پاورپوینت

این فایل مناسب تدریس درس بهداشت عمومی برای دانشجویان کارشناسی شنوایی سنجی مناسب است.

منصوره علیپور

صفحه 1:

صفحه 2:
بهداشت » سلامت و آموزش بهداشت

صفحه 3:
تعریف سلامت ا ا لت رشت يا حالتىاست كه درآن .اعمال بدن جه كرستى سر مى زند ... نقطه مقابل آن بيمارى است.) * دیدگاه اکولوژی: سلامت عبارتست از یک وضعیت رفاهمی پایدار(متعادل) درون اکوسیستم های پایدار در داخل زیست کره ای يايدار

صفحه 4:
* دیدگاه پاتولوژیک: نبود نشانه های غیر طبیعی و آسیب شناسانه نقایص: - تأكيد بر غير طبيعى ‎ae‏ 7 - به دنبال نشانه ها و علل آنها - تمرکز بر جنبه های زیست شناختی اندو مور ال خحس

صفحه 5:
* از دیدگاه سازمان جهلنی بهداشت. سلامت عبارت است از برخورداری از آسایش کامل جسمی, روانی و اجتماعی و نه فقط نداشتن بیماری و نقص عضو * علاوه براین سلامت به معنای برخورداری از ظرفیت و تواناییها در اجتماع به منظور تطلبق افراد با تغییرات محیطی و قابلیت مقابله با مشکلات ناشی از اين تغییرات تعریف شده است. * با توجه به تعریف سلامتی( تعریف ۷100 ) متوجه می شویم که سلامتی ی مسئله چند بعدی است حتی امروزه علاوه بر بعد جسمی, روانی و اجتماعی, جنبه معنوی را هم در نظر می گیرند.

صفحه 6:
عملکرد کافی از منظر توانایی های جسمانی و فیزیولوژیک؛ تمامیت زیست شناختی فرد تلامت رولنی: سامت روانشناسانه نیز نامیده می شود. ممکن اسمم‌شامل سلامت عاطفی, منبع آشکاری برای قابلیت های عقلانی و درک ذهنی رگله

صفحه 7:
‎eerie‏ ی وانایی تتامل مونر با افراد دیگر و محیط اجتماعی؛ رضایتمندی از روابط بین فردی؛ ایفای نقش. ‎ee ee‏ دی نیز نامیده شود مرتیط با مفییوم تعالیر نفس است؛ گاهی اوقات نگرلنی در مورد مسایلی مربوط به سیستم ارزش فرد را منعکس می کند. گاهی ممکن است مرتبط با عقیده ای در مورد ب ‏رای با تبرویی واحد باشد. ‎

صفحه 8:
0 الل توجه داشت که ایعاد مختلف سلامتی و با بیماری بر یکدیگر اثر کرده و 0 گر فرار دارند. نانچه مشکلات جسمی بر روان فزد: مشکلات رولنی بر جسم او و نیز هر دوی آنها بر جامعه و اختلالات موجود در جامعه بر ور سای زر می کنارند. تن اك كد برای ارنقای سلامتی بلید به تمام جولنب سلامتی فردی (جسمی و روانی و معنوی) و سلامت کلی جامعه توجه داشته باشد.

صفحه 9:
انسان سالم انسان سالم انسانی است از نظر جسمی سالم؛ از نظر فکریبی عیب» از نظر رولنی شاد, از لحاظ اجتملعی فعال» از جنبه ی سیاسی آگاه» از نظر اقتصادی مولد و از نظر فرهنگی مسئول.

صفحه 10:

صفحه 11:
سلامتی مفمومی نسبی است * اتانداردهای سلامتی بین فرهنگ ها طبقات اجتماعی و گروههای متفاوت هستند. ۱ 2 ار بر اساس شرایط بومی منطقه تعریف شود

صفحه 12:
> دسته بندی عوامل اجتماعی موثر بر سلامت عم درآ و طبق اجتمامی شبکه های حمایتی از رفاه اجتماعی افراد آموزش و سواد اشتغال و فضای کار محیط و فرهنگ اجتماعی ۳ ۲ ۰ ‏هب‎ SS مهارت های افراد برای زندگی رشد روانی و جسمي کودکان برخورداری از تسهیلات سلامت/, نواد فرهنگ و اعتقادات

صفحه 13:
برای تأمین سلامت جامعه؛ بهداشت باید به دو صورت در جامعه تأمین شود: ۱. بهداشت فردی ۲ بهداشت عمومی

صفحه 14:
تعریف بهداشت فردی رعلیت بهداشت فردی, عبارت از پیروی افراد جامعه ازییک سلسله دستورها و عادت ‎clo‏ بهداشتی و دوری جستن از رفتارها و عادت های غیربهداشتی است که مجموعاً باعث می شود افراد جامعه. در معرض عوامل و شرلیط بیماریزا قرار نگرفته و به ‎ ‏بیماری های ناشی از آنها دچار نشوند. % عادات و رفتارهای بهداشتی شامل: استراحت. نظافت. خواب. رژیم غذا 1 و وشاك استحمام و غیره: ‏۲ عادتها و رفتارهای غیربهداشتی شامل: پرخوری, استفاده بی دلیل از داروهاء کشیدن سیگار و غیره.

صفحه 15:
مفهوم بهداشت عمومی بهداشت عمومی عبارتست از مجموعه دلنش و هنر پیشگیری از بیماری و تامین. حفظ و ارتقای تندرستی و توانمندی بشر با استفاده از تلاگم جمعی که منجر به توسعه جامعه شو د.

صفحه 16:
هدف و فلسفه بهداشت عمومی تأمین سلامت چسمی, روحی و اجتماعی هر فرد جامعه که به عنوان مهم ترین سرمايه اندم شوم به عبارت ديكر: * کوشش هماهنگ تمام افرد و گروههای تشکیل دهنده جامعه برلی پیشبرد.نگهداری و بهبود ۰ عادو لین هر فرد نیز مستول رعلیت مقررات و دستورهای بگدلشتی ارو تأمین سلامت جامعه تنها بالحساس وظیفه تمام اقراد آن جامعه امکان پذیر است. اهمیت این موضوع: این سرمایه های فردی سبب می شهند که قدرت رسیدن فرد به اهدلف خود ( که جدا/از امداف جمع نیست». افزایش يافته و در صورتی که لین قدرت های فردی به صورت هماه" » دسترسی به اهداف عالی تر جامعه آسان تر خواهد بود.

صفحه 17:
وظایف بهداشت عمومی ۲ تعبین نیازهای بهداشتی و شناسایی عوامل و خطراتی که سلامت فرد و جامعه را تهدید کند © تولویت بندی : و تعیین سیاست ها و برنامه ها و اقدام برای پاسخ به نیاز مربوطه ”3 ارزشیابی وضعیت بهداشتی جامعه و یافتن نقاط قوت و ضعف أن ۳ ار ها و برنامه های کوتاه و درازمدت و هماهنگ با تدابیر سازمان جهانی 7 2 1 ادن حلط وارتقاى سلامت فرد و جامعه

صفحه 18:
. وظایف بهداشت عمومی ۳ :نات و تست نیروی انسانی حرفه ای برای, ارائه خدمام انجام پژوهش و اجرای آموزش همگانی در راستای سلامت فرد و جامعه 7 ا اد سلج آگاهی های بهداشتی جامعه. بیماریابی و مهار بيمارى هاى واكير و پیشگیری از ابتلاء به بیماری 6 ‏سيك رندكى واصلاح رفتارهای خطوساز فردی و اجتماعی‎ 1 00 et J ‏جهت تامین رفاه جسمی. روانی و اجتماعی برای تحقق, حفظ و ارتقای سلامت و‎ توسعة جامعة

صفحه 19:
مهمترین چالشها و خطرات موجود مورد توجه در سیاستگذاری بهداشت عمومی ارائه خدمات آزمایشگاهی (غربالگری بهداشتی) امور جمعیت و تنظیم خانواده کنترل بیماری‌های غیرواگیر نظارت بر مواد خوراکی. بهداشتی و آرایشی بايش و غربالگری مشکلات بهداشتی جاری و جدید ندوبن سياست‌ها و برنامه های ضروری برای ارتقا و بهبود سطح و سبک زندگی فردی اجتماعی

صفحه 20:
0 1 تأمین نیازهای اساسی: مسکن. خوراک. پوشاک بودا. در ما . آموزش و پرورش و سلامت در قانون اساسی اصل بیست و نهم: برخورداری از تامین اجتماعی از نظر بازنشستگی, بیکاری: ‎١‏ ار ناگی ی سرپرستی, در راه ماندگی, سوانح و خواد: ‎ ‎ ‏ا زيارب ور وی پزتیگی بصورت بیمه و غیره» حقی است همگانی» ‏اصل چهل و سوم: برای تأمین استقلال اقتصادی جامعه و ریشه کن ‎AS‏ ‏رو و برآوردن نارهی انسان در جریان رشد با حفظ آزادگی اوه اه ‏جمهوری اسلامی ایران براساس ضوابط زیراستوار می‌شود: ‏امكانات لازم برای تشکیل خانواده ©

صفحه 21:
(Health for all - HFA) بیانیه رسمی سی مین مجمع جهانی بهداشت در سال ۱۹۷۷: «در دهه های آینده هدف اجتماعی و اصلی دولت‌ها و سازمان جهانی بهداشت باید دستیابی همه مردم جهان در سال ۲۰۰۰ میلادی به سطحی از سلامتی (جسمی, رولنی و اجتماعی) باشد که امکان برخورداری از یک زندگی موثر و مولد را برای آنان فّاهم آورد.»

صفحه 22:
0 (Health for all - HFA) در سال ۱۹۷۸ نیز کنفرانس مراقبتهای بهداشتی اولیه در آلمالتا تشکیل گردید و روش دستیابی به بهداشت برای همه. مراقبت های بهداشتی اولیه(/۳۲۱۲۵۲۷ ‎(Health Care- PHC‏ معرفی شد. on ‏آسترانزی جهانی بهداشث برای همه توسط‎ ۱۹/۱ [٩ ‏اجلاس سازمان جهانی بهداشت مورد تصویب قرار گرفت و نمایندگان کشو/‌های‎ ‏عضو پذیرفتند که استراتژی های کشوری. بهداشت برای همه. را بر اسا‎ مراقبت های بهداشتی اولیه تدوین و به مرحله عمل درآوردند.

صفحه 23:
HFA ‏هدف‎ 0 بهداشت برای همه یک هدف واحد و محدود نیست بلکه جریلنی است کهبه بهبود مداوم سلامت مردم منجر مى شود. " بهداشت براى همه به لين معنى نيست كه در سال هاى آتى ديكر كسى بيمار ‎iat‏ د 2 برد بنکه بدان معناست که بهداشت‌جامی گیرد و در/هر کجا که مردم زندگی و کار می کنند خدمات بهداشتی در اختیار آنان خواهد بود. " و مردم امکانات بهتری برای رشد و رسیدن به کهنسالی سالم و فعال ر خواهند داشت و افراد و خانواده هابه شیوه قلبل قبول و متناسب‌با توان و مشارکت خود به مراقبت های اساسی بهداشت دسترسی خواهند یافت.

صفحه 24:
هدف بهداشت برای همه برپایه سیاست های زیر استوار است: ۱- بهداشت و تندرستی حق مسلم مردم است و تامین آن یک هدف اجتماعی در سراسر جهان ۳ اختلاف موجود بین وضعیت بهداشتی مردم جهان. نگرانی مشترک تمام کشورهاست و پاید ‎Gad a‏ کاهش یلبد(توزیع عادلانه امکانات بهداشتی در بین کشورها و در درو کشورها به ترتیبی که به دسترسی عموم مردم به مراقبت های اولیه بهداشتی و خدمات بیانجامد ). ۳ حق و وظیفه مردم است که به صورت فردی و گروهی در برنامه ریزی واجرای مراقبت داشته باشند. ( مشارکت فعال مردم در شکل دادن به آینده بهداشتی و اقتصادی جامعه )

صفحه 25:
Primary Health) 414) ‏بهداشتی‎ cle ‏مراقبت‎ ‎(Care ‎NAVA ‏در سال‎ کنفرانس مراقبت‌های اّلیه بهداشتی در آلمالتا (مرکز جمهوری قزاقستان ) تشکیل گردید و روش دستیابی به بهداشت برای هیمهني مراقبت‌های بهداشتی اولیه/معرفی PHC primary health care شد.

صفحه 26:
تعریف مراقبتهای بهداشتی اولیه: مراقبتهای بهداشتی ضروری که در دسترس همه افراد جهان قرار كيرد. براى آنها | قلیل قبول باشده با مشارکت کامل آنها باشد. قیعت مناسبی برای جامعه داشته | باشد وکشور قادر به پرداخت هزینه‌های آن باشد primary health care

صفحه 27:
مراقبت های بهداشتی اولیه (فلسفه) جامع تربین و اولیه تربین نیازهای بهداشتی جامعه در محل کار و زندگی مردم فراهم گردد و دسترسی به خدمات آسان و مستمر باشد. 1 ی سف مسلم هر انسان است. توزیع عادلانه خدمات بهداشتی کرمانی و منلبع اجتماعی اقتصادی بهداشت بخشی از توسعه اقتصادی اجتماعی/هر کشور محسوب می شود.

صفحه 28:
#هاولین سطح تماس مردم. خانواده ها و جامعه با خدمات سلامت است و مراقبت های سلامت را هر چه نزدیکتر به محل زندگی و کار مردم ارائه ‎ge‏ مین ‏211004 در همه كشويهالعماز توسعه يافته يادر حللتوسعهء اريشيكسانيدارد ملىدر هر كشور شكلخاصخود را دارد.

صفحه 29:
PHC ‏اصول‎ ۱ ‎.١‏ هماهنگی بخش های توسعه اقتصادی - اجتماعی (۸(۳۲۵۵ ۳۲6۲-566۵۲۵۱ ۳ مشارکت مردم (۵۳۲۱6۱۵۵۱۵ بحاتصبصصم) ‎(Appropriate Methods) cls cb 43, ۴‏ ‎(Equity) (snip) clue ۴‏ ۵ جامعیت خدمات

صفحه 30:
هماهنگی بین بخشی توسعه اقتصادی اجتماعی سلامت‌به صورت مجرد وجود ندارد و تحت تأثیر ترکیبی از عولمل محیطی. اجتماعی و اقتصادی است که به صورت تنگاتنگ با یکدیگر در ارتباطند. بنابرلین بخش های مختلف جامعه که بر سلامت افراد تاثیر دایند بلید تلاشی هماهنگ داشته باشند.

صفحه 31:
مشار کت مردمی ‎ommunity Participation)‏ بدون همکاری و علاقه مردم به تامین و توسعه خدمات هیچگینه موفقیتی برای آن پیش بینی نمی شود این به عنوان بهداشت‌به وسیله مردم و قرار دادن سلامت مردم در دست خود آنها توصیف شده است. بعلاوه جوامع باید در موارد زیر مشارکت داشته باشند: * ایجاد و نگهداری محیط بهداشتی * ابقاء فعالیتهای بهداشتی. پیشگیری و ارتفایی * ارائه اطلاعات مربوط به خواستها و نیازها به مسئولین سطح بالا * به انجام رسانیدن اولویتهای مراقبت های بهداشتی و اداره بیمارستا نها و کلینیک

صفحه 32:
روش های مناسب (۱6۲۳005 66 در تمامی سطوح ارلئه خدمات بهداشتی درملنی بلید از روش. ابزار پرسنل. دارو؛ مواد و حتى سیستم اداری مناسب و منطبق‌با شرایط جامعه استفاده شود . در ارلئه خدمات‌به مردم باید از رو ش هایی استفاده شود کبا فرهنگ جامعه مطابقت داشته و از ابزار و پرسنلی استفاده گردد که با شرلیط کار هماهنگ هستند. بنابرلین غن آوری مناسب ترکیبی است که هم نيازهاى مراقبت بهداشتی و هم بافت اقتصادی اجتماعی کشور را در نظر بگیرد. این موضوع شامل در نظر داشتن ملاحظات زیر است: ۰ هزینه (هم هزینه هاي سرمایه اي و هم هزینه هاي جاري) كارآيي و كارسازي فناوری برای مقابله با مشکلات بهداشتی قابل پذیرش بودن رویکرد هم براي جامعه هدف و هم از نظر ارائه کنندگان خدمات بهداشتي تحمل بودن رویکرد از جمله ظرفیت نگهداري تجهیزات

صفحه 33:
(Equity) (6412) ‏عدالت‎ منلبع بهداشتی و خدمات مربوط به لّن بلید.به صورت برابر در اختیار همه افراد جامعه قرار گیرد و مردم با نیازهای بکسان باید دسترسی برابر به مراقبت های بهداشتی داشته باشند برای اطمینان از دسترسی ‎Wh ply‏ ره شش اه شه ‎abt.‏ ۲ ۶ بوذاشتی اولیه در مناطقی بیشتر باشد که بیشترین نیازها وجود دارد.

صفحه 34:
مراقبت های بهداشتی اولیه یک رویکرد جامع براساس مداخلات زیر است: > جامعیت خدمات مداخلات ارتقایی: برخورد مراقبت های بهداشتی اولیه در سطح جامعه با علل اساسی ۷ کر ندمت تاثبر می گذارد: مداخلات بيشكيرى كننده: اين مداخلات كاهش دهنده بروز بيمارى ها / : سريع با عللى است كه براى فرد ايجاد مشكل نموذده است. مداخلات درمانى: اين مداخلات سبب كاهش شيوع بيمارى بوسيله توقف ييشرفت ماري در بار اسكد مداخلات بازتوانى: اين مداخلات سبب كوتاه نمودن بى آمد يا عوارض مربوط به مشكل سلامتى افراد مى شود

صفحه 35:
اجزاء ۳۱۷ آموزش بهداشت بهبود تغذیه مراقیت های بهداشتی مادران و کودکان و تنظیم خانواده أبن ام وزج ‎sea‏ ‏بهداشت حرفه ای ایمن سازی پیشگیری و کنترل بیماری های واگیر شايع و بومی و کنترل آنها

صفحه 36:
نظام (سیستم) سلامت نظام سلامت شامل تمام سازمان هاء موسسات. منابع و افرادي است که قصد اولیه آنهاء بهبود سلامتی است.

صفحه 37:
هک > < ۳ ۳ اجزای اصلی نظام سلامت ارائه خدمات 2 انساني نظام اطلاعات سلامت محصولات. واکسن ها و فن آوري هاي پزشکي گردش مالي نظام هاي سلامت رهبري و حاکمیت در نظام سلامت

صفحه 38:
۲۷ ۲۷ ۷ ۲ نظام های مراقبت بهداشتی در ايران موسسات بهداشت و درمان دولتی موسسات وابسته به دولت(خیریه.داوطلب) بیمه ها بخش خصوصی

صفحه 39:
سطوح ارائه خدمت سطح اول: مراقبتهای بهداشتی اولیه ضروری سطح دوم: مراقبتهای پیچیده تر شامل خدمات درمانی ضروری سطح سوم: خدمات فوق تخصصی و پشتیبانی اقدامات اجرایی سطوح اول و دوم

صفحه 40:
سطح اول ارائه خدمت شامل واحدهایی است که اولین و وسیع ترین تماس جامعه با نظام ارائه خدمات بهداشتی در آن به وقوع می پیوندد. واحدهای مورد نظر عبارتنداز : خلنه های بهداشت و مراکز بهداشتی ودرملنی روستایی و شهری. افرادی که در خلنه های بهداشت مشغول فعالیت هستند. عمدتاً شامل بهوز زن و مرد و در مراکز بهداشتی و درمانی. پزشک عمومی, كاردان ها و/ تكنسين های بهداشتی می باشند.

صفحه 41:
سطح دوم ارائه خدمت ن سل شامل واحدهایی است که قادرند خدمات بهداشتی و درمانی را در نسطح تخصصی تری ‎cans at)‏ که ابر واحد‌ها شامل مراکز بهداشت و بیمارستان شهرستان می باشند. ‎ ‏ان عمومی با آموزش و تجارب بهداشتی و با مجموعه ای از کارشناسان ‎ ‏در مراکز بهداشت ‏لوژی. دندانپزشکی و مامایی خدمت میل ‏خدمات بهداشتی. امکانات تشخیصی مثل آزمایشگاه و ‎ ‎wus ‏براى درياقت خدمات بسترى و سريايى تخصصى است.‎ sallow Eley} 352 Slew ‏در كشور ايران مجموعه واحدهاى سطع اول ودوم راء در محدوده جغرافيايى شهرستان. ث ‏بهداشتی و درمانی آن استان می نامند.

صفحه 42:
سطح سوم ارائه خدمت ل اين سطح خدمات تخصصی تر و فوق تخصصی آموزشی را در برمی گیرد و مکمل سطح دوم است. ‎eee ee‏ ی وفون تخصصی در مرکز بهداشت استان» در این دارند. ل در اين سطح غالباً خدمات آموزش پزشکی و پیراپزشکی نیز ارئه می شود. 1 حرکت بیماران بین سطوح مذکور, در قالب سیستم ارجاع صورت می‌گیرد.

صفحه 43:
سطوح مراقبت های بهداشتی و خدمات مربوط با آن مراقبت‌های سطح دوم (خدمات بیمارستان‌های عمومی) مراقبت‌های بهداشتی اولیه خدمات ارتقایی پیشگیری و خدمات پایه درمانی (خانه‌های بهداشت, پایگاه‌های بهداشتی و مراکز بهداشتی درمانی)

صفحه 44:
سطوح مراقبت های بهداشتی از نظر پیچیدکی و فراوانی مشکلات ۰ [ خانه بهداشت؛پایگاه#مرکز بهداشتی درمانی ‎hw‏ جامعه ‎Se‏ برخورد با مشکل درمان در منزل (فرد خانواده)

صفحه 45:
مفهوم پیشگیری * پیشگیری, به مفهوم ساده. به معنای جلوگیری از به وجود آمدن بیماری قبل از وقوع آن است. ‎ey ۳ oe‏ ثامل کلیه اقداملتی است که به منظور جلوگیری از بروزء قطع یا کاهش سرعت سیر بیماری به کار مى آيد.

