پاورپوینت
زمینشناسی و مهندسی معدن
پاورپوینت علوم هفتم فصل 5 از معدن تا خانه
علوم هفتم فصل 5 از معدن تا خانه 33 اسلاید بسیار زیبا و جذاب قابل ویرایش به همراه پاسخ فعالیتها و ازمایشات و خود را بیازمایید و فکر کنید
هاجر حسین زاده
33 صفحه
94 بازدید
24 تیر 1403
برچسبها
94 بازدید
24 تیر 1403
برچسبها
بسم ال الرحمن
الرحيم
فصل 5
علوم هفتم
نکات مهم درس :
ﺗﻌﺪاد انﺪﮐﯽ از مواد ﺑﻪ ﻃور مﺴتﻘﯿم و ﺑﯿﺸتﺮ آنها ﺑﻪ ﻃور ﻏﯿﺮ مﺴتﻘﯿم از زمﯿﻦ ﺑﻪ دﺳﺖ مﯽ آﯾﻨﺪ.
• مواد اوﻟﯿﻪ مورد نﯿاز ﺑﺮاي ﺗهﯿﻪ ﺑﺴﯿاري از وﺳاﯾل از مﻌادن مﺨتلﻒ مﺜل مﻌادن آهﻦ ،مﺲ ،
ﻃﻼ ،آﻟومﯿﻨﯿوم ،ﮔﭻ ذﻏال ﺳﻨﮓ ... .ﺑﻪ دﺳﺖ مﯽ آﯾﺪ.
• در مﻌادن مواد مﻌﻤوﻻﻻ ﺑﻪ ﺻورت ﺗﺮﮐﯿﺐ وﺟود دارنﺪ.
عﻨصﺮ آهﻦ
عﻨصﺮ آهﻦ در مﻌادن ﺑﻪ ﺻورت ﺗﺮﮐﯿﺐ هاي آهﻦ ﯾافﺖ مﯽ ﺷود .اﮐﺴﯿﺪهاي آهﻦ از ﺗﺮﮐﯿﺐ هاي مهم آهﻦ
هﺴتﻨﺪ ﮐﻪ در اﯾﻦ مﻌادن وﺟود دارنﺪ .در اﯾﻦ اﮐﺴﯿﺪ ها ،اﺗم هاي آهﻦ و اﮐﺴﯿﮋن ﺑا هم ﭘﯿونﺪ داده مﯽ ﺷونﺪ.
نکتﻪ :
مﻨﻈور از اﮐﺴﯿﺪ ﯾﮏ عﻨصﺮ ،ﭘﯿونﺪ اﺗم هاي اﮐﺴﯿﮋن ﺑا آن عﻨصﺮ اﺳﺖ.
دﺳتﯿاﺑﯽ ﺑﻪ فلﺰ آهﻦ از ﺳﻨﮓ آهﻦ
ﺑﺮاي دﺳتﯿاﺑﯽ ﺑﻪ فلﺰ آهﻦ ،ﺑاﯾﺪ اﺗم هاي اﮐﺴﯿﮋن را از اﮐﺴﯿﺪهاي آهﻦ ﺟﺪا نﻤود .اﻟﺒتﻪ اﯾﻦ ﺟﺪا ﮐﺮدن ﮐار
آﺳانﯽ نﯿﺴﺖ و ﺷامل ﯾﮏ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﯿﻤﯿاﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑا ﺻﺮف انﺮژي زﯾادي هﻤﺮاه اﺳﺖ .
مﺮاحلﺗهﯿﻪ آهﻦ از ﺳﻨﮓ مﻌﺪن
( 1ﺷﻨاﺳاﯾﯽ مﻌﺪن و ﺑﯿﺮون آوردن ﺳﻨﮓ مﻌﺪن از دل زمﯿﻦ و انتﻘال آن ﺑﻪ ﮐارﺧانﻪ
( 2ﺧاﻟﺺ ﺳازي ﺳﻨﮓ مﻌﺪن
( 3ﮔﺮما دادن مﺨلوط ﺳﻨﮓ آهﮏ ،ﮐﺮﺑﻦ و آهﮏ در ﮐوره
( 4ﺗوﻟﯿﺪ ورﻗﻪ هاي فلﺰ آهﻦ
ﺟﺪاﺳازي اﺗم هاي اﮐﺴﯿﮋن موﺟود در اﮐﺴﯿﺪ آهﻦ ﺑﺮاي ﺧاﻟﺺ ﺳازي آهﻦ
ﺑﺮاي ﺟﺪا ﮐﺮدن اﺗم هاي اﮐﺴﯿﮋن ،ﺳﻨﮓ مﻌﺪن را ﺑﻪ هﻤﺮاه ﮐﺮﺑﻦ )ذﻏال ﮐﮐﮏ ( در ﮐوره هاي مﺨصوص حﺮارت
مﯽ دهﻨﺪ .در اﺛﺮ اﯾﻦ عﻤل ،اﺗم هاي اﮐﺴﯿﮋن از ﺳﻨﮓ مﻌﺪن ﺟﺪا ﺷﺪه و ﺑﻪ ﺻورت ﮐﺮﺑﻦ دي اﮐﺴﯿﺪ ﺧارج مﯽ
ﺷونﺪ .در نتﯿﺠﻪ فلﺰ آهﻦ ﺑﻪ حاﻟﺖ مﺬاب در ﺗﻪ ﮐوره ﺑاﻗﯽ مﯽ مانﺪ .
ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﯿﻤﯿاﯾﯽ ﻻزم ﺑﺮاي ﺑﺪﺳﺖ آمﺪن آهﻦ از اﮐﺴﯿﺪ آهﻦ
ﭼﺮا از آهﻦ ﺧاﻟﺺ ﺑﺮاي ﺳاﺧﺖ وﺳاﯾل فلﺰي اﺳتفاده نﻤﯽ ﺷود ؟
زﯾﺮا آهﻦ ﺧاﻟﺺ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎا نﺮم اﺳﺖ ﺑﻪ ﻃوري ﮐﻪ مﯽ ﺗوان ﺑا ناﺧﻦ روي آن ﺧﻂ انﺪاﺧﺖ .هﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ
.ﺳﺮعﺖ زنﮓ مﯽ زنﺪ و در اﺛﺮ فﺸار ﺧم مﯽ ﺷود
در ﺳاﺧﺖ ﻟوازم آﺷﭙﺰﺧانﻪ مﺜل ﮐارد و ﭼﻨﮕال از آﻟﯿاژ آهﻦ زنﮓ نﺰن اﺳتﯿل) ﮐﻪ از ﺗﺮﮐﯿﺐ فلﺰ
آهﻦ ﺑا فلﺰهاي نﯿکل و ﮐﺮوم ﺑﻪ دﺳﺖ مﯽ آﯾﺪ (.زﯾﺮا اﯾﻦ آﻟﯿاژ ﺑﺮ ﺧﻼف ﺧود آهﻦ در ﺑﺮاﺑﺮ زنﮓ
.زدن مﻘاوم اﺳﺖ
در ﺳاﺧﺖ ﺗﯿﺮآهﻦ ،و ﺑﺪنﻪ ﺧودروها از ﮐﺪام آﻟﯿاژ آهﻦ اﺳتفاده مﯽ ﺷود ؟ ﭼﺮا ؟
از آﻟﯿاژهاﯾﯽ ﮐﻪ در ﺗﺮﮐﯿﺒﺸان آهﻦ ﮐﺮﺑﻦ اﺿافﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ مﺜل ﭼﺪن و فوﻻد .زﯾﺮا اﯾﻦ آﻟﯿاژ ها
ﺑﺴﯿار ﺳﺨﺖ و مﺤکم ﺗﺮ از ﺧود آهﻦ هﺴتﻨﺪ
نکتﻪ :
در آﻟﯿاژ ﭼﺪن حﺪود % 4و در آﻟﯿاژ فوﻻد حﺪود % 2/5ﮐﺮﺑﻦ ﺑﻪ ﮐار رفتﻪ اﺳﺖ
ﺑتﻦ :
ﺑتﻦ ﯾکﯽ از موادي اﺳﺖ ﮐﻪ امﺮوزه ﺑﺮاي ﺳاﺧتﻦ ﺧانﻪ هاي مﺴکونﯽ و ﺑﺮج ها اﺳتفاده مﯽ ﺷود
.ﺑتﻦ مﺨلوﻃﯽ از ﺳﯿﻤان ،ماﺳﻪ و آب اﺳﺖ و اﺳتﺤکام زﯾادي دارد
نکتﻪ :
اﺳتفاده هﻤﺰمان از فوﻻد و ﺑتﻦ ( ﺑتﻦ آرمﻪ ) در ﺳاﺧتﻦ ﺧانﻪ هاي مﺴکونﯽ ﺳﺒﺐ مﯽ ﺷود ﮐﻪ
هﻨﮕام ﺑﺮوز حوادث ﻃﺒﯿﻌﯽ ،آﺳﯿﺐ ﮐﻤتﺮي ﺑﻪ ما وارد ﺷود
ﺑﺮﺧﯽ از ﮐارﺑﺮد هاي ﺑتﻦ :
ﺳﺪ ﺳازي ـ ﭘل ﺳازي ـ ﻟوﻟﻪ هاي فاﺿﻼب ـ ﮐانال هاي آب ـ مﻨﺒﻊ آب ﺳاﺧتﻤان ﺳازي
ماده اوﻟﯿﻪ ﺑﺮاي ﺳاﺧﺖ ﺳﯿﻤان ﭼﯿﺴﺖ و ﭼﮕونﻪ ﺗهﯿﻪ مﯽ ﺷود ؟
ماده ي اوﻟﯿﻪ ﺳﯿﻤان ،آهﮏ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻃﺒﯿﻌﺖ ﯾافﺖ نﻤﯽ ﺷود ﺑلکﻪ آن را از ﺳﻨﮓ آهﮏ موﺟود در ﻃﺒﯿﻌﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ مﯽ آورنﺪ .ﺳﯿﻤان مﺨلوﻃﯽ
از آهﮏ و ﺧاك رس اﺳﺖ
مﺮاحل ﺗهﯿﻪ ﺳﯿﻤان :
