پاورپوینت فصل سوم زمین شناسی پایه یازدهم علوم تجربی منابع آب و خاک

صفحه 1:


صفحه 2:
اهمیت آب: فضانوردان»زمین رایک سباره آبی و بسار زیبا توصیف کرده اند. ‎Lot‏ حللت های جلمد‌ملیع وگاز» باعث تغسرات وسبعی درلانه آمون کره زمین می شود. آتب‌نماد زندگی است ودرسفری پایان ناپنیر بین سنگ کره وهواکر هسب تغیبر بوسته زمین» فرسایش, تغیبرات اقلیمی و...می شود. آیا می توان بدون آب به زندگی ادامه داد؟ سطح زمین بدون آب چه منظره ای خواهدداشت؟ در آینده نزدیک,با افزلیش روزافزون جمعیت و توسعه کشاورزی و صنعت» گرم شدن کره زمین و... بشربا چه چالش هلیی برای تأمین آب شیرین روبه روخواهدشد؟ آيا مى توان بدون خاک به زندگی ادامه داد؟ خاىء جه نقشى در زندكى كياهان و جانوران دارد؟ آیامی ‎wails‏ خاک جكونه واز جه موادى تشكيل مى شود؟ 

صفحه 3:


صفحه 4:
منابع تامین آب برای انسان : زندگی انسان و سایر جانداران» بدون آب امکان پنیر نیست. آب مورد نياز» از سود های سطحی و زیرزمینی تأمین می شود. بارش های حوی در تأمین ادن منابع» نقش اساسی دارند. جرخه آب: بخشی از بارش ها درمیک حوضه آبریز» قبل از رسیدنبه سطح زمین» توسط شاخ و برگ گیاهان گرفته می شود و بركاب را به وجود می آورد که مقداری از آن به صورت تبخیر مجددا به هوا کره برمی گردد. بخشی دیگر کمبه سطح زمین.عی رسدسیا تبخیرحی شودسیلبه صورت رواناب به سوی مناطق پست تر حوضه جریان می یابد. ایس از روانابسبه داخل زمین نفوذ و منلبع لب زیرزمینی را تغذیه می کند. بخش عمده آّب زیرزمینی» سرانجام از طویق چشمه چاه یا قنات» مجدد به سطح زمین راه می یابد. 

صفحه 5:


صفحه 6:
چه عواملی بر مقدار برگاب و رواناب موّثرند؟ میزان برگاب به عواملی مانند میزان تراکم برگ ها و میزان بزرگی برگ ها ومیزان تراکم درخت ها بستگی دارد یعنی هرچه تراکم برگ ها و درخت هابیشتر و برگ ها بزرگ ترباشند میزان برگاب افزایش می يابد و بالعكس میزان رواناب به میزان بارش,میزان نفوذپذیری رسوبات و سنك هاءميزان تبخیر,میزان شیب زمین , میزان پوشش گیاهی , میزان گیاخاک و...بستگی دارد. ۱ و تبخیردر چه بخش‌هایی از چرخة آب صورت می گیرد؟ باتوجه به شکل تقریبا درهمه بخش ها تبخیرانجام می شود هلی مقدار تبخیردرجاهای مختلف با هم اختلاف زیادی دارد هلی اساسا تبخیردردریاها و اقیانهس ها موجب تشکیل ابرها وبارزش درخشکی ها می شود ولی میزان تبخیر درآبخوان ها مخصوصا آبخوان های تحت فشار تقریبا صفراست 

صفحه 7:


صفحه 8:
۱ آب جاری اهمیت آب جاری: آب جاری‌سبا آنکه در مقایسمبا حجم کل ‎wl‏ کرد بسيار ناجيز است اعاء د ات تشكيل منلبع آب مانند لب آشامیدنی» کشاورزی» صنعتء تولميد برق و ... اهميت زيادى دارد. 

صفحه 9:
جمعأورى هم شكل روبهروء شش حوضة آبريز اطلاعات |[ ۲ پا چستجو در منابع معتبره يك يا دو رودخانه اصلی در هر حوضه را مشخص 1 31 درحوضه لبريز فلات مركزى مهم ترين رودها قمرود و قرجاى و رود خشک شده و ستم دیده زاینده رود می باشد.درحوضه آبریزخلیج فارس و دریای عمان مهم ترین رودها کارون و کرخه و دز و زهره می باشد.درحوضه لبریزدریای کاسپین رود سفیدرود و رود اترک و گرگان و چالوس می باشد. درحوضه لبریز دریاچه خشک شده ارومیه روز سیمینه رود و زاینده رود می باشد و درحوضه لبریز قره قوم رود کشف رود و درحوضه آبریز شرقی رود ماشکل می باشد. 

صفحه 10:
آبدهی: سرعت آب در نقاط مختلف یک رودخانه» متغیر است. اندازه گیری سرعت لب وآبدهی رودخلنه‌سبه صورت روزلنه و با در دوره های زمانی طولانی تر و به روش های مختلف انجام می شود. روش محاسبه آبدهی یک رود: نبا تعيين سرعت ب دریک رودخلنه‌یا کانال و اندازه گیری سطح . مقطع لّن»حی توان مقدار آبدهی (دبی) رابا استفاده از رابطه زیر محاسبه کرد. 0آبدهوبر حسعتر عكسير ثلنيه #مساحتسطح حقطع جر ‎are‏ حسعتر مربع /سرعنجریا نآبسرحسبتر بسر شلنیه Q=AxV 

صفحه 11:
تعریف آبدهی: به حجم آب جابجاشده از یک مقطع مشخص (رودخانه, کانال آب, , دریچه سد, لوله یا هر سازه دیگر) در مدت زمان مشخص آبدهی گفته می‌شود. واحد آبدهی ‎m3/s‏ متر مکعب بر ثانیه می‌باشد. 

صفحه 12:
شکل ۳۰۲ ایستگاه ندزهگیری آیدهی رود 

صفحه 13:
پیوند با ‎wy‏ ه آب در رودی با سطح مقطع ۱۰۰ مترمریع, و با سرعت متوسط ۲ متر بر ثانیه در جریان است. آبدهی رود را محاسبه کنید. ۰ ۲۰مترمکعب در ثانیه-۲مترمکعب درثانیه ۱۰۰ « اكر اين رود به يك تالاب منتهى شود در طی یک هفته, چند متر مکعب آب را وارد تالاب می‌کند؟ ۰ مترمکعب در ادقيقه<1۰ثانیه ۲۰۰۱ ۰۰۰۰مترمکعب در (ساعت-۰ ۱۲۰۰۰ ۷۲۸۰۰۰۰ ۱مترمکعب دریک شبانه روز ۲ساعت ۷۲۰۰۰۰ ۰ مترمکعب_ دریک ۱۷۲۸۵۰۰۰ 

صفحه 14:
میزان آبدهی رودخانه ها درفصل تابستان و زستان: آبدهی رودخلنه؛ در بهارسبه علت ذوب برف‌ها و افزلیش بارندگی؛ افزايش می یابد. در ادامه درطول تابستان» معمولا آبدهی رودخانه کاهش می یابد. جرا درمناطق مرطوب رودخانه ها دائمی هستند؟ مقدار بارندگی زاد و تبخر کم است. تعریف آبدهی ‎Tb‏ در رودخلنه های نواحی مرطوب بخشی از آب که هميشه جریان دارد» آبدهی پایه را تشکیل می دهد. منابع تامین آب رودهای نواحی مرطوب: آب لین رودخلنه هاء در زملفی که بارندگی نیست از ذوب برف ویخ نواحی مرتفع و با از ورود آب های زیرزمینی به داخل آنها تأمین می شود. چرا درمناطق گرم و خشک رودخانه ها فصلی وموقتی اند؟ درمناطق گرم و خشک که مقدار بارندگی کم و تبخیر زباد است؛ بیشتر رودخانه ها موقتی و فصلی هستند. 

