جزوه سلامت و بهداشت جمع بندی پایه یازدهم درس به درس نکات مهم در ۶ صفحه

به نام حضرت حق درس سالمت و بهداشت بررسی نکات و سؤاالت مهم و احتمالی امتحان نهایی بررسی سؤاالت و نکات مهم 08درصد کتاب (از ابتدای درس اول تا انتهای درس یازدهم) "تهیه و تنظیم :حامد مغربی" درس اول ابعاد سالمتی (با تأکید بر سالمت معنوی و اینکه در تعریف بهداشت جهانی بُعد معنوی نادیده گرفته شده؛ همچنین این را هم بلد باشید که قابل درک ترین بُعد سالمت ،مربوط به سالمت جسمی است. نشانهها و اصول سالمت روان مهم است. عوامل مؤثر بر سالمتی را بلد باشید یعنی چهار عامل سبک زندگی ،عوامل ژنتیکی و فردی ،عوامل محیطی و دسترسی به خدمات بهداشتی -درمانی درس دوم تعریف سبک زندگی و اینکه در بین عوامل مؤثر بر سالمت ،سبک زندگی با سهم 05درصد بیشترین تأثیر را بر سالمت دارد. تعریف خومراقبتی و اینکه خودمراقبتی گام اول در حفظ سالمت بوده و بین 50تا 50درصد از رفتارهایی که به سالمت منجر میشود ،محصول همین خودمراقبتی است. درس سوم نقش مهم کربوهیدراتها را بلد باشید اینکه کربوهیدراتها نقش مهمی در عملکرد اندامهای درونی (قلب ،کلیه و ،)... سیستم عصبی و ماهیچهها بازی میکنند. انواع کربوهیدراتها را بلد باشید و اینکه منابع اصلی کربوهیدراتهای پیچیده غالت (نان و برنج) و سیب زمینی است. ویتامین های محلول در آب و محلول در چربی را بلد باشید و اینکه ویتامینهای محلول در چربی معموالً در کبد ذخیره میشوند و بدن قادر به ذخیرهسازی ویتامینهای محلول در آب نیست. انواع چربیهای اشباع و غیر اشباع را بلد باشید و اینکه شناختهشده ترین منبع چربی روغن و کره است. این نکته را بدانید که چربیهای اشباع شده عامل تعیینکننده سطح کلسترول خون است. این نکته را بدانید که پروتیئن اضافی در بدن تبدیل به انرژی میشود یا به شکل چربی در بدن ذخیره میگردد. مهم ترین منابع غذایی تأمین پروتئین کامل را بلد باشید که عبارت است از :گوشت ،ماهی ،مرغ ،شیر و تخممرغ. @konkorilife  این سؤال را حتماً مطالعه کنید که چرا افرادی که رژیمهای غذایی متعادلی ندارند ممکن است با کمبود ویتامینهای محلول در آب مواجه شوند؟ پاسخ :ویتامینهای محلول در آب شامل ویتامینهای Cوگروه Bهستند و بدن قادر به ذخیره سازی آنها نیست؛ از این رو افرادی که رژیم غذایی متعادلی ندارند ممکن است با کمبود این ویتامینها مواجه شوند. فواید مواد معدنی برای بدن را حتماً بلد باشید. این نکات را در رابطه آب بلد باشید: آب پرمصرف ترین مادة غذایی است که در تمام فعل و انفعاالت بدن نقش دارد. 55درصد از حجم بدن را آب تشکیل میدهد. بخش اصلی خون از آب تشکیل شده است. فواید آب برای بدن را حتماً بلد باشید و اینکه چرا نمی توان مقدار دقیق و واضحی از مصرف آب روزانه برای همة افراد پیشنهاد داد. نکتة بسیار مهم :هرم غذایی را به همراه تصویر آن به طور کامل مطالعه کنید .