پاورپوینت برنامه ریزی و مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی

برنامه ریزی و مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی مقدمه اصوال ،برنامه ریزی ،ابزار مدیریتی بوده وبرای تصمیم گیری با شیوه های معقول تر است. در مقایسه با مدیریت ،برنامه ریزی کاری است برای فردا و مدیریت کار امروز است. هدف برنامه ریزی : -1جور کردن منابع محدود با مشکالت بسیار - 2حذف هزینه های اضافی یا دوباره کاری در هزینه ها - 3ایجاد بهترین روش کاری برای انجام هدف تعیین شده. مفهوم کلی برنامه ریزی شامل سه مرحله می شود: -1تنظیم برنامه -2اجرا -3ارزشیابی هدف برنامه ریزی در برنامه های بهداشتی براوردن نیاز ها و درخواست های بهداشتی مردم است. نیاز بهداشتی: کمبود بهداشتی که تدابیر پیشگیری ،درمان و مبارزه یا ریشه کنی بیماری ها را ایجاب می کند مانند آب سالم، تغذیه کافی ،ایمن سازی ،تنظیم خانواده و ...گه همه آنها جزء موارد نیاز بهداشتی می باشند. به چه شکل می توان نیاز را تعیین نمود؟ آیا باید از مردم بپرسیم که نیاز بهداشتی و درمانی شما چیست؟ آیا مردم همه از نیاز هایشان اطالع دارند؟ به طور کلی باید عنوان کنیم که گروهی از مردم از نیاز های خودشان اطالعی ندارند و گروهی نمی توانند آن را بیان نمایند. پس آیا الزم است که نیاز بهداشتی توسط کارشناسان بهداشتی شناسایی گردد؟ آیا نیاز بهداشتی که توسط کارشناسان بهداشتی شناسایی و طراحی می گردد از نظر تناسب فرهنگی ،اجتماعی، شخصیتی و بینش و تحصیالت مردم بررسی الزم انجام شده است؟ نتیجه اینکه برای تعیین نیاز های بهداشتی راه درست این است که نیاز ها از طریق نظر خواهی مردمی و مشارکت فعال مردم و با کمک کارشناسان تعیین گردد و در تعیین نیاز ها باید به تقاضا ،یا خواسته مردم هم توجه و گروههای آسیبپذیر نیز در نظر گرفته شود. نیاز: احتیاج ذاتی و انسانی وفاصله بین شرایط حال حاضر و موجود و شرایط ایده آل و مد نظر را گویند نیاز حالت كیفی در انسان است كه جنبه عمومی داشته و در افراد مختلف صرفنظر از شرایط محیط وجود دارد. یك مثال ساده :كیفیت گرسنگی كه نیاز است برای ملیت های مختلف وجود دارد. خواسته: بیان کمبود ها و نیازها توسط مردم. خواسته انسان تحت تاثیر محیط فرهنگی و اجتماعی و سایر شرایط زندگی او متغیر است . مثال تمایل به نوع غذایی كه خواسته می شود برای ملیت های مختلف ,متفاوت است . تقاضا: میزان خواستن و توان اقتصادی ،احساس قدرت برای بیان نیازها و قدرت خرید کمبود ها را گویند انواع نیاز ها رایج ترین و متداول ترین طبقه بندی از نیازهای انسان مربوط به آبراهام مازلو می باشد. • • • • ‏Four kinds of needs: Normative needنیاز هنجاری – :defined by the expertنیازی که توسط کارشناس بهداشت و درمان تعیین و شناسایی می گردد.مثال نیاز به قرص آهن برای زن باردار که توسط متخصص زنان تعیین می شود Felt needنیاز احساس شده : need which people feel -درواقع نوعی نیاز که از طرف خود فرد احساس می شود.