صفحه 15:
فکر کنید ۱-مقدار رسوب‌گذاری و فرسایش را در تقاط ۸و ۸۳ مقایسه كنيد هريك از نيم رخ هاى الف و ب و ب مربوط به کدام مقطع رود می‌باشد؟ در بيشتررسوب كذارى انجام مى شود به دليل سرعت كمتر آب نسبت به قسمت ' .2 در" ۸ بیشترعمل فرسایش انجام می شود به دلیل سرعت بیشتر آب نسبت به قسمت ۸ 

صفحه 16:
آب زیرزمینی تاربخچه استفاده از آب توسط انسان های نخستین: انسان های نخستین» از تب زیرزمینی تنها برای شرب استفاده می کردند. ببه تدییج‌سبا گذشت زمان از لین لب برای کشاورزی و گردش آسیاب ها نیز بهره می بردند. مردمان ابران زمین» از قدیم» ب های زبرزمینی را با احداث قنات ‎Stes 9 Eg as) eee‏ ۱ تعريف آب زيرزمينى: 0 َب زیرزمینی» آبی است که در منلفذ و فضاهای خللی الیه هاي زیرزمین جمع حی شودو از طریق چاه» چشمه و قنات» قابل بهره برداری می گردد. 

صفحه 17:
جمع‌آوری اطلاعات * قدیمی‌ترین ‎che OH‏ در کنام استان کشور قرار درد ونم آن چیست؟ ه حدود ۴۰۰۰۰ رشته قنات در کشور ما وجود دارد. بیشترین تعداد قنات» در کدام یک از شش حوضه آبریز اصلى ايران حفرشده‌اند؟ دلیل آن چیست؟ قنات قصبه (كاريز كناباد) يا كاريز كيخسرو عميق ترين و قديمى ترين كاريز جهان است. آنكونه كه از منلبع كيهن و همچنین سفرنامه ناصر خسرو و منابع شفاهی بر می‌آید آنرا کاریز کیخسرو می‌گفته‌اند. بیشتر درحوضه آبیزداخلی(فلات مركزى)قرار دارد به دليل بارش كم و كمبود آب دراين منطقه وو.. 

صفحه 18:
اهمیت آب های زیرزمینی: آب زیرزمینی قلبل بهره بردارى» كرجه فقط حجم کمی از لب کره را تشکیل می دهد ملی همین مقدار دزرگ تردن ذخبره آب شیرین قلبل بهره برداری در خشکی ها است. 

صفحه 19:
سطح ایستابی: منطقه تهویه: در هنگام نفوذ آبسبه داخل زمین» بخشی از آب نفوذی به سطح ذرات خاک باسنگ عی چسبد؛به طوری که منلفذ و فضاهای خللی؛ توسط لب و هواچر می شود و منطثه تمویه شکل می گیرد. منطقه اشباع: بخشی از لب نفوذی,به طرف عمق بیشتر حرکت می کند تا به سنگ بستر برسد وبر روی آن جمع شود و منطقه اشباع را ایجادکند. که فضاهای خللی توسط آب پرشده است. سطح بالابى ابن منطقه» سطح ادستایی است . 

صفحه 20:
شكل 5 توزيع عمقى أب زيرزمينى و تشكيل سطح ايستابى 

صفحه 21:
مفاخر ایرانی * برخی از دانشمندان ایا نی در مورد أبهاى زيرزمينى» نظرات ارزنده‌ای_ارائه کرده‌اند. ابویکر محمدین الحسن الحاسب کرچی (قرن چهارم و پنجم هق) کتابی با عنوان «استخراج آبهاى بنهانى» درباره منشأ و روش هاى استخراج آب زیرزمینی نوشته است. ابوریحان بیرونی (قرن چهارم و ینجم ه.ق) در كتاب « آثار الباقيه» چشمه‌ها و علت تغییر مقدار آب نها را ذکرکرده است. وی خروج آب از چاه‌های آرتزین را پراساس قانون ظروف مرتبطه بیان کرده است.ابوحاتم مظفر اسفرازى (قرن پنجم وششم ه.ق) در «رسالهآثار علوی» مطالبی دربرة شکل گیری چشمه‌ها و رودها نفوذ آب به داخل کیفیت آب به دلیل وجود کانی‌های قابل حل در مسیر ‎wl‏ عنوان کرده است. 

صفحه 22:
بيوند با فیزیک « جه نيرويى باعث تشكيل حاشية مويينه مى شود؟ به‌علت جاذبه مولکولی بین آب و سنگ و همچنین جاذبه بین خود ذرات . على رغمنيروى جاذبه زمين » به‌صورت معلق می‌ماند. Lule خاک, چه تأثیری بر ضخامت حاشیه مویینه دارد؟ هرچه رسوبات دانه‌ریزتر و در نتیجه منافذ و مجاری نازک عر باشند. لب بیشتر بالا خواهد رفت. ضخامت منطقه موئینه معمولا بین چند سانتیمتر تا ۲ الى ۳ متر است. ه هنگامی که عمق سطح ایستابی کم باشد به‌طوری که حاشیه مویینه, به سطح زمين اقی می‌افتد و چه مشکلاتی ایجاد می‌کند؟ درمناطق خشک و کویری لب های شور موجود در حاشیه مویینهبه سطح زمین رسیده و براثرتبخیردرسطح زمین لایه های نمکی رسوب می کند و شوره زارها را پدید می آورد و... 

صفحه 23:
میزان عمق سطح ایستابی: عمق سطح ایستابی در مناطق مختلف متفاوت است. در بعضی مناطق کمتر ازسیک متر و در برخی مناطق تاصدها متر می رسد. نقش آب های زیرزمینی در ایجاد جشمه و بر که: سطح ایستابی,تقریبًازتوپوگرلفی سطح زمین تبعیت می کند.هنگلمی که سطح استایی‌با سطح زمین برخورد کند» آّب زبرزمینیبه صورت چشمهیا برکه در سطح زمین ظاهر می شود. نقش آب های زبرزمینی در ابجاد باتلاق و شوره زار: و درصورتی که سطح ابستایی بر سطح زمین منطبق شود با در نزدیک آن 153 3 گیرد» باتلاق با شوره زار شکل می گیرد. 

صفحه 24:


صفحه 25:


صفحه 26:
یادآوری * در سال‌های گذشته در مورد عمق سطح ایستابی خوانده بودید. چه عواملی بر تغییرات سطحایساییموتراست. «در مورد عوامل مؤثر بر تغییرات عمق سطح ایستابی در یک منطقه. اطلاعاتی جمع آوری و در کلاس ارائه دهید. ۱-میزان بارش سالانه و فصلی با ا ایستابی افزایش می يابد. ۲-میزان نفوذ آب به داخل - زمین(ت هرچقدر آب بیشتری به داخل زمین نفوذ کند میزان عمق سطح ایستابی کمترمی شود و بالعکس ۳-تغییرات میزان بهره برداری با افزایش میزان بهره برداری از آب های زی مینی سطح ایستابی پابین تر مي رود و درنهایت آب شورمی شود و... 

