﺮدي )از ﻛﺎر اﻓﺘﺎدﮔﻲ ﻛﻠﻴﻪ( و ﺳﭙﺲ ﻣﺮگ ﺳﻨﺠﻲ و ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً ﻣﺮگ ﻗﻄﻌﻲ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ آﻳﺪ. -3ﻣﺮگ ﻇﺎﻫﺮي :ﻋﻀﻼت ﺷﻞ ،ﻫﺸﻴﺎري زاﻳﻞ و ﺣﺮﻛﺎت ﻗﻠﺒﻲ و ﺗﻨﻔﺴﻲ ﺑﻲ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺿﻌﻴﻒ ﺷﺪه و در ﻇﺎﻫﺮ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ .ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﺑﺮق ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ،ﺳﺮﻣﺎ زدﮔﻲ ،ﻏﺮق ﺷﺪﮔﻲ و ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﻫﺎ )ﺑﻪ وﻳﮋه ﻓﻨﻮﺑﺎرﺑﻴﺘﺎل( رخ ﻣﻲ دﻫﺪ .آﻧﭽﻪ ﻗﺒﻼً زﻧﺪه ﺑﻪ ﮔﻮر ﻛﺮدن ﻳﺎ زﻧﺪه ﺷﺪن ﻣﺮدﮔﺎن در ﻏﺴﺎﻟﺨﺎﻧﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﺪ ،ﺟﺰء اﻳﻦ ﻣﻮارد اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺮگ ﻣﻐﺰي ،ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮان در ﻣﺮگ ﻇﺎﻫﺮي ،ﺑﺎ اﻗﺪاﻣﺎت اﺣﻴﺎ ﺑﻴﻤﺎر را ﻧﺠﺎت داد. -4ﻛﻤﺎ :ﻛﺎﻫﺶ ﺷﺪﻳﺪ ﻫﺸﻴﺎري اﺳﺖ ﻛﻪ درﺟﻪ ﺑﻨﺪي دارد .ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺣﺎﻟﺖ ﻓﺮد وﺧﻴﻢ ﺗﺮ اﺳﺖ .ﻧﺠﺎت ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ،ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﻴﻤﺎر و اﻗﺪاﻣﺎت درﻣﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻋﻠﻞ آن ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي ،ﺻﺪﻣﺎت ﻣﻐﺰي ،اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻮاد زاﻳﺪ و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻮاد ﺣﻴﺎﺗﻲ و اﻣﻼح ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺪن اﺳﺖ. -5ﻣﺮگ ﻣﻐﺰي :در ﻣﺮگ ﻣﻐﺰي ،از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮﮔﺸﺖ اﻋﻤﺎل ﻋﺎﻟﻴﻪ ﻣﻐﺰي اﻧﺴﺎن و ﻗﺴﻤﺖ ﺳﺎﻗﻪ ﻣﻐﺰ، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻔﻜﺮ ،ﻫﺸﻴﺎري ،ﺣﺎﻓﻈﻪ ،ﺗﻜﻠﻢ و اﻋﻤﺎل ﺗﻨﻔﺴﻲ وﻛﻨﺘﺮل ﺿﺮﺑﺎن ﻗﻠﺐ اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺳﺎﻳﺮ اﻋﻀﺎي ﺑﺪن ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﭘﺰﺷﻜﺎن ﺑﻪ ﺣﻴﺎت ﺧﻮد اداﻣﻪ ﻣﻲ دﻫﺪ. ﻋﻼﻳﻢ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ و ﻇﺎﻫﺮي ﻣﺮگ :ﺷﺎﻣﻞ از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ ﺣﺲ و ﺣﺮﻛﺖ و ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻮن و ﺗﻨﻔﺲ ،ﺷﻞ ﺷﺪن ﻋﻀﻼت ،رﻧﮓ ﭘﺮﻳﺪﮔﻲ و ﻋﺪم ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺮدﻣﻚ ﺑﻪ ﻧﻮر ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .ﺟﻬﺖ ﻋﺪم اﺷﺘﺒﺎه ﻣﺮگ ﻗﻄﻌﻲ ﺑﺎ ﻛﻤﺎ ،ﻣﺮگ ﻣﻐﺰي و ﻣﺮگ ﻇﺎﻫﺮي، ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﻮار ﻗﻠﺒﻲ ) (EKGو ﻣﻐﺰي ) (EEGﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .در ﺻﻮرت ﻋﺪم دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﻧﻮار ﻗﻠﺐ و ﻣﻐﺰ ،ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻨﺪﻳﻦ دﻗﻴﻘﻪ وﺿﻌﻴﺖ ﻗﻠﺒﻲ ـ ﺗﻨﻔﺴﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻼﻳﻢ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﺮگ را ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮار دﻫﺪ .اﻋﻤﺎﻟﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ آﻳﻨﻪ ﺟﻠﻮي دﻫﺎن ﻳﺎ وارد ﻛﺮدن ﭘﺮ در ﺑﻴﻨﻲ ،ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد اﺳﺖ ﺑﺨﺼﻮص ﻛﻪ ﺣﺮﻛﺎت ﺟﺰﺋﻲ ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ ﻣﺘﻮﻓﻲ ﺳﺒﺐ ﻛﺪر ﺷﺪن آﻳﻨﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻓﺮد ﻣﺘﻤﺎرض ﺑﻪ ﻣﺮدن ،ﺑﺎ وارد ﻛﺮدن ﭘﺮ ﺑﻪ ﺑﻴﻨﻲ واﻛﻨﺶ ﻧﺸﺎن ﻧﻤﻲ دﻫﺪ. ﺗﻐﻴﻴﺮات ﭘﺲ از ﻣﺮگ 29 ﭘﺲ از ﻣﺮگ ،در ﺟﺴﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ و ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ و ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ آﻳﺪ ،ﻛﻪ ﺑﺪن ﺳﺮد ،دﭼﺎر ﺳﻔﺘﻲ وﺟﻤﻮد ،ﻛﺒﻮدي ﻫﺎي ﻧﻌﺶ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺷﺪن آن ﻣﻲ ﺷﻮد .روﻧﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﻪ ﭘﺰﺷﻜﺎن ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ زﻣﺎن و ﻣﻜﺎن و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻓﻮت را ﺗﺸﺨﻴﺺ دﻫﺪ. (1ﻋﻼﻳﻢ زود رس: * ﺳﺮدي ﺟﺴﺪ :درﺟﻪ ﺣﺮارت ﺑﺪن 37درﺟﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﻓﻮت ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻂ ،ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﺳﺮد ﻣﻲ ﺷﻮد .در ﻫﻨﮕﺎم ﺣﻴﺎت ،ﻛﺒﺪ و ﻣﺎﻫﻴﭽﻪ ﻫﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﮔﺮﻣﺎ را ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﺧﻮن ﺣﺮارت را از داﺧﻞ ﺑﻪ ﺧﺎرج ﺑﺪن ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .ﭘﺲ از ﻣﺮگ ،ﺗﻮﻗﻒ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻛﺒﺪ و ﻣﺎﻫﻴﭽﻪ ﻫﺎ ،از ﺣﺮارت ﻣﻲ ﻛﺎﻫﺪ و داﺧﻞ ﺑﺪن ﮔﺮم ﺗﺮ از ﺳﻄﺢ ﺑﺪن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﺳﺮد ﺷﺪن ﺟﺴﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از :ﺟﺜﻪ ﺑﺪن ،ﻧﺴﺒﺖ ﺟﺜﻪ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ )ﺑﭽﻪ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن( ،وﺿﻊ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﺪن ،ﻣﻴﺰان ﻟﺒﺎس ،ﭼﺎﻗﻲ و ﻻﻏﺮي ،دﻣﺎي ﻣﺤﻴﻂ ،ﺗﺠﻤﻊ آب در ﺑﺪن ،ﺑﺎد ،ﺑﺎران و رﻃﻮﺑﺖ ،درﺟﻪ ﺣﺮارت ﺑﺪن ﻛﻪ در ﻛﻢ ﺧﻮﻧﻲ ﻳﺎ ﺑﻌﻀﻲ ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎ ﻛﻢ اﺳﺖ و در ﺗﺐ و ﻋﻔﻮﻧﺖ و ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي ﻣﻐﺰ ﺑﺎﻻﺳﺖ .ﺧﻔﻪ ﺷﺪن ﺑﺎ ﻃﻨﺎب و دار ،ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺑﺎ اﻛﺴﻴﺪ دو ﻛﺮﺑﻦ ،اﺳﺘﺮﻛﻨﻴﻦ ،ﻧﻴﻜﻮﺗﻴﻦ ،ﻛﺰاز و آﻓﺘﺎب زدﮔﻲ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ درﺟﻪ ﺣﺮارت ﻣﻲ ﺷﻮد .در ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺑﺎ آرﺳﻨﻴﻚ و ﻓﺴﻔﺮ ،ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي ﺷﺪﻳﺪ دﻣﺎي ﺑﺪن ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻲ آﻳﺪ. دﻣﺎي ﺑﺪن در ﺷﺨﺺ ﻟﺒﺎس ﭘﻮﺷﻴﺪه در 6ﺳﺎﻋﺖ اول ﻫﺮ ﺳﺎﻋﺖ 2/5درﺟﻪ ،و در 12ﺳﺎﻋﺖ اول ﻫﺮ ﺳﺎﻋﺖ 1/5 درﺟﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ .ﻣﻴﺰان اﻳﻦ ﻛﺎﻫﺶ دﻣﺎ در اﻓﺮاد ﻟﺨﺖ 1/5ﺑﺮاﺑﺮ و در آب دو ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻘﺪار ذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ .ﻧﺤﻮه اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي دﻣﺎ ،از داﺧﻞ ﻣﻘﻌﺪ ﻳﺎ ﺳﻮراخ ﻫﺎي ﮔﻮش و ﺑﻴﻨﻲ اﺳﺖ. ﺳﺮﻋﺖ ﺳﺮد ﺷﺪن ،ﻳﻜﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺨﻤﻴﻦ زﻣﺎن ﻣﺮگ اﺳﺖ وﻟﻲ ﻧﻤﻲ ﺗﻮان ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺪان اﺗﻜﺎ ﻧﻤﻮد. (2ﻛﺒﻮدي ﻧﻌﺶ ،ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﺟﺪار ﻋﺮوق ﺧﻮﻧﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻋﺒﻮر ﮔﻠﺒﻮل ﻫﺎي ﻗﺮﻣﺰ ﻧﻔﻮذ ﭘﺬﻳﺮ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ .اﻳﻦ ﮔﻠﺒﻮل ﻫﺎي ﻗﺮﻣﺰ در اﺛﺮ ﻗﻮه ﺟﺎذﺑﻪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻧﻮاﺣﻲ ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ و ﺳﻄﻮح اﺗﻜﺎﻳﻲ ﺟﺴﺪ ﺣﺮﻛﺖ ﻧﻤﻮده و ﺳﺒﺐ ﺗﻐﻴﻴﺮ رﻧﮓ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ. 30 رﻧﮓ ﺻﻮرﺗﻲ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺑﻨﻔﺶ را ﻛﺒﻮدي ﻧﻌﺶ ﻳﺎ ﻟﻴﻮﻳﺪﻳﺘﻲ ) (Lividityﮔﻮﻳﻨﺪ .ﻛﺒﻮدي ﻫﺎي زﻣﺎن ﺣﻴﺎت ﺑﺎ ﻛﺒﻮدي ﻧﻌﺸﻲ ﺗﻔﺎوت دارﻧﺪ .ﺿﻤﻨﺎً ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻓﺸﺎر ﺟﺴﺪ در ﺳﻄﻮح ﺗﻤﺎﺳﻲ ﻛﺒﻮدي اﻳﺠﺎد ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ﻛﺒﻮدي ﻧﻌﺸﻲ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ وﻗﻮع ﻣﺮگ و زﻣﺎن آن ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ. ﻧﻜﺎت ﻛﺎرﺑﺮدي ﻧﻜﺘﻪ -1رﻧﮓ ﻛﺒﻮدي ،ﺻﻮرﺗﻲ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺑﻨﻔﺶ اﺳﺖ .در ﺳﺮﻣﺎزدﮔﻲ آﻟﺒﺎﻟﻮﻳﻲ روﺷﻦ ،در ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺑﺎ ﺳﻴﺎﻧﻮر آﻟﺒﺎﻟﻮﻳﻲ روﺷﻦ ،ﻣﻨﻮﻛﺴﻴﺪ ﻛﺮﺑﻦ ﮔﻠﻲ روﺷﻦ و ﻛﻠﺮات ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ ﺷﻜﻼﺗﻲ روﺷﻦ اﺳﺖ. ﻧﻜﺘﻪ -2ﻛﺒﻮدي ﭘﺲ از 2ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺮوع و ﻇﺮف 8 -12ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ وﺳﻌﺖ ﻣﻲ رﺳﺪ و ﭘﺲ از 24ﺳﺎﻋﺖ ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد .ﻛﺒﻮدي ﺗﺎ 18ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﺟﺎﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ اﺳﺖ .ﻟﺬا ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﺒﻮدي ،اﻣﻜﺎن ﺗﺨﻤﻴﻦ زﻣﺎن ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ﻣﺮگ وﺟﻮد دارد .ﺑﺎ ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻇﺎﻫﺮي ﺟﺴﺪ و ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﺒﻮدي و وﺿﻊ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﺘﻮﻓﻲ ﻣﻲ ﺗﻮان اﺣﺘﻤﺎل ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ ﺟﺴﺪ را ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻤﻮد. ﻧﻜﺘﻪ -3ﺑﻪ ﺟﺰ ﭘﻮﺳﺖ در اﺣﺸﺎء دروﻧﻲ ﻧﻈﻴﺮ رﻳﻪ ،ﻛﺒﺪ ،روده ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ اﺣﺸﺎء ﻏﻴﺮ از ﺧﻮن ﻣﺮدﮔﻲ ﻫﺎي زﻣﺎن ﺣﻴﺎت اﻣﻜﺎن ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﺒﻮدي وﺟﻮد دارد. ﻧﻜﺘﻪ -4ﻛﺒﻮدي در ﻓﺮد دار زده ،در اﻧﺪام ﻫﺎي ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ و در ﻓﺮد ﺧﻮاﺑﻴﺪه ،ﭼﻨﺎن ﭼﻪ ﺳﺮ در ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺪن ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،در ﻫﻤﺎن ﻧﻘﻄﻪ اﺳﺖ. ﺧﻮن ﻣﺮدﮔﻲ ﻫﺎي زﻣﺎن ﺣﻴﺎت در داﺧﻞ ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎي ﺑﺪن ﺑﺎ ﻓﺸﺎر دادن و ﺷﺴﺘﻦ از ﺑﻴﻦ ﻧﻤﻲ رود .در ﻣﻮارد ﻣﺸﻜﻮك ﺑﺎ اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶ آﺳﻴﺐ ﺷﻨﺎﺳﻲ از ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎ اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ ﻗﺎﻃﻊ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ. (3ﺟﻤﻮد ﻧﻌﺸﻲ ،ﭘﺲ از ﻣﺮگ ،ﻣﺎﻳﻊ ﭘﺮوﺗﻮﭘﻼﺳﻢ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ژل درآﻣﺪه و رﺷﺘﻪ ﻫﺎي ﻋﻀﻼت ﺑﺎ ﻫﻢ درﮔﻴﺮ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و اﻳﻦ دو ﻋﺎﻣﻞ ﺳﺒﺐ ﺳﻔﺘﻲ ﻋﻀﻼت ﻣﺘﻮﻓﻲ ﻣﻲ ﮔﺮدد ﻛﻪ ﺑﻪ آن ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺠﺴﻤﻪ ﺧﺸﻚ و ﺑﻲ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ دﻫﺪ. 31 ﺷﺮوع اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ 2-4ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺲ از ﻣﺮگ و از ﻋﻀﻼت ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ ﺷﺮوع و ﻃﻲ 12ﺳﺎﻋﺖ ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد و زوال آن ﻧﻴﺰ از ﻋﻀﻼت ﻛﻮﭼﻚ ﺷﺮوع ﻣﻲ ﺷﻮد .ﺑﺮرﺳﻲ ﺟﻤﻮد ،اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻔﻴﺪي در ﻣﻮرد زﻣﺎن و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺑﺮوز ﻓﻮت ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ دﻫﺪ .ﻧﻜﺎت ذﻳﻞ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ. ﻧﻜﺘﻪ اول :ﺟﻤﻮد ﻧﻌﺸﻲ 2-7ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﺷﺮوع و در 12ﺳﺎﻋﺖ ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد 12 ،ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺎﻳﺪار اﺳﺖ و 12ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺲ از آن از ﺑﻴﻦ ﻣﻲ رود. ﻧﻜﺘﻪ دوم :ﺟﻤﻮد ﻧﻌﺸﻲ از ﻋﻀﻼت ﺻﻮرت و ﻣﻔﺎﺻﻞ ﻛﻮﭼﻚ اﻧﮕﺸﺘﺎن دﺳﺖ و ﭘﺎ ﺷﺮوع و ﺑﻪ ﺗﻨﻪ ﺧﺘﻢ ﻣﻲ ﮔﺮدد و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻧﻴﺰ زاﻳﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد. ﻧﻜﺘﻪ ﺳﻮم :اﮔﺮ دﺳﺘﻜﺎري ،ﻣﺜﻼً ﺑﺎزﻛﺮدن آرﻧﺞ ﻳﺎ اﻧﮕﺸﺘﺎن در 12ﺳﺎﻋﺖ اول اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ،ﺟﻤﻮد ﻣﺠﺪداً ﺑﺎ ﻗﺪرت ﻛﻤﺘﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﭘﺲ از 12ﺳﺎﻋﺖ اوﻟﻴﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ﺟﻤﻮد ﺻﻮرت ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ .ﻣﺜﻼً ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ در ﻳﻚ دﺳﺖ ﻣﺘﻮﻓﻲ ﻛﺎرد ﻗﺮار دارد و اﻧﮕﺸﺘﺎن ﻣﺘﻮﻓﻲ ﻓﺎﻗﺪ ﺟﻤﻮد ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﺷﻚ و اﺣﺘﻤﺎل دﺳﺘﻜﺎري ﻋﻤﺪي و ﻗﺮار دادن ﻛﺎرد در دﺳﺘﺎن وي ﻣﻄﺮح ﺷﻮد. ﺟﻤﻮد آﻧﻲ ﺑﻪ ﻧﺪرت ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ﻣﺮگ رخ ﻣﻲ دﻫﺪ .ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر روﺣﻲ و رواﻧﻲ و اﺣﺴﺎس ﺷﺪﻳﺪ ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﺪﻧﻲ ﺷﺪﻳﺪ رخ ﻣﻲ دﻫﺪ .ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ،در ﻣﻮرد ﺳﺮﺑﺎزان ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪه در ﻣﻴﺪان ﺟﻨﮓ ﻛﻪ ﺳﻼح در دﺳﺖ ،ﺳﻔﺖ و ﺧﺸﻚ ﺷﺪه اﻧﺪ، ﻳﺎ ﺧﻮدﻛﺸﻲ ﺑﺎ اﺳﻠﺤﻪ ﮔﺮم ﻛﻪ اﺳﻠﺤﻪ ﻣﺤﻜﻢ در دﺳﺖ ﺷﺨﺼﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮد را ﻛﺸﺘﻪ ،ﻳﺎ ﻏﺮق ﺷﺪﮔﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻋﻠﻒ ﻫﺎي ﻛﻒ آب در ﻣﻴﺎن اﻧﮕﺸﺘﺎن آﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻋﻠﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ ﻋﻠﻞ ﻋﺼﺒﻲ را دﺧﻴﻞ ﻣﻲ داﻧﻨﺪ. ﻋﻼﻳﻢ دﻳﺮرس -1ﻓﺴﺎد 32 ﻣﻴﻜﺮب و آﻧﺰﻳﻢ ،از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ در ﻓﺴﺎد ﺟﺴﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﻣﻮاد ﻣﻮﺟﻮد در دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش و ﻋﺮوق ،ﺑﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻴﻜﺮب ﻣﺴﺎﻋﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﻫﺮﭼﻪ دﻣﺎ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ و ﻣﻴﻜﺮب ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ .ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻴﻜﺮب ﺑﺮ ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﻴﻦ ﻣﺎده اي ﺑﻪ ﻧﺎم ﺳﻮﻟﻒ ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﻴﻦ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﺒﺐ اﻳﺠﺎد ﻟﻜﻪ ﺳﺒﺰ رﻧﮓ ﻣﻲ ﺷﻮد .ﺑﺎﻛﺘﺮي ﻣﻮﺟﻮد در روده ،ﺳﺒﺐ اﻳﺠﺎد ﻟﻜﻪ ﺳﺒﺰ رﻧﮓ در ﺳﻄﺢ ﺷﻜﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ اوﻟﻴﻦ ﻧﻘﻄﻪ آن در ﻧﺎﺣﻴﻪ آﭘﺎﻧﺪﻳﺲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .ﻧﻘﻄﻪ ﺑﻌﺪي ﻧﻘﻄﻪ ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ ﭼﭗ و ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً ﺳﻄﺢ ﺷﻜﻢ و ﺳﻴﻨﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. ﻓﺴﺎد در ﻫﻮاي ﻣﻌﺘﺪل ﺑﻴﻦ 36 -48ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺲ از ﻣﺮگ ،و در ﻫﻮاي ﮔﺮم ﻣﺮگ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺲ از وﻗﻮع ﻣﺮگ آﻏﺎز ﻣﻲ ﺷﻮد و در ﻫﻮاي ﺳﺮد ﺷﺪﻳﺪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﺎه ﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﺄﺧﻴﺮ ﺑﻴﻔﺘﺪ. در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻴﻜﺮب ﻫﺎ و ﺗﻐﻴﻴﺮات ﮔﻠﺒﻮل ﻗﺮﻣﺰ ،ﻋﺮوق ورﻳﺪي ﺑﻪ رﻧﮓ ﻗﺮﻣﺰ ﺗﻴﺮه درﻣﻲ آﻳﻨﺪ .از ﻋﺮوق ﮔﺮدن ﺷﺮوع و ﺑﻪ ﺷﺎﻧﻪ ﻫﺎ و ﭘﻬﻠﻮﻫﺎ و اﻧﺪام ﻫﺎي ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ و ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ ﻣﻲ رﺳﺪ ﻛﻪ ﺑﺪان ﻣﺮﻣﺮي ﮔﻮﻳﻨﺪ. اﻳﺠﺎد ﺗﺎول ﻫﺎي ﺣﺎوي ﻣﺎﻳﻊ و ﮔﺎز و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﮔﺎز ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻴﻜﺮﺑﻲ ،ﺳﺒﺐ ﻣﺘﻮرم ﺷﺪن ﺟﺴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً 2/5 -3روز ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .ﭘﺲ از آن ﺧﺮوج ﺧﻮﻧﺎﺑﻪ از ﻣﻨﺎﻓﺬ ﺑﺪن و اﻓﺘﺎدن زﺑﺎن ﺑﻪ ﺑﻴﺮون از دﻫﺎن رخ ﻣﻲ دﻫﺪ. ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻴﻜﺮب و آﻧﺰﻳﻢ ﻫﺎ ،ﺣﺸﺮات ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي اﻧﻬﺪام ﻛﺎﻣﻞ ﻧﺴﻮج ﻧﺮم ،ﺑﻪ ﺑﺪن ﻫﺠﻮم ﻣﻲ آورﻧﺪ .ﻫﺮ دﺳﺘﻪ از ﺣﺸﺮات ،زﻣﺎن ﺧﺎﺻﻲ ﺑﻪ ﺑﺪن ﻫﺠﻮم ﻣﻲ آورﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آن ﻣﻲ ﺗﻮان زﻣﺎن ﻣﺮگ را ﺣﺪوداً ﺗﺨﻤﻴﻦ زد. ﺣﺸﺮات در ﻧﻮاﺣﻲ ﭼﺸﻢ ،ﻟﺐ ﻫﺎ ،ﺷﻜﺎف ﻫﺎي ﺑﺪن و زﺧﻢ ﻫﺎ ﺗﺨﻢ ﮔﺬاري ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ .ﺗﺨﻢ ﺑﻪ ﻣﺎﮔﻮت )ﻛﺮﻣﻴﻨﻪ( ﻳﺎ ﻻرو ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ آﻧﺰﻳﻢ آﻧﻬﺎ ﺳﺒﺐ آﺳﻴﺐ ﺑﻪ ﭘﻮﺳﺖ و ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻧﺴﻮج زﻳﺮﻳﻦ )ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﺒﻊ ﻏﺬاﻳﻲ( ﻣﻲ ﺷﻮد. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﺣﺸﺮات ،ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ و ﻋﺎدت ﻫﺎي زﻳﺴﺘﻲ آﻧﻬﺎ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ در ﺗﺨﻤﻴﻦ زﻣﺎن ﻣﺮگ ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺣﺪس زدن در ﻣﻮرد ﻣﻜﺎن ﻣﺮگ ﻫﻢ ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ. 33 ** اوﻟﻴﻦ ﮔﺮوﻫﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ .در ﻣﺮاﺣﻞ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻓﺴﺎد ﻧﻌﺶ در ﻋﺮض 1 – 1/5ﺳﺎل ،ﺻﺮﻓﺎً اﺳﻜﻠﺖ اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ ،ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه رﺑﺎط ﻫﺎي اﻧﺘﻬﺎي ﻋﻀﻼت ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ اﺳﻜﻠﺖ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ .ﭘﺲ از ﺳﻪ ﺳﺎل ،ﻓﻘﻂ ﺑﻘﺎﻳﺎي اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ. ﻧﻜﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﺴﺎد ﻧﻌﺶ ﻧﻜﺘﻪ اول :ﺧﻮﻧﺎﺑﻪ ﻧﺎﺷﻲ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ ﻛﻪ ﺟﺴﺪ را ﻣﺘﻮرم ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ،ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي ﻫﺎي زﻣﺎن ﺣﻴﺎت ﻧﺎﺷﻲ از ﺿﺮﺑﻪ ﻣﻐﺰي ،ﺷﻜﻤﻲ اﺷﺘﺒﺎه ﺷﻮد. ﻧﻜﺘﻪ دوم :ﺗﻐﻴﻴﺮات ﭘﻮﺳﺖ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﻴﻀﻪ در ﻫﻤﺎن ﺳﺎﻋﺖ اول ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﭘﻮﺳﺖ رﻓﺘﮕﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﺿﺮﺑﻪ ﺑﻪ ﺑﻴﻀﻪ ﻳﺎ ﻓﺸﺎر اﺷﺘﺒﺎه ﺷﻮد. ﻧﻜﺘﻪ ﺳﻮم :دﻣﺎ و ﻣﺤﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺟﺴﺪ ،ﺑﺮ ﺳﺮﻋﺖ ﻓﺴﺎد ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ .ﮔﺮﻣﺎ و ﻣﺤﻴﻂ آزاد ،ﻓﺴﺎد را ﺗﺸﺪﻳﺪ و آب ﻳﺎ ﻣﺪﻓﻮن ﺷﺪن ﻣﻴﺰان آن را ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ دﻫﺪ. ﻧﻜﺘﻪ ﭼﻬﺎرم :اﺣﺸﺎء ﺗﻮﭘﺮ و ﺳﻔﺖ ،دﻳﺮﺗﺮ ﻓﺎﺳﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ .ﺳﻴﺮ ﻓﺴﺎد در اﺣﺸﺎء داﺧﻠﻲ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ذﻳﻞ اﺳﺖ :روده ﻫﺎ، ﻣﻌﺪه و ﺧﻮن ﻣﻮﺟﻮد در ﻋﺮوق ﻛﺒﺪ ،ﻗﻠﺐ و ﻋﺮوق ﺧﻮﻧﻲ ،راه ﻫﺎي ﻫﻮاﻳﻲ ،ﺣﻨﺠﺮه ،ﻧﺎي ،ﻧﺎﻳﮋه ،رﻳﻪ و ﻛﺒﺪ ،ﻣﻐﺰ و ﻧﺨﺎع ،ﻛﻠﻴﻪ ،ﻣﺜﺎﻧﻪ و ﺑﻴﻀﻪ ﻫﺎ ،ﻋﻀﻼت ،رﺣﻢ و ﭘﺮوﺳﺘﺎت. ﻧﻜﺘﻪ ﭘﻨﺠﻢ :ﺣﺮارت ﻣﺴﺎﻋﺪ ﺟﻬﺖ ﻓﺴﺎد 18-20 ،درﺟﻪ ﺣﺮارت اﺳﺖ و در ﺻﻔﺮ درﺟﻪ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﻲ ﺷﻮد. ﻧﻜﺘﻪ ﺷﺸﻢ :ﻣﺤﻴﻂ ﭼﻤﻨﺰار و ﻣﺮﻃﻮب ﻛﻪ ﮔﺮم و ﻣﺮﻃﻮب اﺳﺖ ﻓﺴﺎد را ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻛﺮده و ﻣﺤﻴﻂ ﮔﺮم و ﺧﺸﻚ ،ﺳﺮﻋﺖ آن را ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ دﻫﺪ. ﻧﻜﺘﻪ ﻫﻔﺘﻢ :ﻧﻮزادان و اﻋﻀﺎي ﺟﺪا ﺷﺪه ،دﻳﺮﺗﺮ ﻓﺎﺳﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ. ﻧﻜﺘﻪ ﻫﺸﺘﻢ :اﻟﻜﻞ و ارﺳﻨﻴﻚ ﻓﺴﺎد را ﻛﺎﻫﺶ و ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎ و ﺧﻔﮕﻲ آن را ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ. 34 -2ﻣﻮﻣﻴﺎﻳﻲ ﺷﺪن در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺣﺎره و ﺑﻴﺎﺑﺎن ﻫﺎي ﺑﺎ ﻫﻮاي ﮔﺮم رخ ﻣﻲ دﻫﺪ .از ﻓﺴﺎد ﺟﺴﺪ ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آورده و ﺗﺎ ﺳﺎل ﻫﺎ آن را ﻧﮕﻪ ﻣﻲ دارد .ﺟﺴﺪ در ﻫﻮاي ﮔﺮم و ﺧﺸﻚ ﺳﺮﻳﻌﺎً آب ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﻣﻲ دﻫﺪ .ﺧﺸﻜﻲ ،ﺳﺒﺐ ﻛﺎﻫﺶ وزن ﺑﺪن و اﺣﺸﺎء داﺧﻠﻲ ﺷﺪه و ﭘﻮﺳﺖ ﺣﺎﻟﺖ ﭼﺮﻣﻲ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻊ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻴﻜﺮب ﻫﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد .ﻣﻮﻣﻴﺎﻳﻲ ﻛﺮدن روﺷﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻬﺖ ﺣﻔﻆ اﺟﺴﺎد ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ )ﻣﺜﻞ ﻓﺮاﻋﻨﻪ ﻣﺼﺮ( ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. -3ﺻﺎﺑﻮﻧﻲ ﺷﺪن در ﻣﺤﻴﻂ ﻫﺎي ﻣﺮﻃﻮب ﻳﺎ درون آب ،ﭘﺲ از اﻧﻬﺪام ﭘﻮﺳﺖ ،ﭼﺮﺑﻲ زﻳﺮ ﺟﻠﺪي ﺑﺎ ﻫﻴﺪروژن آب واﻛﻨﺶ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻧﺸﺎن داده و ﻻﻳﻪ اي ﺿﺨﻴﻢ و ﻛﺮم ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﻮﻳﻲ ﺷﺒﻴﻪ ﭘﻨﻴﺮ و ﻗﻮاﻣﻲ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺳﻔﺖ دارد .اﻳﻦ ﻣﺎده آدﻳﭙﻮﺳﻴﺮ ﻧﺎم دارد و اﻳﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﻃﻮل ﻣﻲ ﻛﺸﺪ وﻟﻲ ﺣﺪاﻗﻞ 3ﻫﻔﺘﻪ وﻗﺖ ﻻزم دارد .