صفحه 46:
سطوح پیشگیری 0 پیشگیری نخستین. ابتدایی یا ريشه ای اهن۲8مصنت | پیشگیری الیه یا سطح اوّل8337 متم | پیشگیری انویه یا سطح دوم (9ت0000402) tertiaryy pj ch ‏بيشكيرى ثالثيّه يا‎ 1

صفحه 47:
(Primordial prevention) (jtosis 5.5 sin " اصطلاح پیش گیری مقدماتی برای توصیف از میان بردن عوامل خطر بیماریها اطلاق می شود. در این نوع پیش گیری مسئولین بهداشتی می کوشند تا با / کاستن از خطرهای مواجهه از بروز بیماری پیش گیری نمایند.

صفحه 48:
پیش گیری اوّلیه پا سطح اوّل : 0۳6۷6۳10۳ ۴۳۱۳۵۲۷ * اصطلاح پیش گیری اولیه به حالتی اطلاق می شود که در آن تلاش می شود از 1 ۱ اس و اجتماع مانند حفظ وضعیت بهداشتی محل زیست افراه و ایمن سازی بر علیه بیماریهای عفونی سبب حفظ و ارتقای تندرستی آنها گردید. * مقصود از پیشگیری سطح اوّل پیشگیری از بیماری با کنترل علل و عوام است. * ييشكيرى سطح اول عمدتا شامل مداخله در مرحله بيش از بيماريز ك1 ات اند که ود وزن به هنگام تولد می باشد.

صفحه 49:
secondary prevention )es> ‏پیش گیری سطح‎ انواعی از برنامه های سلامت هستند که به منظور فراهم آوردن تدابیری برای افراد و جمعیتها به منظور شناسایی زودرس و مداخلة سربع و کارساز برای اصلاح مشکلات سلامت در مرحلة قبل از بروز علائم طراحی شده آند. مانند پیدا کردن موارد بیماران کشف نشدة دیایت و تتبلی چشم در اطفال و سرطان دهانه . ‏رحم(آزمایش پاپ اسمیر)‎ (Tertiary prevention) paw chow oF ig ‎LL *‏ تدییر در دسترس به منظور کاستن یا از میان بردن نقص ها وننانی های دراز مدت و به حد رساندن رنج های حاصل از بیماری و ارتقای تطابق بیمار با حالت های درمان ناپذی ‏است. به این ‎ ‏مفهوم پیش گیری سطح سوم تا عرصه بازتوانی گسترش می يابد.

صفحه 50:
۵ ‏ل ره‎ Sy Jiri »‌آموزش بهداشت تلاش می کند فاصله میان آگاهی و عمل را پر کند. #هدف آموزش بهداشت تغییر رفتارهای زیان بخش افراد . گروه ها و جمعیت ها به وقتاردای ووحی ات که بر سلامت کنونی و آینده آنان اثر می گذارد: ‎peat‏ للش هارت لست ار امتفاده ار هر گونه ترکیبی از روش های آموزشی گوناگون به منظطور تسهیل پذیرش داوطلبانه ‏تارهای موثر بر سلامت. ‎

صفحه 51:
ارتقای سلامت » هر گونه ترکیبی از فعالیت های آموزش بهداشت و حمایت های محیطی ۰ سازمانی و اقتصادی که از رفتارهای منجر به سلامت فرد ۰ گروه و اجتماع صورت می گیرد. ل لاله ی و تیوه زندگی به متظور نیل به وضگیت مطوب سلامت است... تغییر شیوه زندگی می تولند بوسیله ترکیبی از تلاش ها برای از آگاهی. تغيير رفتار و ايجاد محیط حامی رفتارهای سالم صورت گیرد.

صفحه 52:
دامنه فعالیت ها * توجه اصلی فعالیت های آموزش بهداشت و ارتقای سلامت: رفتار رفتار: متفیر وابسته اصلی در اکتر تحقیقات مربوط به تدابیر مداخله ای آموزش بهداشت و ارتقای سلامت [] "توجه آموزشهدلشننه تسنها بر فرد و خانواده لشى ب لكه برسازمانهط نهادها و شرليط اجتماعيكه مانع يا يايئيسازإفراد برل وسيد نه با لاريحدٌ ساف تلستفيز معطوفمىشود". | در جوامع صنعتی, به موازات تغییر عمده مرگ و میر. تمركز فعاليت هاى آموزش بهد تغییر یافت. آموزش بهداشت در ابتدا آموزش پاکیزگی (۱۹۰۰-۱۹۲۰) خوانده مى شد و تا بر آموزش بهداشت فردی. بیماری های ولگیر و مشروبات الکلی بود. 7 امروزه دامنه های فعالیت آموزش بهداشت و ارتقای سلامت حد و مرزی نمی شناسد.

صفحه 53:
برنامه های آموزش بهداشت و ارتقای سلامت. تقریبا در هر محیطی که بتوان سور کرد از جمله مدارس. دانشگاه هاء کارخانه هاء ادارات؛ مححل های کاره مراگز بهداشتی و درملنی, مراکز آموزشی, فرهنگ سراهاء پادگان هاء زندان هاء نمایشگاه ها: مساجد. ورزشگاه هاء مراکز خرید. مراکز بازپروری و ب

صفحه 54:
إن ساذى

صفحه 55:
افرادی که در معرض خطر ابتلا به برخی بیماری های عفونی هستند را ممکن است بتوان از طریق اقداماتی نظیر : 1 مصون سازی فعال « واکسیناسیون ) ل مصون سازى انفعالى ( ايمونوكلو بولين ) / لا بيشكيرى دارويى ( كمويروفيلاكسى ) در مقابل آن بیماری ها ايمن نمود.

صفحه 56:
ایمونوپروفیلاکسی فعال (واکسیناسیون) ایمونوپروفیلاکسی. منظور ایجاد ایمنی و حفظ سلامتی افرادی که در معرض خطر ابتلام به بیماری عفینی خاصی هستند. ارتست از استفاده از واکسن ها توکسوئید ها و گاماگلوبولین ها به يس از ابتلاء به بعضی از بیماری های عفونی. معمولاً آنتی بادی های محافظت کننده ای عليه عوامل سببى أن بيمارى ها در بدن توليد مى شود و به هنت چندین سال و کاه ‎Se a‏ را مصون مين تمايد حال در صورتى كه فردى عليه يك بيمارى خاصى, فاقد آنتى بادى باشد با تزريق واكسن//يا أيمونوكلوبولينء ممکن است بتوان او را مصون نمود.

صفحه 57:
.. ایمونوپروفیلاکسی فعال (واکسیناسیون) در نو یی دستگاع ایمنی تحریک شده و علیه عامل بیماری زای خاصی : * تولید آنتی بادی می کند (واکسن 1۷11۷1۳ سه گانه. سیاه زخم ) * بدون تولید آنتی بادی و صرفا با فعال کردن بازوی ایمنی سلولی, باعث ایجاد مصونیت می شود ‎(BCG)‏ بیماری شدید در سایر نقاط بدن می گردد. ‎eishmanization / SIL.)‏ (

صفحه 58:
تداوم اثر واکسن ها ۳ داوم و مدت اثر آنتی بای های حاصله از واکسنی به و دیگر متفاوت می باشد. | 1 مثلا در رابطه با واکسن کلرا (وبا) در حدود چند ماه و در رابطه با توکسونیدهالازم است هر جند وقت يكبار به واكسيناسيون يادآور اقدام شود 7 ل در حالى كه تداوم اثر واكسن هاى زنده ضعيف شده خيلى بيشتر و كاهى تا بأكإن عمر انسان بوده و معمولا نياز به يادآور هاى مكرر نيز نمى باشد.

صفحه 59:
انواع واکسن ها واکسن از باکتری یا وبروس زنده ضعیف شده و یا غیر فعال شده و یا جزئی از آن ها (مانند آنتی ژن سطحی خالص شده یا توکسوئید) ساخته شده است. با تزریق واکسن . سیستم ایمنی بدن علیه باکتری یا وبروس وارد شده به بدن: آنتی بادی ساخته و باعث بالا بردن مصونيت بدن در مقابل ب, ناشی از آن مى شود. واكسن ها به دو كروه واكسن هاى زنده ضعيف شده و واكسن هاى غيرزنده (غيرفعال) تقسيم مى شوند.

صفحه 60:
1 واکسن های باکتریلیی شامل واکسن های حاوی باکتری زنده ضعیف_شده (ماندد ب.شز)» باکتری کشته شده (مانند سیاه سرفه» توکسوئید(مانند دیفتری و کر و اكد هام بلی ساکاریدی (مانندپنوموکوک پلی ساکاریدی و مننگوکوک پلی ساکاریدی) هستند. | واکسن های ویروسی شامل ویروس زنده ضعیف شده «مثل ‎«MMAR‏ ‏واکسن خوراکی فلج اطفال و تب زرد) ۰ ویروس کامل غیرفعال_(مانند وا تزریقی فلج اطفال و هاری) و بخشی از آنتی ین سطحی ویروس(مانند هپاتیت م و آنفلوانزا) هستند.

صفحه 61:
-برخی از بیماری‌هاء اگسن‌ها و عم اختصاریآن‌ها در برنمه گسنرش ایمنسازی نام بیماری واکسن مربوطه اختصاری سل (توبرکولوزا با-ث-ژ دیفتری, سياه سرفه. كزاز | سه‌گان (ثلاث) ‎DIP‏ ‏506 دوكانه ‎Td | WLS,‏ دوگانه خردسالان ‎DT‏ ‏فلع الال بوليو خوراكى 0۳ پولیو تزریقی ‎PV‏ ‏اوریون» سرخک؛ سرخجه | ام-ام-آر ‎MMR‏ ‎as‏ توکسوئید کزاز 1 هباتيت 8 ‎Hep. B Boule‏

صفحه 62:
-برنامه ایمنسازی همکان یکودکان با توجهبهترایط اپ میولوژیک کنمویران اسن نوع واکسنٍ توضیحات بدو تولد 6 قطره فلج اطفال و هیاتیت مسب سم ‎oe‏ ‏۲ماهگی ينج كانهو فلج اطفال ۴ ماهگی نج گانه و فلج اطفال ۶ ماهگی بنج كانهو فلج اطفال ۲ ماهگی ‎MMR‏ شامل واکسن اوریون: سرخک و سرخجه ۸ ماهگی سه‌گانه, فلج اطفال 11010۰ ۶ سالگی سه‌گانه, فلج اطفال ‎٩‏ منظور از ۶۰ سالگی" از ۶ سال. تا ۶ سال و ۱۱ ماه و ۲۹ روز است ‏*_ پس از آخرین نوبت واکسن سه‌گانه. هر ده سال يكبار واكسن دوكانه بز ركسالان بايستى تزريق شود ‏ينح كانه (بنتاوالان): ديفترى» كزازء سباه سرفه؛ هباتيت ب و هموفيلوس آنفلوآنزاى تيب ب ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎

صفحه 63:
مدت زمان نگه داری واکسن ها پس از باز شدن ویال در مراکز بهداشتی و درمانی واكسن هاى فلج اطفال. سه كلنه. دوكلته. كزاز و هياتيت 83 پس از باز شدن ویال در مركز ارائه خدمات. در صورتى كه شرليط زنجيره سرما و سترونی حفظ شود. تا پایان تاريخ انقضا قلبل مصرف تبصره: در تيم هاى واكسن سيار. ويال واكسن هاى باز شده بليد در بايان روز كازى دور ري شوند. ولی وبال های باز نشده درصورت رعايت زنجيره سرد مى تواندد در روزهای بعد مصرف) شود ويال هاى باز شده 28/111118 و 8000 در صورتى كه در عرضء ساعت به مصرف نرسند بايد دور ريخته شوند.

صفحه 64:

صفحه 65:
واکسن هایی که برای مسافران در نظر گرفته می شود شامل : ل سرخكه پولی, یادآورهای کزاز و دیفتری هستند. لأ در برخی مناطق خاص واکسن طاعون, تیفوئید. هاری انسفالیت ژاپنی و مننژیت شرس بر ل برای حجاج و زاثرین عتبات عالیات واکسن مننگوکوک به علت سرایت سریع ‏ الرامی است.

صفحه 66:
تماس های شغلی کارکنان خدمات بهداشتی به علت سروکار با خون و فرآورده های آن باید عليه هپاتیت 13 واکسینه شوند. وهمچنین در برابر بیماری هایی چون : سرخک .سرخجه و آبله مرغان و آنفولانزا نیز باید مصون شوند. 7 کارکنان کشتارگاههای پرندگان باید علیه آنفولانزای پرندگان واکسینه شوند

صفحه 67:
حاملگی و شیردهی در دوران شیردهی هیچ گونه ممنوعیتی برای مصرف هیچ کدام از واکسن ها وجود ندارد و واکسن های لازم را بدون هیچ محدودیتی می توان مصرف کرد تزریق واکسن دوگانه بزرگسال در دوران بارداری لازم است و لذا توصیه شده زنان بارداری که در طی ۱۰ سال گذشته دوز یاداور توکسوئید1 1 را دریافت نکرده لند ۰ یک نوات دريلفت کنند . زنلنی که در سه ماهه دوم يا سوم بارداری دچار آنفولانزا می شوند زمان بستری بیشتری را بلید در بیمارستان بگزرانند بنابرلین توصیه می شود خلنم هلیی که در شیوع آنفولانزا حامله هستند تحت پوشش واکسیناسیون قرار بگيرند.

صفحه 68:
۳ حاملگی و شیردهی واکسن هایی مثل: پولیومپلیت. هپاتیت 83. پنوموکوک. مننگوکوک و تب زرد را در صورت لزوم می توان به مادران باردار تزریق کرد. | از طرفی مصرف واکسن های چون : ‎O‏ سرخک © سرخجه اوریون © و ‎abl‏ مرغان در دوران بارداری ممنوع است

صفحه 69:
‎١‏ فس آمی (مادر زادی, اکتسابی؛ یا ناشی از درمان دازویی)) مستعد ‎ ‎ ‎ ‏به بسیاری از عفینت ها هستند و از طرفی ممکن است نسبت به اثرات زیانبار ناشی از واکسن های ویروسی زنده نیز حساس باشند و به همین دلایل معمولا واکسن های ویروسی زنده به افراد دچار نقص ایمنی تجویز نمی شود . * مثلا خودداری از تجویز ‎OPV‏ (قطره خوراکی فلج اطفال ) و جایگزینی ‏۷ «واکسن تزریقی)

صفحه 70:
زنجیره سرد واکسن ها پیشگیری و کنترل بیماری های واجد واکسن .در گرو حفظ خواص واکسن ها تاقبل از مصرف آنها می باشد و از طرفی هر یک از واکسن ها ممکن است در دمای به خصوصی پایدار بوده و در دماهای 5 اد - انها كاستة موك ؛ لذا اطلاع گافی از زنجیره سرد واکسن/ها از العم و ا از آنجا كه موفقيت تاثير واكسن ها در

صفحه 71:
. زنجیره سرد واکسن ها اغلب واکسن ها را می توان در دمای حدود ۲-۸ درجه سانتی گراد نگه داری کرد و از یخ زدن آنها جلوگیری نمود؛ ولی این دستور شامل ‎AAS‏ واکسن ها نمی شود به طوری که حلال واکسن های 1۷118 و ب.ثژ نیز در واحد مصرف کننده باید در دمای ذکر شده نگهداری شوند. واکسن های آیله مرغان و واکسن زنده ضعیف شده آنفلوآنزا را بلید به طور مداوم در حللت یخ زدگی یعنی دمای حدود 1۵- درجه سانتی گراد نگه داری نمود البته تغیبرات فیزیکی واکسن ها در تماس با دمای انجماد. هميشه قایل رویت و واضح نمی باشدلذا عدم وجود این تفیبرات دلیل بر سالم بودن واکسن, نمی باشد بدیهی است که دمای بالاتر از حد مجاز نیز باعث کاهش تاثیر واکسن ها می شود؛ ولی این تاثیر اكيت و :ناريج كر بول و كال بيش بيتى مى باشدد.

صفحه 72:
شاخص ویال واکسن( ]۲۷1 ): * شافص ويال واكسن یک برهسب مساس به مرارت است که )9 ‎hy‏ نصب می شود تا به صورت تجمعی میزان مراجهه با هرارت را نان دهد. + ترکیب اثرات مرارت و زمان سسبب تیره تر شدن تدریبی مربع دافل دایره ب صبرت غير قابل بركشت مى شود. هرجه هرارت كمتر باشد ابن تيره تر شدن ديرتر رخ مى دهد و هرجه رارت بيشتر شود اين فرايند سريعتر رن هی دهد. + در واقع. تنها | مرمله وبود دارد: ‎claps‏ قابل مضرف که مربع دافلن رشن تر از دایره اطراف اسست + مرهله غیر قابل مصبرف که مربع دافلی همرنگ دایره بیردنی شده و یا پر رنگتر است. زمانی که که رنگ مربع دقيقا با دایره اطراف یکی می شود نقطه انتهاين مصرف است تغییرات رنگ شاخص ‎WWM‏ 9

صفحه 73:
شرایط نگهداری واکسن ها برای نگهداری واکسن ها در منازل می توان از : ۳ بخچال و فریزر استفاده نمود ؛ ولی در مراکز ی که مقادیر زیادی از انواع واکسن را نگهداری می کنند بهتر است به جای اینگونه وسایل دو منظوره از یخچال و فریزرهای جداگانه ای استفاده کنند . * از گذاشتن واکسن ها در کف و اطراف درب اینگونه وسایل باید احتراز نمود.

صفحه 74:
- انواع واکسن‌هاء مقدار: راد تجویز و شرایط نگهدار ی آن‌ها سه كاله دوه کراز BOG MMR فلج اطفال Bele ماهيت توکسوئید کزاز و دیفتری و باکتری کشته شده سياه سرفه عوکسوئید کراز و دیلتری (خردسالان و بزرتگسالان) توکسوئید کزاز باسیل کالست و رن ویروس‌های زنده صعیف شده سرختت, اوریون و سرحجه ویروس‌های سهگانهزندهء ویروس کشته شده آنت‌ژن سطحی ویروس مقدار و راه تجویز ۵/- ميلى ليترء تزريق عضلائى 8/- ميلى لير تزريق عضلاتى 8 میلی لیتر تزریق ‎Be‏ ۰/۰۵ میلی لتر دخل جلدی تا زیر یک سالکی, ۰/۱ میلی لیر داخل جلدی برای یک سالکی و بالات از آن ۵/- میلیلیتر. زیر جلدی ۲ قطره خوراکی 8 ميلى ليتر. زير جلدى يا عضلائي براى كود كان زیر ده سال ۰/۵ میلی لیتر. رای افراد ای ده سال. یک میلی اليتر. و براى بيماران دياليزى و تالاسسى و -. دو ميلى لير تزريق عضلاتي شرایط نگهداری در محلِ ۲-۸ درجه سانتیگراه (طبقه میانی یا پایینی یخچال) ۲-۸ درجه سانتیگراد (طبقه میانی یا پایینی یخچال) ۲-۸ درچه سانتیگراد (طبقه میانی ی پیینی یخچال) ۲-۸ درجه سانتیگراد (طبقه فوفانی یخچال) ۲-۸ درجه سانتیگراد (طبقه فوفانی بحجال) ۲-۸ درجه سانتیگراد(طبقه فوقانى يعجال) ۲-۸ درجه سانتیگراد (طبعهفوقانی ‎oe‏ ۲-۸ درجه سانتیگراد (طبقه میانی یا اینی یخچال)

صفحه 75:
۲ واکسن که در آخرین دستورالعمل به برنامه ایمن سازی کودکان اضافه شدند: see Fs fen oul ‏یخچال)‎ ‎ie 8-2 ‏ماس‎ ‎oul ‏یخچال)‎ 5 میلی عضلانی لیتر زیرجلد 5 میلی عضلانی لیتر (ترجیحا ل توکسوئید ديفترى, باكترى كشته شده | بنج كانه سياه شرف انتی زین سطحی (ينتاوالان ‎cheese‏ ا 0 ‏فلج ‏ویروس غیرفعال اطفال تزربقی

صفحه 76:
نکته: 7 واکسن های ينج كانه سه گانه. دو گانه. کزاز. هپاتیت ب. هموفیلوس آنفلوانزای تیپ ‎(HID G‏ « پنوموکوک و فلج اطفال تزریقی در مقلبل بخ زدگی تفسر_ماهیت می دهند. در اين صورت بايد از مصرف آن ها جدا خودداری شود. 1 | واكسن هاى 111/114 و ب.شز در مقابل نور_حساس هستند و باید از قرأ گرفتن بیش از ۳۰ دقيقه در معرض نور خورشید و نورفلوئورسنت (نثون)

صفحه 77:
وضعیت قرارگرفتن سوزن و سرنگ در تزریقات عضلانی. زیرجلدی و داخل جلدی Dermis (skin) Subcutaneous Layer Muscle

صفحه 78:
نکات مهم ۱ شروع برنامه ایمن سازی نوزادان نارس (کمتر از ۳۷ هفته) با وزن بیشتر از۲ کیلوگرم نیز طبق جدول ایمن سازی عادی است. ۲ نوزادان نارس با وزن زمان تولد کمتر از ۲ کیلوگرم بایستی ۴ نوبت واکسن 1 و :> مادکی. دوماهکی. شش ماهگی دریافت کگیرولی در صورتی که بعد از یک ماهگی برای دریافت اولین واکسن مراجعه کنند بد توجه به زمان تولد. برنامه ایمن سازی, نظیر سایر کودکان خواهد بود .

صفحه 79:
... نکات مهم ۲ واکسیناسیون شیر خوارلنی که در زمان نوزادی. تعویض خون شده اند یا خون و فرآورده های خینی دریافت کرده لند و همچنین به هر علتی دچار زردی شده اند مانند برنامه ايمن سازی خواهد بود. ۴) در افراد مبتلابه هموفیلی و سایر بیماری های خونریزی دهنده. کلیه وا های تزریق شده باید زیر نظر پزشک انجام شود. ۵ سوء تغذیه. مدفوع شلء سرماخوردگی و تب مختصر مانع ایمن سازی نیست.