صفحه 27:
تخلخل و نفوذپذ یری: عامل تشکیل آبخوان: برای تشکیل آبخوان لازم است که رسوبات و سنگ هاء دارای فضاهای خالی باشند. عوامل پبدایش فضاهای خالی: لین فضاهای خللیبا منلفذ اولیه هستندکه از ابتدای تشکیل در ّن ها وجود داشته لندسیلپس از تشکیل سنگبه صورت انویه بر لثر شکستگی» هوازدگی» انحلال با عوامل دیگر در آن به وجود آمده اند. فرمول درصد فضاهای خالی (تخلخل): درصد فضاهای خالی (تخلخل) رسوب یا سنگ؛ طبق رابطه زیر بر حسب در صد» محاسبه می شود. 505 ‏حجم فضاهای خالی‎ )17[( eles JS ex> (m") 

صفحه 28:
در کدام رسوبات آب بیشتری نفوذ می‌کند؟ 

صفحه 29:
پیوند با ۲ اث داری از یک آبخوان در یک دشت به مسا ولاق » براثر بهرهبردارى از يك أبخوان در ي ‎١‏ ‎٠٠‏ درصدء سطح ایستابی ۱۰ متر افت کرده است. چه حجمی از آب تخلیه شده است؟ ‎ ‏حجم آب تخلیه شده-درصد تخلخل*:مساحت دشت* افت اولیه سطح ایستابی ‏دوصدضربدر ۲میلیارد عترمیبع ضربدر * اهتر 30 حیلیارد عترمیبع آبقسخلیه شدملست60 ‎ ‎ ‎ ‏ه چنانچه این حجم آب در طی ۳۰ روز پمپاژ شده باشد. میانگین آبدهی چاه‌ها چقدر بوده ‏است؟ ‎ ‎ ‏عیلیارد عتر حوبع را بسر ۳۰و ۳۶۰۰۲۴ تقسیم‌می‌کنيم که مشود 600 مترحکعمهوفلنیه 231000 ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 30:
آیا تخلخل خاک به معنای نفوذپذیری و عبور آب است؟ هر چه درصد تخلخل خاکسیا سنک بیشتر باشد» ّب بیشتری را می تولند در خود نکه دارد. لما لزومأباعث عبور لب نمی شود."متلا سنک پا بسیار متخلخل است اماء آب ا زآن عبور نمی کند. چرارس ها نفوذپذیری اندکی دارند؟ رس‌ها بسیارمتخلخل لند» ملیبه علت ریز بودن ذرات» نفوذپذیری بسیار اندکی دارند. عوامل موئربرمیزان نفوذپذیری خاک و رسوبات: میزان نفوذپذیری خاکسبه میزان ارتباط و اندازه منلفذ بستگی دارد. برخی خاک‌ها دارای تخلخل زباد و نفوذپذیری کم هستندو عبور آب از درون آن هاء به دشواری صورت می گیرد. | درصد تخلخل و نفوذپذیری آبخوان ببانگرچیست؟ درصد تخلخل آنخوان» ببانگر مقدار لب ذخبره شده در آن و نفوذيذيرىء نشانگر توانابی آنخوان در هدادت آب می باشد. 

صفحه 31:
شکل ۳-۵ تخلخل و نفوذپذیری 

صفحه 32:
پادآوری 5 در سال هاى كذشته. با آبخوان و انواع آن آشنا شدید. در اینباره به پرسش‌های زیر پاسخ دهید: آبخوان چیست؟ قسمتی از پوسته زمین است که سوراخ‌هایا خلل و فرج سنگ‌های آن از لب مملو و اشباع شده باشد. معمولاً منافذ و سوراخ‌های سنگ‌ها بر اثر بارندگی‌های ممتد از لب پر شده و با رسیدن به سطح غیرقابل تراوشی مانند سنگ‌های رسی در همان‌جا متوقف می‌گردد و به شکل چشمه‌سارهای مختلفی در سطح زمین آشکار می‌شود. بدیهی است متناسب‌با خارج شدن لب از لین چشمه‌ها سطح آب‌های زیرزمینی افت کرده و پانین می‌رود. قاعدتاً سطح آب‌های زیرزمینی در فصل‌های مرطوب بالا آمده و برعکس در فصل‌های خشک پائین می‌رود ولی هیچگاه از سطح معینی بالاتر یا پائین تر نخواهد رفت. پائین‌ترین سطح آب زیرزمینی هر منطقه را سطح آب دائمی آن منطقه می‌نامند. 

صفحه 33:
؟-در شكل زيرء نوع آبخوان‌های الف و ب را مشخص کنید. پیزومتریک نفوذناپذیر آبخوان آلف آبخوان آزاد است و آبخوان ب 

صفحه 34:


صفحه 35:
‎plas ۴‏ چاه از نوع آرتزین است؟ ‏چاه شماره چاه آرتزین می باشد یعنی آب‌با فشار بیرون می ید زیرا چاه به للیه تحت فشار وصل شده است ملی چاه شماره ۱چاه معمیلی است ولب با فشار بیرون نمی ‎ul‏ ۱ درچاه شماره ۲سطح پیزومتریک بالاتراز سطح زمین است و درنتیجه آب خود لحو دا ات را ی رد تس دا رن از سطح زمین است و آب خود به خود بالا نمی آید. ‎ 

صفحه 36:
آبخوان: ویژگی های متفاوت آبرفت ها و سنگ ها درتشکیل آبخوان: سنگ ها و رسوبات مختلف از نظر تشکیل آبخوان و میزان آبدهی» ویژگی های متفاوتی دارند. -لیرفت ها و سنگ های آهکی حفره دار (آهک کارستی) قابلت تشکیل آیخوان را دارند -شیل ها» سنگ های دگرگینی و آذیدن» آیخوان خوبی تشکیل نمی دهندبه طوری‌که» معمولاً ياجشمه اى در آنها به وجود نمی تیسیا در صورت تشکیل» چشعه هلیی‌با آبدهی بسیار کم و فصلی دارند. در سنک های آهکی حفره دار» معمولاً چشمه های‌پر آب و دائمی ایجاد می شود. 

صفحه 37:
شکل ۳-۶ الف) چشمة کارستی طاق بستان کرمانشاه ب)/چشمة کارستی کاماسیاب نهاوند 

صفحه 38:
تعریف سطح ایستابی: لگر چا هی دریک لیه آبدار آزاد حفر شود» تراز آب در چاه» نمابانگر سطح ایستابی است. تعریف سطح پیزومتریک: در ‎ay‏ آبدار تحت فشار‌تراز آب درجاه» سطح پیزومتریک است. 

صفحه 39:


صفحه 40:
حرکت آب زیرزمینی: ‎OT‏ برای حرکت در داخل زمین» نیاز به انرژی دارد. لب زیرزمینی-به طور کلی؛ از مکلنی-با انریٍی بیشتر به مکانی با انرژی کمتر حرکت می کند. ‏لین حرکت خیلی کندتراز حرکت لب در رودخانه است. ‏حرکت لب در داخل آبخوان» از کمتر ازبیک متر تا صدها متر در روزتغییر می کند. ۲ ‏بر ای محاسبه سرعت آب زیرزمینی» از قانون دارسی استفاده می شود. 

صفحه 41:


صفحه 42:
قانون دارسی ۷ها 03۳0/5 جریان آب از میان یک محیط مخلخل را توصیف می‌کند. این قانون توسط هنری دارسی بر ايم نتایج مطالعات آزمایشگاهی بر روی جریان لب گذرنده از میان یک ستون ماسه‌ای فرمول‌بندی شده‌است. 