ﺑﺮاي ﺗهﯿﻪ ﺳﯿﻤان اﺑتﺪا ﺳﻨﮓ آهﮏ را حﺮارت مﯽ دهﻨﺪ ﺗا ﺑﻪ آهﮏ ﺗﺒﺪﯾل ﺷود .ﺳﭙﺲ آهﮏ حاﺻل را ﺑا ﺧاك رس مﺨلوط مﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ حاﺻل آن
ﺗهﯿﻪ ﺳﯿﻤان اﺳﺖ
:واﮐﻨﺶ هاي ﺷﯿﻤﯿاﯾﯽ ﺗهﯿﻪ ﺳﯿﻤان
:نکتﻪ
مﺨلوط آب و آهﮏ را ﺑﻪ عﻨوان ﺿﺪعفونﯽ ﮐﻨﻨﺪه در ورودي اﺳتﺨﺮها ،ﮔاوداري ها و مﺮﻏﺪاري ﺑﻪ ﮐار مﯽ ﺑﺮنﺪ
ماده اوﻟﯿﻪ ﮐارد و ﭼﻨﮕال :ﺳﻨﮓ مﻌﺪن آهﻦ
ماده اوﻟﯿﻪ ﻇﺮوف ﺳفاﻟﯽ و ﭼﯿﻨﯽ :ﺧاك رس
ماده اوﻟﯿﻪ ﻇﺮوف ﺷﯿﺸﻪ اي :ماﺳﻪ
مﺮاحل ﺗهﯿﻪ ﻇﺮوف ﺳفاﻟﯽ و ﭼﯿﻨﯽ
( 1ﺗهﯿﻪ ﮔل ﮐوزه ﮔﺮي (2ﺷکل دادن ﺑﻪ ﺧﻤﯿﺮ ( 3ﭘﺨتﻦ و ﻟﻌاب دادن
نکتﻪ :
ﺑﺮاي ﺟلوﮔﯿﺮي از نفوذ آب ﺑﻪ ﻇﺮوف ﺳفاﻟﯽ روي آن ها را ﻟﻌاب مﯽ دهﻨﺪ .اﯾﻦ ﻟﻌاب ﺷامل ﮔﺮد ﺑﺴﯿار نﺮمﯽ از ﺷﯿﺸﻪ اﺳﺖ
.در اﯾﻦ حاﻟﺖ ﺑﻪ هﻨﮕام ﭘﺨتﻦ ﻇﺮوف در ﮐوره اﯾﻦ ﮔﺮد ذوب مﯽ ﺷود و ﻻﯾﻪ اي ﺿﺪ آب روي ﺳﻄﺢ ﻇﺮف ﺑﻪ وﺟود مﯽ آﯾﺪ.
نکتﻪ :
در ﺗوﻟﯿﺪ ﻇﺮوف ﺳفاﻟﯽ رنﮕﯽ از اﮐﺴﯿﺪهاي فلﺰهاي مﺨتلفﯽ مانﻨﺪ آهﻦ ) ﺑﺮاي رنﮓ ﻟﻌاب ﻗهوه اي و زرد ( ،ﮐﺮوم )ﺑﺮاي
رنﮓ ﻟﻌاب ﺳﺒﺰ ( ،مﺲ )ﺑﺮاي رنﮓ ﻟﻌاب ﺳﺒﺰ و ﻗﺮمﺰ ( ،ﻃﻼ )ﺑﺮاي رنﮓ ﻟﻌاب ﻗﺮمﺰ ﯾاﻗوﺗﯽ ( ،ﮐﺒاﻟﺖ )ﺑﺮاي رنﮓ ﻟﻌاب آﺑﯽ (
و ...اﺳتفاده مﯽ ﮐﻨﻨﺪ
مﺮاحل ﺗهﯿﻪ ﺷﯿﺸﻪ :
ﺑﺮاي ﺗهﯿﻪ ﺷﯿﺸﻪ ماﺳﻪ را ﺑا افﺰودن مواد ﺷﯿﻤﯿاﯾﯽ مﺨتلﻒ ﮔﺮما مﯽ دهﻨﺪ ﺗا ﺑﻪ ﺧﻤﯿﺮ ﺷﯿﺸﻪ ﺗﺒﺪﯾل ﺷود .
ﺳﭙﺲ ﺧﻤﯿﺮ ﺷﯿﺸﻪ در ﻗاﻟﺐ هاي دﻟﺨواه مﯽ رﯾﺰنﺪ و ﺷکل هاي مﺸﺨﺺ در مﯽ آورنﺪ .
:نکتﻪ
ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ دانﺸﻤﻨﺪان نﺸان مﯽ دهﺪ ﮐﻪ اﮔﺮ انﺴان ﺑا هﻤﯿﻦ رونﺪ مﻨاﺑﻊ را مصﺮف ﮐﻨﺪ ﺗا ﺻﺪ ﺳال دﯾﮕﺮ
ﺑﺴﯿاري از مﻨاﺑﻊ ﺷﻨاﺧتﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ ﭘاﯾان ﺧواهﻨﺪ رﺳﯿﺪ
ﺑﺮﺧﯽ از راه هاي حفاﻇﺖ از مﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ را نام ﺑﺮده و ﺑﻨوﯾﺴﯿﺪ ﭼﮕونﻪ ﺑاعﺚ مﺤافﻈﺖ از مﻨاﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ مﯽ ﺷونﺪ.