ﭘﺪﻳﺪه ﺻﺎﺑﻮﻧﻲ ﺷﺪن ﻧﺎم دارد ﻛﻪ ﺷﻜﻞ ﺟﺴﺪ را ﺣﻔﻆ و در ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻫﻮﻳﺖ و ﺻﺪﻣﺎت وارده ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. آﺳﻴﺐ ﻫﺎي وارده ﺑﻪ ﺟﺴﺪ ﭘﺲ از ﻣﺮگ از ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻦ آﺳﻴﺐ ﻫﺎ ﺷﻜﺴﺘﻦ دﻧﺪه ﻫﺎ در زﻣﺎن اﺣﻴﺎء ،اﻧﺘﻘﺎل ﻏﻴﺮﻋﻠﻤﻲ و ﻧﺎدرﺳﺖ ﺟﺴﺪ ،ﺧﻮرده ﺷﺪن ﺗﻮﺳﻂ درﻧﺪﮔﺎن و ﺟﻮﻧﺪﮔﺎن و ﻣﺎﻫﻲ ﻫﺎ ،ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ وﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﻣﻮﺗﻮري ﻳﺎ ﺑﺎ ﭘﺮه ﻗﺎﻳﻖ ﻫﺎ در درﻳﺎ ﻛﻪ ﺷﺒﻴﻪ ﺻﺪﻣﺎت زﻣﺎن ﺣﻴﺎت ﻳﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻧﺎﺷﻲ از ﻓﺴﺎد ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺸﺎت و ﻣﻌﺎﻳﻨﺎت ﭘﺰﺷﻜﺎن ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ در ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺻﺪﻣﺎت ﻗﺒﻞ از ﻣﺮگ ،ﭘﺲ از ﻣﺮگ و ﻓﺴﺎد ﻧﻌﺸﻲ ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ. ﻧﻜﺎت ﻣﻬﻢ در ﺗﺸﺨﻴﺺ زﻣﺎن ﻣﺮگ اﻟﻒ( ﺟﺴﺪ ﮔﺮم ،ﻧﺮم و ﺑﺪون ﻛﺒﻮدي 3- 6 :ﺳﺎﻋﺖ از زﻣﺎن ﻣﺮگ ﻣﻲ ﮔﺬرد. ب( ﺟﺴﺪ ﻧﻴﻤﻪ ﮔﺮم ،داراي ﺳﺨﺘﻲ و ﻛﺒﻮدي ﻛﻪ ﺑﺎ ﻓﺸﺎر زاﻳﻞ ﺷﻮد 6-12 :ﺳﺎﻋﺖ از ﻣﺮگ ﻣﻲ ﮔﺬرد. 35 ج( ﺟﺴﺪ ﺳﺮد و ﺳﺨﺖ ،ﻛﺒﻮدي ﺛﺎﺑﺖ وﻟﻲ ﻓﺎﻗﺪ ﻓﺴﺎد 1-2 :روز از ﻣﺮگ ﻣﻲ ﮔﺬرد. د( ﺟﺴﺪ ﺣﺎوي ﻟﻜﻪ ﺳﺒﺰ ﺷﻜﻤﻲ و ﻓﺎﻗﺪ ﺳﺨﺘﻲ :ﺑﻴﺶ از 36روز ﻣﻲ ﮔﺬرد. ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ اﺟﺴﺎد و ﻛﺎﻟﺒﺪ ﺷﻜﺎﻓﻲ ﻣﺮگ ﻫﺎي ﻏﻴﺮﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﻨﺎﻳﺖ ﻫﺎ ،ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﻫﺎ ،ﺧﻮدﻛﺸﻲ ﻫﺎ ،ﺧﻔﮕﻲ ﻫﺎ و ﺧﻔﻪ ﺷﺪﮔﻲ ﻫﺎ ،ﻣﺮگ در اﺛﺮ ﺣﻮادث ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻣﻨﺰل ،ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺎر و وﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ و ﻧﻈﺎﻳﺮ آن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ارﺟﺎع ﺷﻮد .ﻣﺮگ ﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ در ﻣﻜﺎن ﻏﻴﺮﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﺘﻞ ،رﺳﺘﻮران ،زﻧﺪان ،داﺧﻞ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ،ﻗﻄﺎر ،ﻛﻨﺎر ﺧﻴﺎﺑﺎن و ﻣﺮگ ﻫﺎي ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ در ﻣﻨﺰل ،درﻣﺎﻧﮕﺎه ﻫﺎي اورژاﻧﺲ ﻳﺎ ﻣﻄﺐ ﭘﺰﺷﻜﺎن ﻳﺎ ﻣﺮگ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺷﻜﺎﻳﺖ در ﭘﻲ دارﻧﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ارﺟﺎع ﺷﻮد .در ﻣﻮارد ﻓﻮق ﺑﻪ ﺟﺎي ﺻﺪور ﺟﻮاز دﻓﻦ ﻋﺎدي ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺰﺷﻜﺎن ،ﺑﺎﻳﺪ از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺮاﺟﻊ ﻗﻀﺎﻳﻲ و ﺿﺎﺑﻄﺎن آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ارﺟﺎع ﺷﻮد. ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻇﺎﻫﺮي ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻇﺎﻫﺮي ﺟﺴﺪ و ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﻣﺤﻴﻂ ﭘﻴﺮاﻣﻮن .ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻇﺎﻫﺮي در ﻣﺤﻞ ﻓﻮت و ﺗﺎﻻر ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ. اﻟﻒ( در ﻣﺤﻞ ﻓﻮت :آﻳﺎ واﻗﻌﺎً ﻓﺮد ﻓﻮت ﻧﻤﻮده ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ اﻗﺪاﻣﺎت اﺣﻴﺎ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد .در ﺻﻮرت ﻓﻮت ،وﺿﻌﻴﺖ ﻛﻞ ﺟﺴﺪ ،ﻃﺮز ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ،ﺻﺤﻨﻪ ﻓﻮت ،اﺷﻴﺎء ﭘﻴﺮاﻣﻮن آن ﺑﻪ دﻗﺖ ﺛﺒﺖ ﺷﻮد .از ﻣﻮاد ﺗﺮﺷﺢ ﺷﺪه ﻳﺎ اﺳﺘﻔﺮاﻏﻲ و ﻣﺸﻜﻮك ،ﻟﺒﺎس ﻫﺎي آﻟﻮده ﺑﻪ ﺧﻮن ﻳﺎ ﭼﻴﺰﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري و ﺑﻪ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ارﺳﺎل ﺷﻮد .ﺑﺎ اﺟﺎزه ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ از ﺟﺴﺪ ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ اوﻟﻴﻪ ﻇﺎﻫﺮي ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻳﺪ .ﻣﺜﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻟﺒﺎس ﻫﺎي ﺟﺴﺪ و آﺛﺎر اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﺿﺮب و ﺟﺮح ﻇﺎﻫﺮي و ﺗﻬﻴﻪ ﻋﻜﺲ ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺟﺴﺪ ﺑﺎ ﭘﻮﺷﻴﺪن ﻛﺎور ﺑﻪ ﺳﺮدﺧﺎﻧﻪ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﻮد. 36 ب( ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ در اﺗﺎق ﺗﺸﺮﻳﺢ :ﺗﻬﻴﻪ ﻋﻜﺲ ،ﺗﻮزﻳﻦ ،اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻗﺪ ،ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻟﺒﺎس ﺟﻬﺖ ﻣﺪارك و اﺷﻴﺎء اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ. در ﺑﺮرﺳﻲ ﻟﺒﺎس ﺑﻪ ﭘﺎرﮔﻲ ،ﺳﻮﺧﺘﮕﻲ ،ﻟﻜﻪ ﺧﻮن ،روﻏﻦ ،ﮔﻞ و ﻻي ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮادي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻟﺒﺎس ﭘﺎﺷﻴﺪه ﻳﺎ ﭼﺴﺒﻴﺪه اﺳﺖ و ﻧﻮع ﻟﺒﺎس ﻛﻪ ﺷﻐﻞ ﻓﺮد را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .دﻗﺖ ﺷﻮد ﻣﺎرك ﻟﺒﺎس ﻳﺎ اﺳﻢ ﻫﺎ ﻳﺎ ﺷﻤﺎره ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻮﺳﺴﺎت ﻟﺒﺎﺳﺸﻮﻳﻲ ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻨﺪه اﺳﺖ .در ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻇﺎﻫﺮي ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺟﺴﺪ ﻧﺎﺷﻨﺎس اﺳﺖ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ .ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻫﻮﻳﺖ ﺟﺴﺪ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺗﻚ ﺗﻚ ﻟﺒﺎس ﻫﺎ ﻧﻴﺴﺖ .در اﺟﺴﺎد ﻧﺎﺷﻨﺎس ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻟﺒﺎس ﺷﺎﻣﻞ رﻧﮓ ،اﻧﺪازه ،ﻣﺎرك و ﻣﺤﺘﻮﻳﺎت ﺟﻴﺐ ﺑﻪ دﻗﺖ ﺗﻮﺻﻴﻒ و در ﻛﻴﺴﻪ اي ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﻮد. در ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﺟﺴﺪ در ﺗﺎﻻر ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻧﻮاﻗﺺ ﺑﺪﻧﻲ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺷﻮد .رﻧﮓ ﻣﻮ و ﭼﺸﻢ و ﻏﻴﺮه در اﺟﺴﺎدي ﻛﻪ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﺸﺨﺺ دارﻧﺪ ﻧﻴﺎزي ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ ﺑﺎﻳﺪ آﺛﺎر ﺿﺮب و ﺟﺮح و ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ،ﺧﺮاﺷﻴﺪﮔﻲ ،زﺧﻢ ،ﻛﺒﻮدي و ﺳﻮﺧﺘﮕﻲ و در رﻓﺘﮕﻲ ﻣﻔﺼﻞ ،ﻛﺎﻣﻼً ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺷﻮد .ﻣﺜﻼً ﺧﺮاﺷﻴﺪﮔﻲ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﮔﺮدن اﺣﺘﻤﺎل ﺧﻔﮕﻲ و وﺟﻮد ﺳﻮراخ اﺣﺘﻤﺎل اﺻﺎﺑﺖ ﮔﻠﻮﻟﻪ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻠﺖ ﻓﻮت ﻣﻄﺮح ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ .ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﺧﻠﻒ ﺟﺴﺪ و ﺣﻔﺮه ﻫﺎي ﺑﺪن ﻻزم اﺳﺖ .از ﺧﻮن و ادرار و ﻣﻮاد آﻏﺸﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ ﭘﻴﻜﺮ ﻣﺘﻮﻓﻲ ،ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﻴﺮي ﺷﻮد. ﻛﺎﻟﺒﺪ ﺷﻜﺎﻓﻲ ﭘﺲ از ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻇﺎﻫﺮي ،ﻛﺎﻟﺒﺪ ﺷﻜﺎﻓﻲ ﺻﻮرت ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮد .اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﻪ ﺳﻪ روش ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ: -1ﻳﻚ ﺧﻄﻲ :ﺑﺮش از ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭼﺎﻧﻪ ﺗﺎ روي اﺳﺘﺨﻮان ﻋﺎﻧﻪ ﻛﻪ در اﻳﺮان ﻣﻌﻤﻮل و ﺷﺎﻣﻞ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﮔﺮدن ،ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ و ﺷﻜﻢ اﺳﺖ .ﺣﺴﻦ اﻳﻦ روش در اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ دوﺧﺘﻦ دو ﻟﺒﻪ ﺑﺮﻳﺪﮔﻲ ،ﺷﺴﺘﺸﻮي ﺟﺴﺪ و ﻛﻔﻦ و دﻓﻦ راﺣﺖ ﺗﺮ اﺳﺖ. -2روش دوﺧﻄﻲ :ﺑﺮش ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺑﺮش اول در ﻧﺎﺣﻴﻪ اﺳﺘﺨﻮان ﺗﺮﻗﻮه ﻛﻪ اﻣﻜﺎن ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ دﻗﻴﻖ ﺗﺮ ﮔﺮدن و ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ آورد. -3روش ﺑﻴﻀﻲ :ﺑﺮش از ﺧﻠﻒ ﻳﻚ ﮔﻮش ،ﻃﺮف ﮔﺮدن و ﻛﻨﺎره ﺧﺎرﺟﻲ ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ و ﺷﻜﻢ و از ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ 37 ﺷﻜﻢ ﻋﺒﻮر ﻛﺮده و ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﻗﺮﻳﻨﻪ ﺑﻪ ﮔﻮش دﻳﮕﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ .اﻳﻦ روش ،ﺳﺒﺐ ﺟﺪا ﻛﺮدن ﭘﻮﺳﺖ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻗﺪاﻣﻲ ﮔﺮدن، ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ و ﺷﻜﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻜﺠﺎ ﺷﺪه و اﻣﻜﺎن ﻣﻼﺣﻈﻪ دﻗﻴﻖ ﺗﺮ اﺣﺸﺎء دروﻧﻲ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد. ﭘﻮﺳﺖ ﺳﺮ از ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﺎﻻي ﮔﻮش ﺗﺎ ﮔﻮش دﻳﮕﺮ ﺑﺮﻳﺪه و ﻗﻄﻌﺎت ﺟﻠﻮﻳﻲ و ﭘﺸﺘﻲ ﺗﺎ زﻳﺮ ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ و اﻧﺘﻬﺎي ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭘﺲ ﺳﺮي ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻛﺸﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد .ﻋﻀﻼت ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺷﻘﻴﻘﻪ اي و ﻧﺴﻮج ﻧﺮم و اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎ از ﺟﻬﺖ ﺧﻮن ﻣﺮدﮔﻲ و ﺗﺮك ﺧﻮردﮔﻲ و ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ .اﺳﺘﺨﻮان ﺟﻤﺠﻤﻪ از ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ ﺗﺎ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭘﺲ ﺳﺮي ﺑﺎ اره ﺑﺮش داده ﺷﺪه و ﻣﻐﺰ و ﻣﺨﭽﻪ و ﺑﺼﻞ اﻟﻨﺨﺎع و ﺑﻄﻦ ﻫﺎي ﻣﻐﺰي و ﻫﺴﺘﻪ ﻫﺎي درون ﻣﻐﺰ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ آﺳﻴﺐ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد .ﺑﺎ ﺧﺎرج ﻛﺮدن ﻣﻐﺰ ،ﭘﺮده ﻫﺎي ﻣﻐﺰ ،ﺳﻘﻒ و ﻗﺎﻋﺪه ﺟﻤﺠﻤﻪ زﻳﻦ ﺗﺮﻛﻲ و ﻏﺪه ﻫﻴﭙﻮﻓﻴﺰ و ﻧﺨﺎع ﮔﺮدﻧﻲ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد. در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﮔﺮدن ،ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﺮوق ،اﻋﺼﺎب ،ﻋﻀﻼت ،ﻣﺠﺎري ﺗﻨﻔﺴﻲ ،اﺳﺘﺨﻮان ﻻﻣﻲ ،ﻏﻀﺮوف ﺣﻨﺠﺮه ،ﻣﺮي ،ﻣﻬﺮه ﻫﺎي ﮔﺮدﻧﻲ و ﻧﺨﺎع و ﺻﺪﻣﺎت ﻧﺎﺷﻲ از ﻓﺸﺎر وارده و وﺟﻮد ﺟﺴﻢ ﺧﺎرﺟﻲ در ﻣﺠﺎري ﺗﻨﻔﺴﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد .در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﻴﻨﻪ ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎي دﻧﺪه ﻫﺎ ،ﺟﻨﺎغ و ﻣﻬﺮه ﻫﺎي ﭘﺸﺘﻲ ،رﻳﻪ ﻫﺎ ،ﻗﻠﺐ و ﻏﺪه ﺗﻴﻤﻮس ،ﭘﺮﻳﻜﺎرد ﺑﻠﻮر و ﭘﺮده دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد .ﻗﻠﺐ ﺗﻮزﻳﻦ و ﺑﺮش و ﺣﻔﺮه ﻫﺎي آن ﺑﺮرﺳﻲ و ﺑﻪ درﻳﭽﻪ ﻫﺎ دﻗﺖ ﺷﻮد و ﻋﺮوق از ﻧﻈﺮ ﺗﻨﮕﻲ و آﺛﺎر ﺳﻜﺘﻪ ﻗﻠﺒﻲ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد .در رﻳﻪ ﻫﺎ وﺿﻌﻴﺖ ﻇﺎﻫﺮي ،ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﺟﺪار ،وﺟﻮد ﺗﻮده ،ﭘﺮﺧﻮﻧﻲ و ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻮرم ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد. در ﺣﻔﺮه ﺷﻜﻢ ،ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻇﺎﻫﺮي و وزن اﻋﻀﺎي آن ﺑﺮرﺳﻲ و ﺑﺮش داده ﺷﻮد .ﺑﻪ ﻣﺤﺘﻮﻳﺎت ﻣﻌﺪه و رﺣﻢ از ﻟﺤﺎظ ﺑﺎرداري دﻗﺖ ﺷﻮد .ﺣﻔﺮه ﺻﻔﺎق و ﺧﻠﻒ ﺻﻔﺎق از ﻧﻈﺮ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي و ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﺎﻳﻊ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد. دو ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ :ﻧﻜﺘﻪ اول ﻟﻤﺲ اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎ از ﻧﻈﺮ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ و ﻧﻜﺘﻪ دوم ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺗﻨﺎﺳﻠﻲ از ﻧﻈﺮ ﻣﻘﺎرﺑﺖ و ﺗﺠﺎوز ﺟﻨﺴﻲ ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﺷﻮد. ﺗﻬﻴﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﺟﺴﺪ 38 ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ از ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎي ﻣﻐﺰ ،ﻗﻠﺐ ،ﻛﺒﺪ ،رﻳﻪ و ...ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮﭘﻲ آﺳﻴﺐ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ و ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ از ﺧﻮن ،ادرار و ﻣﺤﺘﻮﻳﺎت ﻣﻌﺪه ﺟﻬﺖ ﺳﻢ ﺷﻨﺎﺳﻲ و ﻧﻴﺰ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ از ﻣﻮاد ﭘﻴﺪا ﺷﺪه در ﻛﻨﺎر ﺟﺴﺪ ،ﻧﻈﻴﺮ ﺧﻮراﻛﻲ و آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﻮد. ﮔﺰارش ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﺟﺴﺪ و ﻃﺮﻳﻘﻪ ﺗﻨﻈﻴﻢ آن ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ،ﻓﺮﻣﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﺘﻮﻓﻲ ،ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﺟﺴﺪ و ﻋﻠﺖ ﻣﺮگ وﺟﻮد دارد .ﺑﺨﺶ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺷﺎﻣﻞ ﻧﺎم و ﻧﺎم ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ ،ﻧﺎم ﭘﺪر ،ﺳﻦ ،ﻣﺤﻞ ﺳﻜﻮﻧﺖ ﻣﺘﻮﻓﻲ ،ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺮگ ،ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﺸﺮﻳﺢ ،ﻧﺎم ﭘﺰﺷﻜﺎن ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ و ﻗﺎﺿﻲ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﺮ ﻛﺎﻟﺒﺪ ﮔﺸﺎﻳﻲ اﺳﺖ .در ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ،ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻇﺎﻫﺮي و ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎي ﻛﺎﻟﺒﺪﮔﺸﺎﻳﻲ ﺑﻪ دﻗﺖ ﺛﺒﺖ ﺷﻮد و در ﻗﺴﻤﺖ ﻋﻠﺖ ﻣﺮگ ،ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ،درج ﺷﻮد در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﻋﺒﺎرت »ﺗﺤﺖ ﺑﺮرﺳﻲ« درج ﺷﻮد .در ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮارد ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﺮگ ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ وﻟﻲ آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﺟﻬﺖ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺗﺸﺨﻴﺺ و ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻣﻌﺎﻳﻨﺎت اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد .ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﭘﺮوﻧﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻳﺎ ﻛﻴﻔﺮي و ﺣﺘﻲ ﺗﺤﻘﻴﻖ از ﺑﺴﺘﮕﺎن ﻣﺘﻮﻓﻲ ﺟﻬﺖ اﻃﻼع از ﺳﺎﺑﻘﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ و آﺧﺮﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﺳﻼﻣﺖ وي ﺑﺎﺷﺪ. ﻛﺎﻟﺒﺪ ﮔﺸﺎﻳﻲ ﺳﻔﻴﺪ ﺣﺪاﻗﻞ در %5از ﻣﺮگ ﻫﺎي ﻣﺸﻜﻮك ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﻛﺎﻟﺒﺪﮔﺸﺎﻳﻲ ﻛﺎﻣﻞ و اﺳﺘﻔﺎده از آزﻣﺎﻳﺶ ﻫﺎي آﺳﻴﺐ ﺷﻨﺎﺳﻲ و ﺳﻢ ﺷﻨﺎﺳﻲ و ﺑﻬﺮه ﮔﻴﺮي از ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﺑﺴﺘﮕﺎن ،ﭘﺮوﻧﺪه ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ وﻛﻴﻔﺮي ،ﺑﺎز ﻫﻢ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻠﺖ ﻣﺮگ ﻣﻘﺪور ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ آن ﻛﺎﻟﺒﺪﮔﺸﺎﻳﻲ ﺳﻔﻴﺪ ﮔﻮﻳﻨﺪ .در ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺮاﻛﺰ ﻋﻠﻤﻲ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻫﻢ اﻣﻜﺎن ﺗﻌﻴﻴﻦ دﻗﻴﻖ ﻣﺮگ ﻣﻘﺪور ﻧﻴﺴﺖ. ﻣﻮﻣﻴﺎﻳﻲ ﻛﺮدن اﺟﺴﺎد در ﺟﻮاﻣﻊ ﻗﺪﻳﻢ ،ﺑﺮاي ﺟﺎوداﻧﻪ ﻛﺮدن اﺟﺴﺎد از اﻳﻦ روش اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ .ﻣﺼﺮﻳﺎن ﻗﺪﻳﻢ ﻣﻌﺮوف ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮﻣﻴﺎﮔﺮان ﺑﻮدﻧﺪ .در ﺑﻴﻦ ﻗﻮم اﻳﻨﻜﺎ در آﻣﺮﻳﻜﺎي ﺟﻨﻮﺑﻲ ،ﻧﻴﺠﺮﻳﻪ و ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻠﻞ آﺳﻴﺎﻳﻲ ،ﻣﻮﻣﻴﺎﻳﻲ ﻛﺮدن ﻣﺮﺳﻮم 39 ﺑﻮده اﺳﺖ .ﻧﻴﺠﺮﻳﻪ اي ﻫﺎ اﺟﺴﺎد ﻣﻮرد اﺣﺘﺮام را ﺑﺎ ﻋﺴﻞ ﻣﻤﺰوج ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ .ﭼﻮن ﻋﺴﻞ ﺑﺎ ﻣﻮم ﻣﻤﺰوج اﺳﺖ، ﻣﻮﻣﻴﺎﻳﻲ ﻛﺮدن از آن ﻣﺸﺘﻖ ﺷﺪه اﺳﺖ .در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ،ﻣﻮﻣﻴﺎﻳﻲ ﻛﺮدن اﺟﺴﺎد ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻴﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎ اﺟﺒﺎري اﺳﺖ .روش ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ اﺳﺎس ﺑﻴﺸﺘﺮ آﻧﻬﺎ وارد ﻛﺮدن ﻣﻮاد ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ ﻛﻨﻨﺪه ﻗﻮي ﺑﺎ ﻓﺸﺎر از ﻃﺮﻳﻖ ﺳﺮﺧﺮگ ﻫﺎي ﺑﺪن اﺳﺖ. ﺳﺎﻟﻢ ﻣﺎﻧﺪن اﺟﺴﺎد ﺑﻪ ﻃﻮر ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺳﺮﻣﺎي ﺷﺪﻳﺪ ،ﻧﻘﺎط ﮔﺮم و ﺧﺸﻚ ﺧﺼﻮﺻﺎً زﻣﻴﻦ ﻫﺎي ﺷﻨﻲ و ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﻲ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ ﻛﻨﻨﺪه دارﻧﺪ ،ﻣﻮﺟﺐ ﺣﻔﻆ ﻃﺒﻴﻌﻲ اﺟﺴﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ اﺟﺴﺎد ﺳﺎل ﻫﺎ ﻳﺎ ﻗﺮن ﻫﺎ ﺳﺎﻟﻢ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ. ﻧﺒﺶ ﻗﺒﺮ ﻋﻤﻠﻲ ﻣﺬﻣﻮم و ﻧﺎﭘﺴﻨﺪ و در اﺳﻼم ﮔﻨﺎه ﺑﺰرﮔﻲ اﺳﺖ و ﺑﺎ اﺟﺎزه ﺣﺎﻛﻢ ﺷﺮع و ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ و اﺟﺎزه دادﮔﺎه ﻣﻴﺴﺮ اﺳﺖ .اﮔﺮ ﻋﻠﺖ ﻣﺮگ ،آﺳﻴﺐ ﺟﺪي و اﺳﺎﺳﻲ ﺑﺮ روي اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎ ﻳﺎ ﻧﺴﻮج ﺑﺮ ﺟﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻣﻴﺴﺮ اﺳﺖ. ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮارد ﻧﺒﺶ ﻗﺒﺮ: وﺻﻴﺖ ﻣﺘﻮﻓﻲ ﺟﻬﺖ ﺧﺎﻛﺴﭙﺎري در ﻣﺤﻞ ﺧﺎص ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻣﺠﺪد ﺟﺴﺪ ﺟﻬﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻠﺖ ﻣﺮگ دﻓﻦ ﻣﻴﺖ در ﻣﺤﻞ ﻧﺎﺑﺠﺎ ﻳﺎ ﺑﺠﺎ ﻧﻴﺎوردن آداب ﺷﺮﻋﻲ ﺧﺮاﺑﻲ ﻣﻘﺎﺑﺮ در اﺛﺮ ﺣﻮادث و ﺑﻼﻳﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲﭘﺲ از ﺻﺪور دﺳﺘﻮر ﻧﺒﺶ ﻗﺒﺮ از ﺳﻮي ﻣﻘﺎم ﻗﻀﺎﻳﻲ ،ﭘﺰﺷﻜﺎن ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻮاﺑﻖ ﭘﺰﺷﻜﻲ ،ﻣﺤﺘﻮﻳﺎت ﭘﺮوﻧﺪه ﻛﻴﻔﺮي و ﮔﺰارش ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﺟﺴﺪ و آزﻣﺎﻳﺶ ﻫﺎي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ،اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .در اﺻﺎﺑﺖ ﮔﻠﻮﻟﻪ ،ﺧﻔﮕﻲ در 40 ﻧﺘﻴﺠﻪ دار آوﻳﺨﺘﮕﻲ ﻳﺎ ﻓﺸﺎر دﺳﺖ و ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﻫﺎ و ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻫﺎي اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ ﻣﻔﻴﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ در ﻣﻮاردي ﻧﻈﻴﺮ ﺧﻔﮕﻲ در آب ،ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي داﺧﻠﻲ در اﺛﺮ ﻧﻔﻮذ ﺟﺴﻢ ﺑﺮﻧﺪه و ﺑﺮق ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺆﺛﺮ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﻫﻨﮕﺎم ﻧﺒﺶ ﻗﺒﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺴﺪ را ﺑﺎ دﻗﺖ در ﻳﻚ ﭘﻮﺷﺶ ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ ﻗﺮار داد ،ﺧﺎك زﻳﺮ ﺟﺴﺪ و ﺗﺮﺷﺤﺎت ﻣﻮﺟﻮد در ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎه و ﺑﺎﻟﻴﻦ ،ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺧﺎك ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎه و زﻳﺮ ﺳﻨﮓ ﻟﺤﺪ ﺟﻬﺖ ﺳﻢ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺟﻤﻊ آوري ﺷﻮد .در اﺟﺴﺎد ﻣﺘﻼﺷﻲ ﺷﺪه ،ﻣﻮ ،ﻧﺎﺧﻦ و اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎ در ﻳﻚ ﻛﻴﺴﻪ و ﺧﺎك ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎه و زﻳﺮ ﺳﻨﮓ ﻟﺤﺪ در ﻛﻴﺴﻪ دﻳﮕﺮي ﺟﻤﻊ آوري ﻣﻲ ﺷﻮد. 41 ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ :ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻫﻮﻳﺖ -1ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻇﺎﻫﺮي -2اﺛﺮ اﻧﮕﺸﺖ -3ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ از ﻃﺮﻳﻖ دﻧﺪان ﻫﺎ -4ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺑﻘﺎﻳﺎي ﻓﺎﺳﺪ ﻳﺎ اﺳﻜﻠﺘﻲ ﺷﺪه ﺟﺴﺪ -5ﺑﺎزﺳﺎزي ﭼﻬﺮه از روي ﺟﻤﺠﻤﻪ -6ﺗﺼﻮﻳﺮ -7ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻦ: اﻟﻒ -دوران ﺟﻨﻴﻨﻲ ب -ﺗﻮﻟﺪ ﺗﺎ 6ﻣﺎﻫﮕﻲ پ 6 -ﻣﺎه ﺗﺎ دو ﺳﺎﻟﮕﻲ ت 25 -ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻫﻮﻳﺖ از ﺟﻤﻠﻪ ﻛﺎرﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻛﻪ ﻫﻢ ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﺎن و ﻫﻢ ﻣﺮدﮔﺎن اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻫﻮﻳﺖ اﺳﺖ. ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻫﻮﻳﺖ اﻓﺮاد زﻧﺪه در ﻣﻮارد زﻳﺮ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد: -1اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻛﻤﺎ -2اﻓﺮادي ﻛﻪ دﭼﺎر ﻓﺮاﻣﻮﺷﻲ ﺷﺪه اﻧﺪ -3ﻛﻮدﻛﺎن ﺧﺮدﺳﺎل ﻳﺎ ﺷﻴﺮﺧﻮار -4اﻓﺮادي ﻛﻪ ﻧﻘﺺ ﻋﻘﻼﻧﻲ دارﻧﺪ -5اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻫﻮﻳﺖ ﻫﺎي دروﻏﻴﻦ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ و ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻫﻮﻳﺖ آﻧﺎن ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺮاﺟﻊ ﻗﻀﺎﻳﻲ و اﻧﺘﻈﺎﻣﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد. در ﻣﻮاردي ﻫﻮﻳﺖ ﻓﺮد زﻧﺪه ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻬﺎﺟﺮت ،ﺑﻬﺮه وري از ﺣﻖ ارث و ﺑﻴﻤﻪ ﻳﺎ اﻃﻼع ﻳﺎﻓﺘﻦ از ﺳﻦ دﻗﻴﻖ اﻓﺮاد ،ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻫﻮﻳﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد. 42 در اﻓﺮاد ﻓﻮت ﺷﺪه ،اوﻟﻴﻦ ﻗﺴﻤﺖ از ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ اﺟﺴﺎد ،ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .در اﺟﺴﺎد ﻣﺘﻼﺷﻲ ﺷﺪه ،آﺳﻴﺐ دﻳﺪه ،ﺑﻪ اﺳﻜﻠﺖ اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه ،ﻣﺘﻼﺷﻲ ﻳﺎ ﻣﺨﻔﻲ ﻛﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻇﺎﻫﺮي ﻣﺨﺪوش ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻫﻮﻳﺖ اﻣﺮي ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ. در ﺣﻮادث و ﻓﺠﺎﻳﻊ ﺟﻤﻌﻲ ﻣﺜﻞ ﺳﻴﻞ و زﻟﺰﻟﻪ ،اﻧﻔﺠﺎر و ﺳﻘﻮط ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ،ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻫﻮﻳﺖ اﺟﺴﺎد و زﻧﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﻋﻬﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻮارد رادﻳﻮﻟﮋي ،ﭘﻴﻜﺮ ﺷﻨﺎﺳﻲ و دﻧﺪاﻧﭙﺰﺷﻚ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻫﻢ ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻫﻮﻳﺖ اﺟﺴﺎد در ﭼﻨﺪ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد .ﻣﻮارد ارﺟﺎﻋﻲ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﻚ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺟﻬﺖ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻳﻚ ﻓﺮد زﻧﺪه ،ﻣﺘﻮﻓﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ روز از ﻓﻮﺗﺶ ﮔﺬﺷﺘﻪ ،اﺟﺴﺎد ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺷﺪه و ﻓﺴﺎد ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﮔﺎه ﺑﻘﺎﻳﺎي اﺳﻜﻠﺘﻲ ﻳﺎ ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﺑﺪن ﻓﺮد و ﺣﺘﻲ در ﻣﻮاردي ﻗﻄﻌﻪ اي اﺳﺘﺨﻮان ﺟﻬﺖ ﺗﻌﻠﻖ ﺑﻪ اﻧﺴﺎن ﻳﺎ ﺣﻴﻮان ﻣﻲ ﺷﻮد. ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻇﺎﻫﺮي درﺧﺼﻮص ﻣﻮارد ارﺟﺎﻋﻲ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﻚ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ )زﻧﺪه ﻳﺎ ﻣﺮده( ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺪ ،وزن ،رﻧﮓ ﭘﻮﺳﺖ ،ﻇﺎﻫﺮ ﻓﺮد ،ﻧﮋاد ،رﻧﮓ و ﻧﻮع ﻣﻮ ،ﻟﺒﺎس ﻫﺎ ،ﺟﻮاﻫﺮات و ﺳﺎﻳﺮ زﻳﻨﺖ آﻻت ﻛﻪ ﻓﺮد ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دارد و در ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻏﺎﻟﺒﺎًٌ اﻳﻦ ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎ وﻇﻴﻔﻪ ﻧﻴﺮوي اﻧﺘﻈﺎﻣﻲ اﺳﺖ .از دﻳﮕﺮ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻫﻮﻳﺖ ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺧﺎﻟﻜﻮﺑﻲ ﻫﺎ ،ﺟﺮﺳﮕﺎه ﻫﺎي ﺟﺮاﺣﻲ ،ﺿﺎﻳﻌﺎت ﻗﺪﻳﻤﻲ ،ﻧﺎﻫﻨﺠﺎري ﻫﺎي ﻣﺎدرزادي ،ﺧﺎل ﻫﺎ ،وﺿﻊ رﻳﺶ و ﺳﺒﻴﻞ ،ﺳﻮراخ ﺑﻮدن ﮔﻮش و ﺑﻴﻨﻲ و ﺗﻬﻴﻪ ﻋﻜﺲ ﻫﺎي رخ و ﻧﻴﻢ رخ را ﻧﺎم ﺑﺮد. اﺛﺮ اﻧﮕﺸﺖ اﻧﮕﺸﺖ ﻧﮕﺎري وﻇﻴﻔﻪ ﻧﻴﺮوي اﻧﺘﻈﺎﻣﻲ اﺳﺖ وﻟﻲ اﮔﺮ ﭘﻮﺳﺖ اﻧﮕﺸﺖ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻓﺴﺎد ﻧﻌﺸﻲ ﺟﺪا ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﺟﻬﺖ ﺗﻬﻴﻪ آﺛﺎر اﻧﮕﺸﺖ از ﭘﻮﺳﺖ ﺟﺪا ﺷﺪه ﻳﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎي زﻳﺮﻳﻦ ،از ﭘﺰﺷﻚ ﻛﻤﻚ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﭘﺰﺷﻜﺎن ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﭘﻮﺳﺖ ﻫﺎي ﻣﺘﻮرم را ﺑﺎ روش ﻫﺎي ﺧﺎﺻﻲ ﺑﺮاي اﻧﮕﺸﺖ ﻧﮕﺎري آﻣﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ .آﻧﭽﻪ ﭘﺰﺷﻜﺎن ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﺎﻳﺪ درﺧﺼﻮص اﻧﮕﺸﺖ ﻧﮕﺎري و آﺛﺎر اﻧﮕﺸﺖ ﺑﺪاﻧﻨﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺻﺤﻨﻪ ﺟﺮم ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺪون ﻟﺰوم ﺑﻪ وﺳﺎﻳﻞ ﻣﻮﺟﻮد دﺳﺖ ﺑﺰﻧﻨﺪ. 43 ﮔﺎﻟﺘﻦ ) (Galtonدر ﺳﺎل 1888ﺷﻴﻮه اي ﺑﺮاي اﻧﮕﺸﺖ ﻧﮕﺎري اﺑﺪاع ﻧﻤﻮد .اﻣﻜﺎن ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻮدن آﺛﺎر اﻧﮕﺸﺖ ﻳﻚ در 64ﻣﻴﻠﻴﻮن اﺳﺖ و ﺣﺘﻲ اﺛﺮ اﻧﮕﺸﺖ دوﻗﻠﻮﻫﺎي ﻳﻜﺴﺎن ﻧﻴﺰ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻧﻴﺴﺖ .از آﺛﺎر ﻛﻒ ﭘﺎ و دﺳﺖ ﻫﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد .در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﻜﻞ ﻟﻮﻟﻪ ﮔﻮارش ،ﭼﻴﻦ ﻫﺎي ﻟﺐ ،اﻟﮕﻮي ورﻳﺪﻫﺎي ﭘﺸﺖ دﺳﺖ اﻧﺴﺎن در ﺣﺎل ﭘﮋوﻫﺶ اﺳﺖ. ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ از ﻃﺮﻳﻖ دﻧﺪان ﻫﺎ دﻧﺪان ﻫﺎ ﺳﺨﺖ ﺗﺮﻳﻦ و ﻣﻘﺎوم ﺗﺮﻳﻦ ﻗﺴﻤﻦ ﺑﺪن اﻧﺴﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ در ﻓﺴﺎد ﻛﺎﻣﻞ ﻳﺎ آﺗﺶ ﺳﻮزي و ﺳﻮاﻧﺢ و ﻓﺠﺎﻳﻊ، ﺣﻔﻆ ﺷﺪه و ﺣﺎوي اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻬﻤﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ .دﻧﺪاﻧﭙﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ در ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻫﻮﻳﺖ و آﺳﻴﺐ ﻫﺎي وارده ﺑﻪ دﻧﺪان ﻫﺎ و ﻧﻴﺰ آﺳﻴﺐ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ دﻧﺪن ﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ آﻳﺪ .روش ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد ،ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻓﺮﻣﻮل دﻧﺪاﻧﻲ ﻓﺮد ﺑﺎ ﺳﻮاﺑﻖ دﻧﺪاﻧﭙﺰﺷﻜﻲ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ )ﺗﻌﺪاد ،ﺳﻼﻣﺖ ،ﻛﺸﻴﺪه ﻳﺎ ﭘﺮ ﻛﺮده ،ﺳﺎﻳﺮ اﻗﺪاﻣﺎت دﻧﺪاﻧﭙﺰﺷﻜﻲ در ﭘﺮوﻧﺪه ﻓﺮﻣﻮل دﻧﺪاﻧﻲ اﺳﺖ(. روﻳﺶ دﻧﺪان ﻫﺎ ،روش ﻣﻔﻴﺪي ﺟﻬﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻦ در اﻓﺮاد ﺟﻮان و ﻓﺮﻣﻮل دﻧﺪاﻧﻲ در ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻫﻮﻳﺖ اﺟﺴﺎد ﺧﺼﻮﺻﺎً در ﻓﺠﺎﻳﻊ ﺟﻤﻌﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺑﻘﺎﻳﺎي ﻓﺎﺳﺪ ﻳﺎ اﺳﻜﻠﺘﻲ ﺷﺪه ﺟﺴﺪ ﻳﻜﻲ از وﻇﺎﻳﻒ اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﻜﺎري دﻧﺪاﻧﭙﺰﺷﻚ ،رادﻳﻮﻟﮋﻳﺴﺖ ،ﺳﺮم ﺷﻨﺎس ،آﻧﺎﺗﻮﻣﻴﺴﺖ و ﭘﻴﻜﺮﺷﻨﺎس اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺑﻘﺎﻳﺎي ﻓﺎﺳﺪ ﻳﺎ اﺳﻜﻠﺘﻲ ﺷﺪه ﺟﺴﺪ اﺳﺖ. در ﺑﻘﺎﻳﺎي اﺳﻜﻠﺘﻲ ﻛﺸﻒ ﺷﺪه ﻣﻬﻢ اﺳﺖ دﻗﺖ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻗﻄﻌﻪ ﻛﺸﻒ ﺷﺪه: -1واﻗﻌﺎً اﺳﺘﺨﻮان اﺳﺖ. -2ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ اﻧﺴﺎن اﺳﺖ. اﮔﺮ ﺑﺨﺸﻲ از اﺳﺘﺨﻮان در دﺳﺘﺮس ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻋﻠﻢ ﭘﻴﻜﺮﺷﻨﺎﺳﻲ ،ﺟﻮاب راﺣﺖ ﺗﺮ اﺳﺖ وﻟﻲ اﮔﺮ اﺳﺘﺨﻮان ﻗﻄﻌﻪ ﻗﻄﻌﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ،ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺳﺨﺖ اﺳﺖ و ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎي ﺳﺮم ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺧﺎص ،ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺗﻌﻠﻖ آن ﺑﻪ اﻧﺴﺎن ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ. 44 -3ﭼﻪ ﺟﻨﺴﻲ اﺳﺖ؟ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺟﻨﺴﻴﺖ ﺑﺎ دﻗﺖ ﺑﻴﺶ از ) %90در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﻜﻠﺖ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎﺷﺪ( ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎي ﺟﻤﺠﻤﻪ ،ﻟﮕﻦ ،ران و ﺟﻨﺎغ ،ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻛﻤﻚ را ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. -4ﺳﻦ ﻣﺘﻮﻓﻲ ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟ ﺗﺎ 25ـ 20ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ دﻧﺪان ﻫﺎ و ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺮاﻛﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﺳﺎزي در اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ .روش ﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺑﺮرﺳﻲ ،ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪن درزﻫﺎي اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ در ﺟﻤﺠﻤﻪ، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﻴﺪﮔﻲ و ﺿﺎﻳﻌﺎت ﻣﻔﺼﻠﻲ و ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ ،ﺳﺎﻳﻴﺪﮔﻲ و ﺳﺎﻳﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮات دﻧﺪاﻧﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ. -5ﻗﺪ ﺷﺨﺺ ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻃﺒﻴﻌﻲ ،ﻗﺪ اﻓﺮاد ﺑﺮ اﺛﺮ اﻧﺒﺴﺎط و اﻧﻘﺒﺎض ﻋﻀﻼت و ﺟﻤﻊ ﺷﺪن دﻳﺴﻚ ﺑﻴﻦ ﻣﻬﺮه اي ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ اﺧﺘﻼف ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ .در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ اﺳﻜﻠﺖ در دﺳﺘﺮس ﺑﺎﺷﺪ ﺣﺪس ﻗﺪ ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ .ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎي ران ﻳﺎ درﺷﺖ ﻧﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮان از ﻃﺮﻳﻖ ﺟﺪاول و ﻓﺮﻣﻮل ﻫﺎي ﺧﺎص ،ﻗﺪ را ﺣﺪس زد. -6ﻧﮋاد اﻓﺮاد ﻛﺪام اﺳﺖ؟ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﮋاد ،از ﻃﺮﻳﻖ دﻧﺪان ﻫﺎ ،ﺷﻜﻞ ﻋﻤﻮﻣﻲ اﺳﻜﻠﺖ ،ﺧﺼﻮﺻﺎً در ﺟﻤﺠﻤﻪ و ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺷﻜﻞ ﻫﺎ و ﺟﺪول ﻫﺎ و ﻣﻘﻴﺎس ﻫﺎي ﺧﺎﺻﻲ اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ. ﺑﺎزﺳﺎزي ﭼﻬﺮه از روي ﺟﻤﺠﻤﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ روش ﻫﺎي ﺧﺎص و ﺗﺨﻤﻴﻦ ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎي ﻧﺮم در ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺟﻤﺠﻤﻪ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ،اﻗﺪام ﺑﻪ ﺑﺎزﺳﺎزي ﭼﻬﺮه ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .ﻣﺸﻜﻞ اﺻﻠﻲ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮي ﺻﻮرت ،ﻟﺐ ﻫﺎ و ﭼﺸﻢ ﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه اي از ﻗﻴﺎﻓﻪ ﻇﺎﻫﺮي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎي زﻳﺮﻳﻦ ﺧﻮد واﺑﺴﺘﻪ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺗﺼﻮﻳﺮ ﮔﻮﻳﺎ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻋﻠﻤﻲ و دﻗﻴﻖ ﮔﻤﺸﺪه ﻫﺎ و اﻓﺮاد ﻣﺠﺮم ﻳﺎ ﻓﺮاري از ﺻﺤﻨﻪ ﺟﺮم را ﺗﺼﻮﻳﺮ ﮔﻮﻳﺎ ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ .ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﻜﻞ ﺑﻴﻨﻲ ،ﻧﺮﻣﻪ و ﻻﻟﻪ ﮔﻮش ،رﻧﮓ ﭘﻮﺳﺖ و ﻣﻮ و ﻋﻨﺒﻴﻪ ،ﻧﻮع اﺑﺮو ،ﭼﻴﻦ ﻫﺎي ﺻﻮرت ،ﺧﺎل ،زﮔﻴﻞ ،ﺟﻮﺷﮕﺎه ﻗﺪﻳﻤﻲ ،ﻣﻮﺿﻊ ﻟﺐ ﻫﺎ ،دﻫﺎن ،ﭼﺎﻧﻪ ،رﻳﺶ و ﺳﺒﻴﻞ ﭼﻬﺮه ﺷﺨﺺ ﻣﻌﻠﻮم ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ را ﺑﺎ ﻗﺮار دادن ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي از ﻗﺒﻞ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ دﻫﻨﺪ. ﺳﻦ 45 ﻧﻈﺮ ﺑﻪ اﻫﻤﻴﺖ ﺳﻦ در ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻫﻮﻳﺖ ،روش ﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﻗﺒﻞ از ﺗﻮﻟﺪ ﺗﺎ ﺳﺎل ﻫﺎ ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺎ ﺑﻘﺎﻳﺎي اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد. اﻟﻒ -دوران ﺟﻨﻴﻨﻲ: در ﻣﺎدر ﺑﺎردار از ﻓﺮﻣﻮل ﺳﻦ ﺟﻨﻴﻦ = ﻗﺪ ﺟﻨﻴﻦ )ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ( × 5/6اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد. ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺟﺴﺪ ﻓﺎﺳﺪ و ﻣﺘﻼﺷﻲ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ و ﻓﻘﻂ اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎي دراز ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎﺷﺪ از ﻓﺮﻣﻮل ﻫﺎي ذﻳﻞ اﺳﺘﻔﺎدهﻣﻲ ﺷﻮد: ﻗﺪ ﺟﻨﻴﻦ )ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ( = )ﻃﻮل اﺳﺘﺨﻮان ﺑﺎزو × 8 + (6/5 ﻗﺪ ﺟﻨﻴﻦ )ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ( = )ﻃﻮل اﺳﺘﺨﻮان درﺷﺖ ﻧﻲ × 8 + (6/5 ﻗﺪ ﺟﻨﻴﻦ )ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ( = )ﻃﻮل اﺳﺘﺨﻮان ران × 8 + (5/6 ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻇﺎﻫﺮي ﺟﻨﻴﻦ از ﻳﻚ ﻣﺎﻫﮕﻲ ﺗﺎ زﻣﺎن ﺗﻮﻟﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح ذﻳﻞ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ: 1ﻣﺎﻫﮕﻲ :ﻗﺪ 1/25ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ +ﺟﻮاﻧﻪ اﻧﺪام ﻫﺎ 2ﻣﺎﻫﮕﻲ :ﻗﺪ 2/5ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ +ﺳﺮ و ﮔﻮش ﻫﺎ و دﺳﺖ ﻫﺎ ﻧﻤﺎﻳﺎن اﺳﺖ 3ﻣﺎﻫﮕﻲ :ﻗﺪ 9ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ +ﺟﻔﺖ +ﻧﺎﺧﻦ ﻫﺎ 4ﻣﺎﻫﮕﻲ :ﻗﺪ 15ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ +ﺟﻨﻴﻦ ﻣﺸﺨﺺ و داراي ﻣﻮ 5ﻣﺎﻫﮕﻲ :ﻗﺪ 25ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ +وزن 700ـ 350ﮔﺮم 6ﻣﺎﻫﮕﻲ :ﻗﺪ 30ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ +وزن 900ـ 700ﮔﺮم 7ﻣﺎﻫﮕﻲ :ﻗﺪ 35ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ +وزن 1/4ـ 1/2ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم 8ﻣﺎﻫﮕﻲ :ﻗﺪ 40ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ +وزن 2ـ 1/5ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم 9ﻣﺎﻫﮕﻲ :ﻗﺪ 50ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ +وزن 2ـ 1/5ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ب -ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻦ از ﺑﺪو ﺗﻮﻟﺪ ﺗﺎ 6ﻣﺎﻫﮕﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﭘﺲ از 36ـ 24ﺳﺎﻋﺖ ﺧﺸﻚ و 48ـ 36ﺳﺎﻋﺖ دور رﻳﺸﻪ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﻳﻚ ﺣﻠﻘﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد. 46 ﭘﺲ از 6ـ 5روز ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﻣﻲ اﻓﺘﺪ و ﭘﺲ از ده روز ﺟﻮﺷﮕﺎه آن ﺑﻪ ﺻﻮرت زﺧﻢ اﻟﺘﻴﺎم ﻳﺎﻓﺘﻪ ﭘﺪﻳﺪار ﻣﻲ ﺷﻮد .در6 ﻣﺎﻫﮕﻲ اوﻟﻴﻦ دﻧﺪان ﺷﻴﺮي ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد .ﻃﻲ اﻳﻦ ﻣﺪت ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺪ و وزن ﻛﻮدك را ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار داد. ج -از 6ﻣﺎﻫﮕﻲ ﺗﺎ 2ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ روﻳﺶ دﻧﺪان ﻫﺎي ﺷﻴﺮي اﺳﺖ. د -از 2ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺗﺎ 25ﺳﺎﻟﮕﻲ در 6ﺳﺎﻟﮕﻲ اوﻟﻴﻦ دﻧﺪان داﻳﻤﻲ ﻛﻪ آﺳﻴﺎي ﺑﺰرگ اول اﺳﺖ و در 12ﺳﺎﻟﮕﻲ دوﻣﻴﻦ دﻧﺪان آﺳﻴﺎي ﺑﺰرگ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ .دﻧﺪان ﻋﻘﻞ ﻳﺎ ﺳﻮﻣﻴﻦ دﻧﺪان آﺳﻴﺎي ﺑﺰرگ در 25ـ 18ﺳﺎﻟﮕﻲ ﻧﻤﺎﻳﺎن ﻣﻲ ﺷﻮد .ﺗﻌﺪاد دﻧﺪان ﻫﺎي ﺷﻴﺮي در 5ﺳﺎﻟﮕﻲ 20ﻋﺪد و از ﻫﻔﺖ ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺗﺎ 12ﺳﺎﻟﮕﻲ ﭘﺲ از اﻓﺘﺎدن دﻧﺪان ﻫﺎي ﺷﻴﺮي ،ﺗﻌﺪاد دﻧﺪان ﻫﺎي داﻳﻤﻲ ﺑﻪ 24ﻋﺪد ﻣﻲ رﺳﺪ .از 14ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺗﺎ 16ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺗﻌﺪاد آﻧﻬﺎ ﺑﻪ 28ﻋﺪد ﻣﻲ رﺳﺪ و از آن ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺗﺎ 25 ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺗﻌﺪاد دﻧﺪان ﻫﺎ ﺑﻪ 32ﻋﺪد ﻣﻲ رﺳﺪ. روش دﻳﮕﺮ ،ﻋﻜﺴﺒﺮداري اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ و ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺎﻧﻮن ﻫﺎي ﻏﻀﺮوﻓﻲ ﺑﻪ ﻣﺮاﻛﺰ اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ اﺳﺖ. ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن رادﻳﻮﻟﮋي ،ﺳﻦ ﺟﻨﻴﻦ را ﺗﺎ زﻣﺎن ﺗﻮﻟﺪ و از ﺗﻮﻟﺪ ﺗﺎ 6ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺮاﻛﺰ اوﻟﻴﻪ اﺳﺘﺨﻮان ﺳﺎزي ﺣﺪس زده ﻣﻲ ﺷﻮد .از 8ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺗﺎ 25ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺳﻦ اﻓﺮاد ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺮاﻛﺰ اوﻟﻴﻪ و ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ اﺳﺘﺨﻮان ﺳﺎزي از ﻧﻈﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻣﺮاﻛﺰ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ اﺳﺘﺨﻮان ﺳﺎزي و ﺟﻮش ﺧﻮردن ﻣﺮاﻛﺰ اوﻟﻴﻪ و ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ و ﭘﺲ از 25ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﻮش ﺧﻮردن ﺷﻴﺎرﻫﺎي اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎي ﺟﻤﺠﻤﻪ ﺣﺪس زده ﻣﻲ ﺷﻮد .ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ رادﻳﻮﻟﮋي ﺑﺮاي ﺟﻨﻴﻦ زﻧﺪه ﺧﻄﺮ ﻧﺎﻫﻨﺠﺎري دارد و ﺑﺮاي ﺟﻨﻴﻦ ﻣﺮده اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد .در زﻣﻴﻨﻪ ﺗﺨﻤﻴﻦ ﺳﻦ رادﻳﻮﻟﮋﻳﺴﺖ ﻫﺎ ﺟﺪاول ﺧﺎﺻﻲ دارﻧﺪ. ه -ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻦ از 25ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻦ 40ـ 25ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ .ﭘﺲ از 35ﺳﺎﻟﮕﻲ ﻣﻮﻫﺎي ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺷﻘﻴﻘﻪ و ﺟﻠﻮي ﮔﻮش ﺳﻔﻴﺪ و ﭼﻴﻦ ﻫﺎي ﺻﻮرت ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن وﺳﻌﺖ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﻨﺪ .از 35ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﻛﻨﺎره ﺧﺎرﺟﻲ ﭼﺸﻢ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﺮف ﺻﻮرت و در دوران ﭘﻴﺮي ﺑﻪ ﮔﺮدن ﻣﻲ رﺳﻨﺪ .در ﺳﻦ 50ـ 45ﺳﺎﻟﮕﻲ در ﻧﺎﺣﻴﻪ دروﻧﻲ ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ ﻻﻟﻪ ﮔﻮش ،ﺗﻌﺪادي ﻣﻮ ﻣﻲ روﻳﺪ. 47 ﻃﻲ 55ـ 50ﺳﺎﻟﮕﻲ ،ﭘﻮﺳﺖ ﻃﺮاوت و ارﺗﺠﺎﻋﻲ ﺑﻮدن ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﻣﻲ دﻫﺪ .ﻣﻮﻫﺎي زﻫﺎر ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي و ﻗﻮس ﺳﺎﻟﺨﻮردﮔﻲ در اﻃﺮاف ﻗﺮﻧﻴﻪ ﭼﺸﻢ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه آن ﻣﻲ ﺗﻮان درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﻓﺮد ﺑﻴﺶ از 60ﺳﺎل دارد .از 40ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺟﻮش ﺧﻮردن اﺳﺘﺨﻮان ﺟﻤﺠﻤﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راﻫﻨﻤﺎﺳﺖ .از 60ﺳﺎﻟﮕﻲ ،ﭼﻴﻦ ﭼﺮوك ﻫﺎ داﻣﻨﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ و اﺳﺘﺨﻮان ﺻﻼﺑﺖ ﺧﻮد را از دﺳﺖ داده و ﻓﻚ ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ ،ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﺎ زاوﻳﻪ ﺑﺎز ﺧﻮدﻧﻤﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. اﻣﺘﺤﺎن ﻟﻜﻪ ﻫﺎ و ﺑﻘﺎﻳﺎي اﻧﺴﺎﻧﻲ و DNA -1اﻣﺘﺤﺎن ﻟﻜﻪ ﻫﺎ -2آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻨﻲ -3آزﻣﺎﻳﺶ ﻟﻜﻪ ﻫﺎي ﻣﺪﻓﻮﻋﻲ ﻳﺎ ﺗﺮﺷﺤﺎت زاﻳﻤﺎﻧﻲ -4آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻮ ،ﻧﺎﺧﻦ و رﺷﺘﻪ ﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ و اﻟﻴﺎف ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ -5ﻧﺎﺧﻦ ﻫﺎ -6آزﻣﺎﻳﺶ DNA آزﻣﺎﻳﺶ ﻟﻜﻪ ﻫﺎ ،ﻣﻮﻫﺎ ،ﺑﻘﺎﻳﺎي ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎي اﻧﺴﺎﻧﻲ و DNAدر ﺻﺤﻨﻪ ﺟﺮم ﻳﺎ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺑﻪ وﻳﮋه در ﺻﺤﻨﻪ ﻫﺎيﺣﻮادث ﻣﺮﮔﺒﺎر ،ﺟﻨﺎﻳﺖ ﻫﺎ ﻳﺎ ﻣﻮاردي ﻣﺜﻞ ﺗﺠﺎوزﻫﺎ و ﺳﺮﻗﺖ ﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﻮرد ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻗﻀﺎﻳﻲ ﻳﺎ اﻧﺘﻈﺎﻣﻲ اﺳﺖ ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و اﻧﺠﺎم آن ﺑﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻫﻮﻳﺖ ﺑﺰﻫﻜﺎران ﻳﺎ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﺸﺄ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻟﻜﻪ و ﺑﻘﺎﻳﺎ اﺛﺒﺎت ﺷﻮد .ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻨﺸﺄ اﻧﺴﺎﻧﻲ در ﻣﻮرد اﻧﺪام ﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از داﻧﺶ آﻧﺎﺗﻮﻣﻲ و ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اي و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﻘﺪار آﻧﻬﺎ ﻛﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ و اﻓﺰودن ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﺧﺎﺻﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد. در ﻣﻮرد ﻧﻤﻮﻧﻪ اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎي دراز ﺑﺪن و ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﺗﻜﻪ اي از اﻧﺘﻬﺎي ﻳﻜﻲ از اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎي دراز ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ اﻧﺴﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻳﺎ ﺣﻴﻮاﻧﻲ. ﺑﺎرﻳﻜﺘﺮﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﻗﻄﺮ ﻣﺠﺮاي اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ در ﺑﺎرﻳﻜﺘﺮﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﻗﻄﺮ ﻣﺠﺮاي ﺗﻨﻪ در = ﺷﺎﺧﺺ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان 48 اﻳﻦ ﻣﻘﺪار در اﻧﺴﺎن ﺑﺎﻟﻎ ﺣﺪود %45و در ﺟﻨﻴﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ ،وﻟﻲ در ﺟﺎﻧﻮران ﺑﻴﺸﺘﺮ از %50ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻘﺪور ﻧﺒﺎﺷﺪ ،ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎي ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮﭘﻲ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻗﻄﺮ ﻣﺠﺎري ﺧﺎﺻﻲ را ﻛﻪ ﺗﻌﺪاد آﻧﻬﺎ در ﻫﺮ ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ از اﺳﺘﺨﻮان و ﺣﻴﻮان ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ ،اﻳﻦ ﻋﻤﻞ را اﻧﺠﺎم داد .آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎي اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺠﺎم اﺳﺖ. اﻣﺘﺤﺎن ﻟﻜﻪ ﻫﺎ در ﺑﺮرﺳﻲ آﺛﺎر و ﻟﻜﻪ ﻫﺎي ﺑﺮ ﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮارد ذﻳﻞ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد: -1آﻳﺎ ﻟﻜﻪ ﺧﻮن اﺳﺖ؟ ﻟﻜﻪ ﻫﺎي آﺑﻤﻴﻮه ،ﺑﺮﺧﻲ داروﻫﺎ ،زﻧﮓ آﻫﻦ ،ﺷﺮاب ،ﻓﻀﻮﻻت ﺣﺸﺮات ،ﺑﺮﺧﻲ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ و ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ ﺧﻮن اﺷﺘﺒﺎه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد .در ﻣﺮﺣﻠﻪ اول ﺑﺎ اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶ ﻫﺎي ﺧﺎﺻﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻟﻜﻪ ﺧﻮن اﺳﺖ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ. -2آﻳﺎ ﻟﻜﻪ ﺧﻮن ﻣﻨﺸﺄ اﻧﺴﺎﻧﻲ دارد؟ ﺑﺎ آزﻣﺎﻳﺶ ﻫﺎي ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮﭘﻲ و اﻓﺰودن ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺧﺎص ﻣﻲ ﺗﻮان اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ را ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮد. -3ﺧﻮن ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭼﻪ ﮔﺮوﻫﻲ اﺳﺖ؟ ﺑﺎ اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﮔﺮوه ﻫﺎي ﺧﻮﻧﻲ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺠﺎم اﺳﺖ. -4ﻣﻨﺸﺄ ﺧﻮن ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻛﺪام دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺪن اﺳﺖ؟ ﺑﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻟﻜﻪ ﺧﻮن ،ﻣﺜﻼً رﺣﻢ و ﻣﻬﺒﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗﺎﻋﺪﮔﻲ و ازاﻟﻪ ﺑﻜﺎرت و ﻳﺎ ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﭘﻮﺷﺶ ﻣﺨﺎط ﺑﻴﻨﻲ ﻳﺎ ﻣﺠﺎري ﺗﻨﻔﺴﻲ و دﻫﺎن ﻣﻲ ﺗﻮان ﻣﻨﺸﺄ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي را ﺗﺸﺨﻴﺺ داد. -5اﮔﺮ ﻟﻜﻪ ،ﺧﻮن ﻧﺒﺎﺷﺪ آﻳﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﺮﺷﺤﺎت ﺑﺪن اﺳﺖ؟ از روي ﺧﻠﻂ ،ﺗﺮﺷﺢ ﺑﺰاق ﻳﺎ ﺧﺮوج ﻣﻨﻲ و وﺟﻮد ﻣﺪﻓﻮع روي اﺷﻴﺎ و آزﻣﺎﻳﺶ از ﻧﻈﺮ ﮔﺮوه ﻫﺎي ﺧﻮﻧﻲ و ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﺧﺎص ﭘﺮوﺗﺌﻴﻨﻲ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪ .ﺑﺮرﺳﻲ اﺷﻴﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻪ ﺳﻴﮕﺎر ،دﺳﺘﻤﺎل ﭘﺎرﭼﻪ اي ﻳﺎ ﻛﺎﻏﺪي ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ .اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي DNAﻧﺘﺎﻳﺞ ﻗﺎﻃﻊ ﺗﺮي ﻣﻲ دﻫﺪ. آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻨﻲ از روش ﻫﺎي زﻳﺮ ﻣﻲ ﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد: -1اﺷﻌﻪ ﻣﺎورا ﺑﻨﻔﺶ :ﻟﻜﻪ ﻫﺎي ﻣﻨﻲ زﻳﺮ اﺷﻌﻪ ﻣﺎوراء ،ﺑﻨﻔﺶ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﻓﻠﻮرﺳﺎﻧﺲ )درﺧﺸﻨﺪﮔﻲ( داﺷﺘﻪ و رﻧﮓ آﻧﻬﺎ 49 آﺑﻲ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺳﻔﻴﺪ اﺳﺖ. -2ﻓﻠﻮرﺳﺎﻧﺲ :ﭘﺲ از ﺷﺴﺘﺸﻮي ﻛﺎﻣﻞ ﻟﻜﻪ ﻫﺎ )ﺑﺎ آب ﻳﺎ ﺳﺮم ﻓﻴﺰﻳﻮﺗﺮاﭘﻲ( ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮل اﻧﺠﺎﻣﺪ ،ﺑﺎ ﻗﺮار دادن ﻳﻚ ﻗﻄﺮه از ﻟﻜﻪ زﻳﺮ ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮپ و اﻓﺰودن دو ﻗﻄﺮه ﻣﺤﻠﻮل ﻓﻠﻮرﺳﺎﻧﺲ ،ﺑﻠﻮرﻫﺎي ﻗﻬﻮه اي ﺗﻴﺮه رﻧﮓ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﻦ ) (heminﻧﺎم دارﻧﺪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ. -3ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮﭘﻲ :ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻨﻲ ﺗﺎزه روش ﺧﻮﺑﻲ اﺳﺖ .ﺑﺎ ﺷﺴﺘﺸﻮي ﻟﻜﻪ ﻫﺎي ﺧﺸﻚ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﺎه از ﺧﺸﻚ ﺷﺪن آن ﻫﺎ ﮔﺬﺷﺘﻪ در زﻳﺮ ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮپ ،ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺻﺮﻓﺎً ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ اﺳﭙﺮﻣﺎﺗﻮزوﺋﻴﺪ ﻣﻨﺸﺄ ﻣﻨﻲ ﺑﻮدن ﻟﻜﻪ ﻫﺎ را ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. -4آزﻣﺎﻳﺶ اﺳﻴﺪ ﻓﺴﻔﺎﺗﺎز :در ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻨﻲ ﻣﻘﺪار اﺳﻴﺪ ﻓﺴﻔﺎﺗﺎز ﺑﺎﻻﺳﺖ .اﮔﺮ در ﻟﻜﻪ ،اﺳﭙﺮﻣﺎﺗﻮزوﺋﻴﺪ ﻳﺎﻓﺖ ﻧﺸﺪ ﺑﺎ اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻣﻨﺸﺄ ﻟﻜﻪ را ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮد .ﻫﻨﮕﺎم اﻧﺰال 5ـ 3ﻣﻴﻠﻲ ﻟﻴﺘﺮ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ اﺳﭙﺮم و ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﭘﺮوﺗﺌﻴﻨﻲ و ﻗﻨﺪي ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ ﺧﺎرج ﻣﻲ ﺷﻮد .اﺑﺘﺪا ﺣﺎﻟﺖ ﺳﻔﻴﺪ رﻧﮓ و ﻏﻠﻴﻆ داﺷﺘﻪ و ﺳﭙﺲ ﺣﺎﻟﺖ ﺷﻔﺎف و روان ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .ﻟﻜﻪ اﺳﭙﺮم ﺧﺸﻚ ﺷﺪه را ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻟﻜﻪ ﻧﺎﺷﻲ از ﺳﺎﻳﺮ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ،ﻣﺜﻞ ﺗﺮﺷﺤﺎت ﻣﺠﺮاي ﺗﻨﺎﺳﻠﻲ زﻧﺎﻧﻪ ،ﺳﻔﻴﺪه ﺗﺨﻢ ﻣﺮغ ﻳﺎ ﻧﻈﺎﻳﺮ آن اﺷﺘﺒﺎه ﮔﺮﻓﺖ .اﻣﺮوزه از ﺳﻨﺠﺶ ﺳﺎﻳﺮ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﺧﺎص ﻫﻤﺮاه ﻣﺎﻳﻊ اﺳﭙﺮم ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد. آزﻣﺎﻳﺶ ﻟﻜﻪ ﻫﺎي ﺣﺎوي ﻣﻮاد ﻣﺪﻓﻮﻋﻲ ﻳﺎ ﺗﺮﺷﺢ زاﻳﻤﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﺷﺴﺘﺸﻮي ﻟﻜﻪ ﻣﺪﻓﻮﻋﻲ در ﺳﺮم ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژي و ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮﭘﻲ ﻣﻮاد ﻣﺪﻓﻮﻋﻲ ،ﻧﻮﻋﻲ ﺗﺨﻢ اﻧﮕﻞ و ﻣﺨﺎط روده دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻟﻜﻪ ﻧﺎﺷﻲ از ﻣﺪﻓﻮع ﺟﻨﻴﻨﻲ ،ﺣﺎوي ذرات ﭼﺮﺑﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ورﻗﻪ ﻫﺎي ﻟﻮزي ﺷﻜﻞ اﺳﺖ. آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻠﺤﻔﻪ و ﭘﺎرﭼﻪ ﻫﺎي ﻣﺴﺘﻌﻤﻞ و ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺑﻘﺎﻳﺎي ﺟﻔﺖ و ورﻗﻪ ﻫﺎي ﻧﺎزك ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي رﻧﮓ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺳﻔﻴﺪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭼﺮﺑﻲ روي ﺑﺪن ﻧﻮزاد ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺣﺎﻛﻲ از وﻗﻮع زاﻳﻤﺎن ﺑﺎﺷﺪ .آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮﭘﻲ ﺑﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﺿﻠﻌﻲ و ﻧﺎزك و ﻣﺴﻄﺢ در ورﻗﻪ ﻫﺎي ﻧﺎزك ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي ،ﺣﺎﻛﻲ از وﻗﻮع زاﻳﻤﺎن و ﺗﻮﻟﺪ اﺳﺖ. ﺑﺮرﺳﻲ ﻟﻜﻪ ﻫﺎي داراي ﺗﺮﺷﺢ زاﻳﻤﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻧﻮزاد ﻛﺸﻲ ﻳﺎ زاﻳﻤﺎن ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ ﺑﺎﺷﺪ. آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻮﻫﺎ ،ﻧﺎﺧﻦ ﻫﺎ ،رﺷﺘﻪ ﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ و اﻟﻴﺎف ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ 50 در ﻣﻮرد ﻣﻮ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻧﺴﺎن اﺳﺖ ﻳﺎ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺟﺎﻧﻮران و در اﻧﺴﺎن ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻛﺪام ﺟﻨﺲ اﺳﺖ. ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر از ﺷﺎﺧﺺ ﻣﻐﺰ ﻣﻮﻳﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد. ﻗﻄﺮ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻐﺰي ﻣﻮ ﻗﻄﺮ ﺳﺎﻗﻪ ﻣﻮ = ﺷﺎﺧﺺ ﻣﻐﺰ ﻣﻮﻳﻲ در اﻧﺴﺎن %30ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ و در ﺳﺎﻳﺮ ﺟﺎﻧﻮران ﺑﻴﺸﺘﺮ از %50اﺳﺖ .ﻗﺸﺮ ﻣﻮي اﻧﺴﺎن داراي ﻓﻠﺲ ﻫﺎي ﻧﺎزك و ﺑﻪ ﻫﻢ ﭼﺴﺒﻴﺪه ﺑﺎ ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ اﻧﺪك اﺳﺖ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ در ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﻓﻠﺲ ﻫﺎ ﺿﺨﻴﻢ و ﺑﺎ ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ زﻳﺎد ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻣﻮ در اﻧﺴﺎن ﺿﺨﻴﻢ و رﻧﮓ داﻧﻪ در آن ﻛﻮﭼﻚ و ﻫﻢ ﺷﻜﻞ اﺳﺖ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ در ﺣﻴﻮاﻧﺎت ،ﻧﺎزك و داراي رﻧﮓ داﻧﻪ ﻫﺎي درﺷﺖ و ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ اﺳﺖ .ﻣﻐﺰ ﻣﻮي اﻧﺴﺎن داراي ﻗﻄﺮ ﻧﺎزك و ﺷﺒﻜﻪ ﻫﻮاﻳﻲ ﺑﺎ داﻧﻪ ﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ و ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﻣﻐﺰي ﻧﻤﺎﻳﺎن ﻧﻴﺴﺖ وﻟﻲ در ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﻗﻄﺮ آن ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﺑﺎ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﻮاﻳﻲ روﺷﻦ و ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﻣﻐﺰي ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺎرز و آﺷﻜﺎرﻧﺪ. ﺑﺎ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻗﻄﺮ ﻣﻮﻫﺎ و ﺷﻜﻞ آﻧﻬﺎ و ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﺟﺪول ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه ،ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻣﺤﻞ روﻳﺶ ﭘﻲ ﺑﺮد .ﻣﻮﻫﺎي ﻣﺮدان ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻗﻴﭽﻲ ﻳﺎ ﺗﻴﻎ ﻗﻄﻊ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ .اﮔﺮ ﻗﻄﺮ آﻧﻬﺎ ﻛﻤﺘﺮ از 800ﻣﻴﻜﺮون ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻮﻫﺎي ﺳﺮ و اﮔﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ از 100ﻣﻴﻜﺮون ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻮي رﻳﺶ اﺳﺖ .ﻣﻮﻫﺎي ﻗﻄﻊ ﻧﺸﺪه ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﭘﻨﻬﺎن ﺑﺪن ﻳﺎ اﺑﺮو و ﻣﮋﮔﺎن اﺳﺖ .ﭼﻮن ﻣﻮﻫﺎ ﻣﺪت ﻣﺪﻳﺪي ﭘﺲ از اﻧﻬﺪام ﺟﻨﺎزه ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ،ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺟﻨﺴﻴﺖ ﺟﺴﺪ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ .ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻮي ﻓﺮد ﮔﻤﺸﺪه ﺑﺎ ﻣﻮي ﺟﺴﺪ و اﺳﺘﻔﺎده از DNAﻳﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻮي روي آﻟﺖ ﻗﺘﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﻣﻮي ﻣﻘﺘﻮل ﻣﻲ ﺗﻮان آﻟﺖ ﻗﺘﻞ و ﻣﺘﻬﻢ را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﺮد. ﻧﺎﺧﻦ ﻫﺎ ﻧﺎﺧﻦ ﻫﺎي رﻧﮓ ﺷﺪه و ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ زن اﺳﺖ .در ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎ و اﺧﺘﻼﻻت ﻋﻤﻮﻣﻲ رﻳﺸﻪ ﻧﺎﺧﻦ ﻫﺎ ﺣﺴﺎس ﺷﺪه و ﺣﺎﻟﺖ ﺿﻌﻴﻒ و ﺷﻜﻨﻨﺪه ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻣﻮﻗﺘﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺷﻴﺎر ﻋﺮﺿﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم »ﺑﻮ« ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﻧﺎﺧﻦ ﻫﺎي ﺷﺼﺖ ﭘﺎ و دﺳﺖ ﺑﻬﺘﺮ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮ .ﻋﻤﻖ و ﺷﺪت اﻳﻦ ﺷﻴﺎر ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺷﺪت و ﻣﺪت اﺧﺘﻼل اﺳﺖ و 51 ﻫﻢ زﻣﺎن ﺑﺎ رﺷﺪ ﻧﺎﺧﻦ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .رﺷﺪ ﻧﺎﺧﻦ ﻫﺎ در ﻫﺮ 10روز 1/2ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ در دﺳﺖ راﺳﺖ و 1/1ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ در دﺳﺖ ﭼﭗ اﺳﺖ و در ﭘﺎﻫﺎ 4ـ 3ﺑﺎر ﻛﻤﺘﺮ اﺳﺖ .ﻣﻌﻤﻮﻻً در دﺳﺖ ﻫﺎ 4ـ 3ﻣﺎه و در ﭘﺎﻫﺎ ﺣﺪوداً 12ﻣﺎه ﻃﻮل ﻣﻲ ﻛﺸﺪ ﺗﺎ ﺷﻴﺎر ﺑﻮ ﺑﻪ اﻧﺘﻬﺎ ﺑﺮﺳﺪ .اﻳﻦ ﺷﻴﺎر ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻮارد ذﻳﻞ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ: -1از ﺑﻴﻤﺎري ﻓﺮد ﭼﻪ ﻣﺪت ﻣﻲ ﮔﺬرد. -2ﻓﺮد ﭼﻨﺪ ﺑﺎر و در ﻫﺮ ﺑﺎر ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﺮاي ﭼﻪ ﻣﺪﺗﻲ دﭼﺎر ﺑﻴﻤﺎري ﺑﻮده اﺳﺖ. -3ﺗﺸﺨﻴﺺ اﻳﻦ ﻛﻪ آﻳﺎ اﻓﺮاد دﭼﺎر اﺧﺘﻼل رواﻧﻲ ﻫﻨﮕﺎم ارﺗﻜﺎب ﺟﺮم ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻮده اﻧﺪ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ. -4ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻫﻮﻳﺖ اﻓﺮادي ﻛﻪ ﻣﻲ داﻧﻴﻢ ﻣﺪﺗﻲ ﻗﺒﻞ دﭼﺎر ﺑﻴﻤﺎري ﺑﻮده اﻧﺪ. -5آﻳﺎ ﻛﻮدﻛﺎن ،ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﺑﺪرﻓﺘﺎري و ﺳﻮء ﺗﻐﺬﻳﻪ ﺑﻮده اﻧﺪ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ. ﺿﺮﺑﺎت ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﺑﻌﻀﻲ از ﻣﺸﺎﻏﻞ ﻋﻼﻳﻤﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﺳﺎﻳﻴﺪﮔﻲ ،ﺳﻮراخ ﺷﺪﮔﻲ و ﺑﺮﻳﺪﮔﻲ در ﻧﺎﺧﻦ ﺑﻪ ﺟﺎ ﻣﻲ ﮔﺬارﻧﺪ؛ ﻣﺜﻞ ﻓﺮﺳﻮدﮔﻲ ﻛﻨﺎر ﻧﺎﺧﻦ ﺷﺼﺖ در ﺟﻮاﻫﺮﺳﺎزان. آزﻣﺎﻳﺶ DNA ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻮﻟﻜﻮل DNAرا ﺑﺮﺧﻲ اﻧﮕﺸﺖ ﻧﮕﺎري DNAﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ .اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر داﻧﺸﻤﻨﺪ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ دﻛﺘﺮ" آﻟﻚ ﺟﻔﺮي" اﻳﻦ روش را ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻄﺮح ﻛﺮد DNA .در ﻫﺴﺘﻪ ﺳﻠﻮل اﺳﺖ و ژن ﺑﺨﺸﻲ از آن و ﺑﻪ ﻧﺎم رﻳﺒﻮﻧﻮﻛﻠﺌﻴﻚ اﺳﻴﺪ اﺳﺖ. ژن ﻫﺎ در ﻣﻮﻟﻜﻮل DNAﻫﺮ ﻓﺮد ﺑﺎ ﻧﻈﻢ ﺧﺎﺻﻲ ﻗﺮار دارﻧﺪ .در ﻫﺮ ﻓﺮد از اﻟﮕﻮي ﺧﺎﺻﻲ ﺗﺒﻌﻴﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و اﻣﻜﺎن ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻫﻮﻳﺖ اﻓﺮاد ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد .ﻣﻮﻟﻜﻮل DNAداراي دو رﺷﺘﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻴﻠﻪ اي ﻧﺮدﺑﺎن ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ .ﺗﻮاﻟﻲ و ﻧﻈﻢ اﺟﺰاي ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪه ﻣﻮﻟﻜﻮل DNAاﺳﺖ ﻛﻪ ژن ﻫﺎ و ﺑﻪ ﺗﺒﻊ آن ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ارﺛﻲ و ژﻧﺘﻴﻜﻲ ﻫﺮ ﻓﺮد را ﺷﻜﻞ ﻣﻲ دﻫﺪ .از دو رﺷﺘﻪ DNAدر ﻫﺮ ﻓﺮد ﻳﻚ رﺷﺘﻪ از ﭘﺪر و دﻳﮕﺮي از ﻣﺎدر ﻣﻨﺸﺄ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد. روش ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺗﻮاﻟﻲ اﺟﺰاي ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪه DNAﻛﻪ اﺻﻄﻼﺣﺎً اﻧﮕﺸﺖ ﻧﮕﺎري DNAﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ،ﻛﺎري ﺳﺨﺖ و ﭘﻴﭽﻴﺪه اﺳﺖ؛ ﭼﺮاﻛﻪ ﺷﻤﺎره اﻳﻦ اﺟﺰا ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎد اﺳﺖ و در درون ﺳﻠﻮل و داﺧﻞ ﻫﺴﺘﻪ و در اﺑﻌﺎد ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮﭘﻲ اﺳﺖ و ﻃﻲ ﭼﻨﺪ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد DNA) .ﺑﻪ روش ﺧﺎص ﺗﻜﺜﻴﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد ،ﻗﻄﻌﺎﺗﻲ ﺑﺎ ﻧﻘﺎط از ﭘﻴﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ 52 ﺷﺪه ﻗﻄﻊ و اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﻧﺸﺎن دار ﺷﺪه و از آن ﻋﻜﺲ ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد .ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺬﻛﻮر ﺗﻬﻴﻪ ﻧﻮارﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ روي آن ﺳﺘﻮن ﻫﺎي ﻣﻮازي ﺑﺎ اﻧﺪازه ﻗﻄﺮﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان آن را ﺑﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻗﺒﻠﻲ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﻤﻮد (.ﻧﺘﻴﺠﻪ آزﻣﺎﻳﺶ DNAرا ﺑﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻗﺒﻠﻲ ﻳﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪ اي ﻛﻪ ﺑﻌﺪاً ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﻤﻮده و ﺑﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻲ رﺳﻨﺪ .دﻗﺖ آزﻣﺎﻳﺶ DNAﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻ و ﻛﺎﻣﻼً ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد اﺳﺖ .اﻣﺮوزه از DNAﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻟﻜﻪ ﻫﺎ ،ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎي آدﻣﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﻮن ،ﺑﺰاق ،ﺗﺮﺷﺢ ﺟﻨﺴﻲ زﻧﺎن و ﻣﺮدان )ﺗﺠﺎوزﻫﺎي ﺟﻨﺴﻲ، ﺟﻨﺎﻳﺖ ﻫﺎ و ﻟﻜﻪ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺪن ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ( ﻳﺎ اﺷﻴﺎء ﺑﺮ اﻃﺮاف ﺟﺴﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد .در ﺻﻮرت دﺳﺘﮕﻴﺮي ﻣﺘﻬﻢ DNA،او ﺑﺎ DNAﻟﻜﻪ و ﺗﺮﺷﺤﺎت ﺑﺪن ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ ﻣﺠﺮم ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﻮد .ﺧﻮن روي اﺳﻠﺤﻪ ﻣﻈﻨﻮن را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺎ ﺧﻮن ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﺮد .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺎر ﻣﻮ ﺻﺤﻨﻪ ﺟﺮم را ﻣﻲ ﺗﻮان از ﻟﺤﺎظ DNAﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻤﻮد DNA .ﺟﻬﺖ راﺑﻄﻪ ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪي و اﺑﻮت اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد و راﺑﻄﻪ اﺑﻮت را اﺛﺒﺎت ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .ﻛﺎرﺑﺮد ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ DNAﺑﺮ روي ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻫﻮﻳﺖ در ﮔﺬﺷﺘﮕﺎن در ﻓﺠﺎﻳﻊ ﺟﻤﻌﻲ اﺳﺖ ،ﺑﺨﺼﻮص ﻛﻪ اﻳﻦ ﺣﻮادث ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻜﻪ ﺗﻜﻪ ﺷﺪن اﺟﺴﺎد ﮔﺮدﻳﺪه و ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻫﻮﻳﺖ و ﺑﺎزﺳﺎزي اﺟﺴﺎد را ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .ﺑﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﺮﻓﺘﻦ DNA ﻣﻲ ﺗﻮان ﻫﻮﻳﺖ را ﺑﺎ دﻗﺖ و ﺻﺤﺖ ﺑﺎﻻ ﺗﺸﺨﻴﺺ داد .ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ از آﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺗﻮان DNAﺗﻬﻴﻪ ﻧﻤﻮد ﻋﺒﺎرت اﻧﺪ از :ﻣﺎﻳﻌﺎت زﻳﺴﺘﻲ ﺑﺪن )ﺧﻮن ،ﺑﺰاق ،ادرار ،ﻣﻨﻲ ،ﺗﺮﺷﺤﺎت ﺟﻨﺴﻲ زﻧﺎن ،ﻣﺪﻓﻮع و ،(...ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎي ﺑﻪ ﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪه از ﭘﻮﺳﺖ و ﻧﺎﺧﻦ ،دﻧﺪان ،ﻣﻮ و ﻋﻀﻼت و . ... اﻧﻮاع ﻣﺮگ و ﻧﺤﻮه وﻗﻮع آن اﻧﻮاع ﻣﺮگ : -1ﺧﻔﮕﻲ: * ﺑﺎ اﻧﺴﺪاد ﻣﺠﺮاي ﺗﻨﻔﺴﻲ * ﺑﺪون اﻧﺴﺪاد ﻣﺠﺮاي ﺗﻨﻔﺴﻲ -2ﺳﻨﻜﻮپ و ﺷﻮك -3ﻛﻤﺎ ﻧﺤﻮه ﻣﺮگ -1:ﺧﻮدﻛﺸﻲ -2ﺗﻔﺎوت ﺧﻮدﻛﺸﻲ ﺑﺎ ﺟﻨﺎﻳﺖ 53 -3راه ﻫﺎي ﺧﻮدﻛﺸﻲ ﻣﺴﺌﻠﻪ وراﺛﺖ در ﻣﺮگ ﻫﺎي دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﻲ ﻋﻠﺖ ﻣﺮگ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻣﺮگ در ﻳﻜﻲ از ﺳﻪ ﺣﺎﻟﺖ ذﻳﻞ رخ ﻣﻲ دﻫﺪ :ﺧﻔﮕﻲ ،ﺳﻨﻜﻮب ،ﻛﻤﺎ ﺧﻔﮕﻲ ﺧﻔﮕﻲ :ﻧﺮﺳﻴﺪن اﻛﺴﻴﮋن ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻪ ﺑﺪن و ﻣﺤﺮوم ﻣﺎﻧﺪن ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎ و ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﺑﺪن از اﻳﻦ ﻣﺎده ﺣﻴﺎﺗﻲ اﻟﻒ :ﻓﺸﺎر ﺑﺮ ﻣﺠﺎري ﺗﻨﻔﺴﻲ و اﻧﺴﺪاد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻪ ﻃﺮﻳﻖ اﺳﺖ: -1اﻧﺴﺪاد ﻣﺠﺮا در اﺛﺮ ورود اﺷﻴﺎء ﻳﺎ اﺟﺴﺎم ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﻪ داﺧﻞ ﻧﺎي ﻳﺎ ﺣﻨﺠﺮه ،ﻳﺎ ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎ ،ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﻫﺎ، اﻟﺘﻬﺎب ﻣﺠﺎري ﺗﻨﻔﺴﻲ در اﺛﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ ﻳﺎ ﺣﺴﺎﺳﻴﺘﻲ و ﺗﻮرم ﺣﺎد. -2ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺑﺎز ﺷﺪن رﻳﻪ ﻫﺎ ﻛﻪ در اﺛﺮ ﺗﺠﻤﻊ ﻣﺎﻳﻊ ﻓﺮاوان در ﺣﻔﺮه ﻫﺎي ﺟﻨﺒﻲ ﻳﺎ ورود ﻫﻮا ﺑﻪ ﻓﻀﺎي ﺟﻨﺐ؛ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﭘﺎرﮔﻲ رﻳﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ در اﺛﺮ اﻧﺒﻮه ﺟﻤﻌﻴﺖ در ورزﺷﮕﺎه ﻫﺎ و ﺳﺎﻟﻦ ﻫﺎي ﭘﺮﺟﻤﻌﻴﺖ ،زﻳﺮ آوار ﻣﺎﻧﺪن ،ﻏﻠﺘﻴﺪن روي ﻛﻮدك ﻳﺎ ﻧﻮزادي ﻛﻪ در ﻛﻨﺎر واﻟﺪﻳﻦ ﺧﻮﻳﺶ ﺧﻮاﺑﻴﺪه اﺳﺖ اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ. -3ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﮔﺮدن در اﺛﺮ دار ،دﺳﺖ ،ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺟﻠﻮي دﻫﺎن و ﺑﻴﻨﻲ ﺑﺎ دﺳﺖ ﻳﺎ دﺳﺘﻤﺎل. ب :ﺑﺪون اﻧﺴﺪاد ﻣﺠﺎري ﺗﻨﻔﺴﻲ -1ﻓﻠﺞ ﻣﺮﻛﺰ ﺗﻨﻔﺴﻲ در ﺳﺎﻗﻪ ﻣﻐﺰ ،ﻓﻠﺞ ﻋﻀﻼت و اﻋﺼﺎب ﺗﻨﻔﺴﻲ؛ -2ﻛﻢ ﺷﺪن اﻛﺴﻴﮋن در ﻣﺤﻴﻂ و ﻧﺮﺳﻴﺪن اﻛﺴﻴﮋن ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻪ ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎ؛ -3اﺳﺘﻨﺸﺎق ﮔﺎزﻫﺎي ﺑﻲ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﺳﻤﻮم ﻛﺸﻨﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ؛ -4ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﻣﻮاد ﺳﻤﻲ ،ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻴﺎﻧﻮر؛ -5ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از اﻧﺘﻘﺎل اﻛﺴﻴﮋن ﺑﻪ ﺧﻮن؛ ﻣﺜﻞ ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺑﺎ ﻣﻨﻮ اﻛﺴﻴﺪ ﻛﺮﺑﻦ ﺳﻨﻜﻮپ ﻣﺮگ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﻣﺮﮔﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻃﺒﻖ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻴﻦ ﺷﺮوع ﺑﻴﻤﺎري و ﻣﺮگ 24ﺳﺎﻋﺖ ﻓﺎﺻﻠﻪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .از ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﺳﻨﻜﻮپ و ﻣﺮگ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮﻳﻊ و آﻧﻲ رخ ﻣﻲ دﻫﺪ .اﮔﺮﭼﻪ از دﻳﺪﮔﺎه ﭘﺰﺷﻜﺎن ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻣﺮگ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﻋﺮض ﭼﻨﺪﻳﻦ دﻗﻴﻘﻪ و ﮔﺎه ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺛﺎﻧﻴﻪ رخ دﻫﺪ .