صفحه 43:
ترکیب آب زیرزمینی: مهم ترین ترکیبات آب های زیرزمینی: تر کیب لّب زیرزمینی از مجلیبه محل دیگر تغییر حی کند. آب زیرزمینی‌سبه ‎count gb‏ حاوی کلر دها» سولفات‌ها و بی کرینات های کلسیم؛ منبزیم» سدیم» پتانسیم و آهن است. بسیاری از عناصر و مواد ديكر نیز به مقدار بسیار کم در آب زیرزمینی وجود دارد. عوامل موثربرمیزان غلظت نمک های حل شده درآب های زیرزمینی: غلظت نمک های حل شده در لب زیرزمینی‌به جنس کلنی ها و سنك هاء سرعت نفوذ ب» دما و مسافت طی شده توسط آب بستگی دارد. لب ضمن حرکت آهسته در زیر زمین» فرصت زیادی برای انحلال کانی های مسیر خود دارد. " 

صفحه 44:
مقدار نمک های محلول در آب های ‎oe‏ درسنگ ها و رسوبات : -مقدار نمک های محلول در لب زیرزمینی موجود در سنگ های آذرین و دگرگونی» به طور معمول كم است. - سنك هاى تبخيرى_مانند سنك نمك و سنى کج انحلال بذيري زيادى دايند و از لين روء لكب لين كونه آبخوان هاء عموما داراى املاح فراوان هستند. - لايه هاى آبدار موجود در رسوبات رودخانه اى و آبرفتى به طور معمول حاوى آب شيرين هستند. در نواحی خشک» مانند مناطق کویری ایران» در برخى نقاط شوری آب چنان زباد است که برای بسیاری از مصرف هاء» نامناسب است. 

صفحه 45:
هدر مناطق خشک هر چقدر بهرهبرداری از آب‌های زیرزمینی بیشتر باشد, کیفیت آب, نامطلوب تر است. دلیل آن را توضیح دهید. درسفره های لب زیرزمینی هميشه لب شور به دلیل سنگین تربودن در زیرمنلبع آب شرین قرار دارند.با افزلیش بهره برداری بی رویه از لب های زیرزمینی,منلبع لب شیرین تمام شده وب شورتر و شورتر می گردد و... 

صفحه 46:
پیوند با ۲ سختی آب. به علت نمک‌های محلول در آن است. یون‌های کلسیم و منيزیم. به عنوان فراوان ترين | یون‌های موجود در آب. ملاک تعیین سختی آب هستند. 1 سختی کل (میلی گرم در لیتر کلسیم کربنات) ‎TH=vlaCal+¥/\ Mg‏ — * نمونث آبی دارای ۵۰ میلی گرم در لیتر. یون کلسیم و ۳۵ میلی گرم در لیتره یون منيزیم است. سختی کل آب چقدر است؟ تحقیق کنید که یا ین آب برای شرب مناسب است؟ ay 1 1+ 1-۵ + F/\ Me باتوجه به عددبه دست آمده و جدول میزان سختی لب خیلی سخت می باشد.لین آب برای شوب اصلا مناسب تیست. اکربنات کلسیم) سختی لب ‎img/lit)‏ ‏خیلی سخت/ متوسط| اسختى کم| سبکم ‎telex‏ 55 - 5 100 - 56 200 - 101 500 - 1 

صفحه 47:
سس ‎[ied‏ ار زیر را با هم مقایسه کنید. چاه شماره آبه دلیل نزدیک بودن به نواحی کوهستانی و منطقه تغنیه مقدار املاح معدنی ان کمتر و آب شیرین تراست ولی چاه شماره ابه دلیل دور بودن از منطقه تغنیه و حرکت لب در مسیرطولانی و ترکیب شدن املاح معدنی در طول مسیر .مقدار املاح معدنی آن بیشتر است و... 

صفحه 48:
تجدیدبذیری آب آب تجدید ب ابر ّب تجدیدپنیر» آبی است که در مقیاس زملنی معین‌سپس از مصرف انسان» ازطریق چرخه آب, جایگزین می شود ناپذیر بخشی از ذخلیر آب کمپس از مصرف» جایگزین نمی شود ب تجدیدناپذیر است. rc = Cee 3 RS Ne. 5 05 G rc = ie 3 

صفحه 49:
روش جلوگیری از ایجاد بحران آب: باید میزان بهره برداری از منابع آب کمتر ازمیزان تغذیه آن منابع باشد. پیامدهای وقوع بحران آب در کشور: کاهش شدیدذخایر آب زیرزمینی اهمیت توجه به میزان مصرف منابع آب کشور: افزایش زیاد میزان مصرف منابع آبی کشور آب های فسیلی: تب های فسیلیبه لب هلیی کفته‌حی شودکه در طی چند هزار سال گذشته در اعماق زباد محبوس شده اند و در چرخه آب قرار ندارند. 

صفحه 50:
ه تمودار زيم می‌دهد. نمودار را تفسیر کنید. جمعیت کشور ۸۰۰متر مکعب | بازاى هر نفو در سا 1 ۱۳۸۰ ۰ + تشیرات سرانه آب تسقیدپذیر و جمعیت کشور در عد سال اخر را نشان سران آب تجدیدپذیر (مترمکعب در سال برنفر) متر مكعب به‌ازای هر نفر در سال Vee tre rR) ee ‏سال شمسى‎ 

صفحه 51:
درسال ۱۳۰۰هجری شمسی سرانه لب تجدید پذیربرای ۱۳۰۰۰مترمکعب به ازای هرنفردریک سال بوده است على متاسفانه این رقم درسال ۱2۰۰هجری خورشیدی به کمتراز ۲۰۰۰مترمکعب رسیده است لین رقم یعنی فاجعه و لین رقم یعنی نابودی سرزمین ایران در آینده و لین رقم یعنی در آینده هرایرلنی برای زنده ماندن آبی دراین سرزمین ندارد.کاهش مصرف سراه آب رابطه مستقیم با افزایش جمعیت درکشوردارد.درسال ۳۰۰هجری شمسی جمعيت کشور ۰ (ملیون نف و درسال +50 لبه بيش از ١#ميليون‏ نفرخواهد رسيد و اين زنگ هششدارى است براى مسئولين كه جلوى افزليش بى رويه جمعيت راجا سياست هاى درست افزايش جمعيت و فرزند آوری را نکنند زیرا با افزایش جمعیت کشورما زودتر به فنا و نیستی می رسدو. 

صفحه 52:
بیلان آب (ترازنامه آب) علت محاسبه بیلان آب: محاسبه بیلان لب یک یه آبدار از بسیاری جهات» مشلبه بررسی بیلان هزینه یک خانواده با هر واحد اقتصادی است که کمک می کند تا میزان در آعد و هزینه هابا هم مقایسه شوند. در مدیریت و بهره برداری از منلبع لب فیز» برای لقن که نوسانات حجم ذخیره منلیع آب یک منطقه تعیین شود ببلان آب محاسبه می شود. رابطه محاسبه بیلان آب: توازن لب براساس اصل بقای جرم است. بین مقدار آب ورودی () ببه آبخوان و لب خروجی از لن(0) و تغیبرلتی که در حجم ذخیره آب به وقوع می پیوندد ‎a ee‏ زیر برقرار است. 1-0-6 

صفحه 53:
بیلان مثبت و منفی: تغیبرلقی که در حجم آب داخل آبخوان اتفاق‌عی افتد با اختلاف آب ورودی و خروجی از آن برابر است. اگر مقدار تب ورودی جه آبخوان» بیشتر از مقدار آب خروجی باشد» بیلان» مثبت و لگر کمتر از آّن باشد بیلان» منفی است. علل منفی بودن بیلان منابع آب کشور: در طی سال های گذشتهبه علت بهره بردارى زياد از منابع آبی» بیلان منلبع لب در کل کشور ودر بیشتر ۶۰۹دشت کشور منفی بوده است. دشت های ممنوعه: بر لین لساس, بسیاری از دشت های کشور از نظرتوسعه بهره برداری ّب های زیرزمینی»به عنوان دشت ممنوعه اعلام شده است. 