اﻟﻒ ( ﮐاهﺶ مصﺮف ﯾا ﺻﺮفﻪ ﺟوﯾﯽ :در ﺻورﺗﯽ ﮐﻪ از مﻨاﺑﻊ ﺑﻪ حﺪ نﯿاز اﺳتفاده ﺷود و هﻤﭽﻨﯿﻦ از وﺳاﯾلﯽ اﺳتفاد
ﺷود ﮐﻪ ﺑاعﺚ ﮐاهﺶ مصﺮف مﻨاﺑﻊ ﮔﺮدد در اﺳتفاده از مﻨاﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺟﺪﯾﺪ ﺻﺮفﻪ ﺟوﯾﯽ مﯽ ﺷود
ب ( ﺑازﯾافﺖ :ﺑا ﺗفکﯿﮏ ﺿاﯾﻌات و زﺑاﻟﻪ ها از هم و انتﻘال آن ها ﺑﻪ ﮐارﺧانﻪ هاي ﺑازﯾافﺖ مﯽ ﺗوان فﺮاﯾﻨﺪ عﻤل
آوردن مواد مصﺮف ﺷﺪه را ﺑﻪ ﮔونﻪ اي ﮐﻪ دوﺑاره ﻗاﺑل اﺳتفاده ﺷونﺪ را مهﯿا ﮐﺮد و ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ در اﺳتفاده از
مﻨاﺑﻊ ﺻﺮفﻪ ﺟوﯾﯽ نﻤود
پ ( مصﺮف دوﺑاره ) ﺗﻌﻤﯿﺮﮐﺮدن ( :در ﺻورت امکان ﺑا ﺗﻌﻤﯿﺮ و اﺻﻼح وﺳاﯾل ،از آن ها مﺠﺪدﻻا اﺳتفاده ﺷود ﺗا
مﻨاﺑﻊ اوﻟﯿﻪ ي ﮐﻤتﺮي ﺑﺮاي ورود ﺑﻪ ﭼﺮﺧﻪ ﺗوﻟﯿﺪ اﺳتفاده ﮔﺮدنﺪ
ﭘاﺳخ
فعالیت ها
آزماﯾﺶ ﮐﻨﯿﺪ
ﺧود را ﺑﯿازماﯾﯿﺪ
فکﺮ ﮐﻨﯿﺪ
.اﻟﻒ( مﻘﺪار آهﻦ مورد نﯿاز ﺳاﺧتﻦ ﺧانﻪ مﺴکونﯽ را ﮐﻪ در آن زنﺪﮔﯽ مﯽﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ﻃور ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ حﺴاب ﮐﻨﯿﺪ
ﭘاﺳخ :در ﮐﺸور ما ﺳاﺧتﻤان ها را از ﺳازه ﺑتﻨﯽ مﯽ ﺳازنﺪ .در اﯾﻦ ﺳاﺧتﻤان ها در حﺪود 5۰ﮐﯿلوﮔﺮم در هﺮ متﺮ مﺮﺑﻊ مﯿلﮕﺮدهاي مورد اﺳتفاده
:در فونﺪاﺳﯿون ها و … ﺑﻪ ﮐار ﺑﺮده مﯽ ﺷود .حال اﮔﺮ ﺧانﻪ ما 12۰متﺮ ﺑاﺷﺪ ،مﻘﺪار آهﻦ مورد نﯿاز ﺑﺮاي ﺳاﺧﺖ آن عﺒارت اﺳﺖ از
۶۰۰۰ = 5۰ × 12۰
ﯾﻌﻨﯽ ۶ﺗﻦ آهﻦ اﺳتفاده ﺷﺪه
.ب( ﺑا ﺗوﺟﻪ ﺑﻪ ﭘاﺳخ ﭘﺮﺳﺶ اﻟﻒ ،حﺴاب ﮐﻨﯿﺪ ﺑﺮاي ﺗأمﯿﻦ مﯿﺰان آهﻦ ﺑﻪ ﮐار رفتﻪ در ﺧانﻪ ﺷﻤا ﭼﻨﺪ ﺗﻦ ﺳﻨﮓ آهﻦ مصﺮف ﺷﺪه اﺳﺖ
ﭘاﺳخ :از آنﺠاﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺗامﯿﻦ هﺮ 5۰۰ﮐﯿلوﮔﺮم آهﻦ ﺑﻪ 1۰۰۰ﮐﯿلوﮔﺮم ﺳﻨﮓ مﻌﺪن نﯿاز مﯽ ﺑاﺷﺪ ،ﭘﺲ ﺑا ﯾﮏ ﺗﻨاﺳﺐ ﺳاده مﯽﺗوان فهﻤﯿﺪ ﺑﺮاي
۶۰۰۰ﮐﯿلوﮔﺮم آهﻦ ﺑﻪ 12۰۰۰ﮐﯿلوﮔﺮم ﺳﻨﮓ آهﻦ ) 12ﺗﻦ( نﯿاز اﺳﺖ
آزماﯾﺶ ﮐﻨﯿﺪ ﺻفﺤﻪ 3۸و 3۹علوم هفتم
آزماﯾﺶ ﮐﻨﯿﺪ ﺻفﺤﻪ 4۰علوم هفتم
فکﺮ ﮐﻨﯿﺪ ﺻفﺤﻪ 4۰علوم هفتم
آﯾا از فلﺰ آهﻦ ﺧاﻟﺺ مﯽﺗوان ﺑﻪ عﻨوان ﺗﯿﺮ آهﻦ در ﺳاﺧﺖ اﺳکلﺖهاي ﺳاﺧتﻤانﯽ و ورﻗﻪهاي
.آهﻦ در ﺳاﺧﺖ ﺑﺪنﻪ ﺧودروها و ﻟوازم آﺷﭙﺰﺧانﻪ اﺳتفاده ﮐﺮد؟ ﭘاﺳخ ﺧود را ﺗوﺿﯿﺢ دهﯿﺪ