ﺳﻨﻜﻮپ از 54 ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻮارد ﻓﻮﺗﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺮگ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺳﺮﻳﻊ در ﭘﻲ دارد .ﭘﺪﻳﺪه ﻣﻬﻢ ﻗﺎﺑﻞ اﺷﺎره ﺷﻮك اﺳﺖ .ﺷﻮك و ﺗﺸﺨﻴﺺ آن از ﻣﻮارد ﻣﻬﻢ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ اﺳﺖ؛ زﻳﺮا ﺷﻮك ﺑﺎﻋﺚ وﻗﻮع ﻏﻴﺮﻣﻨﺘﻈﺮه و ﺳﺮﻳﻊ ﻣﺮگ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎي ﭘﻠﻴﺴﻲ ،ﻗﻀﺎﻳﻲ و ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ اﺳﺖ. در ﺑﺮﺧﻲ اﻓﺮاد ﺿﺮﺑﻪ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﮔﺮدن ،ﺗﻤﺎس ﻏﺬا ﺑﺎ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺣﻠﻖ و ﺣﻨﺠﺮه ﻳﺎ ﺗﻤﺎس آب ﺳﺮد ﺑﺎ آن ،ﺿﺮﺑﻪ ﺑﻪ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﻴﻀﻪ ،ﺗﺤﺮﻳﻚ دﻫﺎﻧﻪ رﺣﻢ ،ﺿﺮﺑﻪ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺑﺎﻻي ﺷﻜﻢ و ﺣﺘﻲ ﺗﺮس ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ دﭼﺎر اﻳﺴﺖ ﻗﻠﺒﻲ و ﻣﺮگ ﺷﺪه اﺳﺖ .اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪه اﮔﺮﭼﻪ ﭼﻨﺪان ﺷﻴﻮع ﻧﺪارد وﻟﻲ در ﺷﺮاﻳﻂ و اﻓﺮاد ﺧﺎﺻﻲ رخ ﻣﻲ دﻫﺪ .ﺷﻨﺎﺧﺖ آن و ﺗﺸﺨﻴﺺ درﺳﺖ و ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ روﻧﺪي ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺮگ ﺷﺪه اﺳﺖ ،ﺑﺎﻋﺚ رﻓﻊ اﺑﻬﺎم ،ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻠﺖ ﻣﺮگ و ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪن ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﻧﺘﻈﺎﻣﻲ و ﻗﻀﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﮔﺮدد. ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﻲ واگ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﺑﺪن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﻋﺼﺒﻲ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﮔﺮدن ،ﺑﻴﻀﻪ، ﺣﻠﻖ ،ﺗﻨﺎﺳﻠﻲ و ...اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ ،ﻣﻬﺎر واگ ﻧﺎم دارد ﻛﻪ ﺳﺒﺐ ﻛﻨﺪي و ﺣﺘﻲ ﺗﻮﻗﻒ ﺿﺮﺑﺎن ﻗﻠﺐ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﺗﺴﺎع ﻋﺮوق در اﺣﺸﺎء ﺷﻜﻤﻲ ﺷﺪه و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺣﺠﻢ زﻳﺎدي از ﺧﻮن در اﺣﺸﺎء ﺷﻜﻤﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﺒﺪ ،ﻃﺤﺎل ،رﻳﻪ و ﻋﺮوق ﭘﻴﺮاﻣﻮن روده ﻫﺎ ﺗﺠﻤﻊ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ و ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً ﺳﺒﺐ ﻣﺮگ ﺷﺨﺺ ﻣﻲ ﺷﻮد .در ﻛﺎﻟﺒﺪ ﮔﺸﺎﻳﻲ اﻳﻦ ﻣﻮارد ،ﻧﺸﺎﻧﻪ اي از ﺿﺮب و ﺟﺮح و آﺳﻴﺐ ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻲ ﺷﻮد و ﻓﻘﻂ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي ﻫﺎي ﻧﻘﻄﻪ اي ﺷﻜﻞ و ﭘﺮﺧﻮﻧﻲ اﺣﺸﺎء دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد .در ﺷﻮك ﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از ﻣﻬﺎر واگ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﺟﺴﺪ ،ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ آن و آزﻣﺎﻳﺶ ﻫﺎي ﻻزم و ﺑﺮرﺳﻲ ﭘﺮوﻧﺪه ﻛﻴﻔﺮي و رد ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻠﻞ ﻣﻄﺮح ﺷﻮد. ﻛﻤﺎ ﻗﺒﻼً ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺷﺪه اﺳﺖ. ﭘﺲ از ﺷﻨﺎﺧﺖ اﻧﻮاع ﻋﻤﺪه و ﺻﻮر ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻣﺮگ ،آﻧﭽﻪ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﻋﻠﺖ و ﻧﺤﻮه ﻣﺮگ اﺳﺖ .ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻋﻠﺖ ﻣﺮگ ﻳﻜﻲ از وﻇﺎﻳﻒ ﻣﻬﻢ ﭘﺰﺷﻜﺎن ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ و ﺳﺎﻳﺮ ﭘﺰﺷﻜﺎن اﺳﺖ .ﻋﻠﺖ ﻣﺮگ ﺑﻴﻤﺎري ﻳﺎ ﻋﺎﻣﻠﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﻘﺶ و ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺧﻮد ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺮگ ﻓﺮد ﺷﺪه اﺳﺖ .ﻋﻼوه ﺑﺮ آن ﻧﺤﻮه ﻣﺮگ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. ﻧﺤﻮه ﻣﺮگ 55 ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ وﻗﻮع ﻣﺮگ ﻳﺎ ﻃﺒﻴﻌﻲ اﺳﺖ ،ﻳﺎ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺧﺸﻮﻧﺖ و ﺣﻮادث و اﺗﻔﺎﻗﺎت و ﻳﺎ ﺧﻮدﻛﺸﻲ اﺳﺖ .ﺑﻴﻤﺎري ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺑﻴﻤﺎري ﻳﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻃﺒﻲ اﺳﺖ .ﻣﺮگ ﻫﺎي اﺗﻔﺎﻗﻲ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺣﻮادث در ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺎر ،ﻣﻨﺰل و ﺧﺎرج از ﻣﻨﺰل و ﻣﺮگ ﻫﺎي ﺧﺸﻦ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺻﺪﻣﺎت در ﺧﻼل ﻳﻚ ﺣﺎدﺛﻪ ﺧﺸﻮﻧﺖ آﻣﻴﺰ ﺣﺎدث ﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ .ﻧﻮع دﻳﮕﺮ ﺧﻮدﻛﺸﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ دﻳﺪﮔﺎه و ﻧﺤﻮه ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺧﻮدﻛﺸﻲ ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﻣﻲ ﺷﻮد. ﺧﻮدﻛﺸﻲ ﺧﻮدﻛﺸﻲ ﻣﺮﮔﻲ اﺳﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻮد ﺷﺨﺺ ﻛﻪ آن را ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راه ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻼت ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻋﻤﻠﻲ اﺗﻔﺎﻗﻲ و ﺑﻲ ﻣﻌﻨﻲ ﻧﻴﺴﺖ .ﻳﻜﻲ از وﻇﺎﻳﻒ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ در ﻣﺮگ ﻫﺎي ﻏﻴﺮﻃﺒﻴﻌﻲ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﺮگ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﺘﻞ ﻳﺎ اﺗﻔﺎﻗﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ .در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺧﻮدﻛﺸﻲ اﺳﺖ .ﺑﺴﻴﺎري از ﻗﺎﺗﻠﻴﻦ ،ﺻﺤﻨﻪ ﻣﺮگ را ﭼﻨﺎن ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ﻛﻪ در ﺗﺠﺴﺲ اوﻟﻴﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﻮدﻛﺸﻲ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻓﺘﺮاق ﺧﻮدﻛﺸﻲ از آدم ﻛﺸﻲ و ﻳﺎ ﺳﺎﻧﺤﻪ اﺗﻔﺎﻗﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ .ﺧﻮدﻛﺸﻲ در ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﻴﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﻲ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺑﻪ ﺧﻮﻳﺶ و ﺳﻬﻞ اﻧﮕﺎري درﺑﺎره وﺿﻊ ﺧﻮراك و ﭘﻮﺷﺎك و ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﺠﻠﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﭼﻨﺎن ﭼﻪ درﻣﺎن ﻧﺸﺪ و ﻓﺮد ﺑﻴﻤﺎر ﺗﺸﺨﻴﺺ داده ﻧﺸﺪ ،زﻣﻴﻨﻪ ﺑﺮاي ﺧﻮدﻛﺸﻲ آﻣﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد .از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ در ﻫﻤﻪ ﻣﺬاﻫﺐ ﺧﻮدﻛﺸﻲ ﻣﻨﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ، در ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺧﻮدﻛﺸﻲ ﻛﻤﺘﺮ اﺳﺖ؛ وﻟﻲ ﺑﻌﻀﻲ از ﻓﺮق اﻓﺮاﻃﻲ ﭘﻴﺮوان ﺧﻮد را وادار ﺑﻪ ﺧﻮدﻛﺸﻲ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .ﻋﻠﻞ ﺧﻮدﻛﺸﻲ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: -1ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ -2ﭘﻴﺮي -4ﻋﻮاﻣﻞ اﻗﺘﺼﺎدي -5زﻧﺪﮔﻲ ﺷﻬﺮي -3ﺷﻜﺴﺖ در زﻧﺪﮔﻲ ﺷﻐﻠﻲ ،ﻋﺸﻘﻲ و ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ -6اﻋﺘﻴﺎد ﺑﻪ اﻟﻜﻞ ﺧﻮدﻛﺸﻲ ﻋﻜﺲ اﻟﻌﻤﻞ رواﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮر ذﻳﻞ ﺧﻮدﻧﻤﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. اﻟﻒ( ﻋﻜﺲ اﻟﻌﻤﻞ ﺗﻬﺎﺟﻤﻲ :ﻓﺮد ﺧﻮد را ﻣﻲ ﻛﺸﺪ ﻛﻪ ﺳﺒﺐ ﺑﺪﻧﺎﻣﻲ و ﮔﺮﻓﺘﺎري ﺷﺨﺼﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺳﺒﺐ ﻧﺎراﺣﺘﻲ او ﺑﻮده اﺳﺖ. ب( ﻋﻜﺲ اﻟﻌﻤﻞ دﻓﺎﻋﻲ :ﻓﺮد ﺧﻮد را ﻣﻲ ﻛﺸﺪ ﺗﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺸﻜﻼت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻳﺎ رواﻧﻲ ﻳﺎ ﺑﻴﻤﺎري درﻣﺎن ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺧﻮد را از ﻋﺬاب ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮﻫﺎﻧﺪ. 56 ج( ﻋﻜﺲ اﻟﻌﻤﻞ ﺗﻨﺒﻴﻬﻲ :ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﺎﺷﻖ و ﻣﻌﺸﻮق ﻛﻪ در راه رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﺸﻜﻼت زﻳﺎدي دارﻧﺪ ﻳﺎ ﭘﺪر و ﻓﺮزﻧﺪاﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻲ ﻫﻤﺴﺮ و ﻣﺎدر ﻣﺎﻧﺪه اﻧﺪ ﻳﺎ ﭘﻴﺮوان ﻓﺮﻗﻪ ﻫﺎي ﺧﺎص ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺟﻬﺖ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ رﺳﺘﮕﺎري؛ اﻳﻦ ﻧﻮع ﺧﻮدﻛﺸﻲ اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﺳﻢ ﻳﺎ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﻳﺎ ﺧﻮدﺳﻮزي اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد. ( ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺼﺎدف :ﺗﺼﺎدف ﻫﺎي ﻣﺮﮔﺒﺎر و ﺑﻲ دﻟﻴﻞ و ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ اﻳﺠﺎد ﺣﺎدﺛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺧﻮدﻛﺸﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ .ﺑﺮرﺳﻲ وﺿﻊ زﻧﺪﮔﻲ و زﻣﻴﻨﻪ رواﻧﻲ راﻧﻨﺪه ﺣﺎدﺛﻪ ﺳﺎز ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ. ه( ﻧﺎﻗﺺ ﻛﺮدن ﺧﻮد :ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﻜﺲ اﻟﻌﻤﻞ ﺗﻬﺎﺟﻤﻲ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد؛ ﻣﺜﻼً زﻧﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻳﺠﺎد ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي ﺧﻔﻴﻒ زﻧﺎﻧﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻫﻤﺴﺮان ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب واﻛﻨﺶ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﻨﺪ اﻳﻦ ﻛﺎر ﮔﺎه ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎم ﮔﺮﻓﺘﻦ از ﺷﺨﺺ ﻣﻮرد ﺑﻐﺾ و ﻛﻴﻨﻪ و ﮔﺎه ﻫﻢ در اﺳﻴﻜﺰوﻓﺮﻧﻲ ﻳﺎ ﺟﻬﺖ ﻓﺮار از ﺧﺪﻣﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻳﺎ اداري و ﻳﺎ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري از ﺑﻴﻤﻪ ﻣﺴﺘﻤﺮي اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد. ﺗﻔﺎوت ﺧﻮدﻛﺸﻲ ﺑﺎ ﺟﻨﺎﻳﺖ ﺧﻮدﻛﺸﻲ ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﻣﺤﻴﻂ در ﺑﺴﺘﻪ ﻛﻪ از داﺧﻞ ﻗﻔﻞ اﺳﺖ اﻣﻜﺎن وﻗﻮع دارد .ﺑﺎ ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻧﺎﻣﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﭘﻲ ﺑﻪ اﺻﺎﻟﺖ ﺧﻮدﻛﺸﻲ ﺑﺮد .ﻣﻨﻈﻢ ﺑﻮدن وﺳﺎﻳﻞ ﻣﻮﺟﻮد در ﺻﺤﻨﻪ و ﻣﺮﺗﺐ ﺑﻮدن اﻟﺒﺴﻪ ،وﺟﻮد ﺧﻮد زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲ و ﺟﺪﻳﺪ ،ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن اﺳﻠﺤﻪ ﻳﺎ ﺷﻴﺸﻪ ﻣﺤﺘﻮي ﺳﻢ ﻣﺼﺮف ﺷﺪه در ﻛﻨﺎر ﺟﺴﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﻢ ﻣﻮﺟﻮد در اﻣﻌﺎء و اﺣﺸﺎء ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﻛﻨﺪ ،ﻧﺒﻮد آﺛﺎر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﺿﺮب و ﺟﺮح در ﺑﺪن ﻣﺘﻮﻓﻲ ،ﭘﻴﺪا ﻧﺸﺪن ﻣﻮ ﻳﺎ ﭘﻮﺳﺖ در زﻳﺮ ﻧﺎﺧﻦ ﻣﺘﻮﻓﻲ ،ﭘﻴﺪا ﻧﺸﺪن ﻟﻜﻪ ﺧﻮن ﺑﺎ ﮔﺮوه ﻣﺘﻔﺎوت روي ﺟﺴﺪ ﻳﺎ اﻃﺮاف آن و ﻣﺴﻴﺮ ﺟﺮاﺣﺎت در ﺧﻮدﻛﺸﻲ ﺑﺎ اﺳﻠﺤﻪ ﻳﺎ ﺟﺴﻢ ﺑﺮﻧﺪه دﻻﻟﺖ ﺑﺮ ﺧﻮدﻛﺸﻲ دارد. در ﺧﻮدﻛﺸﻲ ﺑﺎ اﺟﺴﺎم ﺑﺮﻧﺪه و اﺳﻠﺤﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺷﺨﺺ ﺧﻮد دﻛﻤﻪ ﻟﺒﺎﺳﺶ را ﺑﺎز ﻛﺮده و ﻟﺒﺎس ﻣﺮﺗﺐ و ﻣﻨﻈﻢ اﺳﺖ و ﻓﺮد ﺑﺎ اﺳﻠﺤﻪ ﺷﻠﻴﻚ ﻛﺮده ﻳﺎ ﺑﺎ ﭼﺎﻗﻮ ﺑﻪ ﺳﻴﻨﻪ ﻳﺎ ﺷﻜﻢ و ﻗﻠﺐ ﺧﻮد زده و ﻳﺎ رگ دﺳﺘﺶ را زده اﺳﺖ. در ﺧﻮدﻛﺸﻲ آﺛﺎر ﺧﻮن ﺧﻮد ﺷﺨﺺ ﺑﺮ روي دﺳﺖ ﺷﻠﻴﻚ ﻛﻨﻨﺪه و آﺛﺎر دود و ذرات ﺧﺮوﺟﻲ از دﻫﺎﻧﻪ اﺳﻠﺤﻪ ﺑﺮ روي دﺳﺘﺎن و ﻟﺒﺎس ﻓﺮد وﺟﻮ دارد .در دار آوﻳﺨﺘﮕﻲ ﮔﺎه ﭘﺎرﭼﻪ و ﺣﻮﻟﻪ اي ﺑﻪ دور ﮔﺮدن ﭘﻴﭽﻴﺪه و ﺳﭙﺲ از ﻃﻨﺎب اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ درد ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ .در ﺑﺮﻳﺪن ﺑﺎ ﺟﺴﻢ ﺗﻴﺰ ،در ﮔﻠﻮ ﺑﺮش ﻫﺎي ﻣﺎﻳﻞ از ﭼﭗ ﺑﻪ راﺳﺖ ﻳﺎ ﺑﺮﻋﻜﺲ 57 ﺑﺮ ﺣﺴﺐ دﺳﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ آﻳﺪ .در اﻳﻦ ﻣﻮارد ﺧﻮد ﻗﺒﻼً ﻓﺮد ﻳﻘﻪ اش را ﺑﺎز ﻧﻤﻮده اﺳﺖ. در اﻳﻦ ﻣﻮارد اﻓﺘﺮاق ﺧﻮدﻛﺸﻲ از دﻳﮕﺮ ﻋﻠﻞ ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ. -1از دو وﺳﻴﻠﻪ ﺟﻬﺖ ﺧﻮدﻛﺸﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ .ﻣﺜﻼً ﺧﻮردن ﺳﻢ و ﻧﺒﻮدن ﻋﻼﺋﻢ آن و ﺳﭙﺲ ﻏﺮق ﻧﻤﻮدن ﺧﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﺷﻚ در ﻣﺮاﺟﻊ رﺳﻴﺪﮔﻲ ﻛﻨﻨﺪه اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻓﺮد را اﺑﺘﺪا ﻣﺴﻤﻮم و ﺳﭙﺲ ﻏﺮق ﻧﻤﻮده اﻧﺪ. -2دو ﺷﻠﻴﻚ اﺳﺖ ﻛﻪ اوﻟﻲ ﺳﻄﺤﻲ و دوﻣﻲ ﻛﺎري ﺑﻮده اﺳﺖ. -3ﺻﺪﻣﺎت وارده وﺣﺸﻴﺎﻧﻪ و ﺟﮕﺮﺧﺮاش ﺑﺎﺷﺪ؛ ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ در ﻧﻈﺮ اول ﺟﻨﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﺪ؛ ﺣﺎل آﻧﻜﻪ دﻻﻳﻞ ﺧﻮدﻛﺸﻲ اﺛﺒﺎت ﻣﻲ ﺷﻮد .اﻳﻦ ﻧﻮع ﺧﻮدﻛﺸﻲ ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﺑﻴﻤﺎران رواﻧﻲ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد. راه ﻫﺎي ﺧﻮدﻛﺸﻲ ﺳﻤﻮم ،اﺳﻠﺤﻪ ،اﺟﺴﺎم ﺑﺮﻧﺪه ،دار آوﻳﺨﺘﮕﻲ ،ﻏﺮق ﺷﺪن ،ﮔﺎز ﺷﻬﺮي ،ﺑﺮق ،داروي ﺧﻮاب آور ،ﺳﻘﻮط و ﺧﻮد ﺳﻮزي در ﺧﻮدﻛﺸﻲ ﻣﻌﻤﻮل اﺳﺖ .ﺑﺮاي ﺧﻮدﻛﺸﻲ راﻫﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ آﺳﺎن ﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ .در ﻧﻈﺎﻣﻴﺎن اﺳﻠﺤﻪ ،در زﻧﺎن و ﺷﻬﺮﻧﺸﻴﻦ ﻫﺎ ﺗﺮﻳﺎك و ﻣﻮاد ﺧﻮاب آور ،در ﻛﺸﺎورزان از ﺳﻤﻮم ﻛﺸﺎورزي ،در ﺳﺎﺣﻞ ﻧﺸﻴﻨﺎن ﻏﺮق ﻛﺮدن و در اﻃﺮاف رودﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ روزه ﮔﺮﻓﺘﻦ و اﻋﺘﺼﺎب ﻏﺬا ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻋﺘﺮاض ،ﺧﻮدﺳﻮزي ﺑﺎ ﻧﻔﺖ و ﻣﻌﻤﻮﻻً دور از ﺧﺎﻧﻪ ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از آﺗﺶ ﮔﺮﻓﺘﻦ ،ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺑﺰار و ﺷﻴﻮه ﻣﻌﻤﻮل ﺧﻮدﻛﺸﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد. ﻛﺸﺘﻦ ﻳﺎ ﻣﺴﻤﻮم ﻛﺮدن و ﺳﭙﺲ آﺗﺶ زدن ﺟﻨﺎزه ﺟﻬﺖ ﺧﻮدﻛﺸﻲ ﻳﺎ اﺗﻔﺎﻗﻲ ﺟﻠﻮه دادن ﺣﺎدﺛﻪ ﻣﻌﻤﻮل اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﺎزدﻳﺪ دﻗﻴﻖ ﺻﺤﻨﻪ و ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﺟﺴﺪ و آزﻣﺎﻳﺶ ﻫﺎي ﺿﺮوري ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻛﺸﻒ ﻣﻲ ﺷﻮد. ﻣﺴﺌﻠﻪ وراﺛﺖ از ﻧﻈﺮ ﺗﻌﻴﻴﻦ وارث در ﻣﺮگ ﻫﺎي دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﻲ در ﻣﺮگ دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﻲ ﺑﺮاي اﻓﺮاد ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻮاده ﭼﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺗﻔﺎﻗﻲ و ﺣﺎدﺛﻪ اي و ﭼﻪ ﻗﺘﻞ ﻧﻜﺎت ذﻳﻞ ﺟﻬﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ وارث ﻣﻬﻢ اﺳﺖ: -1ﺑﻴﻤﺎران از اﻓﺮاد ﺳﺎﻟﻢ زودﺗﺮ ﻓﻮت ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ. -2زﻧﺎن زودﺗﺮ از ﻣﺮدان ﻓﻮت ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ. -3اﻓﺮاد ﺳﻦ زﻳﺮ 16ﺳﺎل دﻳﺮﺗﺮ و ﺑﺎﻻﺗﺮ از 16ﺳﺎل زودﺗﺮ ﻓﻮت ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ. 58 -4اﻓﺮاد زﻳﺮ 16ﺳﺎل و ﺑﺎﻻي 60ﺳﺎل اﻓﺮاد ﻛﻤﺘﺮ از 16ﺳﺎل دﻳﺮﺗﺮ ﻓﻮت ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ. اﻟﺒﺘﻪ ﺗﻤﺎم ﻣﻮارد ﻓﻮق وﻗﺘﻲ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﺴﺪي ﺑﻪ دﺳﺖ ﻧﻴﺎﻳﺪ و اﻣﻜﺎن ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻣﻮﺟﻮد ﻧﺒﺎﺷﺪ؛ وﻟﻲ اﮔﺮ اﺟﺴﺎد ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،از روي ﺷﺪت ﻳﺎ ﺿﻌﻒ آﺳﻴﺐ وارده و اﺛﺮ ﺗﺨﺮﻳﺒﻲ ﺑﻪ اﻋﻀﺎي اﺻﻠﻲ ﺑﺪن ﻣﻲ ﺗﻮان ﺗﻘﺪم و ﺗﺄﺧﺮ ﻣﺮگ را ﺣﺪس زد. ﻣﺎده 873ـ اﮔﺮ ﺗﺎرﻳﺦ ﻓﻮت اﺷﺨﺎﺻﻲ ﻛﻪ از ﻫﻢ ارث ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ ﻣﺠﻬﻮل ﺑﺎﺷﺪ و ﺗﻘﺪم و ﺗﺄﺧﺮ ﻫﻴﭻ ﻛﺪام ﻣﻌﻠﻮم ﻧﺒﺎﺷﺪ، اﺷﺨﺎص ﻣﺬﻛﻮر از ﻫﻢ ارث ﻧﻤﻲ ﺑﺮﻧﺪ؛ ﻣﮕﺮ آﻧﻜﻪ ﻓﻮت ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻏﺮق ﻳﺎ ﻫﺪم واﻗﻊ ﺷﻮد ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺻﻮرت از ﻫﻢ ارث ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ )ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﻨﺪﻫﺎي * 5ﻓﻮق(. ﻣﺎده 874ـ اﮔﺮ دو ﺷﺨﺼﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ ﺗﻮارث ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻤﻴﺮﻧﺪ و ﺗﺎرﻳﺦ ﻓﻮت ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ ﻣﻌﻠﻮم و دﻳﮕﺮي از ﺟﻬﺖ ﺗﻘﺪم و ﺗﺄﺧﺮ ﻣﺠﻬﻮل ﺑﺎﺷﺪ ،ﻓﻘﻂ آﻧﻜﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﻓﻮﺗﺶ ﻣﺠﻬﻮل اﺳﺖ ارث ﻣﻲ ﺑﺮد. ﺻﺪﻣﺎت ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﺼﺎدﻓﺎت راﻧﻨﺪﮔﻲ ﻋﻮاﻣﻞ دﺧﻴﻞ در ﺗﺼﺎدف -1راﻧﻨﺪه -2وﺳﻴﻠﻪ ﻧﻘﻠﻴﻪ -3اوﺿﺎع اﻗﻠﻴﻤﻲ -4راه ﻫﺎ -5ﻋﺎﺑﺮان ﭘﻴﺎده و ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻮاﻣﻞ اﻟﮕﻮي ﺻﺪﻣﺎت در ﺳﺮﻧﺸﻴﻨﺎن -1راﻧﻨﺪه -2ﺳﺮﻧﺸﻴﻨﺎن ﺻﻨﺪﻟﻲ ﺟﻠﻮ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻛﻤﺮﺑﻨﺪ ﺻﺪﻣﺎت ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﺼﺎدف در ﻣﻮﺗﻮر ﺳﻮاران ﺻﺪﻣﺎت ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﺼﺎدر در ﻋﺎﺑﺮ ﭘﻴﺎده آﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮي اﺟﺰاء ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺑﺪن ﻋﺎﺑﺮان 59 -3ﺳﺮﻧﺸﻴﻨﺎن ﺻﻨﺪﻟﻲ ﻋﻘﺐ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻠﺖ ﻣﺮگ ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺼﺎدف ﺑﺎ وﺳﻴﻠﻪ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﺻﺤﻨﻪ ﺳﺎزي ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺼﺎدف ﺑﺮاي ﭘﻨﻬﺎن ﻛﺮدن ﺟﻨﺎﻳﺖ ﺗﺼﺎدف و ﺧﺴﺎرات ﺑﺪﻧﻲ در ﺟﻮاﻣﻊ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﭘﺲ از ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎي ﻗﻠﺒﻲ ـ ﻋﺮوﻗﻲ و ﺳﺮﻃﺎن ،ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ اﺳﺖ .در اﻳﺮان ﻫﺮﺳﺎﻟﻪ ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﺼﺎدف ﻣﻲ ﻣﻴﺮﻧﺪ و ﻋﺪه اي دﭼﺎر ﺧﺴﺎرات ﻣﺎﻟﻲ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺻﺪﻣﺎت و ﺟﺮاﺣﺎت ﻣﻲ ﺷﻮد. ﻋﻮاﻣﻞ دﺧﻴﻞ در ﺗﺼﺎدف ﻫﺎ راﻧﻨﺪﮔﻲ -1راﻧﻨﺪه :در %75ﻋﺎﻣﻞ اﻧﺴﺎﻧﻲ دﺧﻴﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻋﻮاﻣﻞ ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ ،رواﻧﻲ ،ﻓﺮدي و ﺧﺎرﺟﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .ﻋﻮاﻣﻞ ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎي ﻗﻠﺒﻲ ،ﻓﺸﺎر ﺧﻮن و ﺻﺮع ،ﻋﻮاﻣﻞ رواﻧﻲ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻫﺎي راﻧﻨﺪه ،ﺷﺨﺼﻴﺖ و ﻋﺎدت اوﺳﺖ .ﻋﻮاﻣﻞ ﻓﺮدي ﻫﻤﺎﻧﺎ ﺳﻦ ،ﺟﻨﺲ و رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻘﺮرات راﻧﻨﺪﮔﻲ؛ ﺟﻮاﻧﺎن ﻛﻤﺘﺮ از 21ﺳﺎل ﺳﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ از اﻓﺮاد ﻣﺴﻦ اﺳﺖ .ﻫﺮﭼﻪ ﺳﻦ ﺑﺎﻻﺗﺮ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﻛﻤﺘﺮ و در ﺑﺎﻻي 60ﺳﺎل ﻫﻢ ﺗﺼﺎدف اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ﻛﻪ ﻋﻠﺖ آن ﺑﻲ ﺗﻮﺟﻬﻲ ،ﺑﻲ اﻋﺘﻨﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻋﻼﻳﻢ و ﻫﺸﺪارﻫﺎ ،ﻧﺪاﺷﺘﻦ اﺳﺘﻌﺪاد رواﻧﻲ و ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ ﻻزم ،ﺿﻌﻒ ﺑﻴﻨﺎﻳﻲ و ﺷﻨﻮاﻳﻲ، ﻛﻨﺪ ﺷﺪن واﻛﻨﺶ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﻮادث و ﻋﺪم رﻋﺎﻳﺖ ﺣﻖ ﺗﻘﺪم اﺳﺖ .از ﻧﻈﺮ ﺟﻨﺴﻲ زﻧﺎن ﺑﺎﻻﺗﺮ از 30ﺳﺎل و در ﭘﻴﺮزﻧﺎن ﻫﻢ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺮدان ﻫﻤﺴﻦ ﺑﺎﻻﺗﺮ اﺳﺖ .از ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﺎرﺟﻲ اﺳﺘﻌﻤﺎل اﻟﻜﻞ ،دارو و ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ،ﮔﺎز ﻣﻮﻧﻮﻛﺴﻴﺪ ﻛﺮﺑﻦ ﻣﺘﺼﺎﻋﺪ از اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﻫﺎ و ﺣﺘﻲ دود ﺳﻴﮕﺎر اﺛﺮ دارد. -2وﺳﻴﻠﻪ ﻧﻘﻠﻴﻪ :ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻮدن ﺗﺮﻣﺰﻫﺎ ،ﻧﻮ ﺑﻮدن ﻻﺳﺘﻴﻚ ﻫﺎ ،داﺷﺘﻦ ﺑﻨﺰﻳﻦ ﻛﺎﻓﻲ ،ﻣﻌﻴﻮب ﻧﺒﻮدن ﻣﻮﺗﻮر و ﺿﻤﺎﻳﻢ آن و ﺳﻮار ﻧﻤﻮدن ﺗﻌﺪاد ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﻣﺴﺎﻓﺮ. -3اوﺿﺎع اﻗﻠﻴﻤﻲ :ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺮﻓﻲ ،ﻳﺨﺒﻨﺪان ،ﻣﻪ ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺗﺠﺮﺑﻪ و وﺳﺎﻳﻞ اﻳﻤﻨﻲ اﺳﺖ .ﻛﻤﻲ ﻧﻮر در ﺻﺒﺤﺪم و ﻏﺮوب و ورود و ﺧﺮوج در ﺗﻮﻧﻞ ﺧﻄﺮﻧﺎك اﺳﺖ. -4راه ﻫﺎ :ﺗﻘﺎﻃﻊ ﺟﺎده ﻫﺎ ،ﭘﻴﭻ ﺧﻄﺮﻧﺎك ،ﻣﻴﺪان دﻳﺪ ﻧﺎﻛﺎﻓﻲ ،ﺷﻴﺐ ﻫﺎي ﺗﻨﺪ ،ﭘﻮﺷﺶ ﺧﺮاب ﺟﺎده و ﻧﺒﻮدن ﻋﻼﻳﻢ راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ %25 .ﺗﺼﺎدف ﻣﺮﮔﺒﺎر در ﺗﻘﺎﻃﻊ و %25در ﭘﻴﭻ ﻫﺎ و اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻴﺪان دﻳﺪ از 250ﺑﻪ 750ﻣﺘﺮ ﻣﻴﺰان ﺗﺼﺎدف 1/2ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ. 60 -5ﻋﺎﺑﺮان و ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻮاﻣﻞ :ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﺎزﻳﮕﻮش ،ﭘﻴﺮان ﺑﻲ اﻋﺘﻨﺎ ،ﻣﻮﺗﻮر و دوﭼﺮﺧﻪ ﺳﻮارﻫﺎي ﺑﻲ اﺣﺘﻴﺎط ،ﺟﺎﻧﻮران اﻫﻠﻲ و وﺣﺸﻲ و ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه اﺷﻴﺎءﻣﺜﻞ ﺳﻨﮓ ﺣﺎدﺛﻪ ﺳﺎزﻧﺪ .در ﺻﺪﻣﻪ ﺑﻪ ﻋﺎﺑﺮان ﭘﻴﺎده ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎي ﻗﺒﻠﻲ آﻧﺎن ﻣﺜﻞ ﺑﻴﻨﺎﻳﻲ و وﺿﻌﻴﺖ ﺣﺮﻛﺘﻲ ،ﻓﻠﺞ و ﻧﻘﺺ ﻋﻀﻮ ،ﺳﻜﺘﻪ ﻗﻠﺒﻲ و ﻣﻐﺰي و ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي داﺧﻠﻲ و ﻋﻮارض ﺣﺎد ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ ﻣﺮگ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ در ﻛﻨﺎر و وﺳﻂ ﺟﺎده ﺷﻮد .ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻣﺮگ در اﺛﺮ ﺣﺎدﺛﻪ ﺗﺼﺎدف اﺷﺘﺒﺎه ﺷﻮد. اﻟﮕﻮي ﺻﺪﻣﺎت در ﺳﺮﻧﺸﻴﻨﺎن -1راﻧﻨﺪه :ﻛﻪ ﻓﺎﻗﺪ وﺳﺎﻳﻞ اﻳﻤﻨﻲ اﺳﺖ. اﻟﻒ( ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﻟﺒﻪ داﺷﺒﻮرد ﻛﻪ ﺳﺒﺐ ﺳﺎﻳﻴﺪﮔﻲ ،ﭘﺎرﮔﻲ و ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﭘﺎ در اﻃﺮاف زاﻧﻮ ﻳﺎ ﺑﺎﻻي ﺳﺎق. ب( ﻓﺸﺎر ﭘﺪال در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭘﺪال ﻫﺎ ﺳﺒﺐ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ وﻳﮋه اﮔﺮ ﻣﻮﺗﻮر ﺑﻪ ﺳﻤﺖ راﻧﻨﺪه ﺟﺎﺑﻪ ﺟﺎ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ. ج( ﺑﺮﺧﻮرد ﺷﻜﻢ و ﺳﻴﻨﻪ ﺑﺎ ﻓﺮﻣﺎن و ﭘﺎرﮔﻲ ﻛﺒﺪ ،ﻃﺤﺎل ،آﺳﻴﺐ ﺑﻪ ﻗﻠﺐ و رﻳﻪ و ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ دﻧﺪه ﻫﺎ و ﺟﻨﺎغ. د( ﺻﺪﻣﺎت ﺑﻪ دﺳﺖ ﻫﺎي راﻧﻨﺪه ﻛﻪ در اﺛﺮ ﭼﻨﮓ زدم ﻓﺮﻣﺎن ﻳﺎ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﺷﻴﺸﻪ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻳﺪ. ه( ﺻﺪﻣﺎت ﺳﺮ و ﺻﻮرت در اﺛﺮ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﺷﻴﺸﻪ و ﭘﺮت ﺷﺪن ﺑﻪ ﺑﻴﺮون. و( ﺑﺮﺧﻮرد ﺳﺮ ﺑﺎ ﺷﻴﺸﻪ ﺟﻠﻮ ** ،ﻛﻨﺎري اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﺑﺎ زﻣﻴﻦ ﻛﻪ ﺳﺒﺐ ﭘﺎرﮔﻲ ﭘﻮﺳﺖ ،ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﺟﻤﺠﻤﻪ ،ﺿﺮﺑﻪ ﻣﻐﺰي و ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي داﺧﻞ ﻣﻐﺰ ﺷﻮد. ز( ﺧﻢ ﺷﺪن ﮔﺮدن و ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻣﻬﺮه ﻫﺎي ﮔﺮدن ح( ﭘﺎرﮔﻲ آﺋﻮرت در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺷﺪﻳﺪ ﺳﺮﻋﺖ ط( ﭘﺮﺗﺎب ﺷﺪن ﺑﻪ ﺧﺎرج از اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ و ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﺟﺎده و ﺳﺎﻳﺮ اﺷﻴﺎء ﻛﻪ ﺳﺒﺐ ﺿﺮب و ﺟﺮح ﺑﻪ ﺷﻜﻢ و ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ ﺷﻮد. -2ﺳﺮﻧﺸﻴﻨﺎن ﺟﻠﻮ :ﺷﺒﻲ راﻧﻨﺪه اﺳﺖ وﻟﻲ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﺒﻮدن ﻓﺮﻣﺎن و ﻋﺪم ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺪاوم ﺑﻪ ﺟﻠﻮ اﻣﻜﺎن ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﺟﻤﺠﻤﻪ و ﺿﺮﺑﻪ ﻣﻐﺰي ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ. 61 -3ﺳﺮﻧﺸﻴﻨﺎن ﻋﻘﺐ :ﻗﺒﻼً ﺑﻲ ﺧﻄﺮ ﺗﺼﻮر ﻣﻲ ﺷﺪ وﻟﻲ اﻣﻜﺎن ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﺻﻨﺪﻟﻲ ﺟﻠﻮ ،ﺳﺮﻧﺸﻴﻨﺎن ﺟﻠﻮ و ﺣﺘﻲ ﭘﺮت ﺷﺪن ﺑﻪ ﺑﻴﺮون اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ و در زﻣﺎن ﺟﻤﻊ ﺷﺪﮔﻲ اﺗﺎق اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﺳﺒﺐ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ دﻳﻮاره ﻫﺎ ،ﺑﺪﻧﻪ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ و ﺷﻴﺸﻪ دﭼﺎر ﺻﺪﻣﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد .اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﻤﺮﺑﻨﺪ ﺳﺒﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﺻﺪﻣﺎت ﻣﻲ ﺷﻮد. ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻛﻤﺮﺑﻨﺪ اﻳﻤﻨﻲ در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎي اﺟﺒﺎري و ﺳﺒﺐ ﻛﺎﻫﺶ 25ـ %20ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ و ﺻﺪﻣﺎت ﺟﺪي ﺑﻪ وﻳﮋه در ﺻﻮرت و ﭼﺸﻢ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد. -1ﻣﺎﻧﻊ ﺑﺮﺧﻮرد ﺳﺮﻧﺸﻴﻨﺎن ﺑﻪ ﺷﻴﺸﻪ ﺟﻠﻮ و ﺳﺎﻳﺮ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد. -2ﻣﺎﻧﻊ ﭘﺮﺗﺎب ﺷﺪن ﺑﻪ ﺑﻴﺮون ﻣﻲ ﺷﻮد. -3اﻓﺰاﻳﺶ زﻣﺎن و وﺳﻌﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪ وارد آﻣﺪن ﻧﻴﺮو :ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻣﻴﺰان ﺻﺪﻣﻪ وارده ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد .ﻛﻴﺴﻪ ﻫﻮا ﻫﻢ ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ .اﻳﻦ ﻛﻴﺴﻪ ﻫﺎ در روي ﻓﺮﻣﺎن و داﺷﺒﻮرد ﻧﺼﺐ ﻛﻪ ﺑﺎ ﮔﻴﺮﻧﺪه ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ دارد در اﺛﺮ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﺳﺮﻳﻌﺎً ﭘﺮ ﺷﺪه و ﺧﺎﻟﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ اﻣﻜﺎن ﻛﻨﺘﺮل ﻣﺎﺷﻴﻦ از راﻧﻨﺪه ﺳﻠﺐ ﻧﺸﻮد .وﻗﺘﻲ ﻛﻴﺴﻪ ﻫﻮا ﭘﺎره ﺷﺪ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺮﻧﺸﻴﻨﺎن ﻳﺎ اﺟﺰاء اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﺑﺮﺧﻮرد ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ .در ﺧﺼﻮص ﻛﻮدﻛﺎن ﻛﻤﺮﺑﻨﺪﻫﺎي ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ.از ﻛﻮدﻛﺎن زﻳﺮ 14ﺳﺎل روي ﺻﻨﺪﻟﻲ ﺟﻠﻮ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ در ﺑﻌﻀﻲ از ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﺮاي ﻧﻮزادان و اﻃﻔﺎل ﻛﻮﭼﻚ از ﮔﻬﻮاره و ﺻﻨﺪﻟﻲ ﻣﺨﺼﻮص اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد وﻟﻲ ﻣﻬﻢ ﺗﺮ از ﻛﻤﺮﺑﻨﺪ راﻧﻨﺪﮔﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ،اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ و اﺣﺘﻴﺎط در راﻧﻨﺪﮔﻲ اﺳﺖ. ﺻﺪﻣﺎت ﻣﻮﺗﻮرﺳﻮاران ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻌﺪاد ﻣﻮﺗﻮر و ﺻﺪﻣﺎت ﻣﺘﻌﺪد و ﻣﻬﻠﻜﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﻮﺗﻮرﺳﻮاران اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻋﺪم رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻘﺮرات و اﺳﺘﻔﺎده از وﺳﺎﻳﻞ اﻳﻤﻨﻲ ﻣﻮﺗﻮر را راﻛﺐ ﻣﺮگ ﻧﺎم ﻧﻬﺎده اﻧﺪ .ﺻﺪﻣﺎت وارده در اﻧﺪام ﻫﺎي ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ ـ ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ ،ﺳﺮ ،ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ و ﺷﻜﻢ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد .اﻟﮕﻮي ﺻﺪﻣﺎت ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ذﻳﻞ اﺳﺖ: -1ﻣﻮﺗﻮرﺳﻮاران ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ زﻣﻴﻦ اﻓﺘﺎده و ﺳﺮ دﭼﺎر آﺳﻴﺐ ﺷﺪﻳﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﻊ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﻼه اﻳﻤﻨﻲ اﺟﺒﺎري اﺳﺖ .در اﺛﺮ ﺑﺮﺧﻮرد ﺳﺮ ﺑﺎ زﻣﻴﻦ ،وﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﻋﺒﻮري ،ﻣﻮاﻧﻊ و اﺷﻴﺎء ﻛﻨﺎر ﺟﺎده اﻣﻜﺎن 62 ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ در ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ از ﺟﻤﺠﻤﻪ وﺟﻮد دارد .ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﺷﺎﻳﻊ و ﭘﺮﺧﻄﺮ در ﻛﻒ ﺟﻤﺠﻤﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .آﺳﻴﺐ ﺑﻪ ﻣﻬﺮه ﻫﺎي ﮔﺮدن ،ﻟﻪ ﺷﺪﮔﻲ و ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي ﻣﻐﺰي ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد. -2آﺳﻴﺐ در ﺗﺼﺎدف ﺑﺎ وﺳﻴﻠﻪ ﻧﻘﻠﻴﻪ دﻳﮕﺮ ،ﻣﻮاﻧﻊ ﺟﺎده ﻳﺎ ﮔﻴﺮ ﻛﺮدن در ﺷﺎﺳﻲ ﻣﻮﺗﻮر ﺳﻴﻜﻠﺖ رخ ﻣﻲ دﻫﺪ. ﺳﺎﻳﻴﺪﮔﻲ ،ﭘﻮﺳﺖ رﻓﺘﮕﻲ وﺳﻴﻊ ،ﭘﺎرﮔﻲ ﭘﻮﺳﺖ ،ﺟﺮاﺣﺎت ﻋﻤﻴﻖ ﺗﺎ ﺣﺪود ﻋﻀﻼت و ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻫﺎي ﺳﺎق ﭘﺎ ،ﻟﮕﻦ و ران اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ. ﺻﺪﻣﺎت ﻋﺎﺑﺮان ﭘﻴﺎده ﺑﻪ دو ﻧﻮع اوﻟﻴﻪ و ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ اﺳﺖ .در ﻧﻮع ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ زﻣﻴﻦ و ﺳﺎﻳﺮ وﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .در ﺗﺼﺎدف ﻋﺎﺑﺮ ﺻﺪﻣﺎت ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: -1ارﺗﻔﺎع ﺳﭙﺮ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ از ﻣﺮﻛﺰ ﺛﻘﻞ )ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺷﻜﻢ( ﻋﺎﺑﺮ ﺑﺮزﮔﺴﺎل ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .ﭘﺎﻫﺎي ﻋﺎﺑﺮ از زﻳﺮ او ﻛﺸﻴﺪه و او ﺑﻪ ﺳﻤﺖ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﻣﻲ ﭼﺮﺧﺪ .ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ وﺿﻊ ﺟﻠﻮ و ﺳﭙﺮ ﻋﺎﺑﺮ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻛﺎﭘﻮت ﻳﺎ ﺟﻠﻮ ﭘﺮت ﻣﻲ ﺷﻮد. -2در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﺼﺪوم ﺑﻪ ﺟﻠﻮ ﭘﺮت ﺷﻮد ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺻﺪﻣﺎت اوﻟﻴﻪ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭘﺎ و ﻟﮕﻦ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ زﻣﻴﻦ دﭼﺎر ﺻﺪﻣﺎت ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﻛﻪ اﮔﺮ از ﺳﺮﻋﺖ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ زﻳﺎد ﺑﺎﺷﺪ ﻋﺎﺑﺮ ﺑﻪ ﭘﺮواز درآﻣﺪه و دﭼﺎر ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﺟﻤﺠﻤﻪ ،دﻧﺪه ﻫﺎ ،ﻟﮕﻦ، ﺑﺎزو ﻳﺎ ران ﻫﻤﺮاه ﻟﻪ ﺷﺪﮔﻲ و آﺳﻴﺐ ﻧﺴﻮج ﻧﺮم رخ ﻣﻲ دﻫﺪ و اﻣﻜﺎن زﻳﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪن ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎﻳﺮ وﺳﺎﻳﻞ ﻋﺒﻮري دﻳﮕﺮ ﻫﻢ وﺟﻮد دارد. -3در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ روي ﻛﺎﭘﻮت ﺑﻴﻔﺘﺪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺻﺪﻣﻪ ﺷﺪﻳﺪي وارد ﻧﻤﻲ ﺷﻮد .ﺻﺮﻓﺎً ﺧﺮاﺷﻴﺪﮔﻲ ﻫﺎي ﺧﻄﻲ و ﺳﺎﻳﻴﺪﮔﻲ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد .اﻣﻜﺎن ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﺼﺪوم ﺑﺎ ﺷﻴﺸﻪ ﺟﻠﻮ و در ﺳﺮﻋﺖ ﻫﺎي ﺑﺎﻻ اﻣﻜﺎن اﻓﺘﺎدن روي ﺳﻘﻒ و ﻋﻘﺐ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. -4در ﻛﻮدﻛﺎن ﻧﻈﻴﺮ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن وﻟﻲ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ وزن و ﻗﺪ ﻛﻮﺗﺎه ﺗﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺟﻠﻮ ﭘﺮﺗﺎب ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ .اﮔﺮﭼﻪ اﻣﻜﺎن ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﻛﺎﭘﻮت ﻫﻢ وﺟﻮد دارد. -5در ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﻛﺎﻣﻴﻮن و آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺤﻞ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺻﺪﻣﺎت در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺷﻜﻢ ،ﻟﮕﻦ ،ﺷﺎﻧﻪ و ﺑﺎزوﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻣﺼﺪوم ﺑﻪ زﻣﻴﻦ اﻓﺘﺎده و ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ وﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ و دﻳﮕﺮ اﺷﻴﺎء ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ. 63 آﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮي اﺟﺰاء ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺑﺪن ﻋﺎﺑﺮان ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺑﻪ ﭘﺎﻫﺎ در ﺣﺪود %85دﭼﺎر آﺳﻴﺐ ران و ﺳﺎق ﭘﺎ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻨﺪ .ﺳﺎﻳﻴﺪﮔﻲ ﻳﺎ ﭘﺎرﮔﻲ در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ ﺳﺎق ﭘﺎ و زاﻧﻮﻫﺎ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﺳﭙﺮ اﺳﺖ. 1 4 دﭼﺎر ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ درﺷﺖ ﻧﻲ و ﻧﺎزك ﻧﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ .اﺳﺘﺨﻮان ران ﻛﻤﺘﺮ دﭼﺎر ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد .در ﻛﺎﻟﺒﺪ ﺷﻜﺎﻓﻲ ﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ دﻧﺒﺎل ﻛﺒﻮدي ﻋﻤﻘﻲ در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﺎق ﭘﺎ و ران ﻫﺎ ﮔﺸﺖ .در زﻣﺎن ﺣﺎدﺛﻪ ﭼﻨﺎن ﭼﻪ ﭘﺎﻳﻲ ﻛﻪ وزن را ﺗﺤﻤﻞ ﻛﺮده دﭼﺎر ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ درﺷﺖ ﻧﻲ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻣﺎﻳﻞ و در ﭘﺎي ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪه ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻋﺮﺿﻲ اﺳﺖ .اﮔﺮ ﺳﺎق ﭘﺎﻫﺎ آﺳﻴﺐ دﻳﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ وﻟﻲ آﺳﻴﺐ دو ﻃﺮف در ﺳﻄﺢ ﻳﻜﺴﺎن ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻋﺎﺑﺮ در ﺣﺎل ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻮده اﺳﺖ و ﻳﻜﻲ از ﭘﺎﻫﺎ ﺑﺎ زﻣﻴﻦ در ﺗﻤﺎس ﻧﺒﻮده اﺳﺖ .در ﺑﺮرﺳﻲ ﺿﺎﻳﻌﺎت ﭼﻨﺎن ﭼﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ از ﺳﭙﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﺮﻣﺰ ﺷﺪﻳﺪ در ﻟﺤﻈﻪ ﺗﺼﺎدف اﺳﺖ. ﺳﭙﺮ در ﺑﺮﺧﻮرد اوﻟﻴﻪ و ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ دﭼﺎر آﺳﻴﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد .ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺮگ ﻫﺎ در ﺗﺼﺎدﻓﺎت در ﻧﺘﻴﺠﻪ آﺳﻴﺐ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻤﺠﻤﻪ ﺑﻪ وﻳﮋه ﻛﻒ آن ﺷﺎﻳﻊ اﺳﺖ و آﺳﻴﺐ ﺑﻪ ﻧﺴﺞ ﻣﻐﺰي و ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي در داﺧﻞ ﺳﺒﺐ ﺻﺪﻣﺎت ﺟﺪي و ﻣﺮگ ﻣﻲ ﺷﻮد .ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎي ﻧﺮم دﭼﺎر ﺳﺎﻳﻴﺪﮔﻲ ،ﻛﺒﻮدي ،ﭘﺎرﮔﻲ و ﻟﻪ ﺷﺪﮔﻲ ﻋﻀﻼﻧﻲ ﻣﻲ ﮔﺮدد. آﺛﺎر اﺟﺰاء ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻛﺒﻮدي ﻳﺎ ﻗﺮﻣﺰي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد .در ﺻﻮرت ﻋﺒﻮر ﻣﺎﺷﻴﻦ از روي ﻓﺮد ﺳﺮ، ﻟﮕﻦ ،ﺷﻜﻢ و ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ آﺳﻴﺐ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻨﺪ .ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از ﻋﻼﻳﻢ ﻇﺎﻫﺮي در ﻟﻤﺲ اﻋﻀﺎء ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺑﺪن در ﻛﺎﻟﺒﺪ ﺷﻜﺎﻓﻲ آﺛﺎر ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ،آﺳﻴﺐ اﺣﺸﺎﻳﻲ و ﻟﻪ ﺷﺪﮔﻲ ﻧﺴﻮج و اﺣﺸﺎء ﺷﻜﻤﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ اﺳﺖ .ﺻﺪﻣﺎت داراي اﻟﮕﻮ و ﺷﻜﻞ ﻣﺸﺨﺺ در ﺑﺎزﺳﺎزي ﺻﺤﻨﻪ ﺗﺼﺎدف ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .ﻣﺜﻞ ﻛﺒﻮدي ﭘﻮﺳﺘﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﻻﺳﺘﻴﻚ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﻛﻪ آﺛﺎر ﺷﻴﺎرﻫﺎ و ﻋﺎج ﻫﺎي ﻻﺳﺘﻴﻚ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ ﻳﺎ آﺛﺎر ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ دﺳﺘﮕﻴﺮه ،درﻫﺎ ﻳﺎ ﭼﺮاغ ﻫﺎ و آﻳﻴﻨﻪ ﻫﺎ. ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻠﺖ ﻣﺮگ ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺼﺎدف ﭼﻨﺎن ﭼﻪ ﺿﺎﻳﻌﻪ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺷﺪﻳﺪ و ﻣﻬﻠﻚ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻈﻴﺮ ﻟﻪ ﺷﺪﮔﻲ ﺟﻤﺠﻤﻪ و ﻣﻔﺰ ﻳﺎ ﭘﺎره ﺷﺪن آﺋﻮرت ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻠﺖ ﻣﺮگ ﺳﻬﻞ ﺗﺮ اﺳﺖ .در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻓﺮد در ﺻﺤﻨﻪ ﺗﺼﺎدف ﻳﺎ ﻣﺪت زﻣﺎﻧﻲ ﭘﺲ از آن ﻣﻲ ﻣﻴﺮد ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎي ﻇﺎﻫﺮي و ﻋﻤﺪه ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي ﺷﺪﻳﺪ ،آﺳﻴﺐ ﺷﺪﻳﺪ ﺑﻪ اﺣﺸﺎء و ﮔﻴﺮ ﻛﺮدن ﺑﻴﻦ اﺷﻴﺎء و ﺻﺪﻣﻪ ﺑﻪ ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ 64 ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ اﻧﺪ .ﻣﺮگ ﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﺗﺎ ﭼﻨﺪﻳﻦ روز ﻛﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺻﺪﻣﺎت ﺗﺄﺧﻴﺮي ﻧﻈﻴﺮ آﻣﺒﻮﻟﻲ ﭼﺮﺑﻲ و ﺧﻮن، ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﻛﻠﻴﻪ ،ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎ ،آﺳﻴﺐ ﻫﺎي ﺷﺪﻳﺪ ﻋﻀﻼﻧﻲ و ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺮگ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ .در ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﺟﺴﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎي ﻗﺒﻠﻲ و ﻃﺒﻴﻌﻲ دﻗﺖ ﺷﻮد .ﻣﺜﻞ ﺿﻌﻒ ﺷﻨﻮاﻳﻲ ،ﺑﻴﻨﺎﻳﻲ ،ﺳﻜﺘﻪ ﻗﻠﺒﻲ ،ﻣﺼﺮف دارو ،اﻟﻜﻞ ﻳﺎ ﺳﻤﻮم ﻛﻪ ﻓﺮد ﻣﺘﻮﺟﻪ وﺿﻌﻴﺖ ﻣﺨﺎﻃﺮه آﻣﻴﺰ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻫﻨﮕﺎم ﻛﺎﻟﺒﺪ ﺷﻜﺎﻓﻲ ﺑﺎﻳﺪ دﻗﺖ ﺷﻮد. -1ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻫﻮﻳﺖ اﻧﺠﺎم و در ﺻﻮرت ﻣﺠﻬﻮل اﻟﻬﻮﻳﻪ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ ﺑﻪ دﻗﺖ ﺛﺒﺖ ﺷﻮد. -2ﺟﺴﺪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻟﺒﺎس ﻫﺎ ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ و ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﭘﺎرﮔﻲ ،آﺳﻴﺐ ﺑﻪ ﻟﺒﺎس ﻫﺎ ،آﻟﻮدﮔﻲ ﺗﺎزه ﺑﻪ ﮔﺮﻳﺲ ،ﻣﻮاد ﻧﻔﺘﻲ )ﮔﺎزوﺋﻴﻞ ،ﻧﻔﺖ ،ﺑﻨﺰﻳﻦ و روﻏﻦ( اﺟﺴﺎم ﺧﺎرﺟﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﻴﺸﻪ و ذرات رﻧﮓ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﮔﺰارش ﺷﻮد و ﺻﺪﻣﺎت ﺑﺪن ﺑﺎ ﭘﺎرﮔﻲ ﻟﺒﺎس ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ داده ﺷﻮد. -3ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺧﻮن ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺮوه ﻫﺎي ﺧﻮﻧﻲ وﺑﺮرﺳﻲ DNAﺗﻬﻴﻪ ﺷﻮد .در ﻋﺮض 24ـ 12ﺳﺎﻋﺖ اوﻟﻴﻪ ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺧﻮﻧﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد .از ﻟﺤﺎظ اﻟﻜﻞ ،دارو ،ﺳﻤﻮم و ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﺧﻮاب آور و آرام ﺑﺨﺶ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺳﺒﺐ ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﻲ راﻧﻨﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد. -4ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻇﺎﻫﺮي ﻓﺮد ﻓﻮت ﺷﺪه و ﺑﺮرﺳﻲ آﺛﺎر ﻇﺎﻫﺮي ﺻﺪﻣﺎت اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻋﻜﺲ از ﺿﺎﻳﻌﺎت ﮔﺮﻓﺘﻬﻪ ﺷﻮد. -5در ﻛﺎﻟﺒﺪ ﺷﻜﺎﻓﻲ ﻧﻮاﺣﻲ ﺳﺮ و ﮔﺮدن و اﺣﺸﺎء ،ﺷﻜﻢ و ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ ﺑﻪ دﻗﺖ ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﺷﻮد. ﭘﺲ از ارﺗﻜﺎب ﺟﺮم ،ﻣﻘﺘﻮل را در داﺧﻞ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﻗﺮار داده و آن را آﺗﺶ ﻳﺎ داﺧﻞ دره ﻳﺎ ﻣﻘﺘﻮل را در وﺳﻂ ﺟﺎده ﻣﻲ اﻧﺪازﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻫﺎ از روي آن رد ﺷﻮﻧﺪ .ﻫﻤﻜﺎري ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻗﻀﺎﻳﻲ ،اﻧﺘﻈﺎﻣﻲ و ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﭼﺎره ﺳﺎز اﺳﺖ .ﻋﺪم وﺟﻮد آﺛﺎر ﺧﻔﮕﻲ در ﺻﺤﻨﻪ ﻫﺎي آﺗﺶ ﺳﻮزي ،ﻓﻘﺪان آﺛﺎر ﺿﺮب و ﺟﺮح ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زﻣﺎن ﺣﻴﺎت و ﻋﺪم آﺛﺎر ﺧﻔﮕﻲ در آب در ﻣﻮاردي ﻛﻪ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﺑﻪ آب اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ راﺣﺘﻲ زار ﺟﺎﻧﻴﺎن را آﺷﻜﺎر ﻣﻲ ﺳﺎزد. ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زﻧﺎﺷﻮﻳﻲ از دﻳﺪﮔﺎه ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ -1ﺑﻴﻤﺎري در زن ﺑﺎﻋﺚ ﻓﺴﺦ ﻧﻜﺎح ﻣﻲ ﺷﻮد. -2ﺑﻴﻤﺎري در ﻣﺮد ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻓﺴﺦ ﻧﻜﺎح ﻣﻲ ﺷﻮد. 65 ﻓﺴﺦ ﻧﻜﺎح :در ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﻮاردي ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه ﻛﻪ ﻓﺮد ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺑﻴﻤﺎري ﻫﻤﺴﺮ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻓﺴﺦ ﻧﻜﺎح ﻧﻤﺎﻳﺪ. -1ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎي زﻧﺎن (1ﻗﺮن :وﺟﻮد ﻣﺎﻧﻊ در ﻣﺠﺮاي ﺗﻨﺎﺳﻠﻲ زﻧﺎن ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻊ ﻣﻘﺎرﺑﺖ ﺷﻮد و ﺑﺮ ﺳﻪ ﻧﻮع اﺳﺖ: اﻟﻒ -ﻗﺮن اﺻﻠﻲ :ﺑﺎﻓﺖ ﺳﻔﺖ ﭘﻴﻮﻧﺪي ﻏﻀﺮوﻓﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻨﮕﻲ ﻣﻬﺒﻞ و از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ ﺧﺎﺻﻴﺖ ارﺗﺠﺎﻋﻲ آن ﻣﻲ ﺷﻮد. ب -ﻗﺮن ﻣﺤﺾ :ﺑﺎﻓﺖ ﻣﺨﺎﻃﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻮده ﮔﻮﺷﺘﻲ در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻣﻬﺒﻞ اﺳﺖ. ج -ﻗﺮن وﺛﻖ :وﺟﻮد ﺑﻦ ﺑﺴﺖ در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻣﻬﺒﻞ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻊ دﺧﻮل ﮔﺮدد. اﻣﺮوزه ﺑﺎ درﻣﺎن ﻫﺎي ﺟﺮاﺣﻲ ﻣﻮارد ﻣﺘﻌﺪدي ﻗﺎﺑﻞ درﻣﺎن اﺳﺖ. (2ﺟﺬام :داراي اﻧﻮاع ﻏﺪه اي ،رﻳﻮي و ﭘﻮﺳﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻮع ﭘﻮﺳﺘﻲ آن ﻛﻪ ﺧﻮره ﻧﺎم دارد در ﻓﺴﺦ ﻧﻜﺎح ﻣﺪﻧﻈﺮ اﺳﺖ. ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻴﻤﺎري ﺟﺬام از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺮﺷﺤﺎت ﺑﻴﻨﻲ و دﻫﺎن اﻧﺘﻘﺎل ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺑﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﮔﺮدش ﺧﻮن ﺳﺒﺐ اﻧﺘﺸﺎر ﺑﻪ ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺳﺒﺐ از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻃﺮاف دﻫﺎن ،ﺑﻴﻨﻲ ،ﻟﺐ ﻫﺎ ،ﮔﻮش و اﻧﮕﺸﺘﺎن ﺷﺪه و ﻇﺎﻫﺮ ﻧﺎراﺣﺖ ﻛﻨﻨﺪه اي ﺑﻪ ﻓﺮد ﻣﻲ دﻫﺪ .ﺑﺎ ﻛﻨﺘﺮل ﻣﺪاوم ﻣﻨﺎﻃﻖ آﻟﻮده و ﺣﻔﻆ ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻣﻲ ﺗﻮان آن را ﻛﻨﺘﺮل ﻧﻤﻮد. (3ﺑﺮص ﻳﺎ ﭘﻴﺴﻲ :ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻓﻘﺪان رﻧﮕﺪاﻧﻪ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد .ﺑﻴﺸﺘﺮ در اﻃﺮاف ﻣﻨﺎﻓﺬ ﺑﺪن )ﻟﺐ ،ﭘﻠﻚ ،ﻣﻌﻘﺪ ،ﻧﺎف( اﺳﺖ و ﻣﺴﺮي ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ. :** (4ارﺗﺒﺎط ﻏﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻬﺒﻞ و ﻣﺠﺮاي روده ﺑﺰرگ ﻛﻪ اﻣﻜﺎن ﺑﻬﺒﻮدي از ﻃﺮﻳﻖ ﺟﺮاﺣﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻋﺎرﺿﻪ ارﺛﻲ ﻳﺎ اﻛﺘﺴﺎﺑﻲ اﺳﺖ. (5ﻧﺎﺑﻴﻨﺎﻳﻲ :ﻫﺮ دو ﭼﺸﻢ (6زﻣﻴﻦ ﮔﻴﺮي :ﻫﺮ دو ﭘﺎ (7ﺟﻨﻮن ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎي ﻣﺮدان 66 :** (1اﺧﺘﻼل ﻣﻴﻞ ﺟﻨﺴﻲ در ﻣﺮدان و ﻋﺪم ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ وﻇﺎﻳﻒ زﻧﺎﺷﻮﻳﻲ ﺑﻪ ﻣﺪت ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻳﺎ داﻳﻤﻲ ﻛﻪ ﻋﻠﻞ ﺗﺸﺮﻳﺤﻲ و ﻣﺎدرزادي ﻳﺎ رواﻧﻲ دارد ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ اﺷﻜﺎل ﮔﺮدش ﺧﻮن ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻟﮕﻦ و اﻋﺼﺎب آن ،ﻋﻠﻞ رواﻧﻲ ﻣﺜﻞ ﺗﻨﻔﺮ از ﻫﻤﺴﺮ، ﻣﻴﻞ ﺑﻪ زن دﻳﮕﺮ ،ﻧﮕﺮاﻧﻲ ،ﺧﺴﺘﮕﻲ و ﺗﺮس از ﻣﻘﺎرﺑﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎي ﻣﻀﻌﻒ و ﻣﺰﻣﻦ ﺑﺎﻋﺚ * ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ* ﻣﻌﺎﻳﻨﺎت ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻧﺎﺣﻴﻪ آﻟﺖ ﺗﻨﺎﺳﻠﻲ ،ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﺮوق ﻧﺎﺣﻴﻪ آﻟﺖ ،رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺑﺎ ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﺎده ﺣﺎﺟﺐ، ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺗﻨﺎﺳﻠﻲ و ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﻔﺘﻲ ﺷﺒﺎﻧﻪ آﻟﺖ ﺗﻨﺎﺳﻠﻲ ) (NPTﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮد. (2ﻓﻘﺪان ،ﻗﻄﻊ و ﻋﺪم رﺷﺪ آﻟﺖ ﺗﻨﺎﺳﻠﻲ (3ﺣﻀﺎء ﻳﺎ ﻋﺪم وﺟﻮد ﻳﺎ اﺧﺘﻼل رﺷﺪ ﺑﻴﻀﻪ ﻫﺎ (4ﺟﻨﻮن ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ و ﺳﻘﻂ ﺟﻨﻴﻦ از دﻳﺪﮔﺎه ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻗﻄﻌﻲ ﻋﻼﻳﻢ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ :اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﺳﻘﻂ ﺟﻨﻴﻦ: -1ﺧﻮدﺑﺨﻮدي -3ﺟﻨﺎﺑﻲ -2درﻣﺎﻧﻲ -4ﻧﺎﺷﻲ از ﺿﺮﺑﻪ ﻟﻘﺎح ﺗﺨﻤﻚ ﺑﺎ اﺳﭙﺮم و رﺷﺪ آن در ﻣﺨﺎط رﺣﻢ و ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻔﺖ و ﺟﻨﻴﻦ ﺗﺎ ﺗﻮﻟﺪ را ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ .ﭘﺲ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﺧﺎرج رﺣﻤﻲ و ﻣﺮگ ﺟﻨﻴﻦ را ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد .ﻋﻼﻳﻢ آن ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ :ﻗﻄﻊ ﻗﺎﻋﺪﮔﻲ ،ﺑﺰرگ ﺷﺪن ﺷﻜﻢ ،ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ ﺻﺒﺤﮕﺎﻫﻲ ،ﻋﻼﻳﻢ ﺧﺎص ﻧﻮك ﺳﻴﻨﻪ ،ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺧﻠﻖ و ﺧﻮ ،ﺗﻐﻴﻴﺮات ﭘﻮﺳﺘﻲ و آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﺜﺒﺖ ادرار ﻗﻄﻌﻲ :ﺷﻨﻴﺪن ﺻﺪاي ﻗﻠﺐ و اﺣﺴﺎس ﺣﺮﻛﺎت ﺟﻨﻴﻦ ،ﺳﻮﻧﻮ و رادﻳﻮ ﮔﺮاﻓﻲ. در زﻣﻴﻨﻪ ﻋﻼﻳﻢ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ذﻛﺮ ﻧﻜﺎت ذﻳﻞ ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ: -1آزﻣﺎﻳﺶ ادرار ﻳﺎ ﮔﺮاوﻳﻨﺪﻛﺲ دو ﻫﻔﺘﻪ ﭘﺲ از ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﻣﺜﺒﺖ و ﺗﺎ ﻣﺎه ﻫﺎي اول ﺑﺎرداري ﻣﺜﺒﺖ و ﻳﺎ ﺑﺰرگ ﺷﺪن ﺟﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﻨﻔﻲ ﺷﺪن ﺑﺮود و در ﺻﻮرت ﺳﻘﻂ ﺟﻨﻴﻦ در ﻣﺎه ﻫﺎي اوﻟﻴﻪ ﺗﺎ دو ﻫﻔﺘﻪ ﭘﺲ از ﺳﻘﻂ ﻣﺜﺒﺖ 67 ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ .در ﺑﻌﻀﻲ از ﻋﻮارض و ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎ زﻧﺎن اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﺜﺒﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻫﺮ ﺳﺘﺲ ﻣﺜﺒﺖ دﻟﻴﻞ ﺑﺮ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ در ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﮔﺮاوﻳﻨﺪﻛﺲ ﻣﺜﺒﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. (2رادﻳﻮ ﮔﺮاﻓﻲ ﺑﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ وﻟﻲ ﺧﻄﺮﻧﺎك اﺳﺖ. ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ و اﻃﻼع از آن ﺑﻪ دﻻﻳﻞ ذﻳﻞ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ: ﭼﻨﺎن ﭼﻪ ﻳﻚ زن ادﻋﺎ ﻛﻨﺪ ﺑﺎردار اﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﻬﺖ رد آن از ﺷﻮاﻫﺪ ﭘﺰﺷﻜﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد. در زﻣﺎن ﻃﻼق ﺣﺎﻣﻠﻪ ﺑﻮدن زن ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮرد آزﻣﺎﻳﺶ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد. ﭼﻨﺎن ﭼﻪ زن ﺑﺎردار ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺣﺎدﺛﻪ ،ﺗﺼﺎدف ﻳﺎ ﻫﺮ ﻋﻠﺖ ﻓﻮت ﻛﻨﺪ ﻋﻼوه ﺑﺮ دﻳﻪ ﻣﺎدر دﻳﻪ ﺟﻨﻴﻦ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺮداﺧﺖﺷﻮد. اﺟﺮاي اﺣﻜﺎم زﻧﺎن ﺗﺎ ﺑﻌﺪ از ﺷﻴﺮ دﻫﻲ ﺑﻪ ﺗﻌﻮﻳﻖ ﻣﻲ اﻓﺘﺪ. در ﺗﻘﺴﻴﻢ ارث ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ زن ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد. ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ زﻧﻲ در ﻏﻴﺎب ﻫﻤﺴﺮ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺎردار ﺷﻮد در ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻫﻮرﻣﻮﻧﻲ زن ﺣﺎﻣﻠﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺟﺮاﻳﻤﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺮﻗﺖ ﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ ﻳﺎ ﺧﺸﻮﻧﺖﮔﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﻬﺎت ﻣﺨﻔﻔﻪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺎﺿﻲ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد. ﭼﻨﺎن ﭼﻪ ادﻋﺎي ﺳﻘﻂ ﺟﻨﻴﻦ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﺮس ،ﺿﺮﺑﻪ ﻳﺎ ﻓﺸﺎر رواﻧﻲ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ اﺧﻴﺮ اﺛﺒﺎتﺷﻮد. ﻧﻮزاد ﻛﺸﻲ ﻋﺎرﺿﻪ دﻳﺮ رس ﻧﺎﺷﻲ از ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ اﺳﺖ و ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ اﺛﺒﺎت ﺷﻮد ﻣﺪت ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﭼﻬﺎر ﻫﻔﺘﻪاﺳﺖ. ﺗﺸﺨﻴﺺ زن زاﻳﻤﺎن ﻛﺮده ﭼﻨﺎن ﭼﻪ زن ﻧﺎزاﻳﻲ ﻛﻮدﻛﻲ را ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺮاي ارث ﺑﺮدن از ﺷﻮﻫﺮ ﻣﺘﻮﻓﻲ ادﻋﺎ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻓﺮزﻧﺪ واﻗﻌﻲ اﺳﺖ ﻳﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺴﺘﮕﺎن ﻣﺘﻮﻓﻲ ﻣﺪﻋﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﺴﺮش ﻧﺎزا ﺑﻮده اﺳﺖ و ﻓﺮزﻧﺪي ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ در اﻳﻦ 68 ﻣﻮارد ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ دﻫﺎﻧﻪ رﺣﻢ و آﺛﺎر ﻧﺎﺷﻲ از زاﻳﻤﺎن در ﮔﺮدن رﺣﻢ و آﺛﺎر ﭘﻮﺳﺘﻲ ﻧﺎﺷﻲ از زاﻳﻤﺎن و ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ اﺑﻌﺎد رﺣﻢ ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﭘﻲ ﺑﺮده ﻣﻲ ﺷﻮد. ﺳﻘﻂ ﺟﻨﻴﻦ ﺧﺮوج ﺧﻮد ﺑﺨﻮدي ﻳﺎ ﻋﻤﺪي ﺟﻨﻴﻦ ﻗﺒﻞ از 20ﻫﻔﺘﮕﻲ ﻛﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺣﻴﺎت ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺮ ﭼﻬﺎر ﻧﻮع اﺳﺖ: ﺿﺮﺑﻪ اي ﻃﺒﻲ ﺧﻮدﺑﺨﻮي ﺟﻨﺎﻳﻲ -1ﺳﻘﻂ ﺧﻮدﺑﺨﻮدي :ﺑﻪ دﻻﻳﻞ ارﺛﻲ ،ﺳﺎﺧﺘﺎري ﻳﺎ ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ،ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎ ،اﺧﺘﻼل رواﻧﻲ، اﺧﺘﻼل ﺟﻔﺖ و ﺟﻨﻴﻦ ،اﺧﺘﻼﻻت ژﻧﺘﻴﻜﻲ و ﻧﺎﻫﻨﺠﺎري ﻛﺮوﻣﻮزﻣﻲ .ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻬﻢ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻘﻂ ﺧﻮدﺑﺨﻮدي از ﺳﻘﻂ ﺿﺮﺑﻪ اي ﺟﻬﺖ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮﺧﻲ از اﻓﺮاد اﻓﺘﺮاق داده ﺷﻮد. -2ﺳﻘﻂ درﻣﺎﻧﻲ :اداﻣﻪ ﺑﺎرداري ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﻴﻤﺎري ﺑﺮاي ﻣﺎدر ﺧﻄﺮ ﺟﺎﻧﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﺎﻫﻨﺠﺎري ﺟﻨﻴﻦ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻊ اداﻣﻪ ﺣﻴﺎت وي ﭘﺲ از ﺗﻮﻟﺪ ﺑﺎﺷﺪ .در اﻳﻦ ﻣﻮارد ﺳﻘﻂ درﻣﺎﻧﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد .ﭘﺲ ﺷﺮوط ﺳﻘﻂ درﻣﺎﻧﻲ ﺷﺎﻣﻞ اﻟﻒ( اداﻣﻪ ﺑﺎروري ﺧﻄﺮ ﺟﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﻣﺎدر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ب( ﺳﻘﻂ ﺟﻨﻴﻦ ﻗﺒﻞ از ازدواج زوج ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮد. ج( ﻋﻤﻞ ﺳﻘﻂ ﺑﺮاي ﻣﺎدر ﺧﻄﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﻋﻤﻞ ﺳﻘﻂ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ رﺿﺎﻳﺖ زن و ﺷﻮﻫﺮ و اﻇﻬﺎرﻧﺎﻣﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ و ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻗﻀﺎﻳﻲ اﻧﺠﺎم ﭘﺬﻳﺮد .در ﺻﻮرت ﺧﻄﺮ ﺟﺎﻧﻲ رﺿﺎﻳﺖ زوﺟﻴﻦ اﻟﺰﻣﻲ ﻧﻴﺴﺖ و ﻓﻘﻂ ﻧﻈﺮ ﭘﺰﺷﻚ ﻣﻌﺎﻟﺞ و ﺗﺄﻳﻴﺪ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ و ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻗﻀﺎﻳﻲ ﺻﻮرت ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮد .در ﺻﻮرت * روح ﻣﺎدر ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺑﻴﻤﺎري ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺴﺘﺮي و ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ ﺑﻴﻤﺎري ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ و ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ ﺣﺪاﻗﻞ از ﻣﺮگ ﻣﺎدر ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﻨﻨﺪ .اﺧﻴﺮاً دﺳﺘﻮر اﻟﻌﻤﻠﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺰﺷﻚ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺗﻬﻴﻪ و ﺑﻪ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻗﻀﺎﻳﻲ رﺳﻴﺪه و ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻧﻴﺰ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮراي اﺳﻼﻣﻲ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ. -3ﺳﻘﻂ ﺟﻨﺎﻳﻲ :اﺛﺒﺎت ﺣﺎﻻت ذﻳﻞ ﻣﻮﻳﺪ ﺳﻘﻂ ﺟﻨﺎﻳﻲ اﺳﺖ: اﻟﻒ( ﺧﺮوج ﻣﺤﺘﻮﻳﺎت رﺣﻢ ﻗﺒﻞ از ﻣﻮﻋﺪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ دﺳﺘﻜﺎري رﺣﻢ و ﺿﺮﺑﻪ ﺑﻪ آن ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎدر ب( دﺳﺘﻜﺎري رﺣﻢ ﺑﺎ ﺗﺠﻮﻳﺰ دارو ﺳﺎﻗﻂ ﻛﻨﻨﺪه ﺟﻨﻴﻦ ﺗﻮﺳﻂ اﻓﺮاد دﻳﮕﺮ 69 ج( ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي وﺳﺎﻳﻞ ﻣﺨﺼﻮص ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺰﺷﻚ ،ﻣﺎﻣﺎ ﻳﺎ اﻓﺮاد ﻏﻴﺮ ﻣﺠﺎز ﻛﻪ ﺳﺒﺐ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي و ﻗﻄﻊ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﺑﺪون ﻣﺠﻮز ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺳﻘﻂ ﺟﻨﻴﻦ اﻣﺮي ﻧﺎﭘﺴﻨﺪ ﺑﺎ ﻣﻌﻴﺎر اﺧﻼﻗﻲ و ﭘﺰﺷﻜﻲ اﺳﺖ .روش ﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: اﻟﻒ( داروﻫﺎ و ﺳﻤﻮم :ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺗﻲ ﻣﺜﻞ ﺳﺮو ﻛﻮﻫﻲ ،ﭘﻮﻧﻪ ،ﺣﻨﺎ ،ﺣﻨﻈﻞ و روﻏﻦ ﻛﺮﭼﻚ ،ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ارﮔﻮ ،ﺳﺮب ،ﻋﺼﺎره ﻫﻴﭙﻮﻓﻴﺰ ،ﻛﻴﻨﻴﻦ و ﭘﺮوﺳﺘﺎﮔﻼﻧﺪﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﺳﻘﻂ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ .اﻏﻠﺐ اﻳﻦ ﻫﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮ ﺳﻼﻣﺖ ﻣﺎدر اﺛﺮ ﺳﻮء دارﻧﺪ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺳﻘﻂ را ﺳﺒﺐ ﺷﻮﻧﺪ .ﻓﻘﻂ ﻋﺼﺎره ﻫﻴﭙﻮﻓﻴﺰ و ﭘﺮوﺳﺘﺎﮔﻠﺪﻳﻦ ﻫﺎ در ﭘﺰﺷﻜﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد. ب( آﻻت و اﺑﺰار :ﻛﻴﺴﻪ آب را ﭘﺎره و ﺳﺒﺐ اﻧﻘﺒﺎض رﺣﻢ و ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺟﻔﺖ ﻛﻪ از وﺳﺎﻳﻞ ﻣﺜﻞ ﻣﻴﻠﻪ ﺑﺎﻓﺘﻨﻲ ،ﻣﻴﻠﻪ ﭼﺮخ دوﭼﺮﺧﻪ ،ﻣﻴﻠﻪ ﭼﻮﺑﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ اﮔﺮ در ﺷﺮاﻳﻂ اﺳﺘﺮﻳﻞ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﻲ ﮔﺎﻫﻲ ﭘﺰﺷﻜﺎن ﺟﻬﺖ ﺗﺴﻬﻴﻞ زاﻳﻤﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻫﺎ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻏﻴﺮ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺳﺒﺐ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي ﻣﻬﻠﻚ ﻳﺎ ﭘﺎرﮔﻲ و آﺳﻴﺐ ﺑﻪ رﺣﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد. ج( ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻫﺎي ﺟﺴﻤﻲ :ﻣﺜﻞ وارد آوردن ﻟﮕﺪ ﻳﺎ ﻣﺸﺖ ﺑﻪ ﺷﻜﻢ ،ﭘﺮﻳﺪن از ارﺗﻔﺎع ﻳﺎ اﻧﺠﺎم ورزش ﻫﺎي ﺟﺴﻤﻲ و ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻛﻪ در ﺑﻌﻀﻲ از اﻳﻦ ﻣﻮارد ﺑﻪ ﺟﺎي ﺳﻘﻂ ﺳﺒﺐ ﻣﺮگ ﻣﺎدر ﺷﺪه اﺳﺖ. ح( دﺳﺘﻜﺎري ﻧﺎﺣﻴﻪ اي :ﻗﺮار دادن ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ ﭘﺮﻣﻨﮕﻨﺎت در دﻫﺎﻧﻪ رﺣﻢ ﻛﻪ ﺳﺒﺐ ﺳﻮﺧﺘﮕﻲ ﻫﺎي ﺷﺪﻳﺪ دﻫﺎﻧﻪ رﺣﻢ و اﺛﺮات ﺳﻤﻲ و ﺧﻄﺮﻧﺎك ﺑﺮ ﺳﻼﻣﺖ ﻣﺎدر دارد ﺗﺎ ﺳﻘﻂ ﺟﻨﻴﻦ. چ( ﻣﻜﺶ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺳﺮﻧﮓ :ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺳﺮﻧﮓ ﻫﺎي ﺑﺰرگ اﻗﺪام ﺑﻪ ﻣﻜﺶ ﻣﺤﺘﻮﻳﺎت رﺣﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ. ت( ﻛﻮرﺗﺎژ :در ﺷﺮاﻳﻂ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ و ﻃﺒﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ در ﺳﻘﻂ ﻫﺎي ﺟﻨﺎﻳﻲ ﻣﻮرد ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده واﻗﻊ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻛﻮرﺗﺎژ ﺑﺎ وﺳﻴﻠﻪ اي ﻛﺎردك ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻛﻮرت ﺑﺎﻋﺚ ﭘﺎره ﻛﺮدن ﻣﺤﺘﻮﻳﺎت رﺣﻢ از ﺟﻤﻠﻪ ﺟﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد .در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﻣﻬﺎرت اﻣﻜﺎن ﻋﻔﻮﻧﺖ اﺟﺰاء ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه و ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ آن آﺳﻴﺐ دﻳﺪن و ﭘﺎره ﺷﺪن ﺟﺪار رﺣﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد. ر( ﮔﺸﺎد ﻛﺮدن دﻫﺎﻧﻪ رﺣﻢ :ﻳﻜﻲ از ﻣﺮاﺣﻞ اﻧﺠﺎم روﻧﺪ زاﻳﻤﺎن در رﺣﻢ ﮔﺸﺎد ﻛﺮدن دﻫﺎﻧﻪ رﺣﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد .در اﻳﻦ روش دﻫﺎﻧﻪ رﺣﻢ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻣﺜﻞ ﻻﻣﻴﻨﺎرﻳﺎ ﮔﺸﺎده ﺷﺪه و روﻧﺪ زاﻳﻤﺎن ﻓﻌﺎل ﻣﻲ ﺷﻮد .در اﻳﻦ روش ﻗﻄﻌﻪ ﻛﻮﭼﻜﻲ در دﻫﺎﻧﻪ رﺣﻢ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و ﺑﺎ ﺟﺬب آب ﺑﺎﻋﺚ ﮔﺸﺎد ﺷﺪن دﻫﺎﻧﻪ رﺣﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد. -4ﺳﻘﻂ ﺿﺮﺑﻪ اي :ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺿﺮﺑﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﻣﺆﺛﺮﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﺑﺮ رﺣﻢ اﺛﺮ ﺑﮕﺬارﻧﺪ .ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﺣﻮادث ،ﺗﺼﺎف ﻫﺎي 70 راﻧﻨﺪﮔﻲ و ﺣﻮادث ﺿﺮﺑﻪ اي ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ ﺷﻴﻮع ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﻧﺪارد و ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺿﺮﺑﻪ ﺑﺎ ﺳﻘﻂ اﻣﺮي ﻣﺸﻜﻞ ﻛﻪ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻫﻤﻜﺎري ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻗﻀﺎﻳﻲ و ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ اﺳﺖ .در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﺿﺮﺑﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﭘﺎرﮔﻲ رﺣﻢ ﺷﺪه وﻟﻲ ﺳﻘﻂ اﻳﺠﺎد ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ .از دﻳﺪﮔﺎه ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ اﮔﺮ ﺟﻔﺖ و ﺟﻨﻴﻦ و رﺣﻢ ﺳﺎﻟﻢ و ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎي ﻛﻢ ﺧﻮﻧﻲ ،ﻋﻔﻮﻧﻲ، اﺧﺘﻼﻻت ﻫﻮرﻣﻮﻧﻲ و ﻛﻤﺒﻮد وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ وﻟﻜﻦ ﻋﺎدي ﺑﺎﺷﺪ ﺿﺮﺑﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎﻋﺚ ﺳﻘﻂ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ .در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﺎدر ﺳﺎﻟﻢ ﺑﺎﺷﺪ و آﺛﺎر ﺿﺮﺑﻪ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺳﻘﻂ ﺟﻨﻴﻦ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺷﻮد ﻣﻲ ﺗﻮان ﺿﺮﺑﻪ را ﻋﺎﻣﻞ آن داﻧﺴﺖ. ﺿﺮﺑﻪ ﻫﺎي رواﻧﻲ ﻧﺎﺷﻲ از اﺿﻄﺮاب و ﻫﻴﺠﺎن زﻧﺎن ﺣﺎﻣﻠﻪ ﮔﺎه ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻧﺎدر ﺑﺎﻋﺚ ﺳﻘﻂ ﻣﻲ ﺷﻮد .ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ذﻛﺮ ﺷﺪ ﻫﻤﻜﺎري ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻗﻀﺎﻳﻲ و ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﺮاي ﻛﺸﻒ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺿﺮوري اﺳﺖ. ﻣﺴﺎﻳﻞ ﺟﻨﺴﻲ از دﻳﺪﮔﺎه ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ -1ﺟﺮﻳﺤﻪ دار ﻛﺮدن ﻋﻔﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ -2ﻫﺘﻚ ﻋﻔﺖ -3ﻫﺘﻚ ﻧﺎﻣﻮس -4ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﺠﺮﻣﺎن اﻓﺮار ﻓﺎﺳﺪ ﻋﺼﺒﻲ ـ رواﻧﻲ ﻧﻮاﻗﺺ ﻣﺎدرزادي -5ﭘﺮده ﺑﻜﺎرت ﺑﺪون ﻣﻨﻔﺬ ،ﻣﺜﻠﺜﻲ ،ﺣﻠﻘﻮي ،ﻫﻼﻟﻲ ،ﻏﺮﺑﺎﻟﻲ ،ﭘﻞ دار ،زﺑﺎﻧﻪ دار ،دﻧﺪاﻧﻪ دار ،ﻛﻨﮕﺮه دار ،ﻋﺪم وﺟﻮد ﭘﺮده ﺑﻜﺎرت ﻋﻼﻳﻢ ﺗﺠﺎوز ﺟﻨﺴﻲ در زﻧﺎن ﺑﺎﻛﺮه ﺑﺎ ازاﻟﻪ ﺑﻜﺎرت: ﺗﺎرﻳﺦ ازاﻟﻪ ﺑﻜﺎرت ﺗﺮﻣﻴﻢ و دوﺧﺘﻦ ﺑﻜﺎرت ازاﻟﻪ در اﺛﺮ ﺣﻮادث ﻳﺎ ﺳﻘﻮط ازاﻟﻪ در ﻏﻴﺮ ﻣﻮارد ﺗﺠﺎوز ﺟﻨﺴﻲ ﻋﻼﻳﻢ ﻣﺪﺧﻮﻟﻪ ﺑﻮدن ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺗﺠﺎوز ﺟﻨﺴﻲ در زﻧﺎن ﻏﻴﺮﺑﺎﻛﺮه: آﺛﺎر ﺗﺠﺎوز ﺑﻪ ﻋﻨﻒ ﺻﺪور ﮔﻮاﻫﻲ ﻫﺎ در ﺗﺠﺎوز ﺟﻨﺴﻲ زﻧﺎن ﻃﺮز ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﭘﺮده ﺑﻜﺎرت ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻣﺘﻬﻢ 71 ارﺗﻜﺎب ﻋﻤﻞ ﻧﺎروا و ﺣﺮام ﺟﻨﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﺷﺮﻋﻲ ﻧﻬﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ و در ﻋﺮف و ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﻪ ﻣﻨﻊ ﺷﺪه و ﻣﺠﺎزات دارد اﻋﻤﺎل ﻣﻨﺎﻓﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺳﻪ ﻧﻮع اﺳﺖ: ﺟﺮﻳﺤﻪ دار ﻛﺮدن ﻋﻔﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ اﻋﻤﺎﻟﻲ را ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻬﺪر ﻣﻸ ﻋﺎم ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ رﺿﺎﻳﺖ ﻳﺎ ﻋﺪم رﺿﺎﻳﺖ ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﺮﺧﻲ اﻓﺮاد اﻋﻤﺎل ﻣﻨﺎﻓﻲ ﻋﻔﺖ را ﺑﺎ ﺧﻮد اﻧﺠﺎم ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ﻣﺜﻞ ﻛﺸﻒ ﻋﻮرت ،ﺑﺮﻫﻨﮕﻲ ،ادرار ﻛﺮدن و اﺳﺘﻤﻨﺎء در ﻣﻨﻈﺮ ﻋﺎم .در ﺑﺰرﮔﻲ ﭘﺮوﺳﺘﺎت و ﺗﻜﺮار ادرار ﻧﺎﺷﻲ از آن ﻣﺼﺪاق ﻓﻮق را ﻧﺪارد .ﻣﺮﺗﻜﺒﺎن ﺑﻴﻤﺎران رواﻧﻲ و ﻣﺮدان ﻣﺴﻦ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﺮﻫﻨﻪ ﻛﺮدن ﺧﻮد در ﻣﻘﺎﺑﻞ دﺧﺘﺮان ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻪ ارﺿﺎء ﺗﻤﺎﻳﻼت ﺟﻨﺴﻲ ﺧﻮد ﻣﻲ ﭘﺮدازﻧﺪ .ﺑﺪﺣﺠﺎﺑﻲ و آراﻳﺶ زﻧﻨﺪه ﻫﻢ ﻣﺼﺪاق ﻓﻮق را دارد. ﻫﺘﻚ ﻋﻔﺖ ﻋﻤﻞ ﺟﻨﺴﻲ ﺑﺪون دﺧﻮل ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻪ ﭘﻨﻬﺎن و ﭼﻪ آﺷﻜﺎر ﻛﻪ در آن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﻦ و آﺛﺎر ﻣﻘﺎوﻣﺖ دﻗﺖ ﺷﻮد .ﺷﺮوع ﻋﻤﻞ ﻟﻮاط ،ﻣﺴﺎﺣﻘﻪ و ﺗﻔﺨﻴﺪ ﻫﺘﻚ ﻋﻔﺖ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﻮد. ﻫﺘﻚ ﻧﺎﻣﻮس ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺟﻨﺴﻲ ﺑﺎ زﻧﺎن ﻛﻪ ﺑﺎ دﺧﻮل ﻫﻤﺮاه ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻪ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﻏﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﻲ )ﻣﻘﺎرﺑﺖ از دﺑﺮ( و در ﺑﺎ ﻛﺮه ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ازاﻟﻪ ﺑﻜﺎرت ﺷﻮد ﻫﺘﻚ ﻧﺎﻣﻮس اﺳﺖ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ اﺳﺘﻔﺎده از وﺳﺎﻳﻞ ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﻗﻠﻢ ،ﭼﻮب ،اﻧﮕﺸﺖ و ...ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﺑﺎﻋﺚ ازاﻟﻪ ﺑﻜﺎرت ﺷﻮد ﻫﺘﻚ ﻋﻔﺖ اﺳﺖ. ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﺠﺮﻣﺎن -1اﻓﺮاد ﻓﺎﺳﺪ و ﺗﻨﻮع ﻃﻠﺐ :در ﺟﻮاﻣﻊ ﻏﺮﺑﻲ و آزادي رواﺑﻂ و ﺑﻲ ﺑﻨﺪ و ﺑﺎري و ﺗﻨﻮع ﻃﻠﺒﻲ زﻣﻴﻨﻪ اﻋﻤﺎل ﻣﻨﺎﻓﻲ ﻋﻔﺖ را ﻣﺴﺎﻋﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. -2ﺑﻴﻤﺎري و ﻧﻮاﻗﺺ ﻣﺎدرزادي :ﻣﺜﻞ ﺳﻮزش و ﺗﻜﺮر ادرار ﻛﻪ ﻓﺮد را ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﻛﺸﻒ ﻋﻮرت و ﺣﺘﻲ ادرار در ﻣﻨﻈﺮ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. 72 -3اﺧﺘﻼﻻت ﻣﺎدرزادي :ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﮔﺮوه ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ: اﻟﻒ( ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎن ذﻫﻨﻲ :ﺑﺪون آن ﻛﻪ ﺷﻌﻮرﺷﺎن دﺧﺎﻟﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ اﻋﻤﺎل ﻣﻨﺎﻓﻲ ﻋﻔﺖ را ﻣﺮﺗﻜﺐ ﺷﺪه ﻛﻪ از ﻗﺒﺢ آن ﺑﻲ اﻃﻼﻋﻨﺪ. ب( اﻓﺮادي ﻛﻪ داراي ﻣﻴﻞ ﺟﻨﺴﻲ ﺑﻴﻤﺎر ﮔﻮﻧﻪ اﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ رو ﺑﺮو ﺷﺪن ﺑﺎ ﺟﻨﺲ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﺪون اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺑﻪ ﻋﺎﻗﺒﺖ ﻛﺎر ﺧﻼف اﻋﻤﺎل ﺑﻲ ﺷﺮﻣﺎﻧﻪ ﻣﺮﺗﻜﺐ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮل ﻧﺴﺒﻲ اﻋﻤﺎل ﺧﻮد ﻫﺴﺘﻨﺪ. ج( اﺷﺨﺎﺻﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻃﺮز ﻓﻜﺮ ﻏﻠﻂ و اﻋﻤﺎل ﺟﻨﺴﻲ ﻏﻴﺮﻣﺘﻌﺎرف ﺳﺒﺐ ﺟﺮم ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ .اﻳﻦ اﻓﺮاد ﻣﺴﺌﻮل اﻋﻤﺎل ﺧﻮﻳﺸﻨﺪ. د( اﻧﺴﺎن ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻛﻤﺎل ﻣﻄﻠﻮب و در ارﺗﻜﺎب اﻋﻤﺎل ﻣﻨﺎﻓﻲ ﻋﻔﺖ ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﺎص و اﻳﺪه ال در ﻧﻈﺮ دارﻧﺪ ﭼﻮن ﺷﺮاﻳﻂ آﻧﻬﺎ اﺣﺴﺎﺳﻲ و ذﻫﻨﻲ اﺳﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺮﺗﻜﺐ ﺧﻼف ﻧﻤﻲ ﺷﻮﻧﺪ. ﺑﺎﻳﺪ اﺣﺘﻤﺎل اﺗﻬﺎﻣﺎت دروﻏﻴﻦ و ﻛﻴﻨﻪ ﺗﻮزي ﺧﺼﻮﺻﺎً در اﻃﻔﺎل ﻛﻪ داﺳﺘﺎن ﺳﺮاﻳﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار داد. ﺗﺠﺎوزﻫﺎي ﺟﻨﺴﻲ در زﻧﺎن ﺑﺎﻛﺮه ﺗﺎرﻳﺦ ازاﻟﻪ ﺑﻜﺎرت ،ﺟﺪﻳﺪ ﻳﺎ ﻗﺪﻳﻢ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ و ﻣﻘﺎم ﻗﻀﺎﻳﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻓﻮراً ﻧﻈﺮ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ را درﺧﻮاﺳﺖ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﭼﻨﺎن ﭼﻪ ﻣﺠﺮم دﺳﺘﮕﻴﺮ و ﺟﺮم وي ﺛﺎﺑﺖ و آن ﮔﺎه ﻧﻈﺮ ﭘﺰﺷﻜﻲ درﺑﺎره ﺳﻘﻂ ﻳﺎ ازاﻟﻪ ﺑﻜﺎرت درﺧﻮاﺳﺖ ﺷﻮد ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن و اﻟﺘﻴﺎم آﺳﻴﺐ ﻫﺎ دراﺛﺮ ﺗﺠﺎوز ﻳﺎ ﺳﻘﻂ ،ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺗﺎرﻳﺦ وﻗﻮع ﺟﺮم ﻣﻴﺴﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ. ﭘﺮده ﺑﻜﺎرت در ﻣﺪﺧﻞ ﻣﻬﺒﻞ اﺑﺘﺪاي ﻣﺠﺮاي ﺗﻨﺎﺳﻠﻲ زﻧﺎن ﻳﻚ ﭘﺮده ﻟﻄﻴﻒ از ﺟﻨﺲ ﺑﺎﻓﺖ ﭘﻮﺷﺎﻧﻨﺪه ﻛﻪ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻨﻔﺬ وﺳﻂ آن اﺷﻜﺎل ﻣﺘﻔﺎوت دارد. اﻧﻮاع ﭘﺮده ﺑﻜﺎرت -1ﭘﺮده ﺑﺪون ﻣﻨﻔﺬ :در ﺑﻌﻀﻲ از دﺧﺘﺮان ﭘﺮده ﺑﻜﺎرت ﺑﺪون ﻣﻨﻔﺬ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﺎ زﻣﺎن ﺑﻠﻮغ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻧﻤﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ در زﻣﺎن ﺑﻠﻮغ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﺠﻤﻊ ﺧﻮن ﻫﺎي ﻗﺎﻋﺪﮔﻲ در ﻣﻬﺒﻞ و درد و ﻋﻮارض ﻧﺎﺷﻲ از آن ﺑﻪ ﭘﺰﺷﻚ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ارﺟﺎع ﻛﻪ ﺑﺎ اﺧﺬ ﮔﻮاﻫﻲ ﺑﺎﻛﺮه ﺑﻮدن و ﻟﺰوم ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﺎ اﻳﺠﺎد ﺷﻜﺎف در ﭘﺮده ﺑﻜﺎرت درﻣﺎن ﺷﻮﻧﺪ 73 و ﻋﻼﻳﻢ آن ﺷﺒﻴﻪ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﻣﺜﻞ ﻗﻄﻊ ﻗﺎﻋﺪﮔﻲ ،ﺑﺰرگ ﺷﺪن ﺷﻜﻢ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺼﻮر ﻏﻠﻂ اﻃﺮاﻓﻴﺎن ﻣﻲ ﺷﻮد. -2ﭘﺮده ﺑﻜﺎرت ﻣﺜﻠﻲ ﺷﻜﻞ :ﻣﻨﻔﺬ وﺳﻂ ﭘﺮده ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﺜﻞ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ 50 .ﺗﺎ 60درﺻﺪ دﺧﺘﺮان را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد. اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﭘﺮده در زﻣﺎن زﻓﺎف دﭼﺎر ﭘﺎرﮔﻲ و ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي و ازاﻟﻪ ﺑﻜﺎرت در آﻧﻬﺎ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﮔﺎﻫﻲ آن ﻫﺎ را ﺣﻠﻘﻮي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ. -3ﺣﻠﻘﻮي :ﻣﻨﻔﺬ ﺑﺰرگ و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺣﻠﻘﻪ ﺧﻮدﻧﻤﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻞ اﺗﺴﺎع ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و در اﺛﺮ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﻜﺮر ﺟﻨﺴﻲ ﻇﺎﻫﺮاً ﺳﺎﻟﻢ و دﺳﺖ ﻧﺨﻮرده ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ ﻛﻪ اﻇﻬﺎر در ﻣﻮرد ﺑﺎﻛﺮه ﺑﻮدن ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ و ﺑﺎ دﻗﺖ ﻛﺎﻓﻲ و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻓﺮاوان ﻣﻲ ﺗﻮان اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ درﺳﺖ ﻛﺮد .اﻳﻦ ﭘﺮده را ﺣﻠﻘﻮي ﻗﺎﺑﻞ اﺗﺴﺎع ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ. -4ﻫﻼﻟﻲ :ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻚ ﻫﻼل در ﻧﻴﻤﻪ ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ دﻫﺎﻧﻪ ﻣﻬﺒﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﻧﻴﻤﻪ راﺳﺖ ﻳﺎ ﭼﭗ ﻳﺎ ﺑﺎﻻي آن ﻗﺮار ﮔﻴﺮد .در اﻳﻦ ﻧﻮع ﻧﻴﺰ اﻣﻜﺎن ارﺗﺒﺎط ﺟﻨﺴﻲ ﺑﺪون ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي ،ﺳﺎﻳﻴﺪﮔﻲ ﻳﺎ ﺧﻮﻧﻤﺮدﮔﻲ وﺟﻮد دارد. ﮔﺎﻫﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻫﻼﻟﻲ در ﺑﺎﻻ ﻳﺎ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻳﺎ ﻃﺮﻓﻴﻦ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺪان دوﻟﺘﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ. -5ﻏﺮﺑﺎﻟﻲ :در اﻳﻦ ﻧﻮع ﻣﻨﻔﺬ ﻫﺎي رﻳﺰ و ﻣﺘﻌﺪد ﻛﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻏﺮﺑﺎﻟﻲ ﺑﻪ آن ﻣﻲ دﻫﺪ و در ارﺗﺒﺎط ﺟﻨﺴﻲ دﭼﺎر ﭘﺎرﮔﻲ ﻫﺎي واﺿﺢ و ﺷﺪﻳﺪ و ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي ﻧﻤﺎﻳﺎن دارد. -6ﭘﻞ دار :ﻣﻨﻔﺬ در اﻳﻦ ﻧﻮع ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻧﻮاري ﺑﻪ دو ﺑﺨﺶ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪه ﺗﺎ ﻧﻮار ﻣﺰﺑﻮر ﭘﺎره ﻧﺸﻮد اﻣﻜﺎن ارﺗﺒﺎط ﺟﻨﺴﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد .در ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮارد ﻳﻜﻲ از ﻣﻨﻔﺬﻫﺎ ﺑﻪ ﻗﺪري وﺳﻴﻊ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺮده ﻫﺎي ﺣﻠﻘﻮي ﻗﺎﺑﻞ اﺗﺴﺎع ﻋﻤﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. -7زﺑﺎﻧﻪ دار :در واﻗﻊ ﭘﻞ ﻧﺎﻛﺎﻣﻠﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻳﻚ ﻃﺮف ﺷﺮوع و ﺑﻪ ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻤﻲ رﺳﺪ .از اﺷﻜﺎل ﻧﺎدر آن ﻧﻮع دو زﺑﺎﻧﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ از دو ﻃﺮف ﺷﺮوع ﺷﺪه و ﺑﻬﻢ ﻧﻤﻲ رﺳﻨﺪ. -8دﻧﺪاﻧﻪ دار :ﺷﺒﻴﻪ ﻧﻮع ﻣﺜﻠﺜﻲ ﻳﺎ ﺣﻠﻘﻮي اﺳﺖ وﻟﻲ داراي دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد اﺳﺖ .ﻓﺮورﻓﺘﮕﻲ ﻫﺎي ﺑﻴﻦ دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ا ﭘﺎرﮔﻲ ﻧﺎﻛﺎﻣﻞ اﺷﺘﺒﺎه ﺷﻮد .ﭘﺰﺷﻜﺎن ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﺎ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺟﻮﺷﮕﺎه در ﻋﻤﻖ ﭘﺎرﮔﻲ ﻧﺎﻛﺎﻣﻞ و ﻟﻤﺲ ﻣﺨﺎط ﻧﺮم در ﻋﻤﻖ دﻧﺪاﻧﻪ ﻣﺸﻜﻮك ﺑﻪ ﺑﺎﻛﺮه ﺑﻮدن ﻳﺎ ازاﻟﻪ ﭘﻲ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ. -9ﻛﻨﮕﺮه دار :ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﻠﻘﻮي و ﻣﺜﻠﻲ ﺑﺎ ﻓﺮورﻓﺘﮕﻲ ﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﻋﻤﻴﻖ ﻛﻪ ﮔﺎه ﺗﺎ ﻛﻨﺎره ﻣﻬﺒﻞ ﻣﻲ رﺳﺪ و اﻣﻜﺎن دارد 74 ﺑﺎ ﭘﺎرﮔﻲ ﻋﻤﻴﻖ و ﻛﺎﻣﻞ ﭘﺮده ﺑﻜﺎرت اﺷﺘﺒﺎه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد .ﺑﺎﻳﺪ دﻗﺖ ﻓﺮاوان ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮد ﺗﺎ ﻛﻨﮕﺮه ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﻓﺮو رﻓﺘﮕﻲ ﻛﻨﺎر آن ﺑﺎ ﭘﺎرﮔﻲ ﺟﻮش ﺧﻮرده ﻋﻤﻴﻖ اﺷﺘﺒﺎه ﻧﺸﻮد .ﻟﻤﺲ ﻋﻤﻖ ﻓﺮو رﻓﺘﮕﻲ و اﺛﺒﺎت وﺟﻮد ﺟﻮﺷﮕﺎه زﺧﻢ ﻗﺪﻳﻤﻲ ﻳﺎ ﻣﺨﺎط ﻧﺮم ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ راﻫﻨﻤﺎي ﭘﺰﺷﻚ ﺑﺎﺷﺪ. -10ﻓﻘﺪان ﻃﺒﻴﻌﻲ :در اﻳﻦ اﻓﺮاد ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎدرﻧﺪ ﭘﺮده ﺑﻜﺎرت ﻳﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎرﻳﻚ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻚ ﭼﻴﻦ ﻣﺨﺎﻃﻲ ﺟﻠﻮه ﮔﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻳﺎ در ﻻﺑﻪ ﻻي ﭼﻴﻦ ﻫﺎي ﻣﺨﺎﻃﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻊ ارﺗﺒﺎط ﺟﻨﺴﻲ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ .در واﻗﻊ از ﻧﻮع ﺣﻠﻘﻮي ﻗﺎﺑﻞ اﺗﺴﺎع وﻟﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎرﻳﻚ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﻋﻼﻳﻢ ﺗﺠﺎوز ﺟﻨﺴﻲ در زﻧﺎن ﺑﺎﻛﺮه ﺑﺎ ازاﻟﻪ ﺑﻜﺎرت ﺳﺎﻳﻴﺪﮔﻲ ،ﺧﺮاﺷﻴﺪﮔﻲ و ﭘﺎرﮔﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺗﻮرم و ﺧﻮﻧﻤﺮدﮔﻲ و ﺟﺎري ﺷﺪن ﺧﻮن را ازاﻟﻪ ﺑﻜﺎرت ﮔﻮﻳﻨﺪ. ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ازاﻟﻪ ﺑﻜﺎرت از ﻧﻜﺎت ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﮔﻮاﻫﻲ ﻫﺎ ﻗﻴﺪ ﺷﻮد .آﺳﻴﺐ ﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از ازاﻟﻪ ﺑﻜﺎرت ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺟﺮاﺣﺖ ﻫﺎي ﺳﻄﺤﻲ ﭘﻮﺳﺖ اﺳﺖ .ﭘﺲ از 15ـ 10روز اﻟﺘﻴﺎم ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .اﮔﺮ ﻓﺮد در ﻃﻲ آن ﻣﺪت ﻣﻮرد ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد اﻣﻜﺎن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺗﺎرﻳﺦ وﺟﻮد دارد .ﭘﺲ از دو ﻫﻔﺘﻪ ﺗﺎ ﻳﻚ ﻣﺎه ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻴﺮ اﻟﺘﻴﺎم اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ .ﭘﺲ از ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻧﺴﺞ اﻟﺘﻴﺎﻣﻲ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻘﺪور ﻧﻴﺴﺖ .ﭼﻮن ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻳﻚ ﻣﺎه ﺗﺎ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .در دﺧﺘﺮان ﺧﺮدﺳﺎل ارﺗﺒﺎط ﺟﻨﺴﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﭘﺎرﮔﻲ دﻫﺎﻧﻪ ﻣﻬﺒﻞ و آﺳﻴﺐ ﺷﺪﻳﺪ ﻣﺠﺮاي ﺗﻨﺎﺳﻠﻲ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﭘﺎرﮔﻲ * ﺗﻮأم اﺳﺖ .ﺷﺪت ﻋﻮارض ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺳﺒﺐ ﻣﺮگ ﺷﻮد .ﮔﺎه ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻋﻤﻴﻖ ﺑﻮدن ﻣﺤﻞ اﺳﺘﻘﺮار ﭘﺮده ﺑﻜﺎرت ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ ارﺗﺒﺎط ﺟﻨﺴﻲ ﻧﺎﻛﺎﻣﻞ ﭘﺮده ﺑﻜﺎرت آﺳﻴﺐ ﻧﺒﻴﻨﺪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺷﺎﻛﻴﻪ ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ اﻇﻬﺎر ﻣﻲ دارد ﻛﻪ ﻣﻮرد ﺗﺠﺎوز ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ وﻟﻲ ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ ازاﻟﻪ ﺑﻜﺎرت را ﻧﺸﺎن ﻧﻤﻲ دﻫﺪ ﺑﺎﻳﺪ در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ از روي ﺗﺠﺴﺲ ﺗﺮﺷﺤﺎت دﻫﺎﻧﻪ ﻣﻬﺒﻞ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻨﻲ ﻓﺮد ﻣﺘﺠﺎوز ﻳﺎ آﺛﺎر دﻳﮕﺮ ﺗﺠﺎوز ﭘﺮداﺧﺖ .ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﻳﻜﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ دﻳﺮرس ﺗﺠﺎوز ﺟﻨﺴﻲ در دوﺷﻴﺰﮔﺎن و ﺑﺎﻧﻮان اﺳﺖ و ﻧﺒﺎﻳﺪ از ﻧﻈﺮ دور ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﺷﻮد. ﺗﺮﻣﻴﻢ و دوﺧﺘﻦ ﭘﺮده ﺑﻜﺎرت: ﭼﻮن ﮔﺮدش ﺧﻮن ﻣﻮﻳﺮﮔﻲ ﭘﺮده ﺑﻜﺎرت ﻛﺎﻣﻞ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ دوﺧﺘﻦ آن ﻣﻮﺟﺐ اﻟﺘﻴﺎم و ﺟﻮش ﺧﻮردن ﻧﻤﻲ 75 ﺷﻮد ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ﺟﻠﻮ ﻳﺎ ﭘﺸﺖ ﭘﺮده ازاﻟﻪ ﺷﺪه ،ورﻗﻪ ﻫﺎي ﻧﺎزﻛﻲ از ﻣﺨﺎط را ﺟﺪا ﻛﺮده و ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﻲ دوزﻧﺪ ﻛﻪ در ارﺗﺒﺎط ﺟﻨﺴﻲ ﭘﺎره ﺷﺪه و ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺮاﺑﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺎدي ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺳﺒﺐ ﻓﺮﻳﺐ اﺷﺨﺎص ﻣﻲ ﺷﻮد. ﻋﻼﻳﻢ ﻣﺪﺧﻮﻟﻪ ﺑﻮدن: -1اﺗﺴﺎع ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﻣﻨﻔﺬ ﻣﻴﺎﻧﻲ ﺑﻜﺎرت -2ﺳﺎﻳﻴﺪﮔﻲ ﺳﻮراخ ﻣﻴﺎﻧﻲ -3ﺷﻞ ﺑﻮدن و ﭼﻴﻦ ﺧﻮردﮔﻲ ﭘﺮده ﺑﻜﺎرت -4ﺑﺎز ﺷﺪن ﭼﻴﻦ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻣﻬﺒﻞ و ﻃﻮﻳﻞ ﺷﺪن آن ـ در دوﺷﻴﺰﮔﺎن ﭼﻴﻦ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻣﻬﺒﻞ روي ﻫﻢ ﺧﻮاﺑﻴﺪه در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ در ﻏﻴﺮ دوﺷﻴﺰﮔﺎن ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ارﺗﺒﺎط ﺟﻨﺴﻲ ﭼﻴﻨﻬﺎي ﻣﻬﺒﻞ ﺑﺎز ﺷﺪه و آن را ﺑﻪ آﻛﺎردﺋﻮن ﺑﺎز و ﺑﺴﺘﻪ ﺗﺸﺒﻴﻪ ﻧﻤﻮده ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻃﻮل آن ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺑﺎزﺷﺪن ﭼﻴﻦ ﻫﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ. -5اﺗﺴﺎع ﻣﺠﺮاي ﻣﻬﺒﻞ ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﺸﻴﺪن ﻟﺒﻪ ﻫﺎي ﻓﺮج ،ﻗﺴﻤﺖ اﻋﻈﻢ ﻣﺠﺮا ﻧﻤﺎﻳﺎن ﻣﻲ ﺷﻮد. -6ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺧﻮاب ﭼﻴﻦ ﻫﺎي ﻣﻬﺒﻞ ﻛﻪ در ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺎدي روي ﻫﻢ ﺑﻪ ﺑﻴﺮون ﺧﻮاﺑﻴﺪه اﻧﺪ در ارﺗﺒﺎط ﺟﻨﺴﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﻬﺖ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ .در ارﺗﺒﺎط ﺟﻨﺴﻲ ﺗﺎزه ،ﻟﺒﻪ ﻫﺎي ﻓﺮج و دﻫﻠﻴﺰ ﻣﻬﺒﻞ داراي آﺛﺎر ﺗﻮرم و ﺧﺮاﺷﻴﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .در اﻳﻦ ﻣﻮارد ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺗﺮﺷﺤﺎت ﻋﻤﻖ ﻣﻬﺒﻞ و دﻫﺎﻧﻪ رﺣﻢ و ﭘﻴﺪا ﺷﺪن ﺗﺮﺷﺤﺎت ﺟﻨﺴﻲ ﻣﺮد ﻣﺆﻳﺪ اراﺗﺒﺎط ﺟﻨﺴﻲ اﺳﺖ. ازاﻟﻪ ﺑﻜﺎرت در ﺣﻮادث ﻳﺎ ﺳﻘﻮط ﭼﻮن ﻣﻜﺎن آن در ﭘﺸﺖ ﻟﺐ ﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ ﻓﺮج ﻗﺮار دارد ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﻫﺎ دﭼﺎر آﺳﻴﺐ ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ از آن ﭘﺮده ﺑﻜﺎرت دﭼﺎر آﺳﻴﺐ ﺷﻮد .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در اﺛﺮ ورزش ،رﻗﺺ ﻳﺎ ﺳﻘﻮط دﭼﺎر آﺳﻴﺐ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ﻣﮕﺮ آن ﻛﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺿﺎﻳﻌﻪ ﻧﺸﻴﻤﻦ ﮔﺎه ﻳﺎ ** ﻳﺎ دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﺎﺳﻠﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ازاﻟﻪ ﺑﻜﺎرت در ﻏﻴﺮ ﻣﻮارد ﺗﺠﺎوز ﻋﺪه اي ﺟﻬﺖ اﻧﺘﻘﺎم ﺟﻮﻳﻲ ،دﺧﺘﺮان ﺻﻐﻴﺮ و ﺧﺮدﺳﺎل ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ اﻧﮕﺸﺖ ﻳﺎ وﺳﺎﻳﻞ ﻧﻮك ﺗﻴﺰ دﻳﮕﺮ ازاﻟﻪ ﺑﻜﺎرت ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﺗﺎ از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ از واﻟﺪﻳﻦ وي اﻧﺘﻘﺎم ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﻏﺎﻟﺒﺎً ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﭘﻨﻬﺎن ﺑﻮدن ﭘﺸﺖ ﭼﻴﻦ ﻫﺎي ﻣﺨﺎﻃﻲ و ﻟﺐ ﻫﺎي ﻓﺮج ،ﻣﻌﻤﻮﻻٌ آﺳﻴﺐ ﻧﻤﻲ ﺑﻴﻨﻨﺪ و اﮔﺮ آﺳﻴﺐ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ در ﻳﻜﻲ از ﻧﻘﺎط ﻛﻨﺎره آن اﺳﺖ ﻛﻪ آن ﻫﻢ 76 ازاﻟﻪ واﻗﻌﻲ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﻗﺴﻤﺖ اﻋﻈﻢ آن ﺳﺎﻟﻢ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ .در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ واﻟﺪﻳﻦ ﻣﻄﻠﻊ ﺷﺪه از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻗﻀﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ارﺟﺎع ﺷﺪه ﻛﻪ در ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ زﺧﻢ ﻫﺎي ﺳﻄﺤﻲ در ﻟﺐ ﻫﺎي ﻓﺮج ،دﻫﺎﻧﻪ ﻣﻬﺒﻞ و ﺑﻪ ﻧﺪرت ﺧﺮاﺷﻴﺪﮔﻲ در ﻳﻜﻲ از ﻧﻘﺎط ﻛﻪ ﺟﺎي ﭼﻨﮓ و ﻧﺎﺧﻦ ﻳﺎ ﺷﺊ ﻧﻮك ﺗﻴﺰ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ در ﺗﻤﺎس ﺟﻨﺴﻲ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﻧﻘﺎط ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﭘﺎرﮔﻲ ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﺗﻮأم ﺑﺎ آﺳﻴﺐ ﻟﺒﻪ ﭘﺮده ﺑﻜﺎرت در ﺗﻤﺎم ﺳﻄﻮح دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد .در ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﻮد ارﺿﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻛﻪ در اﻳﺮان ﻛﻤﺘﺮ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﮔﺎه آﺳﻴﺐ ﻣﻮﺿﻌﻲ در اﺷﻴﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ ﮔﻴﺮه ﺳﺮ ،ﻧﻮك ﻣﺪاد و ...دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﭼﻮن ﺷﺎﻛﻲ ﻧﺪارد ﺑﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ارﺟﺎع ﻧﻤﻲ ﺷﻮد وﻟﻲ ﺑﺎز آﺳﻴﺐ ﻣﻮﺿﻌﻲ اﺳﺖ .در ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮارد ﺑﺎ ﺷﻚ ﻣﺎدران و ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي ﻧﺎ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﻣﻮرد ﺑﻪ ﭘﺰﺷﻜﺎن ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ارﺟﺎع ﻣﻲ ﺷﻮد. ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺗﺠﺎوز ﺟﻨﺴﻲ در زﻧﺎن ﺑﺎﻛﺮه در اﻳﻦ ﻣﻮارد ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻧﺒﻮدن ﺧﺮاﺷﻴﺪﮔﻲ و ﭘﺎرﮔﻲ ،ﺳﺎﻳﻴﺪﮔﻲ و ﻏﻴﺮه ﺗﺸﺨﻴﺺ آن ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ .ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﺗﺮﺷﺤﺎت واژﻳﻨﺎل و آﺛﺎر و ﺑﻘﺎﻳﺎي ﺗﺠﺎوز ﻣﺜﻞ ﻣﻮي ﻧﺎﺣﻴﻪ زﻫﺎر ﻳﺎ ﻛﻴﺴﻪ ﺑﻴﻀﻪ ﻣﺮد ﺑﻪ اﺛﺒﺎت ﺟﺮم ﭘﺮداﺧﺖ .اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﻫﺎ در زﻧﺎن ﺑﺎﻛﺮه ﻫﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد .از روي ﻣﻮ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺎ ﮔﺮوه ﺧﻮﻧﻲ و DNAﻣﺘﻬﻢ را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻧﻤﻮد .از روي ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻨﻲ ﻣﻲ ﺗﻮان ﮔﺮوه ﺧﻮﻧﻲ ﻣﺘﺠﺎوز را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻤﻮد .ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري ﺳﺮﻳﻌﺎً اﻗﺪام ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺎ ﺷﺴﺘﺸﻮ و ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن اﻳﻦ ﻣﺎﻳﻊ زاﻳﻞ ﺷﻮد. ﺟﺴﺘﺠﻮي آﺛﺎر ﺗﺠﺎوز ﺑﻪ ﻋﻨﻒ زﻧﺎن و دوﺷﻴﺰﮔﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻮرد ﺗﺠﺎوز ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﺮس از ﻋﻮاﻗﺐ وﺧﻴﻢ ﺗﺮ ﺧﻮد را ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ وﻟﻲ در ﻣﻮارد ﻓﺮاواﻧﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﭼﻨﮓ و دﻧﺪان از ﺧﻮد دﻓﺎع و ﻣﺘﺠﺎوز را ﻣﻀﺮوب ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﺘﺠﺎوز زن ﻣﻘﺎوم را ﺷﺪﻳﺪاً ﻣﻀﺮوب ﻛﻪ آﺛﺎر ﺿﺮب وﺟﺮح در ﺳﺮ و ﺻﻮرت ﺧﺼﻮﺻﺎً زﻳﺮ ﺷﻜﻢ و ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﺮﻳﻦ و ﻧﻮاﺣﻲ ﺗﻨﺎﺳﻠﻲ و اﻳﻦ ﺧﻮد ﺷﺎﻫﺪ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮاي ارﺗﻜﺎب ﺟﺮم ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺻﺪور ﮔﻮاﻫﻲ ﻫﺎ در ﺗﺠﺎوز ﺟﻨﺴﻲ -1ﻗﺒﻞ از ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﺣﺘﻤﺎً ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻮﻳﺖ ﻓﺮد ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ روش اﻟﺼﺎق ﻋﻜﺲ ﻣﻬﻤﻮر ﺑﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﺎﺷﺪ. 77 -2وﺿﻌﻴﺖ ﭘﺮده ﺑﻜﺎرت از ﻟﺤﺎظ ﺧﺮاﺷﻴﺪﮔﻲ ،ﺗﻮرم و ﭘﺎرﮔﻲ ﻛﻪ دﻫﺎﻧﻪ ﻣﻬﺒﻞ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ از 12ـ 1ﺷﻤﺎره ﮔﺬاري و ﺑﻴﺸﺘﺮ آﺳﻴﺐ در ﻧﺎﺣﻴﻪ 9و 3ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻴﻢ داﻳﺮه ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻓﺸﺎر آﻟﺖ ﺗﻨﺎﺳﻠﻲ ﻣﺮداﻧﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ وﻟﻲ ﻧﻴﻢ داﻳﺮه ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ وﺟﻮد ﻣﻬﺒﻞ و ﻣﺜﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﺎﻓﺖ ﻗﺎﺑﻞ ارﺗﺠﺎع ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ اﻏﻠﺐ ﺧﺮاﺷﻴﺪه ﻳﺎ ﭘﺎرﮔﻲ ﻧﺪارد ﻣﮕﺮ ﺗﻤﺎس ﺟﻨﺴﻲ در وﺿﻌﻴﺖ دﻳﮕﺮي ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ ﺑﺎﺷﺪ. -3ﭘﺲ از ﺗﻮﺻﻴﻒ ﭘﺮده ﺑﻜﺎرت ﺑﻪ ﺷﺮح آﺛﺎر ﻧﺎﺷﻲ از ﻋﻨﻒ و ﺧﺸﻮﻧﺖ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﺘﺠﺎوز ﻣﻮﻓﻖ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ آﺛﺎر ﺟﺮاﺣﺖ روي ﭘﻮﺳﺖ ﺑﺪن در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺧﺎرج ﻛﺮدن اﻟﺒﺴﻪ ﺑﺎﺷﺪ. -4در ﺑﺴﻴﺎري ﻣﻮارد ﺗﻤﺎس ﺟﻨﺴﻲ ﻧﺎﻛﺎﻣﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺮﺷﺤﺎت ﻣﺮد روي ﭘﺮده ﺑﻜﺎرت و دﻫﺎﻧﻪ ﻣﻬﺒﻞ ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻞ آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. -5ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﺠﺎوز از روي اﻟﺘﻴﺎم ﺟﺮاﺣﺎت روي ﭘﺮده ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ. -6ﺑﺮوز ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎي آﻣﻴﺰﺷﻲ را ﺑﺎ آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻜﺮر در ﺗﺮﺷﺤﺎت زﻧﺎﻧﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻧﻤﻮد. -7ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ را ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻔﻲ ،اﺛﺒﺎت ﻳﺎ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻧﻤﻮد. ﻃﺮز ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﭘﺮده ﺑﻜﺎرت ﻓﺮد ﺑﺎﻳﺪ روي ﺗﺨﺖ ژﻧﻴﻜﻮﻟﻮژي در ﻣﺤﻴﻄﻲ آرام و ﺑﻪ دور از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﺷﻮد و در اﻳﻦ ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﺑﺎﻳﺪ از ﻣﺎﻣﺎﻫﺎ و ﭘﺰﺷﻜﺎن ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد زﻳﺮا ﮔﻮاﻫﻲ ﺧﻼف ﻋﻮاﻗﺐ وﺧﻴﻤﻲ ﺑﺮاي ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﺷﻮﻧﺪه و ﺻﺎدرﻛﻨﻨﺪه ﮔﻮاﻫﻲ دارد )در ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﭘﺮده ﺑﻜﺎرت ﺑﺎﻳﺪ ﻟﺐ ﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ و ﺑﺰرگ ﻓﺮج دو ﻃﺮف ﺑﺎ دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﻪ آراﻣﻲ و آﻫﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﺧﺎرج و ﺟﻠﻮ ﺷﺪه و در اﻳﻦ ﺻﻮرت ﻟﺐ ﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ و ﺑﺰرگ ﻓﺮج از ﻫﻢ دور ﺷﺪه و ﭘﺮده ﺑﻜﺎرت ﻫﻮﻳﺪا ﻣﻲ ﺷﻮد(. ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻣﺘﻬﻢ در ﺗﺠﺎوز ﻫﺎي ﺟﻨﺴﻲ ﻣﺘﻬﻢ دﺳﺘﮕﻴﺮ و ﻣﻨﻜﺮ ﺟﺮم ﻣﻲ ﺷﻮد. -1اﮔﺮ روي ﻟﺒﺎس ﻳﺎ ﺑﺪن ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺟﻨﺴﻲ ،ﺗﺮﺷﺢ ﺟﻨﺴﻲ ،روي آﻟﺖ ﺗﻨﺎﺳﻠﻲ ،ﺑﺰاق ﻳﺎ ﻟﻜﻪ ﻫﺎي ﺧﻮن ﺑﻪ دﺳﺖ آﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه از ﻣﺘﻬﻢ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮﭘﻲ و ﺑﺮرﺳﻲ DNA 78 ﻗﺎﺑﻞ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﺳﺖ. -2اﮔﺮ از ﻣﺠﺮم ﻟﻜﻪ ﺑﺮداري از آﻟﺖ ﺗﻨﺎﺳﻠﻲ و ﻧﺎﺣﻴﻪ زﻫﺎر ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻳﺪ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻧﻴﺰ ﻗﺎﺑﻞ اﺛﺒﺎت اﺳﺖ. -3اﮔﺮ ﺗﺠﺎوز ﺟﻨﺴﻲ ﺑﻪ روش ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﺪﻓﻮع و ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻗﺎﺑﻞ اﺛﺒﺎت ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. 79

29,000 تومان