مثال نیاز به قرص مولتی ویتامین توسط زن باردار ()wants Expressed needن یاز ب یانش ده : need what people say they - درواقع ن وعین یازاحساسش ده ک ه از ط رفخود ف رد ت قاضا م یش ود.م ثالت قاضایق رص مولتیویتام ینت وسط زنب اردار ()demands این یازیک ه از آنب ه ع نوانم قیاسو ابزار : Comparative needن یاز م قایسه : ین یاز گ روههایم ختلفاستفاده م یش ود. م قایسه ب ن تعريف برنامه ريزي بهداشتی فرایند منظم شناسایی دشواری های بهداشتی جامعه ،شناسایی نیاز های برآورد نشده وبررسی منابع موجود برای برآورد این نیازها ،تعیین اولویت اهداف به طور واقع بینانه و عملی و طرح ریزی اقدام اجرایی برای انجام مقاصد است تعريف برنامه ريزي بهداشتی برنامه ریزی بهداشتی تالش در جهت برآورده ساختن نیاز هاو توقعات بهداشتی مردم از طریق تدوین الگوی مناسب بر اساس نظام PHCاست چرا در بخش بهداشت و درمان برنامه ریزی انجام می دهیم ؟ -1اصالح ساختار یا الگوهای تشکیالتی -2تسریع در ارائه خدماتی که منطبق با نیازهای جامعه است -3حذف برنامه های غیر ضرور -4بهبود کیفیت خدمات بهداشتی -5تعیین اولویتهای بهداشتی -6استفاده بهتر از منابع انسانی و اطالعات -7پژوهشهای کاربردی اطالعات الزم جهت تعیین نیاز های بهداشتی و درمانی یک جامعه -1مشخصات جمعیتی -2وضعیت سالمت جامعه و بهداشت کحیط -3چگونگی استفاده مردم از خدمات برنامه ریزی: تصمیم گیری حال برای انجام فعالیت در آینده .برای بقای جامعه انسانی بایید آینده را با معیار های علمی پیش بینی کرد و برای فراهم آوردن نیاز های آینده باید برنامه ریزی شود. هدف ،بودجه و زمان الزم و شرایط اجتماعی از ارکان اصلی برنامه ریزی هستند .در برنامه ریزی ممکن است یک یا چند هدف مد نظر باشند یا ممکن است یک هدف اصلی ،چندین هدف فرعی را پوشش دهد  -1مشخصات جمعیتی -2وضعیت سالمت و بهداشت محیط -3چگونگی خدمات بررس ی وضعی ت موجود تعیین نیاز ها تامین امکانا ت رفع نیاز ها نمای کلی برنامه ریزی خدمات بهداشتی -درمانی مراحل برنامه ریزی: -1گردآوری اطالعات: اولین گام در برنامه ریزی برای بهداشت ،گردآوری اطالعات و تجزیه و تحلیل وضعیت بهداشت است که اطالعات در سه زمینه اصلی: -1مشخصات جمعیتی -2اپیدمیولوژیک -3تسهیالت و منابع جمع اوری گردیده و مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد تا اینکه نیاز ها شناسایی و تعیین گردد.  -2تعیین اولویتها: پس از تعیین و شناسایی نیازها و مشکالت ،قدم بعدی تعیین مسائل مهم و اولویت دار است.چون همیشه منابع نسبت به نیاز ها و مشکالت کمتر هستند. اصوال در برنامه ریزی خدمات ،اولویت با توجه به مواد زیر تعیین می گردد: -1خدماتی که بیشترین بازده را داشته باشد. -2خدماتی که از مشکالت بهداشتی پیشگیری نماید. - 3خدماتی که از منابع( مالی و غیر مالی) بیشترین و بهترین استفاده را نماید.  -3تعیین اهداف: برای جلوگیری از اتالف وقت باید اهداف به شکل صحیح بیان گردد .تهداف برنامه می بابیست در دراز مدت و کوتاه مدت مشخص گردد. اهداف عبارتند از : -1اهداف کلی -2اهداف جزعی -3اهداف مقدماتی اهداف کلی: وضعیتی است که برنامه در دراز مدت به ان دست پیدا می کند.