صفحه 80:
...نكات مهم ۶ برنامه تزریق در افرادى كه تزريق مكررخون دارند مطلبق جدول رلیج. قلبل توصیه ‎Gala SU ay eee‏ عضای به کودکان» فاصله تجوير واكسن ها ويروسى زنده ضعيف شده (بجز واكسن بوليو خوراكى و تب زرد ) با كاماكلوبولين و فرآورده های خونی. حداقل سه ماه و در مورد گاماگلوپولین وریدی حداقل ماه ‏واه برد ‏۸ برای گروه های سیار در مناطق کوهستانی و یا صعب العبور, قاصله واکسیناسیون ‏سه گانه. فلج اطفال, نوبت اول و دوم هپاتیت 3 را به یک ماه می توان تقلیل داد.

صفحه 81:
... نکات مهم ‎٩‏ ملاک سابقه معتبر واکسیناسیون. وجود اسناد معتبری چون کارت ا ‎ghee‏ سین در مراکز بهداشتی درماتي, ‎(gla ails‏ بهداشت. تیم های بهداشتی سیار و گواهی پزشک است. ۰) در خلنم های بارداره استفاده از واکسن های ویروسی زنده. (بجز پولیی/و تب زرد ) ممنوع است مگر مواردی که خطر ابتلا به بیماری به عوارض آن غالب باشد.

صفحه 82:
‎OS...‏ مهم ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ee‏ ها فا سرین به دلیل احتمال آسیب عضب میاتیک و یا کاهش اثربخشی واکسن به علت بافت چربی زیاد این ناحیه بایستی خودداری ‎et‏ ‎ ‎See‏ ال تزریی واکسن در ناجیه قدامی خارجي ران» و در افراد بالاتر از ۲سال تزریق در عضله دلتویید صورت می گیرد. ‎al ‏اد جم عضله دلتوید کم باشد توریی: نظیر دو سال‎ Olean ‏بر ناحیه قدامی خارجی ران صورت می گیرد.‎ ‎

صفحه 83:
... نكات مهم ‎٩ ۳‏ ام اند در یک جله دو نوبت واکسن تزریق. شود بلید در محل های جداگانه به فاصله حداقل ۲/۵ سانتی متری یا در دو سمت انجام شود . ‏۵) واکسن 6267 13 باید در حد فاصل یک سوم فوقانی و دوسوم تحتانی بازو تلقیح شود . ‏۶ در افراد مبتلا به ایدز فقط واکسن 8)0)3منع استفاده دارد و سايرا واکسن ها منع ندارد .

صفحه 84:
... نکات مهم ۷ کسانی که در سن سه ماهگی و بالاتر واکسن 2)) فآدریافت کرده اند و در عرض ۷۲ ساعت در محل تزریق واکنش نشان دهند باید از نظر سل بررسی شوند. ۸) تغذیه با هر نوع شیر ازجمله شیر مادر, با خوردن قطره فلج اطفال ندارد و لازم نيست كه قبل ويا بعد از خوردن قطره. شیر قطع شود. در صورت بروز استفراغ در عرض كمتر از ۱۰دقیقه پس از دریافت قطره فلج اطفال بایستی تجوی قطره تکرار شود

صفحه 85:
.. نکات مهم ‎٩‏ پولیو صفر بايد در بدو تولد زده شود اما اگربه هر دلیل تجویز واکسن در آن زمان مقدور نباشد در اولین فرصت ممکن تا روز سی ام تولد بایستی تجویز گردد و بعد از آن تجویز پولیو صفر ضرورتی ندارد. ۰ قطره فلج اطفال برای سنین بالای ۱۸سال توصیه نمی شود.

صفحه 86:
peo OS... ۲ در کودکان متلا به نقص اولیه دستگاه ایمنی و کودکان تحت درمان با داروهای پاییین آورنده یا سرکوب کننده قدرت دفاعی بدن» نظیر کورتیکواستروئید و باکودکان تحت درمان با اشعه و مبتلایان به لوسمی- لنفوم و تا ای کر آتفاده از واکسن پولیوخوراکی. ممنوع است و به‌های ‎al‏ ‏باید از واکسن کشته شده تزریقی استفاده کرد. ۲۲ گر دودنی در هنگام دریافت قطره فلج اطفال مبتلا به اسهال شدید * ور کلاقل ‏ فاصل یک ماه بعد یک نوبت اضافی واکسن دریافت نماید.

صفحه 87:
... نکات مهم ۳) واکسیناسیون کودکان مبتلا به 11۷ مثبت فاقد علامت. کاملا ضروری ! و طبق برنامه ایمنسازی باید انجام شود. ولی بهتر است درصورت در دسترس بودن به جای 0۳۷ از 13۷ استفاده شود . ۴ توصیه می شود به طور همزمان با تزریق واکسن سه گلنه یک نوت قطره استامینوفن نیز تجویز و به والدین داده شود تا در صورت بروز تب یابی قرار ۴ ساعت یکبار آن را تکرارکرد.

صفحه 88:
... نکات مهم ۵ اگر چس از تزریق واکسن سه گلنه دمای زیر بغل کودک. بالاتر از ۴۰ درچه شد یا گریه مداوم بیش از سه ساعت.که قلبل آرام کردن نباشد و یا بروز تشنج در عرض ۲ساعت. در نبت های بعدی به جای واکسن سه گنه از واکسن دو گلنه خردسال استفاده شود. 7 ل اي ننه كلذك در كودتان مبتلا به ضايعات مغزى ييشروندهء 21 و اند ار راكان دو كانه خردسالان استفاده شود ۲۷ فاعله دين توبت سوم و جهارم واکسن سه انه نبايد از 2 ماه كمتر باشده

صفحه 89:
... نکات مهم ۸ پس از پایان سن ۶ سال و ۱۱ماه و ‎۲٩‏ روز تزریق واکسن سه گانه مجاز نیست و باید از واکسن دوگانه فلج اطفال استفاده شود. ‎٩‏ برای حفظ ایمنی پس از تزریق 0 نوبت واکسن دوگانه و سه گانه. باید هر ۰ ال تکار واکسن دوگانه بزرگسالان استفاده گردد. ۹ ۰ واکسن های سه گلنه و دوگلنه بزرگسالان و خردسالان حتما بلید داغل و عمیق تزریق کرد. زیرا تزریق زیر جلدی یا داخل جلدی لین واکسن ها می توان ‏موجب تحریک موضعی .تشکیل گرانوم. نکروز بافتی و بروز آبسه استریل شود.

صفحه 90:
... نكات مهم ۱ اگر پس ازتولد و تزریق واکسن هپاتیت 3 مشخص شودکه نوزاد از مادر 0 مثبت به دنیا آمده است حداکثر زمان دریافت ایمونوگلوبولین اختصاصی هپاتیت 13 یک هفته بعد از تولد می باشد. ۲ در صورتی که نوزاد از مادر 11۳5940 مثبت متولد شده ‎gb Abb‏ به طور همزمان نیم میلی لیتر ایمونوگلوبولین اختصاصی هپاتیت 3 در عضله یک ان و واکسن هپاتیت 3 در عضله ران دیگر در اسرع وقت. و حداکثر ۱۲ساعت پس از تولد تزریق شود .

صفحه 91:
... نکات مهم ۳ در افراد مبتلا به هموفیلی . واکسن هپانیت 13 باید به صورت زیر جلدی تزریق شود. ۴ واکسن هپاتیت 19 هیچ گهنه ممنوعیتی ندارد و حتی در افراد 195/0 مثبت نیز مشکلی ایجاد نمی کند. ۵ محل تزریق واکسن های ب.ش پنج گلنه. دوگلنه خردسالان. دوگلنه بزرگسالان و سه كلنه در سمت جب و محل تزريق واکسن های هموفیلوس آنفلونزای تیپ م اطفال تزريقى: هپاتیت ب و 1۷1318 سمت راست است. ‎yates‏ که دوداک پس از دریافت نو ‎ ‏ددا ات ار و شدید (مانند آنافیلاکسی) شده باشد. نبلید در دفعات بعدی واکسیناسیون, آن واکسن را ‏دریافت کند. ‎

صفحه 92:
... نكات مهم ۰ گروه های پر خطر برای ایمن سازی هپاتیت ظ ۲ کلیه کارکنان شافل در مراکز بهداشتی درمانی که با خون و ترشحات آغشته به خون به نحوی در تماس هستند شامل: پزشکان ۰ پرستاران ۰ ماما هاء واکسیناتورها . کارکنان آزمایشگاه و -, ۲ بیماران دیالیزی و کسانی که به طور مکرر خون دریافت می کنند ( هموفیلی و تالاسمی) "1 ای خانواد» مشبت ساکن در یک واحد مسکونی 7 کودکانی که در کانون های اصلاح وتربیت نگه داری می شوند.کودکان عقب مانده ذهن یک پرستل مراقب آنها و خانه سالمندان آتش نشان ها و امدادگران اورژانس: زندانیان و کارشناسان آزمایشگاه تشخیص جرم افراد دارای رفتار پرخطر چنسی و اعتیاد تزریقی که تحت پیگیری مداوم هستند. ۳ افراد مت به هیایت 6۶ که حتلقل یک نست تکمیلی مثبت دارند

صفحه 93:
-ابمنسازى عليه هباتيت 3 براى كرودهاى برخطر* نوت زمان تزریق ال دراژلین مراجعه دوم | یکماه بعد از نوبت اول ‎|p‏ شش ما بعدا نوت اول ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎

صفحه 94:
بهداشت روان Mental health

صفحه 95:
مقدمه 10 ای ار علت اصلی منجر به ناتولنی است که همچنان در حال افزایش هستند. "اختلال رولنی یک سندرم یا الگوی رفتاری و روان شناختی است که از اهمیت بالینی بالایی برخوردار بوده و با افزایش درد. رنج. ناتولنی و مرگ همراه است این اختلالات به طور شایع و جدی در سراسر جهان رخ می دهند. "لین اختلالات به عنوان پیشگویی کننده قوی برای مرگ ناشی از بیماری قلبی» سکته مغزی و سرطان مطرح هستند. “توجه به سلامت روان جامعه. يكى از اولويت هاى نظام بهداشتى ©

صفحه 96:
تعریف بهداشت روان بهداشت روان. علمی است برای بهتر زیستن و رفاه اجتماعی که تمام زوایای زندگی از اولین لحظات حیات جنینی تا مرگ اعم از زندگی داخل رحمی, نوزادی, کودکی تا نوجوانی. بزرگسالی و پیری را در بر مى كيرد . الا بهداشت روان» دلنش و هنرى است که‌به افراد کمک عی کند تابا ایجاد روشهلیی رولنی و عاطفی ب شکلاتشا اب نمایند.

صفحه 97:
تعریف سازمان جهانی بهداشت از بمداشت روان لأ بیداشت روان. قابلیت ارتباط موزون و هماهنگ‌با دیگران, تغییر و اصلاح محیط فردی و اجتماعی و حل تضادها و تمایلات شخصی به طور منطقی. عادلانه و مناسب. لأ نتیجه آنکه مفهوم بهداشت رولنی عبارت خواهد بود از تامین رشد و سلا فردی و اجتماعی. پیشگیری از ابتلاء به اختلال روانی. درمان مناسب و بازتوانی آن.

صفحه 98:
ویژگی های افرادی که از نظر روانی سالم هستند: * این افراد نسبت به خود آرامش دارند یعنی به طور نسبتا معقولی احساس امنیت و کفایت دارند * توانایی های خود را در حد واقعی, ارزیابی می کنند. نه بیشتر و نه کمتر به خود احترام می گذراند و کمبودهای خود را می پذبرند. * به حقوق دیگران احترام می گذارند. * می توانند به دیگران علاقمند شوند و آن ها را دوست بدارند.

صفحه 99:
...و یژگی های افرادی که از نظر روانی سالم هستند: * می توآنند احترام و دوستی دیگران را جلب کنند. * می توانند نیازهای زندگی خود را برآورده سازند و برای دشواری هلیی که در زندگی آنها پیش می آید راه حلّی پیدا کنند. آنها قادرند خود بينديشند و تصميم بگیرند. * قادرند مسئولیت های روزمر خود را با برگزیدن اهداف معقول پیش ببرند. * به طوری تحت تاثیر عواطف. ترس. خشم. عشق با گناه خود قرار نمی گیرند که زندگیشان پریشان شود.

صفحه 100:
چند نشانه هشدار دهنده برای ضعف روانی * احساس نگرانی دائمی * ناشادی دائمی به علل ناموجه * از دست دادن آسان تعادل روانی در بیشتر اوقات * بی خوابی 235 * افسردگی و سرخوشی متناوب بصورت ناتوان کننده * احساس بی علاقگی و تنقر دائمی نسبت به مردم

صفحه 101:
۰ چند نشانه هشدار دهنده برای ضعف روانی » آشفتگی زندگی * عدم تحمل داتمی فرزندان * همواره خشمگین و بعد دچار پشیمانی شدن * ترس بی جهت دائمی * دائما حق را به جانب خود دادن و دیگران را ناحق شمردن * احساس درد و شکایت های بی شمار بدنی که علّتی برای آن پیدا نمی شود.

صفحه 102:
جمعیت های آسیب پذیر در بهداشت روان * گرچه بهداشت روان به مفهوم گفته شده. خود را در برابر تمام بیماران و ۱ | همه افراد سالم متعهد می بیند اما گروه ها و جمعیت هایی نيازمندي بيشتري داشته و آسیب پذيري زيادتري از نظر بهداشت روان دارند. * این افراد عبارتند از: بیماران و معلولین رواني. عقب ماندگان/ذ بیماران صرعي. سالمندان. معتادان. بیکاران. نیازمندان اقتصادي» کوگ‌کان و نوجوانان» زنان باردار جدا شده و داغدیده. افراد بی سرپرست. زنداذ و مهاجران.

صفحه 103:
پیشگیری از بیماری های روانی پیشگیری سطح اول پیشگیری اولیه در روانپزشکی به دلیل چند عاملی بودن اتیولوژی بیماری هابه سادگی امکان پنیر نیست و لذا هدف اصلی پیشگیری در لین سطح. مقاوم نمودن افراد جامعه و بوییه اقشار آسیب پذیر در برابر اخت رولنی از طرییق مهار و کنترل ناهنجاری های ژنتیکی. ورائتی. محیطی و خانوادگی است.

صفحه 104:
پیشگیری سطح دوم سطح پيشگيري شامل: اهداف زیر 2159 ا له ب ,حيس شريغ و به موقع علايم غیرعادی و یا رفتارهای نامتفادل در افراه ۳- درمان فوری» زودرس و کامل, جهت رفع علایم سبک اختلالات در بین افراد شناسایی شده و ان نكهدارنده به منظور بيشكيرى از بازكشت عوارض اختلالات ما حصول كامل“يهبودى در بين افراد آسيب ديده جامعه ؟ - ييشكيرى از بروز علايم شديد در بين افراد مبتلا و ايجاد سازكارى بين آنها و خانواده ۵- جلوگیری از با رفتن ميزان عود و دفعات بستری ۶ - ارائه خدمات مراقبت.

صفحه 105:
5 ييشكيرى سطح سوم هدف اسای,پیشگیری از داوم اختلالات رونی مزمن در بین مبتلایان و کاهش ناتونی های فردی» اجتماعی, شغلی و خانوادگی ناشی از آن. برای دستیابی به این هدف رعایت موارد زیر الزامی است: )= شناسایی مبتلایان به اختلالات روانی مزمن ۲- حمایت از مبتلایان شناخته شده به منظور جلوگیری از عوارض احتمالی ناشی از ا< ‎ate‏ ۱ ترار ار منزل. فجشاء و سایر انحرافات اجتماعی» با درگیر ساخت ‏خانواده ها و سایر مراجع ذیربط

صفحه 106:
... پیشگیری سطح سوم ۳- اقدامات عملی برای بازتوانی مبتلایان از ربق کاریابی. حمایت مالی و اشتفال در مراکز نیمه وقت ۴ -اراته عدمات مراقیث ۳ ۵ - تاسیس واحد های نوتوانی در بخش های روانپزشکی ۶ - آموزش خانواده ها در نحوه برخورد با بیماران خود و مسئولیت پذیری آنها ‏ به بیماران

صفحه 107:
کلیات بهداشت حرفه ای ‎(Occupational health (‏

صفحه 108:
مقدمه > علم بهداشت حرفه‌ای یکی از شاخه‌های علوم بهداشتی بوده که به مسائل و مشکلات شفلی می‌پردازد. در دهه‌های اخیر در کشورهای توسعه یافته به علت نیاز روزافزون به حل مشکلات شغلی, رشد شایللی رابه همراه داشته و در کشورهای در حال توسعه نیز در جهت پایداری توسعه (اقتصادی, اجتماعی و انسانی) جایگاه ویژه‌ای را دارا می‌باشد. مساله ایمتی و بهداشت شغلی به لحاظ اخلاقی؛ قانونی و اقتصادی حائز اهمیت می با متخصصین بهداشت حرفه‌ای» افرادی هستند که بیشتره دغدغه کنترل استرس‌های رات ای شعلی منم از انجام کار و با ایجاد شده در حین انجام کار را خارند. ارزشیلبی میزان خطرات و استرس‌های محیطی مربوط به کار توسط متخصصین بهداشت حرفه‌ای| با کمک آموزش, تجربه و سنجش کمی عوامل زیان‌آور شیمیلیی. فیزیکی» ارگونومی یا بیولوژیکی,

صفحه 109:
تعریف بهداشت حرفه ای لأ علم و هنر مربوط به پیش بینی, تشخیص, ارزشیلبی و کنترل عوامل با استرس‌های محیطی موجود در محیط کار است که می‌تولند باعث بیماری, اختلال در سلامت. سطح ‎old,‏ عدم آسايش و ناراحتی قابل توجهی در کارکنان و با شهروندان گردد. لأ هدف بهداشت حرفه‌ای: ارتقا و نگهداری بالاتریین درجمی رفاه جسمی, رولني و اجتماعی برای کارگران همه شغل‌ها و پیشگیری از زوال تندرستی آنان به علت شرلیط کار, حفاظت کارگران در برابر خطرهای ناشی از عولمل نامطلوب برای تندرستی‌به کار گماردن کارگر در محیط شغلی متناسب با وضعیت فیزیولوژیک و تجهیز رولنی وی و به ‎ ‏خلاصه تطابق کار انسان با کار او است. ‎I‏ لين علم در راستای کاهش مرك و مير و ناتوانی‌های دائمی و موقت ناشی از حوادث شغلی| و همچنین پیشگیری از بروز بیماری‌های شغلی تلاش می‌کند.

صفحه 110:
توسعه اقدامات اصلاحی توسط بهداشت حرفه‌ای: علم بهداشت حرفه‌ای .به توسعه اقدامات اصلاحی در زمینه کنترل خطرات بهداشتی از طریق کاهش و يا حذف مواجهه می پردازد. این روشهای کنترل در برگیرنده موارد زیر می باشند: * جایگزینی مواد مضر یا سمی با مواد كم خطرتر تغییر فر آیندهای کاری برای حذف یا به حداقل رساندن مواجهه کاری * طراحی سیستمهای تهویه * روشهای دفع ایمن زباله تجهیزات حفاظت فردی مناسب.

صفحه 111:
سازمان های متولی ایمنی و بهداشت حرفه ای در کشور a وزارت كار و امور اجتماعى: براساس مادة 88 قانون كار وزارت كار مسئول حفاظت و ایمنی در محيط كار )حفاظت فنى وايمنى. بازرسى كار( Qa بهداشت درمان و آموزش پزشکی: براساس مادة ۸۵ قانون کار وزارت بهداشت. درمان و آموزش پزشکی عهده دار بهداشت و درمان کارگران گردیده است (پیشگیری از بیماریهای حرفه ای وزار وتامین بهداشت کار. محیط کار وکارگر) لا سازمان تامين اجتماعى:با توجمبه قانون, تامين اجتماعى عهده دار بيمه و تعاون كليه کار موارد زیر است. ‎٩‏ عوادت تا اد ** حوادث ناشی از کار و بیماربهای شغلی ** حوادث و بیماریهای غیر شغلی. ازدواج. بارداری و زایمان از کارافتادگی. بازنشستگی ©

صفحه 112:
حقایق کلیدی در بهداشت حرفه‌ای ۲ خدمات بهداشت حرفه‌ای در زمینه مشاوره کارفرمایان در جهت بهبود شرایط کاری و نظارت ‏ سلامت کارگران. عمدتاً شامل شرکتهای بزرگ و بخش رسمی می شود و این در حالی است که بیش از۸۵ درصد از کارگران در واحدهای کوچک. صنعتی, بخش غیر رسمی و کشاورزی بدون هیچ گونه مراقبت بهداشتی.مشغول به فعالیت هستند. برخی از خطرات شغلی مانند صداء عوامل سرطانزا. ذرات هوابرد و خطرات ارگونومی. بخش مهمی از بیماریهای مزمن را تشکیل می دهند. سالانه ۱۲/۲ میلیون نفر در کشورها ی در حال توسعه (در حللی که هنوز در سن کار علت بیماری های غیرواگیر جان خود را از دست میدهند. 7 تحقیقات نشان دادملند كه انجام اقدامات اصلاحی در محیط کار منجربه کاهش ۲۷ درصدی غیبت از کاربه علت آسیب‌های شغلی و کاهش ۲۶ درصدی هزینه های مراقبت سلامت‌یا خدمات درمانی ا ©

صفحه 113:
خطرهای محیط کار :به طور كلى سه نوع اثر مقابل بين انسان و محيط كار وجود دارد ‎ulate iL‏ عولمل يمار يزلىم حيط كار .1 ربياه الت دثر بیط نساولنسان. 3

صفحه 114:
اثر بين انسان و عوامل بیماریزای محیط کار 7 عوامل بیماریزای فیزیکی سرماء گرم. صدا و ارتعاش. نور, فشار هو تشعشعات. جریان الکتربسیته. میدانهای مغناطیسی لین عوامل می‌توانند جه تنهلیی به صورت ترکیب بر تندرستی کارگران اثر بگذارند. 7 عوامل بیماریزای شیمیایی ۱ شامل (گرد و غبار. آتروسل. گازها و بخارات. حلالها و ...) و باعث به تنفسی. پوستی یا بیماریهای عمومی می‌شوند. ۲ عوامل بیماریزای بیولوژیکی شامل (ویروسها. قارچهاء باکتریها. انگلها و ریکتزیاها) که ناشی از تما نزدیک با جانوران یا فراوردهای آنهاء لب آلوده یا خاک و غذای آلوده بود مانند: سیاه زخم. تب (6,کچلی ها و ...