ﭘاﺳخ :ﺧﯿﺮ ،آهﻦ ﺧاﻟﺺ نﺮم اﺳﺖ و ﺑﻪ آﺳانﯽ در اﺛﺮ ﺿﺮﺑﻪ ﺧم مﯿﺸود .ﺑﻪ ﺳﺮعﺖ ﺑا اﮐﺴﯿﮋن
واﮐﻨﺶ مﯿﺪهﺪ .در اﺛﺮ رﻃوﺑﺖ زنﮓ مﯿﺰنﺪ و ﺑﻪ ﺳادﮔﯽ روي آن ﺧﻂ مﯽافتﺪ .اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯿهاي،
اﺳتفاده از آهﻦ ﺑﻪ ﺻورت ﺧاﻟﺺ را در مصارف مﺨتلﻒ نامﻨاﺳﺐ ﮐﺮده اﺳﺖ .ﺑﻨاﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺮاي ﺑهﺒود
.ﺧواص آهﻦ ،آن را هﻤﺮاه عﻨاﺻﺮي دﯾﮕﺮ مﺜل ﮐﺮﺑﻦ و… ﺑﻪ ﺻورت آﻟﯿاژي از آهﻦ در مﯽآورنﺪ
فﻌاﻟﯿﺖ ﺻفﺤﻪ 4۶علوم هفتم
نﻤودار زﯾﺮ زمان ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﭘاﯾان ﯾافتﻦ انﺪوﺧتﻪهاي ﺷﻨاﺧتﻪ ﺷﺪه از ﭼﻨﺪ ماده را نﺸان مﯽدهﺪ .درﺑاره دادههاي اﯾﻦ
.نﻤودار در ﮐﻼس ﮔفﺖوﮔو ﮐﻨﯿﺪ
ﭘاﺳخ :ﺑا ﺗوﺟﻪ ﺑﻪ نﻤودار ﺑاﻻ از ﺑﯿﻦ مواد داده ﺷﺪه ،زمان ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه ﺑﺮاي
مصﺮف ﻃﻼ ﺧﯿلﯽ ﮐم ﺗﺮ از دﯾﮕﺮ مواد اﺳﺖ و اﯾﻦ عامل ﺧود ﺳﺒﺐ ﮔﺮان ﺑها
.ﺑودن آن ﺷﺪه اﺳﺖ
زمان ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه ﺑﺮاي مصﺮف اﯾﻦ انﺪوﺧتﻪهاي ﺷﻨاﺧتﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ دو عامل
ﺑﺴتﮕﯽ دارد :مﯿﺰان ﺗﻘاﺿا ﺑﺮاي مصﺮف ماده و مﯿﺰان ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه ﺑﺮاي
.مصﺮف انﺪوﺧتﻪهاي ﺷﻨاﺧتﻪ ﺷﺪه از آن ﮐمﺗﺮ ﺧواهﺪ ﺑود
ﺧود را ﺑﯿازماﯾﯿﺪ ﺻفﺤﻪ 41علوم هفتم
فﻌاﻟﯿﺖ ﺻفﺤﻪ 42علوم هفتم
درباره استحکام این ساختمانها در برابر حوادث طبیعی مانند زمین لرزه و سیل گفتوگو کنید .در
گفتوگوی خود به ارتباط استحکام ساختمان با مواد به کار رفته در ساخت آن بپردازید
پاسخ :در ساختمانهای قدیمی که فقط از خاک و سنگ و چوب برای ساخت بنای آن استفاده شده
است بنابراین مقاومت آن در برابر سیل و زلزله کم است .اما ساختمان هایی که در آنها از اسکلت
.فلزی یا بتن استفاده شده است مستحکمتر هستند و در مقابل زلزله و سیل مقاومت بالتری دارند
آزماﯾﺶ ﮐﻨﯿﺪ ﺻفﺤﻪ 43علوم هفتم
وﺳاﯾل و مواد :مﻘوا ،ماﺳﻪ ،ﺳﯿﻤان ،ﺗﺸتﮏ ،آب ،ﺳﯿم ﯾا ﺗوري فلﺰي
روش آزماﯾﺶ
–1ﭼهار ﻗوﻃﯽ مﻘواﯾﯽ مکﻌﺒﯽ ﺷکل ﺑﻪ اﺑﻌاد 5۰ × 5 × 1۰ﺳانتﯽمتﺮ ﺑﺴازﯾﺪ وآنها را ﺷﻤاره ﮔﺬاري ﮐﻨﯿﺪ.