احتمال زیاد یک سؤال از هرم غذایی خواهید داشت. سؤال بسیار مهم :افراد برای برخورداری از تغذیة سالم نیازمند رعایت سه اصل در برنامة غذایی روزانة خود هستند؛ اصل تعادل ،اصل تنوع و اصل تناسب تعریف اصطالح نیازمندیهای تغذیهای را بدانید. نکتة بسیار مهم :بیماری پوکی استخوان (ناشی از کمبود کلسیم است)؛ بیماری گواتر (ناشی از کمبود یُد است)؛ بیماری کم خونی (در اثر فقر آهن ایجاد میشود) این نکته را بلد باشید که غنیترین منبع ویتامین «د» روغن کبد ماهی است و 05درصد ویتامین «د» در اثر تابش نور مستقیم آفتاب بر پوست ساخته میشود. مهمترین منابع طبیعی یُد را حتماً بلد باشید. نکتة مهم :جگر منبع غنی ویتامین Aاست. درس چهارم در درس چهارم الگوهای چاقی (سیب و گالبی) و ویژگی های هر کدام را به همراه تصویر آن حتماً بلد باشید؛ احتمال زیاد جزء سؤال امتحان شما خواهد بود. قانون تعادل انرژی را به همراه تصویر آن حتماً بلد باشید و اینکه « براساس قانون تعادل انرژی ،چنانچه کالری دریافتی از مواد غذایی بیش از میزان کالری مصرفی باشد ،وزن افزایش مییابد». عوامل چاقی و عوارض آن را بلد باشید. این نکته را بلد باشید که وزن مطلوب برای هر فرد بسته به سن ،قد و جنس وی متفاوت است. سؤال مهم :طبقهبندی نمایه توده بدنی برای کدام دسته از افراد کاربرد ندارد؟ @konkorilife  پاسخ :این طبقهبندی برای افراد دارای استخوان بندی درشت ورزشکار ،زنان باردار و شیرده یا افراد خیلی بلند یا خیلی کوتاه کاربرد ندارد. حداقل دو مورد از عوارض جانبی کاهش سریع وزن را بلد باشید. نکتة مهم :براساس قانون تعادل انرژی ،تنظیم وزن وبرخورداری از وزن مطلوب به دو عامل بستگی دارد که عبارت است از :تغذیه و فعالیت بدنی نکتة مهم و احتماالً سؤال امتحان شما :حداکثر کاهش وزن مجاز در طول یک هفته 055تا 055گرم معادل 2تا 3 کیلوگرم در ماه است. درس پنجم تعریف بهداشت مواد غذایی مهم است بلد باشید. این سؤال و توضیحات آن بسیار مهم است حتماً بلد باشید :برای سالم بودن غذا در مرحلة طبخ و نگهداری توجه به چه نکاتی الزم است؟ نام برده و توضیح مختصر دهید. پاسخ :برای سالم بودن غذا در مرحلة طبخ و نگهداری توجه به نکات زیر الزم است: پختن کامل غذا :زمانی پخت غذا الزم است که تمام قسمتهای آن حداقل 08درجة سانتی گراد حرارت دیده باشد. نگهداری غذا بهصورت داغ یا سرد :غذا باید بهصورت کامالً داغ ( 05درجة سانتیگراد به باال) و یا کامالً سرد (زیر 05درجة سانتیگراد) نگهداری شود تا به مدت طوالنی سالم بماند. سؤال احتمالی امتحان شما :تعریف فساد مواد غذایی (اینکه چه زمانی گفته میشود مادة غذایی دچار فساد شده است) و عواملی که سبب ایجاد فساد مواد غذایی میشود. تعریف بیماریهای غذازاد یا بیماریهای ناشی از غذا مهم است. نکتة مهم :در انتخاب و مصرف مواد غذایی به سه اصل تنوع ،تعادل و تناسب توجه کنید. درس ششم از درس ششم از چهار مبحث به احتمال باالی نود درصد سؤال طرح خواهد شد که پیشنهاد میشود به طور کامل این سه مبحث را مطالعه کنید و سؤاالت آن را از روی جزوه دقیق بخوانید: - 0مبحث فشار خون و میزان فشار خون طبیعی و اینکه چه زمانی عالمتدار میشود( .به عنوان قاتل خاموش چرا که عالمتی ندارد) - 2مبحث مربوط به چربیهای خون یعنی LDLو HDL - 3مبحث مربوط به چربی های موجود در مواد غذایی اسیدهای چرب اشباعشدهریال اسیدهای چرب غیراشباع و اسیدهای چرب ترانس - 4مبحث مربوط به دیابت و انواع آن @konkorilife درس هفتم تقسیمبندی بیماریهای واگیردار براساس شیوههای انتقال و انتشار آن و اینکه هر کدام از این شیوههای انتقال مربوط به چه بیماریهایی میشود را حتماً بلد باشید .