صفحه 115:
عوامل بیماریزای فیزیکی( صدا و ارتعاش) صدا (صوت ناخواسته) به عنوان یکی از شایع‌ترین عوامل فیزیکی در محیطهای کاری. نوعی ارتعاش است | تأر حامدات. مایعات با کازها منتقل می‌شود. اثرات نامطلوب صدا عبارتند از: آثرات روان شناختی (صدل لثر آزاردهندگی داشته و می‌تولند باعث اختلال در تمرکزه خواب و یا آرامش افراد گردد). تداخل در ارتباطات گفتاری و به تبع آن. اختلال در عملکرد و ایمنی شغلی اثرات فیزیولوژیکی (مانند کاهش شنولیی ناشی از صدا و یا درد گوش هنگام مواجهه با صداهاءٍ Ob ‏مهم است که کارفرمایان. سرپرستان و كساني که مسئول سلامت و ايمني محیط کار‎ ‏نسبت‌به لین خطرات هوشیار باشند. زیرا که مواجهه‌با آنها اثرات فوري یا تجمعي براي سلا‎ كاركنان به همراه دارد.

صفحه 116:
پیشگیری از اثرات صدا ۱- روشهای کنترلی مکانیکی و مهندسی ۲-روشهای مدیریتی و اداری گردشی کردن کار ۷ انتخاب کارگر مناسب ۳ معاینات دوره ای ۲ استفاده از وسایل حفاظت فردی

صفحه 117:
ثر بین انسان و ماشین ۲ على بون تا ذاراى بيش آمدكى» دارای قسمت‌های متحرکه نصب بنه فاقد تدابیر ایمنی علت اصلی حوادث عمدمی صنایع‌اند. کارکردن در وضعیت غیرفیزیولوژیک به مدت طولانی موجب طولانی موجب ضعف. کمر درد. بیماربهای مفصلی, ماهیچه‌ای و کارایی پایین کارگران می‌شود. اثر بين انسان و انسان رولبط انسانی بین کارگران و بین مدیریت با کارگران برتندرستی رولنی کارگر لثر ۱ ۲ ۱ ار ترلط خدمت. رضلبت از شقل؛ الگون عدیریته نظا پرداخت دستمزد و غيره

صفحه 118:
کلیات بهداشت محیط 2-)Environmental health

صفحه 119:
به طور كلي محیط به مجموعه‌اي از عوامل و شرلیط خارجي و تاثیرات وارده نان آنها بر زندگي يك موجود زنده اطلاق مي‌گردد. طبق لین تعریف محیط شامل هواء آب و خاك و روابط بین آن‌ها و کلیه موجودات زنده مي‌باشد. بر این اساس هدف بهداشت محیط کنترل کلیه عواملي است که بالقوه و بالغعل. اثرات سوبي بر بقاء و سلامتي انسان. اعمال م يكتند. 7 ت رسیدن به این هدف. بهره‌گيري از دانش زیست محيطي و نیزکارب مهندسي به منظور کنترل. اصلاح و بهبود عوامل فيزيکي. شيميايي و زيستي جهت حفظ و ارتقاء سلامتي و رفاه و آسایش انسان ضرورت مي‌بابد. بر این اسلس مهمترین هدف بهداشت محیط, مطالعه عوامل محیطی مضر برای سلامتی/ ادنار و ‎eee‏ اثرات سوء ناشى از اين عوامل تلق Ec ‏كرد‎

صفحه 120:
بهداشت محیط. عبارت است از کنترل همه عواملی که لثر سویی بر پایدار ماندن سلامت انسان می‌گذارند. این شامل بیماری‌های زیادی می‌شود که از طریق آب. هواء مواد غذایی و بسیاری از عوامل محیطی دیگر سلامت انسان را تهديد م اسان تا برشگیری و رفع افرهای ناشی از این عوامل استت.

صفحه 121:
اصلی ترین محورهای بهداشت محیط بررسی و تعیین مکانیسم های انتقال بیماری توسط محیط و نحوه پیشگیری و کنترل آنها تامین آب و مواد غذایی سالم مدیریت و کنترل آلودگی هوا تامین بهداشت مسکن. اماکن عمومی و تفریحی کنترل آلودگی صوتی بايش و کنترل اثرات بهداشتی پرتوهای یونساز و ۶ تصفیه. استفاده مجدد و دفع بهداشتی فاضلاب ها مدیریت جامع پسماندهای عادی و خطرناک ارزیابی و مدیریت ریسک بهداشتی و مخاطرات محیط ارزیا اسيا کنترل نا مديريت بهداشت محيط در بلايا و فوريت ها © مدبريت اثرات بهداشتى و زيست محيطى بروزه هاى توسعه اى و زارى ها

صفحه 122:
جهت تحقق اهداف بهداشت محیط صرفا نمی‌توان‌به توان علمی و اجرایی متخصصین این رشته متکی بود و حل مشکلات بهداشت محیط در چهارچوب شرایط کنونی و آنی, نیازمند جامع نگری. ‎pales AS Lie‏ گروههای تخصصی لبا مهارتها و تخصصهایی به غیر از بهداشت محیط/ و چنین دخالت فعال و همکاری اقشار مختلف مردم است. همجنين 9 دی اسر عردم

صفحه 123:
بیماریهای منتقله از محیط ۶ با توجه به اينكه تامين: حفظ و ار: و كنترل عوامل بيمارىزا و نحوه انتقال آنها از محيط به انسان از مباخث اصلى در اين مقوله است. پیشترین سهم بیماری‌های منتقله توسط محیط مربوط په آب و مواد غذايى است. ام سلامتی انسان؛ هدف اصلی بهداشت محیط می باشد: شناخت بسیاری از بیماری‌های عفونی و همچنین برخی از بیماری‌های غیرواگیر می‌توانند اطریق آب و واد ذل به انسان منتقل كردند. برخى از ین بیماری‌ها مرك و مير بالايى به باراورده /6ردر مدت زمان کوتاهی ممکن است طیف وسیعی از افراد جامعه را مبتلا کنند. 7 برخی دیگر نظیر مسمومیت‌های مزمن ناشی از فلزات سنگین و سموم ممکن است در اثر تما دراز مدت. سب بروز سرطان ها و اختلالات ونتیکی در نسل‌های آتی شوند.

صفحه 124:
بهای منتقله توسط آب الف - بیماریهای منتقله توسط ‎(Water Borne Diseases)Wf‏ در این طبقه بیماری‌هایی گنجانده مي‌شوند که عامل اصلي بيماري در آب بوده و از طريق بلع به انسان منتقل مي‌شود. وباء حصبه, شبه حصبه و بسياري از بیماری‌های عفوني دیگر در اين زمره قرار مي‌گيرند. بهبود کیفیت لب و عدم استفاده از دیگر متلبع غيربهداشتي لب حتي به طور موقت. مي‌تولند در از بین كازارن تجاريها نقش بسرابي ايقا تمايف. بيماربهاى ناشى از عدم شستشوى كافى (5 10156256 35160 لالا ,366 وقوع لین بیماری‌ها بیشتر به دلیل عدم دسترسي به آب كافي است. از لین رو به منظور پیشگیر: وقوع آنها كميت آب بيش از كيفيت آن دخيل مي باشد. مانند بيماري تراخم

صفحه 125:
ج- بیماریهایی که آب در چرخه انتقال آنها نقش دارد در اين كروه بيمارىهابى قرار دارند كه عامل بيماري دوره اي از زندكي خود را در درون بدن ناقل آبزي سپري 1 0 لوز وميازيس متال بارزي از اين كونه بيمارىها انست و بديهي است كه كاهش تمان با آب آلودد: كنترل جمعيت ناقلين و كاهش الودكي منابع آب با مدفوع. راهكارهاي موثر كنتول اينكونه بيماري ها هستند. اين بيماري كه يكي از معضلات بهداشتي استان خوزستان را تشكيل مي داد. به خوبي کنترل شده است. دك بيماريهاى منتقله به وسيله حشرات ناقل مرتبط با آب” در این گروه نافل بيماري در دوره اي از زندگي. آبزي بوده یا اينکه نزديك آب زیست مي کند. مانتد مالا/ بهبود شرایط آبهاي سطحي, حذف جایگاه هاي پرورش و تکثیر حشرات. کاهش ارتباط افرا با مکان هاي پر و تکثیر حشرات و استفاده از وسایل حفاظتي در کنترل لین بيماري ها بسیار موثر هستند به طوري که تاثیر همین اقدامات از میزان بروز مالاریا در سراسر کشور به شدت کاسته شده است. علاوه بر عوامل بیولوژب بسياري از مواد شيميابي نيز مي توانند در كوتاه مدت يا درازمدت عوارض سوثي را در انسان ایجاد کنند.

صفحه 126:
بیماریهای منتقله توسط هوا بسياري از عوامل ميكروبي مي‌تونند از ریق هوا منتقل شوند. علاوه بر عوامل ميكروبي و بيولوژيکي ار اسه هلي فيريكي و شيسيابي از طریی هوا سلامتي انسان را تهدید مي‌کنند/ آلاینده ها عمدتا ذرات. منواكسيد كربن: اكسيدهاي كوكرد. اكسيدهاي ازت: سرب. هیدروکریورها. ترکیبات آلي خطرناك و فلزات سنگین هستند. بیشترین اثرات بهداشتي آلودگي هوا به بيماري‌هاي تنفسي مربوط مي شود که شامل برو آمفیزم. سرطان ريه و غيره مي باشد.

صفحه 127:
بیماریهای منتقله ناشی از دفع نادرست پسماند بسياري در جوامع ایجاد کند. ‎gis‏ نادرست و غیر اصولي پسماند مي‌تواند مخاطرات بهداث ‏آلودگي آب. خاك و هوا از معضلات اساسي دفع پسماند به شمار مي‌رود. قرارگرفتن منلبع آب در معرض آلودگي به پسماند کلیه پيامدهاي سوء مطرح شده در خصوص بيماري هاي منتقله توسط 1 را تال دارد. يسماند به لحاظ دارا بودن مواد للي و مواد غذليي مي تولئد محيط بسیار مناسبي جهت پگورش و تكثير حشرات و جوندكاني باشد كه بالقوه ناقل بيماريها هسحد. ‏بديهي است كه اعمال معيارهاي بهداشت محيط و بهسازي در فعاليتهاي مديريتي يسماند نذ ‎ ‏جمع آوري. حمل و نقل. دفع نهايي و ب ‏افت. مي‌تولند در مهار بيماري‌هاي مر ‎aby‏ 5 ‎

صفحه 128:
چالش های تخصصی بهداشت محیط ا-هوا ۷- حشرات و جوندگان ۲-آب و فاضلاب | ۸-پرتوها ۳- پسماند ‎٩‏ محیطهای بسته ۴- پسماند خطرناک | ۱۰-مواد شیمیایی در محیط ۵-مواد غذایی ۱-جمعیت و مسکن ۶-سروصدا ۲- آسیب‌های زیست محیطی

صفحه 129:
آشنایی با سازمان‌های بین الملی مرتبط با سلامت

صفحه 130:
سازمان‌هاء برنامه ها و صندوق‌های ملل متحد ‎١‏ - سانمارها و صنووهاییکه مستقیما در توسعه 1 ‎able tec.‏ ۲- سازمان‌ها و برنامه هایی که به طور غیرمستقیم با سلامت در ارتباط می باشند.

صفحه 131:
۱- سازمان‌ها و صندوق‌هایی که مستقیما در توسعه سلامت نقش دارند: ۲ سازمان جهانی بهداشت World Health Organization : WHO 7 صندوق کودکان ملل متحد (United Nations Children's Fund : UNICEF) ‏صندوق جمعیت ملل متحد‎ "7 (United Nations Population Fund : UNFPA) 7" سازمان آموزشی. علمی و فرهنگی ملل متحد ‎United Nations Educational, Scientific and Cultural‏ 6 Organization (UNESCO)

صفحه 132:
۲- سازمان‌ها و برنامه هایی که به طور غیرمستقیم با سلامت در ارتباط می باشند: 7" برنامه عمران ملل متحد (United Nations Development Program : UNDP) ۲" اداره کمیساریای عالی ملل متحد Office of the United Nations High Commissioner for) ۹ (Refugees : UNHCR ۲ برنامه محيط زيست ملل متحد (United Nations Environmental Program : UNEP) 7 گروه بانک جهانی (World Bank Group) 7 سازمان بین‌المللی کار @& (International Labor Organization : ILO)

صفحه 133:
۲- سازمان‌ها و برنامه هایی که به طور غیرمستقیم با سلامت در ارتباط می باشند: ۲ سازمان بین‌المللی تجارت ‎(World Trade Organization : WTO)‏ 7 سازمان منع سلاح‌های شیمیایی ‎Organization of the Prohibition of Chemical)‏ ‎(Weapons: OPCW‏ 7 سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد ‎Food and Agriculture Organization of United)‏ (Nations : FAO @ ‏برنامه غذای جهانی‎ 7 (World Food Program: WFP)

صفحه 134:
سازمان جهانی بهداشت (۷۷۲۲۵) ‎World Health‏ Organization سازمان بهداشت جهانی (۷۷۲60) یکی از آژانس های تخصصی سازمان ملل متحد است که نقش یک مرجعیت سازمان دهنده را بر بهداشت جامعه جهانی ایفا می کند. | سازمان بهداشت جهلنی در ‎٩‏ آوریل سال ۱۹۴۸ در نو (واقع در سوییس) تأسیس شد و حکم سرپرستی و منابعش را از سازمان بهداشت سابق. که خود آژانسی در جامعه ملل بود برگرفت. 1 هدف از تشكيل اين سازمان. دستیابی همه افراد به بالاترین سطح سلامت است. برخورداری از بیشترین استاندارد قلبل دسترسی سلامت. یکی از حقوق اساسی بدون توجه به تفاوتهای نژادی, مذهبی, سیاسی و شرایط اجتماعی واقتصادی است. اداره امور سازمان جهانی بهداشت. سه هیثت اصلی شامل | مجمع بهداشت جهانی لا هیئت اجرایی ‎D‏ دبیرخانه ‎ ‎

صفحه 135:
کمک‌های فنی سازمان جهانی بهداشت در چارچوب زیر صورت می‌گیرد: اعزام متخصص يا مشاور به کشورها. کمک به آموزش نیروی انسانی پزشکی و بهداشتی کشورها از طریق برگزاری دوره هاى آموزشى تاخلى يا خارجى و يا اعزام نيروها به خارج از كشور به منظور بازآموزى يا طى دوره هاى تكميلى در زمينه برنامه هاى بهداشتى. تامين لوازم و تجهيزات اساسى مورد نياز برنامه ها. * بركزارى كردهمايىهاى بين كشورى يا منطقه اى. کمک به تبادل اطلاعات در زمينه مسائل پزشکی و بهداشتی.

صفحه 136:
[| مجمع بهداشت جهانی( نمایندگان کلیه کشورهای عضو). وظیفه اصلی ‎Clits ae ۱ ۱‏ مدیر کل است. اجلاس مجمع بهداشت ‏جهانی همه ساله در ماه مه در ژنو برگزار می‌شود. ‏۲( ۱ ۱ ۱ ۰۲۱ عسو مى باشد كه توسط مجمع از بين كشورهاى تمضو براى مدت سه سال انتخاب مىشوند. جلسات هيئت اجرايى سالى دوب (زانويه و مه( تشکیل می‌شود. رسیدگی به امور فنی» تهیه برنامه کار مجمع و بررسی بودجه سارمان از اهم وطایف هیکت اجرابی می‌باشند:. ‏| سازمان جهانی بهداشت دارای شش منطقه (اروپاء آمریک آفریقا اسیای جنوب ‏شرقی. غرب اقیانوس آرام. مدیترانه شرقی( و ۱۴۱ اداره کشوری می‌باشد.

صفحه 137:
مناطق شش گانه 1۸30 منطقه آفریقا: با عضویت ۲۰کشور که در مرکز برازویل کنگو می باشد. منطقه آمریکا: با عضویت ۲۴ کشورکه مرکز آن در واشنگتن آمریکا می باشد. منطقه مدیترلنه شرقی: با عضویت ۱۸ کشور که مرکز ن دراسکندریه مصر 01 اران جزء این منطقه است: منطقه اروپا با عضویت ۳۳کشور که مرکز آن در کپنهاک دانمارک می باگ منطقه آسیای جنوب شرقی: با عضویت ۸کشور که مرکز تن در دهلی هندوستان است. منطقه غرب اقیانوس آرام: با عضویت ۱۱ کشور که مرکز آسن در مانیل فيليبين مى باشد. ©

صفحه 138:
۲۳1۲60۲ ‏صندوق کودکان ملل متحد‎ ‏تست‎ UNITED NATIONS INTERNATIONAL CHILDREN'S unicef EMERGENCY FUND (UNICEF) 2 بحشی ار ملل متحد است که منحصر به کودکان اختصاص يافته است. این سازمان در سال ۱۹۴۶ به عنوان جزئی از سیستم ملل متحد به منظور تسکین آلام كودكان به دنبال جنگ جهانی دوم پایه گذاری شد. یونیسف یک تجلی از روحیه رایج زمان یعنی تعهد برای رویارویی و حل مشکلا۴ به طور دسنة جدعى يود از سال ۱۹۵۰ كه مجمع عمومى ملل متحد اختيارات و تعهدات يونيسف را وسيعتر كرد. ليان سازمان در کشورهای در حال توسعه برای کودکانی که آینده آنها به واسطه فقره بسماری‌های قا به مخاطره افتاده اس لت

صفحه 139:
یونیسف برای ساختن یک دنیای دوستدار کودک در جهت اهداف زیر تلاش می‌کند: 7 ارتقا و رعایت حقوق کودکان و حقوق انسانی خصوصا زنان هدایت قوانین. سياست‌ها و اقدامات مربوط به کودکان به وسیله اصولی که بیشترین منابع را برای کودکان در بر دارند. ” فراهم کردن حداکثر امکان رشد بیلی کودکان به طوریکه بتوانند سالم زندگی کنند و زندگی فعللی داشته باشند. همچنین از فرصت‌های زیادی برای یادگیری و مشارکت در تصمیماتی کهرفاه آنها را ‎en‏ ارت رعایت عدالت اجتماعی در تدوین سیاست‌ها و برنامه های مربوط به کودکان. ”> محافظت از کودکانی که در شرایط نامساعدی قرار دارند (کودکان جنگ بلایا. فقر مطلق. ان خشونت و استثمار) همچنین در فوریت‌ها. بونیسف از حقوق کودکان محافظت می‌کند.

صفحه 140:
برنامه حمایتی یونیسف - شامل پنج برنامه بخشی ۲ پیشگیری از سوم تغذیه 7 بهبود کیفیت خدمات ” كاهش نابرابرىها ۲ کودکان نیازمند حمایت ویژه ۲ ارتفا و پایش عهدنامه حقوق کودک

صفحه 141:
در ادامه به توضیح مبهمترین سازمان‌ها و برنامه هایی که به طور غیر مستقیم با سلامت در ارتباط می باشند ؛ می پردازيم: International Labour Organization 5 مگ سازمان بین المللی کار(۱10) ‎(lol‏ سازمان بین‌المللی کار یک آذلنس تخصصی است که مسئولیت اصلی آن ارتقای عدللت اجتما: و حفظ حقوق انسانی کارگر می‌باشد لین سازمان در سال ۱۹۱۹ تاسیس شد و در سال ۱۹۴۶ به اولین آزانس تخصصی ملل متحد تبدیل گردید.

صفحه 142:
مهمترین وظایف سازمان ن سیاست‌ها و برنامه های بین‌المللی برای کمک به بهبود شرایط کار و زندگی * . ایجاد لستانداردهای بین‌المللی به عنوان راهنمای مقامات کشوری در اجرایی کردن ایین سياستها اجراى يك برنامه وسيع همكارى فنى براى كمك به دولتها در جهت موثر سازى” و مشاركت در برنامه هاى آموزشى و يؤوهشى به منظور ييشبرد اين فعاليتها. این سازمان بینالمللی از اين نظر كه نمايتدكان كاركر و كارفرما با نمايندكان دولت در تعیین/ سیاست‌ها صدای یکسان دارند. در بین سازمان‌های جهانی: بى همتا مىباشد.

صفحه 143:
Sb 55 WORLD BANK هدف بانک جهانی .کمک به کشورهای فقیر می باشد وبه پرویه های که به رشد اقتصادی کشور می انجامد وام می پردازد. پرویه های بهداشتی و زیست محیطی هم جزء کمک های بانک جهانی/قرار مي کیرد

صفحه 144:
سازمان‌های غیر دولتی بینالمللی و توسعه سلامت سازمان‌های غیردولتی (2005)[) بین‌المللی تحت عناوین مختلف از قبیل سازمان» انجمن, اتحادیه. آژانس. کمیسیون» گروه مشورتی» جمعیت» مرکز؛ مجمع و فدراسیون در توسعه سلامت ملی و بین‌المللی نقش می‌نمایند.