- 2دو ﺗﺸتﮏ ﺟﺪاﮔانﻪ ﺑﺮدارﯾﺪ .در اوﻟﯽ ﭘﻨج ﻟﯿوان ماﺳﻪ و ﯾﮏ ﻟﯿوان ﺳﯿﻤان و مﻘﺪار ﮐافﯽ آب و در دومﯽ ﭘﻨج ﻟﯿوان ماﺳﻪ ،دو ﻟﯿوان
ﺳﯿﻤان و مﻘﺪار ﮐافﯽ آب ﺑﺮﯾﺰﯾﺪ و ﺧوب هم ﺑﺰنﯿﺪ.
-3در ﻗوﻃﯽ ﺷﻤاره ) ،(1ﺑتﻦ ﺑﻪ دﺳﺖ آمﺪه در ﺗﺸتﮏ اول و در ﻗوﻃﯽ ﺷﻤاره ) (2از ﺑتﻦ ﺗﺸتﮏ دوم ﺑﺮﯾﺰﯾﺪ؛ ﺳﭙﺲ ﺑﮕﺬارﯾﺪ ﺗا ﯾﮏ هفتﻪ
ﺑﻪ حال ﺧود ﺑاﻗﯽ ﺑﻤانﻨﺪ و ﺧﺸﮏ ﺷونﺪ.
-4در هﺮ ﯾﮏ از ﻗوﻃﯽهاي ﺷﻤاره ) (3و ) ( 4اﺑتﺪا دو عﺪد ﺳﯿم ﯾا ﺗوري فلﺰي ﺑا ﻗﻄﺮهاي ﯾکﺴان ،ﻗﺮار دهﯿﺪ و آنها را ﺑا ﺑتﻦها ﭘﺮ ﮐﻨﯿﺪ.
اﺟازه دهﯿﺪ ﺗا ﯾﮏ هفتﻪ ﺑﻪ حال ﺧود ﺑاﻗﯽ ﺑﻤانﻨﺪ و ﺧﺸﮏ ﺷونﺪ.
- 5ﭘﺲ از ﯾﮏ هفتﻪ ﺑا ﻃﺮاحﯽ ﯾﮏ آزماﯾﺶ اﺳتﺤکام ﺑتﻦهاي ﺧﺸﮏ ﺷﺪه را ﺑﺮرﺳﯽ و مﻘاﯾﺴﻪ ﮐﻨﯿﺪ.
ﺗوﺟﻪ :ﻗﻄﻌﻪهاي ﺑتﻨﯽ را هﺮ روز ﺑا رﯾﺨتﻦ آب ﺧﯿﺲ ﮐﻨﯿﺪ.
ﭘاﺳخ :اﺳتﺤکام ﺑتﻦ ﻗوﻃﯽ هاي ﺳوم و ﭼهارم ﺑﯿﺸتﺮ از اﺳتﺤکام ﺑتﻦ ﻗوﻃﯽ دوم اﺳﺖ و اﺳتﺤکام ﺑتﻦ ﻗوﻃﯽ دوم ﺑﯿﺸتﺮ از اﺳتﺤکام
.ﺑتﻦ ﻗوﻃﯽ اول اﺳﺖ .در نتﯿﺠﻪ ﻗوﻃﯽ ﺷﻤاره ﯾﮏ از هﻤﻪ ﺿﻌﯿﻒ ﺗﺮ مﯽ ﺑاﺷﺪ
آزماﯾﺶ ﮐﻨﯿﺪ ﺻفﺤﻪ 43علوم هفتم
در حﺪود 5۰ﮔﺮم آهﮏ را در ﯾﮏ ﻇﺮف ﺑﺮﯾﺰﯾﺪ و دو ﻟﯿوان آب روي آن اﺿافﻪ ﮐﻨﯿﺪ .مﺸاهﺪات ﺧود را
ﯾادداﺷﺖ ﮐﻨﯿﺪ؛ ﺳﭙﺲ ﺑا اﺳتفاده از ﮐاﻏﺬ ﭘﯽ اچ مﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ آﯾا مﺨلوط آب آهﮏ ﺧاﺻﯿﺖ اﺳﯿﺪي
دارد؟
ﭘاﺳخ :اگر بر روی کلسیم اکسید )آهک زنده( آب ریخته شود ،بر اثر واکنش با آب گرما ایجاد میکند که موجب
بخار شدن قسمتی از آب میشود در این عمل ،آهک بر اثر جذب آن متورم شده سپس به صورت گرد سفیدی
در میآید که اصطلح اا آهک مرده نامیده میشود؛ زیرا در تماس با آب ،دیگر واکنشی از خود نشان نمیدهد .این
عمل را شکفته شدن آهک نیز میگویند .هرگاه مقداری آب به آهک مرده اضافه شود به شیر آهک تبدیل
میشود که اگر آن را صاف کنیم محلول زللی که در حقیقت محلول سیر شده کلسیم هیدروکسید در آب است.