مثالً بیماری وبا از طریق دستگاه گوارش انتقال مییابد یا اینکه مثالً مهم ترین بیماریهای ویروسی که از طریق دستگاه تنفسی انتشار مییابند عبارتاند از :سرماخوردگی و آنفلوانزا. از دو مبحث زیر در درس هفتم به احتمال نود و نه درصد سؤال خواهید داشت در امتحان نهایی که پیشنهاد میشود نکات آن را به طور کامل و دقیق مطالعه کنید: -1مبحث مربوط به بیماری هپاتیت و انواع آن و راههای پیشگیری از آن -2مبحث مربوط به بیماری ایدز و راههای انتقال و پیشگیری از آن (نکته :دوران پنجره در بیماری ایدز مهم است) درس هشتم ‏ ‏ ‏ ‏ تعریف بهداشت فردی را بلد باشید. نکتة مهم :حساسترین عضو بدن ،چشم است. عیوب انکساری چشم را بلد باشید به ویژه نکات مربوط به آستیگماتیسم را. عوارض و آثار ناشی از کمخوابی را بلد باشید. عواملی که در ایجاد پوسیدگی دندان نقش دارند را بلد باشید. سه سؤال زیر سؤال و پاسخ تشریحی آنها را حتماً بلد باشید؛ بسیار مهم است: سؤال اول :کارشناسان برای جلوگیری و کاهش عوارض خشکی و سوزش چشم هنگام کار با رایانه ،رعایت چه نکاتی را توصیه میکنند؟ 4مورد را نام ببرید. پاسخ :کارشناسان برای جلوگیری و کاهش عوارض خشکی و سوزش چشم هنگام کار با رایانه ،رعایت نکات زیر را توصیه میکنند: هنگام کار کردن با رایانه بهطور ارادی پلک بزنید. در صورتیکه خشکی چشم شدید باشد میتوان از قطرههای اشک مصنوعی استفاده کرد. مرکز صفحة مانیتور باید حدود 05تا 25سانتیمتر از چشم پایینتر قرار گیرد. صفحة مانیتور را طوری قرار دهید که نور پنجره یا روشنایی اتاق به آن نتابد و باید روشنایی اتاق را به نصف وضعیت معمولی کاهش دهید. بعد از 0تا 05دقیقه کار با وسایل الکترونیکی خیره ماندن و نگاه مستمر به مانیتور رایانه و صفحة تلفن همراه، خستگی و خشکی چشم ایجاد میکند .هر 25دقیقه بهمدت 25ثانیه به فاصلة 5متری و دورتر نگاه کنید. فاصلة مانیتور با چشمان باید 05تا 55سانتیمتر باشد. روشنایی و کنتراست مانیتور خود را در حدی که چشم احساس راحتی کند ،تنظیم کنید. @konkorilife سؤال دوم :دو قانون مهم در استفاده از ابزارهای شنیداری و هدفون را نام برده و توضیح مختصر دهید. پاسخ :قانون استفاده از ابزارهای شنیداری و هدفون بهشرح زیر است: قاون اول ،نصف میزان حداکثر :صدای پخششده ،معادل نصف میزان حداکثر صدا باشد یعنی اگر دامنة صدا از تا 05است ،حداکثر صدا روی 0تنظیم شود. قانون دوم 08 ،درصد 08 ،دقیقه :استفاده از ابزارهای شنیداری با حداکثر 55درصد حد باالی آن باید حداکثر روی 55دقیقه باشد و هرچه شدت صدا باالتر برود باید مدت زمان گوش کردن کمتر شود. سؤال سوم :تنظیم سشوار روی حالت داغ چه مشکالتی برای مو ایجاد میکند؟ دو مورد را نام ببرید. پاسخ :تنظیم سشوار روی حالت داغ میتواند باعث خشکی و شکنندگی مو و دوشاخه شدن انتهای آن شود. همچنین اتوی مو یا استفاده از بیگودی داغ نیز ممکن است به مو آسیب برساند. نکته :در صورت استفاده از سشوار باید از آن در حالت گرم یا سرد استفاده کرد. درس نهم نکتة مهم :بلوغ جنسی زن و مرد ،اولین شرط الزم برای ازدواج است. تعریف بلوغ روانی را بدانید و اینکه بلوغ روانی همان رشد شخصیت است. نکته (ممکن است به صورت سؤال تستی یا