مقصد نهایی برنامه می باشد.معموال بصورت کلی، مبهم و گنگ می باشد. کاهش میزان ابتال به بیماری ،کاهش میزان مرگ و میر و افزایش میزان کارایی اهداف اختصاصی: اهدافی روشن ،واضح و شفاف که مسیر پیشرفت به سمت عملی شدن هدف کلی را مهیا می کند .در حالت ریز و جزعی شده تمام مراحلی که در رسیدن به هدف کلی الزم است انجام شود. معموال دارای ویزگیهای زیر است: اختصاصی ،قابل اندازه گیری ،موجود بودن ،واقعی و زمانبندی شده()SMART در عبارت دیگر ،اهداف جزعی باید 5جنبه را بررسی نماید: الف)چه چیزی؟ ب)چه کسی؟ ج)کجا؟ د)چه موقع؟ و)چگونه و چه مقدار؟ کاهش میزان بروز و شیوع بیماری عفونی به میزان % 30در پایان سال سوم برنامه در کودکان زیز 5سال در شهرستان همدان. اهداف مقدماتی: در واقع همان مقدار پیشرفت سنجیده شده به سمت عملی شدن هر کدام از اهداف جزعی تعریف می شود. مثال :کاهش میزان بروز و شیوع بیماری عفونی به میزان % 30در پایان سال سوم برنامه در کودکان زیز 5سال در شهرستان همدان. هدف مقدماتی ،فعالیت و کاری که زمینه را برای رسیدن به هدف جزعی مساعا می کند. در هدف جزعی فوق -1اجرای برنامه واکسیناسیون به میزان % 95در کودکان زیر 5سال -2برنامه های اموزش به مادران در زمینه اهمیت واکسیناسیون و کودک سالم تر -3پیگیری و برسی تعدا موارد تاخیر در واکسیناسیون جهت ارتقاء شاخص واکسیناسیون  -4نوشتن برنامه تفضیلی و طرح های جایگزین: در این مرحله طرح تفضیلی برنامه با توجه به منابع( نیروی انسانی ،پول ،لوازم ،مهارت دانش و تکنیک) و زمان مورد نیاز تهیه می گردد -5اجرا: بعد از انتخاب برنامه و تصویب آن توسط مسئوالن ،سیاسیون و برنامه ریزان ،مرحله اجرا شروع می گردد. مالحضات عمده ای که در این مرحله مد نظر خواهد بود: -1تعیین نقش و وظابف هر یک از افراد -2انتخاب ،آموزش ،ایحاد عالقمندی و سرپرستی افراد -4سازماندهی و ارتباطات -4کافی بودن منابع  -6پایش: پیگیری روز به روز برنامه و فعالیتها در ضمن اجرا به منظور اطمینان از پیشرفت کار طبق اصول و جدول زمانبندی و جدول اهداف. مشاهده ،ثبت و گزارش فعالیتهای در دست اجرا ،از طریق پایش برنامه ،جلوگیری از انحراف برنامه. -7ارزشیابی: مقصود از ارزشیابی ،سنجش میزان دستیابی به اهداف تعیین شده برنامه است. در ارزشیابی نقاط قوت و ضعف برنامه مشخص می شود و از طریق بازخورد در اصالح برنامه ریزی آینده بکار می رود. مدیریت عبارت است از اختصاص منابع امکانات و تجهیزات در جهت اهداف و منظور از منابع ،منابع انسانی و مالی. برای برنامه ریزی و مدیرت خدمات بهداشتی درمانی رعایت اصول زیر الزای است: -1برنامه ریزی -2سازماندهی -3کارگزینی -4فرماندهی -5هماهنگی -6گزارش دادن -7تامین بودجه -8ایجاد انگیزه برنامه ریزی خدمات بهداشتی – درمانی در ایران بخش بهداشت بخش درمان خدمات درمان سر پایی بخش بهداشت محیط بخش بهداشت بیماریها بخش نیروی انسانی خدمات درمان بستری بخش بهداشت خانواده و مدارس بخش بهداشت حرفه ای کادر پزشکی کادر پیراپزشکی برنامه ریزی خدمات بهداشتی در مانی در ایران