پاورپوینت
آموزش • ادبیات و زبان
پاورپوینت تشبیه چیست؟ تشبیه به زبان ساده همراه با مثال
تشبیه چیست؟ تشبیه به زبان ساده همراه با مثال ارکان تشبیه کدامند؟ از پنجم دبستان تا نهم شامل دوبخش بخش اول ویژه دبستان بخش دوم ویژه متوسطه اول
محمد فایق مجیدی دهگلان
تشبیه چیست؟
تشبیه به زبان ساده همراه با
مثال
ارکان تشبیه کدامند؟
از پنجم دبستان تا نهم
شامل دوبخش
بخش اول ویژه دبستان
بخش دوم ویژه متوسطه اول
آموزش تصویری را جدی
بگیریم
کالس خالق و یادگیری پایدار
برای کالس های هوشمند
ویژه معلمان و دانش آموزان
نسخه قابل ویرایش
تشبیه یعنی چه ؟
مانند کردن چیزی به چیز دیگری را
.تشبیه می گویند
به این جمله ها توجه کنید
.مادر مثل
رستم مانند
زیباست
قدرتمند
.است
.قد او همچون
ایران همچون
بلند است
استوار است
.
یک سوال؟؟؟
در این جمله ها مادر ،رستم و قد به چه
چیزهایی مانند شده ؟
چه ویژگی باعث این همانندی شده است؟
مادر تشبیه شده به گل به دلیل زیبایی.
رستم تشبیه شده به شیـــــــر به دلیل قدرت و شجاعت .
قد تشبیه شده به سرو به دلیل بلندی .
اجزای تشبیه
مشبه :کسی یا چیزی که آن را به چیز دیگری مانند می کنیم( .مادر،
رستم ،قد او)
مشبه به :چیزی که مشبه را به آن تشبیه می کنیم (.گل ،شیر ،درخت
سرو)
وجه شبه :ویژگی مشترک بین مشبه و مشبه به (زیبایی ،
قدرتمندی،بلندی)
ادات تشبیه :واژه هایی مانند ( مثل ،مانند ،همچون و )...
تشبیه
چیست؟
بخش دوم
ارکان تشبیه(اجزای مختلف یـک تشبیه)ـ
پر های طاووس مانند دسته گل پر نقش و نگار رنگارنگ است
ـتمـشبه چـیزیاـسـتکــه آـنرا بـــه چـیز دـیـگری1.
رـکـناوـل(مـشبه)=رـکـناوـلتـــشبیه ،مـشبه اـس .
کــنیم؛ بـــه تـــعبیریدـیـگر ،طـرفاوـلتـــشبیه مـشبه اـسـت
.تـــشبیه مـی
ـتبـــه2.
ـتچـیزیاـسـتکــه مـشبه بـــه آـنتـــشبیه شــدهاـس .
رـکـندوـم(مـشبه بـــه)=مـشبهبـــه رـکـندوـم اـس .
.عبارـتـیطـرفدوـم تـــشبیه ،مـشبهبـــه اـسـت
هاـیمـیانمـشبه و مـشبهبـــه.
رـکـنســوم(وـجـه تـــشبیه)=رـکـنســوم تـــشبیه ،وـجـه شــبه اـسـتکــه راـبـط
هایاـشـتراـکـیمـیانمـشبه و مـشبهبـــه
کــند؛ بـــه عبارـتـیدـیـگر ،وـجـه شــبه هـمانوـیژگـییــا وـیژگـی
بـــرقرار مـی
شــود
ـتپـــسمـشبه بـــا داـشـتناـیـنوـیژگـیشــبیه بـــه مـشبهبـــه مـی
.اـس .
3
رـکـنچـهـارـم(اداـتتـــشبیه)=رـکـنچـهـارـم تـــشبیه ،ارـکانیــا اداـتتـــشبیه اـسـتو اـجزاـیتـــشبیه را بـــه یــکدیـگر.
مـیـسانـند
ـی حـروـفـیهستند کــه مـعنیشــباهترا بـــه خـواـنـنده ر
کــند .اداـتدر زـبانفــارـس ،
مـرتـبط مـی
4
با توجه به نکات باال ارکان تشبیه را در جمله باال پیدا کنید
چند نکته درباره ارکان تشبیه
گــیرد ،بـــاید شــناخـته شــدهتـــر و1.