صفحه 145:
3 مک سازمان بشر دوستانه غیر سیاسی و غیر رسمی است .که علاقعند به خدمت به انسانها زمان صلح و جنگ است موسس آن هانری دونان تاجر سویسی بود کبه پیشنهاد در ژنو برگزار گردید. وی در ۱۸۶۴ نخستین کنوانسیو جمعیت هلال احمر ایران ‎RT‏ اد * در۱۳۰۲با نام جمعيت شيرو خورشيد سرخ ايران تاسيس شد . همكار سرخ بين المللى است. * بعد از انقلاب اسلامى. نام شيروخورشيد به جمعيت هلال احمر تغيير يافت ودر وقوع بلاياى طبيعى و زمان جنك به فعايت مى يردازد. ©

صفحه 146:
سازمان های دارای فعالیت های بهداشتی در ایران وزارت بهداشت درمان و آموزش وزارت رفاه سازمان التقال خون ایران ‎ee Eee‏ جمعیت کمک به جذامیان سازمان حفاظت از محیط زیست هلال احمر ایران (شیروخورشید) سازمان بیمه های اجتماعی (تامین اجتماعی) انستیتو پاستور ایران انستیتو رازی بنگاه حمایت مادران و نوزادان انجمن ملی حمایت کودکان هیات کمک به آسیب دیدگان انجمن حمایت معلولین

صفحه 147:
سازمان های دارای فعالیت های بهداشتی در ايران سازمان نظام پزشکی ایران ‏ * جمعیت حمایت کودکان بی سرپرست سازمان ملی رفاه خانواده *_ بنیاد شهید سازمان ملی رفاهنابینایان ۰ * کمیته امداد امام سازمان ملی رفاه ناشنوایان انجمن حمایت زندانیان * جهاد سازندگی (کمیته بهداشت و درمان)

صفحه 148:
از توجه نما سباسکزارم __ "۳ ‎ces 9‏

بهداشت ،سالمت و آموزش بهداشت 2 تعریف سالمت • ابن سینا ...( :سالمت سرشت یا حالتی است که درآن اعمال بدن به درستی سر می زند ...نقطه مقابل آن بیماری است). • دیدگاه اکولوژ ی :س المت عبارتس ت از ی ک وضعی ت رفاه ی کامل پایدار(متعادل) درون اکوسیستم های پایدار در داخل زیست کره ای پایدار 3 • دیدگاه پاتولوژیک :نبود نشانه های غیر طبیعی و آسیب شناسانه نقایص: تأکید بر غیر طبیعی تمرکز بر فرد به دنبال نشانه ها و علل آنها تمرکز بر جنبه های زیست شناختی -محدود شدن به موارد قابل تشخیص 4 • از ديدگاه سازمان جهاني بهداشت ،سالمت عبارت است از برخورداري از آسايش كامل جسمي ،رواني و اجتماعي و نه فقط نداشتن بيماري و نقص عضو. • عالوه براين س المت ب ه معناي برخورداري از ظرفيت و تواناييه ا در اجتماع به منظور تطابق افراد با تغييرات محيطي و قابليت مقابله با مشكالت ناشي از اين تغييرات تعريف شده است. • با توجه به تعریف سالمتی( تعریف ) WHOمتوجه می شویم که سالمتی یک مسئله چند بعدی است حتی امروزه عالوه بر بعد جسمی ،روانی و اجتماعی، جنبه معنوی را هم در نظر می گیرند. 5 ابعاد سالمت • س المت جس مانی :فقدان بیماری وناتوان ی؛ عملکرد کاف ی از منظر توانایی های جسمانی و فیزیولوژیک؛ تمامیت زیست شناختی فرد • سالمت روانی :سالمت روانشناسانه نیز نامیده می شود .ممکن است شامل سالمت عاطفی ،منبع آشکاری برای قابلیت های عقالنی و درک ذهنی رفاه باشد. 6 • س المت اجتماع ی :توانای ی تعام ل موث ر ب ا افراد دیگ ر و محی ط اجتماعی؛ رضایتمندی از روابط بین فردی؛ ایفای نقش. • سالمت روحی :که سالمت شخصی نیز نامیده شود ،مرتبط با مفهوم تعالی نفس است؛ گاهی اوقات نگرانی در مورد مسایلی مربوط به سیستم ارزشی یک فرد را منعکس می کند ،گاهی ممکن است مرتبط با عقیده ای در مورد یک پدیده ماورایی یا نیرویی واحد باشد. 7 باید توجه داشت که ابعاد مختلف سالمتی و یا بیماری بر یکدیگر اثر کرده و تحت تاثیر یکدیگر قرار دارند .چنانچه مشکالت جسمی بر روان فرد ،مشکالت روانی بر جسم او و نیز هر دوی آنها بر جامعه و اختالالت موجود در جامعه بر هر دو بعد دیگر سالمتی اثر می گذارند. ‏ لذا اقدامات انجام شده برای ارتقای سالمتی باید به تمام جوانب سالمتی فردی (جسمی و روانی و معنوی) و سالمت کلی جامعه توجه داشته باشد. 8 انسان سالم انسان سالم انسانی است از نظر جسمی سالم ،از نظر فکری بی عیب ،از نظر روانی شاد ،از لحاظ اجتماعی فعال ،از جنبه ی سیاسی آگاه ،از نظر اقتصادی مولد و از نظر فرهنگی مسئول. 9 طیف سالمتی مرگ بیمار کشنده و همراه با عوارض بیمار شدید بیماری متوسط بیماری خفیف بیماری غیر آشکار سالمت نسبی سالمت کامل 10 سالمتی مفهومی نسبی است • استانداردهای سالمتی بین فرهنگ ها ،طبقات اجتماعی و گروههای سنی، متفاوت هستند. • سالمتی در هر جامعه ای باید بر اساس شرایط بومی منطقه تعریف شود. 11 دسته بندی عوامل اجتماعي موثر بر سالمت سطح درآمد و طبقة اجتماعي مهارت هاي افراد براي زندگي شبكه هاي حمايتي از رفاه اجتماعي افراد رشد رواني و جسمي كودكان برخورداري از تسهيالت سالمت آموزش و سواد جنسيت اشتغال و فضاي كار نژاد محيط و فرهنگ اجتماعي فرهنگ و اعتقادات 12 براى تأمين سالمت جامعه ،بهداشت بايد به دو صورت در جامعه تأمين شود: .1بهداشت فردی .2بهداشت عمومی 13 تعریف بهداشت فردی رعايت بهداشت فردى ،عبارت از پيروى افراد جامعه از يک سلسله دستورها و عادت هاى بهداشتى و دورى جستن از رفتارها و عادت هاى غيربهداشتى است که مجموع ًا باع ث م ى شود افراد جامع ه ،در معرض عوام ل و شرايط بيماریزا قرار نگرفته و به بيمارى هاى ناشى از آنها دچار نشوند. عادات و رفتارهای بهداشتی شامل :استراحت ،نظافت ،خواب ،رژيم غذايى مناسب ،ورزش ،پوشاک ،استحمام و غیره. عادتها و رفتارهاى غيربهداشتى شامل :پرخورى ،استفاده بی دليل از داروها، کشيدن سيگار و غیره. 14 مفهوم بهداشت عمومي ✍ بهداشت عمومي عبارتست از مجموعه دانش و هنر پيشگيري از بيماري و تامين ،حفظ و ارتقاي تندرستي و توانمندي بشر با استفاده از تالش دسته جمعي كه منجر به توسعه جامعه شو د. 15 هدف و فلسفه بهداشت عمومی • تأمین سالمت جسمی ،روحی و اجتماعی هر فرد جامعه که به عنوان مهم ترین سرمایه عمومی شمرده می شود. به عبارت دیگر: • کوشش هماهنگ تمام افراد و گروههای تشکیل دهنده جامعه برای پیشبرد ،نگهداری و بهبود سالمت مردم است .عالوه بر این هر فرد نیز مسئول رعایت مقررات و دستورهای بهداشتی است و تأمین سالمت جامعه تنها با احساس وظیفه تمام افراد آن جامعه امکان پذیر است. اهمیت این موضوع: • این سرمایه های فردی سبب می شوند که قدرت رسیدن فرد به اهداف خود ( که جدا از اهداف جمع نیست) ،افزایش یافته و در صورتی که این قدرت های فردی به صورت هماهنگ درآیند ،دسترسی به اهداف عالی تر جامعه آسان تر خواهد بود. 16 وظايف بهداشت عمومي تعيين نيازهاي بهداشتي و شناسايي عوامل و خطراتي كه سالمت فرد و جامعه را تهديد كند. اولويت بندي نيازها و تعيين سياست ها و برنامه ها و اقدام براي پاسخ به نياز مربوطه ‏ ارزشيابي وضعيت بهداشتي جامعه و يافتن نقاط قوت و ضعف آن تعيين سياست ها و برنامه هاي كوتاه و درازمدت و هماهنگ با تدابير سازمان جهاني بهداشت براي تامين ،حفظ و ارتقاي سالمت فرد و جامعه 17 ...وظايف بهداشت عمومي تامين مناب ع و امكانات و تربيت نيروي انس اني حرف ه اي براي ارائه خدمات ،انجام پژوهش و اجراي آموزش همگاني در راستاي سالمت فرد و جامعه سالم سازي محيط زيست ،افزايش سطح آگاهي هاي بهداشتي جامعه ،بيماريابي و مهار بيماري هاي واگير و پيشگيري از ابتالء به بيماري ارتقاي سطح و تغيير سبك زندگي و اصالح رفتارهاي خطرساز فردي و اجتماعي در جهت تامين رفاه جسمي ،رواني و اجتماعي براي تحق ق ،حف ظ و ارتقاي سالمت و توسعه جامعه 18 مهمترین چالشها و خطرات موجود مورد توجه در سیاستگذاری بهداشت عمومی ارائه خدمات آزمايشگاهي (غربالگري بهداشتي) امور جمعيت و تنظيم خانواده كنترل بيماري‌هاي غيرواگير نظارت بر مواد خوراكي ،بهداشتي و آرايشي پايش و غربالگري مشكالت بهداشتي جاري و جديد تدوين سياست‌ها و برنامه هاي ضروري براي ارتقا و بهبود سطح و سبك زندگي فردي و اجتماعي 19 سالمت در قانون اساسی ‏ اصل بیست و نهم :برخورداری از تامین اجتماعی از نظر بازنشستگی ،بیکاری، پیری ،از کار افتادگی ،بی سرپرستی ،در راه ماندگی ،سوانح و حوادث ،نیاز به خدمات بهداشتی درمانی و مراقبت های پزشکی بصورت بیمه و غیره ،حقی است همگانی. ‏ اصل چهل و سوم :براي تأمين استقالل اقتصادي جامعه و ريشه‌كن‌كردن فقر و محروميت و برآوردن نيازهاي انس ان در جريان رش د ،ب ا حف ظ آزادگ ي او ،اقتصاد جمهوري اسالمي ايران براساس ضوابط زيراستوار مي‌شود: تأمين نيازهاي اساسي‌ :مسكن‌ ،خوراك‌ ،پوشاك‌ ،بهداشت‌ ،درمان‌ ،آموزش و پرورش و امكانات الزم براي تشكيل خانواده‌ 20 ()Health for all - HFA بيانيه رسمي سی مين مجمع جهاني بهداشت در سال :1977 «در ده ه هاي آينده هدف اجتماع ي و اص لي دولت‌ه ا و س ازمان جهان ي بهداش ت بايد دستيابي همه مردم جهان در سال 2000ميالدي به سطحي از سالمتي (جسمي ،رواني و اجتماع ي) باش د كه امكان برخورداري از يك زندگ ي مؤث ر و مول د را براي آنان فراه م آورد». 21 ()Health for all - HFA در سال 1978نيز كنفرانس مراقبتهاي بهداشتي اولیه در آلماآتا‌تشكيل گرديد و روش دس تيابي ب ه بهداش ت براي هم ه ،مراقب ت هاي بهداشت ي اوليه(Primary )Health Care- PHCمعرفي شد. درماه م ي س ال 1979اس تراتژي جهان ي بهداش ت براي هم ه توس ط س ي و د ّومين اجالس س ازمان جهان ي بهداش ت مورد تص ويب قرار گرف ت و نمايندگان كشورهاي عض و پذيرفتن د كه اس تراتژي هاي كشوري ،بهداش ت براي هم ه ،را بر اس اس مراقبت هاي بهداشتي اولیه تدوين و به مرحله عمل درآوردند. 22 هدف HFA بهداشت براي همه يك هدف واحد و محدود نيست بلكه جرياني است كه به بهبود مداوم سالمت مردم منجر مي شود. بهداشت براي همه به اين معني نيست كه در سال هاي آتي ديگر كسي بيمار و ناتوان نخواهد بود بلكه بدان معناست كه بهداشت پا مي گيرد و در هر كجا كه مردم زندگي و كار مي كنند خدمات بهداشتي در اختيار آنان خواهد بود. و مردم امكانات بهتري براي رش د و رس يدن ب ه كهنس الي س الم و فعال را خواهن د داش ت و افراد و خانواده ه ا ب ه شيوه قاب ل قبول و متناس ب ب ا توان و مشاركت خود به مراقبت هاي اساسي بهداشت دسترسي خواهند يافت. 23 هدف بهداشت براي همه ،برپايه سياست هاي زير استوار است: -1بهداشت و تندرستي حق مسلم مردم است و تامين آن يك هدف اجتماعي در سراسر جهان است. -2اختالف موجود بين وضعيت بهداشت ي مردم جهان ،نگران ي مشترك تمام كشورهاس ت و بايد به شدت كاهش يابد(توزيع عادالنه امكانات بهداشتي در بين كشورها و در درون كشورها به ترتيبي كه ب ه دس ترسي عموم مردم ب ه مراقب ت هاي اوليه بهداشت ي و خدمات پشتيبان آ ن بيانجامد ). -3حق و وظيفه مردم است كه به صورت فردي و گروهي در برنامه ريزي واجراي مراقبت هاي بهداشتي خودشان نقش داشته باشند. ( مشاركت فعال مردم در شكل دادن به آينده بهداشتي و اقتصادي جامعه ) 24 مراقبت های بهداشتی اولیه (Primary Health )Care در سال :1978 كنفرانس مراقبت‌هاي ا ّوليه بهداشتي در آلماآتا ( مركز جمهوري قزاقستان )‌تشكيل گرديد و روش دس تيابي ب ه بهداش ت براي هم ه ،مراقبت‌هاي بهداشت ي اوليه معرف ي شد. 25 تعریف مراقبتهاي بهداشتي اوليه: مراقبتهاي بهداشتي ضروري كه در دسترس همه افراد جهان قرار گيرد ،براي آنها قابل قبول باشد ،با مشاركت كامل آنها باشد ،قيمت مناسبي براي جامعه داشته باشد وكشور قادر به پرداخت هزينه‌هاي آن باشد 26 مراقبت های بهداشتی اولیه (فلسفه) جامع ترین و اولیه ترین نیازهای بهداشتی جامعه در محل کار و زندگی مردم فراهم گردد و دسترسی به خدمات آسان و مستمر باشد. سالمتی حق مسلم هر انسان است .توزيع عادالنه خدمات بهداشتی درمانی و منابع اجتماعی اقتصادی بهداشت ،بخشی از توسعه اقتصادی اجتماعی هر كشور محسوب می شود. 27 اولين سطح تماس مردم ،خانواده ها و جامعه با خدمات سالمت است و مراقبت های سالمت را هر چه نزديكتر به محل زندگی و كار مردم ارائه مي نمايد. PHCدر همه كشورها اعم از ت وس عه يافته يا در حا تل وسعه، ارزشيكسان یدارد ولیدر هر كشور ش كلخاصخود را دارد. 28 اصول PHC .1 هماهنگي بخش هاي توسعه اقتصادي ـ اجتماعي ()inter-sectoral Approach .2مشاركت مردم ()Community Participation .3روش هاي مناسب ()Appropriate Methods .4عدالت (برابري) ()Equity .5جامعيت خدمات 29 هماهنگي بین بخشی توسعه اقتصادي اجتماعي سالمت به صورت مجرد وجود ندارد و تحت تاثير تركيبي از عوامل محيطي، اجتماعي و اقتصادي است كه به صورت تنگاتنگ با يكديگر در ارتباطند. بنابراين بخش هاي مختلف جامعه كه بر سالمت افراد تاثير دارند بايد تالشي هماهنگ داشته باشند. 30 مشارکت مردمی () Community Participation بدون همکاری و عالقه مردم به تامین و توسعه خدمات هیچگونه موفقیتی برای آن پیش بینی نمی شود این به عنوان بهداشت به وسیله مردم و قرار دادن سالمت مردم در دست خود آنها توصیف شده است. بعالوه جوامع بايد در موارد زير مشاركت داشته باشند: • ايجاد و نگهداري محيط بهداشتي • ابقاء فعاليتهاي بهداشتي ،پيشگيري و ارتقايي • ارائه اطالعات مربوط به خواستها و نيازها به مسئولين سطح باال • به انجام رسانيدن اولويتهاي مراقبت هاي بهداشتي و اداره بيمارستا نها و كلينيك ها. 31 روش هاي مناسب ()Appropriate Methods در تمامي سطوح ارائ ه خدمات بهداشتي درماني بايد از روش ،ابزار ،پرسنل ،دارو ،مواد و حتي سيستم اداري مناسب و منطبق با شرايط جامعه استفاده شود .در ارائه خدمات به مردم بايد از رو ش هايي استفاده شود كه با فرهنگ جامعه مطابقت داشته و از ابزار و پرسنلي استفاده گردد كه با شرايط كار هماهنگ هستند .بنابراین فن آوری مناسب تركيبي است كه هم نيازهاي مراقبت بهداشتي و هم بافت اقتصادي اجتماعي كشور را در نظر بگيرد. اين موضوع شامل در نظر داشتن مالحظات زير است: • هزينه (هم هزينه هاي سرمايه اي و هم هزينه هاي جاري) • كارآيي و كارسازي فناوری برای مقابله با مشکالت بهداشتی • قابل پذيرش بودن رويكرد هم براي جامعه هدف و هم از نظر ارائه كنندگان خدمات بهداشتي • قابل تحمل بودن رويكرد از جمله ظرفيت نگهداري تجهيزات 32 عدالت (برابري) ()Equity منابع بهداشتي و خدمات مربوط به آن بايد به صورت برابر در اختيار همه افراد جامع ه قرار گيرد و مردم ب ا نيازهاي يكس ان بايد دس ترسي برابر به مراقب ت هاي بهداشت ي داشت ه باشن د براي اطمينان از دس ترسي برابر بايد توزيع و پوش ش مراقب ت هاي بهداشت ي اولیه در مناطق ي بيشت ر باش د كه بيشترين نيازها وجود دارد. 33 جامعيت خدمات مراقبت هاي بهداشتي اوليه يك رويكرد جامع براساس مداخالت زير است: مداخالت ارتقايي :برخورد مراقبت هاي بهداشتي اوليه در سطح جامعه با علل اساسي است كه بر سالمت تاثير مي گذارد. مداخالت پيشگيري كننده :اين مداخالت كاهش دهنده بروز بيماري ها يا برخورد سريع با عللي است كه براي فرد ايجاد مشكل نموده است. مداخالت درماني :اين مداخالت سبب كاهش شيوع بيماري بوسيله توقف پيشرفت بيماري در بيمار است. مداخالت بازتواني :اين مداخالت سبب كوتاه نمودن پي آمد يا عوارض مربوط به مشكل سالمتي افراد مي شود. 34 اجزاء PHC آموزش بهداشت فراه م كردن امكانات تشخيص ی و درمانی بهبود تغذيه مناسب مراقبت های بهداشتی مادران و كودكان و پيش بينی و تدارك داروهای اساسی تنظيم خانواده بهداشت روان تأمين آب سالم و بهسازی محيط بهداشت حرفه ای ايمن سازی بهداشت دهان و دندان پيشگيری از حوادث و سوانح كنترل بيماری های غير واگير پيشگيری و کنترل بيماری های واگير شايع و بومی و كنترل آنها 35 نظام (سيستم) سالمت نظام سالمت شامل تمام سازمان ها ،موسسات ،منابع و افرادي است که قصد اوليه آنها ،بهبود سالمتی است. 36 اجزاي اصلي نظام سالمت ارائه خدمات نيروي انساني نظام اطالعات سالمت محصوالت ،واكسن ها و فن آوري هاي پزشكي گردش مالي نظام هاي سالمت رهبري و حاكميت در نظام سالمت 37 نظام های مراقبت بهداشتی در ایران موسسات بهداشت و درمان دولتی موسسات وابسته به دولت(خیریه،داوطلب) بیمه ها بخش خصوصی 38 سطوح ارائه خدمت سطح اول: مراقبتهاي بهداشتي اوليه ضروري سطح دوم: مراقبتهاي پيچيده تر شامل خدمات درماني ضروري سطح سوم: خدمات فوق تخصصي و پشتيباني اقدامات اجرايي سطوح اول و دوم 39 سطح اول ارائه خدمت شام ل واحدهاي ي اس ت ک ه اولي ن و وس يع تري ن تماس جامع ه ب ا نظام ارائ ه خدمات بهداشتي در آن به وقوع مي پيوندد. واحدهاي مورد نظر عبارتنداز :خانه هاي بهداشت و مراکز بهداشتي ودرماني روستايي و شهري. افرادي که در خانه هاي بهداشت مشغول فعاليت هستند ،عمدتاً شامل بهورز زن و مرد و در مراک ز بهداشت ي و درمان ي ،پزش ک عموم ي ،کاردان ه ا و تکنسين هاي بهداشتي مي باشند. 40 سطح دوم ارائه خدمت اين س طح شام ل واحدهايي اس ت ک ه قادرن د خدمات بهداشت ي و درمان ي را در س طح تخص صي تري ارائه دهند که اين واحدها شامل مراکز بهداشت و بيمارستان شهرستان مي باشند. در مراک ز بهداش ت پزشکان عموم ي ب ا آموزش و تجارب بهداشت ي و ب ا مجموع ه اي از کارشناس ان خدمات بهداشتي ،امکانات تشخيصی مثل آزمايشگاه و راديولوژي ،دندانپزشکي و مامايي خدمت مي کنند. بيمارستان مرکز ارجاع بيماران ،براي دريافت خدمات بستري و سرپايي تخصصي است. در کشور ايران ،مجموع ه واحدهاي س طح اول و دوم را ،در محدوده جغرافيايي شهرس تان ،شبکه بهداشتي و درماني آن استان مي نامند. 41 سطح سوم ارائه خدمت اين سطح خدمات تخصصي تر و فوق تخصصي آموزشي را در برمي گيرد و مکمل سطح دوم است. بيمارس تان تخص صي و فوق تخص صي در مرک ز بهداش ت اس تان ،در اين س طح قرار دارند. در اين سطح غالباً خدمات آموزش پزشکي و پيراپزشکي نيز ارائه مي شود. حرکت بيماران بين سطوح مذکور ،در قالب سيستم ارجاع صورت مي‌گيرد. 42 سطوح مراقبت های بهداشتی و خدمات مربوط با آن 43 سطوح مراقبت های بهداشتی از نظر پیچیدگی و فراوانی مشکالت 44 مفهوم پیشگیری پيشگيري ،به مفهوم ساده ،به معناي جلوگيري از به وجود آمدن بيماري قبل از وقوع آن است. در مفهوم علمي پيشگيري شامل كل ّي ه اقداماتي است كه به منظور جلوگيري از بروز ،قطع يا كاهش سرعت سير بيماري به كار مي آيد. 45 سطوح پیشگیری پيشگيري نخستين ،ابتدايي يا ريشه اي ()primordial پيشگيري ا ّوليه يا سطح ا ّول()primary ‏ پيشگيري ثانو ّيه يا سطح د ّوم ()secondary ‏ پيشگيري ثالث ّيه يا سطح س ّوم ((tertiary 46 پيش گيری مقدماتي () Primordial prevention ‏ اصطالح پيش گيري مقدماتي براي توصيف از ميان بردن عوامل خطر بيماريها اطالق مي شود .در اين نوع پيش گيري مسئولين بهداشتي مي كوشند تا با كاستن از خطرهاي مواجهه از بروز بيماري پيش گيري نمايند. 47 پيش گيری ا ّوليه يا سطح ا ّول Primary prevention : اصطالح پيش گيري اوليه به حالتي اطالق مي شود كه در آن تالش مي شود از طريق تاثيرات بر اشخاص و اجتماع مانند حفظ وضعيت بهداشتي محل زيست افراد و ايمن سازي بر عليه بيماريهاي عفوني سبب حفظ و ارتقاي تندرستي آنها گرديد. مقصود از پيشگيري سطح ا ّول پيشگيري از بيماري با كنترل علل و عوامل خطرزا است. پيشگيري سطح ا ّول عمدتا شامل مداخله در مرحله پيش از بيماريزايي بيماري ها يا مسائل بهداشتي مانند كمبود وزن به هنگام تولد می باشد. 48 پيش گيری سطح دوم( )secondary prevention انواعي از برنامه هاي سالمت هستند كه به منظور فراهم آوردن تدابيري براي افراد و جمعيتها به منظور شناسايي زودرس و مداخلة سريع و كارساز براي اصالح مشكالت سالمت در مرحلة قبل از بروز عالئم طراحي شده اند ،مانند پيدا كردن موارد بيماران كشف نشدة ديابت و تنبلي چشم در اطفال و سرطان دهانه رحم(آزمايش پاپ اسمير) . پيش گيري سطح سوم ()Tertiary prevention شامل تدابير در دسترس به منظور كاستن يا از ميان بردن نقص ها وناتواني هاي دراز مدت و به حداقل رساندن رنج هاي حاصل از بیماری و ارتقاي تطابق بيمار با حالت هاي درمان ناپذير است .به اين ترتيب مفهوم پيش گيري سطح سوم تا عرصه بازتواني گسترش مي يابد. 49 آموزش بهداشت *آموزش بهداشت تالش می کند فاصله میان آگاهی و عمل را پر کند. *هدف آموزش بهداشت تغییر رفتارهای زیان بخش افراد ،گروه ها و جمعیت ها به رفتارهای سودبخشی است که بر سالمت کنونی و آینده آنان اثر می گذارد. *آموزش بهداشت عبارت است از اس تفاده از ه ر گون ه ترکیب ی از روش های آموزشی گوناگون به منظور تسهیل پذیرش داوطلبانه رفتارهای موثر بر سالمت. 50 ارتقای سالمت * هر گونه ترکیبی از فعالیت های آموزش بهداشت و حمایت های محیطی ،سازمانی و اقتصادی که از رفتارهای منجر به سالمت فرد ،گروه و اجتماع صورت می گیرد. *علم و هنر کمک به مردم برای تغییر شیوه زندگی به منظور نیل به وضعیت مطوب سالمت است ...تغییر شیوه زندگی می تواند بوسیله ترکیبی از تالش ها برای افزایش آگاهی ،تغییر رفتار و ایجاد محیط حامی رفتارهای سالم صورت گیرد. 51 دامنه فعالیت ها توجه اصلي فعاليت هاي آموزش بهداشت و ارتقاي سالمت :رفتار رفتار :متغير وابسته اصلي در اكثر تحقيقات مربوط به تدابير مداخله اي آموزش بهداشت و ارتقاي سالمت ,ش ب,,لكه ,ب,,رساز,مانها ،ن,,ه,اد,ها و ش ,را,ي,طا,ج,تماعيك,,ه, " توج,ه ,آ,موز,شب,,هدا,ش,تن,,ه ,ت,,ن,ها ب,,ر ف,,رد و خ,انواد,ه ,ا ، ,تس,تن,,يز م,عطوفم,يش,,ود". ,د س,,الم ا, مان,ع ي,,ا ي,,ار,ير,سانا,فراد ب,,را,ير,س,يدنب,,ه ,ب,,ا,,التري,نح ّ در جوامع صنعتی ،به موازات تغییر عمده مرگ و میر ،تمرکز فعالیت های آموزش بهداشت نیز تغییر یافت .آموزش بهداشت در ابتدا آموزش پاکیزگی ( )1900-1920خوانده می شد و تاکید آن بر آموزش بهداشت فردی ،بیماری های واگیر و مشروبات الکلی بود. ‏ امروزه دامنه های فعالیت آموزش بهداشت و ارتقای سالمت حد و مرزی نمی شناسد. 52 برنامه های آموزش بهداشت و ارتقای سالمت ،تقریبا در هر محیطی که بتوان تص ور کرد ،از جمل ه مدارس ،دانشگاه ه ا ،کارخان ه ها ،ادارات ،مح ل های کار ،مراکز بهداشتی و درمانی ،مراکز آموزشی ،فرهنگ سراها ،پادگان ها ،زندان ها ،نمایشگاه ها، مساجد ،ورزشگاه ها ،مراکز خرید ،مراکز بازپروری و بنگاه های خیریه قابل اجراست. 53 یم ا ن سازی 54 افرادی که در معرض خطر ابتال به برخی بیماری های عفونی هستند را ممکن است بتوان از طریق اقداماتی نظیر : مصون سازی فعال ( واکسیناسیون ) مصون سازی انفعالی ( ایمونوگلو بولین ) پیشگیری دارویی ( کموپروفیالکسی ) در مقابل آن بیماری ها ایمن نمود. 55 ایمونوپروفیالکسی فعال (واکسیناسیون) ايمونوپروفيالكسي ،عبارتست از استفاده از واكسن ها ،توكسوئيد ها و گاماگلوبولين ها به منظور ايجاد ايمني و حفظ سالمتي افرادي كه در معرض خطر ابتالء به بيماري عفوني خاصي هستند. پس از ابتالء به بعضي از بيماري هاي عفوني ،معموالً آنتي بادي هاي محافظت كننده اي عليه مدت چندين سال و گاهي تا پايان عوامل سببي آن بيماري ها در بدن توليد مي شود و به  عمر ميزبان باقي مي ماند و فرد را مصون مي نمايد . حال در صورتي كه فردي عليه يك بيماري خاصي ،فاقد آنتي بادي باشد با تزريق واكسن يا ايمونوگلوبولين ،ممكن است بتوان او را مصون نمود. 56 ...ایمونوپروفیالکسی فعال (واکسیناسیون) در این نوع ایمنی دستگاع ایمنی تحریک شده و علیه عامل بیماری زای خاصی : • تولید آنتی بادی می کند (واکسن ،MMRسه گانه ،سیاه زخم ) • بدون تولید آنتی بادی و صرفا با فعال کردن بازوی ایمنی سلولی ،باعث ایجاد مصونیت می شود ()BCG • با ایجاد عفون ت خفیف در محل تلقیح ،با مداخله ایمنی سلولی ،مانع ایجاد بیماری شدید در سایر نقاط بدن می گردد( .