صفحه 54:
جمع آوری ۲ ۲ اطلاعات در متابع معتبر جستجو کنید و به پرسش‌های زیر پاسخ دهید: © يرمصرف ترين و كم مصرف ترين استان کشور از نظر مصرف آب تجدیدناپذیر کدام استان‌ها ستند؟ « آيا محل سكونت شما در محدودة دشت هاى ممنوعه واقع شده ا = ep Baap GES پرمصرف ترین استان کشوراستان تهران است زیرا بیش از ۲۵درصد جمعیت کشوردرلین استان زندگی می کنند و آب زیادی را مصرف می کنند 

صفحه 55:


صفحه 56:
گفت‌وگو 8 ۱-شکل‌های زیر گسترش مخروط افت چاه در اث بهره‌برداری و تلاقی آن با یک لایه نفوذناپذیر ‎١‏ و يك رود را نششان مى دهد. در مورد تأثير آنها بر روى شكل مخخروط افت و ميزان آب ورودى به جاه گفت وگو کنید. ۳ سطح زمين 1 لایة نفوذناپذ یر ‎i‏ ‏زوه ‏ر ‎thas —‏ ایستابی لاية نفوذنایذ یر با حفرچاه و استخراج آب از ّن سطح آب زیر زمینی یا سظح پیزومتییک دراطراف چاه کم کم پایین حی رود و فرورفتگی مخروطی شکل‌به نام مخروط لفت تشکیلحی شود.قاعده مخروط لفت درسطح ایستابی با پیزومتریک و راس آن درسطح آب داخل چاه است. اکربهره برداری از چاه ادلمه پیدا کنسبا برخوردبه لثیه نذ با ۱ به اليه نفوذ نابير سطح ایستابی آبخوان پایین می رود»مخروط افت گسترش می یابد و مقدارآب چاه کم می شودو درنهایت چاه خشک می شود. 

صفحه 57:
۲-اگر مخروط افت چاه با یک منبع آلاینده مانند یک چاه فاضللاب برخورد کند» چه اتفاقی می‌افتد؟ لگر آّب اطراف چاه برلثر برداشت‌بی رویه پایین برود مب‌به همراه مواد آلاینده از مناطق دورتیبا سرعت بیشتری,به سمت چاه جریان‌حی بابد.اگرمخروط لفت چامبا چاه فاضلابی برخورد کند »براثرجریان انحناییآب‌که از چاه فاضلاب به سمت مخروط لفت چاه می آید .فاضلاب وارد چاه شده و آب آلوده می شود. 

صفحه 58:
فرونشست زمین: علت فرونشست زمین: یکی از بیامدهای برداشت بی رویه آب زیرزمینی» فرونشست زمین است. فرونشست زمین در کدام دشت ها مشاهده می شود؟ لین وضعیت در بسیاری از دشت های کشور ها کهبا ببلان منفی لب زیرزمینی روبه رو هستند» مشاهده می شود. انواع فرونشست زمین: فرونشست زمین-بلبه صورت سریع‌سبه شکل فروچلله ایجادمی شود و با آرام ونامحسوسبه صورت نشست سطح وسیعی از منطقه و ابحاد ترک و شکاف در سطح زمین نمایان می شود. پیامدهای فرونشست زمین: فرونشست زمینعی تولند خسارت های فراوان‌به زیربنلها و انواع سازه هاو زمین های کشاورزی وارد کند. راهکاربرای کاهش میزان فرونشست زمین: برای کلهش میزان فرونشست زمین؛ بلید بهره برداری از متلبع ‎OL‏ زیرزمینی كاهش يابد و با تغذیه مصنوعی آبخوان ها تقویت شوند. | 

صفحه 59:
ب) فروتفست تدرييجي ‎YY, |S‏ 

صفحه 60:
ک و کسیختکی زمین در روستای دینارلوسا ل ۱۳۱۳ 

صفحه 61:
شکل ۱۰ - فروفشست زمین در فسا- فارس 

صفحه 62:


صفحه 63:


صفحه 64:
فکر كنيد | * فرونشست دشت‌هاء چه پدیده‌های مخربی را می‌تواند به همراه داشته باشد؟ ‎Commis‏ زمین باعث ایجاد شکاف‌های عمیق در سطح زمین و خرابی ساختمان‌ها می شود. » تنذیه مصنوعی چیست و چگونه انجام می‌شود؟ تغنیه مصنوعی را می توان عملیات طراحی شده انسان برای انتقال ب از سطح زمين به داخل لايه آبدارء تعریف کرد. 

صفحه 65:
روش های تغذیه مصنوعر ۱-روش های افزایش تراوش در لین روش با انجام عملیلتی که بر روی ناهمواری سطح زمین» شیب پوشش گیاهی و ... انجام می گردد میزان تراوش آب به زمین افزایش داده می شود . ۲-روشهای پخش سطحی در لین روش آب‌به سمت حوضچه ها یا استخرهای ساخته شده منحرف میشود تا از کف نفوذپذیرآنها به داخل زمین تراوش کند. ۳-تغذیه مصنوعی به وسیله چاه ها در این روش لب از طریق چاههای آبکشی معمولی یا چاههای تغذیه ای که به همین منظور حفرمیشود.وارد زمین می گودد و باعث بالا آمدن سطح ایستابی میشود. >-تغذیه مصنوعی به وسیله قنات ها مصنوعی به روش تزریق کردن آب در مجاری قنات های خشک شده انجام می گیرد. 

صفحه 66:
آلودگی منابع آب زیرزمینی: کیفیت آب های زیرزمینی به چه عواملی بستگی دارد؟ کیفیت لب زبرزمینی» بستگیبه تر کیب شیمیایی و مقداراملاح موجود در گّن دارد. افزون بر املاح لب برخی آلودگی‌ها توسط انسان به آن وارد می شود. منابع آلاینده نقطه ای و غیرنقطه ای آب های زیرزمینی: منلبع آلاینده ‎oo‏ زیرزمینیبه صورت نقطه ای ویا غیرنقطه ای هستند. در حللت نقطه ای» موادآلوده کننده ازسیک نقطه مشخص, مانند یک جاه فاضلاب (جاه جنبی)به طور مستقیم وارد لب زیرزمینی می در حالت غبر نقطه ای» مواد آلوده کننده به وسبله رواناب های آلوده . ‎sha Sew‏ جنگل ها ويا زه زمین های کشاورزیبه زمین نفوذکرده و وارد آب زیرزمینی می شوند. 

صفحه 67:
حریم منابع آب: جه عواملى كيفيت وكميت آب هاى زيرزمينى را تهديد مى كندة کیفیت منلبع ‎AL‏ زیرزمینیبه وسیله کودهای کشاورزی» فاضلاب های صنعتی و شهری و هم چنین کمیت آنها از طریق بهره برداری زیاد» در معرض تهدید است. حریم های کمی و حفاظت ازمنابع آب زیرزمینی: _ . حريم كمىء براساس شعاع تأثیر دو چاه در نظر گرفته میشود که حدود۵۰۰متر است. حریم کیفی چاه ها چگونه تعریف می شود؟ حریم کیفی چاه های قأمین کننده آب شرب به صورت پهنه های حفاظتی تعریف می شود. پهنه های حفاظتی چیست؟ منظور از پهنه های حفاظتی» محدوده ای در اطراف چاه است که آلاینده قبل از رسیدن‌سبه چاه از بین.هی رود. پهنه های حفاظتی» معمولا شلمل سه بخش داخلی» میانی و بیرونی است. 