حاصل میشود که به آب آهک موسوم است .مخلوط آب آهک خاصیت بازی دارد ،زیرا کاغذ پی اچ )تورنسل( در
آن به رنگ آبی در میآید .اگر سنگ آهک را در دمای بال قرار دهیم آب خود را از دست داده و تبدیل به آهک
میشود سپس با اضافه کردن خاک رس به آن تبدیل به سیمان میشود
فﻌاﻟﯿﺖ ﺻفﺤﻪ 43علوم هفتم
.ب( نمودار ستونی مقدار تولید سیمان را در سالهای مختلف رسم کنید
پ( در ﭼﻪ ﺳال هاﯾﯽ ﮐﺸور اﯾﺮان ﺻادر ﮐﻨﻨﺪه ﺳﯿﻤان نﺒوده اﺳﺖ؟ ﭘاﺳخ ﺧود را ﺗوﺿﯿﺢ دهﯿﺪ.
ﭘاﺳخ :درﺳال هاي 13۹۶-13۹2-13۸۹-13۸3ﭼون ﺗوﻟﯿﺪ ﺳﯿﻤان ﮐﺸور از مصﺮف ﮐﺸور ﺑﯿﺸتﺮ ﺑوده اﯾﺮان در
.اﯾﻦ ﺳال ها ﺻادرات داﺷتﻪ
فﻌاﻟﯿﺖ ﺻفﺤﻪ 44علوم هفتم
یک شرکت بزرگ قصد دارد در حومه یکی از شهرهای ایران از یک معدن بزرگ بهرهبرداری کند .در زیر نظر چند نفر از افراد مختلف در این باره ارائه شده است.
در یک پژوهش گروهی ،مزایا و معایب بهرهبرداری از یک معدن در استان محل زندگی خود را از نظر اجتماعی ،اقتصادی و زیست محیطی بررسی ،و به کلس گزارش کنید.
از اهالی محل :من بچه کوچکی دارم که به مدرسه میرود .مدرسه نزدیک راه معدن و کارخانههای وابسته به آن است .من نگران امنیت و سلمت بچهام هستم.
جوان جویای کار :بالخره من هم یک شغل خوب نزدیک محل زندگی خود پیدا میکنم.
کاسب محل :من فکر میکنم فرصت مناسبی برای گسترش و رونق شغل من ایجاد میشود.
کارشناس محیط زیست :این کار سبب تخریب آشیانه حیوانات و پرندگان مختلف در این منطقه میشود و به محیط زیست آسیب وارد میکند.
مهندس معدن :با بهرهبرداری از این معدن برای چندین سال میتوانیم مواد اولیه مورد نیاز چند کارخانه را تأمین کنیم.
نظر شما:
از نظر اجتماعی :مزایا افزایش نیروی کار – وجود آمدن شرایط حمل و نقل – پرورش دادن نیروی متخصص .مضرات :وجود آمدن سر و صدا و مشکلت ترافیکی
.از نظر اقتصادی :مزایا اشتغال زایی – رونق اقتصادی رای محل – مواد اولیه در دسترس قرار میگیرند
اﻃﻼعات ﺟﻤﻌآوري ﮐﻨﯿﺪ ﺻفﺤﻪ 45علوم هفتم
در شهرهایی مانند یزد ،همدان و… ظرفهای سفالی و چینی مختلفی ساخته می شود .درباره تنوع ،ویژگیها و
چگونگی ساختن این ظرفها اطلعات جمعآوری کنید.
پاسخ :در ساخت ظرف های سفالی از نوعی خاک به عنوان ماده اولیه به همراه مقداری کاه و شن به عنوان
چسب استفاده می شود .سپس با استفاده از مخلوط کردن این مواد با آب قالب شکل ظرف را می سازند و بعد
در کوره عملیات پخت شروع می شود و بعد آهسته آهسته خنک می شوند.سپس با اضافه کردن اکسیدهای
.رنگی فلزات آهن ،آلومینیم ،مس و سرب ،لعاب روی ظرف قرار گرفته و دوباره عملیات پخت تکرار می شود
:مﺮاحل ﻇﺮف هاي ﭼﯿﻨﯽ ﺑﻪ ﺻورت زﯾﺮ مﯽ ﺑاﺷﺪ
آماده ﮐﺮدن مواد اوﻟﯿﻪ 1-
فﺮم دهﯽ و رﯾﺨتﻪ ﮔﺮي 2-
ﭘﺨﺖ اوﻟﯿﻪ و ﻟﻌاب زنﯽ و ﭘﺨﺖ ﻟﻌاب ﻇﺮوف 3-
دﮐور زنﯽ و مﺮاحل ﺗکﻤﯿلﯽ 4-
ﮔفﺖ و ﮔو ﺻفﺤﻪ 4۶علوم هفتم
مﯽدانﯿﺪ ﺷﯿﺸﻪ در اﺛﺮ ﺿﺮﺑﻪ مﯽﺷکﻨﺪ .درﺑاره اﯾﻨکﻪ ﭼﮕونﻪ ﺧﻤﯿﺮ ﺷﯿﺸﻪاي را ﺑﻪ ﺷکلهاي مﺨتلﻒ درمﯽآورنﺪ در ﮐﻼس
ﮔفﺖوﮔو ﮐﻨﯿﺪ.
ﭘاﺳخ :مهمﺗﺮﯾﻦ وﺳﯿلﻪ ﺷﯿﺸﻪﮔﺮي ﻟوﻟﻪاي ﺑﻪ ﻃول 1۰۰اﻟﯽ 12۰ﺳانتﯽمتﺮ از فوﻻد ﯾا آﻟﯿاژي مﺨصوص اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ آن ﮐدم
ﮔفتﻪ مﯽﺷود .اﯾﻦ ﻟوﻟﻪ ﺗو ﺧاﻟﯽ اﺳﺖ و ﺑﺮاي ﺑﺮداﺷتﻦ ﺷﯿﺸﻪ از داﺧل ﮐوره مورد اﺳتفاده ﻗﺮار مﯽﮔﯿﺮد .ﻃﺮز اﺳتفاده
ﭼﻨﯿﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﯿﺸﻪﮔﺮان آن را ﺑﻪ داﺧل ﺷﯿﺸﻪ مﺬاب فﺮو مﯽﺑﺮنﺪ و ﮐﻤﯽ آن را مﯽﭼﺮﺧانﻨﺪ ،ﺑﻌﺪ از ﺑﺮداﺷتﻦ مﻘﺪار ﮐﻤﯽ
از ﺷﯿﺸﻪ مﺬاب در ﻟوﻟﻪ مﯽدمﻨﺪ .ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﮔوي ﮐوﭼکﯽ ﺑﻪ نام ﮔوي اول ﺑﻪ دﺳﺖ مﯽآﯾﺪ ،ﺑﻌﺪ از ﺳﺮد ﺷﺪن اﯾﻦ ﮔوي،
مﺠﺪد ﻻا دم را ﺑﻪ داﺧل ﺷﯿﺸﻪ مﺬاب فﺮو ﺑﺮده و ﺷﯿﺸﻪ ﻻزم را ﺑﺮاي ﺳاﺧﺖ وﺳﯿلﻪ مورد نﻈﺮ ﺑﺮ مﯽدارنﺪ .ﺑﺮاي ﺗﺮاش دادن
اﯾﻦ ﮔونﻪ وﺳاﯾل از ﺳﻨﮓهاي مﺨصوﺻﯽ ﮐﻪ درﺟﻪ ﺳﺨتﯽ آنها ﺑﯿﺶﺗﺮ از ﺷﯿﺸﻪ اﺳﺖ اﺳتفاده مﯽﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻌﺪ آنها را ﺻﯿﻘل
.داده ،ﺗا ﺑﻪ ﺷکل دﻟﺨواه ﺑﺮﺳﺪ
فکﺮ ﮐﻨﯿﺪ ﺻفﺤﻪ 4۷علوم هفتم
برای محافظت از منابع طبیعی سه راه پیشنهاد شده است که عبارت اند از»:کاهش مصرف ،بازیافت ،مصرف
.دوباره« نمودار زیر ،کدام یک از راههای بال را برای حفظ منابع آهن نشان میدهد؟ پاسخ خود را توضیح دهید
:ﮐاهﺶ مصﺮف ﮐﻪ مﯽﺗوانﺪ ﺷامل ﺳﻪ مورد ﺑاﺷﺪ
:ﭘاﺳخ
م صﺮفدوﺑاره )در ﺗــهﯿﻪ ﺑــﻌضﯽاز اﺑﺰارها( 1-
ﺑــازﯾافﺖ)ﺟ ﻤﻊآوريآهﻦو ﺷ ﯿﺸﻪ و م ﺠﺪدﻻا از آن ها ﺑــﻌﺪ 2-
از م ﺮاحلذوبدوﺑاره اﺳ تفاد ه ﮐــﻨﯿم(.
تﯿﮏ 3-
ها ،ﭘــﻼﺳ و
ﺜلﭘــاﮐ ﺖ
اﺳ تفاد ه از ﺟاﯾﮕﺰﯾﻨﯽ)م واد يم :
هايــتﻨﯽﮐــﻪﺑــاعﺚﮐــاهﺶم صﺮف
ﭘــﺮوفاﯾ لها ،ﺳ تون ﺑ
م ﯽﺷ ود(
ﮔفﺖ و ﮔو ﺻفﺤﻪ 4۷علوم هفتم
هر یک از عبارتهای داده شده به یکی از روشهای محافظت از منابع طبیعی و محیط زیست
اشاره میکند .درباره اینکه هر عبارت بیانگر کدام روش است در کلس گفتوگو کنید.
الف( ظرفهای شیشهای سس ،ترشی و … را میتوان شست و حبوبات را داخل آنها نگهداری
کرد .مصرف دوباره
ب( برای خرید میوه با خود زنبیل یا کیسه پارچهای میبریم .کاهش مصرف
پ( قوطیها و ظرفهای فلزی خراب را در کارخانه پس از ذوب کردن به حالت شمش در
میآورند .بازیافت
پایان
50,000 تومان