سالک Leishmanization / ) 57 تداوم اثر واکسن ها الزم به ذکر است که تداوم و مدت اثر آنتی بادی های حاصله از واکسنی به واکسن دیگر متفاوت می باشد. مثال در رابطه با واکسن کلرا (وبا) در حدود چند ماه و در رابطه با توکسوئیدها الزم است هر چند وقت یکبار به واکسیناسیون یادآور اقدام شود . در حالی که تداوم اثر واکسن های زنده ضعیف شده خیلی بیشتر و گاهی تا پایان عمر انسان بوده و معموال نیاز به یادآور های مکرر نیز نمی باشد. 58 انواع واکسن ها واکسن از باکتری یا ویروس زنده ضعیف شده و یا غیر فعال شده و یا جزئی از آن ها (مانند آنتی ژن سطحی خالص شده یا توکسوئید) ساخته شده است. با تزریق واکسن ،سیستم ایمنی بدن علیه باکتری یا ویروس وارد شده به بدن ،آنت ی بادی س اخته و باع ث باال بردن مص ونیت بدن در مقابل بیماری ناشی از آن می شود. واکسن ها به دو گروه واکسن های زنده ضعیف شده و واکسن های غیرزنده (غیرفعال) تقسیم می شوند. 59 واکسن های باکتریایی شامل واکسن های حاوی باکتری زنده ضعیف شده (مانند ب.ث.ژ) ،باکتری کشته شده (مانند سیاه سرفه) ،توکسوئید(مانند دیفتری و کزاز) و واکسن های پلی ساکاریدی (مانند پنوموکوک پلی ساکاریدی و مننگوکوک پلی ساکاریدی) هستند. واکس ن های ویروس ی شام ل ویروس زنده ضعی ف شده (مثل ، MMR واکس ن خوراک ی فل ج اطفال و ت ب زرد) ،ویروس کام ل غیرفعال (مانن د واکسن تزریقی فلج اطفال و هاری) و بخشی از آنتی ژن سطحی ویروس (مانند هپاتیت ب و آنفلوانزا) هستند. 60 61 پنج گانه (پنتاواالن) :دیفتری ،کزاز ،سیاه سرفه ،هپاتیت ب و هموفیلوس آنفلوآنزای تیپ ب 62 مدت زمان نگه داری واکسن ها پس از باز شدن ویال در مراکز بهداشتی و درمانی واکسن های فلج اطفال ،سه گانه ،دوگانه ،کزاز و هپاتیت Bپس از باز شدن ویال در مرکز ارائه خدمات ،در صورتی که شرایط زنجیره سرما و سترونی حفظ شود ،تا پایان تاریخ انقضا قابل مصرف هستند. تبصره :در تیم های واکسن سیار ،ویال واکسن های باز شده باید در پایان روز کازی دور ریخته شوند ،ولی ویال های باز نشده درصورت رعایت زنجیره سرد می توانند در روزهای بعد مصرف شوند. ویال های باز شده MMRو BCGدر صورتی که در عرض 6ساعت به مصرف نرسند باید دور ریخته شوند. 63 حاالت نقص ایمنی مسافرت موارد ویژه مصرف واکسن ها تماس شغلی حاملگی و شیردهی 64 مسافرت واکسن هایی که برای مسافران در نظر گرفته می شود شامل : سرخک ،پولیو ،یادآورهای کزاز و دیفتری هستند. در برخی مناطق خاص واکسن طاعون ،تیفوئید ،هاری انسفالیت ژاپنی و مننژیت نیز تزریق می شود. برای حجاج و زائرین عتبات عالیات واکسن مننگوکوک به علت سرایت سریع آن الزامی است. 65 تماس های شغلی کارکنان خدمات بهداشتی به علت سروکار با خون و فرآورده های آن باید علیه هپاتیت Bواکسینه شوند .وهمچنین در برابر بیماری هایی چون :سرخک ،سرخجه و آبله مرغان و آنفوالنزا نیز باید مصون شوند. کارکنان کشتارگاههای پرندگان باید علیه آنفوالنزای پرندگان واکسینه شوند . 66 حاملگی و شیردهی در دوران شیردهی هیچ گونه ممنوعیتی برای مصرف هیچ کدام از واکسن ها وجود ندارد و واکسن های الزم را بدون هیچ محدودیتی می توان مصرف کرد . تزری ق واکس ن دوگان ه بزرگس ال در دوران بارداری الزم اس ت و لذا توصیه شده زنان بارداری که در طی 10سال گذشته دوز یاداور توکسوئید Tdرا دریافت نکرده اند ،یک نوبت دریافت کنند . زنانی که در سه ماهه دوم یا سوم بارداری دچار آنفوالنزا می شوند زمان بستری شدن بیشتری را باید در بیمارستان بگزرانند بنابراین توصیه می شود خانم هایی که در فصول شیوع آنفوالنزا حامله هستند تحت پوشش واکسیناسیون قرار بگیرند. 67 ...حاملگی و شیردهی واکسن هایی مثل :پولیومیلیت ،هپاتیت ،Bپنوموکوک ،مننگوکوک و تب زرد را در صورت لزوم می توان به مادران باردار تزریق کرد. از طرفی مصرف واکسن های چون : سرخک سرخجه اوریون و آبله مرغان در دوران بارداری ممنوع است 68 حاالت نقص ایمنی • افراد دچار نقص ایمنی (مادر زادی ،اکتسابی ،یا ناشی از درمان دارویی) مستعد به بسیاری از عفونت ها هستند و از طرفی ممکن است نسبت به اثرات زیانبار ناشی از واکسن های ویروسی زنده نیز حساس باشند و به همین دالیل معموال واکسن های ویروسی زنده به افراد دچار نقص ایمنی تجویز نمی شود . • مثال خودداری از تجویز ( OPVقطره خوراکی فلج اطفال ) و جایگزینی آن با ( IPVواکسن تزریقی) 69 زنجیره سرد واکسن ها از آنجا که موفقیت تاثیر واکسن ه ا در پیشگیری و کنترل بیماری های واجد واکسن ،در گرو حفظ خواص واکسن ها تاقبل از مصرف آنها می باشد و از طرفی هر یک از واکسن ها ممکن است در دمای به خصوصی پایدار بوده و در دماهای دیگر از خاصیت آنها کاسته شود ؛ لذا اطالع کافی از زنجیره سرد واکسن ها از اهمیت زیادی برخوردار است . 70 ...زنجیره سرد واکسن ها ‏ اغلب واکسن ها را می توان در دمای حدود 2-8درجه سانتی گراد نگه داری کرد و از یخ زدن آنها جلوگیری نمود ؛ ولی این دستور شامل کلیه واکسن ها نمی شود به طوری که : ‏ حالل واکسن های MMRو ب.ث.ژ نیز در واحد مصرف کننده باید در دمای ذکر شده نگهداری شوند. ‏ واکسن های آبله مرغان و واکسن زنده ضعیف شده آنفلوآنزا را باید به طور مداوم در حالت یخ زدگی یعنی دمای حدود -15درجه سانتی گراد نگه داری نمود . ‏ البته تغییرات فیزیکی واکسن ها در تماس با دمای انجماد ،همیشه قابل رویت و واضح نمی باشد و لذا عدم وجود این تغییرات دلیل بر سالم بودن واکسن ،نمی باشد . ‏ بدیهی است که دمای باالتر از حد مجاز نیز باعث کاهش تاثیر واکسن ها می شود؛ ولی این تاثیر معموال کمتر و تدریجی تر بوده و قابل پیش بینی می باشند . 71 72 شرایط نگهداری واکسن ها برای نگهداری واکسن ها در منازل می توان از : یخچال و فریزر استفاده نمود ؛ ولی در مراکز ی که مقادیر زیادی از انواع واکسن را نگهداری می کنند بهتر است به جای اینگونه وسایل دو منظوره از یخچال و فریزرهای جداگانه ای استفاده کنند . از گذاشتن واکسن ها در کف و اطراف درب اینگونه وسایل باید احتراز نمود. 73 74 68 2واکسن که در آخرین دستورالعمل به برنامه ایمن سازی کودکان اضافه شدند: شرایط نگهداری مقدار تجویز راه تجویز ماهیت واکسن نام واکس ن 8-2درجه سانتی گرد (طبقه میانی یا پایین یخچال) توکس9999وئیدکزاز ،توکسوئید دیفتری ،باکتری کشته شده پنچ گانه س9یاه س9رفه ،آنت9ی ژ9ن سطحی 0 /5میلی (پنتاواالن عضالنی ویروس هپاتی99ت ب ،پروتئین لیتر ) کنژوگ9ه ب9ا پل9ی س9اکارید کپسول هموفیلوس آنفلوانزای تیپ ب 8-2درجه سانتی گرد (طبقه میانی یا پایین یخچال) زیرجلد ی یا 0 /5میلی عضالنی (ترجیحا لیتر عضالنی ) ویروس غیرفعال فلج اطفال تزریقی 75 نکته: واکس ن های پن ج گان ه ،س ه گان ه ،دو گان ه ،کزاز ،هپاتیت ب ،هموفیلوس آنفلوانزای تیپ ب ، ))Hibپنوموکوک و فلج اطفال تزریقی در مقابل یخ زدگی تغییر ماهیت می دهند .در این صورت باید از مصرف آن ها جدا خودداری شود. واکسن های MMRو ب.ث.ژ در مقابل نور حساس هستند و باید از قرار گرفتن بیش از 30دقیقه در معرض نور خورشید و نورفلوئورسنت (نئون) محافظت شوند. 76 وضعیت قرارگرفتن سوزن و سرنگ در تزریقات عضالنی، زیرجلدی و داخل جلدی 77 نکات مهم )1شروع برنامه ایمن سازی نوزادان نارس (کمتر از 37هفته) با وزن بیشتر از2 کیلوگرم نیز طبق جدول ایمن سازی عادی است. )2نوزادان نارس با وزن زمان تولد کمتر از 2کیلوگرم بایستی 4نوبت واکسن هپاتیت Bدر بدو تولد ،یک ماهگی ،دوماهگی ،شش ماهگی دریافت کنند ولی در صورتی که بعد از یک ماهگی برای دریافت اولین واکسن مراجعه کنند بدون توجه به زمان تولد ،برنامه ایمن سازی ،نظیر سایر کودکان خواهد بود . 78 ...نکات مهم )3واکسیناسیون شیر خوارانی که در زمان نوزادی ،تعویض خون شده اند یا خون و فرآورده های خونی دریافت کرده اند و همچنین به هر علتی دچار زردی شده اند مانند برنامه ایمن سازی خواهد بود. )4در افراد مبتال به هموفیلی و سایر بیماری های خونریزی دهنده ،کلیه واکسن های تزریق شده باید زیر نظر پزشک انجام شود. )5سوء تغذیه ،مدفوع شل ،سرماخوردگی و تب مختصر مانع ایمن سازی نیست. 79 ...نکات مهم )6برنامه تزریق در افرادی که تزریق مکررخون دارند مطابق جدول رایج ،قابل توصیه است. )7در صورت تزریق گاماگلوبولین عضالنی ب ه کودکان ،فاصله تجویز واکسن های ویروسی زنده ضعیف شده (بجز واکسن پولیو خوراکی و تب زرد ) با گاماگلوبولین و فرآورده های خون ی ،حداق ل س ه ماه و در مورد گاماگلوبولی ن وریدی حداقل 6ماه خواهد بود. )8برای گروه های سیار در مناطق کوهستانی و یا صعب العبور ،فاصله واکسیناسیون سه گانه ،فلج اطفال ،نوبت اول و دوم هپاتیت Bرا به یک ماه می توان تقلیل داد. 80 ...نکات مهم )9مالک س ابقه معت بر واکس یناسیون ،وجود اس ناد معتبری چون کارت واکس یناسیون ،ثب ت واکس یناسیون در مراک ز بهداشت ی درمان ی ،خانه های بهداشت ،تیم های بهداشتی سیار و گواهی پزشک است. )10در خانم های باردار ،استفاده از واکسن های ویروسی زنده( ،بجز پولیو و تب زرد ) ممنوع است مگر مواردی که خطر ابتال به بیماری به عوارض آن غالب باشد. 81 ...نکات مهم )11از تزریق واکسن ها در ناحیه سرین به دلیل احتمال آسیب عصب سیاتیک و یا کاهش اثربخشی واکسن به علت بافت چربی زیاد این ناحیه بایستی خودداری نمود. )12در کودکان کوچکتر از 2سال تزریق واکسن در ناحیه قدامی خارجی ران ،و در افراد باالتر از 2سال تزریق در عضله دلتویید صورت می گیرد. )13در باالی 2سال اگر حجم عضله دلتویید کم باشد تزریق ،نظیر دو سال اول زندگی در ناحیه قدامی خارجی ران صورت می گیرد. 82 ...نکات مهم )14اگر الزم باشد در یک جلسه دو نوبت واکسن تزریق شود باید در محل های جداگانه به فاصله حداقل 2/5سانتی متری یا در دو سمت انجام شود . )15واکسن BCGباید در حد فاصل یک سوم فوقانی و دوسوم تحتانی بازو تلقیح شود . )16در افراد مبتال به ایدز ،فقط واکسن BCGمنع استفاده دارد و سایر واکسن ها منع ندارد . 83 ...نکات مهم )17کسانی که در سن سه ماهگی و باالتر واکسن BCGدریافت کرده اند و در عرض 72ساعت در محل تزریق واکنش نشان دهند باید از نظر سل بررسی شوند. )18تغذیه با هر نوع شیر ،ازجمله شیر مادر ،با خوردن قطره فلج اطفال مغایرتی ندارد و الزم نیست که قبل و یا بعد از خوردن قطره ،شیر قطع شود .در صورت بروز استفراغ در عرض کمتر از 10دقیقه پس از دریافت قطره فلج اطفال بایستی تجویز قطره تکرار شود . 84 ...نکات مهم )19پولیو صفر باید در بدو تولد زده شود اما اگربه هر دلیل تجویز واکسن در آن زمان مقدور نباشد در اولین فرصت ممکن تا روز سی ام تولد بایستی تجویز گردد و بعد از آن تجویز پولیو صفر ضرورتی ندارد. )20قطره فلج اطفال برای سنین باالی 18سال توصیه نمی شود. 85 ...نکات مهم )21در کودکان مبتال به نقص اولیه دستگاه ایمنی و کودکان تحت درمان با داروهای پایی ن آورنده ی ا س رکوب کننده قدرت دفاع ی بدن ،نظیر کورتیکواستروئید و یاکودکان تحت درمان با اشعه و مبتالیان به لوسمی -لنفوم و سرطان های دیگر ،استفاده از واکسن پولیوخوراکی ،ممنوع است و به جای آن باید از واکسن کشته شده تزریقی استفاده کرد. )22اگر کودکی در هنگام دریافت قطره فلج اطفال مبتال به اسهال شدید شد الزم است حداقل به فاصله یک ماه بعد یک نوبت اضافی واکسن دریافت نماید. 86 ...نکات مهم )23واکسیناسیون کودکان مبتال به HIVمثبت فاقد عالمت ،کامال ضروری است و طبق برنامه ایمنسازی باید انجام شود .ولی بهتر است درصورت در دسترس بودن به جای OPVاز IPVاستفاده شود . )24توصیه می شود به طور همزمان با تزریق واکسن سه گانه یک نوبت قطره استامینوفن نیز تجویز و به والدین داده شود تا در صورت بروز تب یا بی قراری ،هر 4ساعت یکبار آن را تکرارکرد. 87 ...نکات مهم )25اگر پس از تزریق واکسن سه گانه دمای زیر بغل کودک ،باالتر از 40درجه شد یا گریه مداوم بیش از سه ساعت،که قابل آرام کردن نباشد و یا بروز تشنج در عرض 72ساعت ،در نوبت های بعدی به جای واکسن سه گانه از واکسن دو گانه خردسال استفاده شود. )26تزریق واکسن سه گان ه در کودکان مبتال به ضایعات مغزی پیشرونده ،ممنوع است و باید از واکسن دو گانه خردساالن استفاده شود . )27فاصله بین نوبت سوم و چهارم واکسن سه گانه نباید از 6ماه کمتر باشد. 88 ...نکات مهم )28پس از پایان سن 6سال و 11ماه و 29روز تزریق واکسن سه گانه مجاز نیست و باید از واکسن دوگانه فلج اطفال استفاده شود. )29برای حفظ ایمنی پس از تزریق 5نوبت واکسن دوگانه و سه گانه ،باید هر 10سال یکبار واکسن دوگانه بزرگساالن استفاده گردد. )30واکسن های سه گانه و دوگانه بزرگساالن و خردساالن حتما باید داخل عضالنی و عمیق تزریق کرد .زیرا تزریق زیر جلدی یا داخل جلدی این واکسن ها می تواند موجب تحریک موضعی ،تشکیل گرانوم ،نکروز بافتی و بروز آبسه استریل شود. 89 ...نکات مهم )31اگ ر پ س ازتول د و تزری ق واکس ن هپاتی ت Bمشخ ص شودکه نوزاد از مادر HBsAgمثب ت ب ه دنی ا آمده اس ت حداکث ر زمان دریاف ت ایمونوگلوبولین اختصاصی هپاتیت Bیک هفته بعد از تولد می باشد. )32در صورتی که نوزاد از مادر HBsAgمثبت متولد شده باشد باید به طور همزمان نیم میلی لیتر ایمونوگلوبولین اختصاصی هپاتیت Bدر عضله یک ران و واکسن هپاتیت Bدر عضله ران دیگر در اسرع وقت ،و حداکثر 12ساعت پس از تولد تزریق شود . 90 ...نکات مهم )33در افراد مبتال به هموفیلی ،واکسن هپاتیت Bباید به صورت زیر جلدی تزریق شود. )34واکسن هپاتیت Bهیچ گونه ممنوعیتی ندارد و حتی در افراد HBsAgمثبت نیز مشکلی ایجاد نمی کند. )35محل تزريق واكسن هاي ب.ث.ژ ،پنج گانه ،دوگانه خردساالن ،دوگانه بزرگساالن و سه گانه در سمت چپ و محل تزريق واكسن هاي هموفيلوس آنفلونزاي تيپ ب ،فلج اطفال تزريقي ،هپاتيت ب و MMRسمت راست است. )36در صورتی که کودک پس از دریافت نوبت قبلی واکسن دچار واکنش حساسیتی شدید (مانند آنافیالکسی) شده باشد ،نباید در دفعات بعدی واکسیناسیون ،آن واکسن را دریافت کند. 91 ...نکات مهم )40گروه های پر خطر برای ایمن سازی هپاتیت B کلیه کارکنان شاغل در مراکز بهداشتی درمانی که با خون و ترشحات آغشته به خون به نحوی در تماس هستند شامل :پزشکان ،پرستاران ،ماما ها ،واکسیناتورها ،کارکنان آزمایشگاه و ... بیماران دیالیزی و کسانی که به طور مکرر خون دریافت می کنند ( هموفیلی و تاالسمی ) اعضای خانواده مثبت ساکن در یک واحد مسکونی کودکانی که در کانون های اصالح وتربیت نگه داری می شوند،کودکان عقب مانده ذهنی و پرسنل مراقب آنها و خانه سالمندان آتش نشان ها و امدادگران اورژانس ،زندانیان و کارشناسان آزمایشگاه تشخیص جرم افراد دارای رفتار پرخطر جنسی و اعتیاد تزریقی که تحت پیگیری مداوم هستند . افراد مبتال به هپاتیت Cکه حداقل یک تست تکمیلی مثبت دارند . 92 93 بهداشت روان Mental health 94 مقدمه اختالالت رواني يکي از پنج علت اصلي منجر به ناتواني است که همچنان در حال افزايش هستند. اختالل رواني يک سندرم يا الگوي رفتاري و روان شناختي است که از اهميت باليني بااليي برخوردار بوده و با افزايش درد ،رنج ،ناتواني و مرگ همراه است اين اختالالت به طور شايع و جدي در سراسر جهان رخ مي دهند. اين اختالالت به عنوان پيشگويي کننده قوي براي مرگ ناشي از بيماري هاي قلبي ،سکته مغزي و سرطان مطرح هستند. توجه به سالمت روان جامعه ،يکي از اولويت هاي نظام بهداشتي درماني است. 95 تعريف بهداشت روان اولين لحظات بهداشت روان ،علمي است براي بهتر زيستن و رفاه اجتماعي كه تمام زواياي زندگي از  حيات جنيني تا مرگ اعم از زندگي داخل رحمي ،نوزادي ،كودكي تا نوجواني ،بزرگسالي و پيري را در بر مي گيرد . بهداشت روان ،دانش و هنري است كه به افراد كمك مي كند تا با ايجاد روشهايي صحيح از لحاظ روان ي و عاطف ي بتوانن د ب ا محيط خود س ازگاري نموده و راه حلهاي مطلوب تري را براي حل مشكالتشان انتخاب نمايند. 96 تعريف سازمان جهاني بهداشت از بهداشت روان بهداشت روان ،قابليت ارتباط موزون و هماهنگ با ديگران ،تغيير و اصالح محيط فردي و اجتماعي و حل تضادها و تمايالت شخصي به طور منطقي ،عادالنه و مناسب. نتيجه آنكه مفهوم بهداشت رواني عبارت خواهد بود از تامين رشد و سالمت رواني فردي و اجتماعي ،پيشگيري از ابتالء به اختالل رواني ،درمان مناسب و بازتواني آن. 97 ويژگي هاي افرادي كه از نظر رواني سالم هستند: • اين افراد نسبت به خود آرامش دارند يعني به طور نسبتا معقولي احساس امنیت و كفايت دارند • توانايي هاي خود را در حد واقعي ،ارزيابي مي كنند ،نه بيشتر و نه كمتر به خود احترام مي گذراند و كمبودهاي خود را مي پذيرند. • به حقوق ديگران احترام مي گذارند. • مي توانند به ديگران عالقمند شوند و آن ها را دوست بدارند. 98 ...ويژگي هاي افرادي كه از نظر رواني سالم هستند: • مي توانند احترام و دوستي ديگران را جلب كنند. • مي توانند نيازهاي زندگي خود را برآورده سازند و براي دشواري هايي كه در زندگي آنها پيش مي آيد راه ح ّلي پيدا كنند .آنها قادرند خود بينديشند و تصميم بگيرند. • قادرند مسئوليت هاي روزمرة خود را با برگزيدن اهداف معقول پيش ببرند. • به طوري تحت تاثير عواطف ،ترس ،خشم ،عشق يا گناه خود قرار نمي گيرند كه زندگيشان پريشان شود. 99 چند نشانه هشدار دهنده براي ضعف رواني • احساس نگراني دائمي • ناشادي دائمي به علل ناموجه • از دست دادن آسان تعادل رواني در بيشتر اوقات • بي خوابي مك ّرر • افسردگي و سرخوشي متناوب بصورت ناتوان كننده • احساس بي عالقگي و تنفّر دائمي نسبت به مردم 100 ...چند نشانه هشدار دهنده براي ضعف رواني • آشفتگي زندگي • عدم تحمل دائمي فرزندان • همواره خشمگين و بعد دچار پشيماني شدن • ترس بي جهت دائمي • دائما حق را به جانب خود دادن و ديگران را ناحق شمردن • احساس درد و شكايت هاي بي شمار بدني كه ع ّلتي براي آن پيدا نمي شود. 101 جمعيت هاي آسيب پذير در بهداشت روان گرچ>ه بهداش>ت روان ب>ه مفهوم گفته شده ،خود را در برابر تمام بيماران و هم>ه افراد س>الم متعه>د م>ي بين>د ام>ا گروه ه>ا و جمعي>ت هايي نيازمندي بيشتري داشته و آسيب پذيري زيادتري از نظر بهداشت روان دارند. اي>ن افراد عبارتن>د از :بيماران و معلولي>ن روان>ي ،عق>ب ماندگان ذهني، بيماران ص>رعي ،س>المندان ،معتادان ،بيكاران ،نيازمندان اقتصادي ،كودكان و نوجوانان ،زنان باردار ،جدا شده و داغديده ،افراد ب>ي سرپرست ،زندانيان و مهاجران. 102 پيشگيري از بيماري هاي رواني پيشگيري سطح اول اوليه در روانپزشكي به دليل چند عاملي بودن اتيولوژي بيماري پيشگيري  ها به سادگي امكان پذير نيست و لذا هدف اصلي پيشگيري در اين سطح، مقاوم نمودن افراد جامع ه و بويژ ه اقشار آس يب پذير در برابر اختالالت رواني از طريق مهار و كنترل ناهنجاري هاي ژنتيكي ،وراثتي ،محيطي و خانوادگي است. 10 3 پيشگيري سطح دوم اهداف زير در اين سطح پيشگيري شامل: -۱بيماريابي به منظور تشخيص سريع و به موقع عاليم غيرعادي و يا رفتارهاي نامتعادل در افراد -2درمان فوري ،زودرس و كامل ،جهت رفع عاليم سبك اختالالت در بين افراد شناسايي شده -3درمان نگهدارنده به منظور پيشگيري از بازگشت عوارض اختالالت تا حصول كامل بهبودي در بين افراد آسيب ديده جامعه - 4پيشگيري از بروز عاليم شديد در بين افراد مبتال و ايجاد سازگاري بين آنها و خانواده -5جلوگيري از باال رفتن ميزان عود و دفعات بستري - 6ارائه خدمات مراقبت. 104 پيشگيري سطح سوم هدف اصلي ،پيشگيري از تداوم اختالالت رواني مزمن در بين مبتاليان و كاهش ناتواني هاي فردي ،اجتماعي ،شغلي و خانوادگي ناشي از آن. براي دستيابي به اين هدف رعايت موارد زير الزامي است: -1شناسايي مبتاليان به اختالالت رواني مزمن -2حمايت از مبتاليان شناخته شده به منظور جلوگيري از عوارض احتمالي ناشي از اختالل، مانند خودكشي ،اعتياد ،فرار از منزل ،فحشاء و ساير انحرافات اجتماعي ،با درگير ساختن خانواده ها و ساير مراجع ذيربط 105 ...پيشگيري سطح سوم -3اقدامات عملي براي بازتواني مبتاليان از طريق كاريابي ،حمايت مالي و اشتغال در مراكز نيمه وقت - 4ارائه خدمات مراقبت - 5تاسيس واحد هاي نوتواني در بخش هاي روانپزشكي - 6آموزش خانواده ها در نحوه برخورد با بيماران خود و مسئوليت پذيري آنها نسبت به بيماران 106 کلیات بهداشت حرفه ای ) Occupational health ( 107 مقدمه عل م بهداش ت حرفه‌اي يك ي از شاخه‌هاي علوم بهداشت ي بوده كه ب ه مس ائل و مشكالت شغلي مي‌پردازد .در دهه‌هاي اخير در كشورهاي توسعه يافته به علت نياز روزافزون به حل مشكالت شغلي ،رشد شاياني را به همراه داشته و در كشورهاي در حال توسعه نيز در جهت پايداري توسعه (اقتصادي ،اجتماعي و انساني) جايگاه ويژه‌اي را دارا مي‌باشد. مساله ایمنی و بهداشت شغلی به لحاظ اخالقی ،قانونی و اقتصادی حائز اهمیت می باشد. متخصصين بهداشت حرفه‌اي ،افرادي هستند كه بيشتر ،دغدغه كنترل استرس‌هاي محيطي يا خطرات بهداشتي شغلي منتج از انجام كار و يا ايجاد شده در حين انجام كار را دارند. ارزشيابي ميزان خطرات و استرس‌هاي محيطي مربوط به كار توسط متخصصين بهداشت حرفه‌اي با كمك آموزش ،تجربه و سنجش کمی عوامل زيان‌آور شيميايي ،فيزيكي ،ارگونومي يا بيولوژيكي انجام مي شود. 108 تعریف بهداشت حرفه اي عل م و هن ر مربوط ب ه پيش بين ي ،تشخيص ،ارزشياب ي و كنترل عوام ل يا استرس‌هاي محيطي موجود در محيط كار است كه مي‌تواند باعث بيماري ،اختالل در سالمت ،سطح رفاه ،عدم آسايش و ناراحتي قابل توجهي در كاركنان و يا شهروندان گردد. هدف بهداشت حرفه‌اي :ارتقا و نگهداری باالترین درجه‌ی رفاه جسمی ،روانی و اجتماعی برای کارگران همه شغل‌ها و پیشگیری از زوال تندرستی آنان به علت شرایط کار ،حفاظت کارگران در برابر خطرهای ناشی از عوامل نامطلوب برای تندرستی به کار گماردن و حفظ کارگر در محیط شغلی متناسب با وضعیت فیزیولوژیک و تجهیز روان ی وی ،و به طور خالصه تطابق کار انسان با کار او است. این علم در راستای کاهش مرگ و میر و ناتوانی‌های دائمی و موقت ناشی از حوادث شغلی و همچنین پیشگیری از بروز بیماری‌های شغلی تالش می‌کند. 10 9 توسعه اقدامات اصالحي توسط بهداشت حرفه‌اي: علم بهداشت حرفه‌اي به توسعه اقدامات اصالحي در زمينه كنترل خطرات بهداشتي از طريق كاهش و يا حذف مواجهه مي پردازد. اين روشهاي كنترل در برگيرنده موارد زير مي باشند: • جايگزيني مواد مضر يا سمي با مواد كم خطرتر • تغيير فرآيندهاي كاري براي حذف يا به حداقل رساندن مواجهه كاري • طراحي سيستمهاي تهويه • روشهاي دفع ايمن زباله • تعيين تجهيزات حفاظت فردي مناسب. 110 سازمان های متولی ایمنی و بهداشت حرفه ای در کشور وزارت کار و امور اجتماع ی :براس اس مادة 85قانون كار وزارت كار مس ئول حفاظ ت و ايمن ي در محيط كار )حفاظت فني وايمني ،بازرسي كار( وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی :براساس مادة 85قانون كار وزارت بهداشت ،درمان و آموزش پزشكي عهده دار بهداش ت و درمان کارگران گردیده اس ت (پیشگیری از بيماريهاي حرفه اي وتامين بهداشت كار ،محيط كار وكارگر) سازمان تامین اجتماعی :با توجه به قانون ،تامين اجتماعي عهده دار بيمه و تعاون كليه کارگران در موارد زیر است حوادث ناشي از كار و بيماريهاي شغلي حوادث و بيماريهاي غير شغلي ،ازدواج ،بارداري و زايمان از كارافتادگي ،بازنشستگي 11 1 حقايق كليدي در بهداشت حرفه‌اي خدمات بهداشت حرفه‌اي در زمينه مشاوره كارفرمايان در جهت بهبود شرايط كاري و نظارت بر سالمت كارگران ،عمدتاً شامل شركتهاي بزرگ و بخش رسمي مي شود و اين در حالي است كه بيش از ۸۵درصد از كارگران در واحدهاي كوچك صنعتي ،بخش غير رسمي و كشاورزي بدون هيچ گونه مراقبت بهداشتي،مشغول به فعاليت هستند. برخي از خطرات شغلي مانند صدا ،عوامل سرطانزا ،ذرات هوابرد و خطرات ارگونومي ،بخش مهمي از بيماريهاي مزمن را تشكيل مي دهند. ساالنه ۱۲/۲ميليون نفر در كشورها ي در حال توسعه (در حالي كه هنوز در سن كار هستند) به علت بيماري هاي غيرواگير جان خود را از دست ميدهند. تحقيقات نشان داده‌اند كه انجام اقدامات اصالحي در محيط كار منجر به كاهش ۲۷درصدي غيبت از كار به علت آسيب‌هاي شغلي و كاهش ۲۶درصدي هزينه هاي مراقبت سالمت يا خدمات درماني شركتها مي شود. 112 خطرهای محيط كار :به طور کلی سه نوع اثر مقابل بین انسان و محیط کار وجود دارد وامل یماریزایم حیطک ار 1. ب اثر ب ینان سانو ع اثر ب ینان سانو م اش ین2. اثر ب ینان سانو ان سان3. 113 اثر بین انسان و عوامل بیماریزای محیط کار عوامل بیماریزای فيزيكي س رما ،گرم ا ،ص دا و ارتعاش ،نور ،فشار هوا ،تشعشعات ،جريان الكتريسيته، ميدانهاي مغناطيس ي ای ن عوام ل می‌توانن د ب ه تنهای ی ب ه ص ورت ترکیب بر تندرستی کارگران اثر بگذارند. عوامل بیماریزای شيميايي شامل (گرد و غبار ،آئروسل ،گازها و بخارات ،حاللها و )...و باعث بیماریهای تنفسی ،پوستی یا بیماریهای عمومی می‌شوند. عوامل بیماریزای بيولوژيكي شام ل (ويروس ها ،قارچه ا ،باكتريه ا ،انگله ا و ريكتزياه ا) ک ه ناشی از تماس نزدیک با جانوران یا فراوردهای آنها ،آب آلوده یا خاک و غذای آلوده بوده مانند :سیاه زخم ،تب،Qکچلی ها و ... 114 عوامل بیماریزای فيزيكي( صدا و ارتعاش) صدا (صوت ناخواسته) به عنوان يكي از شايع‌ترين عوامل فيزيكي در محيط‌هاي كاري ،نوعي ارتعاش است كه از طريق جامدات ،مايعات يا گازها منتقل مي‌شود. اثرات نامطلوب صدا عبارتند از: اثرات روان شناختي (صدا اثر آزاردهندگي داشته و مي‌تواند باعث اختالل در تمركز ،خواب و يا آرامش افراد گردد). تداخل در ارتباطات گفتاري و به تبع آن ،اختالل در عملكرد و ايمني شغلي اثرات فيزيولوژيكي (مانند كاهش شنوايي ناشي از صدا و يا درد گوش هنگام مواجهه با صداهايي با تراز باال). مهIم اسIت كIه كارفرمايان ،سIرپرستان و كسIاني كIه مسIئول سIالمت و ايمنIي محيIط كار هستند نسIبتبIه ايIن خطرات هوشيار باشنIد ،زيرا كIه مواجهIهبIا آنهIا اثرات فوري يIا تIجمعي براي سالمت كاركنان به همراه دارد. 115 پيشگيري از اثرات صدا -1روشهاي كنترلي مكانيكي و مهندسي -2روشهاي مديريتي و اداري گردشي كردن كار انتخاب كارگر مناسب معاينات دوره اي استفاده از وسايل حفاظت فردي 116 اثر بین انسان و ماشین ماشین های بدون حفاظ ،دارای پیش‌آمدگی ،دارای قسمت‌های متحرک ،نصب بد، فاق د تدابی ر ایمن ی عل ت اص لی حوادث عمده‌‌ی ص نایع‌اند .کارکردن در وضعیت غیرفیزیولوژیک به مدت طوالنی موجب طوالنی موجب ضعف ،کمر درد ،بیماریهای مفصلی ،ماهیچ ‌ه‌ای و کارایی پایین کارگران می‌شود. اثر بین انسان و انسان روابط انسانی بین کارگران و بین مدیریت با کارگران برتندرستی روانی کارگر اثر می گذارد شامل نوع کار ،ثبات کار ،شرایط خدمت ،رضایت از شغل ،الگوی مدیریت ،نظام پرداخت دستمزد و غیره 117 کلیات بهداشت محیط )Environmental health( ب>ه طور كل>ي محيط ب>ه مجموعه‌اي از عوام>ل و شراي>ط خارج>ي و تاثيرات وارده ناشي از آنه>ا بر زندگ>ي ي>ك موجود زنده اطالق مي‌گردد .طب>ق اي>ن تعري>ف محي>ط شام>ل هوا ،آب و خاك و روابط بين آن‌ها و كليه موجودات زنده مي‌باشد. بر اين اساس هدف بهداشت محيط كنترل كليه عواملي است كه بالقوه و بالفعل ،اثرات سويي بر بقاء و سالمتي انسان ،اعمال مي‌كنند. جه>ت رس>يدن ب>ه اي>ن هدف ،بهره‌گيري از دان>ش زيس>ت محيط>ي و نيزكاربس>ت اصول مهندس>ي ب>ه منظور كنترل ،اص>الح و بهبود عوام>ل فيزيك>ي ،شيمياي>ي و زيس>تي محيط جهت حفظ و ارتقاء سالمتي و رفاه و آسايش انسان ضرورت مي‌يابد. بر این اساس مهمترین هدف بهداشت محیط ،مطالعه عوامل محیطی مضر برای سالمتی انس ان و تشخی ص و پیشگیری ،رف ع و کنترل اثرات س وء ناش ی از ای ن عوام ل تلقی میگردد. 119 بهداشت محيط ،عبارت است از کنترل همه عواملی که اثر سویی بر پایدار ماندن سالمت انسان می‌گذارند .این شامل بیماری‌های زیادی می‌شود که از طریق آب، هوا ،مواد غذایی و بسیاری از عوامل محیطی دیگر سالمت انسان را تهدید می‌کنند. بهداشت محیط همچنین دربرگیرنده مطالعه فاکتورهای محیطی مضر برای سالمت انسان ،شناخت ،پیشگیری و رفع اثرهای ناشی از این عوامل است. 120 اصلي ترين محورهاي بهداشت محيط • بررسي و تعيين مكانيسم هاي انتقال بيماري توسط محيط و نحوه پيشگيري و كنترل آنها • تامين آب و مواد غذايي سالم • مديريت و كنترل آلودگي هوا • تامين بهداشت مسكن ،اماكن عمومي و تفريحي • كنترل آلودگي صوتي • پايش و كنترل اثرات بهداشتي پرتوهاي يونساز و غيريونساز • تصفيه ،استفاده مجدد و دفع بهداشتي فاضالب ها • مديريت جامع پسماندهاي عادي و خطرناك • ارزيابي و مديريت ريسك بهداشتي و مخاطرات محيط • ارزيابي و مديريت اثرات بهداشتي و زيست محيطي پروژه هاي توسعه اي و سياستگزاري ها • كنترل ناقلين • مديريت بهداشت محيط در باليا و فوريت ها 121 جهت تحقق اهداف بهداشت محيط صرفا نمي‌توان به توان علمي و اجرايي متخص صين اين رشت ه متكي بود و ح ل مشكالت بهداش ت محيط در چهارچوب شرايط كنون ي و آت ي ،نيازمن د جام ع نگري ،مشاركت ساير گروههاي تخصصي (با مهارتها و تخصصهايي به غير از بهداشت محيط) و همچنين دخالت فعال و همكاري اقشار مختلف مردم است. 122 بيماریهاي منتقله از محيط با توجه به اينكه تامين ،حفظ و ارتقاء سالمتي انسان ،هدف اصلي بهداشت محيط مي باشد ،شناخت و كنترل عوامل بيماري‌زا و نحوه انتقال آنها از محيط به انسان از مباحث اصلي در اين مقوله است. بيشترين سهم بيماري‌هاي منتقله توسط محيط مربوط به آب و مواد غذايي است. بسياري از بيماري‌هاي عفوني و همچنين برخي از بيماري‌هاي غيرواگير مي‌توانند از طريق آب و مواد غذايي به انسان منتقل گردند .برخي از اين بيماري‌ها مرگ و مير بااليي به بارآورده و در مدت زمان كوتاهي ممكن است طيف وسيعي از افراد جامعه را مبتال كنند. ت‌هاي مزمن ناشي از فلزات سنگين و سموم ممكن است در اثر تماس برخي ديگر نظير مسمومي ‌ دراز مدت ،سبب بروز سرطان ها و اختالالت ژنتيكي در نسل‌هاي آتي شوند. 123 بيماريهاي منتقله توسط آب الف – بيماريهاي منتقله توسط آب()Water Borne Diseases در اين طبقه بيماري‌هایي گنجانده مي‌شوند كه عامل اصلي بيماري در آب بوده و از طريق بلع به انسان منتقل مي‌شود .وبا ،حصبه ،شبه حصبه و بسياري از بيماري‌هاي عفوني ديگ>ر در اين زمره قرار مي‌گيرند. بهبود كيفي>ت آ>ب و عدم استفاده از ديگ>ر مناب>ع غيربهداشت>ي آ>ب حت>ي ب>ه طور موق>ت ،مي‌توان>د در از بين رفتن اين بيماري‌ها نقش بسزايي ايفا نمايد. ب – بيماریهاي ناشي از عدم شستشوي كافي ()Water Washed Diseases وقوع اي>ن بيماري‌ها بيشت>ر ب>ه دلي>ل عدم دس>ترسي ب>ه آ>ب كاف>ي اس>ت .از اي>ن رو به منظور پيشگيري از وقوع آنها كميت آب بيش از كيفيت آن دخيل مي باشد .مانند بيماري تراخم افزايش كمي مقادير آب مصرفي و بهبود شرايط دسترسي و قابل اعتماد و بهداشتي بودن آب هاي مورد مص>رف در منازل و ارتقاي س>طح> بهداش>ت جامع>ه موثرتري>ن راهكارهاي رف>ع اي>ن گ>روه بيماریها تلقي مي‌شود. 124 ج -بيماريهایي كه آب در چرخه انتقال آنها نقش دارد ‏ در اين گروه بيماري‌هایي قرار دارند> كه عامل بيماري دوره اي از زندگي خود را در درون بد>ن ناقل آبزي سپري مي‌كند .شيستوزوميازيس مثال بارزي از اين گونه بيماري‌ها اس>ت و بد>يهي است كه كاهش تماس با آب آلوده، كنترل جمعيت ناقلين و كاهش آلودگي منابع آب با مدفوع ،راهكارهاي موثر كنترل اينگونه بيماري ها هستند. اين بيماري كه يكي از معضالت بهداشتي استان خوزس>تان را تشكيل مي داد ،به خوبي كنترل شده است. د -بيماريهاي منتقله به وسيله حشرات ناقل مرتبط با آب ‏ در اين گ>روه ناقل بيماري در دوره اي از زندگي ،آبزي بوده يا اينكه نزديك آب زيست مي كند .مانند ماالريا ‏ بهبود شرايط> آبهاي س>طحي ،حذف جايگاه هاي پرورش و تكثير حشرات ،كاه>ش ارتباط افراد با مكان هاي پرورش> و تكثي>ر حشرات و اس>تفاده از وس>ايل حفاظت>ي در كنترل اي>ن بيماري ه>ا بس>يار موث>ر هس>تند ب>ه طوري كه تحت تاثي>ر همي>ن اقدامات از ميزان بروز ماالري>ا در س>راسر كشور ب>ه شدت كاس>ته شد>ه اس>ت .عالوه بر عوام>ل بيولوژيكي، بسياري از مواد شيميايي نيز مي توانند در كوتاه مدت يا درازمدت عوارض س>وئي را در انسان ايجاد كنند>. 125 بيماريهاي منتقله توسط هوا بس>ياري از عوام>ل ميكروب>ي مي‌توانن>د از طري>ق هوا منتق>ل شوند .عالوه بر عوام>ل ميكروب>ي و بيولوژيكي ديگر بسياري از آالينده هاي فيزيكي و شيميايي از طريق هوا سالمتي انسان را تهديد مي‌‌كنند. اين آالينده ها عمدتا ذرات ،منواكسيد كربن ،اكسيدهاي گوگرد ،اكسيدهاي ازت ،سرب ،هيدروكربورها، تركيبات آلي خطرناك و فلزات سنگين هستند. ‏ اي>ن آالينده ه>ا دراث>ر گس>ترش فعالي>ت هاي انس>ان نظي>ر تردد خودروه>ا ،ص>نايع ،مص>رف سوخت هاي فسيلي جهت تامين انرژي و گرما و غيره حاصل مي‌شوند. بيشتري>ن اثرات بهداشت>ي آلودگ>ي هوا ب>ه بيماري‌هاي تنفس>ي مربوط م>ي شود كه شام>ل برونشيت، آمفيزم ،سرطان ريه و غيره مي باشد. 126 بيماريهاي منتقله ناشي از دفع نادرست پسماند ‏ دفع نادرست و غير اصولي پسماند مي‌تواند مخاطرات بهداشتي بسياري در جوامع ايجاد كند. ‏ آلودگ>ي آ>ب ،خاك و هوا از معضالت اس>اسي دف>ع پس>ماند ب>ه شمار مي‌رود .قرارگرفت>ن مناب>ع آب در معرض آلودگي به پسماند كليه پيامدهاي سوء مطرح شده در خصوص بيماري هاي منتقله توسط آب را به دنبال دارد. ‏ پس>ماند ب>ه لحاظ دارا بودن مواد آل>ي و مواد غذاي>ي مي‌توان>د محي>ط بس>يار مناس>بي جهت پرورش و تكثير حشرات و جوندگاني باشد كه بالقوه ناقل بيماري‌ها هستند. ‏ بديهي اس>ت كه اعمال معيارهاي بهداش>ت محي>ط و بهس>ازي در فعاليت‌هاي مديريت>ي پس>ماند نظير جم>ع آوري ،حم>ل و نق>ل ،دف>ع نهاي>ي و بازياف>ت ،مي‌توان>د در مهار بيماري‌هاي م>ر بوط>ه نقش ويژه‌اي ايفا نمايد. 127 چالش هاي تخصصي بهداشت محيط 128 آشنایی با سازمان‌هاي بین المللی مرتبط با سالمت 12 9 متحد ملل ‌هاي ق صندو و ها برنامه ‌ها، ن سازما سازمان‌ها ،برنامه ها و صندوق‌هاي ملل متحد وسعه11 ‌هايي ندوق ازمان ستقيمادردرت توسعه كهم مستقيما كه ‌هايي ‌هاو وصصندوق ‌ها ـ ـ سسازمان دارند قش تن دارند تقش .س.سالمالم ن غيرمستقيمبا با سازمانن طورغيرمستقيم هاييكهكهبهبهطور برنامههايي ‌ها‌هاو وبرنامه -2-2سازما باشند.د. ارتباطميميباشن سالمتدردرارتباط سالمت 13 0 ـ سازمان‌ها و صندوق‌هايي كه مستقيما در توسعه سالمت1 :نقش دارند سازمان جهاني بهداشت  World Health Organization : WHO صندوق كودكان ملل متحد  )United Nations Children's Fund : UNICEF( صندوق جمعيت ملل متحد  )United Nations Population Fund : UNFPA( علمي و فرهنگي ملل متحد،سازمان آموزشي  United Nations Educational, Scientific and Cultural 13 1 Organization (UNESCO) سازمان‌ها و برنامه هايي كه به طور غيرمستقيم با سالمت-2 :در ارتباط مي باشند برنامه عمران ملل متحد  )United Nations Development Program : UNDP( اداره كميسارياي عالي ملل متحد  Office of the United Nations High Commissioner for( )Refugees : UNHCR برنامه محيط زيست ملل متحد  )United Nations Environmental Program : UNEP( گروه بانك جهاني  )World Bank Group( سازمان بين‌المللي كار 132  )International Labor Organization : ILO( سازمان‌ها و برنامه هايي كه به طور غيرمستقيم با سالمت-2 :در ارتباط مي باشند سازمان بين‌المللي تجارت )World Trade Organization : WTO( سازمان منع سالح‌هاي شيميايي Organization of the Prohibition of Chemical( )Weapons: OPCW سازمان غذا و كشاورزي ملل متحد Food and Agriculture Organization of United( )Nations : FAO 133 برنامه غذاي جهاني )World Food Program: WFP( سازمان جهاني بهداشت ()WHO ‏ سازمان بهداشت جهانی ( )WHOیکی از آژانس های تخصصی سازمان ملل متحد است که نقش یک مرجعیت سازمان دهنده را بر بهداشت جامعه جهانی ایفا می کند. ‏ س ازمان بهداش ت جهان ی در ۹آوری ل س ال ۱۹۴ ۸در ژن و (واق ع در س وییس) تأس یس ش د و حک م سرپرستی و منابعش را از سازمان بهداشت سابق ،که خود آژانسی در جامعه ملل بود برگرفت. ‏ هدف از تشكيل اين سازمان ،دستيابي همه افراد به باالترين سطح سالمت است. ‏ برخورداري از بيشترين اس تاندارد قاب ل دس ترسي س المت ،يكي از حقوق اس اسي هم ه انس انها بدون توجه به تفاوتهاي نژادي ،مذهبي ،سياسي و شرايط اجتماعي واقتصادي است. اداره امور سازمان جهاني بهداشت ،سه هيئت اصلي شامل مجمع بهداشت جهاني ‏ هيئت اجرايي دبيرخانه 134 كمك‌هاي فني سازمان جهاني بهداشت در چارچوب زير صورت مي‌گيرد: ‏ ‏ اعزام متخصص يا مشاور به كشورها. كم ك ب ه آموزش نيروي انس اني پزشك ي و بهداشت ي كشوره ا از طريق برگزاري دوره هاي آموزش ي داخل ي يا خارج ي و يا اعزام نيروه ا ب ه خارج از كشور ب ه منظور بازآموزي يا طي دوره هاي تكميلي در زمينه برنامه هاي بهداشتي. ‏ تامين لوازم و تجهيزات اساسي مورد نياز برنامه ها. ‏ برگزاري گردهمايي‌هاي بين كشوري يا منطقه اي. ‏ كمك به تبادل اطالعات در زمينه مسائل پزشكي و بهداشتي. 135 مجمع بهداشت جهاني( نمايندگان كليه كشورهاي عضو) ،وظيفه اصلي آ ن س ياستگذاري ،تص ويب بودج ه و انتص اب مدير كل اس ت .اجالس مجم ع بهداش ت جهاني همه ساله در ماه مه در ژنو برگزار مي‌شود. ‏ هيئت اجرايي شامل 32نفر عضو مي‌باشد كه توسط مجمع از بين كشورهاي عضو براي مدت س ه س ال انتخاب مي‌شوند .جلس ات هيئ ت اجرايي س الي دوبار (ژانويه و مه( تشكيل مي‌شود .رسيدگي به امور فني ،تهيه برنامه كار مجمع و بررسي بودجه سازمان از اهم وظايف هيئت اجرايي مي‌باشند. س ازمان جهان ي بهداش ت داراي ش ش منطق ه (اروپ ا ،آمريك ا ،آفريق ا ،آس ياي جنوب شرقي ،غرب اقيانوس آرام ،مديترانه شرقي( و 141اداره كشوري مي‌باشد. 136 مناطق شش گانهWHO ‏ منطقه آفريقا :با عضويت 30كشوركه در مركز برازويل كنگو مي باشد. ‏ منطقه آمريكا :با عضويت 24كشوركه مركز آن در واشنگتن آمريكا مي باشد. ‏ منطق ه مديتران ه شرق ي :ب ا عضويت 18كشور كه مركز آ ن دراس كندريه مص ر است و ايران جزء اين منطقه است. ‏ منطقه اروپا :با عضويت 33كشور كه مركز آن در كپنهاك دانمارك مي باشد. ‏ منطق ه آس ياي جنوب شرق ي :ب ا عضويت 8كشور كه مركز آ ن در دهل ي ن و هندوستان است. ‏ منطق ه غرب اقيانوس آرام :ب ا عضويت 11كشور كه مركز آ ن در مانيل فيليپين مي باشد. 137 صندوق كودكان ملل متحد UNICEF ‏UNITED NATIONS INTERNATIONAL CHILDREN'S )EMERGENCY FUND (UNICEF يونيسف بخشي از ملل متحد است كه منحصرا به كودكان اختصاص يافته است. اين س ازمان در س ال 1946ب ه عنوان جزئ ي از س يستم مل ل متح د ب ه منظور تس كين آالم كودكان به دنبال جنگ جهاني دوم پايه گذاري شد. يونيس ف يك تجل ي از روحيه رايج زمان يعن ي تعه د براي رويارويي و ح ل مشكالت ب ه طور دسته جمعي بود. از سال 1950كه مجمع عمومي ملل متحد اختيارات و تعهدات يونيسف را وسيعتر كرد ،اين س ازمان در كشورهاي در حال توس عه براي كودكان ي كه آينده آن‌ه ا ب ه واس طه فق ر، بيماري‌هاي قاب ل پيشگيري ،س وء تغذيه و فقدان فرص ت‌هاي آموزش ي ب ه مخاطره افتاده است در تالش بوده است. 138 يونيسف براي ساختن يك دنياي دوستدار كودك در جهت اهداف زير تالش مي‌كند: ‏ ‏ ارتقا و رعايت حقوق كودكان و حقوق انساني خصوصا زنان. هدايت قوانين ،سياست‌ها و اقدامات مربوط به كودكان به وسيله اصولي كه بيشترين منابع را براي كودكان در بر دارند. ‏ فراهم كردن حداكثر امكان رشد براي كودكان به طوريكه بتوانند سالم زندگي كنند و زندگي فعالي داشته باشند ،همچنين از فرص ت‌هاي زيادي براي يادگيري و مشاركت در تصميماتي كه رفاه آنها را متاثر مي‌سازد برخوردار باشند. ‏ ‏ رعايت عدالت اجتماعي در تدوين سياست‌ها و برنامه هاي مربوط به كودكان. محافظ ت از كودكان ي كه در شرايط نامس اعدي قرار دارن د (كودكان جن گ ،باليا ،فق ر مطل ق ،انواع خشونت و استثمار) .همچنين در فوريت‌ها ،يونيسف از حقوق كودكان محافظت مي‌كند. 139 برنامه حمايتي يونيسف -شامل پنج برنامه بخشي پيشگيري از سوء تغذيه بهبود كيفيت خدمات كاهش نابرابري‌ها كودكان نيازمند حمايت ويژه ارتقا و پايش عهدنامه حقوق كودك 140 در ادامه به توضیح مهمترین سازمان‌ها و برنامه هايي كه به طور غير مستقيم با سالمت در ارتباط مي باشند ،می پردازیم: سازمان بين‌المللي كار()ILO ‏International Labour Organization سازمان بين‌المللي كار ،يك آژانس تخصصي است كه مسئوليت اصلي آن ارتقاي عدالت اجتماعي و حفظ حقوق انساني كارگر مي‌باشد .اين سازمان در سال 1919تاسيس شد و در سال 1946به اولين آژانس تخصصي ملل متحد تبديل گرديد. 141 مهمترين وظايف سازمان بين‌المللي كار و كارگر عبارتند از : تعيين سياست‌ها و برنامه هاي بين‌المللي براي كمك به بهبود شرايط كار و زندگي ‏ ايجاد اس تانداردهاي بين‌الملل ي ب ه عنوان راهنماي مقامات كشوري در اجرايي كردن اين سياست‌ها اجراي يك برنامه وسيع همكاري فني براي كمك به دولت‌ها در جهت موثر سازي سياست‌ها و مشاركت در برنامه هاي آموزشي و پژوهشي به منظور پيشبرد اين فعاليت‌ها. ای ن س ازمان بين‌الملل ي از اين نظ ر كه نمايندگان كارگ ر و كارفرم ا ب ا نمايندگان دول ت در تعيين سياست‌ها صداي يكسان دارند ،در بين سازمان‌هاي جهاني ،بي همتا مي‌باشد. 142 بانك جهاني Word Bank هدف بان ك جهان ي ،كم ك ب ه كشورهاي فقير م ي باش د وب ه پروژ ه هاي كه ب ه رشد اقتصادي كشور مي انجامد وام مي پردازد. پروژ ه هاي بهداشت ي و زيس ت محيط ي ه م جزء كم ك هاي بان ك جهان ي قرار مي گيرد. 143 سازمان‌هاي غير دولتي بين‌المللي و توسعه سالمت س ازمان‌هاي غيردولت ي ( )NGOsبين‌الملل ي تح ت عناوين مختل ف از قبيل س ازمان ،انجم ن ،اتحاديه ،آژان س ،كميس يون ،گروه مشورت ي ،جمعيت ،مركز، مجم ع و فدراس يون در توس عه س المت مل ي و بين‌الملل ي نق ش مهم ي ايف ا مي‌نمايند. 144 صليب سرخ بين المللي يك س ازمان بش ر دوس تانه غير س ياسي و غير رس مي اس ت .كه عالقمن د ب ه خدم ت ب ه انسانها زمان صلح و جنگ است موسس آن هانري دونان تاجر سويسي بود كه به پيشنهاد وي در 1864نخستين كنوانسيون آن در ژنو برگزار گرديد. جمعيت هالل احمر ايران ‏ در 1302ب ا نام جمعيت شيرو خورشيد س رخ ايران تاس يس ش د ،همكار ص ليب سرخ بين المللي است. بع د از انقالب اس المي ،نام شيروخورشيد ب ه جمعيت هالل احم ر تغيير ياف ت و در وقوع بالياي طبيعي و زمان جنگ به فعايت مي پردازد. 145 سازمان های دارای فعالیت های بهداشتی در ایران وزارت بهداشت درمان و آموزش • سازمان بیمه های اجتماعی (تامین اجتماعی) • پزشکی • انستیتو پاستور ایران • وزارت رفاه • انستیتو رازی • سازمان انتقال خون ایران • بنگاه حمایت مادران و نوزادان • جمعیت مبارزه با سرطان • انجمن ملی حمایت کودکان • جمعیت کمک به جذامیان • هیات کمک به آسیب دیدگان • سازمان حفاظت از محیط زیست • انجمن حمایت معلولین • هالل احمر ایران (شیروخورشید) 146 سازمان های دارای فعالیت های بهداشتی در ایران • سازمان نظام پزشکی ایران • جمعیت حمایت کودکان بی سرپرست • سازمان ملی رفاه خانواده • بنیاد شهید • سازمان ملی رفاه نابینایان • کمیته امداد امام • سازمان ملی رفاه ناشنوایان • جهاد سازندگی (کمیته بهداشت و • انجمن حمایت زندانیان درمان) 147 از توجه شما سپاسگزارم

200,000 تومان