صحیح -غلط مطرح شود) :بلوغ اجتماعی به توانمندی الزم برای ادارة اموور همسر و فرزندان اطالق میگردد. آزمایشها و واکسیناسیون های مربوط به ازدواج را بلد باشید؛ مهم است مثل تزریق واکسن کزاز برای خانم- ها. این مبحث را حتماً بلد باشید که مشاورة ژنتیک برای چه افرادی الزم و ضروری است. تصویر صفحة 054کتاب درسی را نگاهی بیندازید. به احتمال 99درصد یکی از سه سؤال زیر جزء سؤاالت امتحان شما خواهد بود: - 1عوال مؤثر در باروری زوجین ( 4مورد) - 2توصیههای بهداشتی برای بارداری مردان ( 4مورد) - 3توصیههای بهداشتی برای بارداری زنان ( 4مورد) درس دهم عوامل مهمی که در فرایند شکل گیری شخصیت مطلوب و حفظ سالمت روانی نقش دارند را بلد باشید که عبارتنود از :عوزت نفوس، سرسختی و تابآوری (توجه :تعاریف این عوامل و راههای پرورش و ارتقای آن را حتماً بدانید به ویژه عزت نفس آوری را) @konkorilife و تساب  این نکته را حتماً بدایند که سرسختی و تابآوری در مورد افرادی به کار برده میشود که در برابر فشار روانی مقاومتر و نسبت به بیشتر افراد ،کمتر مستعد بیماری هستند. شایعترین اختالالت روانی -عاطفی دورة نوجوانی را بلد باشید که عبارت است از :استرس ،اضطراب ،افسردگی و خشم. این سؤال به احتمال بسیار بسیار زیاد جزء سؤال امتحان شما خواهد بود: برای مقابله با فشارهای روانی و اضطراب ،رعایت چه اصولی توصیه میشود؟ پاسخ :اصول بازداری، برونریزی و جایگزین کردن خواستهها تعریف افسردگی و عوامل زمینهساز آن را بلد باشید. آثار مثبت و منفی خشم را حتماً بلد باشید و توجه داشته باشید که خشم یک هیجان طبیعی است. سؤال بسیار مهم و احتمالی امتحان شما :سه تا چهار مورد از روشهای خودآرامسسازی در هنگسام خشمگین شدن را حتماً بلد باشید( .روشهایی مثل نف عمیق کشیدن ،تغییر وضعیت بدنی ،ترک موقعیت و) ... درس یازدهم نکته :بزرگترین عامل مرگ و میر در قرن بیستم ،دخانیات است. نکتة مهم :سیگار پرمصرفترین انواع مواد دخانی در سراسر جهان است. مضرترین مواد سمی موجود در مواد دخانی از جمله سیگار و قلیان را حتماً حتماً بلد باشید؛ مهم است .این مواد سمی عبارتند از :نیکوتین ،قطران (تار) ،آرسنیک ،سیانیدریک اسید (جوهر بادام تلخ) ،مواد رادیواکتیو ،آمونیاک ،کربورهای هیدروژن. نکته :نیکوتین که سمی شدیداً ک شنده است ،همان مادة اعتیادآور دخانیات است. آثار نامطلوبی که نیکوتین بر بدن را حتماً بلد باشید. باورهای موجود در بین مردم در رابطه با مصرف قلیان را حتماً بلد باشید. آثار نامطلوبی که قلیان بر بدن را حتماً مورد مطالعه قرار دهید بسیار مهم است. سؤال احتمالی امتحان شما :سه تا چهار مورد از مهم ترین عواملی که نوجوانان و جوانان را به سوی مصرف مواد دخانی سوق می دهد را بلد باشید. سؤال احتمالی و بسیار بسیار مهم :دود دست دوم و دست سوم و عوارض آن را حتماً حتماً حتماً بلد باشید. نکتة مهم :یکی از شایع ترین آثار بلندمدت مصرف مشروبات الکلی ،بیماری سیروز کبدی است. بارزترین آثار فوری مصرف الکل را حتماً بلد باشید مهم است( .اختالل در سیستم اعصاب مرکزی) توصیة مهم :حتماً سؤاالت امتحانات نهایی دوره های گذشته را مرور کنید چرا که برخی از سؤاالت تکراری خواهد بود. "موفق و مؤید باشید" @konkorilife