صفحه 68:
بیرونی ‎Bee TA‏ خريم جاه ‏جدول زير را کامل کنید. ‏|رديق | حريم فعالیت ‎٩ |‏ بیرونی ‎wv ||| ‏۴ | داخلی ‏درهریک از بخش ها فعالیت هایی معنوع است ‏هرنوع فعالیت انسانی که سبب آلودکی شود. یم میا ی ن هاءفلزات سنكينءتركيبات آلى و مواد پرتوزا ممنوع درحريم بيرونى:ورود نيترات »فلزات سنكين »مواد برتوزا و تركيبات آلى ممنوع ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 69:
منابع خاک نحوه تشکیل خاک: خاک حاصل هوازدگی سنک هاست. اهمیت خاک: خاک محیط مناسبی برای کشت گیاهان و محلی درای زندگی در خی موحودات زنده است. تعریف خاک: خاکسبه عنوان سطحی تیبن قشرزمین و بستر تولید محصول کشاورزی شناخته‌می شودکمبه طوردائمی درمعرض تغیبرات فیزیکی» شیمیایی و زیستی است. ‏ 

صفحه 70:


صفحه 71:
یادآوری در كذشته. با هوازدكى و انواع آن آشنا شديد. در اين باره به يرسشن هاى زير ياسخ دهيدة ١-جنبههاى‏ مثبت و منفى هوازدكى را بيان كنيد دراثرهوازدگی خاک و بسیاری از منابع معدنى به وجود مى آيند مانند بوكسيت. هوازدكى اكربه شكل طبيعى باشد جنبه منفى ندارد ولى اكربه وسيله فعاليت هاى انسان »هوازدكى تشديد شود آثار زيانبارى به دنبال دارد مانند افزليش فرسايش خاى وبرشدن درياجه يست سدها دراثررتشديدهوازدكى و فرسايش و... هر يك از تصاویر زیره کدام نوع هوازدگی را نشان می‌دهد؟ یش شکل پ:لانه سازی جانوران مانند موش ها 

صفحه 72:
بخش آلی و معدنی خاک: خاک از دو بخش آلی و معدنی_تشکیل شده است. بخش معدنی» شلمل برخی عناصر مانندنیتریژن» فسفر» کلسیم و ... » همچنین برخی کانی ها مانند کانی های رسی و کوارتز می باشد. عوامل موثردرمیزان ترکیبات خاک: البته تر کیب خاک ها متفیر است وبه عواملی مانند نوع سنگ مادر» شب زمین» فعالبت جانداران و اقلبم منطقه بستگی دارد. سه دسته انواع ذرات خاک: ذرات تشکیل دهنده خاک بررحسب اندازهسبه سه دسته اصلی درشت دانه (خاک های شنی)ء متوسط دانه ( ماسه و لای) و ریزدانه (خاک ها رسی) تقسیم می شوند. معمولاً خاک های طبیعی» تر کیبی از آن ها است. 

صفحه 73:
ارتباط بین میزان آب خاک ها و اندازه ذرات خاک: مقدار آبی که خاک هاحی توانند در خود نکه دایند» بستگی به اندازه ذرات خاک دارد. هرجه ذرات خاک ریزتر باشد» آب بیشتری را در خود نگه می دارد. چرا خاک رس برای رشد گیاهان مناسب نیست؟ خاک رس بسبار ريزهلنه استء بنابركين فضاى بين ذرات كن سبار كوج است ببه طوری که کردش ّب و هوابه خوبی صورت نمی كيرد و براى رشد كياهان مناسب نیست. چرا خاک های شنی برای رشد گیاهان مناسب نیستند؟ درخاک های شنی» ببه راحتی از میان ذرات عبوررحی کند بعنی» زهکشی خوبی دارد» لما برای رشد گیاهان منلسب نمی باشد» جون آب و مواد مغذی را در خودنگه نمی دارد. جه عوا حب حاصلخیزی خاک مخلوط مناسب خاک ماسه ای و رسی و استفاده از کود مناسب با کیاخاک» تر کیب مناسبی است که موجب حاصلخیزی خاک می شود. خاک لوم چیست؟ به طورکلی» خاک لوم که ترکیسی ازماسه لای رس است؛ خاک دلخواه کشاورزان و باغبان ها می باشد. 

صفحه 74:
ار ها | تعریف فیم رخ خاک: ببه مقطع عمودی خاک از سطح زمینتا سنگ بستر که لفق های مختلف خاک در تن قلبل مشاهده می باشد» نیم رخ خاک می گویند. معمولاً در نیمرخ . خاک افق های زیروجود دارد . ۱ 

صفحه 75:
شکل ۳-۱۰-افق‌های خاک 

صفحه 76:
ویژکی های افق .۸ ۱ لفق ۸بالاتیین للیه خاک است. ريشه كياهان در كن قرار دارد. لين افق معمولاً حاوى كياخاك به همراه ماسه و رس است. وجود مواد آلی باعث رنگ خاکستری تا سياه اين افق مى شود. ويزكى هاى افق 8 . ‎gio SELB Gal‏ معمولاً از رس» ماسه؛ شن و مقدار کمی گیاخا ک تشکیل مى شود. ‏ویژگی های افق » "۳ ‏لفق )خاک زیریناست و در آّن» مواد سنگیبه میزان کم تخییب و تجزیه شده لند» در ننیجه سنگ اولیه تغیبرزیادی نکرده وبه صورت قطعات خرد شده است. در ير لين لفق» سنك بستر قرار دارد که تخییب وبا تجزبه اى در كن صورت تكرفته است. ‏خاک های مناطق مختلف ازجه نظرهایی باهم متفاوت هستند؟ ‏اگرچه لین لفق‌ها در بسیاری از نیمرخ خاک ها مشاهده‌حی شود ولی» خاک های مناطق مختلف از نظر رنگ» بافت» ضخامت و تر کیب شیمبایی متفاوت هستند. ‎ ‎ ‎ 

صفحه 77:
جه خاک هایی ازنظر کشاورزی وصنعتی دارای ارزش هستند؟ خاک حاصل از تخردب سبلبکات ها و سنگهای فسفاتی» از نظر کشاورزی و صنعتی ارزش زیادی دارد. جه ‎SE‏ هایی فاقد ارزش کشاورزی هستند؟ 2 صورنى خه خاك هاي حخاصل از تخييب سنك هاى داراى کانی های مقاوم(مانند کوایتز) كه غالباً شنى و ماسه ای‌حی باشند فاقد ارزش کشاورزی هستند. تعریف خاک حاصلخیزدر کشاورزی: در کشاورزی» خلکی را حاصلخیز حی گویند که موجب رشد بیشتر ‎OLS‏ شود. مدت زمان لازم برای تشکیل خاک: فرایند تشکیل خاک" بسیار کند است. در شرلیط طبیعی» به طور مبانکین ۳۲۰۰سال زمان لازم است‌تا خلکیبه ضخلمت ۲۵میلیمتر تشکیل شود. 