کــلمه یــا صــفتیکــه مـشبهبـــه قــرار مـی
ـتبـــاشد .هر چـه اـیـنوـیژگـی
تـــر از مـشبه بـــاشد کــه فــهم آـنبـــراـیخـواـنـنده راـح
مـعـروـف
شــود
.بـــیشتر در تـــشبیه رـعایـتشــود ،گــیراـیـیو زـیـبایـیمـتنبـــیشتر مـی
ـمچون 2.
،
مـثل مـانـند ،ه
،
پـــرکابردـتریـناداـتتـــشبیه در زـبانو ادـبـیاتفــارـسـیعبارـتـند از
.هـمچو ،چـونو چـو
مثال:امروز [ما] باید به لطف خداوند چون شمعی سوزان در انگلستان بتابیم
بـــاید تـــوجـه داـشـتکــه کــلماتچـونو چـو ،هرگاه بـــه مـعنایمـثلو مـانـند در جـمالـت3.
مـییـند و در غـیر اـیـنصــورـتجـزو اداـتنــیستند
.ظـاهر شــوند ،ارـکانتـــشبیه بـــه حـساب آـ
گــاخـیاوـقاترـکـنســوم و چـهـارـم حـذفمـیشوند(وـجـه تـــشبیه اداـتتـــشبیه)4.
به پیش سپه آمد افراسیاب
چو کشتی که موـجش بر آرد ز آب
مشبه :افراسیاب •
مشبه به :کشتی •
.وجه شبه :مانندگی افراسیاب به کشتیای که موج از آب برآورد آن را •
ادات تشبیه :چو •
دل همچو سنگت ،ای دوست به آب•
چشم سعدی
عجب است اگر نگردد که بگردد آسیابی•
مشبه :دل •
مشبه به :سنگ •
وجه شبه :در تشبیه ذکر نشده •
ادات تشبیه :همچو •
5
6
✅تشبیه
.مانند کردن چیزی به چیز دیگر را تشبیه گویند
.نکته :طرفین تشبیه می توانند انسان یا غیر انسان باشند
.هر تشبیه چهار رکن دارد
:رکن اول (مشبه) ۱-
ه بِه) ۲-
رکن دوم ( مشب ُ
رکن سوم (وجه شبه) ۳-
رکن چهارم (اَدات تشبیه) ۴-
1
رکن اول چیزی است که آن را به چیز دیگری شبیه
می کنیم.
رکن دوم آن چیزی است که طرف اول را به آن
شبیه می کنیم.
رکن سوم ویژگی مشترک رکن اول و دوم است.
رکن چهارم کلمه هایی هستند که رکن اول و دوم را
به هم وصل می کند .آن ها عبارتند از :همچون،
چون ،مثل ،مانند ،به سان ،شبیه ،نظیر ،همانند و...
2
مثال:
شما مانند گنج باارزش هستید.
در این جمله شما به گنج شبیه شده اید.
پس:
-۱رکن اول (مشبه) :شما
ه بِه) :گنج
-۲رکن دوم ( مشب ُ
-۳رکن سوم (وجه شبه) :باارزش
-۴رکن چهارم (اَدات تشبیه) :مانند
3
ه بِه" طرفین تشبیه نام دارند .این دو رکن در تمام
نکته" :مشبه" و "مشب ُ
تشبیه ها حضور دارند؛ اما "ادات تشبیه" و " وجه شبه" می توانند در یک
تشبیه حذف شوند.
مثال:
مادر مانند فرشته است.
در این جمله رکن سوم (پاک) حذف شده است.
مثال دیگر:
مادر فرشته است.
در این عبارت رکن سوم و چهارم حذف شده است.
4
نکته:
اگر در تشبیه رکن سوم و چهارم حذف شده باشد به آن
تشبیه بلیغ می گویند .این تشبیه زیباترین و رساترین تشبیه
است.
اگر یکی از رکن های اول یا دوم به دیگری اضافه شود ،به
آن اضافه تشبیهی می گویند .مثل :درخت دوستی(دوستی
به درخت تشبیه شده است) ،خانه دنیا ( دنیا به خانه شبیه
شده) ،کیمیای عشق ( عشق به کیمیا شبیه شده است)
و...
5
با توجه به نکات و مثال های ذکر شده ارکان تشبیه
بیت های زیر را بدست اورید
صبح امید که بد معتکف پرده غیب
گو برون آی که کار شب تار آخرش •
نور خورشید در جهان فاش است •
افت از ضعف چشم خفاش است •
مهربان و ساده و بی کینه است •
مثل نوری در دل ایینه است •
•
1401
مNجیدی
مNحمدفایNق
پایان
29,500 تومان