صفحه 78:
فكر كتيد * دريارة خاك مناطق مختلف آب و هوايى: جدول زير را با كلمات (كم: زياد) كامل كنيد خاک مناطق || مقدار كياخاك ‎SB cols‏ زياد 5 بیابانی ‎a‏ ‏ضخات خاک مقدار هوموس ‎Buse‏ ‏زياد زياد معتدل خيلى زیاد | كمربه دليل شسته شدن هوموس ها به وسيله بارش ‎١‏ حارهاى زياد) خيلى كم خيلى كم جنب قطبى كم كم بيابانى » بيشترين محصولات كشاورزى از مناطق معتدله ب‌دست می‌آید. علت این امر چیست؟ به دلیل قراوان بودن هوموس با گیاه خاک وضخامت نسبتا زیاد خاک و 

صفحه 79:
فرسایش خاک: تعریف فرسایش خاک: فرسایش» فرایندی مداوم است که طی کن ذرات خاک از بستر اصلی خود جدا وبه کمک عوامل انتقال دهنده به مکان دیگری حمل می شود. فعالیت های انسانی ّن را کلهش‌یا افزلیش‌می دهد لما نمی تولند آن را کاملاً متوقف کند. مقدار فرسایش پذبری خاک» معمولادر ایام مختلف سال ثابت نیست. مقایسه عملکرد فرسایش به وسیله عوامل طبیعی و انسانی: فرسایشبه طور طبیعی و توسط عواملی مانند آب های جاری, باد» بخجال» نیروی جاذبه وّب های زبرزمینی و بدون دخللت انسان یبه آرلمییلبا سرعت زياد انجام مى شود. فعالیت های انسانی مانند کشاورزی» معدنکاری» جاده سازی و سایر فعالیت های عمرگنی» فرسایش طبیعی را تشدید هی کنند. افزون بر انسان» سایر جانداران نبزه در افزایش این فرسایش ها نقش دارند. 

صفحه 80:
» در هر يك از تصاوير زیر که نمونههایی از فرسایش زمین را نشان می‌دهده كنام عامل فرسایشی؛دخالتبیشتری دار درفرسایش دارد ولی عامل اصلی چنین چشم اندازهایی فرسایش آبی -بادی است درگذشته دراین مناطق باران زیادی می باریده است و دراشر وقوع سیلاب های سهمگین .شیارهایی به وجود آمده است و سپس با کاهش باران و بیبانی اشدن منطقه ءباد شیارهایی به وجود آمده را تغییرداده است و هنوز این عمل ادامه دارد وشیارها را فرسایش می دهد. 

صفحه 81:
1 گفت‌و گو کنید »دربارة نقش فعاليتهاى انسان در افزايش و كاهش فرسايش خاك كفت وكو كنيد تحقیقات جدید نشان می‌دهد انسان هم اکنون مهمترین عامل فرسایش خاک‌های سطحی زمین محسوب می‌شود و نقش تخریبی آن در اين زمینه از نقش عوامل طبیعی بیشتر است. روند فرسایش خاکهای سطحی زمین توسط انسان هم اکنون بین ده تا ۱۵برابر سریع تر از همین فرایند به شکل طبیعی است. 

صفحه 82:
نقش انسان در فرسایش زمین از مدتها قبل توسط محققان شناسایی شده اما بروس ویلکینسون زمین‌شناس لین دانشگاه و همکارانش در مطالعه‌ای جدید. میزان فرسایش صورت گرفته توسط انسان رابا سایر عوامل طبیعی مقایسه کرده‌اند. اطلاعات جمع‌آوری شده از سرتاسر جهان توسط این محققان نشان می‌دهد هر سال ۷۵گیگاتن(۷۵میلیارد.تن) از خاکهای سطحی زمین دچار فرسایش می‌شود. به گفته ویلکینسون, تا پیش از آغاز فرسایش زمین توسط انسان, این فرایند به شکل طبیعی و طی میلیونها سال توسط باده آب و یخچالهای طبیعی به مرور صورت می‌گرفت اما هم‌اکنون انسان با شدت بسیار زیاد در حال فرسودن خاک زمین است که به ترتیب کشاورزی» ساخت و ساز و معدنکاوی مهمترین فعالیتههای انسان هستند که سبب فرسایش زمین می‌شود. 

صفحه 83:
زمین از زمان دوره زمین شناسی فانروزوییک در 2۲ ميليون سال قبل تا دوره پلیوسن در ۵ میلیون سال قبل دارای فرسایش سالانه حدود ۵ گیگاتن خاک بوده و ان تاریخ تا نزدیک به دو میلیون سال قبل‌با ظهور یخچالهای گسترده در سطح زمین و سپس نشینی آنها فرسایش زمین به رقم سالیانه ۱5 گیگاتن در سال رسیده است. نرخ کنونی فرسایش طبیعی زمین حدود ۲۱ گیگاتن در سال تخمین زده می‌شود. بیشترین فرسایش طبیعی در نقاط مرتفع زمین رخ می‌دهد به طوری که ۸۲ درصد از رسوبات رودهای جهان از تنها ۱۰درصد از سطح زمین که ارتفاع بیشتری دارند شسته شده و به پایین آورده می‌شود. این درحللی است که انسان عمل فرسایش را معمولا در نقاط پست‌تر از خسکی‌های زمین انجام می‌دهد به طوری که ۸۳ درصد از فرسایش مربوط به انسانها در 1۲ درصد از خشکی‌های زمین رخ می‌دهد. | 

صفحه 84:
فرسایش آبی خاک: در نقاطی که ّب بر روی خاک بدون پوشش, در جریان باشد» مقداری از ذرات خاک از بستر جدا و با آب حمل می شوند. نقش شدت ومدت بارش درفرسایش خاک: مهم تیین ویژگی بارنیگی که در قدرت فرسایندگی آّن مهْثُرحی باشد» شدت و مدت بارش است. معمولاهر چه شدت بارندگی بیشتر بلشد» قطرات باران» بزرگ تر است. نقش بزرگ بودن قطرات باران درفرسایش خاک: _ ۱ بزرگ بودن قطرات باران» جرم و سرعت سقوط قطرات را افزلیش حی دهد که درنتیجه» منجر به انرژی جنبشی و قدرت فرسایشی بیشتر می شود. فرسایش خندقی خاک؛علل ایجاد و پیامدهای آن: هنگلمی كه جريان 1ب شدت بيدا كند» بلعث فرسایش خندقی و از بين هلیی‌با ارزش کشاورزی‌می شود. پیدلیش خندق‌هاء علاوه بر آنکه از ۱ های کشاورزی می" کاهد» باعث تخریب جاده هاء پل ها وساختمان ها می | راه های کاهش انرزی جنبشی آب و کاهش فرسایش آبی خاک: در اغلب شرلیطعی توان‌با ساخت کانال و ایجاد پوشش كيلهىء انرئی جریان آب را کاهش داد. رفتن زمین 

صفحه 85:
شکل ۳-۱۱ فرسایش خندقی 

صفحه 86:
3 Sash aor - ‏اطلاعات * هر یک از پیامدهای زیر, در محل زندكى شما مربوط به كدام نوع بارندگی (آرام و کوتاه‎ آرا و طولانی- شدید و کوتاه -شدید و طولانی) است؟ نفوذ آب به أبخوان ‏ فرسايش خاك ‏ وقوع سيل |يجاد رواناب ارام و كوناة :اقرايش آنا سفره های لب زیرزمینی وا لطافت هوا ‎ell‏ و طولانی:ایجاد و افزایش رواناب ءتزریق درسفره های آب زیرزمینی ‏یجاد سیل و فرسایش خاک ‎ ‎ ‎ 

صفحه 87:
عوامل موثردرمیزان فرسایندگی رواناب ها: قدرت فرسایندگی رواناب» بستكى .به سرعت و عمق جریان» و میزان مواد معلق موجود در رواناب دارد. هر چه سرعت رواناب و عمق ّن بیشتر باشد انرژی جنبشی لب ودرنتیجه»قدرت فرسایندگی آّن بیشتر می شود. قدرت فرسایش لب خلاص» کمتر از آب دارای مواد معلق است. رسوبگذاری مواد معلق توسط رواناب: ۱ وقنى ميزان موادمعلق» بيشتر از توان حمل رواناب باشد» رسوبكذارى شروع مى شود. 

صفحه 88:
جم ع آورى 1 سايش خاك و عوامل مؤثر اطلاعات حر مورة فرسايشن خلى و عوامل ها ۱ ازير ياسخ دهيد. ‎ene eee)‏ رواناب» جد اقذلس فى توآن اجام جد بر آن» اطلاعاتى جمع آورى كنيد و به يرسش هلى -افزايش يوشش كياهى درمنطقه و جلوكيرى از تخريب بوشش كياهى درمنطقه -آتش نزدن زمین های کشاورزی و... ۲- آتش‌زدن زمین‌های کشاورزی» پس از برداشت محصول, چه تأثیری بر فرسایش خاک دارد؟ آتش سوزی هر ساله لین محصولات خسارات مللی فراولنی به کشاورزان و اقتصاد جامعه وارد می آورد لذا با توجه به اينکه كه محصول گندم بسیار خشك و سريع الاشتعال است و وزش باد نیز از عواملی است که جب تسریع و شدت آتش سوزی می شود, همه موارد فوق باعث از بین رفتن یک سال زحمت و تلاش کشاورز و ضرر و زیان به اقتصاد کشورمان می گردد. بنا بر لين به کشاورزان محترم توصیه می گردد که جدا ! زدن بقایای بعد از برداشت گندم و جو خودداری ن یرا بازمانده محصول گندم (سفال گندم) برای زمین مفید و نوعی کود و پوشش محسوب می گردد..با لنش زدن سفال گندم باعث فقیرتر شدن زمین خود از نظر مواد آلی و همچنین آب قابل دسترس نشوید. 

صفحه 89:
با توجه به وجود بقایای گیاهی به صورت گسترده در مزارع انگیزه ها و اهداف مختلفی جهت از بين بردن آن برای کشاورزان وجود دارد که مهمترین این اهداف و انگیزه ها به صورت زیر می باشد: از بین بردن علف های هرز باقیمانده در مزارع تا در سال بعد هزینه های مبارزه با علفهای هرز کاهش یابد. ن بردن آفات گیاهی و جلوگیری از ایجاد محیط مناسب تکثیر این آفات. ایجاد سهولت بیشتر در عملیات کاشت و داشت. بقایای محصولات زراعی معمولا توسط کشاورزان یا از مزرعه خارج می شوند یا مورد چرای دام قرار می گیرند و یا سوزانده می‌شوند. برخی کشاورزان برای رفع مزاحمت بقایای گیاهی راحتترین روش یعنی سوزاندن آنا انتخاب میکنند. اگرچه آتش زدن در کوتاه مدت و در زمان سریعتر وبا هزینه کمتر سبب از بین رفتن علفهای هرز و تا حدی آفات مزرعه می شود اما اثرات جبران ناپذیری در کاهش حاصلخیزی خاک و از بین رفتن حشرات مفید و شکارگر دارد. به علاوه. باعث فشردگی خاک در لثر کاهش درصد مواد للی و رطوبت خاک در نتیجه عبور ماشینهای کشاورزی در هنگام آماده سازی زمین گشته که منجر به افزایش وزن مخصوص ظاهری خاک و کاهش تبادلات گازی خاک و نقصان شدید جمعیت آنواع میکروارگانیسم های خاک می گردد. همه لین موارد عم میزان باروری خاک مزرعه را در طی چند سال بعدی بشدت کاهش می دهد و هزینه ای به مرلتب بالاتر بدنبال دار. در گذشته های دوربا رهاسازی لین اراضی کم بازده: بهره بردران بهنقاط دیگر روی می آورند اما در زمان حاضر علاوه بر کاهش سطح زیرکشت محدودیت های زیاد دیگری نظیر دسترسی به منلبع تولید و اراضی وسیع بکر وجود دارد که باعث کاهش مساحت زمین برای هر کشاورز به دلیل افزايش جمعيت و خرد شدن اراضى در طى فرايند قوانين مربوط به ارث و تفكيك آن وجود دارد. 

صفحه 90:
بقایای گیاهی حداقل چهار نقش اساسی در تولیدات گیاهی بازی می کند. اول کاهش فرسایش آبی و بادی» دوم تامين مواد غذايى كياهء سوم به عنوان یک ‎Ble‏ ‏فعالیت کرده و میزان هدر رفت آب خاک را کاهش می دهد و چهارم تعدیل کننده دمای خاک می باشد. 

صفحه 91:
پیامدهای فرسایش خاک: فرسایش خاک باعث کاهش سطح زیر کشت و کاهش حاصلخیزی زمین ها می شود. همجنین بلته نشينى مواد در براهه ها و مخازن سدها و كلهش ظرفيت آبكيرى كن هاء خسارت هاى فراوانى راايجاد مى كند. 

صفحه 92:
بيشتر بدانيد هبهعلت بهرهبداری غیراصولی و نادرست بشر تکنون,میلیون ها هکتار از جنگل‌ها: ماتع و زمین‌های کشاورزی به زمین‌های بایر تبدیل شده است فرسايش انسانى؛ يكى از مشكلات جهانی است. طبق تخمین سازمان خواربار جهانى (فانو) هرسال بيش از ه/ ميليارد تن خا از سطح خشکی‌ها فرسايش مى يابد. در كشور ماء أثار و علائم فرسايش در اكثر نقاط ديده مى شود. 

صفحه 93:
حفاظت خاک: چرا آب وخاک ازسرمایه های ارزشمند کشور هستند؟ لب و خاک برای هر کشورسبه عنوان سرمایه های ارزشمند» اهمیت فراوان دارد زيراء کب و خاک از عولعا ضروری برای رشد گیاه و لات کشا است. ی حفاظت خاک در جلوکیری از آلودگی هوا و فرسایش خاک تأثیر فراوانی دارد. هدف از حفاظت خاک چیست؟ هدف از حفاظت خاک حلوگیری از تخریب تدریحی خاک است. جلوگیری ازتخریب تدریجی خاک چه زمانی تحقق می یابد؟ زملنی لین هدف تحقق‌عی بلبد که سرعت فرسایش خاک کمتر از سرعت تشکیل آن باشد. 

صفحه 94:
ه هیدروژئولوژی: مطالعه در چگونگی حرکت آب در درون زمین. اکتشاف و ویژگی‌های آب‌های زیرزمینی, نحوه بهره‌برداری و فعالیت‌های عمرانی و معدنی مرتبط پا آب‌های زیرزمینی در علم هیدروژتولوژی انجام می‌شود. ه رسوب‌شناسی: مواد حاصل از فرسایش کوه‌ها توسط عوامل فرسایشی همچون آب. باد و يخ به مناطق يست یا حوضه رسوبی انتقال یافته و در آنجا بر روی هم انباشته می‌شوند. این مواه پس از سخت شدن, به سنگ‌های رسوبی تبدیل مى شوند. در رسوب شناسى و سنك شناسى رسوبی؛ فرایندهای انتقال: ت و تبدیل رسوبات به سنگ‌های رسوبی مطالعه می‌شود. متخصصین | صنعت» معدن و تجارت؛ سازمان محیط‌زیست شرکت‌های مهندسی مشاور مرتبط با تأمین و نتقال آب سدسازی وتونل‌سازی, وزارت راه و شهرسازیء شهرداری‌ها ...می‌توانند در هدایت پروژه‌های عمرانی و پژوهشی کمک شاینی داشتهباشند. ن رشته درسازمان‌ها و شرکت‌های تابعه وزارت نیروء وزارت جهاد کشاورزیء 

صفحه 95:
فرسایش زمین و تشکیل دره توسط آب و باد 

صفحه 96: